Ma®n£a:f " Msart «9^8 - 4*» Jaarg. K' 6g Prijs 6 Cetstiem voor Be^lë ^ sepK-'ïï TjMWiw f*ssx*-r-u-jt I Af05SBMBNTSP»UZBI«. [ Vcof èèn iaaaad '-75 I | yotr 3 ÉMUttd ■ • • • 5— | yoor G ànaani • ■ • 'S-— | i Voor Wn i»w - " 18 ~ f ! . . I [ ■■-•*" ' " • P i \ ReJjàktie, Bchesr ea Aaakoaâigingea : r i 73, ST-JAKOBMARKT, 73 J antwerpbn | Het Vlaamsche Nieuws AXNKONDIGÎNGEN: Twcede blad, den reged 2.50 Derde M. id. I .—- Vietule id. iè. 0.50 Dood'sberieht ... 6«— iïlke medewerker is perscinli i V '.'; ranlwoordelijk voor zijn scbrijven, ea binât niet heel de Redaktie. ^tsriscf 141^11 i mai par weeK DE OPSTTSLRAÂÎ). HoofdopsteJlsr Raî VERHULST, Dr. Aug, BQRMS, iiwgfceraar Aib. VAN DEN BRANDP «IN 8BITS€t)£ ZîJOE duitsch avondbericht [ Berlîjn, Zaterdag 9 Maart. — Offi-fcieel : Een sterke Engelsche a an, val bij Mon-jfiy, bezuiden de Scarpe, werd afgeweu zen. Aan h et Lothariagische front, hef-t'ge artilteriestrijd in de streek van Ba-dunviLlsrs, in de vroege namiddaguren ijoor een vijandelijke iinfanteriéaanval ge-volgd. De gevechtetii zijn nog niet ge-eindigd. Van de andere gevechtsterrelnen blets nieuws. duitsch legerbericht i Berlijn, Zondag 10 Maart. — Offi-iciwl : Wesielijk gevechtsterrein Legergroep kroonprins Rupprecht : [ De Engelsche verkenningsaanvallen [uren voort. Sterke afdeelingen vielen ten Z. van Monchy aan. Bij het af-I.an derzelve werden gevangenen ge-jxiaakt. 's Avonds, vaak opfiakkeren-Je vuurstrijd. Legergroep van den Duitschen kroonprins : f Ten N. van Reims drongen storm-trospen in de vijandelijke îoopgraven ;n voerden gevangenen mede. Ver-lioogde gevachtswerkzaamheid aan leerszijden van Ornes. Legergroep hertog Albrecht : Ten N.-W en ten W. van Bîamont, 's avonds, levendige vuurwerkzaam-(ieid der Franschen. Na een geachuts-iroorbereiding vain meerdere uren vie-[en sterke vijandelijke afdeelingen des |amidd?<?9 tusschen Ancrevillcr en Monviller aan en drongen gedeelte-|ik onze voorste loopgraven _'oinnen. fegenover onze tegenaanvalîen trok ïicli de vijand in zijn stelîingen van rertrek temg. Wurtembergsche storm-loepen, Nassausche îandweer en pmmenwerper3 namen tijdens hun ianval in de Frsnsche stelîingen ten Z.-W. van Markirc'n een officieir en Î6 msn gevangen. i In de laatste twee dagen werden 28 rii'ndelijke vlîegtir'oen en een kabel-sallon -geveld. De jaelitafdeeîing îoeîcke deed haar 200" tegenstrever iffrtuime'en. i Van de andere fronten niets nieuws. KIS 9#ST.-Hiii 7<J»E jWflènen, Zaterdag 9 Maart. — Offi-ïcel:! RUSSISCH EN,ROEMEENSCH ' GEVECHTSTERREIN : Bij Bajta Ln de Oekrcaç weirdèn riooi" w dekking van d'e lijn Kowîi—Odessa prtfkkehde troepein, talr'jke benden ver-itrooid.ÏTÀUAANSCH GEVECHTSTERREIN Hier en daar ,levendige artilleriestrijd. TELEGKAMMH» eenmôtie vanVertrouwen IN DE FRÀNSCHE REGEERÏNG Parijs. 9 Maart. — De Kamer heeft net 400 tegen 75 stemmen een motie 'an vertrouwen in de regeering aange-lomen.PNDERHANDELÏNGEN MET DE ZELFSTANDIGE REPUBLIEK KAUKASIE Konstantinopel, 8 Maart. — Een Otto-naansche kommissie van drie leden zal iwgen naar Trebizonde gaan, om daar jtet een afvaardiging van de regeering 'cr republiek van den Kaukas-us onder-'andelingeu, te voeren. 