BORGERHOUT, 12 JANUARI 1918 ÎO Centiemen Nr 2, U* Jaar HET VLMMSCH HEELAL Weekblatl voor llaamsche en Algemeene Belangen Volk en Toekomst Er wordt thans veel gesproken over \ de herstelling en heropleving die nijver- J heid en handel na den wereldoorlog [ zullen moeten ondergaan ; te zelfder tijd j wordt er gewezen op het groot verschil tusschen sterlgevallen en geboorten, dat merkelijk de bevolking doet verminderen, meer dan de verliezen aan menschen-levens die de ^slagvelden en de oorlog veroorzaken. Over beide toestanden wordt nogtans verschillend geoordeeld, alhoewel zij nauw verbonden zijn. * * ■ De herstelling en heropleving van handel en nijverheid zullen veelal alhangen van de stoffelijke en geldelijke middelen vvaarover de volkeren zullen beschikken. En de oorlog heeft geleerd dat er altijd geld te vinden is, wanneer de Staats-besturen een beroep doen op de geld-bezitters. Wanneer dit lukt om geld aan te wenden tôt dood en vernieling, waar-om zou dit niet eveneens een goeden uitslag hebben wanneer er een beroep wordt gedaan om die gelden tôt leven en heropbouwen te doen dienen ? •df * * Onder dit opzicht valt er dus niet te vreezen dat er gebrek zou zijn aan onder-steuning. Aller pogingen zullen samen werken om zoowel de algemeene welvaart als de bijzondere ondernemingen te doen gedijen. Dit eischt ten andere het alge-meen belang zoowel als dit van elk staatsburger. De wedijver tusschen lan-den en volkeren zal groot zijn, en wie het meeste opoffert, zal ook het best kunnen gelukken. <5- * * Maar nevens die stoffelijke krachten, zouden ook de levende bezielende krachten moeten hersteld worden. De vermin-dering der bevolking moet door eene vermeerdering van levende wezens gevolgd worden, want elke mensch is een kapitaal, wiens uitstralende levenskracht en behoef-ten andere menschen ten goede komt en laat leven. Eene overbevolking heeft niet noodwendig armoede tengevolge, integen-deel, zij vertegenwoordigt rijkdom, maar op voorwaarde doelmatig aangewend te worden binnen en buiten het land. w * » Dit is juist in strijd met de onzinnige kinderbeperking, deze laatste jaren tôt een stelsel verheven. En tusschen de vele uitvluchten om dit stelsel eenigszins te verrechtvaardigen, vvas ook de vrees voor oorlog, uitgedrukt door het volks-gezegde, « dat men niet gaarne kanon-vleesch leverde ». De vrede die op dezen oorlog zal volgen, zal zoo langdurend zijn, dat er niet meer voor de kinderen zal moeten gevreesd worden. Die schrik-aanjaging, hoe onvaderlandsch en onzin-nig zij vroeger reeds was, vervalt nu geheel en al. * * * Bovendien zullen de kinderen, die thans de verliezen moeten aanvullen, gelukkige wezens zijn. Er wordt thans van ailes gedaan om hen gelukkig te maken. Te beginnen van aan de wieg, zijn zij het voorwerp van allerhande zorgen, die hen kloek en gezond moeten maken. Later hebben zij het verplicht kosteloos onder-wijs, vak-, beroep- en teekenscholen van allen aard, die hen zallen wapenen voor den vredelievenden strijd tôt een mensch-waardig leven en bestaan, al zaken die j vroeger niet zoo zeer wierden ter harte j genomen, zoo min door de openbare besturen als door bijzonderen. # * * De krijgsdienst, die vroeger door Conscience de « bloedwet » wierd ge-heeten, zal dus memand meer moeten aischrikken. Indien hij nog blijft