Eerste Jaargang N°« s maanaag s Fébruarl 1915 5 Cents DE VLAAMSCHE STEM ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD I Een volk zal ni et vergaan! Fenrfpan/if mznsuM manhi! REDACTIEBUREELi PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TELEFOON No. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens op vier bladzij den. Abonrjr.mentsprys by vooruitbetaling : Voor Holland en BelgiS per janr / 12.50 — per kwartaal / 3.50 — per maand / 1.26. Vocr Khgeland en Franki'jjV JTrs. 27.50 per jaar — Frs. 7.50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hooldopstcller : Mr. ALBERIK DESWARTE Opstelraad : CYRIEL BUYSSE - RENÉ DE CLERCQ - Mr. LODEWIJK DOSFEL Mr. JAN EGGEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wende meii zich tôt de Administratie van het blad: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Voor AANKONDIGINGEN wende men zich tôt de Firma J. H DE BUSSY ROKIN 60, AMSTERDAM. A D VERTENTIES : 25 Cents per regel kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Korte Inhoud. le E1 a d z ij d e. Eene ontduitsclvte vrouw. — Otto Knacip, Kleine Kroniek. Vlaamscho Indrukken. — G. Bosenbcrgh. Dicke Bertha. — Willem Verrek. 2e B 1 a d z ij d e. TJit het Vaderland.- Brieven uit Liruburg. — Jaak Boonen. Uit de Kampen. Kuûst. — André de Biddèr. Plus que Parfait (6). — Cyricl- Buyssc. 3 e B 1 a d z ij d e. De Europeesche Oorlog. Brieven uit Parijs. — Wilma Knaap. Telegrammen. Tooneel. — André de Biddcr. 4e Bladzijde. Overzicht der Ned. Per s. Voor de TJitgewekenen. Iùgezonden Btukken. Gedachten van een Gotduitschie mm Aan Mevrouw Koomans—Timiner, Den Haag. Zeer geachte Mevrouw, Als wederwoord op mijn ongeteeker stuk ,,Infanticide" in dit blad van den 2d« dezpr had ik liet groote genoegen, het uv in het numiner van den 5den d.a.v. te lezei Evenals u sympathiseer ik ten voile m< de inij tevoren onbekende actie, den ayor voor de mobilisatie, der sociaal-democrat scuo yçcuwett* te Berlijn, die tegen den oo log in verzet kwamen, en met u misprijs i ten -zeerste de Duitsche sociaal-democratei die ten slotte grootendeels een imperiali; tische kudde bleken te zijn. Ik vrees echter, dat die daad der Dui sche sociaal-democratische vrouwen gehe* alleen staat en elke poging, gedurende lai gen tijd nog, om wat u de ,,chauvinistisch Duitsche ; vrouwen, die met vreugde heu zonen offeren" noemt, te brengen tôt mei schelijker inzichten, zal afstuiten op d gevoelsbegrippen, die, in een tijdvak va welhaast een halve eeuw, de ultra-national opvoedingsstelsels in Germania zoo in li€ wezen van den Duitschen man als in da van de Duitsche vrouw onmetelijk diep hel ben gerift. Liever dan mijn eigen gedach ten te laten gaan over deze hoogst gewich tige kwestie, van welker oplossing, dunk mij, de toekomstige rust in Europa en elder niet weinig afhangt, geef ik het woord aa: een vluchtelinge uit België, een Duitsch van geboorte, die op haar twintigste jaa met een Belg is getrouwd en een kwart eern in het land van Guido Gezelle is verbleven . Het gesprek tusschen haar en mij — schie een alleenspraak — vond plaats in de twe< de helft van de maand September, in he toen van Belgische vluchtelingen over stroomde Zuid-Limburgsche dorpje Epen. — Yerwondër u niet, zei ze mij, verwon der u niet al te zeer over de opvattingei en daden van mijn oorspronkelijke landge nooten. En meen vooral niet, dat zij zich wanneer zij dergelijke wandaden als nood rakelijk verklaren, uitsluitend van schijn heilige voorwendsels bedienen, teneinde zicl te verontschuldigen. Zij méénen het zoo Alleen reeds het antwoord, aan Romaii Rolland, van Gerhardt Hauptmann, di< toch een der grootste geesten van