De Volksstem Weekblad van de Socialistische Propagandaclubs van LEUEBERG en GEMTBfWG&E ASONNEiDENTSPRMS : REDACTIE EN ADMINISTRATIE AANK9NDJGIN60I : Saiïienwarkende Mlsua,tsalxa.ï>l?ii " IDE VOLPI3STJBM „ VraaBt «ter. tarief aan h9t adreG Bon jaar . fr. 4.09 Lasigesiraai, 116-118, LEDESOSG » t, «• nf Vil'rm""-■ Voorop betaalbaar. Bestuui-der : EM1EL VAM SWSSEN, 200, Kerkstraat, 200, âentbrugge. 4' ™' "C VW-^ooItH „ Aile briefwisselingan moeten ondeneekend en elke week tegen den DINSDAG AVOND ingezondoa zya. Langaatraat, 116-118, LEdbSlRfl. Gentbrgsch Nieuws Modem Gentbruaqe I fAlgemeen plan voor aanleggen en geschikt maken h' der Gemeente Gentbrugge.) w Niettegenstaande allerhande moeilijkheden van ® I 6toffelijken aard is het Gemeentebestuur erin ge-I slaagd, terzijde gestaan door het bureel der Studie- ^ I commissie, de noodige stukken te laten gereedma- ^ I ken voor het openen van den wedstrijd van alge- " I meen plan. Eerstdaags zal het officieel bericht in I de dagbladen verschijnen. De propaganda is met ^ I vaste hand aangepakt en mededeelingen zullen ge-I zonden worden aan de voornaamste maatschap- a I pijen van bouwkundigen, aan de diensten van P I Bruggen en Wegen, en aan de stedelijke en provin-I ciale technische diensten in dep lande. u Het afdrukken der plans, dat met eenige moeilijk-I heden gepaard ging, gezien de.schaarschte van che-I mische produkten, is volop aan den gang, en het ■ I drukken van programma en andere bescheiden is a I aangevangen. I Wij hebben ons kunnen overtuigen dat ailes zôé j g geschikt en voorzien werd opdat geen tijd zou ver- ■' I igren worden tusschen het goedkeuren van 't pro- * I gtamma en 't openen van den wedstrijd: aile maat-I r'egelen werden reeds vastgesteld en voorbereid, t I zelfs dan al£ de Studie-Gommissie hare werkingen r I niet volledig geëindigd had. 1 Wij durven hopen dat het voorbereidende werk 1 I rijpe vruchten zal dragen en dat het gelukkig ini- A I tiatief der Gemeente Gentbrugge met den besten < I uitslag zal bekroond worden. De volledig afgewerkte ontwerpen moeten aan < I het Gemeentebestuur ingezonden worden vôôr ln £ I Januari 1919. zoodat de mededingers over den noo-I digen tijd beschikken om degelijk werk voor te < I brengen. Zooals men ziet, is een groot werk gedaan. De j I wedstrijd, waarin een leger bevoegde mannen zul-I len mededingen om plannen te ontwerpen ten ein- : I de Gentbrugge tôt eene moderne stad te vervormen, < I wordt binnen een paar weken geopend. Nu wij grootsche, schoone plannen zullen beko-I men, moeten de noodige maatregelen genomen . I worden om deze plannen in uitvoering te brengen. Dat aal veel overleg, veel studie vergen, en van I heden af is de plicht van den Gemeenteraad afge- s I teekend. De socialisten zullen wederom in deze kwestie I bewijzen dat zij niet alleen met theoriën vooruit I komen, maar dat zij tevens de praktische zijde m-I zien. Het staat vast dat, door het aanbrengen van meu-I we wegen en lanen, de groote meerderheid der I gronden van de gemeente Gentbrugge op eene bui-I tengewone wijze in waarde zullen klimmen. De I eigenaars van deze. gronden hebben niets gedaan I om deze meerwaarde te verwezenlijken. 