Nr 31 2Me 3dc Jaar - Dinsdag 22 Januari 1918 j»* m fir. ïjafi Ws&3w «.g» îjKsEaaîaé S4f M3XJSW m» $*làatom < As 'i lâKd t m*èA$ îr. x.7S S >ViS<i&SS J.JO wuxët® f.sl #sï-?®3 't lant i s «Kasd fïcï^o 5 ^sasfea g.89 wJm 94s DE BELGISCHE STANDAARD OFSTIL m B1HBII WLLA a Ma CoqwlD* SfàBBIJK V8P Asm» h , Kl«ln« aankoe- dlgingea i 9.SS i. <*• ffl ! _ KKCLAMKH v$l|#a« owi» koart. -a-» i /«•/« Medtwtrkirt : M| S. Belpalra, L, Daykar*, P. ktei'iraad Van dar Sahaldan, Dr Yan da Parre, Or. J. Wan d« We«*tyna, Joal Flljiaart, Dr L. D« Wolf, J. Siaaenz, 0. Wattez, Air. H. Baels, Hilarlan Thans DE TOEKOMST ONZER KATHOLIEKE SOCIALE ACTIE. Een vriendschappelijk wederwoord II Het beslait Tan eerste artikel kan aidas worden samengerat : De christene arbeidersstands- en ▼akorganisatie werkte nooit tegen een andere standsorganisaiie op. Zij heeft integendeel allé aodere stands-organiaatiën — steanende op « Reram No-varam » als op een statuttenboek — in de hand gewerkt. Om eenheid te bekomen is op de eerste plaats noodig organisatie van elken stand t aar eigen méthode en vorm, maar steunende alleu — dus ook midden-stanas- en patroonsorganisatiën en niet alleen arbeidersvereeuigmgen — op dezelfde katholieke beginselen in « Reram Novarum » ueergelegd. Schrijver Tan de ariikelen ia « Belgische Standaard » met wien ik hier een vriend-schsppelijk praatje houd, geeft als tweede htpfdf ebrek onier sociale actie aan : m te veel groepeeren, te weinig organiseeren, » en hij voegter logisch onmiddellijk als der-de hoofdgebrek aan toe « de vrees van het socialisme heeft te veel socialistische me-— thoden doen naualgen, grondprinciepen onder den dekmantel doen schuiven, onze organisatie een onzijdig karakter doen geven. In één woord zij steunde niet ge-noeg op de grondbeginselen der christene maatschappijleer. » Deze laatste beschouwingen zijn onbe-twistbaar een erge besohnldiging, Ik ben overtuigd dat hier geen kwaden wil in 't spel is, integendeel. Matr ik kan het niet verbergen dat ik se persoonlijk diep be-trear. Ik betrear ze, omdat ze mijns inziens nogmaals niet aan de werkelijkheid béant-woorden : rooral niet roor ce werkiieden* organisatiën waarover ik het hier rooral heb ! Het gaat hier onbetwlstbaar over de katholieke sociale beginselen. Wie zijn de bewaatâers dier beginselen ? HetEpiscopaat / Welnu ik hcad er aan hier laidop te ver-klaren, dat gedarende de i5 laatste jaren in geen enkel geval, onse seciale arbeiders-acti.s orer grondbeginselen met het Belgisch dcorfuchtig episcopaat is in coiiflikt geko-men. Integendeel ontelbaar zijn de omstan-digheden waarin onze organisatie rermocht te roemen op een onvoorw&ardelijke goed-kearing van het episcopaat, en dat spijts het geknaaf van aommige intégralisten ! — Wanneer wij op iaJuli 1914 teGent, het 10 jarig bestaan vierden tan het algemeen secretariaat en de irschrijring van het ioo,oooate lid in het A. G. V. kwam Z. E. Kardinaal Mercier ons persoonlijk in een prachtiga aanapraak sijne officiaele goed-kenring brengen. Maar dit Toor de begioselen als dasdanig genomen. Er kan neg gevrasgd : Werden die begioselen in praktijk niet onder den dekmantel geschoven ? Ik antwoord : 1/ wij hebben staeds aile mogelijke voorsorgen genomen. Elk onser arbeidersvereeni-giugen : vakvereenigiDgen, werkmaeskria-gen, stndiekringen, ena. haddeu een pries-ter geesteiijken îaadgev r, die orer da grondbeginselen waakte. Geen lar<d was er in Europa — naast Hoiland — waar de g-estelijkheid 166 'n priccipïeelen roi Ter-vaîde als in de werkliedpnorganisatiën •— in die alleen helaas 1 — van België 1 K?.n dat ernstig betwist worden ? Dit was des de toestand : onze princiepen — ik herhaal h«t