Duitsch land is en zeker niet verdacht kan worder van onoprechtheid, reeds dat wederwoorc alleen is voldoende om te bewijzen, dat d< tegenwoordige Duitsche geestesgesteldheic er een is, die zich hoe langer zoo meer on derscheidt van die van elke andere natie Het Duitsche volk meent inderdââd, dat hel supérieur — en hoezéér ! — is aan aile andere volken. Ik, die zelve een Duitsche ben. verklaar u, dat ik mij, voor mijn huwelijb met een buitenlander, meerwaardig vond aan elke buitenlandsche. Dat super ioriteits-gevoel wordt ons reeds op de lagere schoo] geleerd, ingepompt. En in een halve eeuw tijd heeft die hyper-patriottische paedago-giek in ons volk een geestesgesteldheid ge-schapen, die haar waan van uitverkoren-heid tôt zelfs in het onderbewustzijn uit-schiet. Spreek met honderd Duitschers, en u zult opmerken, dat bij minstens negentig hunner zich het instinct van het superiori-teitsgevoel doet gelden, waar de rede heur arsenaal van argumenten uitgeput vindt. — Also... -— Also... Wel, alzoo zullen de Duitschers in dezen oorlog doen — als zij kùnnen, wel te verstaan — wat zij willen, in de vaste overtuiging, dat het goèd is. Of minstens noodzakelijk. Dat ailes is onvermijdelijk. Men verandert zoo maar niet een-twee-cLrie de n tientallen jaren bewerkte mentaliteit yan gansch een volk, gansch een ras, de ïndividueele uitzonderingen daargelaten. Eû protesten 02 aard© gullen, om maar wat te noemen, niet verhindern, dat h Duitsche leger te eeniger tijd, wanneer h zulks goed of noodzakelijk acht, elders 0 treedt zocals het met Leuven en met Reir heeft ^ehandeld. — P'rettig vooruitzicht ! — Heel erg aangcnaam is dat vooru: zicht zeker niet, 00k niet voor mij, die -hebt u het niet reeds gemerkt? — al in ve opzichten ontduitscht ben, maar het is toc gced, dat in dezen schrikkelijksten alL oorlogen iedereen voorbereid is op aile m gelijkheden. Eu bij den grootheidswaa mijner landgenooten is het aantal verbij terende mogelijkheden legio. Dat is imme altijd, door aile eeuwen heen, het geval g weest met grootheidswaan, met superioi teitsgevoel, zoodra daarmede macht of zel machtswaan gepaard gaat. Kijk, heeft het blanke ras zich ni< sinds eeuwen supérieur gevoeld aan het gel< het zwarte, het bruine enz. ? En heeft h< niet juist om zijn meerderheidsgevoel c andere raeeen geknecht en er mede gedaa wat het zelf verkoos, met de stellige ove: tuiging, dat het gocd voor hen wa6 en da w net een zending had te vervullen ? U, di de stelsels van kolonisatie moet kennen, zî dez© blankraeeige grootheidswaan gee vreemd verschijnsel zijn. Heeft niet onlanj nog een journalist er zijn ergernis over uil j gesproken, dat. zooals hij zich althans d r zaken voorstelde, Engeland Japan in de oorlog had meêgesleept, en sproot zijn ei gérais niet uitsluitend voort uit het feil dat de Japanner niet tôt het blanke ras bt hcdrt ? Welnu, er is, om op de kolonisati d terug te komen, geen enkele koloniale me ,n gendlieid, welker volk het ônrecht van kok re nisatie ziet. Er zijn geen tien jaar noodi om onrecht officieel te verwerken tôt reclit ;t Tôt recht, dat, waar zulks noodig word cl geoordeeld, met kanonschoten wordt gede monstreerd. die de beeohavingszending de r. overheerscJiers echijnen te moeten inluiden Van die blankraesige vçlkeren Iieeft er een L gedurende vier of vijf tientallen jaren, dei Europeeschen 6uperioriteitswaan voor zic] verscherpt, dank zij een stelselmatige volks cpvoeding in die richting. Met de overtui 4 ging van zijn zedelijke en geestelijke voor treffelijkheid en het besef van zijn groot I kracht denkt het tlians, nu de gelegenhei» 6 zich op misschien deels ongezochte, docl r stellig gunstig bevonden