4('e Jaargang N° 70 Verschijnende d'il i" en den i5n van elke mannd m MAART 1 14 — 1 MARS 1 914 Paraissant les ier et i5 de chaque mois 4™e Année No 70 ANTWERPEN VOORUIT Bond ^ ÀNTWERPEN VOORUIT Kantcor S Y Verzoeninqstraat. 19 ^ Blad ^ ANTWERPEN VOORUIT Beheer en Opstel ^ Verzoeningsstraat, 19 à Antwerpen Borgerhout x ïeleplioon 452 V. Ligue iW AKVERS EN AVANT | Bureau Rue de la Réconciliation, 19 raj Journal ïjÊ ANVERS EN AVANT | Administration et rédaction Rue de la Réconciliation, 19 ^ AN^ ERS Borgerhout 1% Téléphone 452 Orgaan hebbende voor doel : De proqaganda voor de stad Antwerpen en de verdediging der belangen van den kleinhandel. — Uitgegeven onder de bescherming van den bond « Antwerpen Vooruit ». AANGESLOTEN BIJ DE BELGISCHE PERSVEREENIGING VOOR TIJDSCHRIFTEN w. v/iN um yaïqu- /wvlhù. Organe ayant pour but : La propagande pour la ville d'Anvers et la défense des intérêts du commerce local. Edité sous les auspices de la ligue « Anvers en Avant «. AFFILIÉ A L'UNION DE LA PRESSE PÉRIODIQUE BELGE A NOS LECTEURS. Il nous est arrivé ces derniers temps beaucoup de demandes de numéros arriérés de notre journal. Nous tenons à informer nos lecteurs que nous nous ferons un plaisir d'envoyer la collection aussi complète que possible des numéros parus à tous ceux qui en feront la demande à la direction du loumal : Rue de la Réconciliation, ig. Onze Toren ! Den 2en'Pebruari 1. 1. werd er besloten eene stelling rond het bovengedeelte van on-zen toren op te trekken. Het schijnt dat er daar eenige bouvvvallige eedeelten rnoeten vasfAezet of w-eerre.nomen O OO worden. Vier honderd jaar geleden, wenschte Keizer Karel een schnjn om er onzen kanten toren — zooals Napoléon dien later noemde — in te bergen. Weldra zal dan de naald, ten minste, het hare krijgen en, na korte weken, zal de slanke spits in een berden omhulsel steken. Naar aanleiding der voor-genomen herstellingswerken zullen eenige mlichtingen over Onze-lieve-Vrouvventoren niet onvvelkom zijn. Waar thans de prachtige kathedraal oprijst, stond eertijds eene kapel door onze voorou-ders aan Onze lieve Vrouw op :t Staekske toe-gewijd.Het beeldje van Maria dat daar vereerd werd was er een dat wellicht vroeger tegen een staak was opgehangen geweest en alzoo zijn naam vervvierf. Toen de kerk van Sint Michiel, de eerste collégiale kerk van Antwerpen, in 1124 aan de Witheeren van Pre-monstreit werd afgestaan, nam het kapittel van wereldlijke priesters zijn intrek in het heiligdom van Onze lieve Vrouw op 't Staekske. De kapel werd later vervangen door eene romaansche kerk die weldra, op hare beurt, te klein bleek. Dan werd er tôt het bouvven onzer huidige hoofdkerk besloten en vatte men, rond de helft der veertiende eeuw, den bouw aan der heerlijke Onze lieve Vrouw-kerk. Welke bouwmeester het oorspronkelijk plan van het gebouw leverde is niet bekend. Voorzeker was het Petrus Appelmans niet, daar men m i352 het opbouwen reeds begon-nen had en Petrus Appelmans slechts rond i3j3 het eerste daglicht zag. Eerst werd het hoogekoor der nieuwe kerk gebouwd. Rond 1430 was men volop aan 't werken aan den noorder toren, de eenige die voltooid werd, doch zijn oorspronkelijk bedoelde spits niet verkreeg en 00k het eenige deel der kerk dat ons in deze studie aanbelangt. De noordertoren van Onze lieve Vrouw-kerk te Antwerpen is een der hoogste van het vasteland. Eij de afmeting, in i825, door bouwmeester Serrure ondernomen, bleek dat hij 122 meters en 925 millimeters bereikt. Die afmeting van 1825 leverde de volgende uitslagen op : Van af den vloer der kerk tôt aan den bovenkant der leuning van 't kleine gaan-derijtje, dat zich opde hoogte van 't gewelf der midden-beuk bevindt : Meters 29,06 Van daar tôt aan den bovenkant van de leuning der eerste groote gaanderij : Meters 16, i3 Van denvorigen bovenkant tôt aan dien der leuning van de tweede groote gaanderij : Meters ig,Ô25 Vandaar, tôt aan den bovenkant der leuning van de lerde groote gaanderij : Meters 24,66 Vandaar, tôt aan den bo-^enkant'der tafel waarop het cruis rust : Meters 28,90 Het kruistot aan den haan : Meters 3,61 Hoogte van den haan : Meters 0,94 Totaal : Meters 122,925 Slechts enkele steden kunnenopeensteenen orengevaarte roemen dat met het onze mag jDenoordertoren van Chartres : id. 116,94 De zuidertoren derzelfde kathedraal : id. 107,20 De toren van O. L. Vrouwkerk te Munchen : id. 106,22 De noordertoren van onze kathedraal be-staat uit twee, gemakkelijk te onderscheiden deelen. Tôt op eene hoogte van ongeveer 64 meters, 't is te zeggen tôt aan de tweede groote gaanderij, werd hij opgevat in den stijl, dien men gemeenlijk bloeiend of stralend / KTVF-UrlKK' TVHRÎiS ECCtESIS, CATHF.T>RAHS, BEATISSLVje, VI RGINI.S MAW/l DEI-KM., Al.TITVD 45UFED. IKSVPER CRVX IS PKI) . \\'i\Vï k i-.u'iij'.