tensdag- 12 ..April 3:916, Tweede Jaarg. _ .. .m. ■ ..miir.nni — n ni i n i »ni ïi—l 1T I lui i m rr T riiTTi ■ 1T f -rHYTnrn T " -n«ri~ir WffiTrr'i Tf! " ' "TVrY ffi'T,*-'-^f"lflîffTail>t 1i'T ?"ff Mr 103 Prîîs : 6 CentiemeT? door geheeî België Het Vlaamsche Nieuws IHçt besc ingelicht en meest verspreid jNieuwsbiad van rseigië. - Verschijnt 7 niaal per weti ■ _ - - ... _< ■ —^ S *'■ .v.: ■■■L.V Lf.-i.y.. .M " " •- ■ " ■' ' rABONNEMENlSPRU EN : Per aiaand i-îâ Per i masadon !9. ■ Per 3 EiaîVfldMi S-— P^r jaar IS.— AFGEVAARDJGDEN VAN DEW OPSTKLRAAD: Dr Aag. 80KMS, Àib. VAN DEN BRANDS use? vast« œedewerkîsg vaa Dr A. JACOB BURBBLEN j RQ0DES1 kaa I, 44, ANTWERPEN. TÉ». !9»>ë AANKONBIGÎNfiEN Î Tweed-e biaciz-, per rege! 2.60 Vierdf bindz., psr regel.. 0.50 ÎDerde bisdz., id ! — Do«lsbericJrt S- Voor allé annonce», «vende men zich : ROObKS'i'RAAl, M hrrM1ritfi■" ■ "*srn."13UNBMBt&tMC3tMcae>fce*amv*:U*&iau j^.st«*tsc«o.«HN*A#i v«w^ n«w>,9tf;»-n,v : vai DE OORLOG Uit Engeîand |en, 10 April. — Chaplin, deoude atieve parlemcntariër, die na de » van de coalitie, deii post van (an de denkbeeldige oppositie be-, en sedert eenigen tijd ziek is, ipairschap gekregien. îh eskader in den 3,,rd Atlantischen Oce^atu jea, 10 April. — De « Times » Bt uit Aalesund, dat vijftien :e oorlogsschcpen zij,n gezien, die igte van Bergen om den Noord i. Ile Vere nigde Staten , 10 April. — Vijf-en-zeventig >eude Republikeinen uit de : Staten der Unie hebben een uitgevaardigd, waarin zij er op :n, dat de voormalige minister Root tôt Ropublikeinsch kan-or het presidentschap geko/eu ; evenals Roosevelt een voor-aii een pootig Amerikaiiisme. Isquith's Italiaan^che reis tenbeschouwing- over Asquith's reis iltal'ië zegt de « Nation » : « Wij ho-fcat ze ook is geslaagd in hetgeen il' misschien ten deele mislukt is, ni. himum kracht te verkrijgen voor mi/fairen eindstoot van de entente i voor haar diplomatie. » is opmerkelijk als een, zij het voor-f uitgedrukte erkenning van Engel-kant, dat Eriand's reis naar Italië IopJ heeft g-emist. moeilijkheden der onzijdige scheepvaart jitnhagen, 10 April. — « National ide n verneemt uit Christiansand : hier gevestigde stoomvaartmaat-jpij heeft van Engeland de mededee-tmtvangen, dat Engeland haar voor lizennaar Frederikhaven geen kolen zalleveren als zij niet waarborgt, fe vervoerde goederen niet naar jçWanà wofden doorgevoerd. "> De Itiansandlijn zal dus eerlang haar be-■noeten staken, als zij niet elders ko-mijgt. [gebrek aan scheepsru'mta Nen, io April. — In het Lagerhuis i Haslam gevraagd of in verband de voortdurende, zonder vooraf-de waarschuwing geschiedende, ptiging door den vijand van barders en passagiersschepen, zoo-i van onzijdige schepen, de regeè-ie wenschelijkheid vvil overwegen M onzijdige regeeringen voorstellen H tôt het goedmaken van zulke verlan scheepsruimte docir vijandelij--epen, die in onzijdige havens lig-;gebruik te nemen. i antwoordde dat de Engelsche re-K van oordeel is, dat het gebruik 'ijandelijke schepen die in hun ha-%en, een zaak is die de onzijdige ringen voor zichzelf in eerste instan-Kten besiissen. Bij het nemen eener sing zullen de onzijdige regeerin-»nder twijfel in aanmerking nemen, le vernietiging van koopvaarders, ten vermindering van de scheeps-'ewaarover de wereld beschikt, den %n handel niet minder benadeelt picn der oorlogvoerenden. tetellen van onzijdige regeeringen ïpndelijke schepen, bij onzijdigen in ]|k, voor in beslagneming te vrijwa-zuUen door de Engelsche regeering ;£ezet worden