Sfc* Jaar N* 5 wuawiiairaaa (256) f yf centiemaa het nummer — 1,11. mi,- , ii ij i I i ■■i/wn '«anaaryi i "i r i l-i—inm ■•■TT,r;rrr*- r4*w\»»'-i'-»tcr.. Zaterdag 15 Januari i$n 6 De Belgische Standaard Ooor TaaJ m AbaaBtffl ?r< rp y*j« voor 5© «■»*«■* ff 3es;.»d«»K bij woraltlwtftHlig l Fa«? -3a a^fiatas : S,«S te. . ~ ^ m «g *M.«ïl4atoH ~ ïa '* la»* »>&0 m t 'i *«■< : ô.»tf f?. tdfea sunt «xempîsres ««8 stk «wwswr wcrft» *sw*i«d, wwntt j« atome»»»' prij» miadsr» ^ ^ _ ^ _ 1J__ Ï3A®BIUA,]0 BditUWdêr : ÏUDEFONS PSETERS, V*sm opsfrÙWM ; M. 1. BMJPAOUS, L. DXTYKMJië, r. »BJJCBSBSW. B. VA H BBS. SOHXkDHN, JÏÏHI ixmAïas Yfoor âk>ë m Mmmrù M< rmmû 'f'oor <aii<? mcdi&t&iiEkÉm' zicfc weisdea est g milr MA O0Q|TILj§, ï«édifk, if'MU if* âmteondigifgea 2 suf fr» à» regsl, — Eeklameîi ; 0,4s fc, 4 r^. Vteaîtf#îfcrsd& 1 »o? sec^Sœ?» van ' é<ae«3ft. a,»o f". ORS KERSTGESCHEÏÎX : De Leeszalan III. WAt ZAL SU TE L*Z£N ZIJ H ? On» volk hsefî nood aan lesing, Dit bleek ra«ds vôor den oorlog. Met dec oorl«g is het een feit gewerden, ees onontbeerlijk bestanddeel v*n het lever dat gaat buiten het ailedaagsche krin-getja van het iichamslijk werk in hei soldaten-gedce. In de ruwe werkelijk-heid van materiael- en lijfsgeweld is a dadalijk gebleken dat de ond#rgronc vas ons wezea naar iets h&akte dat in-wendige droomérij, inwendig genot, in-wendig gevosl van schoonheid en kunst inwendige b^gesrte naar iatellectusek zuivering, inwèadige smart —inesna het inwendige teven van de zicle—bevre digea moest. Van dezen toestawd in al zijn uitin-gen zullen we weten rêkening te hou-den en dusdanig de indeeliag van dezer leesschat er naar schikken. Daarom zal earst en vooral gazorgd worden voor gezonie, deugdelijke klotkc spijze voor onze volksjongen3 : — Volkslezing. Het meerendesl det lezera immers, sijn naar lesing gedre-v«n niet uitsluitelijk door weetgierigen leerdrift, aiet door karakterontledinga-drang, niet door beoordeelingsgeest. Zoover is ons volk in zijn algemeenhaid nog niet gekomen, Men wil boeken die de inbeelding opwekkea en boeien; mee-sleepende lectuur, het leven van men-schen die maa rondora ziçh zist en kent, men vraagt Romans. Echter heb-ben we romaijs en romans ! Een goede romans iseenhefboom om de zedelijke waarde van «lkendeen te schragen, en du* hooger op te leiden in de edeler ge-vo«len»,in«deler denken en edeler leven. Gosde, «tevige Romans en volksboeken hebbeawe geaoag alsdaar aijnde werken van Coascieccc» Augast en Renier Snieders, Gsaeîle, Vermeulan, om maar de grootsten te noemen. Deze volksboeken krijgen in onze leeszalen de eereplaats. Maar wij houden er nocistans aan te zeggen, dat 00k voor het tockomend lei-dend element der maatschappij in luime mata is gesorgd. De verdere ontwikice-ling op allerhande wetenschappelijk ge-bied en vskicenois heefî al onse aan-dacht getroffen. In voldoend getal zulltsn boeken eu tijdschrifteïi over Wcten-schappen, wijsbegearte, maatschappij-kunde, en*, voofhanden zijn en ten dien-■te worden gestald. Er weza nochtans van nu af op ge-wezaa dat allé bosksn ea ûjdschriften in de zaal moeten gelezen en dat geene boeken, om wèlke reden ook, mo-gen medegen®men worden. Dicn maatregel achten wij noodig en redelijk voor den goeden en vruchtdra-genden gang van ds zaak zelve. Losse Gedachten Nade»keti is een luxe die wsinigen xich veroarlooven. Wœ deîikaa (iikwijls dat ° miskead wor-d©», maar no«it dat anderea Kaisksaaen. Voor oa?erbâterii]kien zondaar 1s het gel«of can baliast dat hij uifscbudt naaraaat® aija zondea twaarder worden. —0— Het teTen krijgt een beteekenïs