10 Centiem HET TOONEEL l,te Jaargang. Nr 20 Beheer en Redactie : Vleminckxstraat, 15, Antwerpen Annoncenbureel open aile werkdagen van 9 tôt 1 en van 3 tôt 5 uur (Torenuur) 1 April 1916 FRAINS VAIN DYCK h'miiZzLz Léider van de '• Nieuwe Orkestvereeniging " Koninklijke Nederlandsche Schouwburg HET TEEKEN DES KRUISES Niemand zal betwisten dat het bestuur van ons Vlaamsch tooneel voor afwisseling zorgt. Na de vertooningen van Heyermans's Ze-vende Gebod, na Het Meisje van Arles, het zoo treffend lyrisch drama van Daudet, waar-voor Bizet zijn onsterfelijke partituur schreef, het groot spektakelstuk Het Teeken des Krui-ses van Wilsort Barrett, dat, in zijn aard', wel een van de beste is, die we hier te zien kre-gen.Wij zullen de literarische waarde van het stuk niet bespreken, en enkel zeggen dat het heel sceniek is; daarbij is het een waar feest voor het oog, die herinnering aan het oude Rome met zijn heerlijke paleizen en zijn prachtige kostumen. De bijzonderste passages van het drama zijn onderlijnd door eene lieve muziek. »% Het Teeken des Kruises werd hier, in het jaar 1897, onder het bestur van Frans Van Doeselaer gecreeerd, met de volgende bezex-ting:Nero (Hr Van Keer); Marcus-Superbus (Hr J. Dilis); Tigellinus (Hr P. Janssens); Licinus (Hr L. Bertrijn); Glabrio (Hr H. Laroche); Fa-vius (Hr A. Van Cauter); Poppea (Mevr. Lem-mens-Beersmans); Mercia (Mej. E. Jonkers); Bérénice (Mevr. M. Verstraete); Stephanus (Mevr. Bertrijn); Ancaria (Mevr. M. Dilis-Beersmans); Dacia (Mevr. Verstraete-Dries-sens).In 1910 werd het hernomen, onder de di-rectie van heeren de Lattin en Van Laer, en was de rolverdeeling als volgt: Nero (Hr B. Ruysbroek); Marcus (J. Dilis); Tigellinus (Hr L. Bertrijn); Licinius (Hr A. Van Attenhoven); Metellus, (F. Meijers); Vi-turius, (Hr J. Van Pelt); Glabrio (K. Van Rijn); Favius (Hr M. Noterman); Poppea (Mevr. M. Verstraete); Mercia (Mev. H. Bertrijn); Berenice (Mevr. Magda Janssens); Stephanus (Mevr. A. Verbeeck); Dacia (Mev.-B. Noterman); Ancaria (E. Daniels). Over een viertal jaren werd in het Hippo-droompaleis door het gezelschap van H. Gesar Van Gauwenberghe, eene reeks vertooningen van Het Teeken des Kruises g'egeven. De bijzonderste vertolkers waren dan: Heer Spree (Marcus Superb'us); Hr J. Van Pelt (Tigelinus), Hr Piet Jans (Licinius); Hr J. Cysch (Glabrio) ;Mev.De Vreker-Verschuur; (Poppea); Mevr. Spree (Mercia); Mev. Rezy Venus (Ancaria); Mej. Van Harneveldt (Da cia). *** Met het beperkt personeel waarover onzen schouwburg beschikt, kon het wel eenigszins gewaagd voorkomen zulk ingewikkeld werfc als Het Teeken des Kruises aan te durven Zeggen wij maar aanstonds dat de proef noch-thans schitterend gelukt is. De vertolking valt onvoorwaardelijk te lo-ven.Noemen we in de eerste plaats heer G.Cau-wenberg — een pracht van een Marcus Su-perbus, — hij speelde zijne zware roi, toi het laatste^toe, met een hartstocht, een inacht-neming der nuances, die ieders bewondering afdwongen; hij bekwam dan ook het leeu-wenaandeel van het succès. Naast «hem vermelden wij Mevrouw Bertrijn om haar merkwaardige uitbeelding van Mercia, de jonge Christin. Zij speelde mel gloed en overtuiging en lokte dan ook telkene een welverdiend applaus uit. Van Mevrouw Dilis-Beersmans mogen we zonder overdrijving zeggen dat ze overheer-lijk was als Berenice. Wat 'n schoon wellui-dend orgaan, wat 'n voortreffelijkheid in ge-barenspel.Piet Janssens deed weer eens een der me-nigvuldige zijden bewonderen van zijn veel-zijdig talent. Glabrio, de onverbeterlijke dronkaard, die het leven immer langs de goede zij de inziet, en waarvan de scherts toch veel waarheid bevat, werd door hem hè&l geestig weergegeven. Als Tigelinus bewees heer Louis Bertrijn dat hij, zelf buiten zijn genre, immer de voortreffelijke acteur blijft die we kennen. Het sluw karakter van den hoveling werd door hem met veel waarheid geschetst. Nero — de bloeddor^tige onmensch, in aan-bidding voor zichzelven, — werd door heer B. Ruysbroeck heel goed vertolkt. Mevr. Van de Velde was eene beeldschoone Poppea, zij was eene' oprecht vorstelijke ver-schijning en droeg