Ensdag i Februsri igiô, Tweede flarg, Nî 32 -, -• 5 s&mb? Frijs 1 g CeotïeméE 'doc? geheel Belgiê 11111 ' 1 m 11 mm 1 111 11 iii i|i ii' nu iii'»i i t ir Tt^iiiMïiiiTi ip' i>Mv^uuw>«nxivxup^I —^ ■ Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid & ieuwsblad van België. - Verschijiît 7 iiia&I per week IÂâONMEMBNTSPRIJZENî yer week ,..., 0.SS tsr 3 saaaaden 8.75 y«î jHiftîiâ 1.® P«r g raaasâe» 7.6S ï"«r jaar (4.— AFGBVÂjé. RBIGDBN VAN DU® OPgTEIJtÂAB : Dr Aug. ÛORMi, Alb. VAN BEN BRAN&S '«et vaste «rfevrorkiog rga Dï1 A, JACOB Yi'jBUlEELEN < RQODESTRAAT, 44|"*A NT W E B iP E N. Tel. ÎS80 IIIIWI■i—mw ■I—IIUIII—I i ■■■ i in iniiwini i imii AANKONDIGINGEN : Tweeâs blad*,, par regel 2.53 Vierûe feladz., per regel.. ô.ùs Darde bladz., 14. f.— Doodsbericht 6.— Vser aile i.Jiaoae.-;s, vreada œefc zich : S.OODB8TRAAT, U. ï-r^^'œï-szmmy^at-zzBvmXi. >a.,araE>;gs>'E«»af.' iriimi.i «jg'wtttiwwreswBMMMMaM DE OORLOG I Toastarsd H/c vorige beschouwingen werd ^ftezen dat de strijd'in het Wes-Hiidiger wordt en dat daarbij het K ran de Duitschers uitging. I* Wreken Tan Neuville St. Vaast Mv.ïrd ongewone bedrijvigheid Hdd. De aanval op de Fransche ■u heeft er geleid tôt een ■ van een drietal kilometer H: : etn diepte van duizend meter. Hus geen onbelangrijk voordeel, Mjenomeu dat het op het Weste-^Bciitaterrei* werd behaald waar ^■.verplaatïiages. ao« schaarscL H' ; hebben hier alleea t* d««a ■ pkatselijk «ffeuaief, dat «dater H tiiâ medesredecld® XLcéaing v«a Mtx:i blad komt bév«stige» : « d* ■ tellmgerï vormen geea «n-Btlijks kinderpaal ». In het om-K «val zou dit ook voor de Duit- ■ ti«s kunnen blijken — #a is bij Fransch-Engelsche offensiaf H ;jaar ook gebleken — er is ech-Bverschil dat de Fransche linies Hvaii Parijs liggen en de Duitsche ■ < van de landsgrens. ^■loeten die tusschengebeurtenis-^Kiiikrijk beschcuwésf als een we-flch tasten naar elkanders verde-^ft'acht, met het oog op onderne-H van grooteren omvang die op K rekening toch moeten aan gang Hcrden op de groote fronten. Ze-H niag de belangrijkheid van de ^Kn in Zuid-Oost Europa ,niet on- ■ tn, aile slagen die men zijn ■t.der toebrengt zijn van invloed Bkrijgstoestand, inaar de beslis-B toch op die nunten waar de ^■clit van de strijde,nde légers is ■trokken, en bijgevolg de gevoe-■*gcn kunnen tœgebracht wor- ■ uù toe vi erden c-n in Rusland B'fankrijk groote veldslagen ge-^»o:t geleden nog aan de Isonzo, Brabië, i* Champagne, bij Iepe-^■villf, en?.. ; na afloop ervan was Hnooit een doorslaand succès be-^■dtaan allen de partij stelde er tevreden « troepen aan een ^■tvechtsterrei n te hebben ont-■» Een definitieve zegepraal ■f bchaald worden zoowel te lajid V] die dan ook het einde van laat voorzien. B30 echter voorbereid worden ^■raties op andere fronten. Zoo op Daar zetten de centralen opmarsch door Monténégro Bi Albanie voort, en met span-^■bîidcn wij het oogenblik dat z« Hçg zullea komen met de Ita-troepen. De bezetting vaa ■< f»n dt Adriatisch® haven Sam Bi ii Medua is thans officieel ge-^P'orden, en er heerscht ook geen ^■tiser ajngaande d« onderwer-P'ukonuig ISiikita's leger. Dit legec 11 ieder geval nog over ©en ■wwrsadmateriaal ; wtrdea reecls 514 kanoanen, mecr dan ^K'wsrsn, 50 machinegeweren, Hlt °nbegrijpelijker wordt dan : dat zulka verdedigingsmid-Pf door de Entent# werden aan-^''«n vijand prijsgegeven. Wel-»dcu hiar aan 't werk waren om K': aafl zijn lot over te laten, VP toch niet onmogelijk was, ■ w den oorlog aan 't daglicht • hns hebben