door onze dadea. Dr Van de Perre, V olk sver tegen woordiger Joh. Jôrgensen's « Klokke Roland a la evea graote be'angstsiHng als ditboe! o?er Bslgifi door dsn bekaaden deenschei bakserliog-scbrijvar, hebbea weinigboekei — wellicht gâsue — onder da talriike oor lofsboekan uit dszen tijd zich mog«a vai heugsc. E^nstemmlg Wôrd htt door m zaghebbacd^ Deensche pars-organea in uit voerig« bcspiftikingen ten hoogsta gepreze: om sijn heel vooream?» iettarkuadige waar^ vooreerst, maar meer nog, — mt voor ea' pc Iemisch werk aïs dit, hoofdzaak is — 01 zijn vatte, overtuigande bswtjskracht. " D boek zal uitgevochten worden 200 b^slu ' ïlovedstaden " ?ijn besprekiug. " Aia 00 een boek verdient gelezsn te wordeo daa i har. J.Jôrgenseu's " Rlokke Relacd getuij het ev«ïieeG8 Kopanîuagsche " Kristdil Dagblad ". Zoo is het ook gebleken. Kort na zijo versehijr.iag begteide ik h< werk, ea van den Deeiischen uitgever kree ik rceds de vi]fde uitgave thuis. Tussche hsiâkjes : de Argusoogen van de Duitach cacsorca hadden ditmaal aiat scherp gecoe toegekskea ofwaren misschien yaa vsrmoei enis geloken ; aaders ware het «tellig 0 «ija rtiis ssaar den viuchtelin^en-aalmoezt nier ia Zoeuwsch-Viaanderan wel iegen k ni., aoosls het geschied was met mij 01 dien tijd toegestuurde lof-rscecsia. Waiïl 00g tas8chen ftaakj«;8 : de Duitschers beb ben een wresJcn hekel aan dit werk. Wa updel&a.ste biadiijde vsa Deensche kraate thar» prijkt : " Het aucces op boekengebie iâ " Klokke Roland " is wel ail rsbe'nalve es lcugeo. Moei de Roeïaadsklok awijgea i dsn ficrea Belforr-torea te Gant, het gelul dezer " Klokke Roland " gai eerlang over? weergftlmea, en met de rouwklanken va: hetbuidig iljden in Belgie aal zijvior a!l volksrea in huii wgen taal laten hoorea de; rosp van hst geschondea recht in Bsigie. / binden zi| den kiepel dér Gantache klok no; zoo vast, al stoppen zij hua ooren nog so dicht, vernsmen zullen zij — de Duitscher — hat geweldig uitsb.ande verwijt vau hu chaa li om hua valschhsld en laugeageba zel. Waaasîr varschijnt dan eindelijk " Klok k^-Roland " in't Nsdsrîandsch ? of is hs resds vet scheaeu en wsar ? zoo eindigds d brief dien 1k van meaigen soîdaaî over dei Yzer, van meaigea Belgiâchea burger-kenai; uit Hoiland, Fran rijk en Engelacid in dej aataien tijd ontving. En telkaas kwam daa de vraag bij of ik er hua niet masr kon ove schrijven. Ik heb geantwoord, dat ik van d meests oorlogsehriften aist veel houd en nie ve?l lees, dat mijn hoofd moe word vas al di< togsastrijdige vos,ringeoocneaheid, maar da J. Jôrgeasen's Klokke Roland" een moo gsstglcerd bôsk is, met veel schoonheid, vee litilde-taerheid van oude herianeringen ui het verirapte België, tusschsn en door he aïoeke, onbevaegen, s reag baredsneerd ult-gjpreken der verguisde, ontksade waarhsic avsr osa roemriikp, Belgisch Vaderland Nog, dat et reeds aen omstandig artikel ove: verschenen ta la 4,Vnj Belgifi " en dat de ver tftling eerstdaags zal afgedrakt zija bij Pau Braud, te Bussum. Tôt geen bijzonderhedea over den inhou( z.;lf van "Klokke Roland" zal ik hier afda-len. Verschiilende Nederlandsche bladei hçbben het artikel uit "Vrij Belgie" gedselte Iijk overgaaomen ea hua lezers zoo op d< hoogt® gebracht van de wijze, waarop Jôr gensen enkele épisodes uit hst oorlogsbe drijf in België als de f= ar.ctireursqueslie, di brand van Lcuveu enz, behandelt. Ik bepaa er mij dus bast bij, enkel door opgave vai d® hOofdstukkso, den lahoud eenigzins ti omschrijveo. Op de polemiek van bat boel ga ik niet verdeï in, daar iedereen best do« h«t in de aangekondi rda