«<, mamanc. Nr m 20NDAC, '{s Mit îâia HET VADERLAND - Klelnç gaiî|op,«|igïngen : I fr. pep reggl ifôOte id- bij Qvereeukorast Pie.nslaa»hieâwg»9 ! VOW ffftfomeer. den kqsteloôi?. i . BelgiscK dagblad, voorloopig te ïarijs, 3, Place des Deux-Écus, 3 LEO VAN COEtHEM, Directeur ♦ ffet nummer ; 5 ççritiera (Front en Frankrijk). ~*10 ç|nlie«i (aiiderç laissa). Per masnd (vgeruitiîstasi^ : Frapkrijlf V?5 ffc Engelancj % sh. Holland 1 §14- 2§. Elders S.OQfp. YPOR PI SOLDATES t ad mr ïimmflu Wij iftveji vQlgeqdo rêgelon ter ov#r-Kering aan da&enen, wien do za^ ^an-mat of bij cmistcntcniss van çtestn, p jijls ?.e op de *t(i<Uiumm zeggen. aan dé jkteiseim parieraêalïleden, wisr verp-dirins in wij» »ï> *° w© met véej fclMiptel lins en nieoiwsgierigbeid le giroeet ziefl. fte komen uit, de pçn van ççn onder-offià&r, 4lf wegans op hH front bekq-roen v&fwup4ni^n in een van onxe bos-pilalwi te? verpleffing \v#rd opgenomen. En aè Koh^h ^ke? u.H Het hart van al algérien, die sedert hm begin van den ottrlog denzeUden wensch uitt^»v 't is le «eggen van enae taU'ijkv^ soldaten, dit reeds doue de gasthuwen trokken. doen er geen wqordje bij noch ef, want Tif bi-ter acggeu kunufef» \vo niet en het min rechtuit zeggen witlen y/n niet. Onje vnend schrijft : « Reeds meemialen h eh ik in «Hei Vade.rland» artikelen gelezen over soldu-tan-betaling, die ik steeds met veel aan-dacht het» gevoîgd daar ik een trouwe lezer ben van uw blad. » Zoo ook las ik uw artikel van Zon-dag 12 Met ove>r gevechtàvergoeding en vindt het zeer recielijk wat u voor de soldaten vraagt en mag met u hopen dat : uw werk nogmaals vruchten zal opleve-i ren. » De rerten van mijn sçhrijven, v«?aar-dft h&er, is niet geveehtsvergoeding, noch het betalen van frontchevrons, maar het betalen van de gewonde solda-ten. Ik en zqovele aride ren, die reeds raaanden lang zw,iar gewond in het gasthuis liggen, wij moeten ons tevre-dén stellen met eonige ccnt uvmen daags, alsof liet onze schuld was dat vve gewond werden. Nocht&ns zou oene beta-metijke soldij goed van pas komen ge-I fiurende ons verblijf in het gasthuis çn dan zouden we na on?o genezing met eenige centen op verlof kunnen gaan, terwijl we het nu met ledige zakken kunnen afstappen. Rewezen diensten niogen immers ook betaald worden " Nechtans worden die te gemakkelijk verge t en. CENSUUR I » Ik hoop, Mijnheer, dat u bij de eer-! fie gelegenheid daarover wel een s een jwoordje zult rcppcn in uw blad, als u «lit billijk acht. Jk denk wel dat nie-m«nd overdreven zal vinden wat reeds langen tijd zoovele lijdende soldaten verlangcn, terwijl onze officieren, zoo-wel gewonden als zieken, liunne voile vergoeding trekkan tijdens bun ver-tlijf in het gasthuis. 1k meen dat, onder î betzelfde vaandel st.ri.]dend als onze officieren, wij, in verbq.adting, dezelfde fechten mogon genieten. » Wie kan hier heenen in vinden ? gie-lijlt ze met op de stadhuizen zeggen. ^'at een andere bedenking kan men kiertegen aanvoeren, tenzij dat het met onze finantiën niet schitterend staat ? "m ÇENSUUR Dcn dag dat do reehterband zal wel-en iVe linkerband tijdens den oorlog "'teaf, zat me a ons gebjk geven. En dan nqg, daarop kan de linker-wnd staat maken, zal het niet te laat : Wjïl. W. v. C */VWVl Honger onder de geinterneerden in Holland bericht van de Telegraaf zal, ho-l(n Vit, zonder verwijl rnaatregelen uil-'"kken vanwege de regeenng om in den t'tunçen toesland te verhelpen van onze yiïnieTneerden