't Is dan I niet meer'dan rechtvaardig, dat de gemeente on-I der vorm van belasting van meerwaarde op de I gronden, een deel van deze meerwaarde ontvangt. I Wij weten goed, dat de hoogere besturen, sa-I mengesteld uit eigenaars die in geheel Vlaanderen I gronden hebben, die door de uitbreiding der ge- ■ meen ten van jaar tôt jaar in waarde klimmen, zich ■ stelselmatig tegen zulke belasting verzetten. Toch moet een nieuw vertoog opgemaakt wor-I den aan de Bestendige Deputatie. Met het ontwerp om geheel Gentbrugge te ver- ■ vormen zijn nieuwe toestanden gekomen. Wij moe- ■ ten, als vooruitziende gemeentebestuurders, hier- ■ op nogmaals de aandacht roepen en de taks stem-1 H men on de meerwaarde van de gronden, — dezelfde ■taks reeds gestemd in den gemeenteraad en die ■ onze lezers door de vroegere bespreking in le UVolksstem kennen, en welke door de hoogere over- 1 Hheid verworpen werd. ■ In zulke groote principieele kwestiën moeten wij ^■aanhoudend zijn. Wordt zulks opnieuw verwoi-Hpen, dan weten toch onze inwoners dat wij onzen ■plicht gedaan hebben. ■ Om praktisch te zijn, "moeten wij nagaan hoe ■ men te werk ging in andere gemeenten die m t Bzelfde geval zijn, als de gemeente Gentbrugge. ■ Schaerbeek, bij Brussel, had, vôôr dat een alge-Hmeen aflijningsplan opgemaakt werd, ongeveer de-■kelfde uitgestrekheid, als Gentbrugge. Daar ook Wwaren honderden hectaren landbouwgrond, die lïdoor 't aanleggen der nieuwe wegen, bouwgrond ' Bzouden worden. Daar destijds Schaerbeek ongeveer dezelfde be-■ vojking had, en op gebied van inkomen en uitga-B ven' goed aan Gentbrugge (in normalen tijd) kan ' Hvergeleken worden, denken wij het noodig aan-Bidachtig te volgen, wat het gemeentebestuur van ■Schaerbeek gedaan heeft, om volgèns het algemeen ■vervormingsplan eene landelijke gemeente tet eene ■model-stad te vervormen. if Gezel Louis Bertrand, schepene van financiën te M Schaerbeek heeft zulks uitvoering beschreven in If het werk Schaerbeek devuis cinquante ans: 1860-114910.Wat ons voor den oogenblik te Gentbrugge het Hmeest aanbelangt is hetgene Louis Bertrand in zijn |Hwerk begint te beschrijven op bladzijde 52. Hij ■zegt : H « Het algemeene aflijningsplan der gemeente k Schaerbeek, werd in 1904 opgemaakt door den heer 11 ' ingenieur Octave Houssa, onder bestuur van den s<: en heer Emiel Van de Putte, schepene van openbare werken. 't Was een grootsch ontwerp om te an Schaerbeek 200.000 inwoners een verblijf te geven ! re_ « Maar daarom waren groote kapitalen noodig r.J ie- waarop de jaarlijksche aflossing der intresten van ^ ia. 't geleende kapitaal, te gelijk met een bepaald ge-ye. deelte van dat kapitaal (annuiteit) regelmatig dien-3jn de betaald te worden. Maar daarom moesten nieu- z we lasten gelegd worden, dus zou de algemeen- ^ □•e. heid der bevolking moeten betalen, om de 600 hect- k ip. aren landbouwgrond, toebehoorende aan enkele a an personen, tôt eene fabelachtige waarde te brengen. in_ « Er moest dus naar een nieuw financieel systeem 0 uitgezien worden. jk_ « En hoe te werk gaan ? he- «Als men zich zou bepalen om elk jaar, van uit het het middenpunt naar den omtrek eenige straten is aan te leggen, dan zouden de gronden er omheen-liggend buitéhjgejflbon in prijs stijgen, en de ge-200 neente zou zich verplicht zien later deze gronden rer. aan de buitengewoon verhoogde prijzen aan te ,ro- koopen. iat- « Langs den anderen kant heeft het opmaken