Bureeli 21, ROSSELL SQUARE london, w.c. Téléphoné: Muséum 267. De Stem uit Belgie Abonnement : 2sh. voof 3 maanden. Subscriptton : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : £, 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrljk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. $ of 1.50 fr. t i tc i TV} i * *wrrs*m 1 : * I 3dC Jaargang' Nn 42- (B'Z- I527"IS38-) Oplage : n, IOO. VRIJDAG, JULI 6, 1917. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 12 blz. I . I Bishop's House, Southwark, S.E. 0ns dierbaar vaderland ondergaat een groot v< rlies in het afsterven van den diepbetreurden en hoogst-verdienstelijken Voorzitter der Kamer van Volksver-tegenwoordigers, Frans Schollaert. Het is een pîicht van dankbaarheid, voor al het goed aan Kerk en Vaderland bewezen. dat onze geesteiijken en geloovigen op bijzondere wijze den doorluchtigen overledene in hunne gebeden zouden :ndachtig zijn. t A. A. DE WACHTER, Vie. Gen. van Z. E. Kard. Mercier. — o — In Memoriam. FRANS SCHOLLAERT. Ste. Adresse, 30 Juni 1917. Het is voor ons vandaag een droeve, een zeer droeve dag. Stiaatsministex Frans Schollaert, voorzitter der Kamer van Volksverte-genwoordigeTS, overleed gister avond, te ■ 9 uur, te Sainte-Adresse. En al wisten wij sedert weken, sedert maanden reeds, dat iederen dag het pijnlijk oogen-blik komen kon, al varzekerden ons Dr. Lebrun en Dr. Smets dat er hoegenaamd géene genezing meer mogelijk was, toch hoop-; ten wij tegen aile boop de, en terwijl de eene dag na den anderen kwam dachten wij op het laatst dan toch dat het nog voor ditmaal niet zijn zou. Hij was verleden jaar zwaar ziek gevallen | en had dain langen tijd zijne kamer niet mogen verlaten. In de laatste maanden van het jaar was hij weer opgeknapt en had zich weer aan den arbeid gezet. In het vroegie voorjaar kluisterde dezelfde kwaal hem weer op zijn lijdensbed. Hij is langzaam, îang-zaam achteruitgegaan, nu wat beter dan wat slechter; Dr. Ramon, eene Parijsche groot-heid, kwam hem voor enkele weken bezpeken en scheen niet aile hoop op te geven,—m,aar de Meester van hierboven bad er anders over beslist, en vandaag bracht man ons de tijding van zijn afsterven. En het is een zeer droeve dag voor ons allen, voor de Belgen buiten an in het vader-j land. De duizenden scjiamele vluchtelingen hier in Frankrijk venliezen in hem hun groot-, sten weldo-sner, en gimder in het omsloten land zal die treurige tijding als een verplette- rende slag gevoeld worden. * * * Laat ik u een paar woorden mededeelen wat de loopbaan van Frans Schollaert was. Hij werd geboren op 19 Augustus 1851 te Leuven, studeerde aldaar, baalde er zijn diploma van advocaat en was verscheidene i malen stafhouder der Leuvensche balie. Zeer jong trad hij in de politielt, eerst als gemeen-I ieraadslid van Leuven, daarna .als provinciaal raadslid. Op 12 Juni 188S werd bij door het arrondissement Leuven naar de Kamer van ! volksvertegenwoordigers glezoncftn waar hij | sedertdien onafgebroken gezeteld heeft. Van | 25 Mei 1895 tôt 5 Augûstus 1899 was hij Minister van Binnenlandsche Zaken, van 12 December 1901 tôt 9 Januari' 1908 Voorzitter der Kamer, en werd later in die hoedanigheid nogmaals gekozen op 12 Nocember 1912. Hij j werd Minister van State op 6 Mei 1907, stond aan het hoofd van het cabinet van 9 Januari 1908 tôt 17 Juni 1911, en was achtereenvolgens : Minister van Binnenlandsche Zaken, Minister van Landbouw en Binnenlandsche Zaken, Minister van Kunsten en Wetenschappen. Het ligt buiten mijne bedoeling en mijne bescheidenbeid hier een overziebt te willen geven van zijne zoo actieve politieke loop-| baan.. Het moge volstaan te zeggen dat er in den loop van die vele jaren geen enkel vraagstuk van belang in ons Parlement is ter bespreking gekomen waar hij niet, of zelf het ( mitiatief had van genomen, of de leiding van I nam. De wijze staatsman ging bij bem ge-| paard met den man van stouten politieken durf. In bet Belgisch Parlement, sedert zijn 1 bestaan, kan ongetwijfeld gewezen worden op | schitterande partijleiders en partijhoofden, taaar de ecbte staatsleiders, de