in Holland : ^agisch is wel de dood van Mondav< ®r'iand, Belgiscb poïnterneerde in bel depqt alhier. Uit bet kamf 'ne bij vluebfcen naar Frankrijk. Di: ^'ukte en Mondave werd naar Vlis I: "|?on overge.brae.ht. Hij was een stiJlf iaa 61,11 Waal, van Charleroi, 3£ r oud. Qe geinterneerden waren oj bleef 'an®s ^ kanaal. Mondave lnwen aebter en sprçng plotselin£ ïdn u Wa^er- zag hem niet meer j. j'ritsch geïnternecrde had nog ge Sd hem te grunen. Een br<i£r van Mondave, insgejijks soldaat, hgt gewond te Brussel, in d< ambulance van hêt koninklij-'k paleis. Over de reden van den dood moet men zioh in gistsingen verdiepen. Zwaar-mœdigheid ? Zoovefl geïnlé.rn^i'der zijn sivWaarmoedi.g. Het j§ niet allean op: bat lange wachten... het is ook om der honger. Want we kunnen bev niet, ent kennen ' de geïn*emeepdfn RHen h°n ger. Hier te Vbssingen helpt de particu liere. liefdadigbeid tenigazing. Maar di' î|«en lapqudiJel, dal, dvn oiisclnkkiger kie.ijtand wegnemen kan-. In fit Hampcn U «à gebre^, Men wae4 bet dat do Nedeplandsebe overhind macbte leos ataaL Onder de biu^tmi kan mer di VBedtHS aanvidlen- Oc geirileiTH'Wi'tb met zijn Vliftien eenten daags, kan da' niot. Pe tijd is nu wenkeiijk aangebrn ken, dj;t çr van.de Beigische veptring hulpe moet komen- Het fe dringend zeer dringgnd pQodig ! Hier in het bijzonder inteftieeringS' dépôt seheurt in het Klein, wat in de kampen in bet gr-oot gesehiedt : men lijdt honger. De commandant, die reeds menigmaa^ getoond beefi, boe hij het lot der man-nen verzacbten wil, staat nu voor eer zeer moeilijke taak. De Belgiache vl^Qh teUngen bopen dan ook stelUg, dat de eigen Belgisebe regeering snel mua ire gelen zal treffen voor de iotsverhsterin^ dier soldaten, welke bij Antweppen ef elders bun vollen pliçht hebben ver vuld. ECHOS Bij de vermînkten ONZE KONINGIN IN PORT-VILLEZ Onze Koningin heeft dezer dagen eer bezftok gebracbt aan onze ooriogginva lieden m Port-Villez. Ondanks l>e 1 OTgunstig weder Wilde H. M. de bijzon dn-ste afhankelijkîiedeu van liet ge sticht afzien. Onder de leerUngen lier kende de Koningin verscheidene var: de gewonden, met wie ze vroeger in d( gastluiia&n aan het front had kennis ge-maakt. Voor ieder onder ben had it een bartelijk woord over gelijk var ouds. ' f i • * Nieuws voos- soldâtes en vluchtelinger De soldaten en vlnchtelingen wier na-men hier volgen worden verzoeht aar de onder opgegeven adressen te sçhrijven voor hun aanbelangende mededee-lingen : Bosmans, Jozef, uit Wilrijk, waar schijnlijk bij de Gidsen, aan Louis Windmolders, M. V. D-, Z. 61. Wallman, August, 38 Unie. 4-i; dt gebroeders Praet Guillaume, Raymonc en Hubert; Marcelis, Pierre-Joseph, 3' Unie, la compagnie werkers; Vander Bosch, Alfons, vrijw. 1914, uit West meerbeek; Van Hoeck, Frans, vrijw 1914, uit YVestmeerbeek; Delmote, Cy r:el, uit C aster, bij Anseghem. vermoe-delijk krijgsgevangen, allen aan M. de Dorlodot, 4 ,Priory Gardens, Folkestone Engeland. Mme Emiel De$omer. landbouwster uit Wiilsohaete, thans in Franikri.jk, aar M. de Dorlodot, 4, Pi'iory Gardens, Folkestone.W Onze soldaten in Amerika Wij ontvangen van een onzeF solda-ten-lesers een brief ev«r zijn verlof ir Amerika, Léon Laporte, zoo is zijr naam, iâ niet uitgesproken over het har tcl'ijk onthaal dat hem gmder te beur viei, zoo vanwege onze landgenoaten ir Amerika als vanwege de Amerikaansclif overheden zelf. / Naar hetgeen bij met eigen oogen kor vaststellen meenen de Amerikanen lie ernstig met den oorlog en zullen ?