rtefgte Jaargang N°. 92 Maandag 3 Mei 1915 5 Cents DE VLAAMSCHE STEM H&ex- mkm m "h*■«» m ' v i : nrnfiTr «• / ?" ALGEIVIËEN ^ BEL.G1SCH OAGBLAD •eeNûKACHT MAAKT MACHT! REDflCTIEBUREEL j PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. -*■ TELEFDON No. 9922 Noord. Os viaamsche Stem verschijnt ta Amsterdam elken dag des morgens on vier bladzljden. Abonnementsprys bjj vooruitbetaling : _ Voor Holland en België per jaar / 6.50 — per kwartaal /1.75 — per maand / 0.75. Vocr Engéland, Frankrijk en buitenland dezelfde prijzen. met ver-hooo-ing van ' verzencîingskosten (2J^ cent per nummer). fSootdopste/Ser : Mr. ALBERIK BESWARTE Opsfelraad : CYRIEL BUYSSE — RENE DE CLERCQ — ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wende men zicli tôt de Adininistratie Tau het b!ad : PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - Tel. N. 9922. Voor A A X K ( ) X DIGIXGEX wende men rich tôt de Adminlstratio van de VLAAMSCHE STEM, Paleisatraat 31, Amsterdam. — Tel. N. 9922. A DVEBTENTIES : 20 Cents rer regel. korte inhoud. 'pp'oorlog en de Letterkunde. — Senr .VMens. , Klacbt Tan Von Hindenfcurg. — Juu -J. M dénthiuis. Kleine Kroniek Ooaer Ons. —Edward Peetcrs. îeBUtÙijde: rit bet Vaderlaud. Brieven uit Brussel. De Terstikkende gassen. _ Van Jongere Geslacnten. (3) — Lco Mecrt 3e Bladzijde: Dé Europeesche Oorlog. Telegrammen' eu Ber ichten. Tooneel. — Aftdrc de- ïïiddcr. tit de Kampen. Je Bladzij d e: ' Do À'ftocht. — Edmond Xchon criions. Ovorziçht ran Tijdsclir iften. Overzicht der Per s. Voordrachten en #Feesten. Onze gewonden in Eng'eland. Onze Doodon. ^ I Oiirlog en de Letterkunde Groote gebourteniseeii hèibben steeds cjneu grooten invloed goliad op de ta al van €ôu rolk, van vclkeren soms. Zoo zal deze oorlçg, waarbij vele volken betrokken zijn van genceidige inwerking op de ta a] dier volkerai zijn. Lang nog zal de groote in-druk der geweleligo oorlogsdingeu n awerîveai in de gedachten der mensoheu. Het heele Belgenla'id li-eed't» schrikkelijk gcleden onder de gruwelc-n. De landen liggen vertre-«ii, de dorpèn zijn verwoeët, en yele meu-schen wérden gedood. En dit is gezien en ïïioegeleefd door liet volk. Eeiic geweldige er^otie is schokkend door zijn irmerlijk vezen gegaan en heeft daar onuitveegbaar vastgelegd al deze indrukken. Het waren hunne iiuizen, die daar vlamden, bet waren liùnne vaders, hùnne broeders ôf vrienden en kennissen, die daar aaueengelxvnden stonden voor de brokkelende muren van de verbrande hoeveai. Eu die bloedend neer-vielen, met scheurenden schreeuw van ver-| zet tegèn al de gewelddaden der indringers. I 0, liet waa kun land, dat in den avondgloor àaar keenstrekte, en waar de voren der kôûonwagens en de paden d€T paarde-n door voerdeu, lajigs donkere lijkenhoopen. Neen, onvergetelijk zijn zulke dingen voov die ze rneeleefden in nauwste aanveelen. Na jaren vlamt in de zielen der menîîclieii nog de rose glcéd en vralmt er de smook hunner liuizen en ecbeurt neg de sclireeuw van. de stervendèn door liiui hafb, en schokt nog de roep van het kanon door liunne lierre-nen. Onvergetelijk zijn deze dingen ! Vcort-gejaagd als bandieten langs de wegen van |inn eigen land hebben zij gekroj^eii, scliuw in den naobt