Drakater-Uitgeefster Sam: Maatschappij HEÏ LICHT bestuurder : R. PC VJSCH. Udeberg-Gent . REDACTIE . . ADM1NISTRAT1B KOOGPOORÏ. 29, GENT VOORUIT ABCNNEMENTSPRIJ5 BELGIE Orie maanden. . . , , fr. 3,25 Zea maaadcn • , . , . fr. 6.50 Een jaar. fr. IUO Mw> aboBneert zich op aUe postburMfes DEN VREEMDE Crie masnden (d«gclijk» verzonden). < . , . . fr. 0.79 Or gaan der Belffisçhe WeM'edenpadïj* ferschjjiîetîde a!k da^en. Bekendmaking De paketten, die uit België aan de krijgsgevangenen in Duitschland gezonden worden, zijn grootendeels in weinig sterk papier ingepakt, en komen dikwijls bescha-digd aan. Gedeeltelijk gaat aldus de in- houd onderweg verloren. De adressen zijn dikwijls met zegellak opgemaakt en gaan onderweg a£, zoodat het dan onmogelijk is ze te bestellen. Er wordt 'vanbevolen als paketombullin-gen slechts duurzame stoffen in beste lin-nen, te gebruiken, en de adressen op de linnen omhullingen op vastgenaaide linnen-stukken te schrijven. ONS ZONDAGSBLAD Om onzen lezers een gedacht te geven van 't belang, dat ook de verdere nummers onzer Zondagsuitgave zullen aanbieden, geven we hier een gedeôltefêjk overzicht der bijdragen, welke op verschijning wachten : Callant Emiel : Eugeen Zetternam herdacht. — Cantré Jan : De kunste-naars der nederigen en van den arbeid. — Crâne Walter : over Kunst en Socialisme. — De Graeve Jozef : Onweerswolken. — De Smet Ach. : Straat-artisten. — Dhondt Gust. : Een weerzien ; De man met de kloppers. — Lambrecht Lam-brechts : Het portret ; De maaizeis ; De waakgans. — Loveling Virginie : Stoombootindrukken ; Harem-dames ; Barontje en Baronesken. —. Turgenjeff Iwan : Genadebrood. — Twain Mark : Een leugen. — Van Biesbroeck Jules : Kunst en maatschappij. — Van den Heuvel Arie : Iets naar aanleiding van onze kunstreis in Bohemen. — Volkman Ach. : Dietman en Gouderik ; Symbo-lisch verhaal. — Werkers G. : Bernard Shaw. Nog vele andere stukken zijn in bewerking, bepaald aan ons Bijblad toe-gezegd. Bij voorgaande lijst moeten we reeds niet veel aanbeveling voegen ; goede waar prijst zichzelf. Lezers koopt het Zondagsblaîl! DE MISDAAD EN HArE OORZAKEN Vrijdag, 14 Mei, hield onze partijgenoot P.-J. D'ïïoedt, voor een zeer talrijk pu-bliek, eene voordracht in « Ons Huis », te Gent. Het onderwerp : « De Misdaa-d en hare oorzaken » was z66 belangrijk "it wij er e&n uitgebreid verslag -an laten verschij» nen : • Gezel P.-J. D'HOEDT : Partijgenooten, Ik vraag verschooning als ik niet ailes wat ik aanraak, breedvoerig kan bespre-ken. De stof is z66 uitgebreid, z66 veel-vuldig, dat men haar : ooit volledig kan bespreken. Deze Kwestie is te veelzijdig. Eene voordracht dient om het volk in te lichten. De toehoorders moeten overden-ken en zich eene overtuiging vormen. Een Engelsche schrijver, John Ruskin, heeft gezegd : « Hoe meer ik er over na<-denk, des te meer kom ik tôt de slotsom, dat het gewichtigste, wat een menschelijk wezen op deze wereld doen kan, is, iets te ziea en wat het zag, op duidelijke wijze mede te deelen. Ik ook heb rondgezien en voel me ver-plicht nu en dan van dat wat ik zag, iets aan anderen mede te deelen. Ib beschouw de misdaad van het socialis-tische standpunt, en, ook als mensch. Tôt wat besluit kom ik dan ? Dat de misdaad een raaatschappelijk ver-schijnsel is en haar bestaan vindt in de mistoestanden onzer samenleving. De misdaad is een kar.ker en bedreigt ons heele bestaan. Want allen worden wij er door medegesleept. De misdaad wordt niet in den mensch geboren, maar door allerlei