nogmaals — lagen in « Reram Naroram > rast. Wij faebben za in aile omstandigheden plechtig Yerdedigd. Wij waren volatrekt goedgekeurd door het Belgisch Episcopaat. Wij hadden aile m gelijke roorzorgen genomen voor de pra tijk 1 Mag hier dns, in gemoede, gesprok worden van het onder den dekman schairen ran grondbeginselen en meer m ▼an onzijdig karakter in onze soch Actie ? Was het niet M. Vanderrçlde die in *9 in de kamer uitriep doelcnde op onze chr tene (lees katholieke) Takorganisatk " Ziedaar Toor het Belgisch socialisme geraarlijkste vijand ? „ Was dat om 0 " onzijdig karakter ? „ Toch niet I Vo wat aangaat de traes Tan het socialism het naTolgen der socialistische methode dat is een argument dat wij — laat n rechtait spreken zonder dockjes om — b zijn ! „ De socialisien zelf hebben het ons imn» al te Teel Toor de Tocten geworpen. V wiaten wat wij hun te antwoordes hadde Msar aan een katholiek die ons dit argame voorbrengt zeg ik : Toen in 1904 Pal Rutten het algemeen secretariaat stichtte Gent, en aidas voor goed de christene so aie arbeidersorgaaiaatie iczelte, was inderdaad veel Toor het socialisme te Trt zen. Eerste ta om de verleidecde princiep ▼an het sociaisme zelf ; tweedens omdat veel en te lang vrij spel gelateto was gewei in al te r«el middens aan dit socialisa en omdat aidas de socialisien sommi methoden op han " eentje ,, hadden kt nen ten goede maken. Ik wil hier dit aojai historiek niet neerschrijven. Wat ik noc thansmeeh te mogenzeggen is wel, i° c wij na weinige jaren on zen eigen weg eigene methoden hadden gevonden ; 20 d het gebrniken tan sommige methoden, denzelfden zin als deze van de socialiste geenzhis fpieit tegen de grondbeginsel eener actie, Sen methode is goed of kwa ait zich zelf, 't is niet omdat een tegensti yer een f oede methode gebraikt dat men ^ priori TeBwerpen moet 1 Waar zoaden wij mat de princiepen ri de katholieke Belgische politiek cp uitlo pen, moesten wij die redenesring toepassi op vraagstakken als den persoo3tlijk< dienstplicht, het verplicht onderwijs enz, Dat wij in het begin onzer sociale act vooral moesten groepeeren, niets zoo n; tuarlijk 1 Reeds zooveel veld wss do< tekortkoming onzerzijds verloren-. groepe ren ia de earste vorm der op klare princi pen sterkstaande organisatiën. Gedurig twisten over princiepen is ee ongelak voor eene organisatie. Ik ken ee Iand — de schrijver der artikelan ook -waar men al 20 jaar onder de katholieke in naam der princiepen redetwistS "Rerm Novarum „ beataat nochtans voor al Ianden... dereat ia in 't fransch 1 Wij zonden in die groepeeringen ta we nig hebben georganiseerd ? En oaze aociai wekec ? En »nze studiedegan ia aile stede en dorpen ? Ea onze vernieuwde standi organisatie ? En onze bladen " De Gids! " De Katholieke Werkman "? Ea ons ve it bond van werkmarskringen dat op h< pont was tôt stand te komen ? En vee veel anderc organisatiemiddela meer ! Was er ctog te organisseren ? Zekei nog vee'. Maar wat nsar menschelijk kracht en mogelijkheid kon gedaan worde is gedaan geweeat....'. en wij mochten g< rast betrouwTol de toekomst inzien... Ik mean schrijver heeft met de best bedoelingan voorzeker het sociale organi satiewerk in België afgelegd, onderschat 't Is helaas 1 veelal een Belgisch hoofd gebrek.... * * * Nog enkele woorden over de tufekomst. « De centrale van slndie, propagandi en organisatie — voôr aile âtandeu — da is de redding zegt schrijrer. Hier ben il het volkomen eens met hem. Die central moest er komen, ze zal zich ten ander onweerstaanbaar opdringen. Allen moeten wij er op aanstaren or die centrale in het lerpn te roepen. Zi worde de sterke bond die aile katholiek sociale