4de Jaar — Nr 259 (1130) Zondag 1 en Maandag 2 Deeember 1918 De Belgische Standaard EENDRACHT BAART MACHT Voor Taal en Volk Voor God en fiaard en Land VASTE MEDEWERKERS : M. E. Belpaire, L. Duykers, P. Bertrand Van der Schelden, Dr. Van de Perre, Dr. J. Van de Woestyne, Juul Filiaert, Dr. L. De Wcilf, O. Wattez, Adv. H. Baels, Hilarion Thans. Stichter-Bestuurder ILDEFONS PEETERS ABGNNNEMENTEN : Voor Soldaten : 1 maand Ir. 2.50 — 2 maanden fr. 5.00 — 3 maanden fr. 7.50 Voor Burgers : 1 maand ir. 3.00 — 2 maanden fr. 6.00 — 3 maanden fr. 9.00 OPSTEL EN BEHEER : WULFHAGESTRAAT, 13, BRUGGE KLEINE AAN KONDIG1NGEN : fr. 0.50 de regel. REKLAMEN volgens overeenkomst. Binneniandsche Poiitiek Hoe het Nieuw Ministerie tôt stand kwam Dadelijk na den wapenstilstand werd de Ministerraad bij hoog-dririgendheid bijeengeroepen om te beslissen welke houding men aannemen zou. Het was het ge-voelen van de leden der oppositie dat het Ministerie niet kon behou-den blijven in zijn huidigen vorm. Hun redeneering kwam hierop neer : in den oorlog werd 't Ministerie gewijzigd om met de hulp der oppositie-partijen een oorlogs-ministerie te vormen, numoet een Ministerie tôt stand komen dat een « Vredesmlnisterie » zal wezen. Dat deze bedenkingen tegen-spraak uitlokten, hoeft geen be-toog. Na vele wederwaardigheden besloot het Ministerie eindelijk gezamenlijk ontslag in te dienen. « De koning inmiddels had de consultaties' begonnen met de leiders van al de partijen alsook met de mannen die gedurende de bezetting voor de bevoorrading hadden zorg gedragen. En dade-lflk was het aan te zien dat niet alleenlijk een gémengd Ministerie zou aangesteld worden, maar dat de oppositiepartijen de belang-rijkste portefeuilles zouden inhan-den krijgen. Waarom de koning zulks gewenscht achite hebben we voor 't oogenblik niet te onder-zoeken. Zeggen we alleen dat Vandervelde in gehoor geroepen, zijn medewerking slechts beloofde onder voorbehoud van daartoe door den socialistischen raad ge-machtigd te worden. Anseele legde een zelide verkiaring af. De raad van de socialistische partij werd dan bij hoogdringendheid- in 't Volkshuis van Brussel bijeengeroepen. Daar werd de toelating van medewerking in de staatszaken gestemd met 33 stemmen tegen 3 en 3 onthoudingen. Intusschen had de koning advo-kaat Delacroix van Brussel, een^ der bijzonderste «Komiteit-leden», gelast de samenstelling van het Ministerie te verzekeren. En wat men ook bewere, 't is niet zonder moeite gegaan. Deze Ministers die in Le Havre, vier jaar lang het tooneelspel moesten bijwonen welke geleverd werd om 't behoud of de verovering vaneenMinister-zetel, konden .onmogelijk hun medewerking nog verleenen. Ken-merkend is het immers dat geen enkel katholiek lid van 't oude Ministerie deelmaakt van hetnieu we, - Renkin uitgezonderd, - (maar zij die al genen kant van den IJzer geleefd hebben weten welke beteekenis daaraan te hechten). Baron de Broqueville werd per telegram om zijn medewerking gevraagd. Den Maandag namid-dag kwam zijn bevestigend ant-woord toe. Hij is immers altijd voor een coalitie-ministerie ge-weest, alhoewel hy zeli het eerste slachtoffer ervan is geworden. Mi-nister Vandevyvere die gepolst werd betrekkelijk het aannemen van een portefeuille, bedankte voor 't aanbod. Wat moest één Vla-ming daartusschen gaan doen! De bijzonderste Ministeries waren intusschen den vertegen-woordigers van de oppositiepar- j tijen toebedeeld geworden : oorlog, buitenlandsche zaken,kolonies aan de liberalen, openbare werken, justicie en nijverheid aan de socia-iisten. Een oogenblik was er zelfs spraak een vierde socialist als ondersecretaris van State bij te nemen, M. Coppieters van Qent. Het programma van de nieuwe regeerfng werd in een bijzondere zitting behandeld. Vanwege de socialisten werd het algemeen stemrecht aan 21 jaar met een verblijfplaats van 6 maanden door Vandervelde voorgesteld. Men wierp op dat ook de vrouwen stemrechtig moesten worden ver-klaard, wat van wege een liberaal lid de bekentenis uitlokte dat zulks voor minstens 30 jaar de bovenhand zou geven aan de katholieken. En zoo kreeg het ministerie