omstandighe-den in ons gewerkt en '■ntwikkeld — erfe-lijk belasten en zieken sluiten wij uit. Er zijn gcene gcvolgcn zonder oorzaken. En toch schijnen de meeste menschen a et anders te meenen. Want steeds strijdt men tegen de gevolgen. terwijl men de oorzaken niet eens opzoekt. Misdaad is niets an-ders dan een gevolg van voorafgaande oorzaken.Wat is misdaad? Welke zijn hare oorzaken? Gewoonlijk wordt ailes wat in strijd is met de wetten als misdaad aanzien. Mo^rd. ôiefte, vruchtafdrijving, pédérastie, kin-dermoord, prostitutie. Waarom en waardoor gebeuren aile soor-ten van misdaden 1 Er zijn vele oorzaken. Het midden en de opvoeding, een gebrekkig of g een onder. wij s, zwakke gestellen, zieke hersenen, overerving. de maatschappelijke wanver-houdingen.Ailes werkt de misdaad in de hand. L'a familie, de kerk, de school. op jet werk. Het midden. Hoe het midden, waarin kinderen worden groot gebracht, op dezen werkt, wordt treffend uitgedrukt door een Engelschen schrijver, G.A. Reid, in de volgende woorden : « Zelden wordt erkend dat de opvoeding, die in 't algemeen den individuen van een heel ras of volk ten deele valt, een goeden of een slechten invloed kan hebben, of beiden tegelijk, en dat 'oor de opvoeding de stoffelijke en verstandelijke vooruitgang of stilstand, het wel of wee van . et ras bepaald wordt. Men ziet algemeen in dat een kincL opgevoed door slordige menschen, waarschijnlijk ook slordig zal zijn ; dat een fejad onder J nia arda waarschiinlift ook lui zal worden; dat een kind, opgevoed door flinko lieden, waarschijnlijk ook flink zal zijn; dat een kind, opgevoed door oneer-lijke menschen, vennoedelijk ook oneerlijk, onzedelijk zal worden; ciat een kind, opgevoed door bijgeloovigen, waarschijnlijk ook bijgeloovig wordt; dat *a kind, grootge-bracht door moedige, ondernemende lieden, waarschijnlijk moedig en ondernemend zal zijn; dat een kind, opgevoed door vrees-achtigen en voorzichtigen, vermoedelijk vreesachtig en voorzichtig zal zijn ; dat feitelijk de geest van het eene geslacht zich herhaalt in den geest van het volgende, niet door erfelijkheid, maar door opvoeding. Doch algemeen ziet men voorbij, dat de verzameling van individuen, die men een ras of volk noemt, in dit opzieht beheerscht wordt door dezelfde wetten en omstandig-heden, als het individu, en daarom, indien een geslacht lui is, dan zal het volgende ook lui zijn ; indien een geslacht werkzaam is, dan zal het volgende dat ook zijn, en zoo voort. Maar hierin ligt de sleutel tôt de kenmerkende eigenaardigheden van volken en rassen, en tôt een groot deel der wereld-geschiedenis.Hoe komt het dat de hooge plaatsen in onze maatschappij 'oijna uitsluitend bekleed worden door burgers? Omdat de burgers zooveel knapper en beter aangelegd zijn dan wij ? Wordei die met andere hersenen geboren dan wij ? Is hun verstand scherper, hun aanleg beter dan bij anderen? Neen, maar zij zij.n kinderen der fortuin, zonen cener bevoorrechte klasse. Zij hebben gelegenheid tôt studie, voo'r hooger onderwijs gehad. Zij gingen ter school soms tôt hun 25 jaar, terwijl de arme reeds heel vroeg de schoolbanken moest verlaten om het ontoereikend loon van den vader aan te vullen. Nu, door de leerplicht, zullen de werkerskinderen tôt iiun 14 jaar onderwijs genieten. Hoevele beroemde advokaten, geneeshee-ren, geleerden treft men onder de burgers aan? Waar zijn de dichters, de groote kun-tenaars onder hen ? Keer nu de zaketi om. Men krijgt misschien nog een beteren uit-slag.Uit welken stand spruiten de groote kunstenaars, uitvinders, geleerden?. Uit den arbeidersstand. Om verschillige redens treft men onder de rijken minder misdadigers aan dan onder de armen. 