2 (Van de verzameling blz. 904) DE STEM UIT BELGIE de. Waar is er dan nog recht in deze wereld, zooniet bij den Paus? (12) 2.—HET ECHTE STANDPUNT. Zoo zien wij dus de belangrijkheid en de neteligheid van het vraagstuk "De Pans en de Wereldoorïog." Wel'k is dus de waarheid? o£ beter het echte standpunt van waar uit we een bevredigenden blik kunnen slaan over de komt dat al de oorlogvoerende natién, 't zij waaiheid? En eerst en vooral, hoe komt het dat al de oorlogvoerende natiën, die voôr den oorlog niet wilden dat de Paus, lijk in de middel-eeuwen, zou aan het hoofd zetelen van een Europeesch scheidsgerecht, die den Paus geen plaats gunden in het Haagsche vredecongres, omdat zij wel "vrede" wilden, maar "hun vrede," en niet de vrede gesteund op de eeuwige zedelijke beginselen, die voôr den oorlog zoo vijandig waren aan wat ze noem-den Pauselijke autocratie en roinanisme, hoe rechtstreeks, 't zij onrechtstreeks, zich wenden naar den heiligen Stoel, naar den Paus door de Europeesche politiek" van zijn koningskroon beroofd en nimmer nog in zijn elementair recht hersteld? Wenden zij zich tôt Benediktus XV als een private persoon-lij'kheid, een wijzen staatsman, een alomge-vierde raadgever? Neen. Hoevelen kenden iets van Benediktus XV als hij nog een kardinaal de la Chiesa was? En waarom wenden zij zich niet naar het hoofd van het protestantisme, het lurtheranisme, het moha-médisme, de Rugsi.sche orthodoxie, de vrij-metselàrij, het socialisme? Al die instellin-gen zijn nochtans niet machteloos. Zijn wenden zich tôt den Paus als den vertegenwoor-diger van de zedelijke wetten gesrteund op de onveranderlijke Zedeleer, algemeen en katho-liek in haax leer, haar uitgebreidheid, haar volgelingen? lis dit niet een belijdenis van machteloosheid van wege die Staten en een gedwongen of opportunistiscbe erkenning van het .goddelijk Recht? De Paus is dus wel iets op de wereld ! En ten tweede, wat doet de Paus midden deze schrikbarende volksmoord? midden deze gruwelen, beschreven in het Apocalypse, die het einde van de wereld voorspellen? De Paus knielt neder, ootmoedig als een kind, en 't klinkt tragisch, 't klinfct zwak voor velen, hij bidt het gebed, zijn gebed voor de vrede, voor de wereldvredie, voor de echte, recht-vaardige vrede, gesteund op de redhtvaardig-îieid en op de vrijheid der natién. De Paus zendt zij ne gees'tdijke legers uit, naar den troon Gods, omdat Hij wel weet dat God het oorlogsverloop in handen houdt, en dat een vrede "die de natiën weêrom samenbrengt in de harmonie der liefde," enke«l lcan bewerkt worden door de gratie die werkt binnen de ziel, in den geest en het hart en den wil der volkeren, in de menschelijke driften die, los van Gods handen, hun vrijheid hebben mis-bruikt. Want God eerbiedigt den wil van den mensch. Hij laat den oorlog toe omdat de menschen den oorlog willen en toelaten. Maar de mensch moet er 00k de straf voor dragen, de vreeselijke gevolgen, maar die vreeselijke gevolgen doen den mensch tôt inkeer komen en tort inkeer komen is komen tôt God, en zoo Tvordt weêrom het goddelijk wereldbestuur in harmonie hersteld. De Paus bidt het gebed voor de vrede, voor de vrede Gods, voor de vrede van het geweten en een soldaat die sterft, dank zij den oorlog in Gods gratie, is, van een bovennatuurlijk standpunt uit, al het oorlogsjammer waard en elke ziel die door den oorlog, als door een bijzondere gratie Gods, zalig wordt is een triomf voor de Kerk "want haar eerste doel is de zaligheid der zielen." De Paus bidt voor de vrede, voor dJe vrede welke God in zijn ondborgrondbare raadsbesluiten wil. Want de wil Gods is onontbeerlijke