■ ^jAARCANC' Nrm' — - ZATERDÀC, ï JUNI 1918^ HET VADERLAND Kleine aankondigingen : 1 fr. per regel Groote M» bij overeenkomst Dienstaanbiedingen : voor gereformeer-den kosteloos. Belgîsch dagblad, voorloopig te Parijs, 3, Place des Deux-Écus, 3 LEO VAN GOETKEM, Directeur Het nommer ; 5 centiem (Front eu Prankrijk). IQeejitiem (andère lauden). Per maand (vooruitbetaald) : Frar.krijk 1.75 fr. Engeland 2 sli. Holland 1 gld. 25. Elders d.00 fr. DE GODSVREDE Daar voordi geen Belg gevonden, die in het begin van den oor/og zich er niet Mer heeft verheugd dat de politieke par-tiien in België, tcnminste voor den duur ian den oorlog, hare onderlinge twislen iiijlegden om voortaan maar èên partij un te makeu, die zich uit al hare krach-ten tegen den gemeenschappelijken vij-cnd schrap zet. Hisschien kan men echter wel hier en imff een Belg vinden, die af en toe door h':l heirnwee van de- verleden politieke kuistfn, die zoo geschikt waren orn een won, met handigheid en zonder te ver! Mwetensbezwaren, op het voorplan van Ms maatschappelijk leven te brengen. Die uilzondering zal veel nvt kunnen irekken uit onderstaanden brief, die de l. E. H. Kanunnik lleynssens aan het Belgisch Dagblad liet geworden. De an-tire Belgen, voor une de godsvrede geen jjdel woord is geworden, zullen in dezen kief, nieuwe redenen vinden om erop le vertrouwen dat ons tand zal gered worden, niet door de parlijen, maar door de Belgen, oi ze dan <,ok van links rjj van rechts komen : Hooggeachte heer Hoofdopsteller ! Ik kan niet nalaten u mijne volkemeri instemming uit te drukken met uw open Ijrieven aan een Belgischen priester, die jet .cBeigiseh Dagblad»»-als neutraal had jfgekeurd. Ja, aile Belgen moeten tegen-ifoordig neutraal zijn, het ià te zeggeu utionaal, dus op poïitiek noch katho-iek, noch liberaal, noch soeialist, noch rlaming, noch Waal, maar effenaf Belg. Heeft ons katholiek ministerie ook de îoofdzakelijkheid niet gevœld nationaal e worden, met zich de liberalen en so-laUstische leiders aan te sluiten ? En is ir wel een Belgisch katholiek van ge-»hd verstand, die het niet levendig leeft goedgékeud ? Het zou er lief uitzien de zoo zware terantwoordelijkheid van den huidigen oestand op de schouders der katholie-Len alleen te laten drukken. Welke burgeroorlog vyare er tusschen le Belgen niet ontstaan, indien niet elke lartij deel had mogen nemen aan de ;roote taak der redding van het vader-and ? Wie dat alies niet begrijpt, ziet in-lerdaad niet verder dan zijn neus lang s. Al» nu ons ministerie nationaal moest vorden, hoeven onze dagbladen het ins-[t'iijks te zijn. Aïs tolk der algemeene ipinie, die enkel Belgisch is, moeten zij Kik enkel Belgîsch en in dien zin neu-raal zijn. Is het niet zonneklaar en pringt het niet in de oogen ? DE BELCISCHE UNIE Vervelend is het bijna er nog aan te lerinneren, hoe katholieken en liberalen :ich ook in 1828 vereenigd hebben en loe, dank aan die vereeniging, België m tevens de kerk in België onafhanke-ijk zijn geworden. Heeft de kerk ev liet ailes bij gewonnen ? J uist om die vden zetelden er in het Nationaal Con-Hesgeen vuriger unionisten dan de ab->éà de Poere, van Brugge, de Haerne, 'an Kortrijk en Verduijn. En had men ze daarom neutraal ge-Wjmd, zouden zij het al s geene eer aan-lien hebben in bedoelden zin als neu-raal uit te gaan ? Ha ! zij