i<; wi rt^rste Jaargang ê TSO. 226 Dinsdag, 12 October 1915 S Cent DE VLAAMSCHE STEM I rn volk zal niet vergaan! ALGEMEEN BELGESCH DAGBLAD Eendracht maakt mac ht REOACTIE- EN ADMINISTRATIEBUREELENi PALEISSTRAAT 31. bovenhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. »———————— Onder leiding van RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB, ABONNEMENTSPJUJS (bjj vooraitbetaling): Voor Nederland per jaar g)d 6 5 — per kwartaal gld. 1.75 — per maaud gld. 0.75. Voor België, Engeland, Frank™ en andere landen dezelfde pr\jzen, met verhooging van verzending^kosten (3U ctn per nummer), X3 ADVERTENTIES 20 Cent per regel. Zelfbestuur, Y Ons Leger. (1) Het doorslaande bewijs van de ongezonc heid on mangel aan. levenskraoht van d Beleisclie ziel, is wel de geschiedenis va het Belgische leger. En niets is heilzame dan bet° harde mes der ontleding te zette m die rotte plekken van ons voiksbestaan Voor ons land bestaat er wél vaderlande Iiefde. Er bestaat een Vlaamsohe en ee: Waalscke gehechtheid aan den geboorte c-rond. Die verknoahbheid is een recht itreeksche band- Alleen onreditstreeksc: echter kunnen wij al of niet waarde lieohte] aan den huidigen Belgischen staatsvorm inzcoverre liij met onze reehtstreeiksch. laudsliefde overeenstemt of niet. Intusschen is het een logisdh gevolg de c-e;cii;edenis dat de Vlamingen tôt nu to niet met hartstoclit aan het politieke Staats leven hebben meegedaan. Het is algemeen bekend dat liet vroeger Beliche legerstelsel het vrijwilligheids-be crii^l liuldigde. De twijfelaclitige faan nn de blauwo kielen uit 1830 stonc in ons latid zoo hoog aangesclireven da mén, m tijden van nood en gevaar, ail heil ' verwachtte van de spontané burger deno-d : de garde civique is een Belgiscli eigenaardigheid geweest, wier roem alon verspreid was. Wie ooit een harer praesta lies hesft aanschouwd, zal begrijpen waar om naderhand in ons leger de qualificati-..garde civique" als ^le meest -onteerend. gold. Intusschen waren onvoldane Belgen aai het twijfelen geraakt omtrent de deugde lijkheid van liet vrijwilligerstelsel ; en niet tctfenstaande de oppositie van Woeste c. s en het hardnekkige verzet-van de Antwerp selie bank met haar „Niemand gedwongei sûldaat", werd de basis van onze landsver dediging steviger gelegd. Met het vrijwilli ocrstelsel kwam men niet uit. Het noodig contingent bood zich niet aan, verre vai daar. Men inoest zijn toev}ucht n'emen to conscriptie. Voor 1909 was de toestand dus als volgt Een jàarlijksch contingent van 13.000 mai ras vastgesteld, eoi zoodoende liooptt men, met in geval van nood twaalf of der tien klassen op té roepen, een flink lege; van minsteng 150.000 man op dei been t< kunnen brengen. Daartoe was het îiiet nopdig aile jong< mannen tôt militaire opleiding te dwingen Een derde wa<^ meer dan genoeg. Wie zoi het rnoeten doen ? Dat zou liet lot beslissen Tragi-comische angst der Belgische patriot tan dat hun zoon ,,erin zou looten" ! Vooi ù; gegoeden bleef toch nog een redmiddel cen ,,remplaçant" te koopen voor 1800 i 2000 francs. Zoo was de toestand tôt 1909: erbarme lijk! Dat wa6 dus de objectieve maatsta: vàn de Belgische vaderlandsliefde ! Hei fchoonste van al was, dat in den strijd voo) de verkieziugen, de politieke partijen mal kaar wederzijds verweten de legerlasten t< willeii verzwaren: Heilige schrik van der belasting-betaler ! De gevoelige plek van d< Belgische ziel was — de porte-monnaie ! Jammerlijke kleinzieligheid en misdadig< wrgoloosheid ! In België beriep men ziel maar aldoor op de garantie der mogendhe <l«n en beschouwde het als van zelf spre kend dat deze laatste belangeloos liun troe telkindje zouden verdedigen. Het wacht woord luidde dat de eerste plicht van de gœde Belgen was op beide ooren te slapei: en de oogen te eluiten voor de internationale Terwikkelingen. Te Parijs lachte men met ,,ces bons Bel 5e- • zoclang de oorlogswolken ver van der cinder bleven en men aldaar liopen kor wet eigen krachten ,,être victorieux dans la guerre de demain". In de laatste jarer ncchtans werd men in liet Z ni den bezorgc voor liet nakend onweer, èn daar eigen mili taii-emacht, tôt barstens toe van 't staatewe-zen) opgeblazen was, kreeg de Fransch-Belgische pers dringende wenken om eei: handje tco te steken. De campagne