< ailes in het werk stellen om ons lanc zoo spoedii* mogelijk weer yrij te helper maken. * Uit een ginder verschijnend Belgisc.1 blad vernamen we reeds dat Léon La porte zijn tijd niet verloor, maar dat hi op geimproviseerde meetings het woort voerde voor en over België en dat hi den Konirtg, de Koningin en het lege geâstdriltig deed toejuichen. ! Flink gewerkt. We zullen nooit geei i sympathie te veel hebben in den vreem 1 de. En het ware te hopen dat de propa \ ganda-zendirigen altijd aan soldatei | werden toevertrouwd. I —~ I .1. ■ www— ■ « t LEEST OP DE TWEEDE BLADZÎJDE DE LAATSTR BFRICHTEN VAN PPM Kl 4P.HT DE KAMERLEDEN IN BELGIE TEGEN DE ONTVOERINGEN ——rv De Belgisçhe sçfialors en volksverle-gmwqai'Jtgefs in Relgië 'hehben aaa den Dmteçhën ' de+VQ brief tQegezomdeji, : g^eçitêntie, W mi W u te. b&tougçm weike ' wijze de opeischrng van werklied&n tïl b\mn& unU\>erius in hét etappeng^bied ; tu i»lpe pliprç- P® aptmbâvc meening in Duitschland ^ehijnt niefc ' weten dat deze plaag in België bbjft ! YQQftduren; en zonder twijfel is die en- ■ be-kendheid niet vrt-emd aan het voort-cluren van het lijden onzer- ongelukkige laudgenj>oten, Een ielegram van het Woiff-agent-schap, gedàgteekend fei'Ujn, ~~ Februa-ri 1918, meldde : « Den ? dezer maand heeft een draad-. » loos. bericht uit Lyon opnieuw fantas- ■ » tieke be.ivieht«?n gelanceerd over de ; » ontvoei'ingen in België. Men vermeklt ■ » er versçhillende plaatse-n in waar 1 » mannen met gewçld zouden ontvoerd ' » zijn. Volgens de nieuwste beiriebten ' « ?ouden zelf s vrouwen en jonge meis* » jes verplicht geweest zijn, ziçh in de ' » militaire controle-bureaux te doen in-» ïchrijven. '« Zulke inlicbtingen zijn gaheel ver-» zonn&n daar nergens ontvoeringen » plaats gehad hebben. » De inlijving van werklieden in Bel-» gië geschiedt op de meeat voordeçbge «,voorwaarden, en uit vrijen wil. Het ^ 'vmowelijk persomeel wordt slecbts » gebruikt op aanvraag en in bepcrkt » getal bij den landbouw. » Deze logenitraffin^- is de ontkenninc van ontegensprekelijko feiten. Wel is waar zijn de yro-uwen çn de jonge meis^ jes tôt heden nog niet opg-e.vorderd; men Iteeïjt zich t&vrçden gest^ld een oproep te doien tôt werksters van goeden wil en onrust te zaaien onder de bevolking door de optebing te doen van aile vrouwen van 15 tôt 60 jaar. Maar het is onjuiçt te beweren dat de aanwerving van weiklieden in Belgic: gebeurt in de mee,st voordeelige voor-waarden sonder dat er chvang uitgeoe-, fend wordt. De waarheiid is, dat de belofte uit naam van Z. M- den keizer gedaan in aptwoord op ons vorig verzoeksebrift in het etappéngebied niet is nagekomt.en. De massaopeisebing en ontvoeringen hebben noojt opgehoude-n. Zelfs zijn zij uitgebreàd in de streken die zooals Bergen, later bij het etappengebied gevoegd werden. In den laatsten tijd hebben zij een &eer bijzonder kwetsend karakies aangenomen door zeJfs minderjarigp scholieren en oude ma:nnen er aan te enderwerpen. Wij zullen een oogenblik bij elk van deza drie phason vei'wijlcn. Duizend&n mannen uit het oorspron-kelijke etappengebied, iiamelijk uit ; Oost-Vlaanderen zijn en blijven uit bun-rie families weggerukt en door de militaire overheid ontvoerd ; maar in plaats van naar Duitschland vervoerd te worden, brengt men ze thans over naar byt noordelijk bezette gedeolte van Frankrijk, dicht bij het front in de gevecbts zone, somtjjds bipotgesteld