WoengOag, si.Jjfàlà 1913 S Cent. DE VLAAMSCHE STEM teti volk zal niet verga m/ ALGEMEEN BELGiSCH DAGBLAD EendracM maakt macht REDACT1E- EN ADMIIHISTRATIEBUREELEN : KALVERSTRAAT 64, bovenhuis, AMSTERDAM. Toîefoon No. 9922 Noord. Hcofdopstellcr: Mr. ALBERIK DESWARTE, ■1»sms!nmdli CVRJEI.. BUYSSE - RENÉ DE CLERCQ - Dr. A. JACOB - ANDRE DE RIDDER. ■ i ï ABONNEMENTSPJ8.IJS (by vooruitbetaling): Yôor Nederland per jaar gld. 6.6® — per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.75. Voor Selgili, Engeland, Frankr^'* en andere .landen dezelfdo prtfzen, met verhooging van verzendingskosten (2*4 cen^ per nummer), A DVERTENTIES : 20 Cent per regel. Bgiqîë's OnafhankeHjkheid herdacht. 0p heden hordenkt het strijdende België de besegeling zijner onafhankelijkheid, na-meiijk de intrede van zijn cersten Koning bin.nen Brussol. Vier-en-tachtig jaren zijn smds heen ge-vlcden. Na deze tijdspanne van bijna een eçuw mogen wij in aile onbevangenheid over het ebeurde spreken. Binnen het gastvrije Nederland nu, lijk binnen Belgiës grenzen een week voor de schending van ons grond-cebied, kunnen wij dit doen zonder de min-st« tekortkoming aan onze vriendschap voor Gerland, sindsdien met onze dankbaar-hoid versterkt. To Brussel, in 1907, sprak Mr. Th. Heeimskefk, korte maanden vo6r hij Hol-lands Premier werd, de volgendo woorden UI ,Gij zulfc niet verlangen dat ik al wat toen gesahied is, zoowel van de eene als van de andere zijde, toejuich, maar wij be-hoeven niet angstvallig te vermijden daar-over te spreken. Wij behoeven de geschie-denis van dien tijd en hare lessen niet te verêeten, het gebeurde laat tusschen uw volk en het onze geen spoor van bitterhedd meer na. Wij kunnen het thans beter ver-stâan.Dit ligt niet alleen aan den tijd die allé wcûden heelt. Het levon in die thans ver-vlogen jaren heeft zijne leesen medege-1 bracht. ,;Wij zien thans, beter dan fcoenmaals onze vaderen het konden in, dat de vereeni-ging kunstmatig was tôt stand gebracht, door het decreet in het Weener Congres: ,Iia Hollande recevra un accroissement de territoire" alsof dit het middel was om een cp yrijheid aangelegd volk, met krachtig en gezend tempérament, met een ander volk te doen samensmelten, en wij verstaan. beter wat er ten tijde der afscheiding in het Bel-gisehe volk omging," In.denzelfden geest, naar aanleiding van het verschijnen van het eerste stuk van het achtste deel van de wolbekende uitgave van Prof. H. T. Colenbrander De GedenlcstuJc-htn, der Algemene Geschiedems va<ru Neder-knd van 1795 tôt 18J/.0, schreef de „N. R. Ct.": „Zoo wordt hoe langer hoe meer de regeering van Koning Willem I werkeiijlke historié, die objectief kan beoordeeld en beschreven." Waar Nederland er op staat, het zoo mild opgevat en toegepast asylrecht — Neder-lands historische zending — ook in het ge-bied des geestes te vrijwaren, zou die broederlijke nabuu'r het> ons ten kwade duiden, indien wij, uitgeweken Belgen, aan de her-denking van 21 Juli 1831 te kort bleven op een -tijdstip onzer vaderlandsche geschiedems waar uit Walloniës rotsen en heuvels, iijk uit Vlaanderens vlakten en beemden, de bloemvan Belgiës jengd in Veurne-Ambacht iç saàmgesta*oomd om zioh die onafh-anke-hjkheid waardig te toonen, die hun vaderen in 1830 wonnen. Nicolaaa Beats vertelt, half bitsig, half geestig, dat 1830 voor de Hollandsche sohooljeugd een kansje is geweest, omdat de gebeurtenis zoo prachtig de kaart van 't vaderland heeft vereenvondigd. De waar-heid is, dat de scheuring van af 1815 zich als zoo onvermijdelijk deed gevoeden, dat Ncderland bij de oplossing geen belemme-ring, wel een verlichting y an zijn lot ge-. kend heeft. De door Prof. Colenbrander nieuw bijeen-gebrachte oorkonden behelzen grootendeels berichten van gezanten of secretarissen van legatie in Den Haag en in Brussel. ,,Op-merkelijk is daarbij, hoe spoedig na 1815 de I