4 Maart 1916 Nr 10 39e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en OnafhankeSijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen INSCHUIJVlMOfSPÏJIJS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in bij dtn Uit g mer en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! AUe artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingeicacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers Tan dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — I O cenuemen het nummer. A.A.NK.ONDIGINGEI'V Den regel îr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafemsbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende mes zich tôt de Ageueie BAVAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8. te Parijs. Voor aile andere aankondiinngen ten bursele Cam(itplnnt« (Laar) 6S, BurKerhout-Antwerpeu De Insclii-iîvlngspi*ïis aan 't Vlaamsch Heelal, van lieden tôt 31 December 1916, is 4.00 Ii*. Besturen en Samenwerken Reeds vôôr den oorlog was het hier in België het gebruik, dat de burge-meesters van groote steden en omlig-gende gemeenten samen kwamen, om algemeene belangen te bespreken die bijzonder hunne steden of gemeenten betroffen. Ook kwam stilaan het gebruik in voege, dat gemeenteraads-leden van verscbillende steden en gemeenten vergaderingen hielden, om elkander in te lichten over hunne rechten en plichten. * * * De vergaderingen der burgemeesters waren onpartijdig, vermits de gekoze-nen van aile partijen er aan deel namen ; die van gemeenteraadsheeren integen-deel waren partijdig, in dezen zin dat elke partij op zich zelve eenen bond van gemeenteraadsleden vormde. In beide gevallen nogtans waren die vergaderingen zeer nuttig, ten eerste voor de burgemeesters om in vele omstandig-heden eensgezind te kunnen handelen ; ten tweede voor de gemeenteraadsleden om op de hoogte te komen der zaken die zij moesten behandelen. * * * Dit besturen en samenwerken zal in de toekomst nog meer noodig zijn. De tijdsomstandigtieden hebben nieuwe toestanden geschapen, veel moeielijker en ingewikkelder dan vroeger, zoodat burgemeesters, sohepenen en gemeenteraadsleden uitgeslapen lieden zullen moeten zijn om ailes goed te regelen en te schikken. Onder opzicht van bevoegd-heid en bekwaamheid zullen er strenge eischen mogen gesteld worden. * * * De gemeentebesturen zullen voortaan niet uitsluitelijk meer over gemeente-zaken te handelen hebben. Gelijk zij thans reeds moeten belpen in zake van de bevoorrading van 't volk, en in meer andere aangelegenheden van algemeen belang, zullen zij in de toekomst, althans voor geruimen tijd, daarvan liunne bijzonderste bezigheid moeten maken. * * * Een hunner grootste bezorgdheden zal ongetwijteld het herstellen van den geldelijken toestand zijn. Dit is nu reeds de grootste bekommernis van aile staatsbesturen, zoowel van deze die in oorlog zijn, als van hen die de onzijdigheid wisten te behouden. Aile landen zullen naar middelen moeten zoeken, om den regelmatigen gang der zaken en van 't volksleven terug in voege te brengen, met de minst moge-lijke lasten die deze heropleving zouden belemmeren. * * * De gemeentebesturen zullen het onder dit opzicht niet gemakkelijk hebben. Hunne inkomsten zijn door-gaans beperkt, zoodat bet miriste buiten-gewoon geval eene groote moeielijkheid tôt regeling oplevert. Het is dus van nu af noodig naar middelen te zoeken, om ten gepasten tijde die moeielijkheid te kunnen oplossen. * ** Dan weer zal het « besturen en samenwerken » hoogst noodig zijn. « Eén voor allen en allen voor één, » zal dan ook op de openbare besturen toepassehjk zijn, want die spreuk sluit in zich de beste samenwerking en opoffering. Wat elk afzonderlijk niet zou vermogen, zullen zij gezamentlijk heel gemakkelijk kunnen bereiken. * * * Maar niet enkel de openbare besturen zullen in de toekomst groote en moeielijke plichten te vervullen hebben, doch ook de partijen waaruit die besturen voortspruiten. Zij zullen er moeten voor zorgen personen