aan het ge-scbulvuur der verbondenen en der vlie-gers.Hunne behandeling versebilt weinig van deze hunner lanclgenooten die naai i Duitschland ontvoerd zijn en die het ka- ■ rakter van den militairen dwang doen uitkomen, dwang opgelegd aan' men- 1 schen die een afçchuw hebben te helpen ' aan werken tegen hun vade.rland, wer-ken zooals het graven van loopgraven. i die een rechtstreeksch aandeel nemen in ' den oorlog. Werkende den meesten tijd ? in O'pen lucht, blootgesteld âian aile i weergesleldheid, in het algemeen stechi i gekleed, ondergebraoht in ongezonde barakken, door het ongedierte version-! den, onvoldoende g&voed, een euvel _ waarin do familie en kennissen tever j geefs trachten te vporzien door het zen-j den van pakkea, zjjn zij onderworper j aan een regiem van licbamelijke uitput-? ting die de &terkste gezondbeid sloopt Vcrsebillendo onder ben ondergaar i dit lot sedert veertien, vijftien, ja ?es lien maanden zoo der hun geboortedorï te bebben weergezie.n, z onder op nieu-we kraohten te kunnen komen bij hun ne familie; want tôt heden is het verloi 1 dat in beginsel werd toegestaan, slechts aan een deel der ontvœrden verleend De zic-kten, zooals nierontsteking. keekaandoening en tering houden gewei-d'ig huis in de rangen van deze gedenio ra' iseerde, kraehuoloozo en aan bloedar moede lijdende werklieden. Zij vallen bij honderden en duize.nde.n om ni ni«;-r recht te &taan of gm den weg naa het boipiiaai te nemen waar s]i ai§ ge raamten aa,nkoraen, me-er dan io, go, 3( en roier kdogr. van bun normaat ge wicht vtrlorgn bebbindiât_ veranderd » ïnenâebetijke ruines, bestemd tôt verya invaUditeit sa dvn U«yd, Dit i§. den erge-n topstand, die- naa: bit. oordeel der gepeesbeeren zijpe na ".go gwolgen ëp de veto ken^nde ge itoeh^n sai tat&n gçvoçj&n, Maar dtz< feiten ontinappen aan de openbar© m§e nifig, daai' zij tov'gv'pait worden op eei bevolking die str-eng afgeïloten gèhou den wordt. De uitgebreidheid van lie kwaad i^ gemakkelijk va§t te çfcellei d(Mi- de tw:e vols.emte feiten die doo > i.imne brntabteirT^tBîtnirën. De gemoente Hamme aan de Durme die eirca 15,000 inwoner.? telt, had reed voor velj maanden 50 p. h. van bare ont voerden veiioren; §n zonder twijfeî i; het aantal overlijdeins steeds stijgende Van eene familie uit de gemeonte We4te ren werden vier g&broede'rg naar Noord Frankrijk ontvoerd, d'i'ie ervan stiervei op het werk. terwijl de vierde zich h een hospitaal bevindt. In deze omstandigheden is het niet U verwonderen dat bet leviensinstinct di ongelukkigen aanzet bun redding te zoe ken in de vlucht; doch in dit geval wor den vergeldingsmaatregelen toegepas op de gemeente en in zekere streken i: men zelfs zoover gogaan de vrouw ge vangen te zetten teneinde het aanhou den van den echtgenoot' te vergemakke lijken. Dit regiem van ontvoering dat in he oorspronkelijk etappengebied niet heef ongeirouden te bestaan is op uitgebreiâe schaal bervat in de streek van Bergen sedert het bij in het etappengebied wer< gtVoogd. De Belgisebe werklieden ontvoere naar Duitschland en aldaa^ in de nijver heid te werkgestebl werdeh na het kei zerlijk sçhrijven in vrijheid gesteld doch bi.j hunne thuiskomst teruggeva en naar liet noorden van Frankrijk over gebracht- De bebandeling is er evei sleoht 9-ls in Duitschland. A'Ien treft kampen aan waar h&t l&vei in het bijzonder zeer hard is. Te Tilloy. werden driehonderd werl lieden in eene schuur ondergehracht, di' tôt