wisten wel, lit ook voor den Godsdienst Eendracht yIacht zou maken 1 Zulks verstonder. "et minder onze groote bisschoppen • iurdirçaal Bterckx van Mechelen, Mgr. ?fri Bommel van Luik en Mgr. Malou 'an Brugge. Daarom is het hun grootP-'jks te danken geweest dat de vader-iandscbe Unie toti 1847 geha;nd!hVuty<l Dh-ef. Wie zal zeggen dat zij zich ver-5'st hebben ? En ma,g men het iijdperk te vaderlandsche Unie niet het gulden ''idperk noemen onzer geschiedenis 7 2>ijn wij in het bijzonder aan die geze-'Wde Unie de; heilaame wet Van IS'iS «iet, verachuldigd geweest, die ons bij-n" een halve eeow gchoolvrede heeft ge- bracht ? Otisrelukkig is er tusschen katholieken e'' liberalen misverstand gekomen en '"jn zij Liiteen^agaan. Zoo hebben zij rajnpzaligeri politic/O-religieuzen s!r'jd gehad, die bij het uitbreken vàfi oorlog tôt zijn toppunt was geâte-*w,> en België iu ef n eeht revolutioiiîiai ri11 toestand had gebracht, Welk Bel-?«ch priester van ondervinding en ge-heeft het niet menigmaal betrêurd c" wel onder godadiens-tig opxicht ? PARTWTWiSTEM 1 ^agelijks werd de godsdienst in de (|«îbladen aangerand, tôt1 allergrootsl 'ï^l var> het geloof hunner lezer«.Niei a- het^een men tégen hem inbracht, ge grond kon schijnen voor de verstandi gen en geleerden- maar zijn aile lezer; verstandig en geleerd ? Wat meer is geldt hier ook het gekende woord nie var den grooten Griekschen wijsgeei Socrates : Op een minuut brengt de gel iets in, dat de wijze slechts op een uui kan weerleggen ? Daarbij kwam d< wcdorlegging onder, de oogen van be doelde lezers niet. Hoe menigen zijn e. zoo niet afgevalien ? Van een anderen kant, toen de katho lieke partij aan het bewind stond, werc maar al te dikwijls op de kerk gestoken hetgeex» waar over men te klagen meen de te hebben. Ook hadden het op haa; geladen al de misnoegden, die van d< regoering geen voldoeming kregen. Ja de kerk moest, het al betalen ! Hoe menigmaal hebben wij onder ons pa^toors van Gent, in onze maandelijk sebe bijeenkomsten op de droevige ge volgen niet gewezen van den toen woe denden politieken strijd, niet uit lafheid men geloove mij vrij, noch bij gebrel aan plichtsbesef, maar wel en alleet voor het zielenheil 1 Den strijd doorwor stelden wij moeaig. Men ga eens onzi parochiale scholen bezoeken, welke t< Gent, het Mekka van het socialisme, d< ixieerderheid der kinderen wisten te win neu, een merkwaardïg feit, dat zich û geen enkel andere groote stad van Belgi< heeft opgodaan ! Maar intusschen lietei wij niet na de vroegero overeenkoms terug te verlangen en overtuigd te zijn dut de kerk er even veel belang bij har als het Vaderland. ! Waarom zou ik hier niet bijvoegen wat a.lom in het Aartsbisdom van Mec-he len gekend is, dat kort voor den oorlos kardinaal Mercier op een vergaderin-zijner coll&gie-bc;iuurders de begeer't en de hoop heeft uitgedrukt, dat er mid del zou gevonden worden om door we derzijdseh toegeven een verstand hou dirg tusschen onze politieke partijen t< weeg te brengen. NAAR DEN BESTENDiCEN GODSVREDE Onnoodig, denk ik, langer op de wen echelijkheid aan te dringien ;dat onzf voorloopige godsvrede tôt bestendigi vrtde kome. Past men hier in onze Bel ! gische intellectueele kringen van ail-gezindheid het gekende Pransch spreek woord niet algemeen toe, A quelque cho se malheur est bon ? En zou iiiderdaac