van de Heilige Een-dracht reeds van den eersten dag een stamp in den rug. Nopens de algemeene verkiezingen was ieder-een akkoord deze zoo spoedig mogelijk te doen plaats grijpen. Een datum werd niet bepaald maar ze zouden niet voor einde Maart geschieden.Tot een herzieningvan de grondwet werd bèsloten alsook de intrekking van het artikel 310 van het strafwetboek in zake vrij-heid van arbeid. De geleidelijke vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool werd aangenomen. Een nogal ernstige bespreking werd gevoerd betrekkelijk het stemrecht voor de vrouwen, dat door de liberale en socialist sche leden bekampt werd. Ten slotte kwam men oyereen dit vraagstuk onopgelost te laten. - —- _ LÂNDBOOWBELANGEN De Herinrichting van onzen veestapel Onze veestapel is ont zeggen vernietigd. In heel Vlaanderen vindt men op de groote hofsteden nog slechts één koei of zeifs geen. Onze veestapel was onze rijkdom vôor den oorlog. Het is dan ook voor de regeering een dringende plicht aile maatregelen te treffen om onzen Vlaamschen veestapel ten spoedigste mogelijk in te rich-ten. Minister Helleputte werkte reeds in dien zin waar hij over enkele dagen een vier honderd stuks hoornvee deed opkoopen in de Fransche noorderdepartemen-ten en ze te koop deed stellen te Thourhout. Maar dat is slechts een druppeike water in de zeç. Wat er verders zal gedaan worden door onze regeering weten we niet. In aile geval worden reeda veel bijzondere pogingen aangewend om in de mate der mogelijkheid den veestapel terug in te richten. Zoo vernemen we dat de Holland-sche bond van veehouders besloten heeft een inschrijving te openen, waarvan de opbrengst dienen zou om de Belgische regeering fok-dieren aan te bieden. Van een andere z\jde, wordt bericht dat de Engelsche Konink-lijke Landbouwvereeniging een som van 3.750.000 frank zal beste-den aan den aankoop van vee dat voor de verwoeste streken van België, Frankrijk en Servië zou bestemd zijn. BUITENLAND •DUITSCHLAND De politieke toestand Het Berliner-Tageblatt van 24 No-vember wijdt een belangrijk artikel aan het Poolsche vraagstuk en oppert de meening dat inzake Posen (de hoofdstad van Oostelijk Pruisen) een volksreferendum moet beslissen indien die stad al of niet aan Polen moet toegekend worden. De correspondent van Met Handels-blad seint aan zijn blad dat de burger-partijen een verbond hebben gesloten om blok te vormen tegen de socialisten. Zij ondersteunen de regeering. Erzberger heeft in een vergadering van 't Centrum met nadruk betoogd dat Duitschland den federatieven staats-vorm moet behouden, maar met een demokratisch bestuur. De werklieden-partjjen en de soldaten-komiteiten hebben elk een berek van vijf leden benoemd die hun programma voor de aanstaande kiezingen moet opmaken. Président Wilson heeft aan de volks-vertegenwoordigers van Sleschwig-Holstein een schrijven van aanmoedi-ging en ondèrsteuning in hun strijd voor zelfstandigheid gericht. De terugtocht over den Rijn Het 6e en het 7e Duitsch leger zijn de Rijn te Bonn overgetrokken. In het Groot-Hertogdom Baden komen ont-zaglijk veel troepen toe. Gister hebben 100.000 man Mannheim doortrokken. Het Berliner-Tageblatt drukt dat de grootste orde heerscht tusschen de soldaten en dat het volk de soldaten met bloemen feest. Te Mannheim werden de troepen door het soldaten-komiteit op de markt verwelkomd. Treln op trein voeren duizenden Duit-sche soldaten over de neutrale grens. Karlsruhe was feestelijk bevlagd. De Rheinisch-Westfâlische Zeitung voegt hier aan toe dat het leger betrouwen heeft in de huidige regeering. Erbert heeft een proclamatie tôt het leger gericht waarin hij zegt dat de terugkeer der troepen in hun haard-steden meehelpen zal om 't Vaderland dadelijk weerom groot te maken. Op 22 November trok generaal von der Marwitz met het vijfde leger door Trier. De uitlevering der krijgsgevangenen Uit Berlijn wordt geseind dat de voorzitters van het Britisch Rood Kruis, Amol Abrahamson en Arthur Mayne, als afgevaardigden van de Engelsche regeering te Berlijn zijn aangekomen om zich met de Duitsche regeering te ver-staan betrekkelijk de