lazaret voor paarden gediend hac en nog niet was gereinigd. Zij yerbl&vei er rond de drie maanden, moesten baw werken, waren slecht gevord, en afgo sloten van briefwisseling met hunne fa milie. Vehn onder hen hebben doode lijlœ ziekten opgedaan en zijn bezwe ken. De opeiscihingen geschieden in alL klaiFsen der maatechappij, maar to laatst gold het nog skchts de volwasse nen in voile levenskracht; terwijl ci minderjarigen en de oudere van dagei werden gespaard. Dit is thans het geval niet meer in Ji versehillende streken van het etappenge bied. Teneinde Uwe Excollentie in de gele genheid te stellen te oordeelen, zullei wij als voQrbeeld den toestand bekens maken, "die onlangs in het land vai Bergen werd geschapen. De militaire overheid heeft er eers ai de jongelingen, waarvan velen min der dan 16 jaar tellen en do&r de Bel gische wetten op den arheîd ?ijn be schermd, opgeëischt. De inlijving ha< plaats den 25 Februari. j.l. Hierbij voc gèn wij de lijst van lecrlingen der bi.j zonderste sçholen van het district Ik-i gen, die werden opgeroe.pen en ontvoer. met vermelding van hunne namen, g: boortedatums en de klas. Uwe Excellente zal bemerken dat he Atheneum van Bergen 33 leerlinge heeft geleverd, het college der Je.zuiete; 41, de Normaalschool, 9, het Sint-Fei nandusgesticbt Van Jemappe 29, de ÎNlid delbare school van Bergen 33. Deze twe laatste inrichtingen behooren tôt he middelbaar onderwijs van den tweed., graad, die in het algemeen zeven stu diejaren omvat, vier lagere en drie mid delbare. De leerlingen worden tôt he eerste las-erstudiejaar toegëlaten van a 6 jaar- De lagere klassen der midde] bare afdeeling worden door een groe aantal leerlingen gevolgd : kinderen echte kinderen, die nooit een stiel hel; ; ben geleerd, nooit handenarbeid hel: ben ge^aan... De ouders vroegen ^ich dan ook be anqst af tôt welke karweien zij zoude: gel.iruikt w^orden : het eerste nieuw meldde ben, dat zij werden gebruik tôt het lossen en lad en van zwarc gee deren. Deze jonge scholieren moeten'du een werk verrichten van lastdmgerg ei das-looners. Indien zij dan nog bij het eindigen van den dag zieh aan den ouder-bjken haard konden verwarmen, ziçb aan ai-len açbadtlijktn invioed konden ont-trekkcH, en goed gevoed werden, ma%r nieta van 4at aùêl? men heeft ben nagï Douai gezQadon op 15 kilometera v»n , het fr«pl, gfootgesteld aan aile gevaren . van den oorlog, aaa het kaz&rnel-even i onderworpen. De ontvoeringen hebben reeds zoovele slachtoffers gemaakt, dat de ouders d^ , rneest gepeç-htvaardigde aehtardoçht koesteren ®aneaand»' fegf?ndheid f hipuiop kinderen. De wijze.. waarop de inlijving plaats _ h^eft is niet gesçhikt om ben geryst te l stellen ovgr de bebanctebng, die lij in . het vervolg ?ullen ondgrpan. i De jongeliïigen werden feijeenge-». bracht in de koer der kavaierieikazerne. t Het onderzoek begnn te 2 uur en duurdc i tôt 7 uur, in een buitenigewone koude; r 286 van de 600 werden achterigeibouden. Zij werden naar de_ kazerne der in-. fanterie overgebraçhT waar zij d#n s nacht doorbrachten. De kamers waren niet verwarmd, 3 voedsel ontbrak . * De militaire overheid bemoeit zich . trouwens niet met de bevoorrading der j opgeeiâehte mannen, zoolang zij niet op i het werk zijn aangekomen. Zij laten deze zorg over aan een plaatselijk co-j miteit dat gesticht werd met het doel , hulp te versebaffen aan de ontvoerden. * Dit co miteit verschafte hen des avonds soep en des