vertaling zelf na ti ^aau. Zoo dus is het boek ingedeeld : I Klokke Roeland" : W^emoediga herinaerinj aan de hem best bekende Belgische stedeo aan Beîgisehg vrieaden. II. " Naar den ulter stan dag " : Besçhouvvisgen over de jongats voorleekeaen van den huidlgets Oorlog. II Via crucis'' ; Betwijfeling en weerlegginj van wat de hofprediker Stipberger uit Mùn îhea in zija veel verspraid geschiiltje " Eii VVort an die drutschen Frauen " beweert : Einan h&rten, stalca Kreuzweg sebt der greà» W->bl«âte/ ùnd hochsinriige Befreier der Kuliurwalt, das dautsche Volk". IV." De ses valscha gttuigenissea tegen Belgie " \ntwoord op elke der hoofdgezegdeo, d'à Jôrgeûsaa aantreft in hat officieele Duitscha "Dia WahrLeit tiber den Krieg" al : Het is oiet waar, 1. dat Duiischiand schuld heeft aan dezen oorlog, 2. dat wij de Beîglsche onzijdigheid schaadelijk geschoaden hebbeo, 3. dat het Ièvan of da eigaadom vaa een eukel Bslgisch burger door oaze soldaten zija aatt-getast, x >nder dut de uiterste noodweer het gebood, 4. dat onze troepan brutaal opgBtre-den zija tegen I^euven, 5. dat onze wijze van oorlogvoeren de wettsri van het volkenrecht veracht, 6. dat de strijd tegen ons zooge-noemd militaiisme gaen 3trijd zou slja te^es onae "Kultur", zooals onze vija iden het hui-chelead voorgeven. V. "Duitsch Internes-zo " : Rozeijmaaadag-Àschwoensdag-Gau' deamus i^ituc : HeriBatriagaa aan Duitsche elraattooneelen ou bijeenkoastea, VI. "Ger-mania" : Naderebepaling van hei kenmer-keade in den Duitschan geest. Tôtzoover hetboek. Vôorep alal ik en ban seker, dat dit ook ds bevinding zal zijn vaa iader onpsrtijdig i«îer: j. Jôrgensen bswijst. Hij baweerl »iet, hij beredeneert en staalt zija meening, Hij besiuit en zija. bealuit leidt hij af, hel vloeit vaa zelf uit zijn sirenge, tiiomfaatelijke bswijsvocring : Duitschland hefcft beslist ongelijk, spreekt en haadelt valsch ; België hecfi geîijk, volslagea en klaarblijkelijk ge-ijk."Klokke Roland's" draafkracht is laag geen gewone. Laat ik dit eveatjes aaawijzsa. Iemand, die tôt de oorlogvoereade landea behoort, kan zich bezwaarlijk kalm en on-partijdig geno-jg g^voelsn, mist desgevallend daa nog veelai de vrijhuid tôt apreken, om zich waarheid&lievand of waarheidsgetrouw te uiten. Voorbcelden daarvan hebben wij te overom dit overigena natuurlijk verachi]as8l te beveatigan. Bij buitenlandars is dan ook le daae iijdea van bliaden haat an blinde vooringenomenheid de waarheid zuiverat te çeraemen. VVie voos zija elgen oorlogsland apreekt, ia allicht overdreven en aïs hij et teg®n zou ultvarec, dan ateekt er cok ge-woonlijk iets achter, dat niet echt mag hee-tsn. De corlogvoerenden kuanen elkaar in dan geeat niet ontmoeten. Vergelijken, oor-d«eler>, besluiten kan eigenlijk allaen de man uit het Vredeland. Even daarom is de baleekenis van "Klokke Roland" xoo spre-Maar eea neutraal kau ook dcor lang m iunig verkeer met een vreemd volk, door itudle van en inlcviag in dieas kuast en w«-teeachap, met dat volk eenigziss vergroelen afaltbans dat volk hoogpïijzen, bewonderaa. Df hij kaa er z&kelijk belang bij hsbbea, dsl ses bepaald laud zegeviert. 