WOENSOAG 18 SSPTEMBER 1918 PRIJS 6 CENTIEM VOOH VLÀAJSDEREJN ea WALLONIE VIERDE M4RGANC Nr. .2ê3 AIONNEMENTSPRIJZEK i yoor iia maand 1.71 Voor 3 maand 8.0# Voor i maand 10.00 | Voor één jaar IS.08 AJJe klftohtem mopew onregeimitig heden in de beatelling dar poetabarme menten zijn UlTSLUlTENT) te lich-ten a.vn hot KKSTKTJjPiND POST-BOREEL «a met tan het beheer t»h het blad;. Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maaî per week DE OPSTELRAAD: Hoofdopsteller Ral VERHULST, Dr. Asig. BORMS, îleogleeraaf Aib. VAN DEN BRANDIS 4A*&OM>iaiN«ER %ajikoiid?gis£«tr, per ns.g«l «.7* StadnieiiWâ ld, 1.21 - Fjnantieeie berlcht*» 1.5s Doodsbericht S.3& Elke medewerker is persoonlijk verantwoord-slijk vckxî zijn schrii-ven, eu bin<lt niet heel de redaktle REDAKTIt, UifJlfciiK KM AANKONDÏGINGEN : Ti, iT-JÂKOBSMARKl ANTWERPEN HEDEN, WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1918, TE 9 TORENUUR in de zaal « Thalia », Carnotstraat GROOTE BEBAT-AVOND waar als spreker optreedt :-de heer Antoon WOLFS, met het onderwerp : DE ROOMSCH-KA THOLIEKEN EN HET AKTIVISME. Het woord is vrij en tegenspraak wordt gewenscht. Voor en na het débat voert de Harmonie « De Blauwvoet », onder lei-ding van den heer A. Rodens, uit : « Herinnerings-Marsch », van P. Gil-son; Tannhàuser, Fantazij op het zangspel, van R. Wagnér. *uaEa%jaOClflMJM9C 4mUMLâaMKSSm«K£'>Mc»erMCf<aH« j .uj«raKa«B*ama«ai g .. OFFICIEELE BERICHTEN VAN OUITSCHE ZIJDE DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Maandag 10 September. — Of-fioeel : Hernieuwde aanvallen van den vij.and tusschen Ailette en Aisne zijn in het algfe-mcen mislukt. Van de ander© gevechtsfrontan niets nieuws. DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Berlijn, Dinsdag 17 September. — Officieel : Legergroep Kroonprins Rupprecht : ln Vlaanderen levendige verken-ningsbedrijvigheid. Bezuiden Ieperen miôlukten gedeeltelijke aanvallen van den vijand. Aan de kanaalstelling brachten Pommersche grenadiers van herhaalde overrèmpelingen bij Sanchy Cauchy gevangenen terug. In de streek van Havrincourt nam de geschutsstrijd 's morgens voorbij-gaand zeer toe. Geen infanterie-bedrij-righeid.Legergroep Duitschen Kroonprins : Tusschen Ailette en Aisne duurden de heftige aanvallen van den vijand voort. Wij namen den Oostelijken rand van de hoogte van Vauxaillon, waar-op de vijand voet vatte, terug. Aan de van Lafjaux naar het Oosten voerende Straat drukte de vijand ons ietwat ach-teruit. 's Namiddags na zeer krachtig geschutvuur opnieuw losbrekende aanvallen van den vijand mislukten door de tegenstooten van de hier vechtende Hannoversche, Braunschweigsche en Oldenburgsche infanterie-regimenten. Ook de bezuiden aansluitende Bran-denburgsche 15de infanterie-divisie sloeg herhaaldelijk door pantserwa-gens gesteunde aanvallen van den vijand af. In 't Zuidelijk gedeelte van Vailly duurden kleine gevechfen voort. In Champagne werd een nachteliike overval van den vijand bezuiden Ri-pont afgewezen. Legergroep von Gallwitz : Op de Côtes Lorraines bij St-Hilaire en bewesten Jouville brachten wij suk-«esvolle ondememingen ten uitvoëx.: Gedeeltelijke aanvallen van den vijand teçen Haumont en benoordoosten Riaucourt werden afgewezen. De artil-leriebedrijvigheid beperkte zich op vernielingsvmn\ Wij schoten gisteren 44 vijandelijke vliegtuigen neer. Oberleutnant Loerzer behaalde zijn 40ste, luitenant Rumer zijn 35ste en luitenant Thun zijn 30ste luchtoverwinning. UN FRANSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Maandag 16 September. — Of-licieel : Vandaag hebben de Franschen hun aanvallen, in de streek ten Noordoosten en ten Oosten van Sancy voortgezet. Ondanks den tegenst&nd der Duit-schers vorderden zij over ongeveer één kilom, op een' front van 4 km. Hun bleven 600 nieuwe gevangenen en î kanonnen van 10-5 cm. Ln handen. Verder ni.ets van belang. UN ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Maandag 16 September. — Officieel : Çedurende den nacht hebben wij met sukses een kleine onderneming aan beid,e e^den van het kataaal Ieperen-Komen ten uitvoer gebracht. 