bestaan, zal hij met zoo uitgebreid meer zijn als thans en enkel dienen tôt handhaving der orde in 't land zelf en tôt andere doel-einden, die niet kunnen vergeleken worden met rampen als deze van den Wereldoorlog. Hij zal geene schrikaanja-ging meer wezen en niet meer kunnen gebruikt worden als uitvlucht, om de kinderbeperking te verschoonen. # * * Dit vraagstuk is eene heel kiesche ïaak, waarover met omzichtigheid moet gehandeld worden. Maar stellig is 't, dat de uitbreiding der bevolking in zich de Welvaart der huisgezinnen en der volkeren besluit. Het is immer een bewijs va.n hacht en mannelijkheid geweest, en die gaven en deugden zal zij immer behouden. Gemakzucht alleen en een misbegrip over den maatschappelijken staat dien men heeft aangenomen, kan aanleiding geven tôt de verregaande onzinnigheid, deze laatste jaren bestatigd. * * * Vrede en weldoen ligt thans op ieders lippen, maar het moet ook wortelen in de harten. En dit zal gebeuren omdat iedereen beseft dat zulks hoogst nood-zakelijk is voor de toekomst van huisgezinnen en landen. Meer dan de uitbreiding en heropleving van handel en nijverheid zal zij bijdragen tôt herop-beuring en versterking van landen en volkeren, die door den wereldoorlog in hun levenssap zijn getroffen. # * De leemte in de bevolking ontstaan, kan hersteld worden door het naleven van de grondstellingen, waarop de Samen-leving of Maatschappij is gebouwd. In den loop der tijden moet het verlies van menschenlevens in den oorlog, ontzag-gelijk groot zijn ; maar niet zoo aanzienlijk als de stremming in den aangroei der bevolking, door lichtzinnige lieden aan- geprezen en nog lichtzinniger gevolgd. * * * Op die waarheid diende aller aandacht gevestigd, met het besluit tevens er voor : te zorgen, dat de toekomst der kinderen meer en meer gewaarborgd worde door instellingen van algemeen nut, waar zij niet alleen de noodige krachten en kun-digheden zullen vinden tôt den strijd voor het leven, maar ook welvaart en geluk. J. L. DE TOESTAND HÎEH £N ELDEKS NEDERLAND. — De evenredige vertegenwoor-digmg verwekt heel wat beroeriug in de politieke partijen. Bijzonder deze dis geene voldoende kiesmacht b-zitten om in aanmerkir g te komen, zoeken naar bondgenooten di« in denzelfden toestand zijn, om samen ééne lijst te vormen en alous de kans te wagen. In sommige beroepen zoekt men eigen kandidat«n voor te stellen, bekend met de behoeften en verlangens hunner vakgenooten. Aldus willen de'onderwijzers handelen, om een onderwijzer als kandidaat vooi te stellen. Zij zullen zich verstaan met de ODderwijzers die een en hetzelfde doel nastreven, al behooren zij tôt verschillende partijen. —o— PORTUGAAL. - De laatste opstand in Portugaal die andere Republikeinen aan 't roer bracht, heet te zijn eene kuiperij Tan Koniugsgezinden, die een lid van het &oningshuis vau Braganza terug op den troon willen helpen. Dit weg- en weerloopen van de eene partij tôt de andere, voorspelt niets goeds voor Portugaal. De openbare rust zal er immer door lijden. SPANJE. — Hier was insgelijks eene werking tegen het bestaande staatsbestuur waargenomen, bijzonder in 't legei. In vele regimunten waren reeds luitenanten aangeduid. om eenen Staat,saanslarf te wagen of te steunen Deze handlangeis zijn ontdekt en dadelijk uit den dienst ontslagen. —o— RUSLAND. — Er zijn