het goede beter uit het kwade kunnei spruiten, dan indien de afgrijs?1ijksti ! der oorlogen de Belgen voortaan kwan te verzoenen ît En dat zulks de élite, het beste dee ' der Belgen begeert en ook hoopt, bleel ' wel in Den Haag, op de hisiorische va dorlandsche bijeenkomst- van 13 Maar laatstleden, toen katholieken, liberalei en socialisten te saxrien kwarnen, en il al? priester den reohtzinnigen en edel meedigen soeialist Dr. Terwagne, te: zijde stond, onder de eenpa'rige, geesi driftige en onophoudende toejuichingei der wet tige vertegenwoord igers va: bijna allé thans in Holland bestaand' Belgisehe kringen. | Men vers ta mij wel. Er is ge^en kwe« tie van het politieke leven in België t willen uitdooven. Altijd en welk be schaafd land ook, zullen er vooraiitstre vers zijn, die naar verbefering trachten en behouders die aile onvoorzichtighek willen voorkomen. Koodig zijn beids strekkingen, even als een luehtbal ,ga v(-rei&cnt om op te gaan en ballast on riiet op hol te vliegen en te vergaan. Ja politieke wedijver is zalig en onorttbeer îijk. Maar de godsdienst hoeft er buiten gelaten. zooals de hooge bergen ziol boven de loeiende tempeesten verheffen onder den steeds blauwen en rustige] , hemel. » ï « Onmogelijk ! vallen hier de pêâsi ' misten in. Te erg waren de gernoederei ; opgehitït voor den oorlog om nog défini tief tôt bedaren te komen. Er op reke nen,ware een chimea.eene hefsénaehii: najagen ! Te meer, zijii wij van dé strij dende kerk niet ? En heeft Chmtus on , ruet gezegd : Geen vrede bracht ik u rnaar wel een zwaard ? • 1k ken dat liedje en evenwel al iemand. zou ik het zelf kunnen zingen Maar het zij mij toegelaten te zeggen dat ik otid en ervaren genoeg ben om mi met geene droombeelden te paaien. Wat de strijdende kerk betreft, wez mengertnt I Kwam de godsdienst bovei dé politieke woeling te geçikeri, dai zou er nog maar al te veel op andere ge bif den te strijden blijven. Vrede met he zoo nitweîidige als inwendige kwaai zal en kan nooit op aarde het lot zijn de kerk. Wat het on y door Christus» tôego reikte zwaard aangaat, Pau lu s verloo het zeker uit de oogen niet, toen bij de eerste christenen zoo dringend aanzette met de tijdelijke ovei'heid zoo veel mo-gelijk in vriendschap te verkeeren. . HET ANGEL-SAKSISCH VOORBEELD h Overigena, waarom zou men in België : niet kunnen wat men in Engeland kan fc en in de Vereenigde Staten van Noord-' Amerika ? In Engeland telt mefi niet : minder katholieken onder de liberale * Whigs dan onder de behoudende Tories. 3 Nergens meer dan in Engeland is ver- - draagzaamheid te vinden, in Engeland r- waar eeuwen lang heviger dan bij eenig under volk het, sectarismus woedde. Het - politiek godsdienstvraagstuk bestaat er l niet. In 1905, wel is waar, is er gevaar geweest dat het ontstond, ter gelegenheid van de nieuwe schoolwet. Maar krach-tig is kardinaal Bourne, aartsbisschop van Westminster, het te keer gegaan. «Treden wij op; zeide hij in zijne ver-maarde rôde van 15 Februari 1905, als politieke,parti j, dan stellen wij ons bloot ' aan nederlaag, en wie weet, aan het . vae victds der Bomeinsche geschiedenis . miss chien. Blijven wij wat wij zijn, Whigs of Tories ! Maar trachten wij ■ van onze leiders te verkrijgen dat zij tôt s een wedérzijdsch "aannemelijk verge-. Iijk zoeken komen !» > Wij s gesproken ! De schoolstrijd ont-i brandde niet; en de confessionneele vre-j dd bleef oiigestoord. Zoo ook gaat het in de Vereenigde Sta » ten van Noord-Amerika. De katholieken î verdeelen er zich onverschillig tusschen i republikeinen en democraten. Niet de t minste wrijving tusschen kerk en Staat. , En hoe bloeiend noohtans is er het ka-1 tholicisme ! Nog eens, waarom zou het ook in Bel-, gië zoo niet kunnen gaan ? Hebben wij, Belgen, minder gezondN verstand of ' slechler karakter dan de Anglo-Saksers? ■ En behooren de Engelsche en Ameri kaansche katholieken ook tôt d.' slrij- - dende kerk niet ? t) ! welk geluk kon eens in ons vrij-. geworden en opgebeurd België de gods ' dienstvrede heersehen ! En alware het, eilaas, onmogelijk zulkst te bekomen, nog bleve het ailerverdienstelijkst er naar gfitracht en er naar gestreefd te hebben. In den beginne lukte de groote - Romeinsche generaal Fabius er ook niet !, in Hannibal, den doosvijand van Rome, ; te overwinnen, maar hij gaf het toch - niet op en de Senaat zond hem .geluk-i wenschen niet gewanhoopt te hebben de - Republiek te redden. Wanhopig wil ik • ook niei den godsdienstvrede in België !. voor goed te zien stichten. i Ontvang. Hooggeachte Heer Hoofdop-; steller en Goede Vriend. de verzekering i mijner innige verkleefdheid. Kanunnik HEYNSSENS, Ou;l-pastoor van St.-Jozef en O.-L.-V. ! St. Pieters, te Gent. t SPORT TER NAGEDACHTENSS VAN DARRAGON 5 Donderdag avond, hadden de vrien-den van den onlangs omgekomen ren-. ner Louis Darragon, in den Wintervelo-; droom, een vereen^ging ingerieht, waar-. van de opbrengst moesi bes-teed worden - om een gedentkteeken op zijn graf te dOen oprichten. 1 De uitslag beantwoordde aan de ver-P wachtingen van Darragons vrienden. 3 De opbrengst, vertegenwoordigde over de ^ elfduizend franlk. Het programma, waarover wij in een ' vorlig nummer een v/oordje repten, was . ook de moeite waard. j Een prijs Louis Darragon, internationale scratchkoers, 750 me,ter, met reek-j sen en een finaa.1 gaf de volg-ende uitsla-gen : De reekgen werden gewonnen door Trouvé, Lemay, Gharlier en Groâli-mond.' De finaal werd door Trouvé gewonnen.1 Tijd : 1 min. 1 sec. 1/5. Hei « Critérium de Sâ Vitesse », 1,000 meter, in twee. reeksén, een her-5 kan&ing en een finaal gaf als overwin-naars : , Dupuy en Ellegaard voor de reeksen j en Henri Martin voor de herk&naing. In de finaal klasseerden zich in dezê 3 volgorde : Dupuy, H. Martin op een h;il-i ve lengte en Ellegaard op een lengte. i Tijd : 2 min. 2 sec. 4'5. Daarna volgde eene « exhiMtie » van t Guignard, die door het talrijk publiek i geestdriftig wordt toegejuicht. Ofselioon r hem bij het léger de tijd ontbreekt om - zich in vorm te houden, legt hij ronden r af in 12 aeconden en rijdt hij cîe vîjf Engelsche mij len (8 kil. 046 meter) af in 7 min-r 7 sec. 4/5. De laatsie ronde in 11 sec. 3/5. Een achtervoîgingsmateh laat fijn sport zien tusschen Egg en on- ( zen landgenoot Gharlier. Egg komt als ; overwinnaar uit den strijd na achttien j ronden, die hij heeft afgelegd in 5 min. , 53 sec. Een match' met drieën van 10 mijlen (1G kilorneter, 95 meter) ! met gangmakerg per /iets, geeft als \ rangschikking : 1. Gpdivier; 2. Thya, op eene ronde; ; 3 Cornet, op twee ronden. Tijd : 21 min. 11 sec. 4'5. Het publiek heeft onzen landgenoot Thys door zijne herhaalde