voor-waarde en zelfs—we zien het honderdmaal in de historié—zegepraalt niet altijd het politiek recht en God is er niet minder rechtvaardig om, want Gods rechtvaardigheid is eeuwig, en deze wereld is voorbijgaande, en envolle-dig. De Paus bidt voor de vrede—en of-schoon hij door vrede niets anders verstaan kan en mag—dan een vrede die orde brengt, dus recht—hij bepaalt niet, hij sluit niet uit, hij spreekt immers als een vader vol mensche-lijkheid voor al zijne kinderen, en bij 't zioht van het onmenschelijke wee dat zijne kinderen zichzelf aandoen, hij is overstelpt van droefheid, en hij omvat al dat menschenwee in zijn eigen hart en houdt het naar den hemel omhoog als een sacrificie, als een lou-tering, als een uitboeting, opdat God al dat menschenbloed vereenige met het bloed van zijnen goddelijken Zoon : en de naties samen-strengele in de harmonie van de liefde. _Want Europa moet sterven van haat als zij niet wil leven van liefde. (Wordt vervolgd.) Patek L. J. Callewaert, O.P. o— "Berekeningen die op de zenuwen werken. De zedelijke zijde van den oorlog, de vra.ag aan welken kant een redhtvaiardige strijd wordt gestreden, blijft voor ons, te midden van de bijkomstige vraagstukken, steeds op den voorgrond staan. En nu is er geen volk, dat zoozeer als de Duitschers de kunst ver-staat om de aandacht hunner landslieden, en 00k die der neutralen, af te leiden van de beschouwing der innerlijke zedelijkheid hunner oorlogsplannen en van hun verderfelijk oorlogvoeren. Meerendeels bepalen zij er zich toe, de verklaring af te leggen, dat de oorlog van hunnentwege een gerechtige zaak is ; wat van hôogerhand zoo menigwerf is herhaald, dat het bij het gewone volk als een waarheid is geworden, die geen betoog noodlg heeft en in den geest is vastgegroeid als een (12) Een priester di'e gedurig met allerlei vluchtelingen in betrekking is, is de best betrouwbare'om de velerlei uitingen van deze denkwijze op "te vangen. natuurlijke Kantiaansche denkvorm. De centrale katholieken spreken dan liever van de tucht, de godsdienstigheid en de gemeen-schappelijke gebeden hunner soldaten, of wijzen op de gelukkige gevolgen, die zij van het bloedvergieten verhopen : het behoud van de christelijke kultuur m het Duitsche rijk, die door de bondgenooten, naar men beuzelt, zou bedreigd worden ; de uitbreiding 00k van Gods Kerk, wat als <een noodzakehjk gevolg van de overwining der centralen wordt voor-gesteld. Wie zou zijn sympathie weigeren jegens legers, die zulke deugden vertoonen en zulke hooge bedoelingen koesteren ! Welnu, dat zijn bedrieglijke bespiegelingen, waarover onze bisschoppen, gelijk over zoo menig ander onderwerp, hun scherp'zinnig oordeel hebben uitgesproken in hun wereld-beroemd schrijven aan het Duitsch-Oosten-rijksch Episcopaat. "Er bestaat, zeggen zij, voor eerlijke lieden, geloovigen of ongeloo-vigen, nog een andere zaak, die schandaal verwekt, n.l. de zucht om op den voorgrond te brengen een berekening van de voordeelen en de nadeelen, die de katholieken belangen zullen hebben, hetzij bij het succès van het Drievoudig Verbond, hetzij bij de overwin-ning van de Viervoudige Entente. Het is prof essor Schrors, van de Universiteit te Bonn, die voor zoover wij weten, zijn verme-tele wenschen en berekeningen heeft geopen-baard." Zoo luidt de Hollandsche vertaling, doch de oorspronkelijke tekst is veel pittiger en juister : onze bisschoppen noemen die beschouwingen : "des calculs agaçants," berekeningen, die nu minder te pas komen en daarom op de zenuwen werken, wijl de hoofdzaak wordt voorbijgezien : waar is het recht, waar het onrecht? Het antwoord is dan 