als vluobtende voor een wild dier, door het sombere kreupelhout. Zij zijn g^filopen door de donkerte van den avoiid, tôt boom door het woud. En als vogel soins bang opvloog in de bladereu ^tonden zij stil, verstijfd van ploteelingen fçhnk voor dien dood. Tjoo hebben zij liun ^gen land verlaten als gevaarlijke banne-| ungen. In het vreemde land woonden zij : onder onbekende niensohen. Zij doolden ! rond met hun haat eai hutn leed, koes-l + t bekle ju stil te van liu nne ver-Ze leesfden daar zoo langen tijd Van vr€^^e la^nd en spraken ^ de mensohen en werkten en dachten. aar in hunne zdel leefde nog in aile I l lerP ^ beelden van den oorlog, in rÏÏ TÎ^ gezien. En sommigen van deze v«rtelden wat ze zagen aan de ° 616 ^^schen en ze vertelden het weer I c'en ?re merifiC^e»/€ai nog eeiis verhâa-I- ! | ^ ze net, en nog eens. En soms zeiden : -JjJ* 2e haddeoi gehoord van een -1 " * ®ec^e met hun eigen verhaal, als •^6?eû* ten laatete waren vele din-W ^Ilû6n • geest zoo gegrift, dat ze den êTœte oorlog^ebeuren waan- denbedd ^ hebben, in aile verschei- ^Wijven in het vreemde land Eg Mensr^661*5)^11^06^ hebben op het volk. I belcromnl1' - .no°^ kwameu buiten hun K donvm a°fPie' z'jn na gegaan dôor vele I in hu-nrirt î-, 6 s^ei1- En zij die vroeger I van hun ^-an^e ^uchterheid in de cteden I ^"lf ?€«nJfen ^an<^' waa" taal van hen-I hebbenden^' wer{*, niet g'edurfd zouden I binnen te ^ Yrag°n of eetnen winkei I aœken in n»'mceten nu hunnen weg I 8clien Holla1?1^^ P^atsen, waar de men-■ ?<liillend spreken, dat zootetl ver- I Hiordoor ~2ailj dialectisch Vlaamsch. K wikkr*Z0Tr llun hhk verruimd en I I sclen. p- , Jort" grooter iu d«zs m©u-I HolIanA^L. 1 nioeteii luisteren naar da 6 Jordan doeb h«a hun eigen ~V laamsbh mi«schien wat zuiverder spi^ekc Al. zijn )iet.missohen maar .weinigen, die < gewaar worden aan zichzeli. 1 Dat over het algemeen liet Bel fx?he vlok, al heeft het veel ge den, moreel vooral, na den cor toch energieker zijn zal dan het was zeker. Immers hpeyelen zijn er niet na Holland gevlucht, dech ook naa-r Engelai r.aar Frankrijk, Vlamingen ein Walen. ] is de Vlaming iu Holland niet gedwong de taal Van het larid te leeren: in Enj land zal men hem riet ver3baan en da; door gaat hij er vanzelf toe over Engels te pratcii. En in Frankrijk gaat het eve eens aldust als hij het Fransch niet maclu is. De Waal leert daar zijn Fransch zuiv< der praten en inoet in Engeland evenals Vlaming Engelsch leeren. Bovendi leeren al deze gevluchten andere toesta den keunen, andere gebruiken, dan in lin e omgeving heerschten en hunne opvatti wordt breeder, hùn geziclitskring wor ruimer. On der deze mamiôn, die heel den oorloc gruwel doormaakten zijn kunstenaai's, zi schrijvers en diohters. Deze zagen dén ro den gloed van België opglooren tegen < zwarte lucht, zij hcorden omendom li wijde laud t gebrul der kanonnen en zag< de legers gaan door de velden in de blij< middagzon. En trompetten klonken v? verre en paarden trappelden en velt lagen aoliter langs den~weg, het bleteka g laat beplekt- do'or îmnne bloedigc hand< e.'i besmeurd metaarde. Hunne starre oog^ staarden naar de liooge zon in de straki onbewogeji lucht. En eêlie huivering de< de ziel der