naar de gemeenteraden te zenden, die onder opzicht van bevoegdheid en bekwaamheid niets te wenschen laten. * * * Maar om zôô te kunnen handelen, moeten de partijen kunnen steunen op de opoffering en wilskracht der ont-wikkelde en begoede klas. Dit liet deze laatste tijden veel te wenschen en daarom beantwoordden vele gemeente-raden niet meer aan hunne zending. Wanneer zij die aangewezen zijn om het volk te leiden en hunne mede-burgers van dienste te wezen, zulks niet doen of verwaarloozen, komt het bestuur noodlottiglijk in handen van min-bekwamen, die, ondanks hun goeden wil, de zaken nogtans niet regelen gelijk het zou moeten zijn. * * * Het « besturen en samenwerken » zal dus op aile gebied moeten in acht genomen worden, zoowel in de besturen zelven, als in de partijen en bij de burgers. "Wanneer dit goed begrepen en nageleefd wordt, valt er voor de toekomst niets te vreezen en zal de heropleving van 't volk des te spoediger en zekerder gebeuren, zonder hevige schokken en misrekeningen. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS AMERIKA. — Oridanks de groote winsten die Amerika maakt als gevolg van den Europeeschen oorlog, zijn er in 1915 nogtans meer faillieten geweest dan in 1914. Het bedrag was echter minder, hetgeen vermoeden doet dat het veelal kleine faillissementen zijn. Het zijn ook enkel de groothandel en de groot-nijverheid die door den ongewonen toestand bevoordeeld worden ; de kleinhandel en de kleinneeriog worden er eerder onder ver-pletterd.—o— NEDERLAND. — De nieuwe belastingen in Nederland voorgesteld, blijTen nog immer een steen des aanstoots. De nieuwe Minister ran Geldwezen, M. Van Gijn, zal het hard te verantwoorden hebben. Er is sprake eene klimmende belasting in ééns te heffen, een stelsel dat in Engeland sinds lang in voege is en waarover wij in een vorig nummer spraken. Het bedrag dier belastingen is echter zôô hoog, dat het meer dan den intrest van een jaar van verschillende vermogens of fortuinen bedraagt. Daartegen zal ongetwijteld hevig opgekomen worder», al is het dat Nederland die belasting hoog noodig hpeft, zoowel roor den gewonen gang der zaken als voor den dienst der leeningen en buitengewone verdedigiags-uit-gaven. Toch zal Nederland nog bevoorrecht zijn, want het heeft wel bet minst van de oorlogstoestanden geleden en het kan hopen in de toekomst, korts na den oorlog, veel profijt uit de heropleving van handel en nijverheid te zullen trekken. —o— LUXEMBURG. — Het nieuw gemengd Ministerie dat bijzonder was aangesteld om de loopende zaken te regelen en de inkomsten en uitgaven voor de eerste maanden van het jaar te doen stemmen, is in de Kamer goed ont-vangen. Het vçrkreeg van de Kamer eene stemming van vertrouwen met algemeenheid van stemmen min vijf. Op die wijze zal het gevoeglijk kunnen besturen, tôt dat er betere tijden aanbreken. —o— CHINA. — De staatkundige toestand van I China blijft onveranderd. De protincie Chouan, waarin onlangs opstanrten uitbraken, zal hare onafhankelijktieid behouden en Republikeinsch blijven, zelts wanneer China opnieuw als Konink- of Keizerrijk zou hersteld worden. Dit laatste blijkt niet gemakkelijk van stapel te loopen, want 't is reeds maanden geleden dat de eerste pogingeu daartoe beproefd wierden. Er bestond eenige vrees, dat de Katbolieke zendingen of missiën veel zouden lijden door den oorlogstoestand in Europa Dit scbijnt nu zoo erg niet te zijn. Kunnen zij moeielijker in betrekking komen met Rome en met hunne weldoeners, de gelden die zij noodig hebben bereiken hen toch. Volgansde laatste berichten stellen zij het wèl en is er voor hun bes'aan en hunne werkzaamheden niet te vreezen. Pax Uit de Gazettenwereid De klachten over den papiernood blijven in aile landen aanhouden. Menige bladen zullen daardoor wellicht verdwijnen, althans tijdelijk. Het zal later voor hen ook heel wat moeite kosten om opnieuw in werking te treden en terug ingang te vinden bij lezers en klanten. « Aanzien doet gedenken » zal hier