3-i >aar ■> N. 335 Prijs per nttmmer : voor België 3 centiemen, vooi don /reemde 5 centiemen aBflfcja8LviuuBt3toeaea»<g^^rg^iMwfla«BiBgwaBjaaasMrt»^Kr^^ Te9©foon s Sïod^cisa 241 » 4(|m<9ilstpaiie ^345 ^&»amgaBKA2ggasgKg»5a£^^ ionderria" 24 yeceinber 1&i1i4 Orukster-UhgecTater *am: Maatschappij H ET LÎCHT bestuurder: C*. DE VISCH. Lcdeberg-Oent . . REDACTIE . . ADMiNISTRATIE liOCGPOORÏ. 29. CENT VOORUIT ÂBONNEMENT3PRIJS BELGIE Orle tneanden. . , , , fr. 3.29 Zes maanden • , 4 , . fr. 6.50 Eenjaar. ...... fr. 12.50: Mtn abonneert zich op aile postbarecleo DEN VREEMDE Orle maanden 'dagelijks verzonden). ...... fr. 6.79 Of^uuii der Belgische Werkliedenpartij.— Verschjjnende aile c/agen. \ EENE KOSTELIJKE BEKENTENIS In zijn artikel over de roi der open ;are besturen, die ons maatschappelijl leven grootendeeîs geregeld hebben zegt " Le Bien Public d nog onder an dere De tusschenkomst der open'oan aachterh was absoluut noodzakelijk om eene bevolking te bevoorraden die al raeteens door den oorlog a hare stoffelijke bestaansmiddelei werd afgenomen. In dergelijke crisis vraagt men zich met af of deze of gene maat regel eene toepassing is tan he sesiaîSsItïSGh programma- Het haastigste moet eerst gedaai worden, namelijk de bevolking red den van den hongersnood. En « Le Bien Public » voegt erbij : Pl'imam vivere, deircde phïfcso phare! Eerst leven en dan philoso f eeren ! Wij antwoorden daarop dat er geei kwestie is van te weten of de katholie ke of de hberale parti], zich afgevraagc hebben, of de manier van handelen de: 6tad m socialistische richting gebeurde Die vraag is geheel en gansch onder geschikt. De kwestie is anders gesteld « Biei Public ». Het komt er op aan te weten of li ïenen tijd van grooten nood de katholie ■ce partij een ander middel hadden, on de heerschende armoede te lemgen et de orde en de rust te bewaren. Ht groot katholiek orgaan gaat on: niet ontglippen, al is het nog gladde: dan een paling. Wat ander middel zag of ziet « Lf B; en Public » nu rog om aan den toe stand te verhelpen, buiten de tusschen komst der openbare besturen? Allons, vooruit met uwe voorstellen_!_ Is het eene regelmatige en gansch bij zond^ere godsdienstige oefening in al d< kerken van Gent of van' België ? Is het ern bedevaart naar een der ge kende 'neiligdommen? Is het een beroep op de liefdadigheic - der bijzonderen? : « Le Bien Public » bedriegt zich als hij , meent dat wij voor doel hebben den - godsdienst af te breken. Wij hebben nooit den zedelijken in-vloed van eene groote godsdienstige of : eene breede filosofie gelooehend. ' Maar wij hebben ; ltijd beweerd en j wij doen het nog, dat zulks onvoldoende 1 was om de ellende te lenigen of om eene 1 betere harmonie te doen heerschen onder de menschen op het stoffelijk ge-bied.En « Le Bien Public » komt ook tôt die bekentenis, tôt dat inzicht, als hij aan-neemt het Prîmum viyere, deinde phslo-] sophare! Eerst Sewen en dan fsiosofee-renlDat is volkomen juist. En wij vragen dan, als dat leven eerst verzekerc is, wat belet er dan aan de menschen, die • gelooven, hunne godsdienstplichten te kwijten? » Niemendalle, wel integendeel. De werkman en de kleme burger die hun bestaan verzekerd weten, hangen minder af van een fortuin of een kalant, en zijn godsdiestig fo vrijdenkend naar believen, iets waarover wij ons niet be-kommeren, omdat het ons noch voor-deel, noch nadeel berokkent. Het schrijven van « Le Bien Public d dat wij drogredenen verkoopen door te zeggen, dat de godsdienst, geen red-middel is, in deze omstandigheden, heeft dus geen zin. 