'Wij brachten onze frontlinie twee mijlen vooruiit, maakten gevatigenen en vermeesterden machine-S*weren.0p het slagfront hadden on tmoet inge n plaats met vijandelijke troep>en en patroel-i«s in de nabijheid van Moeuvres en: Gabelle. Wij hebben n.ïeuwe posten opge-sWd la de buurt van Fauchy-Cauchy en Mj Oppy. ÏMWT*LI*&1ISCBE'ZW0E italiaansch GEVECHTSTERREIN Rome, Maandiag 16 September. — Of-ficeel : In d© streek Noorchvestelijk1 van dein — — ^ Grappa hebben onze infanteri,e-afdeelin-gen, met krachtigen steun van het ge-schutvuur, volkomen geslaagde overrom-pelingen in. de vijandelijke linies gedaan eu hun reeds bezette stellingen op som-mige punten verbeterd. Zij hebb,en tal-rijke machinegeweren vermeesterd en 312 manf waaronder vijf officieren,, gevangan genomen. Op het orverige front hier en daar geschutwerkzaamhe'd en patroelje-bedrijvigheid.Luchtschepen van het leger en de marine hebben met. gunstig resmltaat de militaire doelpunten in de achtei^-elegen vijandelijke linies. gebombardeerd en in het geheel 15.000 kgr. bommem neerge-worpen. In een luchtgevecht werd een vliegtuig neergeschoten. TELEGRAMMEN DE DUITSCHE PERS EN DE OOSTENRIJKSCHE VREDESBOODSCHAP Berlijn, 16 September.— De «Norddeutsche AUgememe Zeitung » schrijft : Het gisteren bekend gemaakte voorstel van Oostenrijk-Hongarije aan de regeeringen van aile mo-gendheden is een nieuw bewijs voor de be-reidwilligheid van onze volken om vrede te sluiten. Aan aile zijden wordt duidelijk, dat de stap, door onze bondgenooten onderno-men, in Duitschland volkomen wordt begre-pen en overeenkomt met den geest, waarmee van den aauvang de strijd van de verbonden volken is gevoerd. ^ Aan den anderen kant komt in verscbeiden nitlatingen twijfel over de kans op resultaat aan het licht. In verband met het resultaat van ons en onze bondgenooten in aile geval-len, waarin wij tôt dusver er naar streefden den weg naar overeenstemming te banen en den orlog, die Europa verscheurt, door onder-handeling tôt een spoedig einde te brengen, ligt het voor de hand, dat deze twijfel ge-grond is, Dit verandert echter niets aan de bereidwil-ligheid van de Duitsche regeering onverwijld aan de besprekingen deel te nemen, die op instigatie van Oos,t£nrijk-Hongarije mochten plaats vinden. Kaulen, 13 September. — De «Koln. Volis-ztg. » kenschetst de nota van Buriao als een van de gewichtigste gebeurtenissein in de oon'ogsjaren. een vredasaanbod aan welks emst er; oprechtheid ook <loor de vijajiden niet- meer getwijfeJd kan worden. Ook von Hertling heeft, in den zin var deze nota, aaai de vijanden de hand t fit vrede aangeboden. Bua-ian echter heeft verwezentlijkt wat Hei-tling in de hoofdkommissie heeft aange-kondigd. Burian verlaat het terrein van de open-lijke toespraak van land tôt land en ibetreedt een weg, die in het verledein den oorlog tôt vrede placht te breP'gen en misschien ook in dan tegen-•wqordigen tijd meer kans op aiagen biedt. Wan-neer, voJgena de opvattiing der vijanden, Duitschland thana niet meer als onbeatredw overwinnaar voor de wereld staat en wanneer zij ovrwinnend eerder tôt deir vred« bereid zijn, dan geeft het vTedesaanbod van Burian hjm gelegenheid tôt den tegemoetkomendeii vred'esstap. Mochten de vijanden echter ook dezen stap als een uitirig van zwakte, een wanhoopsdaad beschouwen, dan zui. len de aanstaande vredesoffensievem van1 de Duitsche legers en de troepen onzer bondgenooten onder den getiius onzer groote legeraanvoerders de vijanden ten sljotte op den weg des vredes brengen.Keulen, 16 September. — De Berlijnsclie korrespondent van de « Eoelnische Zeitung j zegt over de nota van Burian : Men kan van meening verschillen over de vraag, of er eenige kans is, dat de nota haar doel bereikt. Hetgeen Duitsche staatslieden en de Keizer deze laatste dagen verklaard hebben, toont aan de