overwogen. ^gelschen in Hongarije lr'ch, io April. — Twee Engelsche Nn, die hier uit Boedapest zijn aan-taen, vertellen dat de weinige Engel-die nog in Hongarije vertoeven, ?oed worden behandeld. Zij behoe-Z|ch maar eens per week bij de poli-lan te melden en mogen sbhouwbur-en tingeltangels en koffiehuizen vrij «ken, J airt ke torpedeeringen "^a. 9 April. — Het ongewapetide j 'e s.s. « Yonne » (ex-Fastalia) is v°orafgaande waarschuwing go F«erd. r^anning van 40 koppen verwij-z,cn in booten, waarin zij zes uur 1 Vf'°r zij gered werd. Volgeiis een Lloydsbericht is het s.s. « SHkworth Hall » in den grond ge-boord. De kapitein en 30 koppen van de bcmanning zijn gered. Het s.s. « Glenalmçnd » is in den grond geboord. De bemanning is gered. Beide schepen waren onbewapend. (« Yonne » of « Fastalia » mat 4039 ton, was eigendom van de Donaldson Line, te, Glasgow. De « Silksworth Hall » mat 4777 ton eu behoorde toe aan Silkhall S.S. Cy. Lim. te I^onden. De « Glenalmond » mat 3883 ton en was het eigendom van de Austen Friairs S.S. Co. te Londen.) Ivonden, 10 April. — Lloyds meldt dat het s.s. « Eastern City » is gezonken. (De « Eastern City » mat 4341 ton en behoorde aan de St. Just S.S. Cy. te Bideford.) Londen, 10 April. — Blijkens een Lloyds-bericht uit Cardiff heeft het Zweedsche s.s « Libra » daar den gezpg-voerder en de bemanning van het Noor-sche s.s. « Sjôlyst », 't welk 25 mijl ten Noorden van Ouessant door een Duit-sche duikboot zonder voorafgaande waarschuwing is getarpedoerd, aange-bracht.(De «Sjôlyst» mat 997 ton en behoorde aan J. Henriksson te Hauge-sund.) i Londen, 10 April. — Lloyds meldt, dat het Engelsche s.s. « Marcan Abbey » is gezonken ; de bemanning is gered. (De « Marcan Abbev » mat 4471 ton en behoorde aan de gelijknamige reede-rij te Port Talbot.) Londen, 10 April. — Volgens een me-dedeeling van Llovds zou het Spaan-sche stoomschip « S'antanderino » getor-pedeerd en gezonken zijn. Er is iij het reheel geen bericht om-trent de bemanning. (De « Santanderino » mat 3346 ton en behoorde aan de reederij Arrotegui te Bilbao.) Londen, 10 April. — Lloyds meldt, dat het Engelsche stoomschip « Zafra » in den grond is geboord. (De « Zafra » mat 3178 ton bruto, 2315 ton netto, was in 1905 gebouwd en behoorde aan de English & American Shipping Company te Londen.) Het geval met de « Sussex » De « Vossische Ztg. » deelt mede, dat vermoedeiijk deze week de uitkomsten van het officieele onderzoek naar de ramp van de « Sussex » aan den Amerikaan-schen gezant zullen worden meegedeeld. Dat geen Duitsçh vaartuig het schip heeft getroffen, mag als zeker worden aange-nomen ; het is in hooge mate waarschijn-lijk dat het op een mijn is geloopen. Vermoedelijk zullen den gezant tegelij-kertijd de gegevens over het torpedeeren van de « Englishman » worden verstrekt. Daaruit zal blijken, dat dit schip tevoren is gewaarschuwd, doch na de waarschuwing heeft getracht te vluchten en toen is gedwongen te stoppen. Het is ge-torpedeerd, nadat de kapitein in de gele-genheid was gesteld, aile booten te strij-ken. In de Fransche Kamer $ In de Fransche Kamer van Afgevaar-digden is gesproken over de verlaging van de leeftijdsgrens voor actieven dienst van officieren in het leger. Gene-raal Roques, de minister van oorlog, wees er op, dat de oorlog het noodig maakte, dat er jongere officieren waren. « Indien, — zeide generaal Roques — de wet die thans wordt behandeld, reeds bij den aanvang van den oorlog van kracht was geweest, zouden no gene-raals, die boven den thans