we slechts met de jPjbeurtenissen «f te rekenen. ■tfsds op te lossen, het Sphyni-■*' Saloniki e» Macedonië. Ma-Ve «jn, .naar we gemeld heb- ■ Kara Boerno# ontscheept en g °m strategische redenen het F' Daartegenover blijft Grie- ■ Çiuvefstoorbaar, koppig neu- ■ 'lebben di® schendijagen der Ie onzijdigheid htar politisch» R! raarom nemen de centra- V niet tegen Saloniki ; of ■ J^r°în treden de geallieerden ■flend op tegen hunne vijan- '«gergroepen hebben vlieg- ■ hunaer beachikking om elkan- tÇi^n te verkennen. en geen va* Fransche bladen vinden _ voor dien toestand en gissingen, waarvan de ■ *!*cht» door de feite* kaa g«-•de*.P'^-a mj verduldig af te wacb- V IJ'd tot tijd duikt er een ge- ■ over hetgeen er in Klein-Àzi? Het i» meer daa waar- ■ , u. aanval tegen Egypte V 111 'gevoerd worden, waarfeîj • ■ d» Duitschers zich het Turksck men-schenmateriaal, hetwelk talrijk voor-handen moet zij,n, te nutte zullen ma-ken.In Peraië ea ia den Kaukasus geen verandering. Uit Griekenland Àthene, 2Û Januari. — De gezant-schappen van de Entente hebben, ten einde de beweringen dat de Entente de mobilisatie van het Grieksche leger zou wenschen, aan de pers medegedeeld, dat de opvatting va,n de Entente is, dat het al of niet voortduren van de Grieksch* mobiliaatie ©es zaak ia w«ar*rer Grie-kealaad alle«n te be^liasea keeft. De Pontoporos E*adea, S® Jaauari. — Het ©fiek-»che srtooaaschip « Pontoporoa », vaa New-York naar Rotterdam (dat in aan-varing is geweeftt), is bij Duin« roor ankar gegaan. Hat heeft aaamerkelijka schade aan bakbccvdzijde en aan den bceg. De voorpiek #taat vol water. Tank nr. 1 is lek en het water staat in het voerruim. De Tsaar Petrograd, 80 Jauuari. — De tsaar is te Tsarskoje Selo teruggekeerd. Een Zeppelin boven Parijs Parijs, 29 Januari. — Om kwart voor tienen nam de politie al de voorgeschre-ven maatiegelen tegen eeu Zeppelin-aanval, die aangekondigd "was. In enkele minuten wa3 de stad in duister gehuld. Om tien utir verscheen de Zeppelin boven de stad. Zij wierp dertien boinmen. "Tegen huizen stortteu in. De redevoering van Wilson In een rede te Pittsburg- heeft président Wilson gezegd, dat de wereld in vuur ea via ni stond en de vonken vermoedelijk ! avérai heen zou den spatten. Als de men-schen de telegrammen konden zien, die hij elk uur ontvlng, zou men de moeilijk-heden beseffen, die hij had om den vrede le handhaven. Het land moest zich niet op een oorlog. voorbereiden, maar op nationale verdediging-, Het was zeer goed te doen, dat jongeliedera in den wapenhandel geoefend worden. Tegelijkertijd moest de :ndustrieele opleiding verbeterd worden. De gevaren waren groot. Voortdurend wrijving zou ook voortkomen uit de kwes-ties, die met den overzeeschen handel ;n verbaïad staaa. Voor hoe langç nog ? Luitenant-generaal Sir Edward Hutte* heaft in eea rede te Chertsey gezegd, dat hij Lord Kitchener's schatting dat het drie jaar itou duiea, «m de Duitschers er-onder te krijgen, naar zijn meening veel te laag was.. Generaals die gewend zijn ara strategische Yraagstukkeji te bestu-deeren, gaan nu pas beseffen hoe groot de macht van Duiftschland is, die Frank-rijk en Rusland in bedwang hoiudt. Duitschland breidde zich nu zuidwaarts uit, blijkbaar met het doel om een breeden srordel van de Noordzee tôt de Persische Golf toe te vormen. Of het daarin slaag-de, zou grootendeels van het Britsche rijk afhange». Koning Nikita V&lgens een bericht uit Stockholm tan Duitsche bladen, verneemt het « Nowoje Wremja h