geheele wereld duidelijk, dat het tôt vrede bereid zijn van Duitschland niet over-troffen kan worden. Deze stap wordt in Duitschland en zeker ook in Oostenrijk-Hon-garije door velen met scepticisme opgeno-men ; dat is het gevolg van vroegere ervarin-gen. Het is te hopen, dat, ook indien de vijandelijke regeeringen op dezen stap niet anders zullen antwoorden dan op de vroegere de vijandelijke volkeren daaruuit ten-minste zullen zien aan wien het ligt, dat het gemartelde Enropa niet tôt rust komt. DUIKBOOT • OFFERS BERLITN, 16 September. — In den laat-sten tijd zijn, afgezien van het onlangs ge-melde troepentransportschip Balkan, de yer-liezen van de volgende bijzonder belangrijke schepen bekend geworden : het Amerikaan-sche schip Montanan (6659 br. reg. ton.), Cobefore (7300). Gravs Harbour (2373) het zeilschip Dorothe Barett (2088), het Engel-sche tankschin Lake Manitopa (6974). de Engelsche stoomschepen Nlmmera (3022), Penestone (4129), Princes9 Maud (1655), het Engelsche munitieschip Marta _ Suzanna (3100). het Japansche schip Tokoeja Marma-roe (7029> 'het Fransche stoomschip Pampa (4471), het Amerikaansche transportschip Mount Vertion (de vroegere Kroonprin9es Cecilia (19.503), die allen getorpeteerd of zwaar bèschadigd zijn. Voorts worden nos aïs getorpedeerd opgege-ven d« Amerikaan9che stoomschepen Lake Edon en Lake Oweno. Daar de scheepslijs-ten hiervan nog geen melding maken, zouden het geheel nieuwe schepen kunnen zijn, die pas in 1917 zijn gebonwd. Het Studentenkongres te Ant werpen De feestziîting in het Konluklijk Atheneaœ Het initiatief van enkele onzer hoogstu-denten heeft én aan de Antwerpsche Vlamin-gen, én aan onze kranige kerels van de Vlaamsche Universiteit weer eens een mooie dag verschaft. Toen we *s namiddags rond 4 Torenuur de mooi getooide feesthall van het Koninklijk Atheneum binnenkwamen zat ze reeds stamp-vol. Xientallen verdrongen zich staande ach-ter in de zaal. En niet het gewone publiek dat naar meetings enz. zich begeeft, half uit gewoonte, half omdat — zeer verkeetdelijk trouwens — dààrin nu een critérium van trouw flamingantisme wordt gezocht. Neen : een ongewone aanblik boden ditmaal de over-talrijke baretten, overal verspreid, met eron-der gezichten die glansden van blijdschap om 't terugvinden van de korps-broeders en van fier zelfbewustzijn dat het nu eens hùn dag was... En het aktivistisch Antwerpen had dan ook zijn belangstelling niet afgemeten. Wij zagen er de flinkste koppen uit de schaar onzer voormannen — laten we noemen wie we in de menigte herkennen konden — volks-vertegenwoordigers Léo Augusteyns en Adel-fons Henderickx, Max Obonssier, Lode Seve-reyns, Raf Verhulst, Flor. Peeters, Dr. A. Jacobs, J. Bouman, L. Ontrop, Jef Watelet, Prof. A. Van den Brande en zeer veel anderen meer. De Senaat yan het Gentsch studenten-korps « Hou ende Trou » was voltallig aan-wezig.Rond 41/4 u. opent de voorzitter, hoogstn-dent Bob Van Genechten, de zitting. Op het verhoog namen plaats, rechts van de praeses : Prof. A. Moortgat, bestuurder van de Hoo-gere Handelsschool te Antwerpen ; Pr. Dr. Mr. L. Dosfel ; krijgsgevangene Karel Van Santé, en stud. phil. A. Moens, — links: stud. Van Caeckenberghe, van wie, lijk ons door den voorzitter der inrichtingskommissie ver-zocht wordt mee te deelen, het eigenlijk initiatief is uitgegaan ; stud. E. Van Looveren, van de Handelshoogeschool ; stud. M. Van Bulck. Rechtstaande zingt wie kan, — even eer-biedig hooren de leeken toe, — het «Jo Vivat» ,waarna de voorzitter in enkele woorden het doel dezer vergadering, geen propaganda in den eigenlijken zin van het woord, — de bîoei onzer Hoogeschool heeft dit onnoodig gemaakt, — maar een beeld van wat het leven aan de Gentsche Aima Mater is en wat het aan de Handelshoogeschool te Antwerpen zijn zal. Hierna klinkt weer eens, uit voile studen-tenborsten, het «Gaudeamus », waarna Prof.L. Dosfel aan het woord kwam. De 9chrijver van het Katholiek Aktivistisch Verweerschrift