van d< wer. (Sommes nous prêts?), de voor-drachtenreeks op tket Justitie-Paleis te Brus^el, zijn nog in aile Belgische geheu-gens.Van dien tijd dagteekent de wet vai: 1909, de afschaffing van het loterij- en af-'•oopsysteem, het invoeren van den persoon-l'jken en algemeenen dienstplicht. Alge-jn^en? Tooli niet : slechts éen zoon per fami-moest dienen, de oudste; en wanneer •naar voordien een oudere zoon de kan9eri Van het lot had doorstaan, waren de jon-?Cro broeders vrij. *NTiettemin werd het jaarlijksc'he contingent aanmerkelijk ver-; en daar rijk en arm schouder aan ^liouder in de rangen stonden, kon er vooi eerst eenigzins sprake zijn van een gezond volksleger. ^e wet van 1909 bleek aldra ontoereikend belgië en Farnkrijk tegen een onver-oeclschen Duitschen aanval te beschermen. ventuëel moest de Belgische voorlioede het Fransche leger lang genoeg 6tand uniien liouden om aan Frankrijk den tijd te j>uJinen aile krachten te verzamelen en ter aP te snellen. De opdrijving van de mili-p"re v°orbereidsels in Duitschland en rankrijk liad ook haar weerklank lod'cr0nZGn^ ' werd nu de vol- " algemeene dienstplicht ingevoerd 300 nnnS ^e^er 0611 sterkte van ten minste on l- man m°est geven met een jaarlijÎKch inVa,n ^O-OOO jongelingen. IVtaar mon^e insfcantie was de Belgische porte-?e^naie WGer z?0<^an% aan ^ pruttelen <ioktaU' • m6u gemoe^e aàn de leger-broko? f1U ?V6rwe^ng gaf lichamelijke ge-Per l t Z16n waar er geen waren, zoodat voorr °i <.Van een kleine helft be- 00,1^^ thuis konden blijven, met het fed, 6rU der Belgische over- Aldus wa6 de schijn gered en moesten intusschen niet al te veel nieuwe kazernes ' gebouwd, en wapena en uitrusting bekos-tigd worden. Mr. Dr. L. BRUL-EZ. (Wordt vcrvolgd.) ' mê * m L Geera Rassenpolitiek. Aan een opstel ovtr ,,Pangermanisme'■ uit „l)e 3 ederlander'' untletnen wij het volgcnde : Niets heeft tôt meer verbitterde en wree-de oorlogen geleid dan de rassenstrijd. Gelieel dc oude gcsoliiedenis is er vol van. Steods poogde liet eene ras het andere te overweldigen, en de overweldiger aclitte zich dan, gelijk van zelf spreekt, de mèerdere. Eu in dat ras. drong dan weer deze of gene stam naar voren, die, om ook zijn meerdere kracht te toonen, den ander poogde te overheerschen. Want in kracht, in 1 geweld, werd de hoogeto voc-rtreffelijikheid gezodht. In d© Germaansclie landen is men lang-zamerhand tôt het besef getkomen, dat de 1 voliken met dien strijd om machb niet ge-die:ud zijn, en dat, al brengb die strijd ook enkele goede vruchten voort, de ellende die er door ontstaat onedndig grooter is. Vaste statenvorming ont^tond, zoodat kleine en groote staat recliteus- gelijk stonden, en de heersckappij over dien staat op erfopvol-ging kwaim te berusteu. Doch de beheer-schers van die staten zoohten toen vooral door middel van hfuiweJlijksallianties hun territoir uit te breiden, dat zij dan, als een hun geslacht toekomend territoir bescliouw-den. Tôt vele successie-oorlogen gaf dit aanleiding, waarbij het ook al weer ging om de groobheid der beheersoh&rs. Maar ook bij.d'ie uitbreiding van territoir had den de volken geen belang, althans niet een belang dat opwoog tegen de ellende van den oorlog en den daardoor ontstaanden acûiter uitgang. In de latere tijden is ook dit s tel sel door een gekeel ander vervangen. Elke staat vomit eene uridische organisatie. die, groot of klein, steeds als eene voîkomeu zelfstandige persoon wordt besohouwd, be-heerscht door vaste wetten. Ten gevolge daarvan wordt de beteeikenis van ïa*aolifc, dit woord in pln'sieken zin genomen, ge-ringei'. Evenals v1 <le burgermaatsohappij de vroegere overlieerechende positie van adel en fortuin heeft moeten wijiken voor de gelijikh'eid voor de wet van groot en klein, van hoog en laag, zoo poogt men ook voor de volken den vrede te verzekeren, niet door allianties, (waarbij elke parbij ten slotte toch eigen voordeel najaagt) maar door vaste rechtsverhoudingen. Op uitnemende wijze is die ontwikkeling c. a. uiteengezet door den lieer David Jayne Hi'll, die als Amerikaansche gezant, iang in ons land vertoefd en een wertk geschreven heeft over den ,,modernen staat en de internationale organisatie' '. De voliken moeten niet meer hun heil zoeken in allianties of verbonden, of ' ver-trou wen op prinsen, ,,daar