0E WOELING IN IERLAND Aan de Iearsche pers is den 26sten Fe-lruari de volgende oficieele mededeeling erstrekt : " De wetteloosheid, die in net graaf-Clare is uitgebroken, heeft het loodig gemaakt, om Zondag nieuwe roepen, ter ondersteuning van de poli-®> naar het graafschap te zenden,. » Het graafschap is tôt een bijzonder miitair distrikt volgens de bepalingen de rijksverdedigingswet verklaard. - konitnanclant zal zijn bevoegdheden >enouden zoolang dit voor het herstel ran den vrede noodig is. 1 0t> 25 Februari bebben gemaskerde andieten even buiten het stadje Ennis-yraon (Clare) iemand die met een auto rar jaarmarkt te Kilfenôra reed, Pgehouden en van ruim 5600 p. st. |ro°M. Bij Derrymore werden twee irsche politiebeamlbteni overrompeld, pwond en van hun karabijnen beroofd. I '^Castelfcr^s zijn bij een botsing wschen de polit je en mannen die zich EXi '' Vee °P een boerderij met geweld t en ®eester gemaakt, eenige veedie-i aewond. PMTIEK OP JAPAN'S I. , IMPERIALISME ■sn°!T?n' ^ ^aart- — D'e korrespondent | yf ^, " Dai'y News si meldt «ît N«W- over ^ lapansehc kwSs-' L lie niet gçsproken, maar de houding van de regeering is, naar mon aîgemeen aan-neemt, die, welke ik verleden week heb besclvreven. Amerika verzet zich niet of protes.teert niet tegen een expeditie naar S'berië, maar beschouwt haar zonder goedkeur'tng. Een ma lie die zoo scherp-zinnig is als de Japansche, wordt dus met uitgelezen hoffelijkheid en werkelijke wiendschap behandeld, maar als zij ver-der ziet dan haar neus lang is, weet zij dat zij aan den tweesprong staat. Zij kan, als zij wenscht, voortgaan op den veel-betreden weg van het impérial isme, die, gelijk de geschiedenis leert, onvermijde-' jk op een ramp uitloopt of zij kan het gezicht wenden naar het licht van de idealen, voor welker verwezenlijking al-J een Amerika aan dezen oorlog meedoet. Het is niet waar, dat de openbare mee-n,ing in Japan geheel imperalistisch is. Voor haar zoo goed aïs voor de overi-gen van ons is het eindelooze verschiet van een winstmakende oorlogsnijverheid en belastingen een somber vooruitzicht. Onmiskenbaar staat de Amer:kaansche aatie in deze kwesie als één .man achter den président. Argumenten zijn in dezen overbodig en in elk geval kan men ver-wijzen naar het overweldigende democra. tische stemmental dat bij de jongste ver-kiezângen in New-York is uitgebracht. De Britsche diplomat e is koirrekt en vol takt, maar Japa,n heeft de beslissing in zijn eigen handen. Noord- en Zuid-Amerika beide en, naar ik dtnk ook Australie, zijn zwiisendte toescheuwers. On-der deze om s'andi îr h eden rust een ont-zaglijke vera.ntwordeliikheid op de Britsche pers, die, volgens de h>:er verspreide «an haï in (yen, onzen dapoeren en trouwen bondgenoot aangemoedigd heeft een weg te bewandelen, waarop hij geen vrienden zou hebben pnder de vrije volken van de Nieuwe Wereld. Het 's stellig het wa.re belang van. Japan om tôt den kring dier vrije volken te behooren en geen