wordt bij zijn optreden op algemeene, d" ve-rende toejuichingen ontvangen. Zijn betoog is kalm, gaat diep op de zaken in en zegt treffend dingen in bezadigde, teekenende, klemmende woorden. Het gaat eerst over wat de Regeering te Ha-vere tegen de vervlaamsching van de Gentsche Hoogschool heeft uitgericht, sinds in 1916 dezelfde spreker in dezelfde zaal de be-zwaren uit den weg ruimde, die, uit vader-landsclie of katholieke beweegredenen tegen medewerken aan de oprichting van onze Vlaamsche Tlnivers-iteit werden opgeworpen. Om te beginnen verscheen in de « Moniteur Belge i eeu Verslag aan den Koning, slap stuk, waarin feiten, toestanden, ja verdrag-teksten werden verdraaid, zoodat in de plaats van het o en respectant les lois et usages... » dat de Haagsche Konferentie den bezetter oplegde, brutaal weg kwam : i en respectant les lois et règlements ! » Er werden bedrei-gingen in geuit tegen de hoogleeraars, die landverraders heetten, de houding van de bevolking werd eenzijdig en leugenachtig in-geroepen om'te bewijzen dat die professoren en docenten met den vijand hadden geheuld en buiten staatsdienst moesten worden ge-steld. Er werd in betoogd dat de uitgeleverde diploma's van geener waarde konden zijn, en zoo meer. De koning beperkte er zich in ieder geval bij de krachten die te Gent een leerstoel zouden innemen nit de nationale orde te schrappen. De regeering vaardigde uit dat aile instellingen van den vijand van rechtswege zouden vervallen naarmate het grondgebied terug zon worden bevrijd, maar meende de geslagen wonde zalving te bieden door de belofte dat al zou worden gedaan om de rechtsgelijkheid die de Grondwet van 1831 VlamingeH en Walen toekent te verwe-zenlijken. Wat een bekentenis ligt niet die woorden besloten! We waren toen 1916, en de regeering heeft 85 jaaf noodig gehad om tôt het besef te geraken dat de basis van het grondwettelijk verdrag, de basis dus» van heel den Staat, wel eens in toepassing mocht worden gebracht (gelach). Om de vereischte sa-menwerking tusschen beide volkeren, — lijk het in hetzelfde stuk heet — tôt stand te brengen, wil de regeering misschien ook wel haar toevlucht nemen tôt de censuur van al wat vrij durft denken, spreken of schrijven, tôt boetkompagnies als die van Auvours! In April 3917 kwarnen dan _n reeks besluit-wetten maar hier werd evenmin als elders een on-derscheid gemaakt tusschen recht en onrecht, en geen motiveering rechtvaardigt de genomen maatregelen. Brutaler treedt natunrlijk de officieuse re-geeringspers op. Zij spreekt van hangen, lyn-chen, doodslaan e.d. In beide gevallen koml het er voor ons dus op aan- sterk te sUuin. Het is onvruchtbacir idealistne te gclooven aan het vanzelf zege-pralen van het recht. De vervlaamscMng wordt alleen gehandhaatd als ze een eisch is van de vredeskonferent-ie of als onze Hoogeschool zoo sterk staat dat het afschaffen ervan meer moeilijkheden zou meebrengen dan het instandhouden, dus als de verdedigers het in macht halcn op de aanvallers. De vervlaamsching is Vlaanderen's _ volks-recht, dus België's staatsplicht. En in het zich kwijten van dien plicht heeft zich de regeering nu juist zoo traag getoond, dat de Vlamingen tegenover haar een gewettigd wantrouwen te dien opzichte mochten koes-teren en de daad die de aktivisten hebben gesteld is dus volkomen rechtvaardig. En ze bloeit ook, onze Hoogeschool. Ze schenkt voile bevrediging onder opzieht van professoren- en studentenkorps. De examens1 worden er ernstig gehouden. De wetenschap-pelijke bedrijvigheid van de hoogleeraars is normaal en zou voorzeker op een nog veel hooger peil «taan, moesten yelen hunner niet door de Vlaamsche Beweging een gedeelte hunner krachten in beslag zien nemen. Van 138 in den beginn# is het aanta! hoog- studenten thana gestegen tôt 428. Voor die eerste studenten vooral is echte bewondering gewettigd. Ze groeiden waarlijk uit den geest van de eerste blauwvoeterij. Wat hinderpalen, wat gevoeligheden