men ninimer heil bij vindt", maar in goede organisatie en vaste rechtsregelen, en in de handhaving daarvan In de laatste jareri evenwel komt weer de riohting boven, die ons naar de primitieve toestanden van voor eeuwen terugvoert. Wij zouden ze met één woord de Pan-riohting kunnen ncemeai. Panslavisten, pan-Helenen, Panlatinisten, en zoo ook Pan-germanen. De rassen zoeken de overhand te krijgen over andere rassen, en daar die rassen territoriaal z'jr verdeeld zijn, is het gevolg van dien rassenstrijd dat in een en denzolfden staat het eene deel der bevolking zich bij het andere achtergesteld ziet, zelf s al gelden voor allen dezelfde wetten. Dit gevolg kunnen wij heden ten dage nog over-al waarnemen, b.v. in Rus land, op den Balikan, in het Oosten. Elke rasverhcerlijking is uit den booze. Elk ras heeft ziji deugaeii en ondeugden, en de zelf-verheerlijking van een ras schijnt ons even belachelijk aïs de zelfverheerlijking van een mensch. God alléén is groot. Maar die rasverheerlijking is niet alleen belachelijk, zij is ook uiterst gevaarlijk wanneer zij samenvalt met de moderne staats-vorming. De staat, juist omdat hij eene op wetten berustendo organisatie is, is een buitengewoon krachtig instrument voor kraclitsontplooiing. Opstand tegen de Re-geering is bijna onmogelijik, althans zoo-lang deze de meerderheid van de verfcegen-woordiging op haar hand heeft. Door de st-aatscentralisatie komt van lieverlede ailes in lianden van één bestuur, dat over al de in een volk scliuilende krachten be-schikt. Ook dit zien wij zoo duidelijk in den tegenwoordigen oorlog. Die staats-macht nu wordt voor kleine volken uiterst gevaarlijk, zoodra zij zich niet strikt houdt aan het reoht. Zij is steeds geneigd zàoh uit te strekken over grooter territoir, en hoe sterker zij is hoe meer zij zal trachten aile kleinere volken die zij opslurpt in het overheerschende ras geheel te doen opgaan. Ook dit zien wij zoowel in Duitschland als in Ru9land- In Engeland is het nog niet zoo ver, omdat daar de staatsvorming, ver-geleken bij de Duitsohe, zwakker is, ter-wijl de aan Engeland ondenvorpen volken te ver van het eilandenrijk zijn gevestigd, dan dat het met geweld opdringen van de oppermacht van het overheerscliend ras over die volken mogelijk zou zijn. I ^ VLAANDEREN DAG EN NACHT Dm IK AAN U.m Se Minderheid in de Duitsche sao.-dsm. Parti Uit de ,,Humanité" vertaalt ,,Het Volk" de volgende mot-ie-Bernstein, op 16 Augus-tus 1.1. door de Duitsche soc.-dem. Rijks-dagfractie op hare fractie-vergadering ver-Avorpen tegenover de motie-David. In de Duitsche soc.-dem. pers is de motie-Bernstein niet gepubliceerd. De ,,Humanité" kreeg ze eerst dezer dagen toegezon-den van een bijzonderen medewerker van de Zwitsersche grens. Ziehier de tekst der motie-Bernstein: Jierinnering aan het progra-m. I. Het belang van de groote proletarische meerderheid van het Duitsche volk eischt, dat de tegenwoordige oorlog worde beëin-digd door een vrede, die, wat betreft de rechfcen van en de betrekkingen tusschen de volken, zij in overeenstemming met de grondbeginselen, neergelegd in het Duitsche sociaal-democratische prdgram, in de besluiten van haar congressen en eveneéns in de besluiten van de internationale socia-listische congressen. Het vrije beschikkmgsrecht der volkeren. II. Het hoogste beginsel voor de betrekkingen tusschen de volkeren is, volgens het program en de besluiten der congressen van de sociaal-démocratie, het recht der volkeren op nationale zelfbeschikking, binnen het raam van het voor allen gelijkelijk geldend internationaal recht. De Duitsche sociaal-democratie beschouwt het diensvolgens als haar plicht om met aile bescliikbare middelen er op aan te pturen, dat bij het sluiten van den vrede, dit beginsel geen geweld zal worden aangedaan, van welke zijde of onder welk voorwendsel ook. Dit recht van vrijo zelfbeschikking mag niet worden onttrok'ken aan of besnoeid voor een volk, dat tôt nu toe over het" recht van nationale zelfbeschikking heeft beschikt, noch mag dit ten opzichte van gedeelten van een zoodanig volk; en geenerlei wijzi-ging van grondgebied, welke een berooving van dién aard zou vormen, mag plaats hebben. De sociaal-democratie erkent geenerlei reeht van verovering van de eene nat-ie tegenover de