voorgestelden leeftijd waren, de campagne niet hebben meegemaakt. Van die no generaals zijn vier divisie-generaals en 16 brigade-gene-raals nog aan het front. De oudste generaal in het Fransche leger is 64 jaar, de jongste 49. Dit bewijst, dat er een sterke selectie heeft plaats gehad onder de be-schikbare officieren. Die officieren welke afgewerkt zijn zullen worden verwijderd door de wet, die geen wet is van zwak-heid, doch een wet van waarborg voor het land. » 1 Na de debatten werd het ontwerp met 254 tegen"2i8 stemmen naar een commis-sie verwezen. Lees vervolg oorlogstelegrammen op de tweede bladzijde. Bond fb iaaoi Verdun Geheel de oorlogvocre.nde wereld heeft than8 hare aandacht gevestigd op de uit de geschiedems beroemd gebleven s'cacl aan de Maas, de tegenwoordige sterke vesting Verdun. Bij een vroeger gelegen-heid, hebben wij een bondige beschrij-ving gegeven van deze versterkte plaats, waartegen de Duitsche legers sedert meer dan anderhalve maand hun offeusief hebben gericht en die; zij d„or langzame, maar gestadige vorderingen ernstig blij-ven bedreigen. Meteen is ook de belangstelling gewekt voor aen naam zelf van de stad die zulk een groote roi gespeeld heeft in dezen oorlog, en naar aile waarschijulijkheid geroepen is, er een nog grootere te ver-vullen.Onderstaande beschouwiugen om-trent den naam Verdun ziin gesteund op de ineening van Anton Schwaederle (Sâc-kingen) ; wij meenen dat ze in de huidige cmstandighedcn voor velen onzer lczers intéressant zijn. Verdun—Virodunum Verdun aan de Maas, dat, zooals men weet, vroeger een plaats was van groote geschiedkundige beteekanis, toen daar in 843 de drie zenen van Lcfiewijk den Vro-me onder elkandcr het groote rCamlingi-sche rijk verdeelden, leidt zijn nàWn af uit het Keltisch. Het was in dîen lijd de belangrijkste van een aantal plaatsen die aile Virodunum werdcn geheeten uit welke vorm, naar de wetten der juiste woordafleiding, Verdun ontstaan is. Bui-ten het Veidun-sur-Meuse, dat ons hier bezighoudt, en gew_onlijk eenvoudig Verdun geheeten wordt, vindt men nog in Frankrijk Verdun-sur-Garonne en Verdun-sut-le-Doubs, en in N'oordelijk Spanje treft men den naam Berdun aan, die waarschijnlijk van denzelfden oor-sprong is. Sj Viro-dunum is een uit twee woord-stammen samçngestelde naam, een zoo-genoemde « nom en conipositum », vair-vau de eerste stam viro(s), volgens Thiur-neyszen « sterk » beteekent. De tweede stam is het zeer verspreide dunum, dat men in Gallische plaatsnamen terugvindt en dat in het Oud-Keltisch burcht, berg of stad beteekent en ook in de Nieuw-Keltische dialekten, het Iersch, Britsch en Bretoe.nsch als « dun » in dezelfde be-teekenis wordt aangetroffen. Het Engelsche town (stad) is er nauw mee ver-•want. In vêle gevallen wordt dit dunum in plaatsnamen met personcn in verband gebracht ; bijv. : Augusto-dunum, dat niets anders is dan de Iveltisch-Romein-sche naam voor Autun in Fraukrijk=de stad van Augnstus. Viro-dunum is uit een hoedmigheids-wocrd (sterk) gevormd ; het behoort dus tôt een andcre. kategorie en beteekent « sterke, stevige stad » — een benaming die, men heeft het in dezen oorlog goed kunnen nagaan, sedert 1870-71 ten voile verdiend is, want het is sedertdien als tegengewicht van Metz tet een versterkte nlaats van eersten rang ingericht geworden. De naam Verdun is dus van dezelfde vorming als de plaatsnamen Noviodu-num— nieuwe stad (o.a. de tegenwjordi-qfe steden Nyon, Nevers en Novon), en Uxellodunwn-'hoozgclcge-n stad (thans Tssondun), plaatsnamen die in Gallië en ;n de oude. Keltenlanden zeer verspreid waren. 