van «id, een algemeen aflijningsplan dat nadeel, dat de ?en eigenaars kunnen vragen om volgens deze aflij- j ning te bouwen, wat hun binnen een bepaald ter- j erk mijn moet toegestaan worden en de verplichting j ini- voor de gemeente bijbrengt de voorziene straat te ten openen. « Ondanks al deze moeilijkheden werd toch het , aan algemeen aflijninersplan dobr den gemeenteraad ge- ; in stemd en goedgekeurd bij Koninklijk besluit. loo- « In 1904 deed de gemeente de kosten van het r te openen van Straten, kalseiding, rioleering, enz. Naarmate er in de straten gebouwen werd, moesten de eigenaars in de kosten tusschenkomen. De toe-De passing van dat stelsel voor den nieuw op te rich-zul- ten wijk was onmogelijk. Dat zou slechts mogelijk ein- zijn als de bronnen van inkomsten gevonden wer-îen, den van 800 tôt 900 duizend frank per jaar, en dat te innen op het bebouwde deel der gemeente. îko- «Geen enkel gemeentebestuurder zou zulks wil-nen ien of durven voorstellen. Het, was tôt een nieuw jen. stelsel, ingevoerd te Laeken, dat men zijn toevlucht van nam. fge- « Het geheel der vervorming der gemeente was geschat in 1904, op eene uitgaye van 30 miljoen îstie frank. ruit « Hoe zou men in de bètaling voorzien van de i in- jaardoodingen der ontleende gelden? « Ziehier wat wij daaromtrent lezen in een ver-rieu- slag door het schepenencollege aan den gemeente-der raad gericht : bui- « Wij hebben ons onledig gehouden om de jaar-De doodingen te verzekeren van een ontleend kapitaal laan van het vervormen der gemeente, zonder het bud-dan get uit zijn evenwicht te brengen. on- «Te dien einde stellen wij tôt eenen onbepaal-i de den tijd voôr : ngt. «1. Een rechtstreeksche en jaarlijksche taks te sa- heffen tegenover de aanpalende eigenaars van eren gronden in de straten en wijken die nieuw ge-ge- opend worden, of zij bouwen of niet bouwen. De-zich ze taks zal door de eigenaars der aanpalende gronden betaald worden, van zoodra het werk der jyor- opening der straat door de gemeente geëindigd is. « 2. Een, taks op riolen en voetpaden te betalen ver- door eigenaars van aanpalende grondena of op de noe- gronden gebouwen of niet gebouwen is. lier- i» De technische dienst der gemeente die zorg-tem- vuldig geschat heeft wat punt 1 en 2 zouden op-jlfde brengen, komt tôt de som van 912 duizend1 frank, die dus iets meer dan het cijfer welk noodig is om De den intrest en>de jaardoodingen der ontleening te >ver- betalen. « De gemeenteraad stemde, ondanks de protesta-i wij tien der rechterzijde, deze nieuwe financieele be-wor- werking. nzen « Wat invloed had zulks op het tôt stand komea van nieuwe verkeerswegen te Schaerbeek? « Deze invloed was buitengewoon groot. hoe « Een park werd opgericht in de vallei Josaphat in 't en elk jaar werden lanen en straten geopend. 3. (Hier wordt eene opgave gedaan wat zooal ver-alge- wezenlijTct werd, en het is buitengewoon. Red*,) r de- « Men zal misschien zeggen : « 't Is niet voldoen-ook de nieuwe straten te openen, er moet in deze stra-die ten gebouwen worden. » Welnu het bouwen in de rond nieuwe geopende straten nam op eene wijze, bui- ten aile verwachting, algemeene uitbreiding. ; be- «Het aantal nieuwe woningen sinds 1905 opge-it,ga- trokken is buitengewoon en het aantal inwoners is kan verrassend gestegen. aan- « Van