in dâplomatieke kringen te St-Petersburg, dat Monténégro reeds in 1913 met Ootstenrijk-Hangarije onderhandehn-gem heeft gevoerd. Het was toea bereid den Lwwtsea *f te staaa in rai! van Sk®e-tari.Ofschoea de besprekingen ia het ge-heim werden gehouden, kregen de regea-ringen te St-Petersburg en te Belgrado er kennis ran, waarop Rusland dadelijk te Cettinje den eisch stelde, te af te breken. Daaraaa keeft koning Nikita toea ge-volg gegeve» ea men «egt dat het d.itmaal met de vredesonderhandelingen op derge*-lijke wijze is gegaan.De konïing zou thans bereid zijn, afstand te doen van den troon en zich als rustig burger in het zuidea van Frankrijk te vestigen. verv+lg (( 0*rl*gsielegrammvn » de Sde hlaâaAjde. LEE5 OOK DE LAATSTE INGE-KOMEN TELEGRAMMEN ONDER DE RUBRIEK «LAATSTE UUR s. Opeu Bnef aan Hector Plancquaert Dierhar» Strijdgeneot, Uw schrijven in « Het Vlaamsche Nieuws » van 17 Januari, uit de «Vlaamsche Stem » overgenomeu, heeft mij wee gedaa». Was dat een kreet van ontinoediging of een roep om wraak? Twijfelt Hektor Plancquaert aan de krachtdadigheid vaa zijn volk? Dat is onmogelijk ! Ja, de toekomst van ona Vlaamsche | volk schijnt somber, nu ons klerikaal « ministerie tegen ons heult met de vrij-metselarij en lie jodendom. Aan ons die toekomst 00 te klaren. Vlaanderen heeft erger vijanden neer-gesmakt in het stof. Vlaanderen kan en sa.1 dat aog : Een T>*lk km niet vergean, is 't vrtjhe-id- [ lien end, W&nt uit zijn nue ht, hoe grienend D«*gt eenm-aal licht. Een Mtxes ktmt, [diê redl. (?. Van Duysé.) « De opofferingea der Vlainingen zullea beloond worden met vernedering e» verdrukking. » Dat zegt gij, Hector Plancquaert, gij een telg uit onvervalscht KeerLenbloed ! Meent ge dan dat ons volk dat dulden [ zal ? Zijn wij dan de zonen niet meer der ; heldhaftige gemeentenaren, der kloeke Kerels, Klauwaerts, Geuzen, der hel-aen uit den Boerenkrijg? Heeft dan de Leeuw geen klauwe.n, de Vlaming geen vuisten meer? J Het is geene liefde ,geene geuegen-; heid voor Frankrijk, wat zij van daar ■ mede terugbrengen, onze arme vhichte-lingen. die daarheen de wijk inoesten nemen. Hoor hen maar eens vertellen hoe hardvochtig en onhebbelijk zij daar ont-vangen, behandeld en uitgebuit werden, wat al ellende zij daar leden, en velen< hunner er nog lijden. ' En onze dappere soldaten ! Meent gij i dat ze ooit vergeten zullen hoe duizen- ' \ den hunner Vlaamsche broeders, aange-î ; voerd door Vlaamschonkundige officie-1 ! ren, wier bevelen, vermaningen en waar-? schuwingen zij niet verstonden, omdat die in eene vreemde taal, de Fransche, ' : gegeven werden, hoe duizenden hunner; spitsbroeders, zeg ik, die onkunde hun-j ner officieren met den dood en de vrij-' 'heid hebbén betaald. Meent gij dat ze; ooit zullen vergeten hoeveel honderden ) vrouwen weduwen, hoeveel duizenden' kinderen weezen zijn ge worden, omdat' de o.ficieren geen Vlaamsch kennen? î i Weet gij dan niet dat onze dappere ! soldaten, ginder aan het front, met de: , Fransche soldaten ailes behalve verbroe-j deren, en in de Duitsche interneerings- ' kampen evenmin? | Er zullen geene. gedweeë Vlaamsche ; lammerea uit den krijg terugkomen,; wees daar zeker va*, maar manne* met wilskracht en vuisten,waar menige anoe-v«r reeds de kracht vaa gevoeld heeft. I Al wie voor de rechte* van het Vlaam-1 sche volk durft uit komen, alwie als Fia-; ! miagant erkead of verdacht i«, wordt bedreigd, ik we.et het, ja d* ergsts be-dreigingta wordea tegea k«sa uitge-braakt, maar