't Is eerder hij die drogredenen verkoopt. De stoffelijke kwestie gaat voor ailes. Er zijn toch veel katholieke werklie-den, die hun brood verdienen bij vrij-denkende patroons. Voor zoover v/ij weten, maken zij daar geen gewetenskwestie van en zij hebben g.elijk als zij zeggen : « Eerst leven en dan daarna godsdienstig filoso feeren zooveel als het ons belieft. * Niemand heeft het recht hun zulks te - ' beletten, zonder een aanslag te plegen : op hunne gewetensvrijheid. Wij stippen de bekentenis aan van « Le Bien Public » en wij zullen de ge-legenheid hebben ze hem dikwijls te her-1 inneren. F. H. MII1H un»ni iimiiw ■■■ ■ — ■ MM. (ERSTNAGHÏ Fax hominibus... Vrede op aarde. De winteraacht is guur en streng. Buiten giert een zware sneeuwstorm : dwarrelende vlokken worden snerpend heen en weêr ge-zweept. Huilend en fluitend klaagt de felle noorderwind over de uitgestrekte, eentoni-ge vlakte. De versch gevallen, donzige sneeuw hoopt zich op tôt grillige bergen, die stuivend een oogenblik later weer naar elders verplaatst worden. De kale boomen, de naakte heesters, scherp afstek^nd tegen het vale, grauwe zwerk, kraken en zwiepen bij iedere nieuwe windvlaag. Het schijnt alsof eene onstuimige, onbeteugelde wereldzee zich bruischend over het afgrijselijke slagveld uitstort. Een bloedig slagveld ! Honderden verminkte lijken, met diepe, g&pende wonden, waaruit het jeugdige leven ontvlood. Stuiptrekkende, aschgrauwe gezichten met puilende oogen ; krampachtige gebalde vuisten : kenteekenen van een verwoede eindstrijd. Zij zijn gevallen, de helden, hun roeping is vervuld... Duizenden gekwetsten : hun smart en jam-merkreten, die door naerg eù been gaan, iveergalmen akelig in de zwarte nacht. Wonden aan het hoofd, wonden aan de borst ; wonden overal. waaruit het levenssap druipelt. Hunne koortsige lippen snakken naar de lavende sneeuwvlolcken. Wat-een lijden ! Wat een Golgotha, en toch hebben dezen den la-atsten strijd nog niet doorge-streden. Het stervensuur nadert zeer lang-zaam. De wreede dood nu heeft geen ha-ast. Wat zielefoltering ! Al wat hun duurbaar is, komt hun nog eens voor den geest. Eene moeder, de edelste aller vrouwen, hebben zij, in tranen badend, in d© kleine stulp achtergelaten. Eene jonge vrouw, eene zoo edele gade, hebben zij «Tôt weerzien» toegeroepen. Helaas... «Vaarwel 1» Hun kleine kroost hebben ze verlaten en dit blijft den speelbal der weldadigheid. Het laatste uur, het seheidingsuur nadert en ijlend roepen zij hunne geliefden om hulp en bijstand; rreeselijke krset die weldra door den gierenden stormwind ge-smoord wordt. En verder... kanongebulder, gew&&rge-knetter granaatontploffingen.Jievelen weer-blinken. M en sehenhorden gaan razend, tie-rend, schuimVekkond, vloekend voorwaarts achterwaarts. Een helsch rumoer, het ge-J 't Is middernacht. Van het verre grijze belfort weerklinken twaalf doffe slagen, die dreunend over het slagveld weergal-men en kwijnend uitsterven. 