andere. Het'raadplegen va.n vroeffer ge-welddadig geannexeerde. volken. III. Indien het gaat om Europeesch^ cultuurlanden. die tôt nu toe zich bevondeh onder vreemde heerschappij, dan inogen geen wijzigingen plaats heblDen zonder dat de bevolkingen worden geraadpleegd. Dit raadplegen moet, met medewerking van de neutrale staten, geschieden op een wijze en onder een toezicht, die de voile vrijheid des stemming waarborgen. Aile rricerderjarige inwoners, die bij het begin van den oorlog ten minste eeiv jaar in het land gevestigd waren, ^moeten het stemrecht hebben. Het is het belang van het scheppen van een gezonden toestand in Europa, dat 'de volkeren met Europeesclie kultuur, die thans onder vreemde heerschappij leven, overal een eigen staatsleven erlangen en daar waar zij wonen, een grondgebied, groot genoeg, om een eigen leven te kunnen ontwikkelen, als lid van de internationale volkeren-unie. Wanneer een voldoend aantal inwoners het vraagt, moet aan bevolkingen, die met geweld door een staat zijn geannexeerd, het recht toegestaan worden om door een stemming te beslissen, bij welken staat zij willen hooren. De vredesorganisatic in de toekomst. IV. Internationale wijzigingen, buiten Europa, kunnen alleen plaats hebben ojd voorwaarden, welke de ingeboren bevolking waarborgen tegen een juridische en mate-rieele verslechtering van haar toestand. V. De verzekering der Staten en volken I iegen een opnieuw beginnen van den oorlog of tegen revanche-oorlogen moet worden ver-kregen door de vervolmaking en de vrijma-king van het internationale recht. In dit opzicht moet worden geëischt: > a. Wijziging van de Haagsche confeten-bies tusschen de staten in een permanente internationale unie van staten voor de vast-stelling van het internationaal recht en%de internationale arbitrage. Samenvoeging der Haagsche arbitrage-instellingen in een permanent internationaal Statenhof, georgani-seer'd overeenkomstig het nagestreefde doel ; b. verplichting. voor aile staten om van hun conflicten dezulke, die niet door een directe en vreedzame bespreking kunnen worden opgelost, aan het Statenhof te on-derwerpen, dat door,de Unie van Den Haag moet worden ingesteld, opdat ze volgens hun aard, hetzij in den vorm vau een ad-vies, hetzij door schikking of abitrabel von-nis kunnen worden beëindigd; c. verbintenis door aile staten, om geen oorlog te beginnen tegen een. staat, die de verdragen heeft onderteekend, noch eenigen oorlogsmaatregel te nemen te zijnen opzichte, alvorens het Statenhof de gelegenheid zal hebben gehad, het conflict, dat lien ver-deelt, te onderzoeken, en alvorens aile maat-regelfen voor vreedzame schikking zullen zijn uitgeput. Een staat of een bond van staten, die een oorlog begint of dien voorbereidt in strijd met deze voorschriften, moet als vijand worden beschouwd en bejegend ; d. de beslissing over oorlog en vrede ge-laten. aan de nationale volksverfcegenwoor-diging. Verbod van geheime diplomatieke verdragen ; e. vervolmaking en verscherping van de strengheid van het volkenrecht met betrek-king tôt de wijze van oorlogvoeren en de bescherming der burgerlijke bevolking tij-dens den oorlog. Afsehaffing van het zeebuitrecht en van hefc recht van Jhet heffen van oorlogsschat-ting.Verbod van het nemen van gijzelaars en van het stelsel van maatregelen van weer-"wraak de bewonejgi y^n çen land ter oorzake van daden van verdediging i>e-dreven door andere inwoners of onbeken-den.Instelling van permanente commissies van toezicht op maatregelen, genomen \door de , oorlogvœrenden in bezette landen en op de behandeling van krijgsgevangenen en burgerlijke personen, uit kracht van het oor-logsrecht geïnterneerd ; f. international]satie van trans-continen-tale spoorwegen en van aile waterwegen, die zeeën en meren, omringd door verschillende staten, onderling en met de zee verbinden ; g. vaststelling van het beginsel van de ; open deur voor aile koloniën, protectoraten en andere gebieden. staande onder den in-vloed van Europeesche staten ; h. deze regelen m^jten worden ingelascht in de grondwetten der onderteekenende staten.Het Belgische vraagstuk. VI. Aile annexatie door middel van geweld van Belgisch grondgebied of iedere aanslag op de autonomie van België door welken staat ook, moet krachtig worden be-streden