1 ' ''Il Verdun en Wiirtteinberg Men zal moeite liiébben om te kunnen aannemen dat deze twee benamingen niet alleen dezelfde beteekenis hebben, maar op slot van rekening hetzelfde woord zijn. Om tôt dit inzicht te geraken, zijn er eenige wetenschp.ppelijke spitsvondig-heden noodig, die. in ieder geval gro„te waarschijnlijkheid vertoonen, en die wij als wetenswaardigheid den belangstellen-den k-zer ten beste geven. Alfred Holder van Kerlsruhe brengt, in zijn 'Oud-Keltischen Taalschat, het Virodunum in verband met Wurttem-berg. Het Wurttember°:schç koningshuis noemt zichzelf naar het stamslot Wir-tenberg. waarvan de niïnen zich op den 511 meter hoogen Rothenberg, tusschen Cannstatt en Eszlingen, bevinden. Er nleit veel ten voordeele van die stoute onvatting. Hoogergenoiemde geleerde \.-oert als bewijs daarvan de twee plaatsnamen Zarten in het Dreisamdal en La-denburg aan. Deze plaatsen vindt men in het tegenw'oordige groothertogdom Ba-den ; de eerste Keltische benamingen van die plaatsen zijn door de hand van an-tieke schrijvers nanwkeurig opeetee-kend geworden en evenals het Zwabische Virodunum door de Allemannen overge-noncn geworden. In het jaar 150 na Christns w;-rdt Zarten door ^tolemeus als stad Taroduriùm aansrehaald en was, zooals door de opgravingen van Fabri-cîus en Hermann Wirth vastcesteld werd, de belangrij leste, Keltische neder- ;etting in Baden. De reiziger kan :hans nog de ligging ervan duidehjk er- d cennen. Het eerste deel vau den naam b noet, naar analogie met Turicum (Zu- d rich), Tolbiacum (Zùlpich), Tabernae [Zabern), Tar geweest zijn. f. Het tweede deel -ten is, dit merkt men a.a. duidelijk in Kemp-ten (Campodu-nuin), uit dunum ontstaan. Wij hebben dus twee stammen : Tar p «n ten. Voegen wij aan den eersten stam de door de Allemannen ook in andere ge- p vallen dikvvijls weggelaten uitgang toe, dan bekomen wij de v„-rm Tarodunum, j. wat men algemeen verstaat als stad van v een man.Taros ge.naamd, die waarschijn- s lijk als de stichter of eerste inwijkeling ^ iiiag doorgaan. r Evenals uit Tarodunum Zar-ten ont- s stond, moet uit Virodunum Vir-ten of j-WJrten geworden zijn. De ontwikkeling r van dien vorm vindt men terug in de g plaatsnamen Birten (in het Rhijnland, aan den voet van den Furstenberg) en in Werden aan de Ruhr, die Holder beide -af leidt van Virodunum. Het volk, en dat verwondert niemand, was er zich niet van bewust dat de uit -dunum ontstane uitgang -ten het be-grip berg j-f burcht reeds in zich be-vatte. Aîdus is het begrijpelijk dat men Wirten tôt Wirtenberg vervormde. Andere voorbeelden bevestigen deze veron-derstelling van de verdere ontwikkeling der Oud-Keltische naraen. Aldus : Wir-denstein bij Ziirich en ook Wurzburg (vroeger Virteburch). In het grootber-to.edom Baden vindt men er e.cu kiassiek voorbeeîd van, in den naam der stad La-denburg, die door den dichter Aus^nius als Mosella Lopodunum wordt geciteerd en van Keltisch-Romeinschen oorsprong is. In de Bste eeuw en later nog vinden wij dan den Oud-Keltischen naam Lopodunum (de stad van Lopos) terug bij de Allemannen als Lcbe-den-burg en Lob-den-burg, welke laatste naam, wat den vorm betreft, nauwkeurig overeenkomt met den naam Wir-ten-berg die ons hier bezighoudt. Aldus zou het uitgemaakt zijn dat de geweldige vesting aan de Maas en de trotsehe berg, waarap zich de ruïnen be-vinden van het stamslot van het Zwa-biseh vorstenhuis in overoude tijden denzelfden naam droegen. A. V. DAGELIJKSCH