vruch-ten, van welke ondernéminig ook, zul'en het schadeloosstellen voor het verbeuren van die pracbtige kameraadschap. waarop het terecht aanspraak mag rnaken. DE VLIEGERAANVAL OP PARUS Parijs, 8 Maart. — Officiee! : Er heeft een vijandelijke vliegeraanval plaats gehad. Het alarrnsignaal werd te 8 u. 50 gegeven. Eskaders werden ge-Siignaleerd die in de richting der hoofd-stad vlogen. Onze vPegers stegen onmid-dellijk op. Te 10 u. 30 werd het afwerpen van bommen op meerdere plaatsen vast-gesteld. Slachtoffers vielen en stoffelijke Fchade v/erd verooraaakt. ARGENTINIE Amsterdam, 9 Maart. — Luidens een plaatsellik blad, verneemt de « Times » uiit Buenos-Aires dat-het baricht van d'e terugkeer van den gezant naar Washington verwachtingen deed ontstaom die waarschijnlijk niet vervuld zullen worden. De uitslagen van de verkiezingen betee-kenen totdusver de overwinning van de hirdige buitenlandsche politiek van Ar-g-entinië.DE GEBEURTENISSEN IN H US L AND Trotzki aîgetredsn — Ook Leain? St-Petersburg, 8 Maart. — Trotzky is als kommissaris voor buitenlandsche za-ken afgetreden. De « Vorwflrts » meldt onder voorbe-houd dat Lenin wil aftreden en den Soviet van, zijn besluiit reeds kennis heeft gegeven. Hij zou daartoe gekomen zijn door de steilselmatige tegenwerking die hij van den aanhang van Trotzky onder-vindt.Hambmrg, 9 Maart. — Naar 't « Hamburger Fremdenbl. » over Zwitserland verneemt, is er sprake van de vorming van een nieuwe Russische regeering onder den voormaligen milniteter Kisjldn. De stemming va® het volk en de vrede Londen, 9 Maart. — De « Daily Mail » verneemt uit St-Petersburg dd. 7 dezer: Lenin's invloed op de partijtucht heeft het jongste vertoon van een oorlogzuch-tigen geest onder den linkèrv'eugel van de sociaal-revolutionairen doen bedaren. De bladen erkennen vandaag de onmoge-lijkheid om den oorlog voort te zetten. Dat de geestdrift vervliegt, blijkt ook hieruit, dat Moskou slechts ongeveer 2,700 man voor het nieuwe roode leger heeft geleverd, in plaats van 60,000, op wie men rekende. De uitslag van de aan. werving te St-Petersburg is ni^t open-baar gemaakt, maar vermoedfelijk is hij daar nog minder. bevredigend. De ont-ruiming van die stad vordert ras. Het volk gelco'ft vast en zeker. dat de Duit-schers te St-Petersburg zullen komen. Ontbindîng van de Roods Gard® Stockholm, 8 Maart. — «Aftonbladct» verneemt uit Wasa dat het -*eger van de: roode gardisten op meerdere mm ten van het front in ontbindîng" te. Het be-rieht van het nadetren der Duische vloot in de Finsche Golf veroorzaakte groote onrust onder de opstandelingen rà Hel-singfors. Mr. Ach. BRIJS Sekrôiaria-Geoohnachtigdc Geboren te Aalst (Oost-Vlaande-ren), 29 Septernber 1879. Op 16-jarigen ouderdom was hij, toen leerling aan het Atheneum te Cent, voorzitter van de studentenver-eeniging « 1 aal en Kennis », onder het eere-voorzitterschap van Prof. Mac Leod. De Fak Aalst van het Aîgemeen Ne-derlandsch Verbond, door hem op 25-jarigen leeftijd gesticht, genoot onder zijn voorzitterschap een ongekenden bîoei, zoodanig dat îiet Ned&rîmdsch V'erbond zijn tienjarig bestaan te Aalst vierdie, waar door het Aîgemeen he-atuur hu'de v/erd gebracht aan den vriend en stadgenoot van Brijs: Hypo-îiet^Meert.1 erwijl hij als leeraar werîczaam was in het middeîbaar onderwijs.wijd-de hij zich vooral aan politieke, so-cale .