door wie? Sinda dat Gheel ea Lierneux hunn* kostgangers losgelaten hebben, bestaat er eene a Ligue des vrais patriotes belges». De leden ervan zijn erg schuw, ' eene kenmerkende eigenschap aller kostgangers van Gheel, Lierneux, Evere,! enz ; enkelen komen soms eens in eenei kroeg samen, in het donker natuurlijk, | gelijk de vledermuizen. Ieder lid heeft: eeu zwart boekje, waar hij zorgvuldig de' namen in opschrijft van elken erkendenj of _ ge^neenden flamingant. Wij hebben i beiden de eer daarop te staan, Waarde! Strijdgenoot. Na den oorlog zullen zij ons allen fusiljeeren, aan de straatlan- ' taarnen pphangen, in twee doorzagen ge-lijk wijlen van Kriekingen ; zij zullen «11c#... behalve ons te na komen, want daar zijn ze veel te laf voor. Zij zullen het volk tegen on# opruiea. Het volk opruien? Dat kunnen wij, Vlamingen, als het ooit mocht noodig wezen, hetgeen God verhoede, maar zij niet. Wij, uit dat volk geboren, wij, die het in zijne taaî, zij ne volkstaal kunnen toespreken. De geest der Breydels en Arteveldea waart nog onder ons Vlaamsche volk. Zij, de «vrais patriotes», roepeji ons toe : « Vée victis ! Wee den overwonne-nen ! » Maar de victis zullen wij niet 1 zijn, daar mogen zij op rekenen. De leeuwenvaan zal wapperen., zegevierend < wapperen over geheel het Vlaamsche land ! j God schiep ons Vlaming ,opdat wij steeds Vlaming zouden wezen, Vlaming zoudan blijven, orsral ©a in ailes. Wel- ■ aan daa, si Dms ftro nobis, quis eenprn . nos ! Als God met 011# i», wie zal on» weerstaan ! Het franskiljonsche monsterverbond van prelaten, vrijmetselaars-grootmees-ters en Joodsche trawànten zal breken op de onwankelbare rots der Vlaamsche volkskracht. Dat is zeker, en met die voile overtuiging, reik ik U de broeder-hand.L. DELPIRE. DIGELiJXSCH NIEUWS «ANTWERPEN BOVEN» (Februari-itammor A.) — Een in aile opzichten merkwaardig nummer. Onze vaste mede-we.r"ker Dr. A. Jacob behandelt er de kwestie van de Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool, met op rechts-gronden gesteunde, zorgvuldig uitge-werkte argumenter. Hij komt langs dien weg tôt hetzelfde besluit dat reeds in « Het Vlaamsche Nieuws », onmiddellijk na het bekencl maken van den maatregel, werd neergeschreven. Over hetzelfde onderwerp verscîiijnt van de hand van Marcel Breyne, Vlaamschen krijgsge-vange te Soltau, een roerend ge-dicht, dat men niet zonder bewondering en aandoerùng zal lezen. Het nieuwe nummer van a Antwerpen Boven » geeft mooie portretten van Max Rooses, Julius Sabbe, Domien Sleeckx, Destanberg, Broeckaert en H. Ibsen. We vermelden vooral een geslaagde karrika-tuur van Hans Mugger voorstellend het Vlaamsche Recht door leugen, laster en kwade trouw bestookt, en verpersoon-lijkt in een onverstoorbaren Vlaamschen strijder. Dit plaatje is ©en aantrekkelijk-heid te meer van het rijk geïllustreerd blad. Warm aanbevolen. VOLKS-LEESAVOND. — Donder-dag, 3 Februari e. k. om 8 uur 's avond.» (torenuur) Volks-Leesavond, ingerient door de Libérale Volkspartij en Kies- en Propagandawerking Help U Zehe, in het lokaaî «Liberaâl Volkshuis », Volk-straat, 40. De htef Karel Weyler zal spreken over Burgerneester Jan Van Rïjswijek. De toegang is voor ieder kostelcos. Niemand is verplicht te verbruiken. LEES- EN VERTELUUR VOOR KINDEREN. — Donderdag, 3 Februari, e. k. om 4 uur 's namiddags' (torenuur) lees- en verteluur voor de meisjes van minstens tien jaar oud in het lokaal « Liberaal Volkshuis » Volkstraat, 40. De heer J. Levis zal. vertellen