't Is middernacht ! Het is Eerstnacht ! Het uur der Vrede ! i ax hominibus... Vrede op aarde,aan aile menschen die van goeden wii zijn. Een diepe zucht stijgt uit aller borst! V rede ! V rede ! V rede ! ! Helaas, het dreigend gevaar roept hun na een seconde tôt de werkelijkheid terug. Het bloedbad herneemt steeds moorddadi-ger en hoonend glimlachend spotten zij alleti met den Vrede. Sinds twintig eeuwen kïinkt dit holie woord door de tijden heen. Sedert 1914 jaren wordt nutteloos ge-moord, gebrand, geslacht en bloed ver-goten. Geen godsdienst is bij machte dien menschenhaat te beteugelen, te stremmen. Waarom î Men zoekt geld, goederen, pracht en weelde, ten koste van den evenmensch... Maar geen vrede. Bespottelijk ! Strijd, heete strijd, inspannende strijd ! Helaas ! Hooger wil men op! Hooger en hooger! Excelsior! Genot en triomf is het doel. Vrcdc ! Welk een alledaagsch afgesleten woord voor eene maatschappij die door kortsige onrust wordt voortgejaagd ! Vrede ! Welk een nuchter bronwater voor eene samenleving die naar bedwelmenden wijn smacht. Vrede! Welk een kindersprookje voor harten die alleen storm en branding kennen, waar-door ze worden voortgezweept. Vrede! Ja de Vrede zal en kan heerschen wan-neer de broederzon hare gulden stralen over het ondermaansche verspreidt, wan-neer de hevige klassenstrijd zal eindigen en opgelost worden. Wanneer aile slavenbanden die de wer-kers aan het kapitaal klinken verbroken zijn. Wanneer alom vrijheid, gelijkheid en broederschap heerschen zal. Ja, dan eerst zal de Vrede hare blijde intrede bij de natiën doen. Wat godsdiensten gedurende eeuwen niet vermochten, het ware socialisme duidt ons den weg aan die leidt tôt de Iîoop, tôt den Vrede. Ja dan geen bloedig-e Kerstnacht meer, maar Fax hominibus... Vrede op aarde. JQfl Batayier. M bombardeirÉni van Scerbarou£h EEN VERRA AL DOOR OOGGETUIGEN Verscheidene personen die naar Lull ge-vlucht waren hebben de roerendste dingen verteld over het bombardement, dat zoo vlug ging als onverivacht. De meesten dezer vluchtelingen waren het er over eens dat meer dan vijftig obussen zijn gevallen, waar-van een groot getal in en rond de statie. James Harvey-Scot, een aanzienlijk burger, wonend in de wijk Westborough, zegde dat hij rond 8 ure op weg was naar de statie, als hij op zee een zwaar schot hoorde afgaan en onmiddellijk daarna een obus zag va lien te midden van de straat, op een tien-tal meters afstand van de plaats waar hij ontsteld was blijven staan, zooals de meesta personen die zich in den omtrek bevonden. Niemand van ons,ging de man voort.dacht aan een duitschen aanval van op zee, aan-gezien wij allen wisten dat engelsche oor-logschepen in de buurt waren om er schiet-oefeningen te doen in verstandhouding met de forten. Enkele oogenblikken later hoorden wij het gerucht van een nieuw schot, en daar kwam een obus neerstorten op een huis vlak voor ons, dat weldra volop in brand stond. Pas wap het alarm gegeven of daar viel een obus op het groot Balmoral Ilot cl, waarvan ook het dak begon te branden. V/ij namen de vlucht, hielden ons hier en daar schuil, maar wij wisten weldra niet meer wat doen, aangezien de obussen links e?i rechts neervielen, terwijl anderen door de lucht gierden in aile richtingen. Terwijl wij met eenige personen onder den balcon van een groot huis stonden,zonder te weten wat wij zouden doen, kwarnen een heer,eene dame,hunne twee kinders en hun. ne dienstmeiden huilend toegeloopen om ons te zeggen dat er eene bom in hunne woning gevallen wa», die heelemaal in brand stond. Op dezen oogenblik v.iel er eene bom op het