met veel statigheid het keizerlijke gewaad. Licinius vond in heer R. Van de Putte een goed vertolker; hij was daarenboven flink ge-typeerd. De wreede kop, die hij zich ge-maakt had, deed ons aan Druoon Antigoon denken! Het spel vam Mejuffer Marg. Bertrijn, in Stephanus, viel zeer te prijzen, de scène der marteling gaf haar de gelegenheid de. toe-schouwers diep te ontroeren. De oude Favius werd door heer G. Herey-gers uitgebeeld met de noodige soberheid; in het tooneel der Groeve was hij prachtig. Mevr. Noterman en Hens, als Dacia en Zo-nia waren op de hoogte hunner taak. Aan Mejuffer I. Vervoort was de roi van Ancaria toevertrouwd ; zij zong heel lief en speelde met veel losheid. Enkel in haar duo met Philodemus — in het derde bedrijf, — geraakte zij, buiten haar schuld weliswaar, van streek. De heeren F. Thees (Viturius), J. Schmitz (Philodemus), J. De Groodt (Strabo), R. An-genot (Servilius), F. Van Gool (Titus), M. Peeters (Melos), Mevr. Thees (Julia), Mevr. Van den Eynde (Cyrène), Mevr. Robyns (Ca-tia) vervulden heel gewetensvol hunne on-derscheidene rollen, en brachten het hunne bij om een voortreffelijk ensemble te vormen. Koor en orkest, onder de kundige leiding van heer Karel Candael, waren zeer goed. De figuratie was heel goed gestyleerd; de regie yerdient een pluimpje om het zeer de-gelijk werk dat ze leverde. De kostumen waren bij zonder goed ver-zorgd, de toiletten van Mevr. Dilis-Beersmans en van Mevr. Van de Velde werden opge-merkt om hun pracht. De décors — die van het eerste bedrijf, van het derde (le en 3e tafereel) en van het vierde (2e tafereel) vooral, — maakten sen-satie.Een woord van lof aan de machinisten. Al de veranderingen van schermen gebeurden zonder de minste hapering op den kortst mogelijken tijd; de paleizen rezen, als bij too-^vèrsli'g, jiit den grond. Het succès bleef niet achterwege, na elk bedrijf werd en drie, viermaal gehaald, het was oververdiend. En nu wenschen we, van harte, aan den heer Louis Bertrijn, en aan zijn verdienste-lijk gezelschap eene lange reeks vruchtbare vertooningen van Het Teeken des Kruises. INDRUKKEN VAN EEN DWARSKUKER Een Zondagavondvertooning van een ge-schiedkundig draakje in het bereik van alle-mansverstand.De geschiedenis wordt wel eens meer ge-weld aangedaan, en al de elementen tôt ver-teedering der menigte zijn kwistig bijeenge-bracht in deze tafereelen van Het Teeken des Kruises. Al de patronagies van Antwerpen leveren minder gunstige propagandamiddelen dan deze opvoeringen! Glabrio die de wijn te Uef heeft en een goedhartig man is schijnt ons de eenige mensch in het" gezelschap der overdreven slechte, Romeinsche maatschappij en de al te sympathieke martelaars voor het nieuw ge-loof.Een nieuw geloof werd nooit uitsluitend gediend door edele zielen! De slaven uit Rome volgden niekallen zoo belangloos de predikers van lijdelijk verzet. Maar het nieuwe trekt eerst de misdeelden eh sukkels aan die iets te winnen hebben bij verandering. Was het Romeinsche leven wel zoo ont-aard omdat de meesters en de César in ver-fijnde buitensporigheden uitspanning zoch-ten?Goed en kwaad krijgt in de vereenvoudigde geschiedenis een grooten, een ontzettenden groei. Wat Ohnet vertegenwoordigt tegenover het leven der Fransche maatschappij in de ne-* gentiende eeuw, vertegenwoordigt dit brokje dramatiek tegenover -de werkelijke geschiedenis.Het geloof van Marcus Superbus is gebouwd op, zijn verlangen naar een vrouw, naar een verrukte vrouw die opgaat in haar verlangen naar het leven hiernamaals. En de liefde is niet altijd een rots! In de warme zaal hing een reuk van men-schen en snoeperijen, soms sloeg een walm van wierook in, waardoor aan de kerk her-innerd werd. Toen de kleine Stefanus op het rad gebon-den, zijn onmenschelijke pijn uitjammerde, ging onder het publiek een «chut» op waar dames van ontzetting iets in een verkeerd keelgat kregen. De klingelde wapens, de ontroerende kerk-muziek, de wreedheid van Tigelinus, de valschheid van Licinius, de vrouwelijke ja-loerschheid van keizerin Popea en der verlief-de Bérénice, het machtig fanatisme ziedaar de elementen van