^n ekonornische studiën en voîg-de bij voorkeur te Brussel de lessen van Prof. E. Waxvv&iîcr en Hector Denis, aîsook de îezingen van Paul Hymans, Gobîet d'Alvieîla en Van-derveîde.De heer Brijs nam ontslag als leeraar in h.et middeîbaar onderwijs en werd groothandeîaar, îietgeen hem te-vens de vrijheid verechafte om zich raeer met de politiek in te laten. Door de libérale partij en door het karte! werd hij aïs kandidaat voor de verkiezingen in zijn geboortestad voorgedra- gen en werd îater bij gedeeltelijke ver-nieuwing aïs biigevoegde gekozen. In de. îiberale partij was hij vooral gekend aïs stichter en bestuurder van vercheidene mutnaliteiten en stichtte het Nationaal Verbond der Vrijzinnige Mutualiteiten, als medewerker van voîksvertegenwoordiger M. Ed.Pecher en Ing. P. Lippens. In Mei 1914 werd de hr Brijs aîgemeen voorzitter gekozen op het Kon-gres van het Nationaal Verbond der îiberale werklieden te La Louvière. Met het bewustzijn dat de îiberale partij in Vîaanderen volîedig Vlaamsch moest zijn, had hij — met Julius Hoste Jr, Arth. Buysse, Louis rranck, Prof. Paul Fredericq en ande-ren —- het Liberaal Vlaamsch Verbond opgericht, waarvan hij ook lid was in het hoofdbestuur. Hij zetelde ook in net hoofdbestuur van het Wil-lemsfonds. Hij was medewerker aan de (( Vlaamsche Gids » en schreef een -nerkwaardige Etudie over de aeizeen-arbeiders.Lid van den Raad van Vîaanderen, { werd de hr Ach. Brijs tôt sekretarie verkozen. Bij de oprichting van de Kommissie der gevolmachtigden werd hij, die samen met den voorzitter de ' dageîijksche politieke aangeîegenhe-den behandelt, tôt eekretaris-gevol-machtigde gekozen. TWI1 MâTËN an TWiE GIWiCHTIN Nu niet alleen de Belgisehe vluchte-lingienpers in Frankrijk en in de neutrale landeni op het oraewoord der Haversche regeering 'n moiisterkampagne tegen de uitroeping van Vlaanderens zelfstandig-heid op touw hebben gezet, maar ook de Franche pers van Parijs, de bladen van Frankrijka provinciestadjes en de Franischgezinde bladen in Zwitserland en in het ons stamverwante Holland, klaarblijkelijk door onze ministers werden gerekwireerd om den uitbouw onzer Vlaameche nationalistische doeleinden met de gekende lasterlijke en leugenach-tige middelen. te bekampen, komt het, meenen wij, niet van onpas, de redakties dier Fransclie chauviDistische kranten uit te nodigen. ook kunne meening uit te spi-eken nopens de aktivistische bewe-ging die wij in het kamp der Entente aan gang zien. , Waarom toch nioeten de Fransche le-zers dier Parijzcr bladen warm worden gemaakt, door ellenlange leugenachtige epistels gericht tegen de nationalistische beweging die door de Vlamingen in Vîaanderen wordt gevoerd, en krijgen dezelfde Fransch© lezers zoo weinia- te we-ton over het fel-opvlammend nationalis-tisch