toejuichingen bewezen dat. het zijne flinke verdedi-ging op prijs wist te stellen. In den : eindsprint bleef Thys trouwens zooals gewoonlijk méester. Een halve fond-koers van 10 kilorneter, met srangmakers op motors, liet aan Sérôs toe de overwin-ning te behalen op Didier, die op een lengte bleef. De tijd was 8 minuten 43 sec. 4/5. De vereeniging was gedaan, toen alarm gegeven werd voor de Duitsche Gothas. INTERIM. P. S. Maurice V. Z. 187. — Voor uwe inschrijving moet gij u wenden tôt de « Union Vélocipédique de France », boulevard Poissonnière, 24, Paris (9e). ■ ■ . *VWW^ ■ « < VOOR ONZE VERWONDEN EN GEINTERNEERDEN Wie keipt er nie? Vanaf de stichting van « Hei Vader-land » hebben we onze lezers en vrien-den niet lastig gevailen met vragen om geld. Indi&n wij het een keer deden, dan was het voor een soldaat en de uitslag overtrof ver onze verwachting. Wij hopen dat we dezen keer even geiukkig zullen zijn en dat degenen, die door den oorlog niet al te fol in hunne Ibeurs werden getrpffen, ons weer zullen helpen, met een bijdrage volgens hun vermogen om een goed werk te doen. Of liever om een goed werk voort te zetten... Ssdert lang hebben wij, op onze eigen middeien, dagelijks een zeker aantal rmrnmers van ons biad gézonden aan talrijke Belgisehe gasthuizen alsmede aan inriehtingen voor Belgisehe geïnter-neerden in Zwitserland, waar onze jon-gens zoo geiukkig waren een blad te krijgen, dat hun van het land en van hun geliefden ginder sprak, dat hen op de hoogte hield van wat er bij hunne vrienden op het front gebeurt en dat altijd bereid was recht te eischen voor al v/ie recht te eischen had. Maar, al braehten we gaarne een of-ff.rtje om aan degenen, die zoo 'n groote offers braehten, aangenaam te zijn, nu komt er een tijd dat we alleen dat ollertje niet meer brcmgen kunnen. Met den dag stijgen ds kosten, die een dagblad méêbrenét. Het papier, om daar alleen maar over te spreken, is goed op weg om zijn gewicht te gelden, zooniet in goud dan toch in zilvor..,. En toch, moeten de jongens in de gasthuizen en de krijgsgevangenen. die in Zwitserland weerkomen, de opbeu-ring derven, die, volgens velen ons schreven, de lezing van « Het Vader-land » hun bezorgt? Wij hopen van niet, Wij hopen dat onze lezers er wel een cent voor zullen over hebben. Wij vragen veel aan dege* nen, die veftl kunnen «even. Weinig aan hen, die het zeff niet breed hebben, Maar iets toch aan allen, want aile haten helpen. Wie helpt er mie? ' Éfnnen enkele dagen openen wij onze ingehrijvingslijst en wij zijn overtuigd dat degenen, die door » Het Vaderiand » rseds iets verkregen of wien » Het Va> derland » 2ioh reeds ten dienste stelde, ons nu hunne gthechteid zullen betoo* nen, We vragèn niet voor ons zelven. We vragen voor de verwonden en voor degenen, die uit de Duitsohe gevangen* kampen komen. Wie zou daar niets voor over hebben? HET VADERLAND. LEÊST OP DE TWEEDS ELA02IJDÊ DE LAAT8TË BERICHTSN VAN DEN NACHt HET "GROOT NEDERLANDSCH " GEVAAR Langzaam, heel langzaam, doch reeds iuidelijk genoeg, begint zich, in den W:vel der Duitsohe «Vlamenpolitik», de 'ol af te teekenen, die bij deze politiek tari Nederland is toegedacht. . Het eerste jaar van den oorlog reeds »vcrd in dit blad gewaarschuwd tegen ie z.g. «Groot-Nederlandsche» gedach-e, die toen, in sommige bladen in Ne-ierland en op