wijze heeft voor gedaan, daadwerkelijk een beschavingszen e ding te vervullen, ditmaal niet bij wankleu II rige, doch bij andere blankrassige volkeren e De Duitschers méénen het. Zij meenen he ^ zelfs met een soorfc van godsvrucht. D< Duitsche keizer roept telkenmale Gods hulj .in en dan is hij, hoe weêrzinwekkend he - a-nderen naturen 00k moge zijn, inderdaac - geloovig. En bijna aile Duiteche blader t epreken met een zekere familiariteit ove] s den ,,Schlac-htenlenker", alsof hun natie d< 1 uitverkorene wa6, voorbestemd om de an s dere naties te tuchtigen en te overheerechen r Het zijn, toegegeven, waanvoorstellingen r maar 'waanvoorstellingen, die op geweldigt daden uitloopen, welke eensdeels bewonde r ring wekken en anderdeek — voor hel h allergrcotste deel, helaas ! — afgrijzen te-b weeg brengen. Ziedaar het complex dei . psyché van het hedendaagsche Duitscht volk, welk complex de verschillende naties. die het antipathiek vinden, min of meei voorvoeld hebben en dat in dezen krijg, du langen tijd een hazenslaapje heeft geslui-merd, tôt een opoerste gewelduiting is ge-komen. ,,Slawi6che Hinterlist und Unkul-t-ur, gallische Revanchegeliisten, engliscbei Neid und englisches Kràmertum" — gelijk een Duitsche journalist zich uitte — och, die appreciatiee hadden mijn landgenooten reeds voor den oorlog. En nu hebben 00k de Belgen, de landgenooten van mijn man, het verkorven. En er kan, volgens de ten strijde getogen Germanen, niet krachtig ge-noeg gehandeld worden tegèn deze ,,Ver-heidung der Welt" door die inférieure naties! Begrijpt u nu... — Om op Leuven en Reims terug te komen, verhinderde hun kunstzin hen daar niet om... — Ilun kunstzin ? Zeker hebben de Duitschers kunstzin, doch slechte in litte-ratuur en in muziek. Dat weet iedereen wel. In de beeldeude kunsten staan zij onder de middelmaat, al denken zij het tegendeel. Hans Holbein en Albrecht Diirer waren twee eenzamen hoogtepunten. De moderne Duitsche schilderkunst is niet veel zaaks. Daar waar een Bocklin al ak een genie wordt beschouwd ! De Duitsche beeldhouw-kunst en architektuur hebben nooit wat be-teekend. Kortom, ten opzichte der ,;beaux-art6'> is de aesthetische zin der Duitschers zoo weinig ontwikkeld, dat zij in de vernie-ling van Leuven en van de kathedraal van Reims heel veel minder vandalisme zien dan kunstlie vende r naties. En dat strekt eeni-germate tôt hun verontschuldiging. Dat lijkt misschien een paradoxale uiting. Eilieve, is er één Duitsche artiest van eenigo beteekenis, die mede protest heeft aangeteekend tegen die wandaden? Overi-gens... Ziet u, in onze moderne architektuur 6preekt het sociaal-eoonomisch utili-teitsbeginsel een h.artig woordje meê. Zoo-dat ik geloof, dat, om eens een vergelijking te treffen, onze coldaten jneer bezwaar zou- >t den hebben om een ,,6chones, koolssales 1 :t grossartiges Greschàftshaus" dan een oi i- kathedraal te vernielen. s — Ik moet erkennen, mevrouw, dat, schoon uw betoog mij een weinig te... ph: sopliisck kliukt, sommige dingen mij kla der zijn geworden. ^ — Weilicht ben ik nog te veel een Di e sche gebleven 0111 mij eenveudiger te ki nen ui'tdrukken. Enfin... als u mij m; r begrijpt. Wat ik zeggen wilde : er is 1 een factor, waarmede rekening dî»nt gelu den te worden bij de beoordeeiing van Di 1 sche protesten tegen buitenlandsche schuldigingen. Het Duitsche volk gelo ù rotsvast aan de effectieve voortreffelijkh der geweldige discipline, waarmede het opgevoed. De vVossische Zeitung" schr s eens ongeveer het volgende : ,,Bedarf einer. Widerlegung des Vorwurfs, d D I deutsche soldaten sich der Trunkenheit h > geben, da eine der ersten Anordnungen t dem Ausbruch des