anderendaags smorgens, ^ koffie e vénal s eenige leve-nsimiddeilen voor de reis. Noodig vooruitzicht, want 9 de mannen moesfcn ene ganschen dag in den trein doorbrengen; 's Dinsdags 2C te 8 uur '8 morgens, in ©en onverwarm-den tre'in gebracht, vert-rokken zij slechts tegen den middag om laat in den ^ nacht ter bestemming aan te komen. Na de opeisching van jongelingen kwamen de oudere mannen aan de j beurt; den 28 Februari werden 1.20C mannen opgeroepen, waarvan- velen j reeds de 50 jaar voorbij waren. Na het gewone onderzoeik werden 250 mannen achtergehouden, naar de kazerne overgebracht en des anderendaags naar de staie geleid, om vandaar naar Douai te vertrekken: De weersge-steldheid was nog slechter dan den 25n de koude nog nijpender. De kazerne, noch de rijtuigen die hen moesten ver-voeren, waren verwarmd. Zaterdags morgens, te 7 uur 30, in den trein gebracht, vertrokken de on-gelulklkigen slechts in den nacht van Zaterdag tôt Zondag. Zij bleven gedu-rende 2-i uur in de rijtuigen, zondei voedsel, zich niet kunnende bewegen en . in de koude. God weet wanneer en h ce zij ter bestemming aankwamen. Het gebrek aan yoorzorg ten opziçhte van de gezondheid kenmerkt steed: j ieder vertrek van ontvoerden en koml t op aile mameren tôt uiting : opeenhoo- - ping- in beesk-nwagoas, buitengewone 3 traagheid, niettegenstaande de gestreng-i heid van het weder, enz. Wij hebben gedacht, Excedlentie, dat - het ons plicht was u van een toestand - op de h.oogte te brengen die in Duitschland blijikt onbekend te zijn en die nie! - alleen het volkenrecht en de internatio-r nale verdragen miskent, doch ook de 1 menschelijke gevoelene. We kunnen i niet meer dan onze vroegere protestatief herhalen en de hoop uitdrukken dat u E er de nœdige aandacht aan zult wijden - zooah de erge toestand rechtvaardigt. Het is onmogelijk onverschillig te " blijven bij het lot van deze ongeluk- J k'ige bevoltking, die men in zulke droe- - vige omstandigheden wegvoert en mee: - in het bijzonder van deze jongelinger - wier ouderdom, werkkring, gezond 1 heid, en de Belgische wetten op den ar- - beid moesten besçhutten tegen der dwangarbeid en de ontvoering. t Nieuws uit Belgie e r__ ixiMœuszz? WSISLUKTE ONTVLUCHTINO , Op 8 April 's morgen tracbtte in de | nabijheid van Lemiers-Vaals een troepje ; van 18 Belgen, Ndoor de Duitsche poster I over de Nederlandsche grenzen te ko men. Door een Duitschen grensppsî ' aangeroepen, werd op dezen geschoten de po&t sehoot terug en wist 16 man aan te houden, twee ontkwamen' op Hol landsch gebied. i Het waren Belgische burgers, die <i zich een lange reis hadden getroost, on-t uit hun land" te ontvlucbten en nu juisi - het stukje grens bij onzijdig Moresnei s hadden gekozen, om over de grenzen te i komen. Allen werden gevankelijk-naai Aken overgebracht Âvonturen van een Spanjaard in Duitschland Dat is hçt. ook. Maar ik mag nie^ oordeelen over mijn meertittren- Al% die §egpn dat « §§n Portugee^ is, — moeten diè weten waarvoor ze bel doep. E4n keer kwam een proteatants,eb i geëstelijke in het ka.mp. Hij was van te- ! voren ingeHeb' dat è? een Portugees 1 was-die voor een Spanjaard wilde door» i gaan, çn w»u naar niet& luistere». Haff October werd Tpryas, w#er als î een van duizend burgergevangenen, naar hi-t> kamp van Gïosf-Popitseh, op de Oostenrijksehe grens gezonden. Tegen het eind van dat jaar kon Tor-ras den strijd voor zijn byvrijeling weer opnemen. 