00k zeer gepast : "De gevolgen van den oorlog voor den godsdienst zijn Gods geheim en niemand onzer is ingewijd in de goddelijke raadsbesluiten.Maar er is een vraagstuk—vervolgen onze bisschoppen—dat dit overheerscht, en dat is het vraagstuk van -de moraal, van het recht, van de eer. "Zoekt voor ailes—zoo zegt Onze Heer in Zijn Heilig Evangelie—het rijk Gods en zijne gerechtigheid ; en het overige zal u in over-vloed worden toegeworpen. " Doe wat ge moet doen en late dan komen wat komt." * * * Dat de bondgenooten voor het recht en de beschaving strijden, bewijs ik hier niet; men kan dat betoog elders* vinden. Doch het zal nut hebben, een beschouwing, zooniet een opwerping, uit den weg te ruimen, waarmee centralen en nentralen, nu eens openlijk, dan eens in bedekte woorden, komen aandragen. Strijden voor de beschaving en de gerechtig-heid ! zoo roepen zij uit, en gij hebt aan uwe zijde de anti-klerikalen en de lauwe christe-nen in Frankrijk, de Protestanten in -Enge-land, de schismatielsen in Rusland. Strijden voor de gerechtigheid ! Engeland had met eens een gezant bij den Pans voôr den oorlog, en Frankrijk blijft volharden in zijn breuk met den H. Stoèl!... Wij kunnen het niet ontveinzen : de ver-volgingsmanie der Fransche regeeringslieden, hoezeer 00k getemperd door den oorlog, heeft in Holland en Spanje velen ongunstig ge-stemd jegens de gealliee'rden ; terwijl de Duitsche keizer, die uiterlijk steeds eerbied heeft getoond jegens den H. Stoel en bescherming heeft verleend aan een gedeelte zijner katho-lieke onderdanen, een niet verholen sympathie heeft weten te verwerven bij onze geloofsge-nooten in de neutrale landen. Wij beweren echter, dat die feiten niet de maatstaf mogen zijn, waarmee dç gerechtigheid van den oorlog dient afgemeten te worden. Stellen wij eens—zondex dit echter toe te geven—dat onder de volken der Quadruple-Entente de vijanden van de Kerk de over-hand hebben ; is daarmee uitgemaakt dat zij op het stuk van recht en zedenleer geen lessen kunnen geven aan de Centralen? Er is een versje in de H. Schrift, waaruit men zou kunnen afleiden, dat op die vraag een ont-kennend antwoord te geven is : "Kan men druiven lezen van doornen en vijgen plukken van distelstruiken? " Met andere woorden: kan men eene goede leering verwachten van booze menschen? Ja wel, zegt de H. Augus-tinus ; die schriftuurplaats hindert niet. En hij legt zijne meening uit door eene vernuftige vergelijking. Er zijn geifallen, zegt hij, waarin de druiventrossen komen piepen door een doornhaag en door deze ondersteund worden ; dan komen de vruchten wel niet vàn de doornstruiken, maar ze worden er dan toch door onderschraagd ; en zoo mag men zeggen, dat men druiven kan oogsten van vreemde struiken en goede lessen kan garen van onstichtelijke leeraars. De zaak der bondgenooten—gelijk trou-wens die der centralen—wordt ondersteund en begunstigd door katholieken, protestanten, socialisten, vrijmetselaars, liberalen, enz. dat is geen reden om ze voetstoots te verwer-pen ; men dient de gerechtigheid in den oorlog niet aan uiterlijke omstandigheden doch aan innerlijke redenen te toetsen, en daarnaar zijne sympathie te schikken ; niet naar het-geen de uitslag kan zijn van de overwinning of de nederlaag, dewijl men in ailes de gerechtigheid moet nastreven : "Doe wel en zie niet om," ziedaar de leus van een eerlijk man. Wij dehooren overigens heelemaal niet toe te geven, dat zij, die optreden als verdedigers van de zaak der geallieerden, onwaardige lieden zijn en uit hun eigen beginselen geen redenen knnnen putten te handhaving van het recht. Het geldt hier immers geen geding