Krieges das Verbot < 3 Alkoholgenusses war?" VVij hebben op "3 1 Belgische grensplaateje, waar wij woond* Duitsche soldaten op inkwartiering geh; } Wij hebben met eigen oogen ettelijke s j claten stomdronken gezien. Duizenden m( schen hebben elders hetzelfde gezien. De 1 wie het in D'uitschland nièt gezien hee 5 kàn er niet aan gelooven. Want er immers van lioogerhand een verbod teg 5 alkoliolverbruik uitgevaardigd ! En teg 1 plunderen, brandstichten en wat al nî( En toch zouden zij zich bedrinken en plu 1 deren en brandstichten en moorden en: Existiert nicht ! Zijn er onloochenbare f ! ten, zooals het schenden van België's n€ traliteit, het platschieten van Leuven het vernielen van de kathedraal van Rein dan rnoeten het noodgedwongen daden z: ge weest, dan moet de vijand er geree ' I aanleiding toe hebben gegeven. Dat mee men in mijn geboorteland ècht. Nu : niet de lieden, die achter de schermen v het oorlogstooneel ageeren, maar het vol „Ein Volk, das seine moralische Kraft ^ zeigt hat, wie das deutsche bei der .iiingst Erhebung, und das diese Kraft jeden T, aufs neue bestâtigt, " zoo'n voik, Dieen de thuisgeblevenen er in vollen ernst, k< niet anders dan op vlekkelooze wijze oorlo voeren. Alwie er anders over denkt, wor geacht ,,deutschfeindlich" te zijn. I Duitsche van geboorte en grootendeels o< van opvoeding, ben dus in dien zin zel 00k ;,deutschfeindlich." Ziedaar, geachte mevrouw Ko.onians-Timmer, hoe deze geheel of gedeeltelijk on duitscJie Duitsche in de maand Sep'temb van het vorige jaar de psyché van haar 00 spronkelijke landgenooten verklaarde. Sede zijn er ai en toe dingen gebeurd, liebb* er feiten plaats gehad, die op sommij onderdeelen van de algemeene Duitscl mentaliteit — uitzonderingen kunnen, a altijd, buiten beschouwing worden gelate — een scherper licht hebben geworpe: Voor wie achter de feiten vermogen te zie: zijn in den grootheidswaan duchtig deul« aangebracht door een soort van... geheime angst. De ontnuchtering, de ontgooehelir is allengs gekomen. Doch ik geloof, da over het geheel genomen, het ,,Deutschtum door deze ,,ci-devant" Duitsche juist is g kenschetst. Daarom, mevrouw, vrees ik, dat — ho zeer ik het tegendeel hoop — uw edel str ven om 00k bij de Duitsche vrouwen wer] dadige medewerking te vinden ter bestri ding van de onmenschelijke ,,opofferingen' waai-van ik in mijn stukje ,,Infanticide gewag heb gemaakt, op teleurstellingen z. uitloop>en. Het ,,Deutschland iiber ailes is 00k 111 de ziel der Duitsche vrouw ing vreten, en de door u vermelde manifestai der sociaal-democratische vrouwen te Be lijn — voor den oorlog, mevrouw! — schiji mij een uitzondering te zijn. Is overigei niet, in de verhouding tusschen man e vrouw, van de Europeesche vrouwen c Duitsche de lijdelijkst gehoorzamende, oi niet te zeggen : de meent slaafsche in Ik gezinsleven ? Slechts de innige muziek va Schumann vermocht de verzen van Adaibei von Chamisso eenigszins aannemelijk t maken : Nur die Wùrdigste von allen Darf begliickeu deine Wahl, Und ich will die Hohe seg'nen Viele tausend-, tausendmal. Voor welke nièt-Duitsche is deze slaaj sche onderworpenheid, deze naar aile kar ten uitbottende verafgoding van den ma niet stuitend, hoe ze 00k door den dichte als offerzucht wordt voorgesteld? Zie, mevrouw, ik geloof met u, dat d medewerking der vrouwen ons zooveel sne] 1er zal brengen tôt de eindelijke, lang vei wachte geboorte van den algemeenen wereld vrede, doch ik meen, dat juist de Duitsch vrouw, in verband met de eigenaardig psyché van het Germaansche volk en haa invloed op zijn maatschappelijk leven, d laatste zal zijn om zdch te verzet-ten tegei hyper-patriottische