op grond van lietgeen is gezegd in artikel II, maar bovendien moet hieraan worden toegevoegd, dat Duitschland, zonder door eenige daad daartoe te zijn uitgedaàgd, gelijk de rijkskanselier zelf heeft bekend, tegen het volkenrecht in, de Belgische on-zijdigheid heeft verkracht; aldus België is binnengedrongen om er de plannen, welke het nastreefde, te volvoeren ; het leger, dat het weerstond, heeft vertrapt, en het land met geweld heeft bezet. Het i9 derhalve een eereplicht voor Duitschland, België te ont-ruimen onmiddellijk na het sluiten van den vrede, overeenkomstig de plechtige verkla-ring, den 4en Augustus afgelegd door den Duitschen ambassadeur, prins Licbnowsky, tegenover den Engelschen staats-secretaris, sir Edward Grey, en het Belgische volk ten voile en geheel schadeloos te stellen voor het materieele en moreele nadeel, dat het hem heeft toegebracht. • Veîen zijn begraven. Velen zijn begraven Die niet ailes gaven Wat hun hart besloot. Velen die daar leven Hebben niets te geven Armer nog dan dood. Zucht naar 't onbekende, Voer ons uit de ellende Van een leêg bestaan, Eer we doelloos drijven Waar de boozen blijven Eu de besteii gaan. RENÉ DE CLERCQ. mna, , * , gf le HËtlerlandsche liijniusltie. De Limburgsche mijnindustrie is nog zeer joug. Wel wist mon allang, dat er kolen in den grand zaten, maar de heele exploitâtie bepaalde zich tôt één enkel veld, gelegen nabij de Hollandsc-li-Duitsche grens en deel uit'ma-kond' van het Wurml>ekken. Die exploitatie was trouwens lieel eenvoudig, want de kolen lagen om zoo te zeggen, op wie plaatsen boven op den- grond. Omstreeks 1850 ontwaarde raeu, dat er ook in den grond zwart goud verborgen was. Er werden concessies verstrekt, maar do conces-sionarissen bekoelden spoedig in hun ijver, toen bleek, dat men bij het horen op groote wateraders stootte en dat de kolen diep zaten. Er moesten dus groote kosten gemaakt worden. Enkelo concessionarissen — bekend is de Carl-concessie — gingen dus maar aan 't werk. Dit verdroot de regeering en in de jaren 1888 —1890 vervolgde zij werkelooze concessionarissen en trok zij versclieidene concessies in. Gelukkig kwam in deze benarde tijden de ,,Maatsehappij tôt Exploitatie van Limbnrg-sche Steenkolenmijnen" tôt stand. Zij bestond uit een aantal Hollandsclie en Duitsche financiers, die, aangemoedigd door nieuwe boringen en door de vorderingen der techniek, waar-door hefc boren door den waterrijken boven-grond meer succès beloofde, l>esloten waren, liet maar eens te wagen en derhalve een con-cessie aanvroegen. Deze werd toegestaan bij Kon. Besluit van 2 Mei 1893, onder den naam Oranje-Nassau. Dezelfde groep verkreeg ook liet bezit van de Concessie Cari. Do concessio heet thans Oranje-Nassau I, de concessie-Cari Oranje-Nassau II. Boide mijnen beslaan een opoervlakte van 3828 H.A. Particulier initiatief heeft dus onze mijnindustrie gesticlit en de openiug van de Oranje-Nassau I moet beschouwd worden als een glo riedatum in de geschiedenis van deze onze jong-ste nijverheid. Immers het slagen van de %c-noemeie maatôchappij en de door liaar wer'c-zaamheid gedane ontdekking, dat er west»»îijk van de Oranje-Nassau een aanzienlijke kobo-laag moest liggen, bereikbaar door de vorderingen der moderne techniek, gaven de ge-boorte aan het Wetsontwerp tôt exploitatie van Staatskolenmijnen in Limburg. Ook de oude maar moedeloos geworden concessionarissen scliepten door hetgeen zij zagen weer moed en begonnen te boren. terwijl de Nederlandsche Staat het werk in 1901 ter hand nam. De Staats mijnen zijn gelegen bij Hoen6-broeck en Schaesberg. De stichters der Oranje-Nassau's hebben dus wel ons -heele land aan zich vorplicht, want zij stonden pal in een zeer moeilijke onderneming. Pas na zes jaar moeitevol werken, waarin maar geld gestort moest worden 'zonder zekerheid van nrofijt, waren de twee putten van de Oranje-Nassau I gereed. Aan de puttén van de Oranje-Nassau J1 werd gewerkt van 1898— 1904, doch de exploitatie kon pas beginnen in 1906, omdat — o posthume schande — met den aanleg van deir spoorwegtak Heerlen— Schaesberg—Mijnstation, aan de lijn Sittard-Herzogenrath, zoolang getreuzeld werd. De Oranje-Nassau's willen zich nog uitbrei-den met een nieuw veld noordelijk en er zal dus binnenkort een mijn Oranje-Nassau III