Registered at the General Post Office as a Newspapei Telcphoon: Muséum 267. HSST 32 lii&dz. DeStem uit Belge Bureel: 21, Russefl Square, W.C. Abonnement: 18, 6d, voor drie maanden. Subscrîption : is, 6d, for three months. 2de Jaargang.—Nr. 37. Oplage: 14,600. VRIJDAG, JUNI 2, 1916. Ab»nnemeat voor de Vereenigde Staten, 40 cts. ; p.*.. •• J voor Holland, 1 fr. ; voor Frankrijk, 2 fr. Jt llCC JLU* IWVAL IN ITALIE. MACEDOHIË. VBEDESDEBAT. t De Paus, de Wereldoorlog» en België. (Zie eerste gedeelte, Stem No. 36.) 3.—DE UITSPRAAK VAN DEN PAUS. Maar, waarom doet de Paus geen uitspraak over het Recht in dezen oorlog? Het is heel schoon te bidden voor vrede. Wij willen allen vrede, en doen we den oorlog, het is tegen ons hart in, om vrede te hebben. Wij hebben toch. geen schuld aan dezen oorlog. Als Duitschland ons nu den oorlog opdrong, wij moesten ons toch verdedigen. En zoo redeneert Duitschland tegenover ons. Sprak de Paus, dan zouden we klaar zien. Niet katholieken bijzonderlijk dringen er op aan opdat de Paus een onfeilbare uitspraak zou doen—natuurlijk in 't voordeel der Bondgenooten. Wat echter wonder is, is het feit dat zij die voordezen met aile smaad, onwetendheid en haat, de Pauselijke onfeil-baarheid bekampten als zijnde een verstom-pen en verdompen van de menschelijke rede en bijzonderlijk als een gevaarlijke faktor voor politieke aangelegenheden, nu kost wat kost den scherm van 's Pausen onfeilbaarheid inroepen? Dat is op zijn minst gezegd toch heel wat onlogisch—grootelijks zelfzuchtig— en hopeloos onwetend aangaande het ware bedied der onfaalbaarheid. Die nieuwerwet-sche businesstheologanten vergeten dat de Pauselijke onfeilbaarheid enkel dan als zoo-danig handelt "wanneer de Paus, als Hoofd en Leeraar der Kerk, voor heel de wereld en aile tijden uitspraak doet over zaken van geloof en zedeleer." Zij vergeten—wat zij voordezen onophou.delijk aanklaagden—dat Pauselijke onfeilbaarheid aile dwaling en ge-vaar van onzekerheid, definitief uitsluit, dat Rome's wijsheid, juist omdat zij eeuwige wijsheid is, noodzakelijk traag is, dat uitspraak doen over een punt van geloof of zedeleer niet een nieuwe waarheid verklaren is, maar een veropenbaarde waarheid, in een helder daglicht plaatsen, en hare gevolgen-zwangerheid onthullen. (13) Het recht en het onrecht als zoodanig wordt van zelf door de natuurwet en het christelijk recht \eroordeeld, en 00k door de stem van elks geweten. Theoriën als macht is recht en nood kent geen wetten zijn als dusdanig door de natuurwet en vroegere Pauselijke uit-spraken als de Syllabus klaarduidelijk veroor-deeld. Het feit echter, wie recht of onrecht heeft in een politieke twist is voor een Pauselijke onfeilbare uitspraak niet vatbaar. De Paus, kon en moest dus, als wreker der katholieke moraal, niets anders zeggen dan wat hij zegde in de Pauselijke aanspraak van 22 Januari 1915 : "Je réprouve hautement toute injustice de quelque côté et pour quelque motif qu'elle soit commise." Men antwoordt, jawel, dat is flauwe praat, en onwetendheid de Pauselijke onfeilbaarheid te mengen in een politieken twist, maar, wat we van den Paus, de hoogste zedelijke macht, als katholieken bijzonderlijk verwach-ten, is een uitspraak over 't recht en het onrecht, is het woord " Duitschland " gij hebt ongelijk. "De Paus immers is in staat om daarover te oordeelen." Hij schijnt zich te verbergen achter een koude neutraliteit en laat ons troosteloos. Ten andere, is het hoogste belang der Kerk niet gebonden aan 's Pauzen uitspraak ten