schijnidealen, die he rustig gezinsleven verbrokkelen. Met mijn hoofsche çroeten aan u, JJw dienstwilîige OTJO KNAAE. Kleine Kroniek. Of" — -- : ^°" Het Belgisch nationaal lied. iar- In een Engelsch tijdschrift, het ,,Windso uit- Magazine", komen de volgende bizonderhede: l voor aangaande den oorsprong van he Belgisch volkslied, de ..Brabançonne'': aar ,,Nu dat het beeld van het gefceisterd ÛOg België — aldus de Engelsche revue — gee ou- - oogenblik onzen geest verlaat, is het wellich lit- niet zonder belang den lezer te herinneren aa be- welke omstandiglieden het nationaal lied onze loft Belgische bondgenooten zijn ontstaan te danke: eid teetfc- ^ Alexander Hippoliet -Dechez werd vebore: [ \ te Lyon in 1803. Onder den deknaam vai eeI Jenneval was hij te Parijs, en ook in België es als een bekwaam tooneelspeler gekend. Seder ass eenigen tijd te Brussel gevestigd, verliet h: iin- deze stad in de eerste maanden van 1830, docl bei aanvang Juli van ditzelfde jaar keerde hij e des terug. Met eenige zijner collega's werd hij a het dadelijk lid van het vrijwilligerskorps de ejl Brusselsche Burgenvacht. Rond dien tijd wa ad' ^î0^' '^enneva^ ziijne gevoelens van ver * kleefdheid jegens zijn aangenomen vaderlan< 'Gl" in de woorden van de ..Brabançonne" uitte. en- Een der intiemste vrienden van Jenneva )ch was do Vlaamsche compositeur Frans vai ift, Campenhout, oud-leerling van Plantade. Ge is durende vele jaren was Van Campenhout eei ren gunstig gekende tenor-zanger geweest van dei 'en M u ntschou wbur^ (Théâtre de la Monnaie) ^, Zij ne populariteit wa-s dan ook te Brussel zeei groot. Sedert ettelijke jaren leefde hij echtei in^ in de eenzaamheid en hield zich onledig mei z-• het componeeren van opera's, zangstukken ei- enz. In de maand Augustus 1830 schreef Vai îu- Campenliout een muziektekst voor de verzer en van Jenneval. ûs ln den Muntschouwburg had te Brussel, L ijn September 1830, een grootsche gala-vertooning 'i plaats. Gansch de zaal was versierd met vlaggen en banderollen. Na de uitvoering var . het op het programma aangekondigde stuk ]a, j trad de beroemde zanger Lafeuillade te voor au chijn en zong, voor de éerste maal, de ,.Bra-lk. bançonne" volgens de nitiziek van Van Cam-re. penhout. De toeschouwers stonden recht, ter-en ^'i1 de zanger, met geestdriftige,- krachtvolle .fl{y stem, de verschillende strofen zong. Eenige ° weken nadien was de ..Brabançonne" in gansch en België gekend. an Niet zelden vertoefde Van Campenhout met >g- eenige getrouwe vrienden in het Brusselsch dt- koffiehuis ..De gouden Arend". Op aandringen :k, der aanwezigen zong hij daar, hij zelf, meer-ok malen de ,,Brabançonne". ve ^iet °^de der maad September sneuvelde Jenneval voor de muren van Antwerpen. Door het Belgisch Staatsbestuur werd aan zijne oude _ moeder eene jaarlijksche rente uitbetaald. Van Campenhout werd tôt kapelmeester benoemd lt" van den Koning der Belgen, Z. M. Leopold 1. er De naam van Van Campenhout is heden >r- slechts gekend door het feit. dat hij de compost nist is van het Belgisch Volkslied. En toch &n werd zijn talent, gedurende zijn leven, niet alleen in België, doch in gansch westelijk Europa hoog geschat. Zijne opera's werden , opgevoerd te Bordeaux, Lyon. Pariis en Am-1 sterdam. en Van Campenhout overleed in 1848 in den n. ouderdom van 63 jaren. Tôt op het einde van n, zijn leven werd hij door zijne landgenooten geen acht, en de wetgevende Kamers besloten bij Bn zijn afsterven zijne gedachtenis door een monu-ment te vereeuwigen. i, l" ;e- Kuïtur. e_ Onder bovenstaand opschrift lazen wij het volgende in ,,Le Figaro" van 4 dezer : " ,,De Duitschers hebben het noodzakelijk ge-vonden, een