eohte staats-; mannen, tunnen wij, van in het verleden tôt op den dag van heden toe op de vingers j telleo. Hoe mon er 00k over denke, de poli-[ tieke band die Frans Schollaert aan de katho-lieke partij hecbtte, was nooit zoo sterk dart ! hij niet, waar hij het noodig achtte, onaf-hankelijk van ailes voor de eigen goed en loodig geacbite oploissing streed. Hij heeft ilooit de weiinig achtenswaajrd'ige roi gespeeld —klassiek geworden in het België-van-voor-den-oorlog—van ministers of staatshoofden i die weken lang bij de volksvertegenwoordi-i gers de zwakbeid vain ■ " Minister's vriend-schap " uitspeeldan om eene gewillige meer-1 derheid te vinden voor het een of het ander ontwerp. In politieke journalistenknoeierij *as hij evenmin bedreven. Schollaert is in de groote oogenblikken van zijn parlementair | leven voor de Kamer komen staan, stoutweg ta onbevreesd, en heeft met bardnekkigbeid 'oor zijne ïdealen en gedachten gestreden, i M hardnekkig willen bekomen wat hij meende | »oor het land heilzaam en noodig te gijn. In die dagen heeft hij nooit geschitterd door | grootsche of gloeiende redevoeringen—die gemakkelijke taak liet hij aàn anderen en dat in vrede rusten—bij hield zich bij werke-lijkheid en daden, en met een hem kenmep. tende koppigbeid, waar bet de grondbegin-selen gold van zijn staatsmansopvatting en Tan 's lands vrijheden en rechten, dreef hij 2ljne gedadhten door. De strijd dien hij ta etnjden had voor de ove'rneming van Congo ioor België, miet de crisis die er op volgde, *sl niet ljc'ht vergeten worden ; en evenmin zijne fiere en onbuigziame bouding bij de ver-dediging zijner schoolwet, waarbij hij, de reeds grijs geworden en vermoeide strijder, voor beit eerst hardnekkig optrad voor het ver-plicht onderwijssteilsel. Toen hebben degene die hem met ail hunne krac'hten hebben be-kampt, in een der grootste manifestaties die wij in België hebben gekend, te Leuven, kun-nen zien dat die man beel het katholieke België acbter zich had, en over eene macbt in het land beschikte die voor hem nooit eein politiek man gekend heeft. Als een baanbreker is hij tevens opgetreden voor die bervorming onzer legerorganisatie. Hij deed de loterij en het remplaçantstelsel afsehaffen, alsmede dit van de vrijwilligers-werving, en bereidde aldus den weg voor de latere wet de Broqueville^ Weinigen bezaten zooals hij het algemeen vertrouwen, en dat kwam door zijne volko-men eerlij'kbeid. Want dit is de groote en meest merkiwaardige eigenschap geweest van dezen staatsman, zijne onkrenkbare en onaan-vechtbare eerlijkbeid, hoe uiterst zeldzaam worden,—dat deed Koniing Albert en dat deed het l'eger. Maar de duizenden en tiendnizen-den ongeluk'kigen die buis en erf zagen ten -gronde gaian onder d'en rnoordenden hiel van den overweldiger, die doolden langs 's Heeren sitraten en het land moesten ontvluchten... Een der droevigste dagen uit dezen oorlog was voorzeker de vlucbt naar Antwerpen van de beangstigde bevolking die vlood voor den vijaaid, en de vlucbt uit Antwerpen toen deze vesting geen veilig .schuiloord meer bleek te zijn. Toen eticbtite Minister Schollaert het Oflicieel Comiiteit van Hulpbetoon aan de vluchtelingen, en dank aan zijn optreden, aan zijine rustelooze werkkracht en zijne vele hooge betrekkingen in bet buitenland, heeft "hij honderdduizenden menisohen uit den nood geholpen en naar eene veilige baven giebracht. Hij bad aan zijne zijde den beer V. Pauwels, grifEer der Gamer, die bem nooit een oogen-blik verlaten heeft, en voor hem niet alleea de eeirate lambtenaar van bet Pairlement was, maar eem trouwa vriend en een zekere raad's-man. De Regeering kwam naar Le Havre, Het laatste /portret van onzen betreurden Staatsminister, Voorzitter der Kamer, Frans Schollaert 5 deze 00k bij een politiek man te vinden is. 1 Waar hij 00k tegenover stond, wie 00k zijne' 1 tegenstirevers waren, Schollaert heeft nooit zijne meening verborgen, heeft nooit met | halfsLachtdge beloften hier en onderduimsche toegevingen daar aan " politiekerij " of cote- 1 riegeest meegedaan. Heeft hem dit 00k me-nigen keer de taak zwaar