eenige moeielijkheden opgerezen tusscheu de afgevaardigden der Russen en 'tezB der Middenstat-n. betreffende voorwaarden voor den vrede. Deze zaak is te îngewikkeid om ze op enkele dagen klaar te spiunen Er zal wellicht nog veel tijd noodig ziju om tôt een vergelijk te komen. —o— ENGELAND. — Llotd George heeft in de Engelsche Kamer de vredesvoor-waarden der Bond-genooten doen kennen. Deze wijken fel af van de vreflfsvoorwaarden door Duitschland onrechtstreeks voorgesteld bij deouderhandel'ngen tusschen Rusland, zoodat de vrede nog zoo spoedig niet zal intreden, zoo geen buitengewoon geval de algemeene gemoeds-stemming komt veranderen. —0— FRANKRIJK. — De zaak Caillaux rolgt den gewonen l"op. De voorzitter van het krijgsgerecht he^ft geweigerd Caillaux voorloopig gevangen te nemen In Frankrijk wordt de klas van 1919 reeds binnen | gproep^n, bij gebrek aan voldoende troepen aan 't front, die zeer verzwakt zijn door de deelneming van Frankiijk aan de krijgsbedrijven in Italie. Pax Een edel en uitstekend werk Yerleden Zondag, 6 Januari 1918. had in den Eenhoorn, te Borgerbout, de jaarlijksctie plectuige rergadering plaats van b«t Land- an Tuinbouwkomiteit der Koninklijke maatschappij Linnœus, tôt uitde6ling vaD diplomas, w«rktuigen en prijzen, aan de aurdappflplan-t«rs, die zich het meast verdienstelijk hadden gemaakt door goed gedrag en door de goede verzorging Tan hunnen grond. De heeren De Cock de Rameyen, roorzitter van het Naiionaal Komiteit, en notaris Lemineur, Toorzitter van het Werk van den Akker, vereerden de vergadering met hunne tegenwoordigheid ; een tiental gemeenteraads-leden en andere overheidspersonen waren insgelijks aanwezig, om een blijk van waar-deering te geven aan dit bij uitstek goede werk. Een vierhonderdtal planters vulden de ruime zaal. M. Van Santvliet, voorzitter van 't plaat-selijk komiteit, opende de vergadering met de volgende rede, vol overtuiging ea gevoel, waarin bij het werk der arbeiders op welspre-kende wijze verheerlijkte. Mevrouwen, Heeren, Medeleden, 't Is met ware vreugd in 't herte dat ik de eer heb, zooals op 12 November 1916, U welkom te zeggen op deze werkliedenvergadering. Welkom ! gij die niet alleen door uwe milde onder-steuning, maar meer nog door uwe veréerende aan-wezigheid hulde brengt aan het werk der minderen, en wien wij daarvoor onzen en hunnen vurigsten dank aanbieden. Welkom I gij, vrienden, die door werk en vlijt hebt getoond dat gij vrome, vastberadene huisvaders zijt weerd van aanmoediging en hulp ; gij hebt bewezeo dat gij den arbeid aanziet als eene levensplicht, als de bron van welvaart en vooruit-gang. Gij beseft dat werken adelt, U redelijk verheft Ien om zoo te zeggen, heel uw bestaan vervult en uitmaakt, ' Arbeid !... edel, beteekenisvolle woord ! — 't staat glanzend in uw voorhoofd gegrifd ; 'k lees het in 't licht uwer oogen ; 'k bespeur het in uwe vereelte hand ; 't suizelt hier rond, zacht en roerend. 