1° De rijken zijn in minderheid. 2° Het gerecht is minder streng voor hen. 3° Door te leven in overvloed zijn zij niet gedwongen tôt stelen voor hun bestaan. En, stelen zij toch..., de straf is niet in evenredigheid, omdat de rechters ook hun vrienden, mannen hunner klasse zijn. (Spre-ker haalt als voorbeeld het geval Wilmart aan.) Met welke reden gebeurt er moord ? Onder den invloed van den drank, uit wraakzueht, uit jalouzie, door beleediging, door aangedaan onrecht, enz. Dieften worden gepleegd uit gebrek, door hjders van kleptomanie, om onbevre-digde behoeften te voldoen. De vruehtafdrijvingen gebeuren uit vrees voor armoede of uit vrees voor schande. De pederastie, die zelfs de hoogste stan-den besmet, spruit voort uit de gebrekkige samenstelling der teeldeelen. Gehuwde man-jae», «Ji* klabie jonseua a» volwa«aan man nen gebruiken tôt 't bevredigen hunner driften. Zouden die niet meer genot sma-ken door op natuurlijke wijze hun driften te bevredigen? Die lieden, zegt Oscar Wilde, mogen op geslachtelijk gebied, als abnormaal be-schouwd worden. De kindermoord komt meestal voort bij jonge meisjes om dezelfde reden aange-haaid bij de vruchtafdrijving : vrees voor schande. Aan prostitutie leveren zich een a ronde vrouwen over om hun bestaan te verzeke-ren.Voorheen bestond de prostitutie ook. Zoo hebben wij bijvoorbeeld de hetaeren, enz. maar baden verschilt zij met die van yroeger. (Spreker D'Hoedt haalt voor iedere oorzaak talrijke bewijzen en voor-beelden aan.) Stellen wij de verantwoordelijkheîd vast. Door alkoolgebruik ontstaat individuel'.3 verzwakking in aile opzichten. De alkohol speelt een groote roi in 't bedrijven van misdaden. De gevangenissen en krankzin-nigengestichten worden voor 3/4 door misdadigers en gekken gevuld, die hun ziekten aan 't drinken van genever hebben te wij-ten.Wie is verantwoordelijkî De drinker, de herbergier, de stoker? Neen, de Staat die den alkool zou moeten monopoliseeren, den verkoop ervan beletten; hetzelfde met de wapens. Door talrijke voorbeelden bewijst de voor-drachtgever dat naarmate de a.rmoede stijgt de misdaden vermeerderen. _Er is nog een ander faktor waarvan er dient rekening gehouden te worden : De ue-dorven maatschappelijke toestanden. De Engelsche Bchrijfster Siveney zegt: € Verlamde of vergroeide hersenen, en hersenen met een physiek gebrek of van te kleinen omvang zijn, elk om bijzondere redens, niet bevorderlijk tôt het bezit van moreele gevoelens; d, w. z., daar ontbreekt gevoel van rechtvaardigheid, waarheid, liefde, geloof of welwillendheid. De hersenen zijn eigenlijk het mekaniek, waardoor de geest op het lichaam werkt, een stoffelijke machine, opgebouwd uit dezelfde ele-menten die in wisselende vormen het heele heelal doordringen ; doch zij worden be-stuurd door een onstoxîelijke kracht, oen onbekend, ontastbaar iets, dat, gelijk het leven zelf (welks oorsprong eveneens onbekend is) in Kijn aard en ontwikkeliug af-hangt van de geschiktheid van het stoffelijk materiaal, hetwelk onder zijn invloed staat. Alzoo blijft het leven niet wonen in een ziek lichaam ; de in verval geraakte organen, weefsels, zenuwen en spieren, kunnen aiet meer voldoen aan zijn eischen, of handelen in overeenstemming met zijn levenskracht. Het leven gaat dus heen. Op dezelfde wijze kan het edelste, reinste en heiligste