if Weekblad voor praetisehe Viamingen Toegelaten door de Censuur. Arm Vlaanderen ! Lvorts voor den oorlog lieeft pater Stracké, S. J., eene brochuur uitgegeven, betiteld " Arm Vlaaudei en ! „ In diebrochuur zegt hij onder ander : " Het Vlaamsche „ volk is een woest en baldadig volk,.. Ik „ ken geen volk ter wereld wien bet zoo „ aan uiterlijke beschaving en zelfeerbied „ mangelt, als het onze... (bl. 33). Ons „ volk is ruw, onbesclioft en veidierlijkt. „ Het pronkt met zijn " beest, zijn „ „ (bl. 37). Het sclireeawt en het spuwt „ om zich in werkerstreins en openbare „ plaatsen „ (bl. 34). Het is beliept met de drinkplaag... (bl. 39-40) enz. enz... En waarom dat ailes zoo is ? Omdat de zoogezegde hoogere standen Fransch spre-ken iu Vlaanderen. Dat pater Stracké het vlaamsche volk lastert, als hij het lager stelt dan het rus-sische, het poolsche, het duitsche enz... (bl. 33), ligtvoorde hand. Natuurlijk, als hij de duitsche metaal-arbeiders vergelijkt met de vlaamsche dijkendelvers, is de vergelijking ten voor-deele van de eersten. Maar dat hij eens duitsche boerenwei klieden uit de Ltine-burger Heide (Noordduitschland) verge-lijke met de vlaamsche boeren werklieden uit de Kempen ; dan zal de verhoudiug er heel wat anders uitzien. Wat nu de oorzaak betreft, dié pater Stracké aanduidt voor de ongeneerdheid van ons volk, ziehier met enkele wooi den ons antwoord : De schuld van al het euvel valt op de Fran^chspreKende burgerij, zegt de eer-waarde pater. Spraken onze" hoogere stan-dei vlaamsch, ofîie ver nederlandsch, ailes zou weldra op zijnen plooi komen. Welnu ik ken persoonlijk eenige mannen van den hoogeren stand, die nooit geen fransch spreken .. eu die het als flamingant zoo ver gebracht hebben, dat zij in den Raad van Vlaanderen zetelden en te Beilijn als officieele vertegenwoordigers van het vlaamsche volk ontvangen werden. De eene heb ik gekend als student op de Universiteit. Gedurende den oorlog heb ik vernomen dat hij minister van oorlog ge-worden was van den " Staat Vlaanderen „ Te Leuven gaf men hem den bijnaam van " Gust den Tuiter,.. Zijn nederlandsch-spreken belette niet dat hij de grootste dronkaard, de baldadigste en onbeschoftste woestaard was die ooit een hoogeschooldiploma bekwam. Denkt gij dat het vlaamsche volk veel beschaafder zal worden, als wij zoo eenige " Tuiters „ meer zullen beaitten ? Het voorbeeld van dien volksontvoogder en van vele anderen, die nooifgeen Fransch spreken, bewijst genoeg dat Flamingan-tismus en Fransquillonismus met den volksaard mets te doen hebben. Ten andere, wie kent de plaag niet waarover pater Stracké klaagt ? Niet de vlaamsche, maar de belgische bevolking over het algemeen laat veel te wenschen over, in opzicht van uiterlijke houding en ongeneerdheid... Of dat een groot kwaad is, kan betwist worden. Voor wat mij betreft, ik zie liever die uiterlijke grofheid dan de huichelarij en de slaafschheid van zeker ander volk dat we onlangs hebben lperen kennen. Indien pater Stracké van een ander gedacht is, behoeft hij eenvou-diglijk de belgische policie door duitsche gendarmerie te vervangen... Of nu de belgische bevolking met de veraudering tevreden zijn zou, is een andere kwestie. De goedzakkigheid van onze policie, vooral van onze landelijke policie, ziedaar, eerwaarde pater, de oorzaak van vele gebreken van ons volk waarover gij klaagt! Ik zou er mogen bijvoegen : de machte-loosheid onzer policie, machteloosheid