binnenhof van de statie, waar zij ont-plofte, zonder veel schade te verwekken. Weldra kwamen eenige bedienden der statie bij ons geloopen en ontsteld toonden zij ons ijzeren scherven van de bom die onder hunne oogen ontploft was. -Als wij eenige oogenblikken later opkeken zagen wij langs de beide uiteinden der stra-ten hooge rookkolommen opstijgen alsof de helft der stad reeds in brand stond. De treinwachter Lamb, dio om 8 ure in dienst moest komen om naar Hull to rijden, vertelde, als hij aldaar aangekomen was: Ik was te vroeg van huis gegaan en ik was een wandeling op het strand gaa'n doen. Er hing ,ecn dikken mist over het water en op zee kon ik hoegenaamd niets ontwaren. Om 8.06 ure vernam ik op zee het gerucht van een buitengewoon zwaar schot, dat weldra gevolgd was van eene schrikkelijke ontplof-fing in de stad, en die brand veroorzaakte. Ik snelde naar de statie, waar ik mijn trein reeds gereed vond staan. Er kwamen veel vluchtende menschen die nog juist mee kon-den. Als wij om 8.25 ure vertrokken kwamen er nog menschen geloopen die niet meer mee kon den. In den trein heerscht-e er veel opscliud-ding en door de vensters zagen wij hier en daar brand woeden. Ik zelf had, loopend van het strand naar de statie, meer dan een dozijn bommen hooren ontploffen. Andere reizigers hadden er twintig en meer hooren valien. Een apotheker, die dicht bij de statie woonde, was half gekleed gevlucht omdat er eene bom dwars door zijne woning was gevallen. Een suikerbakker was ook gevlucht omdat eene boni in zijne woning was gevallen Nog verscheidene andere personen waren om dezelfde reden gevlucht, zonder ech-tor te weten van waar de bommen kwamen, maar toch vermoedend dat de Duitschers aan het bombardeeren waren. Terwijl de bevende reizigers vertelden wat zij in de vlucht gezien hadden van bommen dis in de stad vielen en van gebouwen die in brand stonden verwijderde de trein zich en met groote ontsteltenis konden wij door de vensters zien dat er langs aile kanten brand woedde, dat half Scarborough in brand stond, zonder dat wij juist wisten wat er eigenlijk gebeurd was. De insgelijks te Hull aangekomen ingénieur Binlts vertelde dat hij nog gelegenheid had gehad om juist vast te stellen dat het geschut in hoofdzaak gericht was op den post van draadlooze télégraphié in de haven-streek van Ealsgrave. Hij had gezien hoe de hooge schoorsteen van de steenbakkerij Steamerroad neergeschoten was en hoe eene bem den grootsten ketel van de Gasfabriek in brand gestoken had, hoe een vreeselijk gat geslagen werd in den steenen toren van de schoone Ail Sants Chureh en hoe st dak der kerk van Falïgrave in brand was gekomon. Hij had twaalf bommen geteld die gevallen waren in de vallei van Olivers Mouth, waar zij eehter niet veel schade hadden aangericht. Verscheidene personen verklaarden ondar eeù dat jyj een duitschen krniser, vergezeld _ .vaai yerscheidette torpeiiohûûtan JaajliW — naderen, tôt een afstand die nooit door een groot schip was aangedurfd... Laveerend voor Scarborough had de kruiser gedurei de meer dan eene halve uur snelvurend, zware obussen in de stad geworpen die overal groote schade aanrichtten. Al deze getuigen hadden de overtuiging dat de schoten in hoofdzaak gericht waren op het Stadhuis, op de n post van draadlooze télégraphié en op sommige der beschuttings-batterijen.Na eene lange halve uur snel