gezanten reeds de overtuiging winnen, dat de vereeniging van Noord- en Zuid-Neder-lànd op den duur een bedorven zaak is. En cpmerkelijk is daarbij tevens, dat er van den aanvang af een scherp ondersoheid wordt gemaakt tusschen Nederland en België. Nederland wordt erkend als een his-torisch geworden staat, met eigen volk, ka-rakter, zeden, taal, waarvan het toekomstig I lot als zelfstandig geheel boven discussie I staat. Zoo wil het ook hèt Nederlandsche v<>lk zelf; ook in zijn inzinking in die dagen heoft het zijn eigen karakter behouden. Het staat wat alleen on in zichzedf gekeerd te midden der nieuwe wereld ' van Europa, : feaar het is vooral zichzelf en wil dat blij-. ven. Het verwaoht van Europa niets, maar ^ringt zich ook niet aan Europa op; het wil emoudig zijn zelfstandigheid geëerbiedigd Geen invloed van .Nederland op Enrôlé maar omgeekeerd ook geen invloed van , ^ropa op Nederland. | )»Geheel ander» België. De Zuidelijke Ne-knden worden na 1815 al tijd besohonwd alseén complex van landen, waarover Euro-P1 heeft beschikt, maar blijkbaar niet voor ?°^d en definitief. Er bestaat nog steeds I *en Belgisohe quaestie, die voortd\irend de sabinetten van Em*opa bezig hondt en waar-men nog vcilstrekt niet af is. Zoo be-^aouwen de Belgen zelf het ook; nooit heb-zij de regeling van 1815 anders dan als ^ voorloopige besohonwd. België had I Steeds de regeoring aanvaard, die de mo-oeidheden het hadden opgelegd; daardoor ^ Q°oit een heohte, stevige band gegroeid | ^schen gouvernement en onderdanen, zoo-de mogelijkheid van een verandering 3 'Jd bleef bestaan. Holland zou altijd blij-! VenJ wat er met België zon gebeuren, hing ! aQ allerlei omstandigheden en verhoudin-I cQi af, die nienrand kon berekenen. i ^ »Zeker heeft België aan Willem I en zijn ^geering altijd zeer veel zorg gegeven. De i p°!Unf waa zeker niet de m-an, om een hem i 6^- eel vreemd volk aan zioh te binden. Hij j poneerde de Belgen niet en wist hen ; r,eilm!u door hoffelijke vniendelijkheid te J111161}. Zoo was hii niet eoliefd, maar j gevreasd." (k R. CJ ' H nauweHjt3 vrar«n beddo landen j de r S^^eiden, of het bleek dat we-T. teenadering onontbeçrlijk was1. de Heer Labeau, kort te vorem Minister van Bnitenlandsche Zaken: ,,Politiquement et commercialement la vraie destinée de la Belgique, les vrais intérêts de sa politique sont de se' rapprocher de jour en jour de la Hollande." (Op staatknndig en op handels-gebied is de echte bestemming van België, eischen de ware belangen zijner politiek, van dag tôt dag tôt Holland toe te na-deren.)Die toenadering is dan ook haren gang gegaan, vooral in de jaren zeventig en in de jaren 1900. Op stoffelijk gebied heeft die beweging geleid tôt de in 1907 ontstane en thans niet ontbonden ,,Nederlandsch-Belgische Com-missie ter bestudeoring van de econoinische vraagstu'kken rakende de belangen van beide landen." Op geestelijik gebi^ heeft zij hai-e udting gevonden in een steeds toenemende uitwis-seling der prodnoten van Ylaamsche en Hollandsche schrijvers, in de lange en ononder-broken reeks der Nederlandsche taal- en letterkundige Congressen, in de werkza-am-heden van het Algeuneen Nederlandsoh Yer-bond, in de vacantieleergangen te Leiden en te Amsterdam, in de vacantieleergangen voor ondèrwijzers, in de deelnamb van Hollandsche geleerden op de Vlaamsche na-tuur-, rechts- en geschiedkundige congressen. En dit ailes is nog mjaar een klein voorteeken van de wisselwerking tusschen Noord en Zuid waartoe de huidige gebeur-tenissen de aanleiding zullen geweest zijn. Maar buiten het stoffelijk en geestelijk gebied, is daar ook het politieke, dat zijn overwegenden invloed op die twee eerste in het leven der natiën doet gevoelen. Welnn men mag zeggen, dat op staatkun-dig terrein, in weerwil van 1830, de belangen onzer beide landen innig zijn vergroeid, zoodiat het behoud van wat té dien tijde