kunsteoiaars bewegen in gruiw lijikén àfschrik. Ook ziji zagen .de verwoee huizen en de doode dorpelingen, die da? lagen met verwrongen gezichten en g broken ôogen, waar het gestold© bloed eei uitdrnikking van geweldigen. dood^chrik î légde. En zij zagen ook de vrouwen, d: waanzinnig door aldeve rschrikking, roii doolden la ngs . de bouwvallen van huizei als furieën verwilderd, de losgereten haie Warrend rondoni liet grijnzendè gelaa En de geïveeldge kunstenaar heeft ooive: gaanbaar opgèn'cmeii de oorlogsellend» Lang zal nog het bloed zij ne gedacbten klei i en en zal in zij ne ziel nameloos weedoi zijn met braiid van oiiw.rikba.ren liaat. H die vroeger droeïfgeestige dingen sohreef, < schoone verhalen van vretdigo gebeiu'ti niseen, of leutige vertellingen, zal hij. 11 \oortgaan zoo te schrijVen ? Of zal hij li< zwaard van zijn taal wetten op zijn liarde haat en zal hij in bloed de schicht van zij woorden doopen en dan wegslingeren zijr •krijigsgeizangen, of het lied van zijn lia-e en van zijn verachting? De kunstenaar is ciep ontroerd geweesl zoo ontroerd als nooit tevoren, en de groot bewogenheid van zijme ziel zal hij zegger moet hij zeggen aan de wereld. En hij zr liederen geven van lijden en troost. va vervloekina en bittere klachten. Hij zal de oorlog schilderen in al zijne grooteche vei schrikking. Hij zal weenen om zijn wee e juichen zijn zang van den zege. In lie rythme zijrner woorden zal Ureunei?. d harde stap der legers, en in den klan zijner rijmen zal schetteren het geluid de trompetten. Zijne ziunen zullen zijn al echaren van onwrikbare manuen, die on vei'sohrokken voortschrijden met vaste: tred. Nu reeds geven zij ons de dingen, korte lings doorleefd, nog uauw l>ezoiiken in d groote ku'n&tenaarsziel. Yele Vlaamsch' ddohlters gaven ons al liederen van dei oorlog en Streuvels gaf zijn Dagboek. El vele Viaamsche mannen spraken voor he Nederlandsche volk van den oorlog en vai Vlaanderen en de Vlaarasohe kunst. Doc! la ter als ailes voorbij is, .goed voorbij, dai eerst zullen de schrijver?, die 1111 leven sclirijven van de gebeurtenissen vai M4 en '15, en de dichters zullen e zingen. Ook de jongeren, de komende ge neratie van kunsteoiaars, die nu als jonge lingy als kind gestaan hebben midden ii het oorlogsgewoel, zullen nog daardoor ge ïnspireerd worden. En het volk zal e van vei-tellen iu de lange avonden de winters. Zoo zullen 11a jài-en en jaren; ' m eemven misschien, verhalen van deze • tijdei voortlevon,in den volksmond en in de letter kunde. • Vele Vlamingen, die vroeger zich zoi droevig weiaig interesseeraen voor d< Viaamsche taal, hunne eigen taal toch er hare schoonste scheppingen, velen van dez< Vlamingen, die nu in het vreemde land zijn zullen, o zoo blijde en zoo gretig, grij.per naar eene Viaamsche "gazet. En met zuli eene vcldoeling an lien ze daar de zoet.