't jubelt | * hier blij en opgewekt — arbeid ! :i De arbeid is de schakel die de maatschappelijke keten bindt. Al wat leeft en beweegt, al het geschapene, het werkt en arbeidt volgens den oppersten wil van God, en millioenen mnnden verheerlijken, in hun hooglied, | den edelen, heiligen arbeid. Een volk dat werkt, i« vatbaar voor aile edele gevoeleni. Wij eerbiedigen U, neerstigen, deftigen werkman, bijzonder nu in deze droeve dagen, wanneer gij heldhaftig kampt tegen lijden en ellenden die uw huisgezin komen beproeven en door arbeid toch honger en gebrek kunt afweren. Wij achten en eeren U, werkman, uit de voile overtuiging van ons herte ; de Christene naaiten-liefde immers, noemt U « onze broeders » ; wij werken samen met U. kennen U van nabij en bewon-deren U in uw leven en uwe werken En onze achting blijft niet bij woorden ; in ons Land- en Tuinbouwcomiteit of Werk van den Akker. brengen wij die woorden tôt daden. Al onze pogingen strekken, niet om U eene aalmoes aan te bieden, niet om U tijdelijk te helpen. maar wel om U de baan te toonen die gij volgen moet om uw lot te verbeteren ; om de eigenweerde in U te ontwikke-len, die U verheffen moet in 't maatschappelijk leven ! Eigenweerde, ja, dat is de hefboom van aile zede-lijke macht, de grondsteen waar de Maatschappij op steunt. Hebt eigenweerde en gij zult streven naar hooger ; gij zult werken niet als een machien maar als een denker die zijn werk, en dus zijnen toestand, steeds zal verbeteren. Hebt eigenweerde en geen tegenspoed zal U ontmoedigen, want uwt natuurlijke fierheid zal strijden tegen de moeieliikheden van 't leven gij zult U niet laten neerslaan en klngen. Hebt eigenweerde en ge zult de dierlijke dronkenschap verfoeien ; gij zult uw eigen achten en men zal U eerbiedigen ; want weet — wie wil geëerbiedigd worden, moet eerst zijn eigen eerbiedigen. En de kinderen, zoo opguvoed door de voorbeelden hunner ouders, zullen niet trachten naar de luie rust, naar het nietsdoen ; neen. moedig en krachtdadig zullen zij den strijd voor 't leven opnemen. zij zullen geenen schrik hebben van 't werk. dat medebrengt : Welstand en Vooruitgang. Zulke kinderen zullen later als man op hun eigen vertrouwen en eene eer-bare plaats in de Samenleving bekleeden. Een mensch die zulke hoedanigheden bezit, heeft de maatschappelijke vraag voor zijn eigen opgelost en zal er de rijpe vruchten van plukken. Om dit doeleinde te bereiken, is er geen sterkere invloed dan deze van den gezelligen, aantrekkelijken, huiselijken heerd. Waar reinheid en orde heerschen, daar zwaaien vrede en geluk den scepter ; daar kan de werker uitrusten na volbrachten arbeid ; daar vindt hij de genoegens van het huiselijk leven en geniet hij al wat hem omringt. En dit ailes zal zijn werkiever aanzetten om dit genot te bewaren, ja zelfs te ver-meerderen.Geliefde vaders en huismoeders, toen ik over een tiental dagen in den vroegen morgend, het blij geklingel der kerstnachtklokken hoorde galmen in den blauwen sterrenhemel, om den plechtigen stond î te vieren toen de Godmensch, de Verlosser werd j geboren, dan zag ik, in den geest den Goddelijken | Werker daar liggen in het nederig stalleken van | Bethleëm. Ik zag de liefde als eene zon uit het kribbeken stralen, den arme omhullen met een gloriekrans en de engelen zongen het lied van vrede s en geluk ! j Mochten de Kerstnachtklokken immer luiden in [ I uwe herten, opdat wij in hun lied steeds de stemme 5 hooren van broederliefde, plicht, onderwerpmg en |> vrede. ï En nu, vrienden. moed, vooruitgang en hoog de ij de herten I j Kloekmoedig ten strijde gereed, ieder blijft op ï zijnen post, doe zijnen plicht en zegge : ik wil ! ï Zoo begroeten wij het jaar 