van « Roodmantel » en van « De drie Mees-terstukken » door Andersen Een bestendige inkoomkaart kan voor elk kind, dat minstens tien jaar oud is, afgehaald worden in het « Liberaal Volkshuis » Volkstraat, 40, aile werkda-gen van 10 tôt 1 uur. EENE MOLIERE TENTOONSTEL-LING IN DE COMEDIE FRANÇAI-SE. — Om den 294en verjaardag van Molière's geboorte te vieren heeft de Comédie Française twee matinées, op 15 es 16 Januari, gegeven. De heer Emiel Fabre, algemeen administrateur, dacht dat het belangrijk zou wezen om ter-z«lfdertijd in het foyer eene tentoonstel-ling t« hou den van eenige relikwieën, manuscripten, dokumenten en drukwer-keji betrekking hebben de op Molière. Geïmproviseerd, geeft deze tentoon-stelling aan, wat het « Huis » over 6 jaar denkt t« doen, als het derde eeuwfeest van de geboorte van zijn onsterfelijken patroon zal- gevierd worden. De téntoongestelde stukken zijn in twee sériés verdeeld. de ee,ne heeft betrekking op het leven en de andere op het werk van Molière. De eerste begint met de doopakte van 15 Januari 1622, welke door Beffara in 1821; ontdekt en uitgegeven werd. Deze akt atelt den datum vast, welke sedert dit tijdperk als die van de geboorte van Molière is aangenomen. Een huurceel en een ontvangstbewij» geven twee fraaie handteekeningen van Molière te zien. Vervolgens het verhaal va,n den dood van Molière, op 17 Februari 1673, door La Grange in zijn register gegeven ; dan de lof- of satiriscLe grafspreuken en ver-halen over de aankoms't van Molière's schim in de Elyseesche Velden. Een horloge, twee portretten, het « leven van Molière » door Grimarest, het proces-verbaal van de zitting van de « Académie Française » op 26 November 1778, s'waar het opschrift gekozen werd : r< Rien ne manque/à sa gloire; il manquait à la nôtre ! » (Niets ontbreekt aan sijne glorie, hij ontbrak aan de onze) '/oor het borstbeeld van Molière dat door î'Alamberèt aan de Akademie geschon-ken werd, voltooien het gedeelte dat aan le levensbeschrijviner van den Vader van ie « Comédie » gewijd is. Wat zijne werken aangaat, heeft ailes rat men aan orgineele uitgaven en pla-:e* heeft bijeengebracht, uitsluitend op rolgnd# stukken betrekking : « Le Dipit Amoureux », « Le Mariage forcé », « Le Médecin malgré lui », « Tartuffe », « Le Malade Imaginaire ». FRANSKILJONSWERK IN SINTE AGATHA-BERCHEM. — Een leze schrijft ons : « Voor de jonge wefklieden zijn e: werkboekjes voorgeschreven, die zij it hun gemeentehuis bekomen. Weet U hoi deze boekjes die in Molenbeek en Sint Agatha-Berchem uitgereikt werden, hee ten? « Carnet des filles mineures, d: femmes, d'adolescents et d'enfants tra vaillant dans les établissements indus triels ! » Weet u wat deze boekjes inhou den? Uittreksels uit de wet, die, on door de uitsluitend Vlaamsche bevolkin^ dezer gemeente, goed begrepefi te wor den, uitsluiitend... in 't Fransch gedruk zijn ! ! Waarom is dat zoo? » Ja, beste lezer, dat hoort zoo in Vlaan deren, dat is altijd zoo geweest. Waar om veranderen ? 't Is geed mogelijk moest men te St-Agatha-Berchem tôt in-keer komen, of gebracht worden, dat ei onmiddellijk een smeekschrift van zîcl noemende Vlaamschgezinden zou rond g a an om hbt hekken aan den ouden stijl h laten... En t»ch zal 't eenmaal beter wordm hier ! DE VERMEERDERING VAN HET ROLLEND MATERIEEL DER DUIT-SCHE SPOORWEGEN. — Belang-wekkende cijfers over de vermeerdering van het rollend materieel der Duitsche spoorwegen, in 1915, werden door der heer L. von Schoewen in de « Landes-eisenbahtirat » gegeven. Men vemeemi er eerst, dat 11,000 open wagens in ge sloteiï wagens voor het vervoer vai: 'L'oopwaten en van allerlei materieel her-schapen werden. Het spoorwegbeheer had voor 1915 besteld : 1502 locomotie-ven, 26,000 goederenwaggons, 2363 rei-zigerswaggons en 1418 bagage'waggons. 