veel door lijden, want niets vervreemd meer dan het gémis van een dag- of weekblad. Wat vroeger voor vele lezers een deel van hun leven uit-maakte, wordt door hen aldra vergeten wanneer zij het niet meer regelmatig of bestendig onder oogen zien. Die vervreemding zal nog grooter zijn, dourdien vele bladen valsctie nieuwstijdingen gaven en aldus aile vertrouwen hadden verloren. Reeds zomler den papiernood, zouden vele bladen in hun bestaan getroffen zijn geweest. Hildebrand DOOR HET LEVEN Losse Opstellen over Opvoeding en Onderwijs in den breedsten zin IX Het Kinol eï) de K^inerpa De kinema is op onze dagen een waar vereischte geworden. Op korten tijd hebben deze nieuwe inrichtin-gen eene verbazende uitbreiding genomen. In 1900, naar M Samuleid vermeldt, bestonden er in geheel Duitsctiland slechis twee kineuia's : een te Hamburg, de andere te Wiïrzburg ; in 1914 telde Berlijn alleen er reedsmer honderd! In Engeland was er hetzelfde jaar een kapitaal van dertien miljoen p >nd — meer dan drie honderd miljoen frank ! — in kinema-onder-nemingen verbruikt : meer dan vijf duizend inrichtingen van dien aard waren over het geheele land verspreid en te Londen alleen vond men niet min 1er dan vijf honderd en vijftig kinemazalen. Te Brussel telde men er honderd en dertig en meer dan zeslig nieuwe aanvragen ! En het zijn de kinderen die veruit de grootste kliëoteel der kinema's uitmaken ! Of die vertooningen wel opvoedend werken, en of ze ten allerminste niet scbadelijk zijn roor onze jeugd, blijkt klaar uit de ondervin-ding die ik zelf dienaangaande opdeed, en die ik in de volgende bewoordingen wedergaf, nog onder den indruk van het gebeurde : « 'k Ga met mijn neefje naar den kinema... » 't Is de eerste maal dat ik het doe, maar daar sctiaam ik me niet over. Persoonlijk houd ik er niet van, maar daar neefje er nu zoodanig aan houdt .. en ik van zijn « gezaag » wil af zijn... besluit ik er mij eindelijk toe. » Eerste vertooning. Een slimme diefstal. Een gentleman-dief breekt bij een b»nkier in om zijne waarden te stelen. En mijn hart klopte. evenals dnt vanneefje.vanbenauwd-heid dat de policie hem zou kunnen ocer-vallen.» En toen de diefstal goed afgeloopen was, lieten we beiden een zucht van verlichiing. » Ik zet deze woorden opzettelijk in scbritt-druk om er uwe aandacht op te vestigen. Ge kent mij, lezer, en ge weet dat ik nog een overblijfsel van de vorige eeuw ben, maar ik l houd er aan u nujne gewaarwordingen mede S te deelen... i » Want daar ligt het 'm in ! » Ik, met mijn oud hart, was geheel en al j medegesleept ten voordeele van den vnbreker ! ; En hoe moet het dan met neefjes hart gesteld j zijn ! Wanneer de kunst en het menschelijk j vernuft al hunne krachten inspannen om diepen indruk te maken, dan is er geen kinder-hart bestand tegen gevaarlijke gevoelens, die, wel is waar, bij rijpe lieden slechts vluchtig zijn en waarover zij wel eens zelf verbaasd staan en ze belactielijk vinden, maar die in het l kindergemoed onuitwischbare sporen nalaten... » 't Wordt duister. Tweede vertooning. Ditmaal is er een moord, een sluipmoord in gemengd. Met gespannen aandacht wordt de vertooning opgevolgd, tôt het ongelukkige slachtoffer ten gronde valt, badend in zijn j bloed. Vreeselijk om te zien... en toch kan j niemand een oog van het tooneel afwenden. ! •> Moesten wij zoo eenige tooneelen in de kinema's bijw.-nen, dan zou weldra, dunkt \ me, een ware moord, gepleegd onder onze oogen, ons eenigszins onverschillig laten... ! evenals zij den moordenaar onverschillig laat. L'habitude est une seconde nature, de gewoonte is eene tweede natuur, meent de Fransche schrijver terecht. » Derde tafereel. Een jonkman is verliefd op eene herbergprinses, die zich inderdaad zeer verleidelijk voordoet... voor het Yoetlicht... Om haar te kunnen huwen, steelt de jonkman het geheim van een fabrikaat. Hij wordt echter betrapt, en om zijne vervolgers af te weren, geeft hij een stoot aan een hefboom, waardoor eene geheele lading