uitlevering van de Engelsche krijgsgevangenen in Noord-Duitschiand. Een berek tôt onderzoek der Duitsche gruweldaden Professer Hans Delbriick ; Dr Max Pfeiffer ; Dr F. Naumann; Heinrich, Prins von Schônach ; Baron von Richthofen ; Dr Wiemer; Baron von Rechenberg ; Dr Arendt; C. Legien; en Joh. Sassenbach hebben aan den Duitschen Rijks-kanselier een betoog gericht waar-bij zij de instelling van een berek vragen om een onpartijdig oordeel té vellen betrekkelijk de gruwelen die door de Verbondenen aan Duitschland verweten worden: Gruwelen," zegt het betoog, in België gepleegd in 't begin van den oorlog, gedurende den krijg, in de deportaties, op de krijgsgevangenen. Ook het feit van de schending van België's neutraliteit zou moeten onderzocht worden. Dit berek zou voorgezeten worden door een neutraal persoon. RUSLAND De vernietiging van het verdrag van Brest-Litowsk Dat de invloed van Duitschland uit de Russische politieke mid-dens larsgzamerhand verdwijnt en dat de Bolchevisten beginnen in te zien dat zij met Duitschland niets meer uitrichten kunnen, blijkt uit het feit dat de Russische revolutionaire regeering de vernie-liging van het vredesverdrag van Brest-Litowsk .heeft gestemd. ENGELAND Rond de Vredesvoorwaarden 4 Tusschen Parijs, Londen en Washington wordt druk geredekaveld betrekkelijk de vredesvoorwaarden die de Bondgenooten zullen aannemen. Minister Churchill heeft in een rede te Dundee verklaard dat : Elzas-Lotharingen onvoorwaardelijk aan Frankrijk moet toekomen, dat Polen een uitweg ter zee moet hebben, dat geen enkele kolonie aan Duitschland mag teruggeschonken worden, dat Turkey geen enkel bezet land zal terug krijgen. De Handelskamer van Londen, ruim 8000 koophandelaren vertegen-woordigd, heeft een dagorde gestemd waarbij zij verklaart geen vredesver-drag te erkennen dat de geheele terug-betaling door Duitschland van al de Engelsche oorlogsuitgaven niet be-krachtigd ! Président Wilson heeft te kennen gegeven dat de verdragen eens gesloten, niet geheim mogen blijven. De verliezen van de Engelsche vloot. Het admiraalschap geeft de vol- tende verlies statistleken welke de ngelsche vloot heeft ondergaan : Gedooden : offleieren : 2466 ! soldaten 30.895. Gekwetsten en vermisten : offi-cieren 820 ; soldaten 4.410. Geïnterheerd : , Officiers 222 ; soldaten 953. Nog 14.831 man, officieren en soldaten werden, gedood op de Handels-vloot.VEREENIGDE STATEN Een standbeeld ter eere van Foch Uit Washington wordt geseind dat N. J. Sinnqtt in het Huis van Afgevaardigden, een besluit indiende, strekkend om een kjediet van 100000 dollars toe te staan om op een der pleinen van Washington een standbeeld op te richten voor Foch. Amerika en de Hoogeschool van Leuven Door het Nationaal Komiteit voor de nerstelllng van de Leuvensche Hoogeschool, gesticht door Senator Lodewijk De Sadeleer, is een oproep aan de Amerikaansche bevolking gericht om deze herstelling ten spoedigste mogelijk in vervulling te doen gaan. Het manifest is onderteekend door A. Carnegie, Kardinaal Gibbons, Theodoor Roosevelt, Pierpont.Mor-gan, W. Taft, E. Bood en Edison. HOLLAND De akte van abdicatie van den Kelzer Ingevolge de voetstappen door de vertegenwoordigers van de Entente bij de Nederlandsche regeering gedaan om te weten wat zij zinnens is met den Duitschen Keizer aan te vangen, heeft de Hollandsche regeering laten weten dat zij van wege den Duitschen Staatssecretaris de akte van abdicatie van den Keizer ontvan-gen heeft. Deze zou dus nog alleen als Duitsch burger mogen aanzien worden. In tegenstrljd met die meening zouden de Fransche en Engelsche regeeringen toch de uitlevering van den aartsbandiet vragen. NUNC DIMITTIS Heer, nu vôôr ons henenebden de grauwe Golven der zee, die ons dol-stormend stiet Voor lange maanden uit de zoete gouwen Onzer vaadren ; — nu Gij.mjj keeren liet Vau uit het nare land, waar niemand weet, Of hij op 't graf niet van vermisten treedt, En waar nog slechfs een boom, een doodgeschroeide, Met naambord zegt, waar eens een dorpje bloeide; — Heere, nu ik gezien heb, hoe zij logen, Die pochten niets te laten hier tenzij Puinhoopen, asch