-V TOREJT VA-ND C'A TU l'JIRAJJi KjERCK VANV ALDERKEYL.ICHSTE AIAGZ.T MARIA IS 1100CH VOET EW HET CRV < S 1J> V^KT CLOCBBB mVKOLtSt ÇATHEDHALE D'ANVXRS DELAVEEK.GE MABffi OOMTBHAOT ETJ HAVETEVR «li MBDS OVÏ.TRR LA CROIX E«COR M FIEDS vergeleken worden. Als mededingers van on zen toren naar den palm der hoogte kunnen wij aanstippen : De toren der kathedraal van Ulm : Meters 160,00 De torens der kathedraal van Keulen : ici. i57,oo 1 De noordertoren van Straats- burg : id. 142*93 De toren van Amiens : id. 130.40 De toren van O. L. Vrouwe- kerk te Brugge : ici, 122,3o gothiek noemt. Van af de tweede groote gaanderij is er verandenng te bespeuren, staat men voor een gewrocht der laat gothische kunst en treft men het flambo}^ant of vlam-mend gothiek aan met al de gebreken die deze stijl met zich voert. De bouw zelf getuigt 1 dus dat de toren niet volgens een en hetzelfde plan opgetrokken werd en dat hier twee ver-scheidene en van strekking verschillende bouwmeesters aan het werk zijn geweest. Aan wien zijn wij de plannen van het eerste gedeelte des torens verschuldig\? Wat Grammaye over een bouwmeester Amelius van Bologne vermeldt is wellicht uit de lucht;gegrepen, zooals vele zijner 111-lichtingen; of is ten minste niet vatbaar voor contrôle. Mogelijk heeit Petrus Appelmans het plan ontworpen naar hetwelk het bioeiend-gothiek deel des torens vervaardigd werd. Petrus Appelmans, zoon van Jan en van Mersoete ot Soete Buys, werd te Antwerpen geboren rond 1373. Zijn vader was steen-houwer en bouwmeester. Wij weten dat Petrus in i3g8 meerderjang was. Zijn ge-boortehuis stond op de Steenhouwersvest nevens de woning « De Dondercloet » ge-heeten. Hij oelende den stiel zijns vaders uit en was, reeds in 1406, een der bekwaamste vakmannen die aan den opbouw onzer kathedraal gebezigd werden. Hij huwde, rond 1414, Elisabeth Reynere, natuurlijke dochter van Jan en Beatrijs Poirters, doch scheidde van haar in 1427. Twee jaar te voren treffen wij hem aan tttsf>eh«n de dn- gesworen er4-scheiders » der slad. Het ambt dezer stads-bedienden bestond er in de geschillen nopens dienstbaarheden en erfscheidingen te slech-ten. De rekenboeken der kerk van Onze lieve Vrouw melden dat, in 't jaar I43o-3i, Petrus Appelmans « meester van den wercke ende metselnjen van Onzer Vrouwe kercke 5) was; dat er dus, van ai dit tijdstip onder de leiding van Appelmans aan den bouw gewerkt werd. De bouwmeester stierf te Antwerpen den i5en Mei 1434. Hij werd begraven in St-Joris kerk. Zijn grafschrit't zou vermeld hebben dat hij was : metser van der metselnjen der kercken in de stadt Antwerpen die den toren tôt onser lieve Vrouwe toeleyde. Mertens en Torfs, die dit grafschrift mede-deelen, vinden daarin — en vooral in de woorden«die den toren... toeleyde» — een on-tegensprekelijk bewijs dat Petrus Appelmans het plan des torens ontworpen heeft. Zeker is het dat het grafschrift slecht afgeschreven stond in het handschriit waaraan beideschrij-vershet ontleenden. Het middelnederlandsch woord toeleggen, beteekent niet alleen bera-men, maar 00k ondernemen, bouwen, ver-vaardigen. De bewering van Mertens enTorls clat er op de opperste gaanderij des torens te lezenstaat: Appelmansfecit is eveneens valsch. Indien er voor 1370 aan den bouw der nieuwe kathedraal gewerkt werd is het zoo zeker niet als men het wel meent, dat Petrus Appelmans het plan van onzen toren beraamde. Welnu eene oorkonde van 1369, berustend op het ar-chief der O. L. Vrouwkerk, bevat dat er als-dan een jaargetijde gesticht werd aan een al-taar in het nieuw werk. De bouw der huidige kerk, namelijk van het koor, was dus op dit tijdstip zeer gevorderd. Indien Petrus Appelmans het plan des torens heeft ontworpen moet men aannemen ofwel dat het oorspronkelijk plan deË^ kerk^ de twee torens van den voorgevel niet had voorzien, ofwel, dat, toen men in 1422 met het opbouwen der torens een begin maakte, Appelmans het oorspronkelijk plan niet volgde en een ontwerp van eigen vinding cleed uitvoeren. Het eerste is onmogelijk. Eene veertiend'-eeuwsche kerk, opgevat zooals die van Onze lieve Vrouw het werd, vereischte, aan hare voorzijde, een topgevel met diep portaal en groote spitsboogvenster, aan beide zijden van een hoogen toren voorzien. De tweede veron-derstelling is zeer aanneembaar. Petrus Appelmans werd als meester der werken opgevolgd door Jan Tac. In 1449 be-stierde meester Everaard de werkzaamheden.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.