gemaakt en den < strijd allerbitterst, hij bad er 00k over de vertegenwoordigers der verschillende partijen : die in het Parlement zetelen een groot gezag 1 door verkregen. Hij heeft de debatten der Kamer steeds geleid met de hooge opvatting die hij had i van ons Parlement en zijne rechten. Daar is hij nooit een voet van afgeweken, en hij . heeft 00k nooit geduild dat er getornd werd aan de rechten onzer volksvertegenwoordi-gin,g. Het is bet oogenblik niet om daarop . in te gaan ; maar toen het nog onlangs een s gebeurde dat men bet recht, dat onze grond-wet aan het Parlement vierleent, wilde over het hoofd zien, heeft hij door een beruchten brief kont en kraohtdadig een einde gesteld aan aile konkelarij op dien weg. De jongeire parlemantsleden vonden in Schollaert een trouwen vriend en een wijzen . raadgever. Zijn voorbeeld en zijne raadge-vingen zijn voor velen eene bijzondere wel- : daad geweest. Met zijn klaar doorzicht zag 1 hij wie de toekomstige leiders van ons open-baar leven zouden zijn, en met eene bijzondere belaugstelling wist hij ze tôt zich te halen en bun den weg te wijzen. * * * De oorlog brai uit. En met een slag waren allé bestaande instel-lingen, waren toestanden en verhoudingen veranderd. Het is wainneer de Staat in gevaar verkeert, wanneer het land in den nood komt, dat de waarde van een staatsman het best aan het licht komt, omdat de omstandigheden hem op den voorgrond roepen. De cynieke en brutale aanval van Duitseh"-land kon enkel met de wapenen beantwoord sn het Officieel Belgisaih Comiteit w-erd naar laar oveirgebracht. Ife kan hier, zelis niet een beknopt relaai feven van wat de heer Schollaert voor de Belgisehe vluchtelingen in Frankrijk gedaan îeeft. Hij is hunne voorzienigheid geweest /an den eersten dag van hun ballii?gschap tôt jp den dag zijner dood. Hij heeft hun het .even in den vreemde op aile mogelijfce wij-;en trachten dragelijk te maken, even bezorgd >m hun geestelijk als om hun stoffelijk heil, aeeft Comiteiten en werken gesticht zonder ;al, waarvan hij parsoonllijik het bestuur in randen nain Voor de vluchtelingen, dia voorzeker niet de minst omgelukkige slacht-jffers zijn van dezen oorlog, is zijn te-God® jaan het zwaarste verlies dat hen treffen kon, sn in de harten van deze eenvoiidigen zal d« iroefheid groot zijn. Mr. Schollaert stiohtte tevens het eersta Iehuis voor oorlogsverminkteo te Sainte-adresse. Het was veruit het liefste Wieirfc van îijne laatste dagen; hij had van het "Bel-;isch T.ehuis der Oorlogsinvalieden " eena nodelinrichting gemaakt die als voorbeeld ia jenomen voor tal van and'ere instellingen van iien aard, en de honderden ongelukkige oor-[ogsverminikten die door zijne zôrgen zijn jenezen, geholpen of gewapend tegen lateren .evensstrijd, dragen hem voor immer in hun lart. Tôt dien dag dat de ziekte hem belette sijne kamer te veTlaten bezocht hij bijna iederen dag zijne invalieden, was aanwezig bij hunne feesten an himne spelen, ging in lunne werkhuizen, zat met hen aan dezelfde safel en als een go.ede vader sprak hij hen toe, Lroostte hen en beurde hen op. Dit Tehuis der Invalieden is het laatste en misschien het schoonste van de lange reeki liefdewerken die het leven vullen van Frani Schollaert. * * * Hij heeft den dood zien komen, stap vooa stap, en als de. groote kristien die hij was wachtte hij onbevreesd op het laatste oogenblik. De dood is gekomen, en de laatste er zoo droeve hartewensch van den grooten en eerlijken patriot, België weer te mogen vrij zien, in België terug te keeren en er te ster-ven, is niet in vervulling mogen komeli. Hij had te veel voor zijn land gedaan, te lang zijn wiel en wee meegemaakt om het niet ta beminnen met al de krachten zijner ziel. Maar hij is heengegaan met het vaste geloof in België's toekomst Hij was overtuigd dat door aile tegenwoordige en latere moeilijk-heden heen het Belgisch volk met zijn gezond verstand zijn weg zou vilnden. Zijn vertrou-wen im de Belgisehe volksforacht kon door niets aan bet wankelen worden gebracht. Hi} was te zeer vergrijsd in de politiek en had een te duidelijk imzicht in de