standsorganisatiën in vriendscha[ pelijk verband stelt. Waar zou de zete' ziju van de centrale Ik ant woord met den schrijrer " waa het best is dat ze gerestigd worde. ,, Ook orer wat die " centrale),, zal te doei hebben, ben ik hetèens met den schrijvei Ik dnrf mij nochtans niet zoo besiist uil spreken orer de mannen waarop die " cer traie ,, zal moeten gebonwd worden. De oorlog heeft ons nochtans ook onde dat opzicht >eel geleerd, hoop ik ! Leere wij bij anderen af wat goed is, het heett DaiUchlaod of Holland 1 Mtar dit nrnge wij nooit vergeten : dat wij een eigen ka rak'ter, een eigen inzicht hebben en voori dat wij een rrijgezind volk zijn met eige toestanden. Dit zal nai den oorlog meer da ooit galdeo, voor vidfe sociale actic nie aiîgeslaten. Rekeiâogl hoadende met di feit erenals mat dj onwrikbaarheid onze beginselen dnrf ik de stellige hoop aitspre ken dat door het samentrekken ran ail krachten nog schoone dagen voor de Bel gische katholieke sociale actie zijn weg gelegd. Hendrik Heyman voorzitter van het A. G. \ van Btlgië. laaaislo Uur PARUS meldt : N. W. Reims en op d beide maasoerers artillerie-strijd. LONDEN meldt : Vijandelijke ritlen Z 0. Graincourt en Hargicoart werden afge slagen, artilleriestrijd om Yper. ROME maldt : alleen patroelje gerachtei aan ta stippen. Oneenigheid tusschen Berliju en Weenen ? Oostenrijt «il tu geen lud- iUMtilg VltlD WijI te JBrest-Litowsk de rredesonder handelingen op ailerlei ' moeilijkheden bot-■en, omdat Daitsohland op enkere panter van annexatie te koppig blijft, heeft graal Cternin, earste minister ran Oostenrijkrer-klaard dat zijn land hoegenaamd Tan gect landaanhechting wil weten. Dit sou wel kunnan een orerwegend ba lang hebben roor 't rerder rerloep der on der handelingen, •• In de Dardanellen. De Breslau gezonken, de Gœben buiten ge-vecht.Het engelsch admiraalschap bericht dal de daitsche kruisers " Goeben " en " Bree-laa " Tergezeld van tarksche destroyers slag hebben geleverd met de britsche vloot aac den inkom dar Dardanellen. Da '•Breslau" werd gesonken, de v Goeben " erg beschadigd 'agestrand ti Nagara-Point, waar hij aangerallen wordt. Wij rerloren de "Raglan'* en de monitoi N. 38. Se Se&ool on bet Front. Ons kwam voldend artikeltje toe M^t genoegen las ik] het hoof?aritk«l ?» 11 Jan. « Onze Vuiksjongeas niet vergeten 1 Volkomen ben ik het eens met den Schri, var, waar hij zegt: " onze volksjongei moeten eerst gehoipen wordea " Eerst c jongens htipen die noch iezen, noch schri, ren kannen. Ja, dat dacht ik ook. 'k Gin dan in de barakken van mijne kompagnii om te vragen wie wilde geholpen worde in't aanrankelijk lezen en schrijren. Nii mand bood zich aan. Nochtans er ware ongelettarden, daî beu ik later te wete g< komen. Waarom garea zij zieb niet aan Kostte hat te reei inspanning om na nog I begianeu.., of rreesde msn nitgalachen I worden .. of dacht men dat die iessen 01 regelmatig zoaden zijn en dat zij zelf di lessen onregeimatig zouden kannen bijwc nen, ik weet het niet. In ieder geval de 01 geletterden kwamen niet af. Wat daar jaee gedaan ? Indien het afhing van itn min-gotde wil der jongens, zeuâen ze nitt een wein' mogen getiworgen werden een corsas t voigen ? 