de donkere voorspellingen onzer tegen-van strevers, toen het nieuw financieel systeem aange-neen nomen werd, kwam niets terecht en Schaerbeek eene werd van halve landbouwgemeente eene moderne stad van eersten rang. » 5n te n in 1860- Ziedaar dus wat het Schepenencollege van Gentbrugge voor plicht zou hebben grondig te be-; het studeeren, tenzij men hetj weer aan de socialisten i zijn ging overlaten, om deze methodische financieele • Hij bewerking ten voordeele van de uitbreiding van Gentbrugge tôt uitvoering te brengen. Verderfelijk Onderwijs (Vervolg en slot) k< Onze lezers zullen bemerkt hebben dat onze fa-neuze onderwijzer aan 't schermen is tegen her-;enschimmige dingen, net als Don Quichotte te- u ;en de windmolens. Ina'erdaad, welke gekende socialnst heeft ooiti jeschreven of beweerd dat de maatschappelijke "ijkdommen, onder vorm van mijnen, fabrieken, ijzerenwegen, enz. zouden moeten van een getrok-ken en verdeeld worden? Het is juist het verkeerde ! De verdeelers, dat aijn de tegenwoordige machthebbers, die ailes, verdeelen, en op zulke wijae dat zij de groote brok- j ken zoor zich houden en de kruimelingen aan den a, arbe.'ders overlaten. i s. Men moet effenaf zot zijn of opzettelijk slecht om 't volgende te durven onderwijzen : j ^ Ge vergeet <3ok, dat de aandeelhouders aan n al de kansen der onderneming blootstaan, dat zij verantwoordelijk zijn voor de verliezen zoowel als zij de wiinsten genieten. Indien de zaak niet vooruitgaat, kunnen zij hun kapitaal kwijt geraken, en zelfs moeten zij er soms nog geld bijleggen, zôôveel voor elk aan- C deel, tôt er genoeg is om al de schulden te be- \ talen. Dat zag men meer dan eens. I Zou men het kunnen gelooven ? De werkmenschen hebben aile gelegenheid om in de fabrieken hun armen of beenen te breken, v in de mijnen te verstikken, in het opbouwen van v het een of ander paleis zich den nek te krooken, en op den hoop toe zouden zij, volgens dien schee- r ven kaarsenaomper, bij het mager loon dat zij genieten, nog een beetje moeten mede brengen van huis om Mijnheer de rijke mensch op zijn, " sletsen te laten leven. Bijleggen, ja, het zijn van die gasten die met al ' hun bijleggen zoo arm worden. | Schulden, verliezen vereffenen ! Kom, vraag t het eens aan eenige klerikale notarissen hoe fijn ; zij het aan boord wisten te leggen om schulden te, l vergoeden. i Maar, het is toch aardig, als de rijke actionnairs < het zoo lastig hebben. Waarom stellen zij niet voor j hun baantje met dat der arbeiders te verwisselen ? Waarom daar zooveel ompMmenten rond maken? Allo, Mijnheeren, wie onder u is er amateur ? ( Toekomende week openen wij eene lijst in De Volksstem. < Zal zij succès hebben ? Volgens onzen onderwijzer, die zonder twijfel den een of anderen schouwvager moet zijn uit eene broerkensschool is het zoo gelukkig werkman te zijn : Noem mij, onder al de menschelijke ellen-de, een enkelen nood der armen, dien de barrnhartigheùd niet verlicht, of minstens tracht te verlichten ? Zijn 't de ri^ken niet, die aan de liefdadigheid middelen daartoe ver-schaffen, en zf'ch daarom zekere vermaken ontzeggen en hunne weelde inkrimpen ? Hoe triestig toch niet waar, voor de rijke men-schen, dat zij in de schoenen niet zitten van eenen werkman met vijf of zes kinderen ! Zij zouden er nocvt