gunste van de Bondgenooten? De Paus schijnt bang te zijn voor de Duitsche macht? of te speculeeren op de herstelling van zijne koningsmacht? Zoo schrijven de bladen, zoo praten het de bestweters na. Zoo denken en ispreken oneer-biedig veel katholieken, die 00k hunne opge-hitste vaderlandsliefde plaatsen boven de kalme rede—en hun veelweterij boven kinder-lijken ootmoed. (14) "Koud neutraal is en kan de Paus niet zijn noch als persoon, noch als Paus." Het recht immers is een geestelijke deugd die een katho- (13) De Pauselijke onfeilbaarheid is geen willekeurige macht. Zij is gebonden aan de veropenbaarde waarheid en de veropenbaring is sedert den dood der Apostelen gesloten. Zoo luidt de leering der Kerk. (14) Zien die Belgische katholieken die zelf hun vaderlandsliefde plaatsen boven de katholieke beschouwing niet in, dat zij onlogisch zijn, wanneer zij de Duitsche katholieken beschuldigen hetzelfde te doen, hunne evenrechtzinnige vaderlandsliefde ten dienste te stellen van wat zij hun recht wanen? liek uit zijn ziel niet sluiten mag. De Paus is veel minder neutraal dan Amerika of Holland het zijn. Deze zijn het, kxachtens be-paalde internationale wetten, en moeten er zich naar schikken, als Staten. De Paus is geen staatsmacht meer en heeft dus 00k geen Haagsche internationale wetten onderteekend. De Paus is niet neutraal in oorlogskwestiën, als zou oorlog en vrede buiten zijne zending vallen. Als de vertegenwoordiger van Chris-tus in een maatschappij van menschen, met de erfzonde en hare gevolgen : onwetendheid, genotszucht, heerschzucht, hoogmoed besmet, gevaar loopen onder de voeten te worden ge-trapt.Deze is dus de echt vaderlijke houding van den Paus en zoo de katholieken dat niet ver-staan, dan vatten zij maar weinig van de geestelijke inrichting der katholieke Kerk. " En daarom vindt de Paus het ongelegen een uitspraak te vellen waardoor hij zich als Bondgenoot verklaren " zou van een deel zijner kinderen, en zoo zijn vaderschap opgeven en hem in de onmogelijkheid stellen tusschen te komen op tijd en stond, om het lijden door den tweespalt veroorzaakt, te verminderen. ONZE JONCENS AAN 'T PATATENJASSEN. moet hij voor 't behoud van den vrede wer-ken. Maar aile oorlog als zoodanig kan hij niet veroordeelen, omdat er oorlogen zijn die rechtvaardig zijn en rechtmatig als 't eenige en laatste middel voor de goede intentie van de vrede. De Paus kan niet neutraal, dit wil zeggen ongevoelig en onverschillig zijn aan den oorlog, omdat hij niet ongevoelig en onverschillig zijn mag aan menschenellende en menschenwee, dewijl Hij de vertegenwoordiger is van Christus, wier eenige wet is. "liefde" en daarom moet de Paus de oorlogs-weeën sussen, in de maat zijner krachten, en bijgevolg op de meest practische wijze. (15) De Paus is dus in de eerste plaats geen rechter. God is de Rechter, God doorgrondt de inzichten van de menschen. De Paus is in de eerste plaats "de geestelijke vader van al de katholieken, en als zoodanig is hij neutraal, lage er geen tegenspraak in de woorden neutraliteit en vaderschap." De Paus is be-last met de zaligheid van elke katholiek, om het even tôt welke natie hij toebehoore. Al zijne kinderen hebben recht op zijn vaderschap, op zijne geestelijke hulp, troost, raad en leiding. Een vader is onpartijdig. Zeker en vast ziet hij het kind dat meest lijdt liefst, maar van zijn liefde geeft hij aan elk het deel dat hem als kind toekomt. Een wijze vader beschuldigt zijn boos kind niet openbaar, niet wreedaardig. Hij is zacht en