verzet dat door de Fransch-Kana-deesche bevolkiug der provincie Quebec in het Engelsche Kanada tegen de Britsche regeering der Dominions volop wordt doorgedreven. Hier toch is er geen spraak van Vla-mingen, menschen van een vreemden stam, maar van volbloed Latijmen, recht-streeksche afstammelingen der Fransche kolonisten die in de uitgestrekte en rijke provincie Quebec, het door Engeland aan Frankrijk ontroofde gebied, meer-derheid zijn, en die dus ,in de aillereerste plaats aanspraak kun.nen maken op den sjgun van hun Fransche moederland. Als er een gewest is op d,eze wereld waar Frankrijk zijn expansatieaktie zou moeten doen gel den is het wel in het het stroomgebied van den machtigen Sint-Laurens, waar de Fransch-geble-ven stad Quebec, en de grootendeels Fransche metropool Montréal, de intel-lectueele Latijnsche centra zijn van een uitgestrekt, door Franscb-spreben den bewoond gebied. Zoo als in Ierland, zooals in Polcn, Oekrene, Lithauen, Kurland, Finland, zooals in Vîaanderen, heeft ook onder de Frangch-Ksnadeczen de nationalistische beweging tijdens den oorlog een onver-wacbten omvang genomen. De « Times », het groote Londensche blad, brengt ons in zijn nummer van 19 Februari, dat met veel vertraging toe-kwam, eene briefwisseling van zijn Ka-nadeeschen berichtgever, volgens de-welke het ook in de Dominions allei be-halve viot loopt. Wij vernemen dat door de Fransch-Kanadeesche aktivistisehe partij esene motie bij de regeering werd neergelegd waarbij de aischeiding der provmcies Quebec, New Brunswick, Nova Scotia en Prince-Edward eiland, van de Kanadeesche Konfederatie werd voorgesteld. Deze motie wordt door de Fransche pers in Kanada krachtig ge-steund en dat de beweging een revolu-tionair lcarakter heeft verkregen blijkt duidelijk door de aanhalingen uit de Fransch-Kanadeeiche bladen « IYe Jour-md», « Ea Presse», «L'Evénement», euz., die de « Times »-briefwisselaar wel wil of mag mededeeleh. Er is daarin van niet minder kwestie dan van het boycot-ten der Engelsche handelaars, en van re-volutie. « Le Journal » onder andere schrijft dat door eene afscheiding van het Engelsche Kanada de Fransch-Kana-deezen eindelijk zich zullen bevrijden van de Engelsche inwijkelingen die uit de krotten van Londen kwamen overge-waaid, en van de Engelsche bevolking van de overzijde der Ottawa-rivier, die de Fransche Kanadeezen wil vernietigen zooals een afzichtelijk serpent dat, na zich gewannd te hebben aan den boezem van zijn weldoener zijn giftigen kop tegen hem verheft. Als de Britsch-Kanadeesche korrespondent der « Times » zooiets zeggen mag. moet er ons dunkens in Kanada iets gaande zijn ! De fiere Fransche natie, bakermat der ridderlijkheid, klassieke kampvechtster der verongelijkten en ver-drukten, moet al erg geknakt zijn en veel hebben gcbloed om haar eigen stam-en taalgenooten, die het door Engeland, aan Frankrijk geroofde Kanadeesche gebied bewonen, in hunnen nationalisti-schen rassenstrijd tegen den Engelscheni overheerscher hulp- en hopeloos aan hun tretirig lot over te laten. Voor het Duitsche