moeten aandenken hunne weelde intekrim-pen.Maar wat het toppunt van schaamteloosheid bij den klerikalen hiellikker, ziet men in 't volgende : De werklieden verkregen immers het kies-recht, het recht om de senators, de volksver-tegenwoordiigers, de leden der provinciale ra-den en gemeenteraden te kiezen. Bovendien zetelen werklieden in de Kamer der volksver-tegenwoordigers, opdat de belangen der arbei-dende kl a s er rechtstreeks zouden vertegen-woord'igd zijn. Is het ten behoeve der rijken dat de Spaar-kas ingesteld werd, waar men frank bij frank mag storten, en op iedere aanvraag zijn spaar-geld terugkrijgt? Zulke inrichting vereischt eene ontwikkelde boekhouding,een rekenen en schrijven zonder einde, dat ailes voor geringe sommen. Waar is de bankier, die zulke las-tige, ondankbare bezigheid op zich wil ne-men ? In 't kort zal eene wet aan de getrouw-de vrouwen het recht schenken, zelven te beschikken over het door haar in de Spaarkas gestorte spaargeld. Meent ge dat de rijke vrouwen zulke wet noodig hebben? ! Gepatenteerde gelukzoeker, de werkmenschen • hebben het kiesrecht niet gekregen, zij hebben het integendeel met geweld afgedwongen, zij zijn er ■ voor op straat gekomen, hebben gestaakt, dooden > zijn er zelfs gevallen. Welhoe, gij komt ons vernederend-weg vertel-len dat wij frank per frank mogen sparen, en dat wij het weer krijgen. Het zou er nog maar dat aan L mankeeren, dat gij dat ook al zoudt willen binnen slikken. jMaar de spaarkas is niet ingesteld1 ten nutte en ten pleziere van de werkmenschen. Voor den el-lendigen intrest die de Staat aan dâe dutsen geeft, i weet hij op behendige wijze dat geld in andere - groote verrichtingen te bezigen waar nogmaals de i werkman uitgebuit wordt. Op die wijze doet men 1 den arbeider in zijn gareel draven aan een civiel i pri^sken. Ha ! de n'ke vrouwen hebben die wet niet noodig. Wat kruiper en vleier hé ! Natuurlijk, het zal daarmede zijn dat eeen groot deel van hunne mannen zoo vroeg 'nen kletskop hebben gelijk eenen woestijn. Vraag het hun ne keer wat engelkens dat allemaal zijn. ^ Wij sluiten, met aan onzen sleepdrager de gele-r_ genheid te geven eene laatste beestigheid te lateo 3. uitkramen : Het kapitaal is dus de vriend en de weldoe-■it j ner van aile menschen, en bijzonder van da :e j lijdende klassen. Wat zij boven ailes moeten 1» wenschen, is dat het zich ophoope, zich ver-k- menigvuldige en verspreide zonder tel of maat. clt ! Kuisch uw mondje af, ventje, en zet u neer. Den dag dat de arbeid'ende klasse, zoowel h$.nd-m als geesteswerkers, het volledig bestuur van het staatswezen, het beheer over mijnen, fabrieken en ^j.1 ijzerenwegen zelf in handen zal nemen, dan eersi 1 zal de waarde van het kapitaal, dat afgelegden ar-! beid beteekent, ten voile ten goede komen aan aile menschen die van goeden wil zijn. R. D. G. 311 ^ œ **" f Het Voedlngscomiteit herinpricht er Woensdag had onder voorzitterschap van gezel n- Coppieters eene zitting plaats van het Werk der ie- Voeding (Volkskeukens) in het gemeentelijk lokaal Leemstraat. Werden nu bepaald aangesteld : im Voor de katholieken: I. Blanquaert en J. Seghers; n voor de socialisten : Mortier en E. Van Sweden; voor de liberalen: Parmentier en M. Vander Stuytf. n De heer Maurits Mander Stuyft werd met alge-jqL meene stemmen