1918 als het jaar van j geloof, van liefde, van welvaart, geluk «n vrede ! È Deze schoone toespraak wierd luidruchtig f toegejuicht. I M. Wynants gaf daarna lezing van 't verslag ovtr d« werking van 't Komiteit, waaruit [ bleek dat in 1915 reeds 15 hectaren grond ter S beschikking der planters konden gesteld : worden ; in 1916 klom dit tôt 36 uectar-sn, om j in 1917 het hoog getal van 77 hectaren te bereiken. HuMe en dank aan de bouwmaat-schappijen, aan eigenaars en besturen, die het grootste deel dezer gronden ter beschikking van 't Komiteit hadden gesteld. M. De Cock de Rameyen, de edele werk-mansvriend eu weldoener, verklaarde gelukkig te zijn zich in-'t midden van deze defiige en moedige werklieden te bsvinden en deed insgelijks de goede werking van 't Komiteit uitschijnen. Hij deelde tevens mede dat de bevoegde overheid toezegging had gegeven om de werking in 1918 voort te zetten en er niets zou gebeuren zonder voorafgaandelijke kennis-geving aan 't Komiteit. Hij wenschte de werklieden geluk die zich in 't bijzonder onderschei-den hadden en met diplomas en prijzen wierden beloond. M. Lemineur richtte insgelijks eenige gevoelvolle woorden tôt de arbeiders en deed uitschijnen dat het Werk van den Akker en het Landbouwkomiteit immer de belangen der werklieden zouden ter harte nemen. Hij bracht hulde aan het Landbouwkomiteit van Borger-hout, in 't bijzonder aan dezes voorzitter M. Aug. Van Santvliet, die geene moeite spaart om aan iedereen diensten te bewijzen. Daarna bad de uitdeeling plaats van de diplomas, scbuppen en blokken, alsmede van eenige geldprjjzen, toegekend aan aardappel-planters die eene beschrijving badden ingediend over hun werk en hunne wederwaardigheden in 1917. Àl de leden ontvingen tevens een afdruk van een groot gedicht van Hugo Rycken, als hulde aan het Landbouwkomiteit opgedragen. Van dit meesterlijk gedicht, ontvingen de heeren De Cock de Rameyen en Lemineur een prachtig ingebonoen exemplaar, in sctu.on-schrift en onderteekend door de aardappel-plauters, als huldeblyk aan beide weldoeuers. ° V K Z a C H T Minislerie Er worden voortdurend verandsringan aan-gekondigd in 't Belgisch Ministerie. Oin wille van den Oodsvred», wierden van ecrst af bij 't uitbreken van den oorlog twee Liberalen en één Socialist in 't Ministerie opgenomen, maar daar zijn de tegenpartijen niet meê te vreden ; zij willen de meer.ierheid hebben in den Raad der Kroon. Zelfs een Waal, die geen woord Vlaarr.sch kan. is tôt Minister benoemd. Frans Van Cauwelaert ksurt die laatste aanstelling ten strangste af. Gént Het getal ingeschreven leerlingen aan de Vlaamsche Hoogeschool bedraagt thans 387. WEI<ELIJKSC_H_ VERSLAG Borgerhout Gezond Hoe bevreemdend het ook moge sciiijnon, wanneer men etikel rekening houdt van het, geial sterfgevallen tegenover het immer dalend getal der geboorten, is de gezondlieidstoestand in 't algemeen niet slecht. Op 1 000 inwouers was het getal sterfgevallen vroeger meer dan 16; in 1915 bedroeg het iets m«er dan 11 °/0. (11 02), ia 1916 iets minder (10.91), Een vaste grondslag tôt berekening biedt dit echter niet aan want hoe minder geboorten hoe minder sterfgevallen, vermits het grootste deel der sterfgevallen vroeger betrekking had op kinderen benedan het eerste jaar van hunnen levensl'iop. In 1917 was de gezondhei'stoestand niet zoo goed. Altbans, het getal sterfgevallen klom op 696, betgeen op eene vermoedelijRe bevolking van 45,000 inwoners omtrent 15.4 sterfgevallen op de 1000 inwoners maakt. Ziehier het getal sterfgevallen en geboorten dezer laatste drij jaren te Borgerbout : 1915 : geboorten 746, sterfgevallen 496. 