Elzas-Lôtharingen bloedt het rampzalige Frankrijk dood ; de Fransch-Kandaeezen, Fransch geblei-ven, Fransch-sr>rekende bevolking levert het over aan Angelsaksische willekeur en de Fransch pers zwijgt gemuilband, en blaft op bevel eener club van Belgisehe ministers, omdat het mooie \Haatnr sche volk zich niet gewillig wurgen îaat. &TA3 m LAND » H N E D ER LA N DSC H E T AA î AAN DE LGNDENSCHE HOOGE-SCHOOL. — Naar men in de Ncdc-r-landsche bkidcn heeft lainaen lezen is er te Londen een komiteit geyonnd voor dt !>evordering van de studie van het iNe-de: landsch aan de universiteit te Londen, om zoo spoedig mogelijk een hcx,g-leeraarsstoel voor de taal, de letterkunde en de geschiedenis van Nederland op te richten. Van het komiteit maken /:eve'' vertegcnwoord;gers van de univcr-i'e t, drie vertegcnwoordigers van de Unie van Zuid-Afrika en vier vertegenwootdige s van Nederland deel uit. De verwezenlijking van dit ontwctp zal een hukle vor-men voor het millioen Nederlandsch sprekende -Britsche ofnderdanen in Zuid-Afi':ka, schrijft de « Morning Post ». Hierbij teekent « Vrij België », Frans Van Cauwelaert's orgaan in Nederland, aan : « Wellicht had het blad er kunnen aan teevoegen : h alsmede voor de dap-pere Vlamingen ». Want dat cr in België ruim 4 millioen Nederlandsch-sprekende burgers wonen en het Belgisch leger aan den ljzer zoowat uit 80% Vlamingen bestaat, daar had men bij deze gelegen. he'd wel even van kunnen gewagen ! Of moeten de Vlamingen dan steeds verge-'en worden?... De schuld van het ver-zuim ten opzichte der Vlamingen zoeke men evenwel njet hoofdzakelijk aan buitenlandsche zijde !... » LIEDERAVONDEN VOOR HET VOLK, VAN BERCHEM. — Dinsdag a.s., 12 Maart, heeft de gewone lieder-aanleering plaats, in het « Vlaamsch Huis », Vredestraat, van 9 tôt 10' uur (T. U.), onder de leiding van den heer Rob. Troy. D egenen, die nog wiilen deelnemen aan het Peter Benoit- en Edward Keur-vels' feest van Dinsdag,^19 Maart a-s-> kunnen zich toekomenden Dinsdag nog aanbiedeni. Heden Zondag, 10 Maart, hebben de kinderuurtjes, van H tôt 12 uur (T.U.), in hetzelfde lokaal plaats. Pr ach tige kin-derliederen aullen aangeleerd worden. Ouders van Berchem, zendt uwe kin-dercn tlaarhenen, in plaats van zo langs de 'straat te laten dc'cn. OPROEP AAN DE SCHOQLJEUGD. — Zij die den ouderdom van, 14 jaar be-reikt hebben, kunneti zich aansluiten bij 3eu Vlaamsche Aktivistisehe School-joiid, die op Zondag 17 Maart om 11 to-renuur zal gesticht worden. Ouders stuurt uwe kinderen er henen, ans doel is : 1. De schoolj eugd te doen in zien wat ongelijk te hebben, naar slechte kinema's en dergeiijke huizen te gaan. 2. Ook zullen wij ons beijveren, de kinderen Vlaamsche en goede lektuur te verschaffen. 