valsch ÏÏossier sarnen te stellen. ij- met het doel zich vrij te pleiten van aile schuld ", betreffende de in België en elders gepleegde S' gruweldaden. Een dame, gisteren van Luxem-al burg gekomen, doet ons dit tragisch verhaal : ,,In het dorp Etlie, in Belgisch Luxem-e- burg, waar de soldaten van den Kaiser ■ie met een ongehoorde woestheid hebben r- huisgehouden, heeft een jong meisje voor at haar oogen heur vader en heur moeder Qs zien fusilleeren. Haarzelve is het gelukt, ;n ^ on^,T'lucllt€n en de wijk te nemen naar ; Luxemburg, wanr zij een betrekking als le dienstbode heeft gekregen. Zoodra de m Duitsche militaire autoriteiten, die nog &t steeds de hoofdstad van het groothertog-in clom bezet houden, kennis kregon van de rt * tegenwoordigheid van het jongo meisje, een ooggetuige, die lastig zou hebben kunnen worden, lieten zij haar. bij de Kom-mandantur komen en dwongen haar, onder het bedreigen met de ergste kastijdingen, om een verklaTing te teekenen, waarin zij erkent, dat het niet de Duitsche, doch dé Fransche soldaten zijn, die haar ouders f. hebben gefusilleerd. Het arme meisje, doodelijk versçhrikt, heeft ailes geteekend, n wat men haar heeft gevraagd". ;r Er is toch wel naïveteit in de handelingen der Duitsche militaire autoriteiten. Immers [e gelooft geen sterveling, die een voldoende 1- hoeveelheid hersens in zijn hoofd bergt, zelfs aan de mogelijkheid, dat Fransche soldaten iemand in Luxemburg zouden hebben gefusilleerd! Een beetje intelligenter liegen, s.v.p., Le heerén ! ;e ,r ' ——» * Zie onze telegrammen st en Saaistelegerberichten op de derde bladzijde. Zonderlinge vredesklanken. r Herr F. E. Bilz te Dresden-Radebeul is een i van de vredelievendste Germanen — en dat fc wil wat zeggen. De oorlog is hem een gruwel. Hij wil niets dan peis en vreê op aarde, en q werkt in het zweet zijns aanschijns om den wereldvrede t-ot stand te doen komen. Zoo heeft hij onder meer een stuk geschreven, dat in tallooze exemplaren verspreid wordt zoowel in de oorlogvoerende als in de onzijdige lan-den. Dat stuk i6 een voorstel, hetwelk de be-scheidenheid en de pretentieloosheid van het Teutoonsche ras ten sterkste doet uitkomen. Xa te hebben verklaard, dat al de oorlogvoerende volken naar een spoedigen vrede ver-[, langen — hoe, bij Mars, weet hij dat? —, j gaat hij voort: , ,,Dat Duitschland zeer in het voordeel is, r weet thans iedereen. maar toch is het misschien j niet onmogelijk, dat het uit liefde tôt den vrede, en om aan de moorddadige gevechten , een fjpoedig einde te maken, ibereid zou zijn, de geldelijke offers, die het tôt dusver voor den I oorlog heéft moeten brengen, voor het grootste gedeelte. zelx te. dragen, daar Duitschland dit [ geldelijk offer wel brengen kan. Het zou ver-moedelijk alleen den eisch stellen, dat België bij het Duitsche l'ijk wordt ingelijfd. België zou dan evenals de andere koninkrijken Beie-ren; Saksen, WurtembëTg, een Duitsch konink-rijk worden en ook de Belgische koning zou misschien op zijn troon i'mnen blijven. Mo-narch zoovrel als onderdanetf zouden zich mette r tijd op hun gemak voelen, daar zij immers bij een zeer beschaafden staat èpuden ingelijfd worden. Dat ook onze koloniën X'C>nverminderd in ons bezit zouden moeten blijv'eli, belioeft zeker niet gezegd te worden. • ..Ten gevolge van zulke waarlijk schappe-lijke ' voorwaarden zouden dan de vijaiîflige landen . Frankrijk, Rusland en Engeland in lioofdzaak alleen hun oorlogskosten zelf te dragen liehben. Onze vijanden zouden zulke gunstige vrëdesvoorwaarden nauwolijks kunnen afwijzen, . }rooral niet, indien zij er zich van laten overtuigen, dat Duitschland toch nooit overwonnen kan worden." Men