209 locomotieven en 5503 goederenwaggons konden niet in den bepaaldcn tijd geleverd worden, maar dit verlies zal binnenkort ingehaald worden, want een onderzoek bij de bouwmaatschap-"ijer. heeft getoond, dat zij nog nieuwe bestellingen tegen Maart konden uit-voeren.De bestellingen voor 1916 zijn trou-wens nog gewichtiger dan die voor 1915, omdat er sprake is van 1600 locomotieven, 1700 waggons voor reizigers, 400 bagagewagens en ongeveer 30,000 goe-der en wagens. WOORDVERKLARING. — In een artikel, aan den « Freschstâtter Beo-bachter » ontleend door het « Vader-land » en overgenomen in ons blad, las men over een kralceel in een Gentsch koffiehuis wegens het gebruik van het woord <( lappekakker ». Een vriendelijke lezer geeft ons de volgende verklaring van dat woord : Natuurlijk heeft men hier «labbekak» of « labbekakker » op het oog. De etymplogie van dit woord wordt door een verklarend woordenboek aldus | opgegeven : iemand, die zich bezondigt ! aan labben ( (babbelen) en kaken (kake-Iea.); Oorspronkelijk zou d« beteekenia er van lui den : babbelaar, domme prater, kwaadspreker. Echter wordt er (in algemeen Nederlandsch) eigenlijk mede bedoeld : iemand zonder karakter, een slappe vent, een zwakkeling, een ban-gerik, een lafaard. In dezen zin is de vorm « labbekak » in de omstreken van Diest niet onbe-kend. Evenwel wordt in onze gewest-spraak een man zonder karakter vaker een a vijg » genoemd, een woord dat, wat de figuurlijke beteekenis aangaat, zeei- wel overeenkomt met het Fransche gelijkwaardige « une moule ». Daarentegen wordt er de naam « labbekak ■»> meest gegeven aan een verwend of -bedon/en kind, ook aan een grootere jongen, die zich zoodanig aanstelt. Naast « labbekak » gebruikt men hier ook in dit geval het dialectische « lelle-baard », dat wat oorsprong betreft met het vorige groote gelijkenis heeft. Immers, lellen is snappen, babbelen, zani-ken, dus nagenoeg hetzelfde als labben. OVER DE VLAAMSCHE HOOGESCHOOL. — Een Brusselsch Fransch blad dat zich sedert eenigen tijd met de Vlaamsche beweging bezighoudt,schreef onlangs het volgende : « Nu de Vlamingen eens een recht veroveren waarvoor zij zoo lang moesten strijden, ziet men hun eeuwige tegenstrevers uitroepen. « Ge moet dat weigeren ! » De Vlamingen hebben tôt plicht de Hoogeschool te aanvaarden ; zoo te handelen is een plicht dien zij te vervullen hebben te-genover zooveel duizenden Vlaamsche helden die hun bloed vergoten hebben aan den IJzer en zich nog dagelijks opofferen voor onze zaak. 't Is ook een plicht jegens een arm volk dat zij moe-ten trachten te genezen van zijn cnwe-tendheid en te redden van een totaal verval. » Heel ja&t sert,' d. 