ziel der natie om geloof te hechten aan zwartkijkers of onge-luksprofeten, die de schrikkelij kste dingen voorspelden. Hij is beienigegaan vôôr zijne taak misschien ten einde was, maar zijn geest zal lang nog bij ons blijven. Het is een zeer droeve dag voor ons ; we hebben een man vierloren waar we nog zoo>-veel hadden van verwacht voor later ; het is een groot verbes voor ons, katholieken, een groot verlies voor het Vaderland. Ernest Claes. o Schollaert's politieke geschiedenis. Nota's. Frans Schollaert die zich met rechts- ein schoolkwesties had bezig gehouden, werd in 1883 secretaris van "Le Comité des Griefs" (tegen de Schoolwet van 1879), die de kiezing Van 1884 voorbareidde. Het was u t hetzel'fde Comiteit dat het Congres van Luik van 1886 ontsproot dat de katholieke sociale beweging bij ons inzette, met een zwaiar programma van hervormingan. In 't begin zijner politieke loopbaan in de Kamers speelde Schollaert openljjk geen groote roi, maar deed zich bijzonder geldiein in de comimissies. Hij was secretaris der commissie die de wijzigingen van de Grond-wet voorbereid heeft. Te samen met Helle-putte en Janssen stelde hij, op art. 47 een, amendement voor dat een eerste pogiing was van algemean stemrecht op de basis van de " vertegenwoordiging der beraepen." Het be-kwiam een aantal stemmen, de helft ongeveer, onvoldoend'e dus daar een meerderheid van 2/3 vareisdhit was. Frans Schollaert, ma Minister van Binnenlandsche Zaken geweest te zijn, werd Minister van Openbaar Onderwijs in 1S95 (opvoiger van de Bnrlet), en gaf zijn ontslag in 1899 met Vandenpeereboom. Ails Kab:netsoverste (opvoiger van de Trooz, die plotseling overleed, 1907), was zijn loopbaan buitengewoon schititerend. Weinige ministers hebbein in korte jaren zooveel ver-wezentlijikt voor hun land : 1) Congokwestie. Op vele punten niet t'akkoord met Leopold II wist hij toch grootei^deels zijn zienswijze te doen in œanmarking hemen. 2) De legerwet rlie de wet de Broqueville voorbereidde. 3) De Schoolwet waarop hij viel. Feit eenig in de geschiedenis : den geval'len minister werd na zijn ontslag eene hulde geboden die aile gedacht te boven ging (betooging van Leuven). o Schdïïaerf bad een afkeer van de ruebt-baarheid. Hij heeft, maajr 't schijnt, in zijn leven, niet meer dan 6 interviews toegestaan. Hij was eeflijk en van geen enkele finantiëele combinatie die uit zijn positie kon belang trekken won hij deel maken, Hij was de op-rechtheid zelve tegenover vijand en vrieind. God geve hem de eeuwige rust. O Voor de Meisjes van Vlaanderen. Een jufvrouw die veel met de vrouwenbewe. ging bezig is, niât op zijn Miss Pankhnrst's om ruiten in te slaan, maar ôm de vrouwen-dengden te doen zegepralen in het familie-leven, schriijft mij : "Moet bet dan al voor de jongens zijn, wat gij schnjft ! Weiger ons toch de kruimelkens niet, want 00k ons heeft de oorlog overeind geworpen, en we onder-vonden dat onze vrouwelijke zwakheid, die had moet en onze vrijwaring zijn, ons gevaar is geworden." Bij 't lezen van dien brief, heb ik lang teruggedacht op wat ik zag en hoorde in de meisjeswiereld binst dezen oorlog, op de allee-nigheid van zooveel vrouwen, op hun menge-ling met allerlei personen, op hun ontvanke-lijk gemoed, op hun liefdeiilusies en fcittere teleurstelliingen, op hum maohteloosheid en wispefliturigheid, koritom op die duizende kleine en groote levemsgebeurtemissen waarvan enkel de priester het geheim kent, onirtat hij de geestelijke vader an raadgever is, en de toevlueht der zondaren. Het edel werk van ean schrijver in dezen tijd is oivertuigingen inhameren middan de schiommelingen der vertwijfeling, is innerlijk herbouwen wat uiterlijk door de aardbeving van deze wereldramp werd loisgeschokt, is de oude, zedelijke en christelijke opvoeding van het ouderenhuis aanpassén iin harmonie aan de eischen van den nieuwen tijd, en deze wijde wereild. 't Is voorwaar geen gemakke-lijke taak ; want 't gaat moeilijk om den kop klaar en hoog té houden, middeE deze om-went'elingen en emotiedagen. En voor velen

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.