dit spel met groote gebaren. Het dankbaar publiek gaf bewijzen van waardeering.Het. oordeel der menigte is steeds van belang voor den wijsgeer en den humo-rist. Spijtig dat hier indrukken uit den enge-lenbak moeten ontbreken! — Zoo zijn er niet veel, zuchtte in mijn nabijheid een jonge, kwijnende dame. — Zoo heeft ons Marie ook gedaan, ver-zekerde een kauwende dame tôt haar vrien-din, hij wou eerst niet voor de kerk trouwen en toen zond zij hem wandelen, içaar hij kwam met zijnen steert tusschen zijn beenen terug, en bakte platte broodjes en dan zijn ze samen getrouwd in Sl-Jacobskerk. — Dat spreekt van zelf, Madammeken, 'n vrouw moet maar kop houden, als zij het serieus meenen loopen zij toch achter 't meis-ken... Maar 't is toch een schoon stuk- — Van eigens, en ge kunt het zoo verstaan zonder uitleg... toe pak nog een «pralinne-ken».— En wat volk, Madammeken!... Ik zit gaarne tusschen veel menschen. — Ja een schoon stuk en een leege zaal beteekent ook niks. — Jé vais relire Chateaubriand!... Le Génie du Christianisme, zuchtte luidop een mageren apotheker, een rationalist, die tegenwoordig geen kerkelijke plechtigheden verzuimd. Toen wij buiten den schouwburg kwamen, joeg een moedwilMge regenbui neer! De be-toovering was vergeten, men dacht aan her-berg of tram om te schuilen. In, om en rond den Schouwburg HET TEEKEN DES KRUISES Het Teeken des Kruises heeft al onze voor-spellingen bevestigd. Van af de eerste voorstel-♦ling was de zaal goed bezet; de middagvoor-stelling van Zondag werd voor een voile zaal gegeven, en des avonds, werd er met gesloten bureelen gespeeld. Deze buitengewone bijval is te danken aan het uitstekende samenspel der artisten, in de eerste plaats en verder aan de prachtige mon-teering, de mooie costumen, de schoone de-cors, die een genoegen zijn voor het oog. Ieder die net Teeken des Kruises nu gezien heeft en zich de vroegere voorstellingen herinnert, moet bekennen dat de Kon. Ned. .Schouwburg thans met eigen middelen beter werk levert dan vroeger; en talrijk zijn degenen, die het stuk meermalen komen zien. Wij herinneren onzen lezers dat Het Teeken des Kruises nog gegeven wordt Zaterdag 1 April, Zondag 2 April (in dag- en avondvoor-stelling) en Donderdag 6 April. Daar velen bij de eerste voorstelling aan het avondbureel geen plaats meer konden be-machtigen, raden wij aan de plaatsen op voor-hand te nemen. Jdele Beschouwirïgen De stad had eventjes een witte slaapmuts opgezet. In den witten morgen hingen festoenen en guirlanden van blanken sneeuw aan daken en torens, aan boomen en struiken. Het dwarrelde maar neer uit de grijze lucht, de wolkende sneeuw, de witte, de kristalreine, de schitterende sneeuw. De stad bood onge-ziene, schoone uitzichten, vreemde pleinen en wondere landschappen. Het was prachtig als in een sprookje, waar men in een droom van witheid over een blanken, molligen pelsvoort-schreed.Er waren haast j^een menschen op de straat, en er liepen nog geen grillige paadjes over de uitgestrekte blankheid. 't Was heerlijk eenzaam. De stadsgeruch-ten verdoofden onder de neerzijgende vlokken. Slechts het versmoord tramgebel en den beiaard, de zacht-neuriende beiaard van een kerk op den weg aarzelde in de weeke stilte. Uit liefhebberij loopt er wel niemand te kijken! De menschen waardeeren zoo weinig rustige stilte en wonder-blanke schoonheid in een oogenblik voor de verbaasde oogen opge-tooverd.Er loopen slechts menschen die naar hun arbeid gaan. Werkzame menschen die vroeg op de straat moeten, hebben geen tijd en geen lust om de oogen van den weg op te richten naar den glinsterenden bloesem van onwezenlijk wit. En de andere werkzame menschen liggen nog tusschen de lakens of koesteren zich voor het vuur aan de koffietafel. Deze werkzame menschen luieren nu, want voor hun bedrijvigheid is thans weinig uit-weg. De zakenmenschen kunnen nu nietwerk-zaam zijn, behalve enkele uitzonderingen die toch handelen moeten. Wat een geluk dit te mogen bedenken in de heerlijkheid van een sneeuwmorgen! Ik herinner mij wat M. Wickfield in David

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.