'I fc ' Tweede Jaargang. No. 13. IVIaandag 31 Januar 5 Cent DE VLAAMSCHE STEM Een volk zaI niet vergaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eendracht maakt macht ADMINISTRATIE EN REDACTIE: Onder leiding van: POSTBUS 432, 'S-GRAVENHAGE. Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. Veri°°Sin8 ™ ADVERTENTIES 20 Cent per regel. Mededeelingen, Toi giis leedwezen zijn wij wegens frnan-liëele bczwaren gcdwongen, de uHgave van „de Vlaamsche Stem" te staken. De verrekeninj) met de abonnés zal bin, nenkort plaats vin tien.. DE DXRECTXE. Gelijk uit bovenstaand bericht bllfkt. aal, met dit nnir.mer, ons blad, dat een heerlijke jaarloop heeft volemdigd, op. houden te versohijnen. De strijd voor Vlaanderen zullen wij echter onverwijW en onverzwakt voort-zsttea. DE REDACTIE. Het Collège van Liquidateuren xoept de Algemeene Vergadering der aandeelhoa-tiers der N. V, „De Vlaamsche Stem" op vooi Maandag 28 Februari 1916, om 2 uur 's namiddaga in Hôtel Américain, Lsidschc Plein, Amsterdam, Agenda. 1, Verslag van hot College van Liquida-teuren.S. Eenoeming van commissarissen tôt het nazlen der rekening. Namena het Collège van Liquidateur en, Mr. la. BRULEZ. Een Beïeefdheid die doodt. „Wat Wa-alsch is,valsch is" was aleens, ir overmaat van druk en. vemedering, eer harde hartekreet van het tôt bitterheid gekwelde Vlaamsche gemoed. Als rym laat de spreuk zich nagenoeg gelden ; niet als waarheid zonder meer. Valschheid is niet een kenmerkende eigenschap van het Waal-sche ras, en volmondig kan ook de hardnek-kigste flamingant instemmen met de leus : leve het Fransch, in Frankrijk ! In Vlaanderen deugt bet niet. Wel kwame het ons te staan — al dekken de begrippen elkander nog minder dan de woorden — waren wc voorgoed verlost van het Waalsche en van het valsche. Om met het ééne te beginnen, wat al er-gelijks, wat al verderfelijks ligt er niet is het valscbe, het schijnechte waarmede de mensch al te gereedelijk anderen en zichzell bedriegt : valsohe haren, valsche tanden valsche muziek, valsche muntstukken, ver-»alschte eetwaren, valsche vrienden, valsche profeten, valscho harten, valsohe moed sn valsehe sehaamte ? Dat vele leelijke en onverkwikkelijke, en ach, zoo machtige, zal eenieder bevechteu te zijner t\jd, dit is, wanneer het hem hin-dert. Thans trek ik alleen te velde tegen zekere valsche beïeefdheid. Van jongsaf werd ons door degenen die het weten moesten de leer ingeprent dat, in hoogere kringen, bfl deftige lui, het rondo Vlaamsche woord ruw klinkt, grof en ge-meen ; Fransch daaren tegen hict fyn, voor-naam, sierlyk. Hoftaal, schooltaal, kerktoai, huistaal, straattaal, kroegtaal, elke tfwi} steeg wonderbaarljjk in aanzien en gezag, wanneer hot middelmatige er maar den op-pervlakkigen glans kreeg van een uitheemsoii vernis. In de Belgische offioieeie, ûfficipùge en hun nadoende kringon àesrscûtc voort -durend een drukte en geisehater van fceiang, nademaal degeneiJ#die het min=r te- zoggon hebben h<jt langst praten, en ij-iel-i vatau het volst klinken. Eenvcudigp buigers, boeren en arbeiders bleven voor zuîic xdiqp-lezen gezelsehap eerbiedig op aistand. Het onschuîdigste wat daar vorteld werd had voor den niet begrijpei^de het verheveno en tergendo van het mvsterie. Bij beter we-l*r.den verwekte die praat- en praalzucht ook wel medelijden en onderdrukten spot. Over 't algemeen toch luidde de regel ; Fransch is besehaafd, Viaamseh bot ; en wie een fooitje kreeg zei merci, en