22 Decembçr i915 schreef hij ' naar Pari j s, naar den markies van V«l- [ la'\jïTutia, meenend dat die nog gezanfc van Spanje bij Frankrijk was. De gevangenen van Gross-Poritseh ;; hadden een middel gevonden om, met vermijding van den Duitsche çensor, brieven over de grens te krijgen. De brief werd ontvangen door den 1 nieuwen gezant, de markies van Val- 1 tierra, en dadelijk doorgezonden naar' | de Spaansche regeering. In. een blad van « Le Matin » — de gevangenen wisten tersluiks dagbladen, , machtig te worden — las Torras dat' ,f Senor Léon y Castillo tôt Spaansch ge-, !' zant in Frankrijik benoemd was. Hij, p schreef hem en zond tevens 'en brief! aan het Fransch-Belgische Roode Kruis te Genève. Het laatste antwobrdde met ' ]ï den raad zich tôt DEN SPAANSCHEN CEZANT te Berlijn, Senor Polo de Bernabé, te, ^ wenden. Hij deeldo daarop mee dat dît11 hem niet vergund werd en Verzoeht zijn 1 ongejval te eloçn weten .aan den Spaan- ^ sclien gevoimàchtigde te Bern. Dit ge- $ beurde en deze schreef aan Senor Polo. I Drie maanden waren meit deze po- Jj gingen voorbijgegaan. Eind Maart ont- i" ving Torras een brief van den gezant in I Berlijn ,met bericht dat deze zich met î!< zijn zaak bezig bield. Torras schreef ook aan Senor St-Ber- 1 nard, van het Katholiek Comité voor Oorlogsgevangenen te Genève. Deze ant- I woordde dat hij de Supérieure van de, d Liefdezusters in Barcelona verwittigd had, opdat deze zijn vader — die eenl | post had aan de stadsgevangenis van | Barcelona — melden kon dat zijn zogn ;r in levfn was. Zijn vader verikreeig 4 Fe- 1 bru a ri. DE DOOP-AKTE van zijn zoon te Manreeea. Dit stuk was den 28n van die maand ; gelegaliseerd en gewciarmerkt door den. Duitschen consul te Barcelona. Torras 1 ontving het in April en besloot toen tôt;, een uiterste poging. Hij legde het stuk •;> voor aan den kamp-kommandant. Hij '§j kreeg tôt ant.woord dat het. valsch was. ,1 -— Valsch, vixieg Torras, hoe kan het \ dan door den Duitschen consul te Bar- ;; celona gewaarmerkt zijn ?. De kommand.ant beval hem zich te verwij deren. Eindelijk, in April, werd hij aan de jjj kommandantur geroepen. De komman- f dant legde hem het stuk botreffende de 1 Portugees Tonia Antuan voor, vertaalde ^ het en wilde dat hij het zou teekenen. gf Hij nam het op en vond dat het was !f saamgevouwen met een brief van het ; Spaansche ministerie van Buitenftind- , sche zaken. Hij zag oogenblikikelijk dat daarin zijn vrijheid en een schaeleloos- ï . stelling werd aangevraagd. De verglssing, die hem verrukfte ver- r wekte een driftbui van elen "^omman- • dant, die nog eens beweerde dat hij zou | teekenen. Het was een tamme heitialing van de |v; proef D'Avignon. Op dit weigerirug werd ■ hij voor drie dagen in de cel op water 'y en brood gezet. Een brief l^ere/ikte den Spaanscben gezant, die zijn geneesheer, ® Senor Ferraches., naar Gross-Poriksch , zond. Den 20n Juni zou de dokter aanko-, men. Torras wist het en had zich opge-.''; steld dat hij hem plotseling kon nade-; ren. Toen hij dit deed wereT hij even-wel door den kommandant teruggewor-j| \ien en zou door een kapitein met twee " , man worden weggesleurd. Ju.ist had hij -J den tijd om luid te roepen : i— Zie, Senor, wat de Duitschers van 1,1 het Gross-Poritsclnkamp doen aan een : Spanjaard van Catalpnië. De dokter gaf een teefcen 'dat hij be- ' | grepen had en zei zonder stemverhef-fing : —Ga met ze mee. (IVfiT/tt

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.