oogenschijnlijk tegen Holland was gerieht — n.l. de Bolgisclie onafhankelijkheid — thans voor Nederland een levensbelang is geworden. Onlangs nog heeft dr. J. B. Scheper van Ha-arlem betoogd (in de Maart-aflevering van de ,,Vragen van den Dag") dat die onafhankelijkheid te allen tijde door en door een echt Nederlandsche belang is geweest, en dat ook nu nog is. Do historié bewijst dat Hollands ondergang onvermijdelijk volgt op het vermeesteren van België door een groote mogendheid. En ja, Koning Willem de aller eerste heeft dat klaar inge-zien : ,,A peine la nouvelle de la révolution de février (1848) était-elle arrivée à la Haye, que Guillaume I envoya au roi Léopold une lettre dans laquelle il donna sa parole de roi et de gentihomme que le roi Léopold pouvait non seulement être rassuré quant à la Hollande, mais qu'en outre, dans le cas où la Belgique serait attaquée, elle pouvait compter sur le soutien des Pays-Bas." (1). In lateren tijd hebben onze Yorsten el-kaar wederaijds in hunne boofdsteden be-grœt, werd voor goed ,,de bron van twist gedempt", werd de broederlijke verstand-liouding bestendigd. Het is nog in aller ge-heugen hoe hartelijik in het officieel pleoh-tigo Koningin Wiihelmina en Koning Albert andermaal die heohte banden bij hun wederkeerige bezeeken hebben bezegedd. Het was korten tijd na die beizoeken dat de Belgisoh-Hollandsche verhoudingen op de Tweede Kamer te 's-Gravenhage ter be-spreking kwamen. Toen (6 December 1911) sprak de Minister van Buitenlandsche Zaken, de heer de Marees van Swinderen, deze zoo eigenaardige als heuglijke woorden uit: ,,Hij (de heer Tydeman, afgevaardigde uit Tiel) heeft gezegd, dat België en Nederland te zamen vormen de vestibule van Europa. Welnu, Mijnheer de Yoorzitter, in de vestibule van een huis hangt in den regel een gong, die bestaat uit-twee deelen die men zou kunnen noemen de klepel en de klok, twee deelen die, om effect te hebben, in nauwe aanraking met elkander be-hooren te zijn. Ik neem de vrij'heid, de vergelij<king, die de geachte afgevaardigde nit Tiel gemaakt heeft, doortrekkende, de Bel-gisoh-Nederlandsche commissie in haar twee bestanddeelen te noemen de gong in de vestibule van Europa, en nu is het mijn vast vertrouwen, dat, als de klepel tegen de klok van dien gong slaat, deze nooit een alarmkreet zal laten hooren, maar een op-wekking tôt de bewoners om samen te komen; mijnerzijds voeg ik daar gaarne de verzekering nogmaals aan toe, dat van de zijde van Nederland aan dien oproep met gereed-heid steeds gevolg zal worden gegeven."Met het gelukkige modus vivendi sinds 1830 zijn beide landen den weg van een gestadigen vooruitgang opgegaa-n. In we-tenschap, handel, kunst en nijverheid, hebben beide de grootste mogendheden nabijge-streefd. Geen kleine naties beter dan die twee hebben door hun medeijveren in de domeinen van Vrede en B-echt getuigenis afgelegd dat de wereldbeschaving zonder de praestaties der engere Staten een doodelijke verarming zou ondergaan. Wel heeft 1830 voor het nog kleinere volk der Ylamingen een jammerlijke reactie tegen het Neerlandisme medegesleept ; wel i3 de volstrekte rechtsfherstelling na 85 jaar nog aohtergebleven; wel is daarom het zon-nig tafereel van zoovele jaren voorspoed ?aiet zonder schaduwzijde; doch wij gelooven ten stelligste dat — zij het dan ook na een ontzettenide door zijne evolutievoorwiaar-den opgedrongen inspanning — het Vlaaan-sche .volk, in de omlijsting van het België 1) ,,Revue Générale" 1884, 2e halfjaar, bb. 450. — Yertaling: Nauwelijks was het nieuws van de Februari-omwentoling (1848) in Den Haag bekend of Willem I zond aan Koning Léopold een brief, in denwelke hij zijn konink-lijk en ridderlijk woord verpandde, dat koning Lcopold niet alleen mocht gerustgesteld zijn wat Holland betrof, maar dat claaxenbovcn, in geval België aangpvallen ^erd, het mQpht feke- der