1916 : >. 528, » 491. 1917 : .. 421, » 696. Sneeuw Pas wanm wij door den dooi varledsn Maandag van den sneeuw ontlast, of Dinsdag begon het spel opnieuw, zoodat Woensdag de sneeuw in de straten een voet hoog lag, 't Zal weer geruimen tijd duren eer wij van dit lastig en belemmerend goedje zullen bevrijd zijn, want aan opruimitig door de openbare besturen valt niet te denken bij gebrek aan paarden en werkvolk. Onlangs vroeg de Reinigingsdienst van Antwerpen 400 werklieden ; slechts 37 boden zich aan, en wanneer zij vernamen dat bat was om sneeuw op te ruimen, wilde de belft ervan dit werk niet uitvoeren. Gelukkiglijk is de dooi gauw begonnen en de sneeuw reeds verdwenen. Reporter Vo or<li*aclst« 11 De lezing door heer al Cleiren gKioudsn, over Het blijde Leven in onze dichiers en schrijvers, was voor de toeboord^rs een avond van innig, weldoend genot. Vari Guido Gezelle tôt René De Clercq, van Conscience tôt Timmermans doorltep de bevoegde spreker de rij onzer schrijvers, die het'leven door eenen « goeden bril » zagen. Het familieleven, lielda tôt de natuur, kinderlijke naïveteit en schalk-sche humor boden menig fiju geborsield taferesltje, dat op meesterlyko wij/.e werd voorg'idragan. Langdurig handgeklap loonde den spreker Zoo ooir, dan mag ditmaal gezegd worden : 7 Zijn de afwezigen, die er aan verloren hebben ! o. Ditor Gernpes telfjUe Hfngnzlfnen Gemeente Borgerhout. — Dienst van Bevoorrading BuitengmooD S*■>IUi-i-rn 111«<<>«-n voor Hotelhouders. Kinderen en Zieken Het rantsoen voor de maancj Januari is vastge»t«ld op 500 gr. tegen fr. 0.74. De afleveriug zal gesohiaden in het Gemesntelijk Magazijn der Appelstraat op de volgende dagen, telkens van 9 tôt 3 torenuur : Maandag 1-t Januari voor de houders der rantsoenboekjes n" 1 tôt 3000 ; Dinsdag 15 Januari voor de houders der rantsoenboekjes n" 3001 tôt 7000 ; Woensdag 16 Januari voor de houders der rantsoenboekjes n" 7001 tôt het einde. Het geneeskundig getuigschrift betrekkelijk d« suikerkaarten, geldig tôt 31 Deecmber, moet ter-zelfdertijd vernieuwd worden. De afname der rantsoenen moet gebeuren op d« aangeduide dagen. Het is volstrekt onnoodig zich later aan te bieden. Men wordt dringe.nd verzocht met gepast geld t« betalen. Buitengevooon suikfrrantsoen voor Ouderlingen Volgens bevel vau het bureel voor suikerbeaeeling te Brussel wordt het buitengewoon suikerrantsoeu voor ouderlingen boven de 70 jaren afgeschaft. De ouderlingen welke voortaan van de buiten-gewone suikerbedeeling wensohen te genieten, moeten vôôr 12 Januari een geneeskundig getuig-«chrift, hunnen ziekelijken toestand vaststellende, indienen. \'iittoi)aat Komiteit voor Hulp en Voeding, Ledeganchstraat, (Isolectra) Rantsoenen voor de tweede helft van Januari : (15 tôt 30 Januari 1918 200 gr. Vet per persoon aan fr. 1.-— 200 gr. Rijst » » 0.30 200 gr. MaiNvlokken » 0.20 50 gr. Koffle » » 0.40 Drt in»chrijvin(;8priie aan 't Vlaahhch IIëulal, voor het jaar 1918, is S.OOtr.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.