behoeft geen wijsgeer als Plato te zijn om op dergelijke nai'eve uitingen ten antwoord te geven : ..Verschil van inzicht door verschil van standpunt, geehrter Herr Bilz!" Wij zijn er volstrekt niet van overtuigd, dat ..Duitschland tocli nooit overwonnen kan worden", on wij, Belgen, zullen tôt onzen laatsten adem-tocht verhinderen, dat ..België bij het Duitsche rijk wordt ingelijfd", zelf6 al ware Duitschland inderdââd ,.een zeer beschaafden staat"., Herr Bilz is echter voor een ,,KuItur"-pro-dukt niet geheel van normale iutelligentie ont-bloot. Vermnedend, dat arglistige niet-Duit-schers dit lokvinkerig voorstel zouden kunnen beschouwen als ingegeven te zijn door de vrees van Duitsche zijde om den juist voor Germania zelf meest uitputtenden oorlog verder te voeren, staat hij ineens op zijn achterste pooten en roept met pathos uit : ,,Mochten, tegen verwachting, onze vijanden deze uit zuiver menschelijk gevoel voort-spruitende vi-edesvoorstellen als een teeken van Duitsche zwakheid en versaagdlieid uit-lcggen en er dienovereenkomstig munt uit slaan, dan zal de onoverwinnelijke dapperheid van onze aan de overwinning gewende troepen hen 'beter leeren en aan zulk een verdachtnla-king spoedig een einde maken." Dezo bedreiging sluit de deur. Men zou den heer Bilz met ootmoed kunnen vragen, hoe hij reeds zoo vroeg de horoscoop van dezen oorlog vermag te trekken. ,.Der Volksfreund'". een te Aken verschijnend imperialistisch bhid, meldde in Augustus, dat de Duitsche troepen met het als volgt eindigende krijgslied over de Belgische grenzen waren getrokken en ,,er geen bivak was, waar dat lied niet werd gezon-gen" : Dann ist auch bald der Friede da, TTnd wir zieh'n heim zu der Mama. Vnd Deutschlands Herrscher steht dann da Als Kaiser von Europia. De heer Bilz slaat dus reeds af. Van keizer van Europa tôt keizer van Duitschland en België alléén — men zou er zich mede tevre-den kunnen stellen. Intusschen vreezen wij, dat de Germanen hoe langer zoo minder luid zullen zingen en ten slotte het ongerept be-houd van eigen land alléén een brandend vraagstuk zal worden. Voor de Belgische School. Het bestuur van de Leesinrichtiiig van ,.Xut van 't Algemieen" heeft besloten de bibliotheek ter besc-hikking ^e stellen van de ..Ecole Belge". We danken de directie van de belangrijke vereeniging voor dit nieuwe blijk van sympathie voor de Belgen. Nog een Held. In het ,,Handelsblad van Antwerpen" lezen we: ,,M. Abraham Bloch. oud groot-rabbijn van Algiers, nu groot-rahbijn van Lvon, was als vrijwilliger-aalmoezenier op het tdagveld, bij de eerste gevechten, die in de.Vogeezen werden geleverd. Een gekwetste soldaat, die hem denkelijk voor een katholieken priester aanzag, vroeg een Kruisbeeld te kussen. M. Bloch wist niet waar hij er een zou vinden, liep onder een regen van kogels over het slagveld op zoek naar het gevraagde. — Een Kruisbeeld! riep hij, wie leent mij een Kruisbeeld? Een Fransch officier reikte hem er een over, dat hij aan den hais droeg, en de Israëlitische aalmoezenier snëlde naar zijnen gekwetste, knielde b\j Ijem neer4 lichtte zijn hoofd op en... een honwitser ontplofte in liunne onmid-dellijke nabiiheid, doodend den etervende en den levende Bloch wa^ de broeder van M. Armand Blochj gjpoVrftlibao vas Beloê. te Brœsscl." . Vfaamsciie incMken. In de jeugd van het voor jaar kwam ik de eerste maal in Holland : het was in dien karakterloozen tijd' van l»t jaar, tusschen den stoeren, harden winter en de bloesemen-de meimaand in, wanneer de boomen nog r.auwelijks de bleeke, groene sporen dragen van de ontluikende bladerknoppen en de luch'b nog vol zit van wrokkende kille via-gen, den tijd waarin