ç Viaamsche woorden zich zien rijen tôt schcone zinnen. Ze zullen naar de Vlaam-gchè klaiiken met wellust luisteren en zog gewaar worden hare zachte schoonheid. En :n. zij die anders tenauwernood kenden Eei lit de Clercq en alleen liij tœ\ral eens lioord* van zekeren Guido Gezelle, die wat liedj' gi- deunde daar ea-gens in Vlaanderen, in le- Vlaamsch, ze lezen nu met weenende ooge og de klagende zangen des Vlaainschen dichte is over het arme België. En hunne ooge ar gloeien, wanneer zij de zegezangen ziei id, schalleiïd van liJaiitstlocM-, dreulner^d va in gees'tdrift. Zoo heeft deze oorlog, die ve en radeel heeft gcdaan aan de prachtiî ;e- Viaamsche Beweging, die zco krachtig b ,r- gen te leven toch ook enkele lialve Fran ch kiljons tôt inziclit- gebracht. Ook het lanj n- verblijf der Duitschers in de Belgkche do: ;ig pen en steden zal grooten invloed op c ?r- Viaamsche taal en hare letterkundigo voor de biengselen later uitoefenen. De bewonëi en toch, der dorpen vocral, zullen nooit d n- beugenis aan de overheerschers verliezen e n- ^'ele voorvallen en gebeurbenissen zullen no :ig lang vertelcl worden en zullen door cl dt schrijvers VvjOTde.11 verwerkt totj nov'elle en romans in latere jaren. [s- °at ook de Hollandsche letterkunde de jn invloed van den oorlog zal drageny is eve 0- natuurlijk en begrijpelijk. Vele Vlaamsch le manuen van beteekenis hebben langen tij r>t in Nederland vertoefd, lie/bben daar g» »n werkt en gesproken, en hebben zoo lie Je Nederlandsche-volk-over-het-algemeen in ne n dere aanraking met de Viaamsche lette; ■n kunde gebracht. Door het verschijnen va 3. Viaamsche boeken en kranten in Nedei n land heeft het'volk veel schoone prodiu ,11 ten der Viaamsche literatuur leeren kenne: ie en leeren bewonderen. d En de artiesten zelve heeft Hol land van nabij gezien, liet heeft kun •e nen hooren de schoonheid der werke ii- door deu maker zelf. Zoo sprak Rén î- de Clercq en gaf te genieten de wor 10 dere, de teedere pracht van zijn ver n zen ; en Streuvels de pittige, de rijke Streu !e vels, las van zijn bloeiend, van zijn weel 1- derig-weidsch, vari zijn grootsch proza. No; 1, anderen hebben gesproken, a-Js van Cau n v.elaert, die al meerder malen voor deî t. oorlog als spreker in ons land was. Dr «Taak Boonen gaf te Roermond eene causei*i< î. voor onderwijzers en gaf deze n een overzich l- van de beteekenis van den onderwijzer il 11 de Viaamsche letterkunde ; liij leerde liei ij manuen als Ejigeen Sleeckx, Arnoh >f Sauwen, Reimcnd Stijns en anclerei !- î ader kennen en deed hierdoor bij velei u de sympathie voor Viaamsche letteren groo t tér worden. Zoo zal ook op de Nederland n sche letterkunde de oorlog door velerlei oor 11 za ken invloed uitoefenen. e Veel zou er nog te zeggen zijn over dil t onderwerp en nog veel zal door velen ervar gezegd worden, later! I HENRI VEUSKENS. , mrnm > m ' : Klachl 1 van : von Hindenburg in Oost-Pruîsea. g ,,Wel heb ik menig zege reeds voor u bevochten, ^ Gij badt en God — zoo Duitsch-gezind — stond ons nabij Als eens Mephisto hielp dien Faust, zoo j inuig-blij, Dat hij een ziel weer voeren kon tôt lager • toch ten. J Maar nu schijnt gij niet meer genoeg tôt Hem te bidden, In kleinen strijd verlies ik elken dag zoo J .veel, Dat de ovérwinning, die toch was ons ' roemvol deel, 1 Slinkt tôt verlies en Dood waart in ons eigen midden. Zij zonden sokken mij uit Konigsberg '*) 1 ten winter, Zij weten niet dat ik herhaling meer nog : vrees 5 Dan elk soldaat in onz' gestuiten oorlogs-1 race 1 En weet van 't keizerlijke heir het klein versplinter. 