kokend ijzer uit den smeltoven stort. IJselijk om zien ! De fabriek schiet in laaiende vlam, dooden en gekwetsten werden weggedragen, de dader springt op een vertrekkend sctiip, ontsnapt... » En ik grijp neefjes hand en trek hem goedschiks, kwaadschiks — het laatste vooral — uit die wezenlijke liel, waar onze jeugd bedorven wordt. » Is het dan te verwonderen dat de ernstige opvoedkundige pers het zoo zeer tegen de kinemavertooningen heefi ? Niet tegen de kinema in zicti zelf, want die kan onwaardeer-bare vruchten afwerpen, maar tegen de opliitsende, verderfelijke vertooningen die er tôt hierioe den bij val van verzekerd hebben. Het is dan ook in dien zin dat mijn geachte briefwisselaar, de heer Vital Plas, leeraar van den Belgischen erfprins, een onderzoek gedaan heeft waarvan bij de besluiten verza-me| t heeft in zijn welgeschreven boekdeel : L'Enfant et le Cinéma. Aan 186 der grootste steden der wereld richtte hij een ron IscUrij ven om inlichtingen te verzoeken nopens de mogelijke plaatselijke reglementeering der kinemavertooningen... en slechts 107 hunner hebben den ijverigen opvoedkundige met een antwoord vereerd ! Het zou me evenwel te ver voeren, wilde ik hier de onderscheidene maatregelen nagaan die in menige steden tôt bescherming der jeugd genomen worden. Ziehier echter welke policie-verordening de stad Dresden reeds van 16 Mei 1909 te dezen opzichte uitgevaardigd heeft. « De vertooningen moeten vôôr 11 uur 's avonds geëindigd zijn. De kinderen van min dan veertien jaar mogen slechts, zelfs wanneer ze vergezeld zijn, de vertooningen zien, die opzettelijk voor hen ingericht zijn onder den naam van «• kindervertooningen ». Geene vertooning mag na 8 uur s avonds plaats grijperi. De films en de aankondigingsplakbrie-ven moeten aan 't onderzoek der policie onder-worpen worden 24 uur vôôr hun gebruik. Zijn verboden, niet alleen die tooneelen die in zich zelf onredelijk zijn. maar ook aile andere die een ontzenuwenden invloed kunnen uitoefenen : zelfmoorden. ongelukken, wreedheid jegens de dieren. Van de kindervertooningen wordt uitgesloten al wat een slechten invloed zou kunnen hebben op de zedelijke en geestelijke ontwikkeling, al wat de verbeelding zou kunnen ophiisen. De lichtbeelden mogen noch door voordrachten, noch door zang vergezeld worden. In geval van overtreding zal de straf t'ot 60 mark boete en veertien dagen gevang kunnen bedragen. Menige andere steden hebben dit goede voorbeeld geheel of ten deele nagevolgd, en doeltreffende maatregelen getroffan. Doch lioevel© zijn er niet waar er niets gedaan wordt om den verderfelijken invloed »an de jeugd af te weren ! In Nederland zelve zijn er te Amsterdam, te Breda, te Groningen, te Leeuwarden, te Leiden, geene maatregelen genomen ; te Rotterdam gaat men er weldra nemen ; te Dordrecht, te Haarlem en te Utrecht is er iets of wat gedaan. Over de andere steden geeft het vermelde werk geene inlichtingen. In België gaat het dan toch nog eenigszins beter ! Om te bewijzen, hoe noodzakelijk het is dat de openbare besturen zich ijverig met de zaak bemoeien, haalt de heer Vital Plas onderscheidene voorvallen aan die den verderfelijken invloed van sommige kinemavertooningen in het helderste daglicbt stellen. 1 Laat me enkel dit eene feit vermelden, te Leeds in Engeland voorgevallen, en door de dagbladen medegedeeld : Een knaap van twaalfjaar, door de kinema | opgehitst, heeft beproef l een sneltrein van * Leeds naar Londen, op de Great Eastern-lijn, | te doen ontriggelen. Vijf groote steenen waren op de baan gelegd om den trein, die een honderdtal reizigers meevoerde met een snel-heid van 100 kilometers per uur, te doen | ontsporen. Dank aan de seinen door den ' mactiinist van een in tegenovergestelde richting rijdenden trein gegeven kon de ramp verboed worden. De schuld van den knaap is geheel en al vastgesteld geworden. De vader verklaarde vôôr de rechtbank : dat zijn zoon yerzot was op 4

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.