aangaande specifiek christelijke of katholieke waarheden. Het is op de eerste plaats de "menschelijke," de "natuurlijke" moraal, die in het spel is ; en deze, wel verre van ver-loochend te worden door de christelijke en katholieke moraal, dient haar eerder tôt grondslag. Wanneer onze bisschoppen hun beklag doen bij hunne ambtbroeders i Duitschland en Oostennjk, beroepen zij zic niet uitsluitend op de katholieke, christelijk godgeleerdheid, doch 00k op het natuurlijk rechtsgevoel, en, zooals zij zeggen "op d menschelijke moraal." Zij spreken derhalv \an d-e ergernis door Duitschland gegeve; niet enkel aan " christenen," doch aan ail "eerlijke lieden," al waren deze dan 00 "ongeloovigen." En nu zou het een dwalin zijn, gedoemd door de Kerk, aan menschen staande bu i ten het Christendom, de natuui lijke zedelijke beginselen te ontzeggen. Dezen zijn immers menschen, zooals wij begaafd met de "rede"—de "Koninginne va: 's menschen leven," zooals Bossuet ze noemt die voor onzen geestesblik is gesteld " al een heldere bol," opdat wij er den glans va: zouden zien, en dien ziende'zouden bemin nên, en dien beminnende door een vrije bewe ging zouden volgen ; zoodat wij, van de ge boorte af, in ons dragen 3e wet der natuur lijke gerechtigheid, een getrouw afbeeldse der oorspronkelijke waarheid, die in Go; berust. Deze is het, die de zedelijke wettei regelt, waarvan de onveranderlijkheid, t midden eener verdorven wereld, de bewonde ring afdwong van den welsprekenden bis schop. Doch de rede, zoo voegt er Bossuet elder bij, kan de voorrechten harer kroon verliezen zij kan, door de hartstochten overmeesterd den scepterstaf uit de handen laten vallen En daar nu het christepdom de driftep we kan breidelen, doch geenszins te niet doen zoo is het zeer goed mogelijk, dat terwijl d> katholieken falen in de toepassing der zede lijke gedragsregelen, ongeloovigen, die hunn menschelijke waardigheid niet hebben ver roekeloosd, de ongereptheid der natuurlijk' rechtschapenheid blijven bewaren en de voor schriften der menschelijke moraal handha ven. Zoo zagen wij, tôt besch^ming de christelijke wereld, in den Duitschen Rijks dag, Haase, den socialist, de gegevens de moraal hoog houden, terwijî zij verlooeheni werden door Spahn, den Centrumsman ! Ool moet het ons dan niet verwonderen, dat Zijn< Eminentie Kardinaal Mercier de hand koi drukken van Destrée : beiden toch komei hierin overeen, dat zij de gerechtigheid vooi staan ; en uit dit oogpunt beschouwd kunnet zij zeggen, dat zij de zaak der beschavinj dienen. Met dat ailes laat ons de toekomst de: katholieke belangen heelemaal niet onver schillig. Doch het gevaar voor de Kerl dreigt van beide zijden, -en wij zouden lieve lijden na de overwinning van het recht, dai eenige tijdelijke voordeelen genieten na d< overwinning van het onrecht. Wij kunnei overigens niet dan met huivering denken aai de zegepraaj der centrale Mogenheden. Di keizer toont zich wel beleefd jegens den Paus maar hij is toch de "vriend van Luther," et —wat Duitsche bladen schreven korten tijc voor den oorlog, doch buiten dat land, voo: zoover ik weet, nergens vermeld werd—hi heeft zich ontboezemd als een vijand van d< katholieken ; " Ich bin anti-klerikal bis zun Knochen," zeide hij aan von Hoensbroeck Van hem dus mogen we niets goeds verwach ten. En wanneer we zien, hoe het Luterscl Staatsbewind in Duitschland de geestelijk heid zoo in den knel houdt, dat geen christe lijke stem uit hun midden zich heeft willei of mogen verheffen, noch om het Duitsch< onrecht aan te klagen, noch om op de bed< onzer bisschoppen, de uitoefening te eischei der christelijke