en bloed en klaaggeschrei Van moeders; nu wij zingend zijn g togen Over hun lijken in ons levend land; — Heer, nu ik wederzag, die op mij wachtten Zôô lang en bang; — Heer, nu ik menig hand Een kruiske op mijn voorhoofd weer heel zachte Voelde drukken, en zôô veel oogen schreiden Naar mijne schreiende oogen ; — Heer, nu zou Ik, zonder klacht om klare verten, scheiden, Als door mijn bloed en dood een arme vrouw, Een moeden makker wedergeven mocht deez' dag, Dien ik als 't licht van Uwe Liefde rgzen zag. Oost-Vlaanderen, 27 October 1918. Van Moerlande. Het Stemrecht voor de vrouwen. De Belgische Bond voor het stemrecht der vrouwen heeft aan den algemeenen raad van de socialistische partij volgenden brief gericht, onderteekend door Mevrouw J. Brigode, voorzitster en Mevrouwen Vanden Plas en C. Dangotte, Secretarissen. « Indien er geen princiepbeletsel meer is voor de toekenning van het zuiver algemeen stemrecht, het schijnt dat men toch nog niet akkoord is gekomen betrekkelijk de draagwijdte van de formuul die het zuiver algemeen stemrecht toekent aan hen die 21 jaar c-ud zijn. « Wij vragen u dan ook, wan-neer gij zegt dat de werkende klas de toegankelijkheid der werklie-den vraagt voor het poiitiek bestuur, indien gij hierdoor verstaat, gelijk ten andere de rechtvaardig-heid het eischt, dat gij op uw programma ook het stemrecht voor de vrouwen hebt ingeschre-ven ? « Zoo ja, dan moogt gij waarlijk zeggen dat de zaak die gij verde-digt deze is van de politieke volksvrijheid. « Zoo niet, dan verlooehent gij uw ideaal van rechtvaardigheid voor allen en iedereen op het oogenblik ze!f dat de omstandig-heden u toelaten er de voltrekkir g van te betrachten. « Met het onvervrectndbaar recht van de helft der natie te verzui-meu, stelt gij uw gedrag in tegen- strijd met uwe gelijkheidsleer ». * 4c * Deze brief komt op zijn lijd. We vernemen immers dat de sociali-tische Ministers zich, evenals de liberale Ministers, tegen de toekenning van het stemrecht aan de vrouwen hebben verzet, omdat zulks in de aanstaande kiezingen de meerderheid aan de Katholieken zou geven. Zou Vandervelde er nog steeds de poiitiek op na houden ook gedurende de Union sacrée-lijd: eerst de katholieke invloed te keer gaan zelfs ten koste van het socia-litisch ideaal! We zijn benieuwd te vernemen indien de leider. der socialisten dien brief zal beantwoorden. Vlaamsche Kronijk Dinsdag is volksvertegenwoor-diger Kamiel Huysmans te Brussel teruggekomen. Hij woonde 's namiddags een vergadering b^j door Vlaamschge- ' zinde „ passieven " onder voorzit-terschap van prof. Eug. Vermeylen belegd. Op deze vergadering werd besloten in overeenstemming met de werking van 't (<Vlaamsch- Bel-gisch Verbond" eene machtige organisatie tôt stand te brengen, waarbij zich al de vereenigingen uit het Vlaamsche land zullen aan-sluiten op den grondslag van een nationaal Vlaamsch programma. * # # Het Brusselsch Willemsfonds stuurde een huldeadres aan burge-meester Max. Deze bedankte in een vleiend schrijven dat in het Viaamsch was opgesteld. * * * In een manifest, zegt de Ligue nationale pour la défense de la langue Française, gesticht te Brussel 1910 dat de taalvrijheid moet geëerbiedigd worden. Men moet tegenwoordig met zulke woorden niet meer voor den dag komen. We weten wat dit wil zeggen. De zoogezegde taalvrijheid door de grondwet gewaarborgd en hare toepassing in aile besturen heeft immers in België zulke mistoe-standen geschapen dat ze gedurende den oorlog tôt de geweldigste misnoegdheden aanleiding gaven. Dat men dan niet herbeginne ! Tt a» Waar blijven onze Gendarmen? Wie, korts na de vlucht van de Duitschers, een reisje gedaan heeft langs Schoore, Schoorbakke, St Pieters-Capelle, Leke, Zande, Beerst, Vladsloo enz. weet dat ginder, achter de onmiddelijke frontlinie, nog vele huizen, kort-woonsten en hofsteden tamelijk goed bewoonbaar waren. De bevolking was verplicht ge-weest hare haardsteden te ver-laten.Is het niet spijtig te moeten bestatigen dat sedertdien zoovele deuren en vensters.en zolderingen ook al, uit die huizen verdwenen zijn !

Er is geen OCR tekst voor deze krant.