1 Bidt nu tôt God, dat hij ons weer mag > leiden, steunen, Ons leger voert tôt éénen slag en snellen 1 . .. vrêe, Dat nieuwe strijd brengt niet eqn grooter wi'lder wee, Nu in het winterwoud 'k hoor nog de stormwind kreunen." Amsterdam, 8 Maart 1915. JAN ZELDENTHUIS. *) Eenige jongo telefonisten I Kleine Kroniek. 11 Ceboortcn in Mei. rs Het is het Duitsche dagblad ,,VorwartsJ n dat het kiesche onderwerp ter spral i, bracht, dat in deze April-maan'd, wellicl: u eei-st in de volgende maand. Mei, mee >1 Duitsche vrouwen dan ooit t9 voren op c e geboorte van haar eerste kind je rekenei i- En het blad brengt met een enkel woord i 3. herinnering, dat in de mobilisatie-dage <5 alleen reeds in de Duitsche lioofdstad, i verband met de ,,Kriegstrauungen" bijn e 6000 meer huwelijken gesloten zijn dan 11 i gemiddelde van de trouwmaand Augusti; ■s in andere jaren aangeeft. e Hetzeifde feit heeft zich in België vooi n gedaan, vennoedelijk ook in Frankrijk e: ç elders... e Daar dit cijfer voor andere steden e: 1 liet platteland niet minder zal zijn, wer het aantal oorlogs-liuwelijken in Augustu a 1914 op viermaal zooveel werd geschat al m normale omstandigheden. En d e ,,Vorwarts" zegt nu: ,,Met oprecht i deelneming vervult ons liet lot van a »_ deze jonggehuwde lieden, die doo t den oorlog zoo wreed gescheiden zijn . en met groote bezorgdheid' zal lieden menig .. te velde staande jonge echtgenoot aan zij] a vrouw denken, die voor de eerSte ma al he moederschap tegemœt ziet." ;Maar het is dan op echt Duitsche onkie sche manier, dàt op deze nuttelooze uitin« . een berekening volgt omtrent het tijdstip waarop jn het huwelijk het eerste kind ge boren wordt. Het blad geeft hiervan eei i stati.stiek, — al is het geen Duitsche, maa: ^ een Australische. De cijfers, verzameld door het Bonds bureau van Axssfcralië, deelen ons hierom trent mede, dat volgens een. overzicht vai 86.618 huwelijken, bij de helft daarvau ~ _nL 43.976, het eerste kind geboren werd il ' het laatste kwartaal van het eerste liuwe lijks-jaar der ouders. In 10.238 gevaller 1 verscheen de eerste spruit eerst tusschei [ het derde en vijfde huwelijks-jaar ; ir ' sleclits 129-7 gevallen deed de eerste liuwe lijkstelg zijn verschijning tusschen hel zesde en tiende huwelijksjaar. Dan warei | er nog 301 paren, waarbij ' het eerste kinc tusschen het tiende en twintigste huwe lijks-jaar geboren werd, terwijl er nog i L paren waren (van de bijna 100.000), die met de zilveren bruiloft in zicht, hun echte-lijk leven toch 110g gezegend zagen met een eerste baby. Vroogers projectielen. In de ,,Nieuwe Nederlandsche Jaarboe-ken" van 1781 vinden we vermeld : ,,Wij moeten alleenlijk nog, wegens de beschuldigingen tegens de Engelsclien, dat ■ zij met epek, messen, scharen, oud porse-lein, glas en allerlije ontuig geschoten hebben, aenmerken, dat het aen de eene zij de waer is, dat het de eerste reize niet is, dat men zodanige beschuldigingen tegen de Britten aenvoert. Maer onze onzijdigheid laiet niet toe zulks op reekeuing van de Bevelhebbers of officieren te stellen, die niet altijd de drift en aile ongere^eldheid van een verhit gemeeu kunnen stuiten ; en de vraeg zoude zijn, wat mogelijk