NIEUWS NIEUWE BURGERSPIJSZAAL. — De beheerraad van het Antwerpsch noenmaal » heeft de ^elukkige gedachte opgevat, eene nieuwe spijszaal in te richten in de 6e wijk, namelijk op de Leopoldslei, n. 100, tegen de Lange Leemstraat. ' Die inrichting. werd Zaterdag 1.1. ge-opend. De aanblik der langwerpige zaal, (de vroegere garage voor automobielen), met de drie rijen tafels, opgesmukt met bloemen en planten, leverde bij het bûr nenkemen den besten indruk op. De schotels en aile andere tafelbe-hoorten zijn fonkelnieuw, en ook van goede hoedanieheid. Vele klanten waren reeds aangezeten, en deden zich te goed aan een keurig noenmaal, bestaande uit eene voedrame Roede telloor soep, aard-appelen met groenten en een degelijk stukje vleesch, tegen den prijs van 0.40 fr. Ongetwijfeld zal dit « restaurant » tôt eenen grooten bijval geroex>en zijn, aan-gezien het te goeder ute is tôt stand ge-lcomen in een wijk meestal bewoond door lied-en van den zoo zeer geteister-den middenstand. Voor een flinke en beleefde bedie-ning wordt gezorgd door een legertje van belansrlooze damen en jufvrouwen. Wij wenschen dan ook den beheerders geluk en zijn verzekerd in het slagen van hunne menschlievende onderne-ming.DE FRANSCHE MUNT. — De Munt, welke in gewonen tijd, voor 8 à 10 mil-lioen frank aan zilvergeld sloeg, en soms zelfs voor 20 millioen, zal dit jaar voor meer dan 80 millioen munten. Men voor-ziet aankoopen van 400.000 kg-r. zilver, wat een som van meer dan 40 millioen frank voorstelt. Sedert het begin van het jaar, heeft de Munt « sous » geslagen voor eene waarde van meer dan een millioen. Meer dan 3 millioen frank aan « sous » (stuivers) zullen dit jaar in om-loop gebracht worden. DE «BATAILLE» WORDT VER-VOLGD. — Eergisteren morgen heeft de militaire overheid in de kiosken en de sta-ties van Parijs, al de exemplaren van « La Bataille » in beslag doen nemen. EFNF. KENNISGEVING DER «ZUCKF.RVERTEILUNGSSTELLE». — De vrije-ifte van suiker voor de maand Aoril zal eerstdaacS efeschieden. In den loop dezer maand zfjn nog eenisre groo-tçre gemeenten en twee districten tôt dé rechtstreeksche vrijgifte toegelaten. Boveiidien wordt voor het eerst kan-ijsuiker en kandij-meelsuiker beschik-aar gesteld, op de volgende voorvvaar-eu : Maximumprijs in den kleinkandel, r. 200, per 100 kgr. Toeslag voor verpakking: a) in zakken, fr. 2.50 per 100 kgr. 1 b) in kisten, papier inbegrepen, fr. 3.50 c er 100 kgr. ^ c) in nakkeu van een kilogr., fr. 0.10 ^ er kgr. De kandijfabrikanten moeten aan i unne koopers, en dezen weer aan de 1 oortverkoopers, de verplichting opleg- c en, dat de kleinhandelprijs voor kan- 1 ijsuiker en kandij-meelsuiker fr. 2.00 ^ er kilo, zonder verpakking, niet over- ' chreden wordt. Overtreders stellen zich loot aan de in artikel 17 der verorde- 1 ing van 24 November 1915 vastgestelde ' traffen. 5 DE OORSPRONG VAN HET \ LARDSCH MAGNETISME. — Een ; iota van den heer Emile Bolot, door den leer Bigourdon aan de Akademie van , 'Vetenschappen te Parijs voorgehouden, 'ccft een nieuwe verklaring over het < nagnetisme der Aarde. De rotsen op de oppervlakte bevatten > liet genoeg ijzer om aan de Aarde haar j aagnelisme te geven. Doch de bodem der >ceanen heeft ten minste tweemaai zoo--eel omdat de primitieve zuidelijke vloed, ; vaarvan de schrijver het bestaan vastge-teld heeft, de onderzeesche korst losge-ornd heeft, aldus de diepe, dichtere en neer ijzerhoudende lagen naar de opper-lakte drijvend, terwijl de lichtere lagen n de continentale diepten van het