zekere vergaderingen van îet, «Algemeen Nederlandsch Verbond», -- zij het dan nog zeer vo-orzichtig en X'scheiden, — totuiting kwam. Dat was tog voor de verschijning van de «Diet-:cll€ Stemmen» en «De Toorts», die dezs ï Groot-Nederlandsche gedachte» propa-^eeren zouden, geheel en al in een geest ian onvoorwaardelijke sympathie voor Duitsohland. Toen reeds aarzelden wij niet, om te ieggen dat dit Groot-Nederlandisme aiets anders was als verkapt «All-Ieutschtum»; en, wanneer in het «Algemeen Nederlandsch Verbond» een aan-îienliij,ke meerderheid zich verzet had ;egen ieder protest tegen de overrompe-iing van het Vlaamsche broedervolk ioor de Duitschers, — toen stond het voor ons vast, dat dit Verbond afge-laald was tôt den rang van fidiaal van het «Al Deutscher Verband». Wat wij toen ook met zooveel woorden geschrc-ven hebben. Het dient erkend, dat het «Algemeen Nedenlandsch Verbond» als zoodanig, nooit een duidelijk uitgesproken .«Groot->f pan-Nederlandsche» politiek heeft voorgestaan. Met name heeft dit Verbond zich nooit bewogen in de richting van een annexatie door Nederland van de Vlaamsche provincies van België. Maar wel hebben dezelfde leden van het N. V., die zich op de «lffemeeup vergaderingen, pas na het uitbrekem v»;t len oorlog, reeds het heftigst verset te-ge'ii iedér protest, Duflêc!Rr&ira"'Z(ÎQ kunnen raken, in andere kringen en môt mdere middeien geprobeerd, de publie-ke opinie in Nederland, ten gunste van bedoeld Groot-Nederlandsch jdeaal te bewerken. Zeker Nederlandsch dagblad, hoofd-jrgaan eener groote politieke partij, en :nrooV h'nmiuf i.'dn oûii nir7ût» rnooef cro. L zaghehbende staatslieden,dat reeds voor-' zichtig, zijn voelhorens in de richting van dit «ideaal» uitgestoken had, trok die haastig weer in, toen het constateer-de. dat de openbare meening hier te lande er nog lang niet rijp voor was ; maar door een persoon, die met bedoeld blad in zeer nauwe relatie stond, werden op hetzelfde oogenblik de aandee-ien opgekocht yan het Belgisch blad ■<De Vlaamsche Stem», met de bedoe-ling, om van dit blad een voorpost van het pan-Neêrlandisme in Nederland te,' maken. En toen, na enkele weken reeds, zagen we, door zijn eigenaars en rédacteurs het weekblad «De Toorts» uitgè-ven, dat nog méér 'n Duitsch propagan-daschrift zou worden dan «De Toe-, komst» — zelf. Intusschen was ook het Groot-Nederlandsch tijdscnrift «Dietsche Stemmen;»; verschenen, waarvan de Groot-Neder-i lander en onvermoeide propagandist vani het Vlaamsche activisme, de heer L. Si-; . mons zelf in de «Nieuwe Courante schreef, dat het beter « Duitsche Stem-i men» heeten zou. Het moet geconstateerd, dat deze bla-| den zich tôt dusver nièt uitdrukkelijk' ten gunste van de annexatie van' Vlaamsch-België bij Nederland hebben' uitgelaten. Het woord is nog niet ge- • zegd. Maar, als men de lijn hunner politiek recht-doortrekt, dan komt men on-) vermijdelijk op deze annexatie terecht. Laat ons nu eens zien, tôt hoever men hun van Vlaamsche zijde op dezen weg, reeds te gemœt gekomen is. Reeds bij het ontstaan van het Vlaam^i sche activisme — in Maart 1915 — werd! even over den «terugkeer» vau' Vlaamsch-België bij, Nederland gespro- i lîen^ Dat çeheurde te Gent, op de verga-i i(jfrinu'. die tôt ^prichtihg.van het eer- ' sfe activistisch blaadje «De Vlaamsche-P(!St» ltidde. Het hall