de onzen gedaen hebben, en wat onze brave officieren hebben kunnen beletten of niet. Althans het is bekend, dat op het schip van den Ivaptein Van Kinsbergen, al waer geen orde en tugt ontbreekt, 12 ijzere Koe-voeten vermist zijn, die het volk zekerlijk naer den vijand heeft verschoten." Annexatie.neigingen. De , ,Vorwàrts" vesfcigt de aandacht op een mededeeling van de ,,Deutsche Kurier" nieldend, dat de nationaal-liberale afge-vaardigde Wachhorst' de Wente in een rede 0. a. zeide : ,,Ons vaderland moet grooter zijn; wij mogen ons niets la ten afnemen, wij zouden anders niets bereikt hebben, dan dat we de ovérwinning haddeu beliaald, Wij willen ook het loon van de ovérwinning hebben. Wij willen niet weer ailes terug-geven."De ,,Vorwarts" teekent hier bij aan: ,,Er is zeker nauwelijks nog een uationaal-libe-raal afgevaardigde, die niet oj>enlijk zijn verlangen naar annexatie heeft geuit. Maar de toejuiching van de toevallige toehoor-ders bewijst nog volstrekt niet, dat het Duitsche volk gelijke wenschen koestert. Het ontbreekt den breeden massa's slechts aan de mogelijkheid, een tegenovergestelde agitatie in openbare vergaderingen op touw te zetten. Zse onze telegrammen en laatste legerberichten op de derde bladzijde De soldaten en de zoetigheid, ^ Iloezeer soldaten van zoetigheid houdei £ ! waar Bernard &haw reeds de aandacht c r vestigde door ,,The chocolaté soldier'' 1 e sciii'ijveu, wordt in dezen oorlog in hoo« mate aan het liclit gebracht, schrijft c n Westminster Gazette. De hœveelheid zo R tigheid, welke ons leger in Frankrijk g u biuikt heoft, is enorm; terwijl uit Gai: a het bericlit komt, dat de Australiërs al ^ chocolade daar cpgegeten hebben. Op < s ti ocpehtransportschepen, waarmee zij ve vôerd werden, was het 't zélfd.e lied je. Z< schrijft ook kapitein Bean, de officiee 1 correspondent bij ens leger: ,,Onze cantii krijgt vijfmaa-1 grootere bestelling van zo 1 tiglieid en limonades dan verwaoht wer< I en maar een vijfde van de verwaclite ho s ' veelhei l bie-:." s Dernburg afgestraft. ^ Wij hebben onlangs melding gemaal van een door Dernburg, den Duitsche r oud-staatssecretaris van koloniën te Brcol ' lyn g.ehouden rede, waarin deze te kenne 3 gaf dat de Duitschers zeker wel bereid zoi ? den zijn België en Noord-Frankrijk te on ruimen in ruil voor de waarborgen van c vrijheid der zee en de vrijheid voor Duitscl land tôt Coloniale uitbreiding. > Die opmerkingen bezorgen den hei • heer Dernburg een- afstraffing van ,,Post en ,,Deutsche Tagezeitung '. Dit laatsl blad twijfelt aan de juistheid van de medi deélingen omtrent Dernburg's uitlatingei immers het is niet te verwachten, dat Deri burg als het Duitsche oorlogsdoel iets ai dere zou aangeven, dan hetgeen de Dui sche rijkskanselier zelf voorbereidt. Daa: 0111 meent het blad — dat blijkbaar bij û Duitsche regeering heel andere planne veronderstelt, althans van haar andere plai nen verwacht — dat Dernburg zich aldi niet zal hebben uitgelaten, het verlan^ niet alleen een demerte van dezen zelf, maa ook van de Duitsche regeering. De medische geschiedenis van den oorlog. De ,,Lancet", een Engelsch geneeskundi blad, vermeldt, dat een commissie onde voorzitterscliap van den