naaste toekomst, zijn algeheele krachts-orutplooiing zal weten te verwerven. Daarom willen wij op dezen nationalen hoogdag, die aan den IJzer een ongemeene rilling zal doen loopen, coimmuniceeren met al onze landgenooten, laat ze zijn van de bochten der Maas. of van de oevers der Sdhelde, van de bergvlakten der Ardenner of van de polders der Noordzee ; vertrouwer wij toe aan den wind die tijgt onzen ont-roerden broedergroet te brengen aan de koene telgen in * de loopgraven, die Belgiè zijne onafhahkelijlîheid zullen terugschen-ken; en sturen wij naar Kerlingaland ons gloed- en liefdévoilé eerçsaluut aan Hem van wien het lot heeft gewild dat Hij zou beliohamen de noibelste verzuchting van zéven en half miljoen zielen, die dorsten en liunkeren naar dit eenige waardevol'le allei menschelijke goederen : Yrijheid1 Mr. ALBERIK DESWARTE. De Intrede van Léopold I. De 21 Jnli is voor de Belgen een heug like dag; een dag telken jare met eerbiec en ingotogenheid gevierd. Nochtans is het niet zonder eenig< sdhroom dat wij, hier in Nederland, d< pen opnemen om die dag in de herinnering te brengen. Toen werd feitelijk onze ,na tie gestioht: die dag kreeg zij1 een hoofd dat niet Willem I was Onde veten zijr verge ten. Die gebeurteniseen behoren toi het verleden, zijn eenvondig geschiedeniî geworden en behoeven nu hart noch lioofc van wie 't ook weze mag te ontroeren. Zc wij deze dag iiidachtig zijn, 't is in stilte zonder vertoon. Nederland kan dat on: niet kwa^ic nernen : evenmin als 11 Jul' tegen Frankrijk is 21 Juli bed'oeld teger Nederlan^,. De Belgen zien in die vierin^ niet de natiën waartegen zij streden, we het feit — en niets meer — dat op be paaJ.de datums de gron.dsla.gen hunner na tionale ona-f)hankelikheid werden gelegd I Wat in 1302 aan '(t kiemen gi.ng, gedi^ eerct in 1831.... wordt in 1914—15 wee] bloedig-onrechtvaardig bedreigd. J uisl uit oorzake dezer droevige onweei-speriod< is 't ons een plieht met ontroerde blik te rug te zien naar hem die door zijn wijsheic ons nationaal bestaan tôt een voldonger feit maakte. Wij gedenken heden de eerste onze] Koningen. Op 16 December 1790 werd K. H Léopold-Joris-Kristiaan-Fred.erik van Saxen Kobùrg geboren- Nauweliks 18 jaar ouc nam hij dienst als generaal in het Rnssi sche leger. In 1813 streed .hij met de Ver bondenen tegeai Napoléon, te Leipzig, ei trok met hen Parije binnen. Na. W'aterloc vestigde ÎLij zich in Engeland. Hij liet ei zich naturalizeren, kreeg de tietel van her tog van Kendal en huwde In 1816 met d< Engelse Kroonprinses Charlotte. 't Yol gende jaar reeds stierf zijn jonge gade Léopold trok zich terùg te Claremont Begin 1830 werd hem de Heleensclie Icroot t - aangeboden. Hij weigerde. Te dien tij[de haid den ook de Belge r een koning nodig. Het koninkrijk dei Beide Nederlanden dat slechts uit drans van buiten was ontstaan en met zijn 11 provinciën niet leefbaar bleek na een proef neming van lo jaar — had zioh weer ge splitst. Het Nationaiafl Congres had he bestuur der Zuider-^provinciën in de han den. Hoe edei en behendig het zich ool kweet van zijn taak, de tijden w'arèi hachelik. Willem I had geen berusting Onlusten, samenziweringein, opstooitjes woelige bijeenkomsten bleven aan de orde Hiandel en nijverheid kwijnden. Een be stendige, vaste leilding was onontbeerlik Ook de Europeese Mogendheden dronger aan. Het volk vroeg een koning. De keus viel op Léopold. Hij stond be ikend als een eenvoudig, bediaard, zeer ver standig man, voorzichtig, van vroeden rade Op 4 Juni 1831, 's namiddags, werd hij — 152 stemmen tegen 43 — uitgeroepen to' Koning der Belgen. In de avond van 26 J uni ontving de prim de Belgiese gezanten. Een schoon en enij schouwspel is het, zei hem de Yoorzûtter vier miljoen vrije mannen uit eigen bev/e gin g de kroon te ©en aanbieden aan eei vreemde prins, alleen dewijl de roem de: kostbare en edele