die voortvloeit uit de kiespolitiek. Ziehier een feit dat, een paar jaren véôr des oorlog gebeurd is, en waarin duidelijk eene der oorzaken van het euvel te voorschijn komt : Werklieden uit het zuiden van Oost-Vlaauderen kwamen, gelijk naar gewoonte, per Werkerstreiù van de kool-mijnen uit de streek van Charleroi teiug, en leverden zich aan allerlei baldadigheden over. De treinwachter roept ze aan, en daar zijne vermaningen vruchteloos blij-ven, maakt hij proces-verbaal op en tele-graphieert naar de statie waar ze afstap-pen moeten. Ter bestemming gekomen, worden een aantal plichtigeu door den { statieoverste verzocht hun werkersabon-nementaf te geven. Wat gebeuit er ? Op staanden voet gaan de bestraften een politiek man opzoeken, die zeer invloediijk is bij den minister van ijzerwegen. Twee dagen daarna zijn zij weêroin in het bezit van hun abonnement, op bevel van den minister... Of zij voortaan met den mach-teloozen treinwachter den aap hielden en zichboven aile vermaningen stelden, hoeft niet gezegd te worden ! De kiespolitiek ! Ziedaar de oorzaak van het " beest ziju „ van een deel onzer medeburgers. Wat meer onderwijs onder het volk, hetzij in gelijk welke taal, zou ook bijdragen tôt de verfijning van onze volkszeden. Maar dat onderwijs ail een niet voldoende is, bewijzen bet gedrag en de zeden van vele onzer bnigersjongens — studenten en andere — volgelingen van bovengemelden Gust den Tuiter. Een recept ! Medeburgers ! Wilt ge de mutsen van de studenten-taartenbakkers teiug zien?i Wilt ge opnieuw huni.en uitdagenden blikj uwe lippeu zien oiidet v'iàgeu, om te Wctc&r welke taal gij spreekt ? j Wilt ge 's morgens uwe deuren, vensters) en muren weêrom besmeurd vinden met teer en ander vet ? Wilt ge dag en nacht smaadwoorden hooren brulleu onder uwe vensters ? Wilt ge uwe vrouwen en dochteis zien mishandelen omdat ze " bonjour „ gezegd hebben in plaats van " goeden dag „ of " morgen ! „ Wilt gij gedurig stiaatgevechten zien tusschen studenten die tôt twee veischil-lende universiteiten behooren ? Wilt ge Stocké, Wanniju, Jonckx als martelaars hooren toejuichen en hun triom-fantelijke terugkomst voorbereiden ? Wilt ge, tusschen hier en dertigjaar, de bestuurlijke scheiding eu de inlijving van Vlaanderen bij Duitschland of Hol-land?Zoo ja ! eischt een vlaamsche hooge-school te Gent ! Wat ie Geitsclie VÉspriij oier 1e Flanipten iacM vSûr iei oorloc. I. (Uittreksels uit de brochuur " Vooruit en de Vlaamsche bewegivg „ door E. Anseele, Gent, 1913. (Bl. 19). Gewild of ongewild,geweten of niet,maar tôt hiertoe waien de meeste fla-minganten in diei st der grooten tegen de werkers en hunnen strijd ; zij wapenden niet geestelijk onze hand- en geestes-arbeiders tôt hui.nen bevrijdingskamp, maar zij dreven hen van de ware baan af. Door een floers van taal- en stammenstrijd voor de oogen der werkers neer te liangen, deden zij hen het helder doorzicbt in de oorzaken hunner afhankelijkheid, in de middels om haar te vernietigen verliezen en, nu en dan, voerden zij zachtjes enkele jonge harten en sentimenteele gemoederen onzer klasse naar een geestestoestand v> l zinsbedrog op, waardoor zij voor den wer-kersstrijd verloren waren. (Bl, 41.) Wij willen het fransch kennen voor zijnen rijkdom, zijne pracht en zijne meesterwerken, omdat wij het in de moderne tijden meer dan noodig hebben en onze strijdbroeders van het Walenland ons nauwer aan het hart liggen dan de burgerlijke