directeur-generas van den militair-geneeskundigen dienst i Eugeland gevormd is, oui de noodige gege vens te verzameleu voor het samenstelle van een voïledige medische geschiedenis va den oorlog. Voor ieder van de hoofdafdeelingen va het werk zijn militaire en civiele leden b< noemd, bolialve voor de afdeeling van hj giëné. Daarvoor zijn beide leden militair geneesheeren. Niets nieuws onder de zon. Wij hebben het niet uitgevonden, zegt d ,,Figaro", ook is de heer Salomon Reinac van plan om zijne confraters van de Acadê mie des Inscriptions, op de ,,communiqués' van Julius César te onthalen. Bestond de censuur dan reeds ten tijd van den grooten overwinnaar? Dat ziillei wij weldra vernemen. César toch heeft zoovele dingen ingesteld Is hij het niet die iu de militaire techniek de kunst van loopgraven te delven, verwe zenlijkt heeft, loopgraven welke zeer weinij verschillen van de tegenwooi-dige ? In zijn leergang aan de Louvre-school za de heer Salomon Reinach toonen hœ weini, de loopgraven van 1915 verschillen van die welke César liet graven te Gergovia, Alesi; en Uxellodunum. Tegen den oorlog. Op het Vrouwenkongres iu Dbn Haa^ droeg me\T. .Palthe—Broese van Groenai op het podium het volgende haar toegezon den gedicht met groote geeetdrift en vee gevoel voor: Protest-, Protest Ihr Frauen auf, So weit die s Elënd graut J3ie Menschheit blutet Es ist euer Blut. Mail schlàgt das Leben tod Und es ist euer Gut. Ihr habt's gegeben, Bei euer Liebe Macht. Und Ihr habt's bewacht. Protest, protest. Tliaus brandt de fakkél... eai moet z< onbbranden... tôt het onrecht is beslecht.. Maar wanneer ons land in eere zal herstelc Iziju, dan hopen we de oorlogsplaag vooi goed afgeschaft te zien. # Onder Ons. X. Door de aandachtige overweging van de 1, handelingen onzer eigen jeugd leerea we de >p groote kunst van •kind te syn met de km-%e der en, >e Menige lezer zal bij dit besluit wellicht [e opmerken, dat op die wijze het in de opvoe-3. ding zoo noodzakelijke gezag schipbreuk 3. lijden moet. Indien de ouders zich als kind •o aanstellen, zal hij meenen, moeten natuur-le lijk de betrekkingen zich wijzigen ten. ' le nctdeele van het ouderlijk gezag. En onze r. tegenspreker zal voorbeelden genoeg kun- 10 nen aanhalen om zijiïe bewering te staven, [e voorbeelden die aantoonen hoe de kindereai ie weldra ,,hunne ouders boven het hoofd 3. groeien.'- I, is echter eene zeer enge dwaling, die ». gesteund is op het onbegrepen verschil tusschen kinderlij kli eid en kinderack tigheid. Voorzeker is het ieder van ons reeds menig-maal voorgevallen terzijde medelijdenjl of spottend te lachen bij het aanschouweu der :t wat al te ver gedreven hinderachligheid 11 van enkele ouders; maar bij welke uiting t- ook van kinderlijkheid kan men niet anders n dan ontroeren en bewonderen. Er is indei-i- daad een groot verschil tusschen beide uit-t- drukkingen, waarvan cle ceinte den bezadig-le den, ernstigen meirsch kenschetst-, die weet 1- mede te voelen met de kinderen ; waarvan de tweede het belachelijk persoontje ken-'r merkt die in al zijne uitingen het kind wil nabootsen -— zonder er echter in te slagen e — en daardoor gewoonlijk den kinderen î- zelf ten spot dient. Kinderlijkheid