gaven van zijn hart ei zijni geest tôt hen is gekomen." Léopold aanvaardde. Hij wachtte on naar België te komen dat het traktaat dé: 18 artikelen werd aanvaard. Dit gebeurd< na stormige zittingen op 9 Juli. lie 2" Juli stapte Léopold te Brussel af. Heuglike dag ! Met hem daagde de or de, de e*st, de veiligheid. Toen kreeg he' volk zijn.redder, het legecr zijn hoofd. Die dag straalde een zon van wonne il de hemiel, een zon van schoone toekoms" over ons land. Brussel vierde lioogtij. He volik stond in dichte, zwarte drommen val Laken tôt aan de Koninklike Plaats. Geei huis of het vlagde; overal geurden bloe men, groenden festoenen. De stoet' — Léopold te midden van kurassiers, lansiers d© mannen van September — vertrolc ui' Laken en bereikte te 12 uur de Koninkliki Plaats. Hier stond de luisterlike troon op ^ealagen, versierd met de nationale kleuren de Koninklike wapenborden, etedelik* scliilden. Daar wachtten de Congresleden Léopold verseheen : schoon njzig van ge stalte, fijn-voomaam van gelaïait, zwierii van gebaar en edel van doeninge. He-Oongres rees overeind; hoerah's dondèr den, trommels sloegen, muziek jubelde Sinter Goelen's klokken luidden, ere^alVo' daverden. 't W'a6 een stond van niet tx bedaren geestdrift. Tussen M. de Gerlache, Voorzit^er, çr plaats. De Regent lei zijn waardigheid neer. Léopold zwoer de Grondwet na te leven. Toen werd de Koninklike zetel ont-bloot en de Gerlache sprak : ,,Sire, be-klim de troon..." Gespierd, kranig en in-drukwekkend kwani Leopold's antwoord : ,,Mijn hart kent geen andere eerzucht- dan U gelukkig te maken. Dat heden alk . haat verdwijne en dat de Beigen nog slechts een gedaohte hebben, deze • van echte en openhartige eendracht..." Hij steeg van de troon ; tusschen een joelende menigte ging de stichter. van ons vorstenhuis te voet naar zijn paleis. Léopold werd de wijste, de geëerdste, de meest beminde Koning van zijn tijd. Aan de kritische s'tonden van de tiendaagse veldto.chfc (1831), van 1838, 1848, 1851 wist hij met beleid het hoofd te bieden. Hij was eenvoudig en mild, vereerde de letteren, begreep de kunsten. Elke dag paste hij. de spreuk toe: „Edelheit be-gindt noch Heden." Lezer, staan wij nu enkele oc^enblibker stil en laten wij. denken. Laten wij ona gedachten gaan naar het stukje gronids dat no^ Vrij-België heet, ginds in het bloe-dende West.... Daar stonden in Juli 1831 triomfbogen geplant. Daar was het toer i feeste- D'aar verbeididen de Belgiese afge-i vaardigden in solemnele kledij... En daai schreed Léopold over onze grenzen, als onz€ Koning, en ving over Yeurne, Oostende, Brugge, Gent en Aalst zijn zegetocht aai: naar de troon, te Brussel. Toen, zoals nu. waren de ogen aller Belgen naar dat ge-; wijde plekje gerieht.... Lezèr, laten wij stille denken... Wat wi; ^ nu voelen is onder geen woorden te brengen... Waar Léopold de Wijze verseheen staat nu Albert de Eer... Hij staat daar met hen die we nog verleden jaai over de trots-bevlagde straten orizen hoofd-; stad zo kranig zagen stappen, in de Juli-; Revue, mede ter gelegenheid van 't be-zoek der Deense vorsten. Toen was 't oj de Tervurense Laan een wonderq blik var schoonheid: onze lieve Koningin op eev : troon, in ^îeerlikheid van frisse zomertooi: • onze koning, fier, slank, te paard ; en onze , bataljons : lange rij van stevige, levens-: lustige, bonkige kerels, blinkende wapens ■ rollende kanonnen, dravende paarden waaiende vlaggen, hoog-Minkende mu-ziek.... En nu, nul... Lezer, laten w< denken, eerbiedig, ook aan de jongens var ■ de Yzer, op deze dag dat we Léopold I her-denken. Laten we denken aan ons subheir stukje heldengrond. In 1831 kwam vandaar Léopold I die df ! rust bracht in 't lanid. Vandaar nit za. Albert komen, zegevierend, verlossend: ■ aan 't hoofd onzer dapperen, aan t hoofd l zingende, triomfarende scharen, zwaaiende, i iubelènde glorievlaggen, zal