streven van den menschelijken geest geen veld van werkzaamheid vinden door middel der hersenen, indien deze in ongezonden toestand verkeeren. Het leven en de geest, beiden, zijn in .Isn tegenwoordigen toestand der met gevoel be-ga^ifde wezens, voor hun bestaan en ont-wikkeling afhankelijk van een sympathieke en gezonde physieke omgeving: Het is vruchteloos tôt den dronkaard te spreken over het voortreffelijke der matigheid, zijn stoffelijk brein, doortrokken met alkool, kan geen gevoelens van matigheid of zelf-beheersching bevatten. Even vruchteloos is het preeken over het sfihoone der kuisch-heid tegen een slachtoffer van immorali-teit. » De Engelsche geneesheer Morel zou de jonge gevangenen willen laten onderzoeken om vast te stellen hun lichamelijke en gees-telijke erfelijkheid, ziekten gedurende de kindsheid, hun opvoeding, werkkring, omgeving en verzoekingen. En elk geval moet op zich zelf vorgvuldig zielkundig en lichamelijk bestudeerd worden. En hij besluit : « Zoodoende twijfel ik niet, of misdaad en straf zuilen in de toe-komst op nieuwe wijze bestudeerd -vorden, en wel met dezen uitslag, dat de bevolking der gevangenissen zal afnemen, en dat Je zeer talrijke jonge overtreders van tusschen de 18 en 25 tôt 32 jaar toe, wanneer zàj wer-kelijk erfelijk belast en onopgevoed zijn, in plaats van voor enkele inaanden of jaren gevangen gezet te worden, een bijzondere opvoeding zullen ontvangen, tôt een nieuw geneeskundig onderzoek uitmaakt, dat zij weder goede burgers mogen heeten. » De zonden der vaderen vaJlen op de kinderen door overerving. In « Spoken » van Ibsen, is deze theorie, of liever, de door onderzoek vastgestelde zaak, ten klaarste uiteengezet. De moderne geneeskundige wetenschap getuigt : « Het is bewezen, dat buitensporig alkoolgebruik zijn invloed, geslachten lang doet gelden. De verschrikkelijke vormen van ontucht treffen met strenge berooving van levenskracht d" nakomelingen van het derde en vierde geslacht >. Darwin, Lublock, Lombroso en anderen, zijn het daarmede volkomen een . De Engelsche — reeds aangehaalde — schrijfster Siveney zegt : « De afstamme-lingen van gealkoliseerde ouders vertoonen eigenaardige moreele afwijkingen, als si-ging tôt diefstal en bedrog; de aJkool ver-stompt het geweten, door het slaperig, on-gevoelig en krachteloos te maken, en deze toestand van zedelijk verval wordt op het koïacpd cceslacht overirebracht en vertooat zich in een ziekelijke neiging' tôt misdaad in verschillende vormen. » Lombroso geeft een treffend voorbeeld daarvan : « Van het hoofd der familie IIax Jukes, een grooten dronkaard, zijn in 75 jaren 200 dieven en moordenaars, 280 gebrekkigen, lijdend aan biindheid, stompzinnigheid of tering, 90 prostituées en 300 kinderen die vroeg stierven, afgestamd. Verschillende leden dezer familie hebben dta staat meer dan een miilioen dollars ge-kost. » Darwin zegt: « Het is maar aJ te zeker, dat krankzinnigheid en ontaarding van geestvermogens evenzeer in de familie blij-ven. > De Engelschman Gorbet verklaart : « Vijf-tien duizend patiënten worden jaarlijks uit de krankzinnigengestichten van Groot Bri-tannië ontslagen, waarvan de meesten als genezen worden ingeschreven, anderen weer niet. Zij gaan de wereld in. velen van hen planten het ras voort en geven het aan-zijn aan een nageslacht met neiging tôt krankzinnigheid. Tegen groote kwalen moeten radikale ge-neesmiddelen aangewend worden. Zoo steit een geneesheer voor — zijn naam is mij ont-gaan — en ik ben met hem volledig