heeft voor hoofdkenmerk l- de naturlijkheid ; kinderachtigheid is steeds t- gemaakt. E11 geen kind houdt van ge-> maaktheid ! De-beide hc>edanigheden treden vooral in e hun voile licht te voorschijn, wanneer de va-n der met z'n zoontje speelt. De kinderlijke va-L_ der gaat geheel in 't spel op en zal nooit zijne 6 ,,rechten" als vader in het spel doen gel-t den, want hij denkt er wellicht niet een6 r aan. Hij kibbelt om een strootje. verlieugt zich in de winst, schijnt bedroefd bij een tegenslag, iù een woord, hij is kind met zijn kind, maar een verstandig, doelbewust kind. De kinderachtige vader, daarentegen, a zal geene gelegenheid làten voorbijgaan om J de verhouding tusschen vader en zoon te I doen uitkomen, 't is om zoo te zeggen uit (1 medelijden dat hij deel wil nemen aan het kinderspel. En de knaap voelt dat maar al n te goeïd, en 6lechts in den lioogsten nood 1 zal hij bij vader komen aankloppen —. en dan nog met tegenzin. a In het eerete geval echter ontstaat er eene hartelijke \*erhouding tusschen beiden. Het kind voelt dat vader hem verstaat en , in hem opgaat, en wanneer de gelegenheid zich aanbiedt, zal het niet aarzelen de ge-heime bewegingen van zijn gemoed aan vader te openbaren, hem zijn algeheel ver-trouwen te schenken, omdat het weet dat zijn j,speelgenoot". een medevoelende en 3 toch wijze raadsman is, die niet beter vraagt 1 dan hem uit al zijne kraclit bij te staan j en te bel pen in de moeiïijkheden. Groote verdrieten en kleine vreugden worden dan als natuurlijk in vader's liart uitgestort-, 3 en vader deelt beiden, wat het verdriet ver-1 mindèrt en de vreugde vergroot. Neen, het ouderlijk gezag vermiudert • geenszins door de hv d erlijkh eid ; wel het te-» gendeel ! Zulk een gezag is gesteund op ge-- negenheid, liefde, erkentelijklieid ; het ? duurt het gansche leven lang en doet den grijsgeworden zoon nog steeds liet grootste 1 gewicht hechten aan vader's raad. Bij kin-l deraehtigheid eclier wordt het ouderlijk ge-, zag bespotteliik omdat liet zoo kleingeestig i is. Hoor slechts aanwassende Jknapen over ,,den oude" spreken, en ge weet er genoeg van ! Tracht de kinderen te begrijpen, hunne taal te spreken, hunne aandoeningen te r verstaan, hunne vreugden en hun verdriet i te deelen, doc.h stel u daartoe niet op uw . standpunt van volwas6en man, maar uit-1 sluitelijk op dat van uw eigen jeugd. Aan-schouw in het kind geen mensehje, maar een kind, en dat uwe gevoelens en uitiugen van volwassene dan slechts optreden, wanneer gij ah kind een wijl de toestauden terzake mede doorleefd hebt. Behoed uw kind echter voor àl te vroegtijdige ontgoo-chelingen ; dat de herfstwind die u de haren doet grijzen onder zijn bitteren en killigen adem, de zonnige levensblijde en hoopvolle jeugd van uw kind niet verdorre. Doe te zij nen opzichte wat gij, in uw eigen kindertijd, zoudt gewild hebben dat men Een uwen opzichte dede. En dan bereidt : gij uw kroost een 6tralende herinnering aan eene friscli opbloeicnde en gelukkige ■ jeugd-herinnering waar zij, die ze moesten ontberen, het meeste gewicht aan hechten om er de afwezigheid van te betreuren ' K ED3VAïtf> PEETERS,

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.