hij komen m • ons geliefd, voor immer vrij-gestreden België. Het Schrljn. Heel 't land is niets meer dan een schrijn ; Vol lijken, licliaams en gebeente : Van die voor vrijdom en gémeenta Gresneuveld îijn. ' Wij konden hun gesai graven wijden Van' marmersteen en syoomoôr; ^ 'T is beter zoo: hout gaat te loor 1 En mai-mer lijdt geen oude tijden. ' Ze liggen simpel nerven een, De dnizend, duizend,. duizcnd dooden, In 't vlakke veld, een lichte zode Er over lieen. Za liggen waar ze stonden—^vielen! En zijn tagraven, blank en bloot Daar bij het hart en in den schoot ; Van Moeder Vl^anderen—wijl hun. zielen... Heer! Wesg' de linkersohale liohtl En vaar' ze omhoog meit schuld en schade, . Bij tegemvioht van uw genade En eer en plicht! i God houdt hun zielen. En intussohen, Wij moétén gaan op bedevaart, i Hun lijlteaiEohrijn en scWnel aard' Met lippen van vereèring kusseri! L v Staat op en stapt ! En laat. ons niet ; De rn'inate plaats of plein vergèteii Euik, Namen, Haelen, Seheldè, Kètie, Den Ijzen'liet Lijk 't schrijn van Ursula te Brugge, Zoo îigt het heelo land geschauwd Beeolïiîderd en met soliijn bedaùvfd ! Van gi'aveikgeer, en rimpeïruggen I. 1 'T is daar dan, onder elken geer Er. ingge dat de jongens \.v Ei ! laat ons stil staan hier en kruelen, Où.! hoofden neer! ' Dat Moeder Vlaandren met haar armen Vol teederheid, ze in haar schoat Beschutte—en in de diepe dood ' En slapftnde eenzaaanieid besohennèl Dat winfeer op hun relifcwiea "r Witvlokke! Lente er lelien t^ole ' Op elke plek, waar eeai der velen. 25ijn adem blies! ; En dat God'a oeiumige sterren waken 1 Op dit zoo duurlbre, sobaamle sdhrijn ' Waar rusten die gesneuveld zijn Om /tî'lapid eien schooner ziel te maken. i i i : f ] t ] ) j j • i l i i i j ! [ ' 1 1 ] 1 ! i i ; i i ! 1 ; I Vlaarnsch Vlanitest. De houding van de Vlaamsche beweging tegenovor den strijd en de toekomst van België is het voorworp geworden van groote belangstelling bij het bevriende buitenland, van kuiperijen voor onze vijanden, van ver-daeïitmakingen vanwege enkele van onze tegenstrevers uit ons eigen land. Deze om-standigheid noopt ons tôt spreken en wij , geven hier, klaar en eerlijk, het gemeen-: echappelijk standpunt te kennen, dat wij voor en tijdens den oorlog standvastig hebben ingenomen en deze beginselverklaring beantwoordt tevens volkomen aan de opvat-ting van aile gezaghebbende strijdgenooten, welke zich in België bevinden, maar onder de Duitsche bezetting de vrijheid missen om zich in het openbaar uit te spreken. Het doeleinde van de Vlaamsche Beweging was en blijft het Vlaamsche volk, op stoffelijk en geestelijk gebied., tôt de voile ontwikkeling van zijn aangeboren krachten en scheppingEmogelijkheden op te voeren. En dit doel kan alleen worden bereikt met aan de taal van oïis volk volledige vrijheid en gelijkbereohtiging te schenken in ons be-stuùrlijk en staatkundig leven, en vooral met aan ons volk een degelijk onderwijs te verzekeren, in zijn moedertaal, van de volksschool tôt de universiteit. Immers een volk kan alleen vj:ij ademen in zijn eigen taal. Alleen door de taalgemeenschap tusschen de meer en de minder bevoorrechte stand en van een natie kan de geestelijke wisseîwerking plaats vinden, zonder welke een hooge en krachtige beschaving niet denkbaar is. En wat wij bevestigen heeft ons de ervaring geleerd. Want de taalver-vreemding van ons volk is zoowel voor zijn welvaart als voor zijn zedelrjken opbloei een tegennatuurlijke belemmenng geweest. Wij hebben, als Vlaamschgezinden, met aile macht van wettelijke miadelen gestre-den om uit ons openbaar leVen en bestuur-lijk bedrijf aile hindernissen weg te ruimen welke deil vrijen vooruitgang van onzen stara beletteden. Wij hebben ons ingespan-nen om ons volk zelf te doen opstaan nit de bevangenheid van sieur en vooroordeel en, , door het bewustzijn van zijn eigenwaarde . en zijn macht, het geloof in zijn wederge-boorte te herstellen. Wij. betreufen onzen arbeid niet. De ont-waking van ons Vlaamsche volk was begon-nen en beslissende hervormingen waren na-bij. En ofschoon een oorlog van onrecht en cnmênschelijkheid het bestaan van ons vaderland. is komen schudden in zijn diep-ste grondvesten, wij kunnen tegenover ons Belgische volk en tegenover h o buitenland, met gerust geweten, onze beginselen be-kénnen en getrouw blijven. Ons werk was niet mgegeven door haat. Wii hebben nooit in eenig opzicht te kort willen doen aan de rechten van c^zo Waal-sche landgenooten, maar hebben steeds ge-zocht naar broederlijke verstandhouding op den grondslag van het gemeenschappelijk recht. Wij hebben evenmin gehandeld uit minachting nocli afkeer voor de Fransche taal. .Wij, Vlaamschgezinden, zijn 6teeds vooraan getreden in belangstellin.çr voor vreemde kunst en wetenschap en in bewon-dering voor de echt schoone Fransche woord-kun6t hebben wij nooit ondergedaan. Maar wij willen ons eigen zijn in ons geestelijk leven, geen mislukte namaaksels, en deze zelfstandigheid hebben wij ook steeds getoond in onzen strijd. De Vlaamsche Beweging is nit Vlaanderen zelf opge-komen, alleen gedragen door Vlaam&che be-weegredenen en door Vlaamsche kracht. Nooit hebben wij aan steun noch ingetving van Duitschland iet6 te danken gehad, en voor zoover invloedrijke Duitsche ingeze-tenen zich' in België, voor den oorlog, met ons binnenlandsch leven hebben bemoeid, stonden zij alvast niet aan onz© zijde. Ook tegenover ons Vaderland hebben wij ons niets te verwijten. Onze beweging wil feen afbreuk doen aan de staatkundige een-eid van België. Wij gaan uit van het natuurfeit dat België samengesteld is nit twee verschillende taalgroepen, en dat België alleen dan, bij inwendigen vrede en al-gemeene vlijt, zijn hoogste en volledigste ontwikkeling bereiken kan wanneer beide groepen, in eigen schoonheid en normalen groei, zonder krenking van rechten weder-zijds de volheid van hun scheppingsvermo-gen kunnen ontvouwen ; maar dit doel kan jvorden bereikt zonder dat de staatkundige samenhang uit welken ons land is opge-bouwd worde ontkracht. En in het uur van gevaar, dat ons vaderland doorworstelt, houden wij er aan plech-tig onze onverbreekbare getrouwheid te bevestigen aan Land en Vorst. De Vlaamsche Beweging i6 geen school van plichtver-zak.ing, maar van eer, van opoffering en van vrijheidsliefde. Geheel onze Vlaamsche geschiedenis is een onafgebroken worsteling geweest voor onafhankelijkheid en vrijheid. Nooit ecliter werd ons land zoo meineedig noch zoo wreedaardig besprongen als nu. En wij zijn trotech onze hulde te kunnen bieden van aanhankelijkheid en bewondering aan onzen Koning, voor zijn dappërheid en zijn onverschrokken trouw. Wij betuigen onze voile instemming met de onverzettelijke wijze op welke onze regee-ring uit naam van ons geheele volk, het hoofd heeft geboden tegen de Duitsche ge-weldpleging en met hare beslistheid om stand te houden tôt de volledige bevrijding. Wij willen in geene afhankelijkheid leven van eenige vreemde mogendheid en wij be-sohouwen een bedekto of opene inlijving van Beilgië bij het Duitsche rijk als de onvermij-delijko ondergang van onze Vlaamsche Beschaving en voor de Nederlandsche taal het langzaam maar zeker verlies .van een derde van haar gebied. Wij wijzen dan ook, met verontwaardi-ging, van ons af elke toegeving aan den viiand en elke gunst ,van zijn hand. Tusschen hem en ons loopt het bloed van onze strijdende jongelingschap en van duizenden van onschuldige' burgers. En mooht een enkele, die zioh Vlaming noemt, zich ver-lagen tôt handlanger van het Duitsche bestuur dan pleegt hij evenzeer ontrouw tegen onze Beweging als tegen ons land. In dezen gee6t willen wij den dag des vredes bereiken en den dag van den terug-keer in ons bevrijde vaderland. Denzelfden