hadden ze al niet te over-winnen. En de franskiljons en passieven dan nog die niet hoeven onder te doen voor de ergste dwingelanden. En de patriotards! — Door patriotard is hier niet bedoeld hij, wien het vaderland heilig, de Koning een vader en de Koningin een moeder is, het groot-moedertje dat enkel weet hoe haar kleinzoon aan den IJzer strijdt, het bakvischje dat met een borstspeld met het beeld van Jeanne d'Arc praalt of de jonge ldsbollige dweeper die rondloopt met papieren vodden voortkomende uit aile mogelijke of ingebeelde ballons of vliegtuigen. De ware patriotard is de Tartuffe, de farizeeër van de vaderlandsliefde, de kerel voor wie het vaderland de plaats is waar zijn brandkast staat — vol vreemde geldwaarden! — de streek waar op zijn ak-kers de boeren zich doodzwoegen, waar de klokken het Te Deum voor hem luiden en hij met eerekruisen beladen, den armen man zijn plompe macht als een hiel op 't hoofd zet, de egoïst, die zijn vaderland bemint gelîjk een beenhouwer het slachthuis en ge-lijk een boer zijn koe. Hij is een vriend van den Staat, omdat er zijn belang mee is ge-moeid, maar voor het volk voelt hij niets, hij haat de Duitschers, maar kruipt er voor om voordeelen te verwerven, hij vervloekt de bezetting maar maakt van de heersohende toestanden gebruik om den schandeijksten woekerhandel te drijven ; hij wil vrijheid, maar zet zijn huurdersi die Vlaamsch dur-ven zijn op straat of broodrooft zijn_ akti-vistische onderhoorigen. Gierig is hij, ja, maar geld plengt hij toch in overvloed waar 't om i>ogroms of oproerig gestook gaat! En wanneer wij hem zoo zien dan zeggen we vol-mondig : Goddank dat hij niet met ons is ! Wij weten t wel : materieel zal hij ons schade berokkenen, — kan een olifant met een ontelbaar getal bloemen plattrappen ? Maar de zedelijke kracht die wij uit het rechtvaardige van onze strijd putten, zal dat gevaar ruimschoots uitschakelen. Dr. Dosfel onderzoekt en weerlegt enkele verwijten die door onze tegenstrevers den studenten van Gent worden gedaan. Waren de studiosi v66r den oorlog dan zoo'n lam-metjes î Onze jongens zouden in ailes onbe-rispelijk moeten wezen — de anderen mogen zich 't ergste veroorloven zonder opspraak te wekken! Zoo onze studenten anti-Belgisch zijn, dan kan zich de Staat best zelf daarvan de schuld wijten. Er zijn onder hen Pan-germanen, Jong-Vlamingen, Orangisten. Hoe kan het anders? En waren er in de studetun;-wereld geen Pangermanen v66r den oorlog? Waarom zouden wij 's lands kapitaal aan intellektueele krachten verminderen, door al de goede elementen een opleiding in eigen taal, en van nu af, te ontzeggen? De drogredenen onzer bekampers, als zou het bijvoorbeeld niet eerlîjk zijn tegenover de studenten die thans in de loopgraven staan, zijn studiën tijdens den oorlog voort te zetten, worden even nog eens ontzenuwd. De onderteekenaars van het Auto-manifest roepen eer en waardigheid tegen ons in. Ze vragen hoe de geschiedenis zou oordeelen over hen, indien ze zelfs onder den vomi van recht-herstel voordeelen zouden aanvaaren uit de hand van den Bezetter, terwijl diens solda-ten tegen de onze striiden. Maar, hoe zou de geschiedeni9 ons beoordeelen, moesten wij het gunstige, ja, het eenige oogenblik laten voor-bijt^aan om Vlaanderen weer op te heffen? En hoe zal ze oordeelen, diezelfde geschiedenis over hen die de manhaftigheid van den Vla-ming met bedreigingen loonden? Hoe zal ze oordeelen over hen die hemel en aarde beroe-ren om een Dreyfuszaak, maar die geen tee-ken van leven geven, waar men De Clercq en Jacob broodrooft, of Van der Meulen Verbant, over hen die door hun dadenloosheid de ver-drukking van de Vlamingen hun stille goed-keuring schijnerv bij te zetten, over hen die zich nooit verzetten tegen Frankrijk's inmen-ging die Vlaanderen moest dooden, maar zich als razenden roeren waar Duitschland's optreden... dreigt Vlaanderen te redden 1 Zoo verstaan 't ook onze soldaten.Schreven zij niet reeds aan