't îs ca!r ons g*, dacht, oveHgenç. lets voor iederen dag Edward Kcurvels Wij weten nu dat Edward Keurvels niet bezweken is aan de jieht, de ziekte, die Rubens ten grave sleepte, doch dat de toondichter aan dezelfde ongenees-lijke maagkwaal gestorven is die Hen-clrik Conscience neervelde. Onze groote romanschrijver viel het 1 slachtoffer van zijn onvermoeibare r werkzaamheid. Wanneer hij een werk . schreef gimde hij zich geen tijd om : rustig de niàaltijden te verorberen. Hij slikte het eten binnen zonder zelfs te weten wat hij at en zette zich dan weer onmiddellijk aan den arbeid. De natuur vergeeft niet aan wie haar wettqn trot-seeren.Een rustelooze zwoeger was ook 1 Keurvels en dezelfde oorzake.n hebben ■ tôt dezelfde noodlottige gèvolgen geleid. » Het lernmer heeft het foedraal verteerd. En al dat werken was noch voor eigen 1 voordeel noch eigen gewin, voor eigen naam noch roem : het was - ailes voor Vlaanderen. Niemand heeft zich zoq volledig zonder rekenen of bedingeii- geofferd. Dat zullen wij morgen gedenken als wij den edelen man zullen gaan leggen bij Hen-drik Conscience, Péter Benoit en Jan van Rijswijck. Op zijn doodsbe<i, in zijn kiuis van Hoogboom, Het Kersouwlie, ligt hij in zwart gewaad, waartege.n de witte baard schril afsteekt. Het is een prachtige kop docli op het gelaat ligt een sanartelijke uitdrukking. De zeer magere handen dmkl^mmen het laatste lied dat hij toon-dichtte : het is een Kerstliedekeu. De woorden ervan dagteekenen uit de I6de, misschien wel uit de 15de eeuw. Het is een zoete herderszang, een samenspraak tusschen d<; 'Vergiliaansche herders Co-ridon en Tityr, naar de wijze van den tijd. 0 Coridtan, «iet Hier dm «taiL daar 't oleyii© Kindje-n liggie.11 «ai. n Spreekt, Tietere, do moedier en vraecht ha-er ean# of wdj te samen mogen binnein. » Coant, herdeï-keaia, maer sijit toch Btil, Mij diunkt dat 't Kimdeken wat aïaepeia wil ! Hoe aangrijpend klinken die woorden bij dezen man, die Rust elders voor leuze had en nu ook « wat slaepen wil ». ! Edward Keurvels was een man uit één stuk. Hij heeft nooit mee gedaan jaan politiek noch aan vrijdenkerij. Hij dichtte menig godsdienstig lied met in-. nige zielevrcomheid, en terwijl de dood langzaam maar zeker 11aderde zong hij het lied der herde-rkens bij de Irnbbe van Bethlehem. Doch hij bqzat. niet het ge-loof en was onoverwinneKjk wars van j aile huichelarij en logen ; hij was slor-jdig in niets, en zooals wij eergisteren i schreven hij legde het hoofd neder in de ! stille fierheid ziiner onwankelbare overtuiging.: Geen diepgeloovig, oprecht kristen-| mensch zal hem dit euvel duiden en al | de katholieke Vlamingen zullen aijn : lijkbaar vergezellen. ; Hun voerman, Alfons Rijckmans, kwam hulde brengen aan Jan van Rijs-wijck ; deze nochtans was een onver-zoenbare strijder van de Vrije Gedachte. Edward Keurvels was dit met en met i niemand liet hij zich uit over zijn wijs-I geerige overtuiging, doch zijn geweten kende geen toegevingen. Dat verdient , iediers ee.rbied. | In de laatste dagen sprak Keurvels : verscheidene malen ovei" zijn broeder , Jef en vroeg naar hem, maar hij heeft niet meer geweten dat deze hem v66r ■ was gegaan in de eeuwige rust. j Twee schoon figuren verdwijnen uit ' den Vlaamschen strijd doch hoe schrij-| nend voelen wij hier te Antwerpen het onherstelbaar verlies van Edward die nog wel tien jaar onze geestdriftige lei-t der en trouwe medcstrijder had ktumen . en moeten zijn ! j Nog een opmerking : Vermits wij op l onze Vlaamsche kalenders de voor ons 1 merkwaardige datums herdenken, zal de 8 1 Maart van ieder jaar twee namen vereeni-' gen die vereer.Lgd mogen en moe.ten wor-. den : S Maart 1901, dood van Peter Benoit. 8 Maart 1853, geboorted a g van Edward' Keurvels. Zoo zullen wij ze telkens te zamen herdenken en 't zal een verdiende eer en hulde wezen aan den man die zich offerde om den Meester door zijn volk te doen ! iofhebben en waard««F®ii. LUC.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.