Noor-lelijk halfrond vervoerd werden. De zon-îedwarreling in haar eersten stoot op den >rimitieven nevelkring werd geëlectri-;eerd, waardoor zij een soort van cylin-lervormige magneet werd, werkende op ifstand om het ijzer van de aardkorst :e magnetiseeren. De zonnekern, door Kimentrekking zich electriseerende, heeft le magnetische polen verplaatst welke, loor zich van de polen der aarde te ver-A'ijderen, nader bij de poolcirkels geko-uen zijn. HET VERMOGEN DER OORLOG-VOERENDE NATIES. — « De oorlog, jegt het <( Journal », heeft aile economi-sche princiepen onderste boven gezet cm aile gissingen in de war gestuurd aangaande de mogelijke uiitgaven der rerschillende landen ». Men zeide dat, na een zeker aantal milliarden uitgege-ven te hebben, een land om vrede moest i'ragen, doch, daar de volkeren krediet aan de regeeringen verleend hebben, heeft men tôt heden het noodige geld jevonden. « Men zou niet beter het on-zinniee van al de zoogenaamde \wten-schapioelijke theorieën, welke in het be-g-in van den oorlog in omloop gebracht werden en door de gebeurtenissen schit-terend gelogonstraft werden, kunnen bewijzen. Het « Journal » bekrachtigt djne redeneering door het uitseven van sen respectieve balans der voornaamfete 3orlo.cn,'oerende landen. Wij laten die woordelijk vol.eren : « Bevolking in millioenen in won ère : Engeland, 47; Frankriik, 40; Italië, 35; Duitschland, 68 ; Oostenrijk, 52. » Globaal vermosren in milliarden frank : Engeland, 400 ; Frankrijk, 300 ; [talië, 90 ; Duitschland, 450 ; Oostenrijk, 1C0. » Gemiddeld fortuin per hoofd of in-(voner : Engeland, 8500 ; Frankrijk, 7500 ; Italië, 2600 ; Duitschland, 6700 ; Oostenrijk, 3000. * » Bedrag der oorlogsleeningen in milliarden frank : Engeland, 37 ; Frankriik, 18; Italië, 4 1/2; Duitschland, 32; (daar het « Journal » «deze tabel den 22n Maart heeft uitgewezen, moet men bij dit cijfer de 11.6S0 millioen mark der nieuwe ooriogsleening voegen, zijnde 13.335 milliard frank) ; Oostenrijk, 13 1/2. » Percentage der oorlogsleeningen mqt betrekking tôt het globaal vermo-gen : Engeland, 9,25 % ; Frankrijk, f< % ; Italië, 5 % ; Duitschland 7,10 % ; Oostenrijk, 8,40 %. » Aandeel in franks der ooriogsleening oer inwoner : Engeland, 800 ; Frankrijk, 405; Italië, 130; Duitschland, 470; Oostenrijk, 260. » Gemiddeld vermogen per inwoner, na aftrek van het leeningsaandeel, in franka: Engeland, 7700; Frankrijk, 7095; Italië, 2470; Duitschland, 6230; Oostenrijk, 2740. » Ten einde beter deze cijfers te doen uitkomen, is het voldoende te zesreren dat, als ieder land, op de een of andere wijze, slechts het tiende van het open-baar vermogen kon bemaohtipen, het ruimschoots voor zijne oorlogsuitgaven zou betaald wezen ». Etne derareliike verklarin? zeet tre-noeé over het finaneieel weerstandsver-moren welk den oorlogvoerende natîes nog overblijft. tels toor ieta'rii àg De grootsfe aller tijden Als we nog een scho„.lbc-ngel waren — >enge] is 't woord — dan aoiupelden wij >ns toch al graag in de sterk-romantischa 'erteiimgen van een Walter Scott en rooral van een Dickens. Conscience had ons hart en onzen ^eest wakker gemaakt met zijn hiàto-ische romans en op zijn bladzijden, met le keurige, blanke, zielreine penteeke-îingcn van Edw. Dujardin, lagen wij to iniKken dat het allemaal kropte in on» ceel. Daarna kwam Dickens ! Dat was een vereid ! Dat was een leven Puiten het even, van elken dag, en lange dagen Lchter me.kaar, want de romans van Dic-K;ns waren umvangrijk en "t was een vellust voor een jongen flamingant, leer-îierig op zijn taal, want de vertaling van viensing was een schatkamer van schoo-îe woorden.die ge ontdekt me.t de vreug-;e van een bot. nicus die zeldzame krui-len opspoort. Toen Kregen we ook hcimwee naar het .