3. En hun vooral doen inzien, hoe noodzakelijk het is, van hen ware, ver-stand ge Vlamingen te maken. Geen Vlaamsch kind mag er dus ont-breken.Onze kais is : Onverduitsch, onverfranscht Voor Vlaandei'en Die leeuwe danst Ouders ver staat wel : Aan de jeugd de toekomst. Zendt uwe kinderen er dus henen. Namens" den Aktivistisehe School-bond: Léo Redinp-, Albert Gielis, Cle-ment Van Extergem. EEN VETERAAN DER VLAAMSCHE KUNST. — Met Edmond Hen-drickx, wiens overlijden te Brussel ge-meld wordt, verdwijnt één de® veteranen dar Vlaamsche dxamatische kunst in België. Te Gent geboren, ongeveer 8(J jaar gelcden, mocht Edmond Hendrickx niettemini als Brusselaar beschouwd worden. Inderdaad, van 1876 tôt 1913 be-stuurde hij den Vlaamschen Schouw-burg der hoofdstad, die onder zijn kun-dige leiding tijden kende van grooten bloei. Hij was nog jong, toen hij zich a a® de tooneelspeelkunst wijdde. Hij debu-teerde in 1&56 te Gent. Na een kort ver. blijf te Antwerpoaj en te Brussel, werd hij in Nederland toegejmcht in gezel-schap van de groote Vlaamsche tooneel-speelster Catharina Beeirsmans. Tenge-volge van deze suksessen werd! hij ge-roej^en om te Brussel Félix Vandesande op te volgen aan het hoofd van den Vlaamschen schouwburg, aan welks be-laingen hij zich sedertdien om zoo te zeggen opofferde. Met anderen stichtte hij m 18S9 de Vlaamsche Tooneelschool. Men hoorde hem dikwijls als spreker in het « Willemsfonds » en herinnert zich nog de groote sympathiebetuiging, welke m 1888 zijn jubileum als kuns^enaar kenmerkte. Ridder in dlel L^opoldsordc, vervulde hij zijn loopbaan niet alleen als een waakzaam bestuurder, maar niet minder îîls een artist van den goeden stempel. Hij heeft, evenals zijn broeder August, het Vlaamsche tooneel met yele verdifen-gtelijke werken \nerrijkt en zîjn kinderei tôt de dramatisch^ kunst opgeleid. Zijn zoon Arthur bestuurt den Nederland-"chcn Schouwbtrrg te Gent, terwijl zijn mon Albert toegejuicht wordt op d!e ver-whillcnde Vlaamsche tooneelen te Brus-fiel. Zijn dochter Odilia was gedurende verscheidene iaren aïs zangercs aa« den Mnntgehonwbiirg vcrhotidcti. * I Iets Toor U deri n ézg KAMI EL HUYSMANS NF,EM'F HAVERE IN 'T ,'OOTJE ! Wij hebben nog eeai en ander aan te merken op de « beîangwekkende bijzonderheden over de houding van de Beîgische regeering tegenover het Vlaamsche vraagstuk » door Kamiel Huysmans medegedeeîd en versche-nen in de N. R. C. Van Maandag 4 Maart 1918, Avondblad. Kamiel Huysmans z~gt det hij daar-over een gesprek had met Havere en wel inzonderheid met m'n'ster H',j mans, het wêzenlijk hoofd geworden van het Haversch ministerie. Paul Hijmans, de aanvoerder der libérale linkerzijde, is niet erger, maar wel nog openîijker Vîaamschhater dan deBroqueville. Daze zegt jezuïet'sch : (( Ik ben het Vlaamsche rechtsherstel genegen», doch wurgt Vîaanderen met de streng die hij uit Vîaanderen's eigen haarlokken samenvlecnt, gelijk in Bruges la Morte van den kîeinen Rodenbac.h, niet te verwarren met den grooten, Berten. Hijman3 snauwt en bijt Vîaanderen _toe : «Taalrecht! Jamais! Wij zuîîen het Vlaamsch versmachten, uitroeien en V'f anderen dienstbaar s tel'en aan den Waaîscnen stam. » De Broqueviîle is een Franschman uitde Champagne ; hij is onze vijand door zim-bîoed, zijn tuk. z'jn afkomst. in Hijmans spreekt de wilde haat van den renegaat, van den rasverza-ker. Elk ylaamchs woord is hem een verwijt, een