m wm *f�d !� Jaar � N* 236 ii^�i�i��i.wi�aiWHK �Mi �: ' HERINRICHTING (SLOT) Laat ons, tea tweede, niet vergeten de werking van ziel op ziet. ' Br ligt zoo een onweerstaanbare werk- kracht in het uitgieten van het beste onzer ziel in een andere ziel, die als van- self dan opengaat, spreekt, voelt, ver- Staaft. Ben redevoering gelijkt ep een dauwdrop die valt op een gesloten bloem : de dauwdrop droogt op of glijdt er af. Het persoonlijk woord druipt bin- nen de bloemenkelk, en zijpelt dwers door de bloem en stengel. Het is mijn persoonlijke overtuiging, dat het men- schelijke opzicht en de onzedelijkheid, die thans in het leger soms schijnen te zegepralen, grootelijks te wijten zijn aan een gebrek in de opvoeding der jeugd, namelijk aan hst gemis van ziel- tot-ziel-inwerking die alleen overtuiging en de praktiek der schoone en zuivere liefde inprenten kan. Laat ons nimmer denken dat wij de massa kunnen bewer- ken ; wij kunnen enkel een keurbende vormen ; en die keurbende is machtiger dan de massa en kan de massa mede- slepeu. Ware het dan zoo moeilijk voor de hsoger-lft venmannen, persoonlijk te bladen, is een der verdienstelijkste wer- ken die ik ken : het is waar levensbrood schenken en heeft met vernederende be- delarij voor lichaamsnooden niets ge- meens. Maar ook hier met onzen vriend Jan van de Woestijne steunen wij er op dat niet, alle letterkunde volkskunst is, en lezing welke onze jongens geren. Sedert Conscience,. ken ik maar War- den Oom, alias Vermeulen die tot de volkssiel is doorgedrongen en omwente- len kan de goede krachten die in de ziel van'�tken volksjongen vastgemetseld lig- gen. Men moge het betreuren dat hoo- ger letterkundig werk voor ons volk on- genietbaar blijft, een feit is een feiten ik zie het hier genoeg. In Engeland, het is een eeuwig feit dat ds volksziel overal dezelfde is en dat zij haar eigen volks- kunst h��ft. Maar er iets meer: het is de invloed van de gazet, die wordt gelezen en her- lezen ; en daarom, is een der beste mid- delen om hooger leven te brengen in onze oorlogsmaatschappij, � het ver- spreiden der gazet �. Ik bedoel bij voor- keur, den < Belgische Standaard �, het �Vrije Belgi�, ende �Stem uit Belgi�. Dit weze het dagelij ksch werk der hoo- gerlevenmannen. Maar daarom ook, doe ik een beroep op zooveel sterke kracfa- Dehugher, A. Devloo, werken Op min omgeving waar zooveel j ten, in 't vluchte�ngeniaod, op en rond zielen wachten naar wie hun de terste spreken zal het woord dat hst beste in hun hart losmaakt ? Waarom niet op zijn St. Paulus aangehouden, te pas en te onpas, met redeneering en smeeking in orani patientia et doctrina, dat wil zeggen met geduld, zonder pedantisme, met goedheid en menschelijkheid, met geleerdheid en rechtschapenheid, 't Is waar, sprekende van pr�eken en sermoe- nen ,'t moet altijd over den oorlog zijn nu, en godsdienstig onderricht wordt nog daardoor niet noodzakelijk verwaar- loosd. Hoe gemakkelijk kunnen wij aan den oorlogstijd aanpassen onderrichtin- gen over de kerkelijke plechtigheden, over de Voorzienigheid,de gemeenschap der heiligen, het eeuwige leven, het lij- den, enz. Bn wat de zedeleer aangaat : de oorlogsbrutaliteit moge schadelijk inwerken op enkele geboden Gods, an- derzijds worden de deugden van^recht- vaardigheid, broederlijke. liefde, barm- hartigheid, gehoorzaamheid, enz. niet in hooge maat ontwikkeld en zijn zij minder deugden dan godsdienstigheid en zuiverheid ? Indien wij er in slagen eens diep in ons volk in te prenten de betee- het front, opdat zij niet langer zwijgen zouden, en hun pen hanteeren zouden, ten bate van ons volk, en van 'tschoo- l ste deel van ons volk � de soldaten- j jeugd � in dit moeilijkste tijdperk van � de geschiedenis. Ik weet het, de pers is | niet vrij in al hare uitingen : de militairs \ censuur ntsg wegknippen.Wat baat het? i 'tls een sacrificie te meer dat wij gedoogen t moeten tot heil van den lande, want \ kunst en persoonlijk gedacht moeten � wijken voor 't gemeenschappelijk werk ' van barmhartigheid dat zich allenthenen opdringt. Welk een ontwikkeling en on- derricht, welk een zedelijk en godsdien- j stiggoed, kan de pen*niet bewerken nu ] dat elk gretig luistert, en smaakt en \ smekt om meer. Bn moge de pers voor enkelen schij- [ nen een machien van tegenspreken en onzekerheden, wij die weten dat wij de substantieele waarheid hebben, en enkel om de waarheid werken, wij kunnen die pers louteren en verbeteren. Harop dus zwijgers van Vlaanderen, omdat gij lang en veel hebt gezwegen, gij kunt nu spre- ken, en gij moet nu spreken, want de jongens kloppen aan uw deur, zij vragen Alf. Leroy io.oo Weid. Labaye io.oo A. Senesael xo.oo Wadia xo.oo Ameloot Florent '�. X0.00 Broer en Zuster Allaert io.oo A. Vande Casteele i5-o� M. Vinstok io.oo A. Rijssen io.oo J. Lelieur io.oo M. De Houeh�re io.oo J. en Cb. Demerre, F. en B. B. C. Pil-Devloo, F. Jamers, J. Bryon-Delanote, Ed. Goetghelynck, P. Kignet, H. Debergh, O. DeduyUchaever, R. Bormer, L. Delanote, G. Leenhouder, M. Mitsiaen, Pont de l'Yser. Rousbrugge, Goetgelucfc, Haeyaert-Christiaen, A. Van- devoorde, A. Blondau, Delbaere-Provoost, H. Coene, M. De Haeck (a� gift), M. Van' dromme, Th. Vjtse, DelpTtce-Gery, Ver- met-Dehaegher, Da Vereenigde Spelwerk- sters H. Herekelbeut, H. Neuville, II. Hardeman, Naamloos, Edm. Ryssen, tik s /'� Totaal 165.00 Bailleul Ph, Debusscher, Bm. Duponoel, H. Parent, Ach. Wullers, M. Wullers, P. Bossaert, H. Derenc�e, A. Sohier, M. en H. Houcke, Wed: Dupont, L. De- velter, Vanschavele H., Madame- Verbiit, > P. Cornette, H. Vandermarliere, A. Nestor, Moeder-Suster Ctjlfeit van Loo, Dupon- eel Eg., Alf. Terriere, C. Vanstraeelle, R. Desaegher-Deschuytter, H. tan Belle- ghem.Ttening�a, V. V. de W., W� Boedts, Brn. Vanschacele, H. Lemahieu, Q. Cam- bism, O". Debergb, A. Debergh, Ed. De- bergh, J. Lanoo, Delanote Jeanne, Jud. Delanote, M. Flament, J. Pelgrim, L. Deloubier (Fransch soldaat) Coutel H. *�tk a 'ft7~ l�taai Cl. Wullers, J. Louagie, E. Vandenberghe, Em. Duponcel, Naamloos, Art�; fitfa, M. Pousseele, M. Feiyn, L. Hazebrouck, Naamloos, ld., ld., Verbrugghe Boerhave M., Naamloo�, Id-i Al. Dever, R. Vanstra- cele, Naamloos, ld., Beun H., Derache J. N. Couteele, M. Bulekan, Naamloos, Jufv. Menten, Corneillie, Sell�, Em. Herckel bont, Boudun, Wed. Jos. Dever, Leen- houder J., L. Leenhouder, Em. Braem, Gez. Lanoo, J. Delanote, Ed. Dehemptinne, Naamloos, ld., Gert. Wullers, Verlynde, H. Ryon, L. Lehouck, Cyr. Duponcel, H. Slosse, tik I fr. Totaal 43.00 Wed. Bryon 3.00 fr., Porreye Arthur 0.50 fr. Naamloos 0.50 fr., Lievooghe 0.73 fr., C. Lowagie 0.35 fr., Naamloos a.io fr., Wed. Maes-Verlynde 0.50 fr., G. Carpen- tier 0.50 fr., R. Viaene 0.50 fr., Christi- aen 0,50 fr., Fr. Duponeel 0.30 fr., Al. Beun 0.50 fr., Raamloos 0.50 fr., Alfons Vanstracele 1.50 fr., H. Vanstracele 1.50 fr. ' 'Totaal 11.60 Totaal der eerste lijst van Rousbrugge-Hannghs 67�.6o fr. Totaal 3x433.74 IS EEN KLEIN STADJE 76.00 Een vreemd verschijnsel is 15-12-15 het, hoe de aard, en kleedirpstukken van alle grootte door de on uitput bare vrijgevigheid van over zee, voor onze beproefde bevolking verza- meld. Geen vet lammen of verzwakken kent de liefdadige impulsle daarginder, al duurt mensen er toe komt* dagelijksch gevaar van I & oorlog zoo veel langer