■erleden : een verleden met postwagens, Dostujcns en voirai met a|spanningen, , aan. vvijn en bier met kruiken werden ingédiend, en vvaar soinbere. geheimzin-lige reizigers pijpen rookti.ii t .aa.'dvuur, terwijl de wind met de uit. .îangbordcn rammeide en deuiitjc^ noot n den schoorsteen. En dan was er al tijd een iie.f jong ;rouwtje of een engelzoet meisje onder le reizigers, dat verdrukt en vervolgd iverd, en waarop we dan o_k smoorlijk t'erliefd waren, Als ge op lateren leeftijd nog gaarne Een pot laat opdienen en naar bedrukte wezens zoekt die liefderijk moeten ge-troost worden, dan zal daaronder nog wel heel veel romantism schuilen in de vlegeljaren naar binnengedroomd. Toen vloekten we onzen angelukkigen prozaïschen tijd zonder tondeldoos, post-sjees of afspanningen. De treinen en buurtspoorwegen maakten den buiten kapot. Ge vloogt door het landschap. We deklameerden met Musset : Je suis venu trop tard dans un monde trop vieux. Zie ! en dan kwam daar plots het rij-wiel. De buiten berlecfde; en ook d« oude tijd herleefde in gewijzigden vorm. In stede vau een paardentrog stond er voor de deur een standaard om 't wiel in t^jzetten of kwamen er ringen aan den muur cm 't lichte paardje aan vast te hechtcn. De jon gens sprongen weer in 't zadel terwijl op den dremnel de mooie bontgeboezelaarde dochter den af-scheidsgroef nnzoud. Maar Conscience welde toch ook nog naar omhoog met de helden uit de historisehe rornans. later, in poësis en rhetorika, Homeros ! O ! de Iliàs in een slechte Fransche venaling toeh genoten en in jongelingsd^romen naeelcefd ! Helmen, speren, schilden ! -En het epos van de Romeinsehe geschiedenis ! Ge-vechten man tegen man ! Wat was nu nog de oorlog? Gewcren, kanonnen, dood op afstand, naamloos ^roemloos sn eu velen ! Alleen de ruiterij was episch ! Ney te Waterloo : Venez voir mourir un général de France! (Komt zien hoe een maarsehalk van Frankrijk weet te sneuvelen !) En Reichshoffen in 1870! Ta paard, met de kling voorait, door een storm van ijzer en vuur ! Ware toen de oorlog losgebroken en zou onze moed gelijken tred hebben ge-houden met die heldhaftige droomen... in een zetel bij 't vuur, dan zouden we een schwadron hebben aangevoerd, na-tuurlijk als kapitein... ten minste kapitein ! Ja, de ruiterij was 't laatste uit een episch verleden ! 't Wordt oorlog en 't eerste wat weg-valt is juist de ruiterij. De legers verzwinderi' van de oppervlakte, van heuvels en velden en ver-dwijnen in den schoot der aarde. Mil-joenen graven zich in; onderaardsche straten, pleinen, holen, kokers, vormen gansche steden tôt twintig meter diep in den grond. Een slagveld is de naakte eindeloo»-heid van het veld mot witte bnr=fpridf wolkjes tegen den hemel en 't langge-rekt gejank van onzichtbare honden die huilend door de lueht vliegeu. Wat blijft er nu over van het Hame-riseh beeld van den oorlog? Wacht eve,n!... Daar stiigt cen donkere vo<re1 ;n de lucht, met onbeweeglijke zvrin^en als die van ren klamix-r... Hij zweeft en kreitst als een roofvoTel... zwiitrend, onheilspellend, ontz^ttend, hoe wel klein doo.r hoopte e,n afstand. Een andere vog-el komt hem te p-emoet met sneleedwongen vlucht... Diar vliegt de sr>enver in tegen den sperwer, dui-zénd meter hoog.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.