beîeediging. Daar Frankrijk het Haversch ministerie ringeîoort en tôt eigen doeleinden gebruikt en misbruikt, he^ft het elr».s de Voorkeur gegeven aan Hijmans, d;e drastischer optreedt, v/at in oorîogstij-den beter beantvvoordt aan de harts-tochtélijl'e politiek, nu avérai gevoerd. Leven aile volkeren niet met ^0 gra-den koorts ? Kamiel Huysmans, tôt minister Hijmans sorekende, « vindt het verk?erd dat de Beîgische regeering de noodza-keîijkheid niet erkend heeft, om een tegenzc>t te doen tegen de poxiiieve tjolitiek van de Din'tsehers in de Vlaamsche kwestie, door daar (°ic) een cpboutoènde en steïïigs politîefy van zichzslf tegenover te stelîen». Een tegenzet ? Wel, dus toch ingaan op het Aktivism ? Dat we van Havere waren, we zouden er ons wel van wachten ! Een opbotiuJende en siellige politiek ! Is een bitterdêr verwijt denk-baar ? Al'es wat totnogtoe in Vîaemsch opzicht van de Belgisch" regeeringen kwam — en dit sinds 1830 — was aj-hrehende politiek of was bedrog en geschinper. Fn nu vraagt Huysmans — en nog t al csn Hr.v.<?re ! — en opbouwende en stellige noîitiek ? Ge zuît eerst denken dat de schrar-politieker den draa1- steekt met Hev?re I 't 1° mogel'ik, Huysmsas en Hijmans waren noc-'t groote Vrienden en 't moet wel een politiek vc'brnn-ders-fw*r>ot wezen den Brussrlsch-er-franskiljon. die Oîymp'sansch wil doen gehjk Frère-Ohsn, bij 't vunr te schuiven. Er is nochtans méér. Huysmans wil lat^r kunnen zeggen : « !k heb u verwittigd. Gij waart bîind. Gij zijt verîoren en uw dwaze, iideîe poh'-tiek heeft u in 't verderf gestort. 't Is onze schuld niet zoo we nu de per-tie-ve oolit'ek zien zegcvieren en wij ver-plicht worden haar aan te kleven. » Maar dan neemt Huysmans een loopie met Hiimons : « Huysmans' opvatting, wearop hij te Havere aandrong, is dat d ring onverwijld en kornmisie moet be-noemen, om een bepa^H plan voor de behandeling van *t Ve.iTr-c.he vraag-stuk na den oorlog x,:t t" werken. n Fen kommissie, dcT Havere irg«-ateld, die een bepaald plan uitwer' ■ hoe het Vlaamsche vraagstuk na den oorlog dient behandeld te worden ! Is dat opbouwend, is dat iets stel-ligs?Is dat een tegenzet tegen positieve politiek ? 7.a\ dan het Aktivsm stil val'en ? Zal één Vlaming. een enkele, be-trouwen ste'len in Havere in 't aîgemeen, ir Hijmans in 't bijzonder? Een plan! Vîaanderen i« Iverig zijn eigen huis op te bouwen. Wij hebben den grond in ons bezit; de eerste verdiepmg staat er al; 't moet nog al-een Onder dak worden gebracht en de Vredes-konferéntie hoeft er slechts den mei op te steken, en dan zou Havere ons komen zeggen : —■ Geeft uw grond terug aan ons, di<= u 85 î^ar uw grond ontnamen. ont-etalen ! Breekt muren en grondv^sten weer af! Sloopt uw hasrd en slaant onnieuw onder den bla"wen h^meî, Vlrmingen, of in mijn Waalsch var-kenshok... in utedc van een ste'iig eigen huis hriigt ge een papier en plan OC n een wonirtg! De Luciferist Huvsmans gaat te ver met zijn bitteren .R-hoTOner^T» schimp ! Huysmans vervolsrt, eensklaps weer met een ernstig gezicht :

Er is geen OCR tekst voor deze krant.