t'ak-koord, aile mannen en vrouwen die dronk-aards. of met krankzinnigheid besmet zijn, te beletten kinderen het leven te schenken, dus. ze onvruchbaar te maken, om te voor-komen dat door dezen een geslacht van lichamelijke en geestelijke zieken en misdadigers, voortbrengen. Helpt het straffen ? Neen, het verbittert de gemoederen, maakt krankzinnig, drijft tôt zelfmoord. Helpt de doodstraf ? Neen, de bewijzen vinden wij ervan over-vloedig in de landen waar ze nog bestaat. Straft men zieken omdat zij ziek zijn ? Z66 handelt nochtans onze maatschappij. Het is misdadig hen te straffen die door onze schuld tôt misdaad overgingen. Misdadigers zijn slachtoffers eener slech-te, of verkeerd ingerichte maatschappij, of ziekelijke lieden. Hebben wij geen verachting maar mede-lijden voor hen. De heilige gesehiedenis leert ons dat de massa de overspelige vrouw wilde steeni-gen, waarop Jezus '.en toeriep : « Wie van u zonder zonden is, hij werpe den eersten steen » — en geen wierp hem want allen hadden gezondigd. Laten wij ons zelf eens ons binnenste onderzoeken. Als wij ailes goed n^gaan, zullen wij leeren begrijpen. En, zegt Multatuli: « begrijpen is vergeven ». We moeten ons niet vernederd achten door deze zelfbekentenis. Wij zijn allen menschen en bijgevolg onderhevig aan zwakheden, die tôt verkeerde daden drijven. Het is niet onze schuld dat de organisa-tie onzer maatschappij sleeîit is. Laten wij ons best doen om ze te vervor-men, ze beter te maken. (Toejuichingen.) De reden aar werd door den voorzitter, gezel Alleman, bedankt voor zijne belangrijke en leerza-me voordracht. D. N. B. — De werken van de aangehaalde schrijvers zijn in onze Boekerij, op de Vrij-dagmarkt, verkrijgbaar. Èuropeesche oorlog in West-Viaanderen ©S3 isi 't Noorden van FranKrsjH Gflicleele teiegramisn : Uit lluiisfôfse fcrosa Westelijk oorlogsterrein : GENT, 16-5-1915. — Ten N. van Yperen aanvallen van zwarte troepen ten W. van het kanaal bij Steenstraete en het Sas, aanval afgewezen. Bij Steenstraete duurt het gevecht nog voort. Ten Z.W. van Rijssel engelsche infanterieaanvallen ten Z. van Nieuw-Kapelle aan de meeste plaatsen aigeslagen, aan enkele punten wordt nog gevochten. Beiderzijds de Loret-to-hoogte en bij Souchez evenals ten N. van Atrecht bij Neuville vernieuwde Fran-sche aanval in ons vuur deelsgewijze met sterke verliezen voor de Franschen mis-lukt. Ten W. der Argonnen sterk Fransch steunpunt ten N- van Ville sur Tourbe door ons bezet en tegen drie vijandelijke nacht-aanvallen behouden. Tusschen Maas en Moesel artilleriegevechten. Infanteriege-vechten aan den westrand van het Pries-terwoud nog niet geëindigd. Oostelijk oorlogsterrein: In de streek van Szawle Russische uit-val gemakkelijk afgewezen. Gevangenen daar tôt over de 1500 gestegen. Aan de Dubissa ten N.W. van Ugiauy kleine af-deeling van ons voor sterke Russische krachten uitgeweken. Bij Eiragola Russen onder verlies van 120 gevangenen terugge-worpen. Bij Augustow en beiderzijds de Omulew sterke Russische nachta-anval mis-lukt. Hier 245 gevangenen. Tusschen Pili-! ka en boven Weichsel evenals aan het front Sambor-Stryj-Stanislau verbondene legers in verderen vooruitgang. Vijand biedt aan de beneden San stroomafwaarts van Przemysl wederstand. Uit FrasrascPi© br@w PARUS, 13 Mei. (Reuter.) Het avondbe-richt luidt: « De Belgen hebben gister avond een nieuwen aanval op den rechteroever van de Yser afgeslagea. Wij hebben opnieuw suceessen behaald ten noorden van Atrecht. Wij hebben het dorp