den koning : « Door de schuld van onze regeering hebben de Duitschers de Vlaamsche Hoogeschool te Gent kunnen inrichten. De Vlamingen hebben aan-genomen, zij hebben wel gedaan. » Luidt het niet in het door hen opgestelde Katechismus der Vlaamsche Beweging : « Schaft de Bel-gische regeering de Vlaamsche Hoogeschool af, dan zou het Vlaamsche volk aile waardigheid missen, liet het België die gemeenheid toe. » Dat is onze sterkte. Ons Vlaamsche IJzer-leger zal Vlaanderen redden. De Hoogeschool moet een burcht worden van eigen beschaving, aile Vlamingen zijn er over akkoord, al houdt het Vlaamsch Bel-gisch Verbond om taktische redenen geen re-kening met de huidige vervlaamsching. Wat zullen de passieven later echter doen? Zullen zij de Aima Mater te Gent laten herverl'ran-schen? of zullen zij het op een nieuwe Kamer-bespreking laten aankomen om er een of an-der Vlaamsch ontwerp deerlijk gehavend uit te laten opduiken? Met een krachtige oproep aan ouders en studenten eindigt spreker zijn rede. Een geestdriftige ovatle breekt los. Mej. Nora Rijckoord, bij haar optreden hartelijk door toejuichingen verwelkomt, brengt, begeleid door heer J. Watelet « Gij zijt mijn reine Kersouwe », van Waelput, ten gehoore, en heer Edgard Person zingt daarna, met mooie, voile stem een Aria nit « Kwinten Matsijs », van E. Wambach. Een spijtig nienwsje. Dr. A. d'Haese, oud-hoogstudent te Gent is wegens pasmoeilijk-heden belet. De voorzitter verleent dan het woord aan stud. phil. A. Moens. Een karakteristieke, studentikoze ver-schijning : kort, breed, flink. Wat een vreugd, na twee maanden een-zaam op den buiten te hebben doorgebracht, zich weer eens midden het stadsleven, en mid-den zijn studiemakkers te bevinden. Is het noodig nog propaganda voor onze Hoogeschool te maken? 't Ware de jeugd te kort doen. Jeugd is geestdrift, jeugd is toekomst. Dat ze durft dat toont de studentenbeweging, dat toonen onze intellektueele jongeren aan het front. In haar stoute brutaliteit zelfs ligt iets heiligs, omdat men er in voelt hoe, voor de jeugd, naast de wereld der werkelijkheden de wereld der buiten aile verhouding staan-d« bov«nnatuurIijkhed«c i» Om de jongeren voor Gent te winnen is het dan ook enkel noodig een beroep te doen op hun idealisme, dat een bekroning vindt in een manne]ijk besluit. Naar de Hoogeschol roept U uw plicht als Vlaamschgezinde, uw plicht als mensch van de Nederland-sche wetenschap, uw plicht van menschenliefde, die u bindt te doen wat ge kunt om uw medeburgers die niet als gij in de mogelijkhejd zijn zich aan hoogere wetenschap te wij den, den weder-dienst uwer kundigheid te bewijzen. De Universiteit is de.school van het leven, is 't door de tucht heerschend in het korps-midden, door debroederlijkheid in het socie-teitsverkeer, door de bezadigde, vergeestelijk-te romantiek van het studentenleven. Met 'n oproep aan de ouders eindigt ook deze spreker. Hij wordt zeer krachtig toege-juicht.,Na nog een lied, door Mej. Rijckoord ge-zongen, komt krijgsgevangene Karel van Santé âan het woord. De slanke, schoon-eenvoudige figuur van den jongen geestelijke, dien we weten te zijn een dergenen die midden doodsgevaar en franskiljonnendruk het Vlaamsche ideaal trots ailes hoog hielden, doet uit de zaal een spontané, ontroerde hulde opgaan. Karel van Santé spreekt eenvoudig, doch zijn woord is waar, juist. Het treft, lSift. Leven is strijden. In Vlaanderen strijdt de vernielingsmacht van deeenen tegen de opbouwende liefde van de anderen en daartœ behooren wij, wors-telend met jeugdigen moed tegen de over-macht, onverzœnbaar. En wij zouden niet willen ruilen. Wij scheppen de toekomstige grootheid van ons volk. Wij dat niet weten, maar hoegenaamd niets vermag ons opwillen te verstikken. Zij die zôo strijden zijn de genegende kacht van Vlaanderen. Z66 de studenten, in 't leger, tegen de onverschilligheid van de volks-meening en de onrechtvaardigheid van het legerbestuur. Hun daad moet niet enkel