zoet, en kent al de geheimen van zijn denkwijze en doen-wijze. Hij werkt, verbetert in 't geheim. Hij kiest niet openbaarlijk partij tegen een kind, al is het schuldig, maar integendeel, hij tracht de banden der eenheid toe te snoeren als de kinderen vechten onder elkander, dan luistert hij naar 't recht of onrecht van elk, ! maakt ailes effen, en gebruikt enkel en dan nog maar, als hij weet dat het zoo best is, • de strengste maatregelen als het huiselijk ! leven en de beginselen waarop het steunt (15) Dit is een elementair beginsel van voor- ; zichtigheid—die eene zedelijke deugd is—en geen geinteresseerde diplomatie. Als ge voor kwalen staat die ge machteloos waart te voor-komen, moet ge er 't beste uit rapen, die kwa- c len trachten te verminderen. t Het vaderschap van den Paus steunt op het feit "dat Christus' leer een liefde predikt, volgens werk er geen Jood is noch Griek, geen slaaf noch vrije, maax allen zijn één in Jésus Christus." Liefde moet altijd praktisch zijn. En indien de Paus nu de Duitsche katholieken in het ongelijk stelde, ik vraag mij af "of de voldoening die wij er aan hebben voor een stond, wel opweegt tegen de last gelegd op de schouders der Duische kaholieken, de last gelegd op hun geweten, op hun vaderlandsliefde, op hun politieke positie, op hun ziel." En leid ons niet in de bekoring zegt het Onze Vader. "En we moeten toch steeds de ziel onzer vijanden liefhebben." (16) Ten andere, wie zou durven beweren dat de katholieke Duitschers als korps schuld hebben aan dezen oorlog. Evenwel als de socialisten zitten zij vast in de netten van den hedendaagschen politieken warboel. De oorzaken van den oorlog liggen dieper: en he"t woordje vaderlandsliefde—en gehoorzaamheid aan 't gemee-nebest—echt katholieke deugden—zijn recht-zinnige pilaren van politieke wanschapenheid. Doch er is meer dat bewijst dat de niet-uitspraak van den Paus getuigt van wijze voorzichtigheid (16) Derhalve, ofschoon ik heel wel den haat versta in dezen politieken twist, denk ik nochtans dat wij er steeds meer kunnen bij winnen, in 't belang der beschaving, te vechten met clean hands, dan met onstrategische 'reprisais" aan te wenden. Ik denk tevens iat voor wie een blik werpt in de historié der îorlogen, en in de psychologie van het militarisme, van aile landen, aile smaadwoorden best vermeden worden, en dat de waarheid en îet recht best gediend worden door klare, af-loende uiteenzetting der bewijzen, zonder 1 iriftigheid. Voorbeelden van echte, waar- ■ leidslievende en zegevierende polemiek zijn ■ le " Brief onzer bisschoppen aan de Duitsche 1 îisschoppen " en de boeken van Waxweiler: * 'La Belgique neutre et loyale," en "Procès < te la neutralité belge. Réponse aux accusa- 1 ions " 1 Dewijl de oorlog een der kwalen is, welke de erfzonde—die natuur en mensch overhoop wierp—na zich sleept, en dewijl derhalve, de oorlog nooit volstrekt van de aarde kan ver-dwijnen, zoo lang er onrechtvaardige en hoogmoedige en eigenzinnige menschen en volkeren zijn—en er zullen er altijd zijn— toch is het een feit dat in de katholieke Kerk, in haar geloofs- en zedeleer de middelen liggen om den oorlog zooveel mogelijk te voor-komen, om den oorlog te localiseeren, om den oorlog te verkorten, om het oorlgswee te leni-gen, en "om den vrede te doen heerschen, geen gewapende vrede door militarisme, noch eçonomischen oorlog, noch antinationaal internationalisme, maar een vrede, die in acht neemt het bestaansrechit en den onwikkelings-gang van elk volk." Middelen als