deugden van rechtvaardigheic en naastenliefde—dan kunnen wij niet aar zelen in de keuze: liever gekweld wordei onder eene heerschappij, waarin wij ten min ste nog de vrijheid behouden om tegenove: mogelijke vervolgingen het recht en de waar heid te verdedigen, dan te zuchten in een< slavernij, waarin de uiterlijke beoefening vai den godsdienst zou gewaarborgd worden, ter wijl de hoofddeugden van het christendom— gerechtigheid en liefde in den ban blijvei rrol-1 n ! o Dood van E. Royer, volksvertegenwoordiger voor Doornik. Eene figuur uit de Engelsche en Franscti refugeeswereld, meer bijzonderlijk uit d Belgische politieke kringen die onverwacht verdwijnt. Royer was een man die met warme pveitui ging zijne idealen voorstond. Wie zijn arti kelen las dacht met een heftig man te doe: te hebben. Wie hem leerde kennen vond ee: goed mensch die leven wilde voor zijne mee ningen. De katholieke godsdienst had hi nooit begrepen en hij bestreed hem dan 00 hardnekkig. Maar wij zijn overtuigd dat hi het deed niet om eene volksmeening t streelen maar in nastreving van hetgene hi de waarheid meende. Zoo heeft hij 00k in dezen oorlogstijd me nigen keer de stem durven verheffen, ten bat van hetgene hij waarheid meende, tegen d gevoelsstrooming in der menigte. Zulke durvers zijn er noodig in dezen tiji van laffen kuddegeest. En daarom betreui men nog meer zijn verdwijnen op dit oogen blik. God weze zijne arme ziel genadig. -o De Belgische Pers. Als een proeve te meer van neurastenie! oorlogsjournalisme het volgende : Het "Journal de Genève" van 15 M« sohrijft over den Paus, Kardinaal Mercie en België en zegt onder meer : " Ceux qui connaissent de près les inter tions de Benoît XV assurent que le Pap considère comme une condition essentiell d'une paix durable en Europe le respect d l'indépendance des peuples et des nationalité et par conséquent—pour s'en tenir à ces deu a questions—la résurrection intégrale et sans ti aucun lien de vasselage de la Belgique et de e la Serbie." e De "XXe Siècle" van 20 Mei voegt er de e volgende beschouwingen aan toe : e "Voilà donc confirmées en tous points les 1 information romaines du "XXe Siècle." Le e lecteur nous pardonnera d'en tirer un peu de £ fierté.» % " Quant à l'intervention du Saint-Père en , 1 faveur de la paix, la forme que lui prête le 'Journal de Genève' est parfaitement conforme à touî ce que nous savons du caractère j et des intentions de S. S. Benoît XV. Une r Belgique neutre serait une Belgique vassale; > une Belgique sans frontières naturelles ne s serait pas indépendante ; jamais il n'est entré 1 dans la pensée du Saimt Père de négocier une paix qui, sous prétexte de restauration, ne nous rendrait ni l'indépendance ni la liberté." Uit welken hoofde heeft die journalist het recht in zulke belangrijke zaken het gedacht 1 des Pauzen uit te leggen? 1 Teksten zijn voorhanden van Pius IX, Léo 1 XIII, Pius X en Benedictus XV die als pau-3 selijke leering stellen dat de oplossing van internationale twisten in eerste lijn dient ge-zocht te word-en in het " Recht " (iets anders dan frontières naturelles), en in "Rechts-3 instellingen " (waar eene landsneutrahteit ; niet bij uitgesloten is, wel integendeel). i Als katholieken iprotesteeren we dan 00k tegen de interpretatie aan 's Pausen woorden 1 gegeven door een blad dat bij vele anders- > denkenden als de tolk der Belgische katholie-5 ken zou kunnen doorgaan. Het taalvraagstuk. In "La Patrie Belge," nr. 73 (du 7 au 13 mai 1916), van Parijs, volgend artikel : La limite linguistique qui, malheureusement, coupe notre pays, préoccupe celui-ci d'une des questions les plus