dan de meest per- slijken, geweldigen dood, mat een j mistische berekeningen het hadden mogelijk een schielijke.., soort gelaten fatalisme te aanvserdsn en zijn f slacht. En het w prachtig, die volharding, gewoon leven ongestoord voort te zetten Gsen sprekerder bewijs hiervan dan Veurne. kenis van het lijden, als navolging van { om br00^ �^ ^j stcendoof bUjven ? Christus, komen wij dan niet tot het wezen des christendoms zelf en tot het louter bovennatuurlijke I \ Ook, geeft deze oorlog met de duizend levenskwesti�n die hij nasi voren roept, uitstekende gelegenheid, om met onze geleerdheid, door gepaste samenspra- ken de verstanden en de oogen van onze jongens te openen. Het in aanraking komen van onze jongens met hooger en klaarder verstanden, lijkt wel, uit de ervaring, de beste ontwikkeling. En er sou veel te zeggen vallen over de opvat- ting van volksontwikkeling die wij er, menschenonkundig, op nahielden v��r den oorlog. Werking van ziel op ziel weze dus de leuze. Natuurlijk zal alle inrichting als concert, liederavond goed van stade komen. Ik sluit ze volstrekt niet uijt� Ben derde middel zal � wel zijn het Verschaffen van gezonde lezing�, dewijl de loopgraebten au eenmaal leeskamers geworden zijn. Ons volk, onze jeugd doen en leeren lezen, daarin slaagden wij in vredestijd niet. Nu is dat, door de om- standigheden van zelf gekomen. Van Cauwelaerts werk van aanschaffing van boeken voor onze jongens naast het ver- i q' c�mer�yack schaffen van dagelijksche lezing in de Deze zijn dus enkele gedachten aan- gaande de inlichting onzer oorlogsmaat- schappij. Wellicht zijn zij onvolledig. Zijn zij mis, graag verneem ik het, want 't is ons enkel te doen om 't meeste goed te verrichten, in eenvoudigheid en waarheid. P. J. Callewaert, O. F. . TOOI ONES SOLD�TES Elfde Inschryvingsljjst Overdracht fr. 30781.14 1"� Lijst van Bousbrugge-Haringhe. C. Feys, Burgemeester� 35.00 D' Gheysea, schepen, 33.00 E. H, Alf. Polleyn, pastor, 30.00 B. H. J. Callemeyn, onderpastor, 30.00 D�sir� Louck, 3O.00 H. de Lougr�e, 15.00 Wed. Verfaillie, 15.OO C. Platevoat-Vershaeve i5.eo J. Cambron 10.00 H. Laseure 10.00 Laridon-Vandeaberghe xo.oo G. Peel, 35.00 B� Urbain Peal 30.00 M. Castryck xo.oo G. Camerlynck, ,7mw xo.oo Wsd. Vaaseakergae !�>�� Nient geweld rond Yper Sedert Vrijdag is het zoo vereenzaamde gebleven front rond Yper in opflakkeringe geschoten. Moet het als een voorspel aanzien Worden van de komende actie die werd aan- gekondigd ? Wie weist I In alle geval 't ka- nongeweld bommtlt en rommetten davert onophoudend over de vlakte. Vrijdag namen de Bngelschen een duitscha loopgracht in De eerste beschietingen hadden de bevolking op de virent gejaagd ; alleen heidinnen waren gebleven op hun post van toewijding, ginder aan de statie/t meest bedreigde punt, maar waar dagelijks gansche karavanen ge� kwetsten aankwamen, die verzorgd^ gelaafd en getroost moesten worden. Etudier hei- dinnen zag hare toewijding aan �lle ellenden, een^ge weken geleden door een heidhaf tigen dood bekroond;de andere set hare taak voort, niet meer bij (de gekwetsten die langs andere wegen gevoerd worden, maar bij de hood- druftige bevolking� van stad. Want vele inwoners zijn teruggekomen; de oor- log duurt zoo lang, de ballingschap weegt zoo zwaar. Indien er toch te lijden valt, dan nog liever op den vaderlandschen g rond, in 't oude huis, te midden magen en vrien- den ; en komen er bommen of houwitsers gevallen, wel, geduld dan maar I Er zijn im- mers kelders om in te schuilen ? Zs kennen dat zoo igoed nu, de Veurenaars, ze hebben geleerd te leven met die ongew�pschte gas- ten. Be aerate bomj ja. die