gevuurd te hebben zijn de duitsche schepen zonder groote haast verdwenen op de wij de zee en als zij reeds lang uit het zicht verdwenen waren, heeft men gedurende eenigen tijd een gewel-dig gedonder der kanonnen gehoord. Wat het getal der slachtoffers betreft, daar kan men nog niet met zekerheid over spreken, daar velen nog" onder de puinen kunnen liggen, maar men denkt dat er toch meer dan honderd dooden moeten zijn en wel twee honderd gekwetsten. Scarborough ligt op zes kilometers afstand van de stad York, dus op de oostelijke kust van Engeland. Scarborough is de belangrijkste engelsche liaven der oostelijke Noordzee, tellend meer dan 13.000 inwoners. De prachtige havendam en de nogal be-langrijke handelsvloot zijn er goed beschermd door verscheidene, modem ingerichte batto rijen en verdedigingswerken. Men bewondert te Scarborough een zeer oud kasteel met een eigenaardigen, vierkan-tigen, onvergankelijken steenen toren van tw ee-en-twintig meters hoog — die vroeger echter veel hooger moet geweest zijn. De mu-ren van dezen toren zijn niet minder dan vier meters dik en van op zijn platvlaiv. over. ziet men geheel den omtrek. Men bewondert te Scarborough ook eene der stoutste bruggen der wereld, met een boog van 135 meters lengte, bij eene hoogte in het midden van niet minder dan 35 meters.MWI I II ■ «Tiffli tf.1l fliTf wn le Skandinaviscbe Mrentie DiuuivnubM, au ijecemoer. ^oiii.;: Aile bladen bespreken het oîficiwi berieM over de samenkomst der dri« koningen te Malmo en uiten hun groote voldo«ning over het feit, dat de goede verstandhoudiag tusschen de drie landen nog ig reretarkt, dati eenstemmigheid is bereikt orer de voor-naamste vraagstukken van geine®n§chappe< lijk belang. Zij betoogen dat ds »ani»nwer-< king in minder plechtigon vona saoe-i wor< den voortgezet. De samenkomst van Me>hno ffordt als een< betooging voor de eenhsid ta de vredelie-vendheid, als een welkom kerrtgeschenlï voor de drie Noordsche rtatén gekenechetst. «Stockholm's Dagblad» atgt: h®t officieel bericht geeft geen aanwijzinj, dat men in de samenkomst ni«uw» l:jaea voer d© hooge politiek heeft getrokken. raststellen van de gemeenschappelijke rredelievend-t heid, de goede nabuurschap an de voortzet" ting van den gemeensehappelijken arbeid zijn echter zeer belangrijke witkomsten ea geven stellig reden tôt algeme*a® voldoe-i ning.Niet 't minst in Denemarken »n Noori wegen heeft het verheven initiatief van ko^ ning Gustaaf warme en oprtohiè waardee^ ring geoogst. . Het is een pubKek gfeliatffl. dat het initia-tief in de eerste plaats aan koning Gustaal persoonlijk is toe te schrijven. Uit de ope-ningsreden van koning Gustaaf blijft duidel lijk dat de samenkomst voor hem een gewe< tenszaak is geweest, dat hij bezield is ges weest van een sterk besef van ïijn konink-' lijke plicht en verantwoordelijkheid, waar-' van het Zweedsche volk dit jaar reeds eer<; der het bewijs heeft gezien. \ Zonder onderscheid van partijen en nation alitei ten vereenigen zich heden stellig aile inwoners der Noordsche rijken met den door hun koningen bij het begin hunner be-sprekingen geuiten wensch dat de samen-f komst te Malmo en het resultaat van het daar besprokene tôt gemeenschappelijlï heil zal leiden. . > Europeescné Oorlog !n Wes!