épineuses qui soient pour une nation. Cependant elle n'est pas insoluble et avec un peu d'esprit de justice et quelque sérénité, on pourrait arriver certainement à créer une situation qui satisfasse et Flamands et Wallons. La force résultant de l'union ne saurait être obtenue que si cette ; union repose sur la justice et l'égalité. En outre, "un peuple ne saurait atteindre tout : son développement que dans sa propre langue et la langue est inhérente au sol." A ; ce sujet, il est très intéressant de remarquer : que depuis des siècles, la limite linguistique 1 n'a pas bougé. ; Voilà donc bien une base stable, logique l et équitable et c'est la seule. l Au nord de cette limite, le néerlandais aux i Flamands, et au sud le français aux Wallons, , et tous; indissolublement unis par les fron-i tières de la Patrie Belge. Tonte autre com-l binaison serait artificielle, donc créée pour : les besoins d'une cause et elle serait à re-i jeter parce qu'elle ne servirait qu'aux in-; térêts de quelques personnages aux idées 1 préconçues. Finies alors les discussions et les chicanes. Plus d'ingérence les 11ns chez les autres. 1 Chaque domaine serait bien délimité et chacun devrait s'y tenir. Plus de tentatives d'extension d'une langue au détriment de 1 l'autre. i A l'armée, les Flamands seraient instruits, i commandés et administrés en nérlandais et 1 les Wallons en français (comme cela se fait l actuellement dans la garde civique). Les officiers devraient cependant connaître les 1 deux langues afin de pouvoir prendre un commandement dans les deux parties du : royaume. L'enseignement officiel et subsidié depuis '' l'école primaire jusqu'à l'université, serait 1 donné en néerlandais dans la partie flamande et en français dans la partie wallone du pays. En Wallonie, les habitants seraient ad- 1 ministrés exclusivement en français ; dans les Flandres exclusivement en néerlandais. L'accès aux Ministères et aux Services Centraux ne serait possible qu'aux Belges possédant les deux langues nationales. Et tous les écrits émanant de ces administrations seraient rédigés en français ou en néerlandais suivant qu'ils seraient destinés à la Wallonie ou à la Flandre. Aux Chambres, on continuerait, comme 2 par le passé, à employer le français ou le s néerlandais au gré des orateurs.. Des lois efficaces sanctionneraient ces dispositions, en régleraient les détails et en maintiendraient l'esprit d'équité et d'égalité. De cette façon par le seul respect de la frontière linguistique, Flamands et Wallons 7 arriveraient à une sincère estime mutuelle J et à une plus saine appréciation les uns des 5 autres pour le plus grand bien de notre chère 1 Belgique. "Pas de séparation, mais une autonomie ^ linguistique avec la limite des langues comme base." « s o- 5 Eene Perskuiperij. 1 DE PAUS EN ROGER CASEMENT. ' Eindelijk is het perstélegram daar dat men ons reeds voorspelde in de dagen dat men de Iersche opstandelingen—op enkele uitzon-deringen na diepgeloovige en pratikeerende katholieken—fusilleerde : "Ge zult zien... ": Volgend telegram is, gedatumd van Zurich, 16 Mei, naar de wereldpers gezonden : î "De Amsterdammer korrespondent der ' Neuer Ziircher Zeitung ' verneemt uit katho-i lieke Jtringen, dat de Paus tôt de Engelsche r Regeering schreden gericht heeft om Sir Roger Casement van terechtstelling te redden, indien hij in het aanhangige procès ter dood e werd veroordeeld." e Roger Casement is geboren in Ulster, van e eene zeer antikatholieke familie en hij zelf, s om niet meer te zeggen, is er zeer verre at x een katholiek te zijn.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.