wie op een teen trapte vroeg pardon. Mocht een Waal binnenkomen waar ze-fren Vlamingen hun hart warm en mond hel hadden van het mooie Nederlandsch, van Volksverdrukking, of van karaktervastheid, in een oogenblik waren ze èn Nederlands'cb en karaktervastheid vergeten, en uit beïeefdheid werkten de Vlamingen niede aan het op zij stellen van hun eigen mooie volks-taal.Weet niet iedereen onder zijn buren heer-schanpen aan te wijzen die, ondanks hun Fransch, om niet te zeggen ter wille van hun Fransch, lustig neren en teren te midden onze goedzakkige bevoiking, die, ten behoeve en tôt genoegen van vreemden, haar eigen aard verleert en verliest ? Geen wonder dat de Waal zich in Vlaanderen t-huis voelt ; ja, er zich beter voelt dan thuis. Hij is er immers niet een gelijke ; |hij heerscht, hij beveelt. Als zijn oudover-grootvader Tartuffe heeft hij de knepen beet waardoor de gast den gastheer de baas wordt. Juist door zijn niet kennen van bei-de landstalen schijnt hij een meerdere, en weet zich als dusdanig te doen gelden. De hem naapende Vlaming blijft steeds beneden het origineel, en verkeert daardoor in een bestendigen staat van slaafsche bewonde-ring en ondergeschiktheid. In de ambtenaarswereld heeft dit prach-tig stelsel het toppunt bereikt. Er zijn Walen die twintig dertig jaar in het hartje van Vlaanderen genesteld zitten, en zich de moeite niet getroosten de taal te studeeren van het publiek dat gediend moet worden en betaalt. De rollen eehter zijn omgekeerd. De dienaar wordt gediend, gevleid, geëerd. Zoo aangenaam mogelijk wordt het leventje hem gemaakt. Wij latén ailes gebeuren, alsof het ons niet aanging. Verstout zich iemand, recht op zijn recht, die staatsbe-zoldigden aan hun plicht te herinneren, als een onbesehaafden mdringeling wordt hij aangekeken, indien hij maar niet vlaka'f wordt uitgescholden en afgesnauwd. En altijd, bij dergelijke stichtende omst-andig-heid, zijn er geboren Vlamingen te vinden, die niet den ambtenaar, maar hun streek-genoôtinhet ongelijk stellen, uit beïeefdheid. In beide Belgische kamers ging het nooit anders toe. De Walen, er profijt in ziende, versmaadden het Viaamseh aan te leeren en de verstokste Vlamingen eindigden met een mondje ITransch te spreken, uit beïeefdheid.Burgemeesters van Vlaamsche steden hul-digden den vorst in het Fransch, uit beïeefdheid.Aartsbi6schoppen en bisschoppen sticht-ten Fransche collèges en verfoeiden het Viaamseh, uit beïeefdheid. En burgers en geloovigen, kiezers en be-lastingschuldigen, gij, zij, ik en allen, wij vonden het zoo, we lieten het zoo, zwijgend duldend, verkroppend, en stil, heel stil vloekend, uit onmannelijke, onnatuurlijke, dwaze, valscho beïeefdheid. Een beïeefdheid die doodt. Echte beïeefdheid kan eerst- uit eoht- eterk ! eigen leven ontstaan. Zullen wij eerlang die beïeefdheid beleven ? Dr. RENE DE CLERCQ. ■ —o-o-ooo- Het eerewoord. „En Belgique le parti germanophile a fondu comme neige au soleil", schreef een vriend van Maurice Barrés. Hij bedoelde daarmede, dat het germaanschgezinde ele ment der Belgen wel niet voor Frankrijk ge-\vonnen, maar dat het in die richting toch , een eind op streek is en van het Dnitsche ! Uermanendom althans geen kaas gegeten J heeft. Tôt op zekere hoogte vvillen wij deze , verklaring aanvaarden. Maar dat het Ger-maansche België, dus de Vlamingen, voor ( zooverre zij eene polîtiekë „partij" vormen, , als sneeuw voor de zon is weggesmolten en uit afschuw voor het „baibarendom" franco- , phiel is geworden, — dàt wii er bij ons toch jiog zoo maar niet in. Men voelt het : België wordt tôt een labo-| rat.orium gemaakt. De handelaars in che | aiîcâliëjn, die om de regeeringstafel zitten ( ; ]:el)ben al 85 jaren lang hunne receptes klaar i gemaakt. D.iarvan is het percentage aan La- ; | tijnsche grondstoffen z66 overwegend ge-! Weest, dat de poeders, die de arme Vlaam-: sche patiëntea te slikken hebben gekregen. "t isi dis jnate een Latijnsche uitwerking bad-l j den, dat het meerendecl van het Vlas.insche | I ras versuft en vetfranscht is. En nu de ï'ra.i i ! sche kracht in België voor een momem la.ni i igeslàgeu en de poéderfàbtiçage gestaakt is, j itsngevo'igewaarvan de patiënten van iiuanei .versuffing en verfranschiag' dreigen bij tel1 komeu, weet men van uit de verte niet be-ter te doer. dan een voor de hand îiggend mid- I dcl ter oatnuchtering te gebruiken en door, . laiijr.fiiîverheerlijking dat deel van het volk, , dat al die 85 jaien zichzelf heeft willen zijn , aïs sneeuw voor de zon te laten wegsmelten. j Frankrijk doet nu zijn best om deze arme ' ellendigen te laten schrikken van de wereld, waarin zij ontwaakt zijn. Het Latijnsche 1 licht wordt op de Belgische ellende geworpen j en het „barbarendom" geëxçloiteerd, om ( onder de voeten der menigte, die de Braban- \ çonne of Vers l'Avenir zingt, de Vlaamsche ] sneeuw te laten vermodderen.. j Toen gehéél België enthousiast was en de ( Vlaming zijn plicht begreep ter verdediging van de nationale eer en de integriteit van het Vaderland, is tegelijkertijd het Vlaamsche 1 hart opengegaan voor het heil van Vlaan- 1 deren. Want nog steeds was er binnen het 1 grooter vaderland, dat hij verdedigen ging, ( het Vlaamsche land, waarvoor hij tegen zijn , momenteelen bondgenoot gestreden had. Er was geen aarzeling, om dezen strijd te , staken, als de Belgische regeering slechts één woord sprak, één eerewoord, dat de belofte was voor de toekomst. Vertrouwend, dat de Belgische regeering < hem dit niet onthouden zou, is de Vlaming ( het nieuwe leven ingegaan. Voor zijn Bel-gischen plicht vergat hij het oude leed ; zijne loyauteit aan de Belgische regeering betee-kende voor hem de verinniging van het voorbijgegane, de verdieping van het Vlaamsche leven, zij het ook, dat dit, tijdelijk, voor het algemeen Belgiscn belang te wijken had. Het is mogelijk een oude liefde te vergeten voor de vorming van een krachtiger le-vensbeginsel. Wannoer het leed knaagt, komt het leven zelf ons troosten met een nieuw uitzieht, wàarin het opgeloste verdriet de veredeling wordt van een gelouterd be-ginseï.Zoo bracht het tefenwoordige leven aan België de mogelijkheid voor de vorming1 van eene nationaliteit. Z06 was de Vlaming lo-yaal door het nieuwe uitzieht, dat het leven voor Vlaanderen opende. Maar in plaats van.veredeling van zijn be | ginsel is het oude leed de bitterheid geworden j van den kelk, die de I >elgische regeering hem ! voor bleef houden. Hij, de ..germanophile" j Belg, voelde zijrie lo; auteit als eene veme dering te meer. Men onthield hem b elofte ; men weigerde hem loon ; men liet hem ge-voelen, dat zijn belar j tegen het belang van den Belgischen staat was, wiens roeping is het Germaansche ras te verlattmseercn.Zijn volk moest knecht worden in de fabriek van chemicaliën ; zijn lan l moest Worden opge lost in het Belgische p îheel, dat eenLatijnsch doorgangshuis diende te worden. Het was noodig, dat op voorhand