-¥îaanderen ©si !B 't Noorden rats Frankrijk Oflieleele telagramman : Uit Ooitsslie Isroa GENT, 22 December (A. N. B.) : In het Westen wederom op vele pla-atsen van het gevechtsfront vijandeliijke aanvallfen afge-slagen, deels onder zware verliezen voor den vijand. In Oost- en West-Pruisen toestaaid on-veranderd.In Polen hevige gevechten bij Bjura en Paroka. Overgang reeds aan vele plaatsen gefor-ceerd. Op. de rechter Piliza^oever staat het gev«cht nog. tilt F^a^sche Parijs, 19 December. (Reuter). Officieel bericht van vanavond 11 uur : «Op het front in Belgisch Vlaa.nderen is in de streek van Steenstrate een vijande-lijke aanval afgeslagen. Wij hebben aan-merkelijke vorderingen gemaakt bij het ge-hucht Kortekerke. »De vijand heeft in de richting van Thiep-va,l en Lehons bedrijvigheid getoond. Op laatstgenoemd punt is een vâjandelijke af-deeling verrast.» PAPiIJS, 20 December. (Reuter.) Offi-cieele kennisgevijig van vanmiddag drie uur : «Tusschen de Noordzee en de Leie hebben wij boven Nieuwpoort en St-Joris eenig ter-rein gewonnen. Ook ten oosten en ten zui-den vaoi Yperen zijn wij eenigzins opge-schotan. v »Tusschen Leie en Oise hebben wij een deel der loopgraven van de eerste Duitsche linie op het front Richebourne-Lavoa«c-Givenchy-Loos-La Bassée genomen. >/Ten zuidoosten van Albert hebben wij de loopgraven, waarvan wij ons donderdag hadden meester gemaakt en die wij vrijdag weer hadden verloren, hernomen. :In de streek van Lihons zijn twee verwoede aanvallen der Duitschers, die ten doel hadden de vrijdag door ons genomen loopgraven te heroveren, afgeslagen. »Tusschen de Oise en Argonne blijft onze artillerie het Duitsche geschut de baas. »In het bosch van La Grurie hebhcn wij a.mvaJlen op Fontaine Madame en St-Hu-bei-t afgeslagen.» PARIJS, 20 December. (Reuter). Volgen( het officieele bericht van vanavond 11 uur is de toestand op het geheele front onver- anderd. & * Aan de Russisch-Poolsclis-OaliGiscliB grens Oit IBuitschi© isipon BERLIJN, 20 December. (Wolff.) Officieele kennisgeving van vajiochtend uit he< groote hoofdkwartier : «Aan de grens van Oost- en West-Pruizen is niets van belang gebeurd. »In Polen doen de Russische legers pogin-gen om zich in hun nieuwe,van te vor&n gs( reed gemaakte stelling aan de Ra.wka (rech< ter zijrievier van de B«ura t&n oosten va# Lowicz) en de Nida t« handha-ven. Wij val( len lien ds.ar overal aan.» Ult OostenrijEiscSi-HongaB^ y soin® i WEENEN, 20 December. (Wolff.) Vaiï( middag is officieel gemeld: »In de Karpathen zijn de vijandelijk^ voorhoeden in het gebied van de Latorczâ teruggeworpen. »Ten noordoosten van de Lupkowerpa( ontwikkelen zich groote gevechten. »Bij onzen aanval op het front Krosnoi Zakliczyn hebben wij aanmerkeliijke vorde* ringen gemaakt. »In het dal van de Biala zijn onze troepen tôt Tuchow (20 K. M. ten Z. van Taraowj ( doorgedrongen. »De gevechten aan dsn benedenloop vai"' de Dunajec duren voort. De Russen hebben daar. evenals in Galicië, met sterke strijdi machten opnieuw stand gehouden. »In Zuid-Polen hebben wij de rivier Nida bereikt». ❖ * * BP ZEE Ofê Suescfeietli?!! de? EnsjeS9Giie BsbssI HARTLEPOOL, 20 December (Reuter) I ■ Tengevolge van verwondingen. opgedaa; ■ bij de beschieting van Hartlepool, aijn nq I drie menschen gestorvert, een n»an, een M vrouw en een kind. EiigsEsc^ @chlp op ' J m LONDEN, 50 Deeember (Rettter) : H M adro.uali1.ejt naaakt. VueVe.n/3 rluA, het Rnj# Ifl

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.