tôt voorzitter benoemd. zjj1 Het Comiteit zal den dinsdag van iedere week om en 11 uur vergaderen, in 't gemeentelijk lokaal Leem- Werk van 'I Schooleetmaal Het hoogere bestuur van het Schooleetmaal en het Werk der Kindsheid hebben bij een lid onzer redactie protest aangeteekend, als zou het de middelen weigeren om in de vrije scholen degelijke kontrool uit te oefenen, om te kunnen nagaan of da kindëren niet genieten van 't Werk van den Drup-pel Melk en van het Schooleetmaal tegelijkertijd. Volgens het hoogere bestuur ons verzekerde moeten, noch de bestuurders der vrije scholen, noch deze der andere scholen, de lijsten zenden naar de Plaatselijke Comiteiten, maar zij moeten deze lijsten uithangen in de school, en ieder lid van het Schooleetmaal heeft het recht in de scholen kontrool op deze lijsten uit te oefenen. Dat is geheel anders dan hetgene men hier aan de leden der Plaatselijke Comiteiten kwana opdisschen. Wij gaan nog meer moeten op onze hoede zijn. Dikwijls zendt men ons met een kluitje in 't riet, met complimenten die men komt afleggen in naam van Gentsche hoofdkomiteiten. Maar 't blijkt nu weer dat de hoofdkomiteiten hoegenaamd de be-sluiten niet nemen die de afgevaardigden ons hier in de komiteiten komen voorbrengen. In de eerste zitting, — maar men is zoo voorzich-tig weinig zittingen te houden, — zal hierover eene ondervraging gedaan worden. * * * Wij hebben reeds geschreven dat de melk, be-stemd tôt het bereiden van 't schooleetmaal, soma twee tôt driemaal per week zuur toekomt. Daa wordt het eten der kinderen bereid met water. Dat wordt meer en meer eene schande, te meer omdat al deze vaten melk dan naar het klooster gaan, terwijl de zure melk goede kaas en karne-melk oplevert. De melk, voor de kinderen bestemd, wordt vervangen door water, en de verzuurde maar nog waardevolle melk gaat naar 't klooster, zooals dikwijls gebeurde met het eten. Dat noemen de katholieken : « onpartijdig zijn ». i Let nu goed op dat het klooster door bijzonderen en | door het gemeentebestuur zeer vet betaald wordt ' voor de pensionnairen en dat het klooster voor de-zen regelmatig het rantsoen bekomt. Daartegen ook zal in de eerste zitting geprotes-teerd worden. Dat is des te grootere schande, omdat men, door eene overeenkomst te sluiten met Gent, het eten voor de kinderen onberispelijk bereid kan ontvan-gen uit de groote centrale keuken. Dan hebben de kinderen aile dagen goede melk in hun eten. Dan is men nog zoo bekrompen hier op Gentbrugge eene afzonderlijke keuken te willen inrich-ten, alhoewel men er van overtuigd is, dat het ver-voeren van melk het zuur worden, vooral in den zomer, menigvuldig maakt. Te Ledeberg bestaat voor wat het Schooleetmaal betreft, een akkoord met Gent, en nog nooit was daar iets aan het eten der kinderen. Hoe treurig toch dat al de groote heeren slechts het goede recht willen erkennen als er scherp gekri-tikeerd wordt ! Kijkjes Links en Rechts BEVOORRADINGSCOMMISSIE. — Verkoop van Suikerij in de Tapijtenfabriek, Gestichtstraat. — Op Zaterdag 13 dezer, van 2 tôt 4 uur, rantsoen 250 grammen per hoofd. Prijs 0,25 fr. per rantsoen, voor de nummers 1 tôt 912 der Boterkaart. fitaggemle Jaar. —^.33 Prijs p®i* nummsr : 7 Oentiemsn Zondasg 7 Juli 1918

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.