bewondering, maar hun voorbeeld ook navol-ging vinden. Hoe het gevoe! macht heeft over de jeugd is bij 't begin van den oorlog afdoende bewe-zen. De Vlaamsche studenten lieten zich met geestdrift vrijwillig bij hgt leger inlijven, Roekeloos, onbezonnen maar schoon toch was hun offer, en niet onnuttig, want rijke vruchten zou het afwerpen voor ons volk. Dra kwam de botsing met de werkelijk-heid, grijnsden" overal in 't leger ikzucht en gebrek aan vaderlandsliefde op. Toch bleven de studenten hun strijdbroeders hertsgene-gen, trachten hun moed in te praten. Een nieuw arbeidsveld werd hun geestdrift ot>en-gelegd. Ze vonden onder de ruwe schors onzer soldaten een mooi, goude nhart. Ze voelden zich lijdend onder een lijdend volk. De zenuw-achtigheid der eerste dagen was voorbij. De eerste oorlogswinter kwam, zonder dekking, zonder kleeren, zonder onderdak ! Het onge-dierte woekerde. Het soldatenleven bleef niet langer een menschenleven. De dienst werd een echte kazernedienst. De studenten hadden geen boeken, aile Vlaamsch leven was dood. Geen Vlaamsche bladen buiten een paar cen-ten-blaadjes, maar heele ladingen Fransch-Belgische en Parijsche. En stilaan waagden 't die te reppen van de romaniseering van Vlaanderen, de onzinnigheid van de Vlaamsche Beweging, en kwam het tôt uitvallen tegen hare leiders. De Walen werden onder-tusschen overal en in ailes bevoordeeld, en de Vlaamsche studenten zagen hun volk ver-drukt, ïe doorleefden de verdrukking. (Zi« Tervolg 2e bladzijde) STAD en LAND BELANGRIJK BERICHT. — Onze ÎH3chrijvers wisr abomtsin«Qt op 30 September ten einde lo»pt, radea wij drin-gead aan dit zoo haast iaogeijjk te laten k«raieuwen. Ten ctada nuttdoaze onkos-tea ta vennijdea, worden da aboniienteii buiten Antwerooa tevens verzockC ZICH UITSLUITEND TOT HET POSTKAiNTOOR HUNNER GE-MEENTE TE WENDEN en daar kusne insehrijving tfi keraieuwea. Daar da thans heer se h en de papiersekaarsekte ons voor het oogenblik verplicht het getal aboanementen te beperken ©a zelîs binneakort den abonnementsprijs te ver-hoogen, is het gsraadzaam zich heden nog naar het postbureîl te begevea sn 'n inschrijving te nemen op ons blad. Zij dis na 'a abonnement nemen génie tes nog gansch bat voorde&l van den buidi-gm, lagen prijs. Men schrijft in op al'_£ postbureelen van het Generaal-Gouvemement. Het Beheer. GEEN MILITARISME? — La «Nation Belge » vertelt de droevige geschie-dlenis van een jongen Bel g, die onlangs uit België is gevlucht met gcvatir voor zijm lev.en. Hij verwacht net gefelici-teerd, goed ontvangen, gedelcoreerd te worden, noch zijne reiskosten terug te krijgen. Want zulks wordt niet meer gedaan, zegt het blad. Maar de jongen heeft zijn grootmoeder in Frankrijk. Voor het minst zal hij haar gaan mogen omhelzen en eenige dag,en bij haar door-brengen...Wacht even: in Engeland zegt men hem : « Gij gaat niet naar Frankrijk vooraleer eene; verbintenis onderteekend te hebben. De jongen, vrij van aile militaire verplichtingen krachtens het wets-besluiit van 21 Juli 1917 — teekgnt zon-der te weten: wat. Men sfcuurt heimi naar een instruktiekamp waar men hem zegt: « Gij zuit met verlof gaan nadat uwe instruktie zal afgeloopen zijn... binnen een maand of driie, vjer... » 'T KONINKLIJK VLAAMSCH KON-SERVATORIUM. — Door het Ministe-rie van Wetenschappen en Kunsten is vastgesteld dat in 't vervolg het groot verlof niet meer zal beginnen en eûndigen met de stadsscholen, doch met de staats-instelliingen, als de athenea. De leergangen in het K. V. K. zullen dus sleehts aanvangen op Maandag 80 September a. s. Iats voor îederen dag Nog één maand oorlog? Het Vredesaanbod vanwege Oos-tenrijk-Hongarije moet bij den eersten aanbiik nutteloos, ja zelfs onverstandig en gevaarlijk toeschijnen. Op voorhand weten we 't antwoord van de Entente, Engeland als toonaan-gever, Frankrijk en Amerika achter-aan : een vloed van hoonende woorden, nijdigheden, verdachtmakingen en zinverdraaiïngen, met dit einde : «Wij vechten door tôt Duitschland verslagen ligt». Rechtuit gesproken, Engeland van zijn standpunt heeft gelijk. 