't Vervolgt. Aith. Coussbns. ONZE PRIJSKAMPEN Nog steeds blijven denieuweprijskam-pen door de « Belg. Stand. » einde No-vember uitgeschreven, open. Op 1 Februari eindigt deprijskamp voor teekeningen, weergevend gedachten, gevoelens of tafereelen uit het boek je Volksfierheid,, (op ons bureel verkrijg-baar aan 0.45) ontleend. Op 15 Februari wordt de Prijskamp voor nog niet verschenen oorlogsgedi chien en oorlogsvcrhalen gesloten. Een prijskamp voor oorlogslùderen sluit op 1 Maart. Aile jongens op de vuuriioie mogen daaraan deelnemen. Zij moeten de mu-ziek zelf opstellen. Men mag met meer dan een lied mededingen. Het moeten onuitgegeven stukken zijn. Reeds kwamen ons belangrijke zen-dingen toe. We verwachten er nog veel. DE OORLOG Het daiM oïiensief doodgeloopen Zoo mag bat iminers wsl gerioamd. Hei duitsch geweld is doodgerameid met deo aer-sten stoot» Van gavechtea wordt geen gewas meer gemaakt en <^p het Cnampagoe froal hearscht sadert gisteian nog sleehts da ga woontelijk 2 artilkriebedfij vigheid. Duitsch offetsisf met doordragand doe moet dus wordea uitgesloteo. Gelijkwobei reeds voorhielden is hier slechts «on taster i l 'i spel gsweast, dat zich op audere plaat sea herhalcn kan. Waarom de Duitschers zulkf nùttalooa© pogingea daa verrichiea 1 Zuiveruit omdat ze er toe genoodzaakt worden èa door hua volk èa door de omstandlg-haden vas dan strijd. Het wordt buitcalands voor t s maer et maer gewetan dat gistiug zieb voordoet it Durschland zelf, ea dat de volksmorring cv ea dan overslaat tôt gewcldige batoogingen Het duitscha léger is verplicht te toonen da het nog iets kan en iets aandurft om het ge moed van aigen volk op te monteren De omstandigheden van des strijd ook z-iji oorza&k vaa dit plotse oploopen. Imtne?s de Dultacbera kunnen op dit oogeLfclik b*st ver geleken wordea^aan eea getergd wild dies dat te Irappelen staat van woede. Het haef zijn muile open gezet in den Balkan, maai wordt met de ryzweep lasgs achter door dt Rassen gegecseld. Het draait zich omme snakkend tegen de Russea, maar vol achter docht blijît 'i voor wat op't andera eiuda vai zija hok gebauren feàn ea om niet verraads gepakl te word#n zoo 't meeat, spriogt he; blittdeliugs mat een oraœe^i;erea, gawaldig tegen een vasistaanuea traliamaur. Dis muur zindert ampjr, maar 't beest huilt var de pijn en Vsîïi oûtgooçheliug. We kuïmer ons alzoo d® staat van Duit3chlandsmacht in deakeaen metean ook ver^laren die plois« opwelliagen van woede die nu hier, dan daai opdulkea moeten, Levendigheld rond Ypet En zoo komt de leveadighekl van 'i artille rievuur rond Yper, bijzonderlijk bezuidtn nogal verklaarbaar voor. Gelijk we hetresdi schreven mogen we ocs aaa zulkdanigen op an&k al» ia Ohampagae, ook tusschen Ypei en Atrecht verwachten. Zooveei te meer omdat hier de gehate, de verfo«id© Engel achen liggen wien d« Duitscher het nooifc ver geven zai dat hun îand de hefboom blijfi van den oorlog ea dus de ondergang var Duifschl&ad. Doch even als in Champagne mogen ze her aan aan bloedig echec verwachten. Het heeh Westelijkfrost i?. beschui doorreeksen kanon> nen tepeneen gezaaid en gtplakt zoodat w< onmogelijk iets insien kunnen dat op eec duitscha zege, zelf plaatealijke, zou kuonet wljzen. Wat echter door da Eugelschen niet moei uit het 00g verloren is dat het Duitsche ge weld tegen hen zooveei te geweidiger zai sijn als de haat dieper bijt en dat dus teger aile verrasslogen dient ingegaan. Het feit dat de € Lokai Anzeiger » zooge-zegd langs een omweg veraeemt, als zoudec de Engelachen Yper met den grond gelijk mskan, moet voldoende zijn om eea hevigt beschieting van Yper en 't Achteiland, ir voorbereiding van een grooten aaavai te ver klaran. Hunae leugeas loopen steeda huont daden voor. Een sulsiand op 'tOosteiJjk front Vandaag had het ambtelijk bericht niets anders te vermelden dan aan « oaverander-den toestand op het vechttooeeeî. > Nu moet man zich daarom niet gaan ia-beelden dat ailes gadaac is. Iategendeil, ge-reedelijk is het aan te nemen dat dfr-Russeï