dag zullen wij, met vernieuwde inspanning, onze ginder onderbroken taak voor het her-stel van onze Vlaamsche volkskraoht terug opnemen. Wij verhopen dat- ons landbe-stuur door de beproeving van heden tôt het klaar inzicht zal zijn gekomen dat het voor den inwendigen vrede en den vooruitgang van België onontbeerlijk is, dat aan het Vlaamsche volk volledig recht worde ge-daan. Wij vertrouwen dat Z. M. onze Koning, welke zijn regeering in het teeken der gerechtigheid heeft geplaatst, en welke bij zoovele gelegenheden van zijnen eerbied voor onze taal heeft laten blijken, ons volk bescliermen zal in zijne wederopstanding; wij verwachten dat bij onze Waalsohe landgenooten, met welke wij in broederlijke eens-gezindheid strijden en lijden voor ons gemeenschappelijk vaderland, elke vooringe-nomenheid tegen onze taal en onze zoo rechtvaardige eischen zal verdwijnen. Maar bovenal wij houden ons overtuigd dat deze oorlog het zelf bewustzijn en het gevoel van eigenwaarde bij ons volk zal hebben ver-sterkt,- en in een vrij België heeft ons Vlaaansche volk zijn eigen recht in hand en. Zoo zal in ons, als Vlaamsche volk, door het herstel van een vrij en geheel onafhan-lcelijk België het hoogere doel van dezen volkerenkrijg, de ontvoogding van de kleine natiën, worden bereikt. In eendrachtige versoheidenheid, zullen wij België doen groot worden, met de innige zekerneid dat wij nog eenmaal als Vlaamsche volk door eigen kracht, de wereld zullen herinneren aan onze hooge afkomst en de Nederlandsche beschaving zullen verrijken met de schoonste vruchten van den nieuwen tijd. Wij groeten onze jonge taalbroeder3 in het veld en onze strijdgenooten in het be-zette land, met het woord van Albrecht Ro-denbaoh:,,Uit hou en trou wordt Moerenland herboren." Hou en trou aan Vorst, aan Land, en aan ons Vlaamsche volk. Dr. FRANS VAN CAUWELAERT, advocaat en volksvertegenwoordiger, Antwerpen. ARTHUR BUYSSE, Advocaat en volksvertegenwoordiger, Gent. CYRIEL BUYSSE, letterkundige, Den Haag. JULIUS HOSTE Jr., advocaat bij het hof van Beroep te Brussel. ALBERIK DESWlAUTE, advocaat bij het hof van Beroep te Brussel. Prof. Dr. LEO VAN PUYVELDE, Hoogleeraar bij de Universiteit te Gent. LEONCE DU CASTILLON, Letterkundige, Brussel. ANDRE DE RIDDER, Letterkundige, Antwerpfen. Naschrift. De omstandigheden lieten niet toe dit stuk, voér zijn verschijnen, ter onderteekening voor te leggen aan al de be-kende Vlaamschgezinden, welke op dit oogenblik in het buitenland verblijven. Het tijdelijk adres van de meesten onder hen is aan vorige onderteekenaars niet eenmaal bekend, zoodat deze zich genoodzaakt zien, door de tusschenkomst van de pers, al hun-ne starijdgenoten welke hunne instemming met dit manifest willen betuigen en er hun handteekening later willen zien onder verschijnen, te verzoeken hunnen naam, beroep, woonplaats in België en tijdelijke ver-blijfplaats te willen opgeven aan den Heer Dr. Frans van Cauwelaert, Nassau Zuilen-steinstraat 21, Den Haag. België bovenal. Midden groote landen ligt ons kleine land als. in gouden randen echte diamant. Hooge boomen, blijde stroomen, duin en zee, en berg en dal; werklijkheid der zoetste droofrien : België, België bovenal ! Over vlas en koren, hoeve en lindetop, schiet een spitse toren schenp ten hemel opV ' Bijlen, zagen, hainerslagen, weefgetouwen, vlegelval, . en, na 't werk, de kermisdag^iaj i J' " Open gaa.n de steden in een grootschen groei, prat op mooi verleden, prat op huidgen bloei:; Ronde schouwen, praalgebouwen, huizen, hoven, liefgotal ! Yroede mannen, vrome vr<^u,vyen ! België's steden bovénà! ! Laat de vreemden loven, vreemde zeden en aard : 't vaderland gaat boven aile land der aard. Eigen wegen, eigen zegen, Geen, die 't ooit verle^ren zal ! Fie£ vooruit, en, overlègeii. Belgen ! België bovenal !

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.