scheidsgerecht, statencongres, ontwapening, afschaffing van geheime diplomatie zijn op vrede berekend, maar veronder-stellen vaste, zedelijke gronden. Ook de wereld ging uit om op eigen hand vrede te ma-ken. De Haagsche conferentie legde er de grondslagen van, maar de vertegenwoordiger der Zedeleer, de Paus werd er niet op uitge-noodigd. Het Europeesch pacifisme mis-bouwde, bouwde op drijfzand, bouwde een paleis van bange en verdokene ambities en nu dat dit païens als een zandheuvel ineenstort nu vrtgen zij naar 's Pausen uitspraak. De Paus kan rechtmatig antwoorden : het gaat mij niet aan. Ik lieb er gëen schuld aan. Ten antiere, naar eene uitspraak over het recht, vragen de oorlogsvoerende natiën met, wel naar een uitspraak in hun eigen voordeel. De Paus die de vertegenwoordiger is van "het" Recht, kan niet goedkeuren datgene wat elk land als zijn recht denkt. En veron-derstelt nu dat al de oorlogsvoerende natieu wa u-lijk een uitspraak vroegen aan den Paus, denkt ge dat de Paus "ze zoo maar seffens zou kunnen geven, met zekerheid die allen tvvijfel uitsluit voor de latere geschiedenis? " Het oorlogsverloop met elks natuurlijke voot-îngenomenheid en partijdigheid is toch niet de geschikte tijd om een voorwerpmatig on-derzoek in te stellen over het politiek vraa£-stuk van het recht op het onrecht in dezen oorlog. Doch er is meer. Het zou eerst moeten uitgemaakt woirden wat recht is en hoeveel recht er nog steefct in de politieke wetten der Europeesche Staten, die meestal atheistiscih, materialist of utilitaristisch zijn. Dat is een schrikkelijk vraagstuk in de god-geleerdlheid. Wie kan wijs geraken uit de vele, witte, grijze, geele, roode oorlogsboeken waarmede de twee vijandige partijen hun eigen recht verdedigen? Welk een warboel in zake rechtsleer? Men zegt somtijds dat twee partijen tegenlijk geen recht kunnen hebben. Ze kunnen beiden ongelijk hebben omdat zij beiden even ver afstaan van de ware defmitie van het recht. En daarbij dewijl een oorlog niet op eens komt, maar in verband staat met algemtene, en verre, met bijzondere en naaste oorzaken, en definitieve gelegenheden van godsdienstigen, zedelijken, zielkundigen, staatkundigen, finar.tieelen, maatschappelij-ken aard, wie kan, zonder lang en ernstig onderzoek uitspraak doen over een politiek geschil? (17) Ik voel innig medelijden met die menschen die dit en dat zouden doen waren zij paus. Dat zij zich koes houden, want met al hun waanwijsheid zou de weTeld nog slechter kunnen draaien. 't Gaat nu reeds slecht ge-noeg. Zij, die waanwijzen, zouden misschien Dok weten hoe zij ttheologisch moeten beoOT-ieelen, de blokkeering, de diplomatie, de stik-jassen, de luchtoorlog. de duikbootenoorlog, le spioenendienst, kortom heel het ingewik-ield vraagstuk van oorlogsrecht en oorlogs-wettigheid.De Heilige Stoel wacht en zwijgt, hoort en îiet en zal spreken maar dan met zekerheid, zoo en wanneer hij 't nuttig en plichtmatig icht en al 't dagbladengekonkel mag valstrik-ten spannen om den heiligen Stoel te "com-jrometteeren." Te Vergeefs. En 't wonder- (17) Het is misschien niet ongepast hier bij e voegen dat ik niet veronderstel dat de Duit-ichers gelijk hebben, dat ik integendeel per-joonlijk denk dat wij het recht voor ons heb->en. Maar ik duid enkel 's Pausen houding tan tegenover het betwiste recht. Ik voeg lit hierbij, in geval een zekere pers zou kun-îen denken "dat zij in mij 'la petite bête Loire' der Duitschgezindheid heeft ontdekt."

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.