geboren worden! Od het ooîïenblik werkt do Oranie-Nassau Maatsehappij met een kapitaal van / 5.000.000 en blijkens het dividendenlijstje hebben do aandeelhouders zieh niet te beklajren. Het gaat goed met de mijnindustrie in Limburg en, volgens menschelijke berekening, moet en zal het steeds beter gaan, vooral nu de zekerheid bestaat, dat Limburg ook gehatten vette kolen bergt» KLL.EI3XTE KRQKTIEK- Kern. Het misbruik van zijn staat past Vorst noch Onderdaan. VONDEL. Kelzer Wilhelm. Aan een karakterschets van den Duitschen keizer door den heer W. G. C. Byvanck in de „ Nieuwe Courant" is liet volgende ont le en d : Een diepe grond voor de eigenaardigheid van Wilhelm .LI is zijn physiek gebrek, zijn, maohtelooze linkerhand. — om niet te Spre-ken van andere physieke kwalen. Men moet niet te ver in zulke intimiteiten van het leven willen treden; en een enkele aanwijzing zal clan wel voldoende zijn om de inspanning te doen )>eseffen ter overwinning van het euvel, voor een man geroepen tôt een taak als die van den keizer. Maar bij do zelfbeheersching en do zelfop'lettendheid, die de vruchten zijn van een voortdurende oefening, mag men niet vergeten het gevoel van afgescheidenheid en ook de gevoeligheid, die het kenbare lichaaans-gebrek altoos begeleiden. Vandaar misschien ten, deelo de mystieke neiging van den keizer, zijii bohoefte aan eenzaamheid, en de onrust van zijn zenuwleven. Daar tegenover de romaaitisch-theatrale verbeelding, die den keizer in het bloed zit van voorgaande geslachten : hefc Lohengrin-ideaal, de bedevaart naar hefc Heilige Land, de plotselinge verschijning voor Tanger aan do kust van Marokko, do lust aan praal en \"ertooning Al kan men. daarbii ook een politieke bedoeling aannemen, liet schouwspel komt niet te kort.... Maar het zou lijken alsof ik een volledige karakterteekenin^ van den keizer beproefde te geven. En is dat niet een onbegonnen werk te midden der afwisseling van eigenscliappen, zooals de wisseling der gebeurtenissen ze tel-kens bij lieni te voorschijn brengt? Hefc blijvende . is het dubbele van den aard van den keizer, waar hij zich meet aan de groote vragen van het leven : zijn streven naar maeht, zijn besef van beperking; en op den grond van zijn harfc zijn gevoeligheid en zijn eenzaamheid bij de schittering en de opgewekt-heid aan het oppervlak. Oorlogspsyche. Een Fransch soldaat, die al 13 maanden bijna in den oorlog is, schreef 20 Augustus uit de loopgraaf aan zijn vrouw o. a. : De huidige oorlog is een oorlog, waarin het vermogen van een mensch in aile vormen op de proef wordt gesteld: zich verbergen is het waehtwoord van elke seconde; zich verteonen is de moed van het daartoe gekozen oogenblik; zich beveiligen is een plicht evengoed als zijn leven op het spel zetten, wanneev liet moet. Omdat je nog al een stoïcijnsch hart lieb, zal ik je zoo getrouw mogelijk, vrij van aile op-snijderij, episodes vertellen. Er is op het oogenblik niets aan de hand. Ik sclirijf bij een muziekje — dwaas, ncen, dat is verheven. Hier komt de dood te midden van gezang. Men groet hem die valt met een salvo of met een rnarsch, die jubelt ,,En avant!" iMen beweent de dooden niet, men neemt ze op onder het neuriën van liederen, die het hart van den mensch aan den hemel verbinden. Een baar gaat voorbij, men groet en men zingt den roem der helden en men geeft.hun oon soldatenbegrafenis. Het lijlrt, alsof hij, die de- eeuwige rust tinnengaat, cen nieuwen straal lan roem over het bataljon werijt. Nooit een tnian, ilooit een zucht, liet kanon dondert, het XiV°,Ia F, ant0- Wanneer het trnli J baaj" haar lidit®poor ge- trokken door een veld van onthloote hoofd?n SSngegrift "g ^ "eS Van derd'S'!f0n heb ik gC2ieu' bel'"sterd en bewon-hnnlf "'f™0? met de bergmutè op. Zij tel" hier'T i, U1Vekt'!leI1 ijver' waut geld tafel diende Irov^vo^i^pZk11- 1°' a,B - ^ w ifd- Ik Znd p neer en nagrft <ion ltaart vast. hun ^ 1 F ee" Tter afstan<1 on keek »»>' hun gezichten, om hun ontroering waar te iif- men. Ziehier ivat ik zag: cou van hon. hii die iherf"^" ^0°tWeel,d(,• kral'do de kaart uit de îr f eA T K dl Scllerf tor ^' »«n de ge-tioffen kaart, die onhrmkbaar was geworden en zoi slechts: ..Die leelijkerds !" Geeiï der zes mannen onderbrak zijn spel en een van S Z:dfoo%eZ.eet' Wt'' E" het ^Stje Ik keek naar de mannen en ik kreeg een bon!''' h ÎT' Van £cllaamt°. ik had de men ÏL bek'emmmg om het hart zien aanko-men. Ik schaamde mij, omdat mijn zenuwen nog altijcl niet geternd zijn en ik kiwg tranen ^an woede m mijn oogen. mann,en. z«n voor l>et meerendeel reeds «en jaa! m het vuur eu om den dood bekom-l ze, Z,ch niet ,mefr- Zij Zijn het, die man-kinderen ^ him ™ ^ de J?elc™,st aa"8^t, liet is zoo zeker, «ihiiiT/ 7Ci r,Ui °™rvouncn lvorclt ak de z™ ; schijnt. Zij dio twijfelen, moeten maar eens een retourtje naar het front meitien. Hier is geen twijfel, vrees of angst meer, niets dan de zon m de ziel zelfs al mist liet, Vreugd zelfs in dood"" Cn vel'heven' zelfs in den De kabcl in Osrlogstijd. T)e kabel speelt in dezen oorlogstijd een be-langryke roi. \ooral m den strijd op zee be-wijst hij groote diensten en maakt een voortdurende verbmdiug van het land met de vloot mogelijk. Bovendien kan een Staat van elk punt, waar zijn kabels uitkomen, ingelicht worden over de vijandelijke scliepen. In Engeland heeft men reeds vroeg de waarde van een kabelverbindmg met do koloniën ingezien en de eersto Engelseho kabel van Kavaski (Indië) naar de Euphraatmonding, had dan ook het docl de hngelsche koloniën over het ï'uiksehe t ostenrijksdhe en Duitscho telegraafnet met net moederland te verbinden.. In 1909 ontwierp Frankrijk een groot kabel-plan dat een ongeeontroleerdo verbinding met Kusland en tevens met do Oostelijke koloniën mogelijk zou maken. Hiervoor zou do Afrikaan-sehe kabel om do Kaap verlengd moeten worden en aangesloten aan Madagascar en Réunion Vandaar uit wilde men de Achter-Indische koloniën bereiken en dan ,een verbinding met net Kussisch-Deensche telegraafnet tôt stand brengen. Do kosten van die verbinding bedra-gen eenige hondorden millioenen. Het plan is echter nooit uitgevoerd. Uit de strategische beteekonis van den kabel i volgt, dat hij in oorlogstijd groot gevaar loopt. Er worden dan ook bijzondere maatregelen tôt zijn bescherming genomen. Pogingen om door internationale overeenkomsten de kabels in oorlogstijd te beschermen. ziin mislnkt6 ; Een afscheicfsbrief. Den 24en September, vermoedelijk door een voorgevoel gedreven, schreef do Fransche kor-poraal Ca.yo,^een bakker uit Lotharingen, den volgenden brief, dien hij aan een kameraad gaf, met het verzoek voor de verzending te zorgen, zoo hij soms sneuvelen moclit. De korporaal , sneuvelde den volgenden dag en zijn kameraad vervulde zijn belofte. De vader van den korporaal stond het schrijven aan de ,,Figaro" af. Het luidt : Zeer geliefde ouders, broers en zusters. Alvorens tôt den beslissenden aanval — onze officieren hebben ons dit gezegd —- over te gaan, wil ik enkele woorden tôt u zeggen. Ten eerste, wees-verzekerd, dat mijn gcdach-ten zich van af dit oogenblik richten op God, . op,u, mijn dierbaro ouders, op mijn vaderland, waarvoor wij strijden en ons leven offeren, op mijn broers en zusters, vooral de kleintjes, van wie ik zooveel hield en aan wie ik altijd denk. Dus, lieve ouders, ik verzeker u, dat deze gedachten: God, familie, vaderland mij nooit verlieten, zelfs niet in de meest kritieke oogen-blikken en dat ik ze altijd, tôt mijn laatste oogenblik, zal koesteren als heilige dingen, wat zij ook werkelijk zijn. Mijn plicht, beloof ik u, zoo goed mogelijk te zullen volbrengen. Wanneer ik zoo tôt u spreek, lieve ouders, dan doo ik dat, omdat, zooals ik reeds aan het begin zeide, onze officieren ons meedeelden, dat wij een uiterste poging gaan doen. Wij moeten, hebben zij tôt ons gezegd, den vijand tôt elken prijs uit het land jagen en weest overtuigd, dat wij het mensch-mogelijke daar-voor zullen doen. Ik droeg een kameraad op. u dezen brief te zenden, zoo een onherstelbaar ongeluk mij mocht overkomen. Ik vraag n vergeving voor het verdriet, dat ik u doe, maar ik geloof, dat het besto is, dat gij dadelijk omtrent mijn lot zekerheid hebt. In aile gevallen, lieve ouders, verzeker ik u, dat ik stierf, denkend aan God, die, naar ik hoop, een plaats voor mij bij Zich bewaart. En ook denkend aan u allen, die zoo goed voor mij waarfc en die ik zoo innig liefheb. Maar door deze gedachten heb ik nimmer mijn vaderland verwaarloosd, doch altijd zoo goed mogelijk mijn plicht gedaan. In den hemel bid ik voor u en ik zeg