het Vlaamsche levensbeginsel Werd gasmoord. Dumont-Wilden *) heeft de eer van deze Latijnsche kijk op de zaken, en M. Barrés zegt van hem : „I-a culture latine à trouvé en lui, durant de longues années, un soldat infatigable. Il répétait sur tous les tons que la Belgique ne peut vivre, en temps de paix et en temps de guerr que liée étroitement à la France." En hij voegt er veelbelovend aan toe : „Hier les Belges, divisés en Wallons et en Flamands avàient un principe de vie double, incertain ebquerelleur ; maintenant ils ont un principeide vie plein de coeur, ; plein d'amour". Het dubbele 'evert van België zal, niette-genstaande deze b^ofte, blijven bestaan, ' dank zij de Belgische regeering. In waar-heid deed zij, toen zij veigerde, de Vlaamsche eer te erkennen, mets' andera dau het oude Vlaamsche leed bestendigen. Een regeering handelt niet zôô, als zij daarmede geen op-zettelijke bedoeling heeft; zij dwingt niet op ( deze wijze loyauteit af van hare onderda- 1 nen op een moment, dat de wereldgeschie- £ dénis den weg is lcwijt gera.akt. c Wij kennen deze bedoeling. ' Politieke partijen vloeien naar elkander i toe : vrijmetselaars, clericalen, socialisten, j iberalen van aile schakeeringen worden j ioôr een zelf de gevoel gebonden. Maar de -, Vlamingen zijn geen ,,politieke partij" ! c £ij zijn een deel van de Belgische natie, — i zijn de natie zelf, die eischen kan. Hun 1 Michtsgevoel gebiedt hun dit. _ * En in plaats van erkenning ondergaan zij Iwang als kolonisten ! c De Vlamingen Wachten op het eerewoord T 1er Belgische regeering. Hunne eischen j ;ijn ^matigd — zij reiken immers niet ver- 1 1er dan hun natuurlijk recht ! — Maar op de % /ervulling daarvan zetten zij hun leven. 1 E. VAN VLEMTNCXHOVE. e 0 *). ..T.a victoire des Vaincus. Voyages de ^ leux journalistes belges en Alsace-Lorraine", j ;eciteerd door M. Barrés in „L'âme francai- \ ,e et la guerre. L'union sacrée" p.w.b. 1: d . ï C IC@rn. \ 1 I11 cu-.n Heclits.^laat treedt in de i>Iiaats t /-an. cl£-:M v.'ll van den cnkelun^- oen g^orga- 1 liftonrdo ç-2-hï..ocTX^cb.apswH. Deze wil voor- J •nd©.?>••{eii eCiitor een, lioog ontwi'kkcilde ocsi-3r.« &er en een levcin-dig c teat^bwVvi-Mzdj'n in aile leden. Waar deze B roorwo-arden on,U>reken, ontstaan tus- j klientoestand-eny 'bij dewelke d-e voordee- ( en van den krachtvollen en plichtbewus- t en enielàngswiil vc-rloren, d'ie van een ^ vaûirlijik al«ijdig georganiseerde gemeen- ^ ichaps^vil nog niet bereikt zûjn. Diat z.ijn 6 Leze toestariden van heerschappij enkeler Cassen der maat'schappij, d'ie hun eigen 1 >cLang in plaats van de gemeenschappe- ^ ijike doeleâ-nden plaaisen en in natuurlijike c eru'gwerking daartc^en' de benadeeligde C Llassen in een staatsvijandjl'ij'ke, de nor- j; n-ale ontwikkeHng van het Staatsorganis-ne overal hin-derende houdinjg, drijven. d iet hoeft nauwelâjtks gezegd te -vvljirden, s [at nog de tegenwoordige tijd aan deze ^ luvelen zwaar Lijdt, en .dat er misschien r ^ee-n -t-ijd geweest i<s, in dewel'ke de zekere s 'oortowtwikke>llin<g van de Staatsorde zoo 1 ;eer als nu van den gemeenschapszin, naar ook van d'e ju.Lste kennis des s iigen belangs bij de tôt nu toe heerschen- e le klassen der maatschappij afhangt. 