Ablain veroverd. Wij bestormden nog eenige huizengroepen van het dorp .Jeu-ville.Twee aanvallen der JJuitschers op Bagatelle in de Argonnen werden afgeslagen. PARUS, 14 Mei (Havas.) Officieel be-rient van heden namidadg 3 uur: Sedert gister morgend heeft het onafge-broken geregend. In den afgeloopen nacht hebben wij on-danks het lastige, feiibberige terrein ver-scheidene Duitsche loopgravea vermees-terd ten zuid-westen van Souche? Op het overige deel van het front Loos-Atrecht hebben wij al het terrein, dat wij den vorigen d&g hadden gewonnen, weten te behouden. De Duitschers hebben gister middag Oa^ reoicy zonder gevolg beschoten. Behalve Ablaing, is ook St-Nazaire door de Franschen in zijn geheel vermeesterd, op slechts enkele huizen na aan den ooste-lijken zoom van het dorp, waar de strijd nog wordt voortgezet. Te Neuville St-Vaast hebben de Franschen opnieuw eene groep huizen genomen in heb noordelijk deel van het dorp. In het dal van de Aisne hebben wij vier Duitsche blokhuizen vernield en verschei-dene loopgraven met den grond gelijk ge-maakt.De twee aanvallen der Duitschers die bij Bagatelle in Argonne zijn afgeslagen, hadden onderscheidenlijk 's nachts en overdag plaats. De laatste was uiterst verwoed. PARUS, 14 Mei (Reuter). Officieel be-bericht van vanavond: Ten noorden van Atrecht heeft de ongun-stige gesteldheid van het terrein het krijgs-bedrijf belemmerd, maar toch hebben wij ons offensie'f voortgezet en ten Z. W. van Au-gres een Duitsche loopgraaf ter lengte van 1 K.M., een versterkt bosch en een loopgraaf van de tweede vijandelijke verdedigingslinie genomen. In Neuville hebben wij nog meer huizen stormenderhand veroverd. Een aanval der Duitschers in het bosch van Ailly hebben wij afgeslagen. Op de overige deelen van het front is het rustig gebleven. W. T. B. PARUS, 17 Mei 1915: Eerstc bericht: Ten N. van Arras maakte de toestand van het terrein ons vooruitkomen moeilijker. Toch duurt onze offensieve voort Ten Z. W. van Augres vielen wij den weg Aix Noulettes-Soulez aan, en namen er ten N sterke duitsche loopgraven van een kilo-meter front en ten Z. namen wij een gehucht en een loopgraaf. Verder ten Z. zetten wij de zuivering voort van den Z. en O.-kant van Notre Dar me de Lorette en Neuville-St-Baart. Wij namen nieuwe huizengroepen. Onze artillerie bracht den vijand groote verliezen toe. De duitschers vielen aan in 't woud van Ailly. Nadat zij voet gezet hadden in onze eerste lijn werden zij teruggeslagen. Van el-ders niets bijzonders. Tweede bericht: Sedert gisteren heeft het tôt in den nacht hard geregend. Wij namen trots den slechten toestand van het terrain verschillige duitsche loopgraven ten Z.-W. van Soulez en behielden al de iandwinst van de vorige dagen. In het Aisnedal vernielden wij vier duitsche blokhuizen en verschillige loopgraven. wtb. PARUS, itTTb. (Ambtelijk) : Morgend bericht: Sedert gisteren avond geene verandering ten Noorden van Arras, waar de strijd voortduurt. wij rukten 500 m. vooruit langs Souchez. In 't gansche gebied hevig bombardement van weerszaijden. âvondbericht; Ten Noorden van leperen braehteo wij verliezen aan den vijand toe. Onze troepen namen versohillige lçopgrar II '■■■■■ »ii■i»n»iawiixjiun^»mi iiiiini'iMwrTrimiaaimig?.wgCTn:-OTiii»ii i , Il m 31 jaar» — fô. 138 Prijs par nammer : voor België 3 oontiemen, voor den reemde § oentiemen Teiefoon s Aedactie 24? - Administrât!® 2Î45 *St9ssiat| 18 lïlEI 1»15 .11111 —— 1 -

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.