't Is immers voor han eigen wel zijn. Maar 200 het ligt aan den min-goede wil van d« bevoègde overheid, wat daa? Moest de militaire overheid van de ee en kant, en de belanghebbenden va den anderen kant, de handen in eika« leggen, wat nuUig werk £oa men kanne verrichten. In het bovenaangeha&ld artikel zegt mei wel: Onze mondelinge leergangen moetei leren, msetea aitgebreid wordea. " Ali maal goed en wel. t'Akkaord I Maar de le; moet toch gegeren wordea in een kame; of in een lokaaltje, En wie moet ons da bezorgen? De H.H. aaimoezeniers zijn ei niet toe in staat en nog minder de brankar diers. Ware het soms te veel gevraagd om ii 't center der kaatonnementen een barakski op te slaan. verdeeld in twee of drie plaat sen, naar volgecs, waarin de soldaten altija meesters zonden vinden ter hanner beschik king? Verdienen onze jassen dat niet^î De soldaten hebben veel vrijen tijd en z< kannen hem niet cutiig door brengen, om dat se in de barak moeten bszig zijn, waar in er te veel lawijd gemaakt wordt. Hopen we dat de bevoegde overheit «Iras de josgeus. die iets willen leeren, é« g«wenschte gelegenheid sallen gerea. Betei laat dan nooit 1 1 ! 't Is wel al drie jaar ei kaif oorlog, maar allons, tôt daar ! ! 1II G. Rombaat D 118 —3 Komp De torpedeeritig va» neutrale schepen Op 19 Januari is nog een groot spaaosi achip gecouleerd gewordtn. Denzelfden dag werden twee Hollandsd booten naar den kelder gezondëni 1 Daitscliland zegt dat Engeland ze moet b talen omdat za op Engeland vaarden 1 Km VOOR BNBM BOLDATÉN Vlamingen, spreekt en eerbitdigt uwe taa 't Was visiet van den dokter in 't tweed bataljon van D 123. De benrt was aan. d 7e komp. en men riep onzen held,een zeker V. ... J een boerken van bachten d kupe. Onnoozel weg stapt hij naar de: dokter toe en zegt, alboewel de dokter ee; Vlaming was " J'ai des coliques De dek ter vraagt hem verder " Vous allez beau coup à c " En 't boerken stond dom t tien en wist Fniet naar waar zien om eei aitweg te vinden, tôt dat de korporai ran den dag, een Waal, te*en den dokte *ei " CVst nn Flsonasid!" Ea zulke dingei vallen aile dagen nog voor. Hoe droevi| dit te moeten bsmerken. Vlamingen om de liefde tôt Vlaanderen spreekt en eerbiedigt uwe taal. Ze is hc waardig zeowel als gelijk weike andarc Ben andere leeren is rchoon, mtfar gebruik île uwe als, eerste voertaal. Een Vlaming van D ia3 7 corn] Oopiogsdingen Voor klakkebas«en wordt ook nog zegd : Pypestelen. Het woord is voorze met klakkebusse verwant, doch ia beeld- en klankrijk niet. Duitsche cameloite — Daitsch spaelgo De Duiischers schieten niât altijd 1 zware stukken. Niet aile dagen komei " tien en halvers ", " vijftiendars ", " en twintigers ", " acht en twintigara " " twee en v«ertigers " toe. De jaa no< de obussen naar de milimet'rmsat v#n h ne doorsnede. Aïs de Duitsche kanoniers " smijte met '{ zeven-zeveD " dan lachen de solda om het weinig moo ddadig geweld bij ontpioffen. ■— Het is " Daitsche camelotte 1 " " 't is Duitsch speelgoed I " We hoe geenan schrik te hebben. 'n Klat van 'n obus of " 'n Klat". Ik heb reeds gesteuud op da eigenaard rerdraaing en verfrommeling ran Franai woorden in de Vlaamsche soldatentaal. Voor 'n niet-ingewijde in het soldat ievcntje blijft daze woordensohat zom betçekenis, fzonder bclang. Naar het fransche " éclat d'obus r< éclater " spreken d« soldaten ran " klat-obus " of M'n klat " kortweg of 1 " klafeeren . Onze schietstok. .9(1 jftfl j;u uavaiiH Het geweer noemt de jas naar de bei ming ran rredetijd " de beste rriend De oorsprong van het woord is te t den in de eigenaardige manier ran offic ren en gestreepten ran allen rang het 1 weer als " le meilleur ami du soldat" aanzien. Bij de enderrichtiEgen in de caseri werd er honderdmaal gezegd : la oogi blikken dat de vijand nakend is — is ] roer de beste vriend Ironisch herhaalden de jassen in oorlo{ tijd in hun gesprek de vermolmde waardeloos gaworden beeldspraak uit g Qiaoenàienst. Jonger en frisscher is de andere bei ming die de soldaat geeft aan zijn roc " 'n schietstok ". Peerdek'op. Peerdekop is de verfrommeling ran j fAAf ilm VI a a m —A - B

Er is geen OCR tekst voor deze krant.