sU'cht. eilaas, maar a� te'dikwijls onheil ; maar%er/r warneer er reeds zooveel gegeven werd, wan* neer de lasten met den dag zwaarder worden. Trouw worden de Engelsche damester zijde gestaan door eenige vlaamsche juf vrou- wen, die insgelijks noch tijd noch moeite sparen om bet schoone werk zooveel vruch- ten mogelijk te doen afwerpen. Een voor een komen de vrouwenwerken uit hunnen dood- slaap weer op. Ze bloeien en gedijen. Meisjts verdienen een eerlijk loon iu naaischolen, waar werk hun overvloedig wordt verschaft. De keurige kantnijverhsid, deze nationale kunst, die enkel in vredestijd scheen te kun- nen bestaao, heeft op nieuw vlucht geno- men, en de brooze meesterstukken groeien weer onder de naarstige vingers der kant- werksters. i-jjj,? Ook heeft de bittere ramp alle klassen der maatschappij nader tot eikander gebracht t er is meer voeling ontstaan, meer verstand- houding, meer liefde. Daarvan hadden we een roerend bewijs. Woecsdag, 8 December, werd in St iNikolaaskcrk, cene hoogmis opgedragen ter eere van O. L. V. Onbevlekt Ontvangen. De schoone Kerk was feestelijk getooid..lp, hetkfto.LJPfiketdea zacht de tril� lende vlarnmea der slanke waskaarsen ia de tweede valt, is ledereen reeds gedok�nfen i grooie .zeveegetafcte luchters en bloemen wacht het ^elnde van den storm af, met ge- 1 Heten hunne schoonheid nevens het hel ver- duld, al is het soms met popelend hart... f lichte altaar. Ondanks het vroege uur � *|^ Ruiten zijn er niet veel meer te vinden in het | _ de koude van den wintermorgre, of het fraaie stadje, eertijds zoo dichterlijk rustig, j immer hangend gevaar van een schielijk zoo stil ingetogen. Huizen en winkels staren { bombardement,was de wijde kerk gevuld door uaan met hunne planken bezette vensters.ais j eene biddende, ingetogen menigte vrouwen, blinden wier doode oogen met een duisteren J ea ^.^ ^ teid8t ^ band bedekt zijn. Gevels njn ingevallen da-1 ^J^ ^ ^ ^ ^ ken isgsatott, muren door houwitser, door- ^ vfcQ8ters mgar boord, en fe de smalle kronkelstraten schiet ^,{oori id ^ het gras nog weelderiger pp dan in vredestijd. ^ ^ ^ vgn Maar Veurne's slanke torens staan nog recht j en wijzen fier en vroom ten herrel. En al is de stad doedsch en uitgestorven, dan is het enke) in schijn, want overal borrelt het leven wetr op ; niet alleen het gewoon laven van stoffelijke beslommeringen, van onmiddel- lijk-voorzien in de noodzakelijkste levensbe- hoetten, maar ook het geestelijk leven van t oewijding^van geloof en ideaal. ' ' '. Veel kregen wij te zien, in enkele uren fijds. En allereerst, de nieuwe sahool, bulten de stad, een groote houten barak ia vijf klassen verdeeld en door -neer dan drie honderd kinderen bezocht.meisjcs en jongens. Meesters en Zusters zijn op hun post om alle kleintjes te onderwijzen, en geen lichte taak is hat, want het personneel is niet talrijk en de klassen zijn overbevolkt. Nevens de school staat een ouderwetsch kapelleken, grijs ep nederig, dat niets schijnt af te weten van den oerlog.en verwonderd staat te kijken naar 't ongewoon kinderrumoer rondom zijne kreupels muren.Wat verder, een tweede hou maar verloren er drie 's nachts. � , � , . , , _ 1 ten barak, dient als refter met aanpalende Ssdertztm alle kanonnen in den dans ge- !.. � h' Aa Bt%ltMiirinA^mtt Z�� miA , x �*�-'" 3 u -wti 1 - ?, keuken, waarde schoolkinderen hun mui- komen. Onze bijzondere berichtgever seint | ons dat 't eende.ijk is van 't kanongebulder. I Zaterdag den dag en den nacht door, Zondag m � h&K UjdeHjk vadeiland heel den dag hebben de engelsche monster- W � ____. ^ � * >. ' dagmsal komen nemen.Bn hier treedt op den voorgrond de figuur van eene Engelsche da- kanonsook meegedaverd.Oe Duitschers blij- 1 haar echtgenoot en zopen verliet, om zich �. uua �,�g^�v��. ^;-�"--�-n�"i- aan onze beproefde bevolking toe te wijden ven niet ten achter. Niet alleen worden de I .!