niet ,,vaarwel" maar ,,tot weerzien". De seismograaf als artilleristisch hulpmiddeï. Duitsche bladen vertellen hoe men tôt de ontdekking^ gekomen is, dat de seismometer voor militaire doeleinden te gebruiken is. Zooals men weet, teekent dit instrument niet alleen het. begin en den duur van een aard-beving aan, maar ook liaar richting en afstand. Op do aardbevingswacht te. Laibach, dio tachtig kilometer achiier het Oostenrijksche front ligb, heeft professor Belar waarnemingen kunnen doen over het reageeren van de seismograaf onder het. bombardement der Italia-nen. Het bleek, dat do gevoeligste instrumenten niet alleen het inslaan van elke granaat registreerden, maar ook het terugslaan van de affuit tegen den grond na het schot. De dia-grammen lieten zelfs zien, of het een zwaar of een zeer zwaar projectiel geweest was, cn daar ook de afstand aangeteekend wordt, kon men aflezen of een schot door een vijandelijke of een eigen batterij veroorzaakt was. _Er is nu ^voorgesteld vijftien tôt twintig kilometer acliter het front een vervoerbaar seismograaf-station op te richten. Men kan dan uit de opteekeningen der instrumenten niet alleen de sterkte der vijandelijke batterijen, maar ook het kaliber van de vurende kanonnen bepalen. ! Als ] deze seismograaf met do artillerie in telefonische verbinding staat, kan zij belang-rijke inlichtingen geven over do richting van het vuur. Waar het in gecoupeerd terrein of in vestingen, zelfs met behulp van vliegers, niet mogelijk is de ligging en de sterkte van vijandelijke batterijen te bepalen, zal dit door de seismograaf mogelijk zijn, want de aardschok-ken zijn niet tegen te liouden of te verhinde-ren. Voor men zoover is, zal men natuurlijk eerst door vele proefnemingen ervaring moeten opdoen, opdat men weet, welke uitwerking de verschillende kalibers op do seismograaf hebben. Ook voor den zeeoorlog aclit men de seismograaf van veel belang, daar scliokken zich onder water nog veel gevoeliger voortplanten dan in do aarde. Een op het land geplaatste seismograaf met in het water liggendo voel-horens zal iedere beweging van groote water-massa's voelen en aanteekenen. Hij zal niet alleen op schokken reageeren, maar ook op do bewegingen van een scheepsscliroef. Hij zal dus in staat zijn het aansluipen van vijandelijke vaartuigen zelfs in den donkersten nacht te ver r ad en. Eene verbazenfle ontdekking. Togenwoordig is er een Italiaansche ingénieur te Marseille, die eene verbazendo ontdekking gedaan heeft, namelijk de oplossing van het vraagstuk om een lichaam onboweeg-lijk in het luchtruim zwevende i'e doen liouden. Professor Louis Reta — zoo heet hij — moet een toestel uitgevonden liebbeti dat, de wet der zwaartekracht overwûmend, zich in de lucht op eene lioogte van 500, 609, ja zelfs 1000 meter onl>eweeglijk kan hou^en en in staat zou 'wezen. een aanmerkelijk gewicht mede te voeren. Men kan aan dit toestel een verbazendo snelheid geven om het even in welke riohting en het doen stilstaan waar men ,wil. En dat ailes zonder een meclianische meter, enkol en alleen door de toepassing van elektrisoho stroomingen. Het princiop dezer uitvinding moet op een bijzondere indeelinç der elektri.°^he en mnfine-tisehe kraehten berusten. welke veroorloven eeno afstootende en terus^verkende beweging te verkriigen, genoes:zaarn om het toestel on een hooetô van 400 tôt 1000 meter geclu rende verscheidene uren — veertig op zijn hootrst — revend te do°n houden. Als do wind«melheid niet iiwr dan 14 meter r»er se^^de rrt. dan blijft het toestel onlîewee^lijk • indien de* winrl toeneemt. dan beweegt hot 'zich in een vertikale richtititr vOf>rt. s^v'et do luchtstrooming en bliift dan weer 6tilstaan. De j.Afatin" 7e<rt da^ er reed« nroofnemin-gen gedaan werden. welVe "bevredigend waren. Andere zullen to Marseille credaan worden met een siernarvormiV to^o+el, dat 4 meter lang zal ziin met e^n •mid'del'liin van 75 centimeter en 9->» kilo. Hot, zal 45 kilo knnn«n meevoeren, vier en twinfîtr nur zweve.ndo bliWn en een afstand vau -00 kilometer kurt^en nfle^gen van het i>unt uit, waar het ziVb bevîndt. Men z ni daarmeo van P^rifs klometer in reehte Oiin) in drie mur kun-nrtM ^n v»n Tarijn (585 kilo- , raeter) în 2 uur 40 minute^

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.