7. W. Wundt. System der |j Philosophie II, 209- 210. |: De Gentsche Hoogesichool. Over dit onderwerp schrijft de Antwerp-sche correspondent van het „Vaderland" in zijn blad : Te midden van deze bijna dagelijksche wrij-vingen komt nu in eens, belangrijker dan al wat tôt nog toe de pro- on anti-Vlaarasche pennen aan het schrijven bracht het besluit tôt verne-derlandsching van de Gentsche Hoogeschool. Een zeer onverwacht besluit: Gent ligt in het etappengebied ; zal het mogelijk zijn, om re-gelmatige collèges in deze van het overige ge-deelto van het land bijna niet te bereiken stad in te richten ? Zullen leeraars en leerlingen ge-vonden worden in voldoend aantal ? Zeker snakt menig jong man naar voortzetting van zijn universitaire studies, maar het zal niet zonder eenige overweging zijn, dat de reis naar Gent wordt aangevangen. Een st6rke strooming tegen de verni eu wde a'ma mater zal niet uitblijven, en zullen onze Vlaamsche jongelui stoïscli genoeg zijn om daaraan te weerstaan, nu bovendien in twijfel wordt ge-trokken of, bij een verdwijnen van de huidige tijdelijke regeering, al wat onder deze in de Gentsche universiteit werd uitgevoerd, van kracht zal blijven ? Yolgens commentatoren van het internationaal recht sch'jnt de Duitsche regeering het recht te hebben, de staatshooge-school te vernederlandschen, en in geen geval zouden later de toegekende diploma's of door-stane examens ongeldig mogen verklaard worden. Was daarenboven, volgens de verklaring van Belgische regeerings agenten in Holland en Engeland, de Belgische regeering niet reeds voor den oorlog van plan de Gentsche hooge Bchool aan de Vlamingen te restitueeren ? Te ,,restitueeren", omdat deze hoogeschool ander het Hollandsch regiem immers voor de Vlamingen gesticht was, naast een andere lioogeschool voor de Walen, te Luik Een werkelijk Nederlandsche hoogeschool was zij n haar oorsprong. Naast het Latijn werd er \Tederlandsch gebruikt, tôt aan het jaar '30. [n 1S92, bij de vijfonzeventigste verjaring van îaar stichting, herinnerde do rector iMotte aan iet (Belgiscli) besluit van 10 Dccember 1830, iat bepaîingen bevatte die een smartelijke ver-)azing on do diepste torneergeslagenheid wek-ten bij allen die belang stelden in den bloei, in het bestaan zelvo van onze hoogescholen. De-inRteJJingen worden ontvsn-iclit : het besluit ontsloeg de vreemde professorcn en in de eer-ste plaats de Hollanders. Gent verloor vijf uit-îtekende hoogleeraars, waaronder do befaàm-le Thorbecke, die er met "een zeldzaam talent le sociale économie, do politieke geschiedenis n de statistiek onderwees. Daar en bovon wer-Len vijf faculteiten at'geschaft. . . 't Was een loodslag voor de behouden faculteiten. In dit oorlogsjaar, na zooveel jaren arbeid ran vooraanstaande Vlamingen als prof. Mac jeod en prof. De Raot, wordt deze nationale . toogeschool hersteld door . . . .den vijand, ■an den Belgischen Staat, die zich hierdoor in .e plaats stelt van de nalatige nationale regeering. Een harde slag voorwaar, voor menig >elg. En, àls de onderneming eenigszins wor-el "schiet, een slag voor het prestige van de ielgisohe regeering. Behalve van anti-Vlaamschgezinden wordt î Lan ook actieve propaganda tegen het ont- i rorp gevoerd door officieele Vlamingen te 2 Lntwerpen, en heeft een hunner zelfs naar ; aen zegt een onderhoud aàngevraagd bij Gou- ( erneur-Generàal Von Bissing, om de verneder-andsching te gaan bestrijden. Op welke gron- ^ en zulks zal kunnen gesebieden, zien we niet | oed in. Hij zou gewapend zijn met een stuk, I nderteekend door een tiental vooraanstaan- { 0 burgers, waaronder genoemd worden Louis < 'ranck zelf, burgemeester de Vos. senator 2 Lijckmans, senator