�.� .��** �;i j.�. m�i *�.. . ... . ^* t� Uui j * Sadert maanden, leeft zij daar met, twee loopgrachten bestookt maar ook 't achterland 1 . .. . ,.�,_ AilH u * u , wor5t onder vuur genomen. Zondag morgend "lendmnen insgelijks n eene houten hu om 51/8 uur, wsrd Poperinghe ('t geen in �ft smalle kamers en lage soldering, m geen tijdje meer gebeurd was) door 't duitsch | vo�e veld^waar ds_WiBd als een bezetene giert geschut, en ook uit de lucht gebombardeerd. Vliegmachienenkringen ontelbaar over end weer. Engelsche versterkingen komen sedert dagen onophoudend toe-en worden in de tee� tors ingedeeld. Men zou den indruk krijgen dat er iets op handen is, ware 't niet dat de Engelschen verzekeren dat er slechts wisse- liug vi�teoepen i�;Nieuw*Skr�uen komeft ! dames veor on* vo!k doen ,8 ?�hue> e.n aan. en huilt. Geen schijn'van confort,geen zweem van weelde; men heeft er den indruk buiten het overbeschaaf de Europa te zijn, ver weg, ergens in de wouden van het Far-West of | van het rotsgebsrgte ; maar gezellig is het er, juist door die volkomen eenvoudigheid en den grooten geest van opoffering en liefde� die er rond zweeft. Want, wat die vreemde, den studentinnenbond, waarvan sommige twee.nren ver gekomen waren door modder en duisternis, om bun katholiek en Vlaamsen geloof te belijden, en hun vasten wil om met de anderen aan de heropbeuring van 't Va- derland te werken. En wat te Veurne geschiedt, gebeurt ook elders. Oansch het onbezette land is in gist- ing, overal hernemen de sociale bekommer- nissen de bovenhand, niet alleen bij de man- nen, maar bij de vrouwen en de meisjes. Is dat geen heerlijk schouwspel ? Nog drukt 't afgrijzen van den oorlog zwaar op hunne schouaers, maat zij voelen zich weer kloek, ze houden hun vaandel weer hoog en hebben huis en ideaal voor oogen, geen gedachte schenkend aan eigen smart, verlies of ontbe- ring, maar enkal bekommerd om 't heil vaa hunne medeburgers, om de zegepraal van 't vaderland, om de rechten vaa hua taai en stam. Ben volk, waarvan de vrouwen en da jonge meisjes z�o deuken, kan wel verplet* ten en uitgebuit worden,maar niet van zijne lerfte-krachten berooid ; het kan gemarteld, maar niet vernietigd worden ; het kan tegen- spoed, maar geen ondergang kennen, geen verzaken aan eigen grootheid of aan vrijheid. Belgi� ligt in puinen.maar met bewonderens- waardige snelheid zal het zijne wonden heelen, want niet alleen strijden en werken lijn mannen, ook ziJD e vrouwen staan inde bres voor 't hoogste ideaal. L� DUYKERS. WIJZIGINGEN IN 'T BELGISCH MINISTERIE Geruchten loopen dat nieuwe staatsmi- nlsters zouden benoemd en wijzigingen ge- bracht worden in ons ministerie. SOLDATEN ; KOOPT < Vaderlandsch Bermoon� van B. P. Mortier S.-J. Prijs 10 centi�mes op ons Bureel. OS opbrengst gaat naaf ons Kerst- geschenk� � Goede wijn behoeft geeakrans. N DUITSCH WATERVLIEG- TUIG NEERGESCHOTEN. dient geweten. Van 's morgens tot 's avonds zijn ze ten dienste-van allen die.nood lijden . niet alleen voeden en kleeden ze die honder- den kinderen, maar ook nog grootendeels de j arme bevolking van de stad en bij voorkeur I Een Duitsch watervliegtuig dat opsteeg, de grijsaards. Gestadig aan worden hun uit 1 wer^ langs de kust, in 't zicht van Oosten- Engeland, uit Canada, uit Australie, pakken \ de, door �en Engelschen torpilleur neerge; ea kisten gestuurd vol eetwaren vaa allen schoten. �**��. n. 4

Er is geen OCR tekst voor deze krant.