flaminganten, vijanden van Algemuen Stemrecht en van de volledige ekonomische ontvoogding der werkers. II. Uittreksels uit de brochuur " Het Débat Sevens-Anseele „ (13 October 1911). (Bl. 10. Uit de redevoering van gezel Anseele). De socialisten strijden sinds 1875 geheel alleen voor de verbetering van het lot der arbeiders. Het was een harde en gevaarlijke kamp en waar waren de flaminganten ? Flaminganten zaten bijeen in letter-kundige kringen. Een nieuw woord, een nieuw beeld van een dichter, trot hen dieper dan eene gewonnen weikstaking; eene taalfout deed hen meer pijn dan etn verloren lock-out; de krisis iu de letter-kunde deed hen schrijven en kijven, maar de krisis in de nijverheid liet hen koel, al moesten duizenden ai men er bitter door lijdeu. (Storm van toejuichingen:) (Bl. 15-18. Uit dezelfde redevoenng) : Zien wij naar Holland,dat zes hoogescbolen telt (in het nederlandsch natuurlijk). De loonen ziju er niet beter dan bij ons. In de brouwerijeu en branderijen te Amsterdam, voor de mannen 4.0 tôt 50 centiemen pu-uur. Te Arnhem is het gemi.ldeld loon voor mannen 20 centiemen. In den Haag, de stad der koningin, winnen de mannen 42 centiemen, te Hengelo 36 centiemen, J;e Wageningen 24 centiemen... Eu dit ondanks drie honderd jaren Nederlandsche Hoogescholcn. Behaalden de Nederlandsche handwer-kers geen voord^el door de Hoogescbolen, men zou kurinen beweren dat zij te weiuig onderwezen waren om rechtstreeksch van de lessen te genieten. Maai de geesteswer-kers, klerken, magazijniers moeten er wel van genoten hebben en een veel beter leven hebben dan hun collega's in Vlaanderen, zou men denken. De volgende cijfers zullen u van het ver-keerde overtuigen. De winkel- eu magazijn-beilienden werken : Bij de bloemisten gemiddeld 80 uren per week met een maximum van 88 uren. Bij de banketbakkers gemiddeld 106 uren en maximum 120 uren per week. Bij de apothekers 110 tôt 112 uren per wtek. Bij de visch en fruithandelaars 110 tôt 140' uren per week, enz. enz. De hooger aangehaalde loonen en deze werkuren geven ons gelijk. wauneer we zeggen dat de Vlaamsche Hoogeschool de sociale kwestie niet oplost. III. Uittreksels uit de brochuur " Débat Meert- Hardijns over het ll'julifeest. Gent 1910. (Bl. 32. Uit de redevoering van gezel Hardijns) : Gij wilt het Vlaamsch als voertaal is het onderwys, en de studie eener vreemde taal vindt, gij tijdveilies. Dit is een gevaar en al de werklieden zullen en moeten u atkeuren, Welhoe, gij betreurt den tijd die aan het leeren eener vreemde taal besteed wordt? Om hunnen lastigen socialen strijd te voeren, om door de wereld te geraken hebben de werkers, en vooral de Viamingen, de kennis van meer dan" eene taal noollig. Honderde, duizende Vlaamsche wevers en spinners, metaalbeweiktrs of meubclmakers. en ook andere stielen, leven sinds jaren in Fraiikt ijk, 't zij dat er hier geen werk was, 't zij dat men hen stelsel-matig weigerde arbeid te geven, na eene staking of een onverschil. Komt het u niet voor dat een Vlaming die maar zijne taal aileen kent, een dubbele paria is, wanneer hij zijn beetje brood moet winnen in een midden waar ailes tegen hem is, omdat niemand hem verstaat? Aile toe-komst is voor dien mensch afgcsloten, hij is gedoemd tôt eeuwige minderheid. Ondervraagt de werklieden op dat ge-bied en zij zullen eenparig zijn om den wensch uit te drukken, dat hunne kinderen allen het maximum der Vransclie taal kennen. (Bl. 