Léon van Pcborgh, Karel , i7eyler, gemeenteraad-lid, Jan van Menten, ( oofdredacleur van het thans gestaakte ,,Han- _ elsblad", Hektor Lebon en Nikolaas Cupé- z us, voorzitter van den Belgischen Turnbond. ^ inkelo dezer handteekeningon worden echter ( ok in twijfel getrokken : Het spreèk-t van zelf, t at het stuk niet openbaar. is. Eigenlijke t rlaamsche leiders, ik bedoel Vlaamschgezinden, )S van partij-politieke of ambtelijkb vorplich- ] ingen, komen alvast onder de onderteekonaars ( iet voor. Kunnen er niet onder voorkomen, mdat do redactio van het stuk.een verlooche- 1 ing bevat van wat een hoofdpuiit van het 1 laamschgeziap programma wai en blijft: c o verne derlànsching van de Gentscho hooge- I choo . Er moet daar een passage in voor- r omen, waarin gevraagd wordt de verneder- ^ msching van de Gentsche hoogeschool niet 2 ioor te drijven om die on die redenen, en waarin evens het goede recht van de Vlamingen om hooger onderwijs in hun taal" platonisch evestigd wordt, zonder echter de Gentsche 1 oogesenool te specificeeren. Een Nederland- i îhc hoogeschool nu b u i t e n Gent, e n hooge- 1 shool te Antwerpen, te Mannekensveere of te 1 [eder-Over-Humbe k wordt ons, als een ■, buk speelgoed wat àl te gereedelijk gegund v oor de meest vastberaden Franschgezinden, an dat we ooit zouden vergeten, dat alleen de lentsplie hoogeschool, een van do reeds in ^ îeer dan voldoendo aantal bestaande Belgischo J oogescholen, weder de onze worden moet: . g Niemand heeft aan de Duitsche Hezetting > s eze vernederlansching van de Gentsche hooge- q 3I100I gevraagd. De meest onvoorwaardebjk an de Belgisciie regeering gebonden persoonlijk-eden beweren, dat de Belgische regeering eeds voôr den oorlog tôt deze vernederlan-shing besloten was. Evenmin als de huis-îoeders weigeren de door de Duitsche regeering astgestelde lage prijzon to betàlen voor aard-, ppelen, mogen de Vlamingen zich gemeen-chappelijk verzetten tegen de realisati.e van en recht, dat ze zoolang als het meest natuur- £ jke recht van do wereld hebben uitgebazuind ^ Dat hiermedo het laatste woord over deze , aak nog niet gesproken is, wie zal het betwisten. < let October van dit jaar zou de opening plaats ^ iebben. Spoedig zullen dus wel nieuwe be-ichten hieromtrent do ronde do n? Edward Keurvels.t Alweer een man van beteekenis, die ons ontnomen wordt. Na den braven Louis van Keymeulen, die te Bergen op Zoom in de vrijwillige verbanning geruchtloos heen is gegaan Iionstantijn Simillion, die in de jaren 50 en 60 zich door het verspreiden van populaire lectuur verdienstelijk maakte ; na Victor Delà Montagne, den dichter, die te Ha\Te wegkwijnde na menig ander wel-licht •— al of niet aan het front, of in een on-zer provinciën waar wij nooit iets van hoo-ren, of ergens zwervend buiten de grenzen — de ledematen van ons volk zijn wel zeer. verstrooid ! — nu ook de haast 63-jarige Vlaamsche musicus, Peter Benoit's trouwste apostel ! Een schrijnende herinnering : eenige we-ken vôôr het uitbreken der wereldramp — den I2en Juli 1914 — voerde hij een leger van 1500 muzikanten en zangers aan, die, in open lucht, op de Groenplaats, alhier, Benoit's heroïsche Rubenscantate ten ge-hoore brachten. En nog zie ik hem staan, ap eenige passen van Rubens standbeeld. onder de schaduw van den toren, en hoor ik de bazuinklanken, die van hoog daarboven het zegelied schalden. Het was de laatste hoopvolle kreet van ons goede, almaar om zijn bestaan bekommerde volk ! En Edward Keurvels stond daar, met zijn grijs druïden-hoofd, altijd kwiek en vol geestdrift, met een vlam in zij n oogen .... Wat een prachtig werkzaam leven werd daar nu door een ellendige lijdensakte, in zijn stil huisje te Hoogboom, afgesloten. Ver-eden Zondag nog heb ik hem opgezocht. Buiten hoorde men af en toe het rommelen ran een verren donder. . .