zich thatis duchtig aan 't Inrich^an «n 't ver schansen zijn op de veroverde stelliogan et dit onder sen aanhoudend artilierlsvuur en aaavallen vaa den vijasd. Geen cieuws ia gued nicuws. Wachten wa met kalmte dezen stilstand uitwsarindio ontbeeîlijke zaken gebeuran 'He tôt een verdar doordriagen vaa t offenskf m oetai. leiden. Onrechtstreçkgche berichten immers sprekea van gedurige troa-pe.iverpiaatsin)7eD naar't zuiden, waar een ontzaglyk leger uitgarust wordt om verder in te grVtpen, Binstdien trachten de Duitscher» en Oos-tenrîjkers de sterkte der russische krachtan weg te Demen, met in 't hooge aoordea voor Riga en Dvinks waerom eea «trommelvuur» van schrikke'.ijke gahalte io te zetten als wil-den ze doea geloovea dat h«st van hunn »nt-wege op deza beide punten zal gsmeend zijn ; als wistea z£j zelf ciet zoo :oad ala wjj — en beter — dai se thans tôt niets In staat zijn zoolang de bedreiging zuidwaarts, bij Czeraowlts toeneemt, en aile verdere ont-Wîkkelingen van dea stryd in de schaduw stelt. Het oorlogstoo&eei ia Azi& Er wordt sedert eeaige dagea hevig ge-vochten bfzaîdea Bsgdad waar de Turken de engelsche stellingsn verwoed hebbea aaa-gevalien. Na de nederlaag door de Eagel-schen by Bagdad zelf opgeioopen waardoor zij varplicht waren ic eea trek 140 kilometera af te, zakken tetover Kut-el-Amara, was hat ean tjjdja stll gebleven. De Eogelschen ge« bruikten dien tijd om han op den Tigria-oevar te veisierkeB, de Turken om nieuwe manschsppen en munities aan te voeroa. Op 6 Januari gingen zij tôt dea aan val over en maRœuvreerdcn zoo dat het gros van 't Eogeisch leger op 't punt stond ingeslotan ta worden. Toen echter, ia «an opsnak vaa iaaîdte wilskra.hjt werd door de eagelache bevfclkebbàra een aigemeenen waohocps-tegaaaanval bevolen, die clet alleealijk huana troepan meer ruimte gaf maar tôt de achtsrvolgiag leidde van da Turksche troe-pen. Ëchts-r kwamen deze op 9 Januaii terug op waardoor nu in de eerste dagea de bealis-siag mag verwacfjt worden indien al of niet de engcliche expeditie iu Mesopotamië tôt eea mislukking zal zija gedoemd. IN OEN BALKAN *1 WAT MONTENEGRO WAGHT Nog immer wordt dooïde Ooatenrijkarg het aanvallea van denbeïg Ljvcsn voartge-zet eu de iaalsie berichten melden dat de in-hamiag mag worden ingezieu. Dao staat Monténégro eau zalfde loi als Servië t® wachten. De algeheeie overrompe-liag, het veraiatigen van zija lagertje en het sameokomen v&n Bulgaren en Oostenrljkera in Albanië waardoor de Balkan,cestraal ge-bied wordt. Sedert ma&nden mocht het voorzien dat de atrijd zulk eea verloop zou nemen. Het gaap-teala eea oven dat de Oostearijkers opdracht gekregen hadden deMontenegrijnen aven ala de Serviftra buiten ^geveckt te stellen 1 Het onverwachte vaa den aan val en de onstui-migheid van den dultschen opmarsch tegen Servlé belette ons, in tijdea.de aangevraagde hulp het Servisch ieger te bieden. Voor Monténégro echter bleef de verphtte-ring uit en met een beetjs vooruitzicht had-dea w« kuenan de Adriatische kust veil houden met een leger op deza kast ta ontschcpen en e«n handje te reiken tôt ds Montenegrij-\ n«n. Itslie die hiarbij het osmiddellijk en meeste b^iang had, heeft niet verder ge-zien dan Valona waar zijn klein expeditie-korps onwerkdadig is moeten blijven, in deze mate dat den Bulgaren aile gemak van op-rakkea door Albanie wcr,i geb idea, waardoor nu het Servisch en Moatenegrijasch leger den geuadaslag tnogan verwachten indien niet dadelijk de icscheping van wat van die legers rest wordt begunoen,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.