36. Uit dezelfde redevoeiing) : Gij zijt geen chauvinisten, beweert gij Gij zijt dat wel, beweren wij. Zelfs als de Vlaamsche taal hier als miudere behandeld wordt, geeft dat u het recht niet altijd de Fransche taal aan te vallen en Fransche neerlagen van over eeuwen als een triomf te vieren. (Bl. 37). Wij staan hier dus voor geene rassenkwestie, maar weeral voor eene klassenkwestie. En dat bekent gij zelve, waar gij zegt, dat alwie in het Fiansch welbespraakt is, den besten indruk maakt op hen die de examens voorzitten. Gij moest nu besluiten dat de Viamingen door een beter, uitgebreider onderwijs, meer Fransch z-ouden moeten leeren, en gij doet juist het verkeerde. Nationale Bond gesticht te Gent den 13 november 1918. Inriclitingsoorkonde Vast besloten getrouw te blijven aan de giondbeginsels dei verschilleiuie j.olitieke partijen tôt de welke zij behooren ; Aangezien dat, op den oogenblik dat de Beigen hunne politieke werkzaamheid en huu grondwetteJijke vrijheden gaau teiug vinden, het huu eeiste plicht is er gebtuik van te maken om de Nationale Eenheid te bevestigeu en te versterken, omdat deze Eenheid de grondslag is van België als onafhankelijke Naiie ; Aangezien dat, iu de omstandigheden waarin het Vaderland zich beviuat, de verlangeus van gelijk welke partij of groe-peering moeteu wijkeii vôôi de uoodwen-digheid tegenover de gansche wereld een éénig, zelfstandig en sterk Betgië hérop te richten, een België dat fier is over de offers die het gebracht heett voor de zaak der vi ijheid, een Belgiëdat het edelste nut wil trekken uit het bloed dat zijne soidaten zoo edelmoedig vergoten hebben ; Aangezien deze noodwendigheid ver-eischt dat men oumiddelijk strenge en onpartijdige maatregels neme tegen dezen die, gelijk met wat doel en gelijk op welke manier, er toe bijgedragen hebben om het princiep der nationale Eenheid, degetrouw-heid tôt den Kouing en tôt de mstellingen van het belgische volk te doen wankelen; aangezien aile zwakheid in de bestiaifing van deze nusdaad de goede hurgers zou ontmoedigen en slechts tôt tweedracht zou aanleiding geven ; Aangezien de eerste aanraking van de bevrijde bevolking met de teruggekeerde regeeiing op deze beschouwingen dient te bei usten ; Aangezien vooral op het gebied der taal-kwestie een groote omzichtigheid aan den dag moet gelegd worden, daar deze kwestie gedui eude de bezettiug met het geld van Duitschland uitgebaat geweest is, om on-eenigheid onder de Beigen te zaaien, de tucht van het leger te ondermijnen en de wereld te bedriegen wegens de gevoelens en de strekkingen der inwoneis van Vlaanderen ; aangezien een al te groote spoed, in het opweipen van deze kwestie, het misveistand zou vernieuwen dat de vijaud in zijne schelmerij tusschen Beigen heeft willen verwekken ; aangezien het integendeel noodig is de ellendige ijdelheid te dben uitschijneii der zoogezegde grieven door de flaminganten-aktivisten uitgevon-den ; aangezien de kuiperijen van deze landverraders gehoond moeten worden door al de Viamingen en dat van hunne werking geen spoor mag overblijven ; De ondergeteekenden, vereenigdte Gent den dertienden november 1918, besluiten tôt het stichten van een Bond over te gaan tusschen al dezen die in bovenstaande beschouwingen zullen toestemmen. Deze Bond zal zich tôt de Regeeringsoiganen en tôt de openbare meeniHg weudep en <i§ i Nummer 2. Zondag 1 recember 1918 :: 5 Gèntiemen

Er is geen OCR tekst voor deze krant.