't Heeft ook nu een eenige, onverheopte kans ; 't heeft heel de wereld in den oorlog gekregen, zelf de volkeren die het ver-drukt houdt. Tôt leren toe, het armste, ongelukkigste en onbetwistbaar het meest onderjukte volk van Europa, vechten mee voor den verdrukker; tôt Boeren uit Kaapland en Transvaal, zoo n s van moeders die den honger-dood stienren in de konsentratie-kam-Den van Kitchener, lieten zich ronse-len en naar 't Westelijk front over-brengen.John Bull heeft Frankrijk, België, Italie en Servië die voor zijn belangen goed en bloed offeren, en hij zou het nu goedschiks gaan opgeven ? Geen denken aan! Niet het militarism hindert Engeland, vermits het zelf het marinism heeft om de wereld te beheerschen en een kontinentale olifant toch nooit den walvisch der oceanen te lijf kan. Om 't militarism van Duitschland, dat minder uitgebreid, zwaar en kostelijk is dan dit van Filnkrijk, bekreunt zich Engeland allerminst, doch Duitsch-land's handelsvloot, Duitschland's wereldmarkt, Duitschland's produkten met Made in Germany, moeten voor altijd gefnuikt en kaoot. 't Is een brutale onbeschaamdheid van Engeland te durven roepen tôt de volkeren : « Laten wij voortstrijden voor het recht en de vrijheid tegen de verdrukking der volkeren, dus tegen Duitschland ! » Welk volk wordt door Duitschland verdrukt ? Is het Duitschland dat Ierland met voet en hiel vertrapt, uithongert en vermergelt ? Is het Duitschland dat zich te Gibraltar vrijpostig neerzet en er den Druon Antigoon speelt aan den ingang der Middellandsche zee ? Heeft Italië iets aan Duitschland te verwijten betreffende M al ta ? Is Egypte de fellah die voor Duitschland moet zwoegen en is het Duitschland dat het kunst-juweeltje, 't eiland Philae, onder wa-ter zet uit baat- en hebzucht ? Is het Duitschland dat gansch Engelsch Indië tôt een koolie maakt en China amfioen leerde schuiven ? Is het Duitschland dat een net heeft gesponnen om de wereld en overal baas speelt ? Altijd Ierland! altijd Transvaal! altijd Egypte! altijd Indië!... Altijd hetzelfde! zult ge zeggen. Ja, 't is waar, 't is altijd hetzelfde, doch Engeland zegt ook altijd onver-anderd dat het strijdt voor het volke-renrecht; waarom heeft het dan toch het schaamtegevoel en de behendig-heid niet eerst het recht der volkeren uit de voet te doen waarover het zelf beschikt ? Dat kanselier Hertling en onderkan-selier von Prayer aan Engeland over het herstel van België spraken, was of ze daar aan hooger hand geloofden, dat het werkelijk om België gaat ! Als Duitschland tôt Engeland moest zeggen : « Wij zullen u ons handelsvloot uitleveren en u meester laten van onze nijverheid. Engeland krijgt ook Antwerpen en de Vlaamsche kust ! » dan zou Engeland antwoorden : « Doe dan met de rest van België wat ge wilt ; nu is ailes goed tusschen ons, behalve dat gij me ook in de Krim, in Kauka-sus, in Perzië en Mesopotamië moet laten begaan ! » Duitschland heeft Engeland verlost van Rusland, doch het Britsche impe-rialism is er des te gulziger om gewor-den. Als nu Duitschland zelf nog kan vernietigd worden dan ligt de wereld onder Engeland's volledige heerschap-pij met sleehts deze schaduwzijde aan het schitterend beeld : Amerika en Japan. V Maar Engeland is behendig en sluw ; eens Duitschland uit den weg geruimd zal het die twee wel tegen elkaar in 't harnas jagen en ze doen vechten tôt er voor Engeland niets overblijft dan minzaam tusschen beiden te komen, den barmhartigen Samaritaan te spe-len, met dezen verstande dat de Samaritaan met mantel en buidel van de gewonden heen gaat. Nu komen de Centralen, voor de zooveelste ma al sinds twee jaren, met vredesvoorstellen ? Is het alleen voor inwendisr gebruik, om 't eigen volk ruîtig en offervaardig te houden ? Wij denken het niet. Wij weten wel dat Lloyd Georg* en

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.