„Hoe ver , het nu ? houdt de moorderij haast s Selukkig kon hij de doffe slagen, di de zij de van ons Vlaamsche strand kw niet hodren. Eén ding wenschte hij : i ; kunnen werken, als hij nog mocht ger anders maar liefst heen-gaan. Ik wis er geen hoop meer was. Nooit heb ik et tragischen zonsondergang gezien in de: p-der, dicht bij zijn huis, als dien avond. Nu gedenken wij al het goede, dat uitmuntende Vlaming heeft tôt stai» 7 bracht. Hij meer dan wie ook, was d ran de Vlaamsche opéra, die, door Dnverpoosd ijveren, tôt stand is gekc VIet Peter Benoit had hij de zeld ann-mbaatzuchtigheid van de n apostel gen, tn hem stelde de meester ook een onbegre d ^ertrouwen. „Ik herinner mij —■ zoo schreef ik ■ ■ :ens jaren geleden — de eerste jaren van : ..yrisch Tooneel, onder Fontaine en Keur Ni) waren eenige jaren jonger danthan k wil toegeven, dat veel ons vanc ■ nders zou klinken, misschien erg te{ 'allen. Maar, naar ik ook van andei ;eer bevoegden, verneem, _ hebben wij d ;elfde herinneringen : die tij d, toen vooi :erst de Vrijschutter (Freischiitz), de V fende Hollander, Lohengrin, ja zelfs Fidi lier gingen, was er een van echte, warr îooge aandoening. Na den ,,Hollande" ;ingen wij naar huis met een hoofd vol geest' lrift en z^ligheid. Ja, wij wisten wel, dat ef ooveel onvolkomens aan was daar was veer. duchtig gescharreld in den orkestbak te hoorn had zich haast verstikt, de hobo ijn embouchure ingeslikt, de groote troin vas te vroeg of te laat ingevallen, en we had-len Keurvels naar 't hoofd van den aterling een paar twijfelachtige komplimenten hooreii oeroepen maar, daar was ;och hartstocht en een algemeene drang om iet beste te geven, wat men kon ; men had :r zoo'n heerlijk gevoel te zijn buiten de nuffe cabotins-wereld ; wel was het feitelijk ùet meer dan liefhebberij, maar liefhebben leed men dan ook „met geweld' . Op Ceurvels ben ik dikwijls boos geweest, naar wie kan dit lang blijven tegen dien ;oddelijk-bezetene, die tegenover aile critiek ijn liefde, zijn fanatieke en onbaatzuchtige iefde stelde ? Keurvels is een man uit den romantischen ijd, die breed voelt en decoratief ziet, in aile; :én doel nastrevend, waar niet aan getornd aag worden; maar de zin voor nauwgezette ^erfijning, voor innerlijke Verdieping, voor verkelijker inleving in het kunstwerk is hem. rees ik, niet vergund. Keurvels blijft onvergetelijk als degene, lie na Peter Benoit, onze groote Vlaamsche Cunstmanifestaties leidde, een der weini-en, in wie ons volk een volledig vertrouwen telde, omdat iedereen instinctmatig voel-e, dat het bij hem een „zaak van geloof" (,aS; _ een geloof in de toekomst van zijn ■olk — zijn heele leven was daar aan ge-vijd, en wanneer we eenmaal weder aan 't: ;roote herdenkings-werk zullen beginnen, !al zijn naam niet verdoken blijven. Naar ik verneem, heeft het Antwerpsoh ;emeentebestuur besloten, dat Edward Keur-'els op stadskosten zal begraven worden, :n wel op de nieuwe begraafplaats Schoon-elhof, waar een terrein aan onze kunste îaars voorbehouden wordt. „N. R. Ct."

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.