wij meer dan coit, van spleen verwrongen naar het zuiden ver-langen. Was het deze begeerte, gewekt door de zonnezoelte die soms één uur het onriipe, strakke getijde doorbrak, het vermoeden der coller© zomeren achter dezen sluier van mist en rege.i. of een herinnei-ing, uit ik weet riefc welke Baudelaires, die plotseling het gansche landschap oratooverde in een oostersch vizioen? Eindeloog als de woestîjr., met enkele boomengroepjes als oasen, strek-te zich de vlakte uit onder den onmetelijkcn hemel, waar het licht grija was en zachtjc3 trilde, zovïals het op zware zomermiadagen in het Oœten onder zijn edgen pracht en felheid bezwijken gaat en bij oogenblikken d.of wordt als lood. In Amsterdam werd deze droom tôt een obeessie. Heb ik te veel door hèt Ghetto gedwaald en wekten donkere oogen en mat-blanke huid deze illusie en dit verlan-gen? In de rumoerende. strate n, te midden der warme winkedlichten en kleurige uit-rtallingen doemden gezichten op van schit terende bazars, waar het van exotisch weel-de-voorwerpen wemelfc en soms wachtte ik oiiwilleke j.rig of niet over de blauwe avond-grachten een gondel of pagaai geluideloo zou glijdetn, slechts even het watervlak rini-pelend, met bonté b!oem«nslingers beladen, i-acht wecrklinkend van snarenspel en za.ng. H^aarlijk, dacht ik, er is iets voor te zeggen o ^t Swedenborg de Hq? 1 n rrd £ V., - > Turken oiiderl>I*engt in eé'n'apart paradijs 1 Krijgt, in het hoogo noorden, liun land door de absolute tegenstelling iets van de zuidelijke atmosfeer, 90k in hun omgang gelijken zij eenigszins op de liyperformeel" Oosterling3ii. Het is als de overzetting in hardere en gutturaler taal van de fleemen-de beleefdheid der zonnekinderen : maar bij beiden vindt men denzelfden sierlijken le-vensst-ijl die moeielijk te verwerven i^ en waar de beginne-ling zicli vaak aan stoot, maar die den ingewijden en technisch-bedre-venen een ongekende, innerlijke vrheid van bewegen gunt. Het vaLt een vreenideling zwaar deze zeldzame kwaliteit genoegzaam te waardee-ien, maar aij is het kenmerk van ailes wat Hollandsch is, zelfs de litteratuur, van Lodewijk van Deyssei af, die soms zeer ondeftige dirgen zegt, maar toch, ook in zijne opstellen, altijd als een dandy ge-kleed — — loopt en nooit zijn sous-pieds vergeet, tôt Jacob Geel toe die grapjes verkoopt zonder ocit zijn professoraal evenwicht te ver-liezen.Wij die altijd in hemdsmouwen loopen en geen scherm opstellen tusschen de wereld eu onze gedragingen, zijn feitelijk minder vrij, omdat elk onzer handeHngen en woorden direikt onder de publieke a an dacht valt. Juist omdat wij onze meening niet dan onomwonden kunnen zeggen, zijn wij in eommige gevallen minder openhartig en, zijn wij g^ezonder in onze uitbundiglieid, wij m.isseoi die subtieler bekoorlijkheid, die men gratie noemt! G. ROSENPERGH. Dicks Bertha. Een tegenhangter'ije. Dicke Bertha heet ick, Menig hart verreet ick, Op mernsch en bouwen scheet ick, Bloedige daden doon ick, Haat en. wanhoop. smeet ick, Kerk en huus verneet ick, Leed en rampten smiet ick, Oorlogsrecht verriet ick, Volkenreoht verbrusk ick, Dreuve dagen maak ick, Bloedige dagen doon iok, Goed met ondank loon ick, ^"oor Pruis en Duitscher vlam ick Bij vroeg en deraker pang ick, Veel fort en menschen emoorde ick, Vrouwen en kinderen moorde ick^ Naar Parijs toe meende ick, En Londen reeds b3weende ick, Tooh al in België stond ick, Namur en Hoei nog vond ick, Ook Givet dat sagh ick, Maar daarna klatsetn kreeg ick, Droev© bluffer ben ick. M'n ondergang, die ken ick, M'n vrœgen dood beween ick, Eu d'Oorlogsduivel been ik. tWILLEM .VERSXK»

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.