dozijn kwajon-' gens, die deze vergadering bijwoonden,, proclameerden zichzelven tôt de «Groepi, Jong-Vlaandererh., en schreven in huni strijdprogramma, de afscheuring van: het Vlaamsche land uit het Belgisch staatsverband en zijn aanhechting bijl Nederland. De moord op Belgisehe burgers Langer en langer wordt de roode lijst * der Belgisehe burgers, die door de Duitschers worden neergeschotep. Nu ia het te Luik...., dan te Hasselt, dan te Gent of te Antwerpen... We meldden anlangs het drama van Wilrijck. Een Belgisch blad publiceert nu eeni-ge namen van gefusilleerde, namen ge-schrevon in België's martelaars-, maar tevens heldenboek. Zij zijn : . Van Bergen, consulair agent; E.-H. Moons, pastoor van Winxele-Delle; Walhiez, ambtenaar van de Staatsspoor-wegen te 's^Gravenbrakel; Riikoc, grif-fier van de handél'srechtbank te Brus-sel; Balthazar, van Brussel. Van den heer Van Bergen weet men, dat hij den blinddoek weigerde en onbe-vreesd het executiepeloton in de oûgen keek. En eensklapa klonk zijn stem als een laatste gebed, ala een credo ook, ?,ong de, veroordôelde daar op den drem-pel van den dood deze woorden uit het nationaal lied : O, Belgique, Ô mère chérie... A toi nos cœurs, h toi nos bras, A toi notre sang, ô Patrie... Nous le jurons tous, tu... Maar de kogels troffen hem en emoor-den zijn stem... Julius de Geyter laat in zijn gedicht keizer Karel, die Gent tuchtigde, sprê-ken : Bfiul voor 't oude gravenslot, Eiciit ge straka een flink schavot, Plant ook païen, Om koppen ôp te la ten pralen... Het waren mannen der gilden, die men binden «n dooden kon, maar wier gee«t sterker waa dan de maeht van den keizer, in welks rijk do zon niet onder giftg. Ook nu heerscht eên keizer over België. En weer vlœit er burgerbloed, weer w,il men den vrijen geest binden. Maar boven 't geknal der geweren, boven hêt kletteren der zwaarden, galrnt de vrijheid&kreet , zelf s nog van de lip-pen der stervenden. Toen keizer Karel reperde, mocht een oude Gentenaar klagen : ? Maar Vlaanderen schijnt me thans ^oo rnoai*. t y r r in. vi/w / i\j l'MV *• j » Het volk zoo stil, de lucht zoo zwaar. Het is dat zonnig land niet meer Met de vreugd en den trots en den praali [van weleer* Een sluier schijnt het 't overdekiken En zwarte schaduwen te trekîken. Hij keek soins op,-of hij geen kraaien In ben,den heen en weer zag waaien...- En zoo is het ook nu... Verbanning, ontvoering, plundering, executie... Ge-heime agenten, zeven stuivers-lieden waren rond en Judassen Iperen en luis- 1 teren. Gevanigeniskarren rijden. Men knevelt. en bindt en sleurt vrije mannen naar den kerker of het -front. En aoms zijn er oogenblikken, dat zelfs de Hoop begraven schijnt. Maar ' met De Geyter mogen we 't uitroepen : Toch rijst de hoop weer uit 't graf. Zij schudt heur hulsels af... Heur hulsels en heur banden... Dat getuigt ong ook telkens weer het ; kleine Belgisehe léger in de modder van' ! zijn leperlee- en l.Iser-stellingen... Denk aan den doodskreet van eon&ul Van Bergen en lees dan wat een een-voudig Belgisch soldaat aan zijn vrouw; ' schrijft : « Het lichaam doodmœ, maar het har-te fier en steeds goed geplaatst, kwam ' ik gisteren van de loopgraven thui§ im mijn sohuil. Luidruchtige en vreeâelij-, ke, wrekende en deugdoende uren hadden we doorkefd. Het -front wordt fet* levendig, bombardement tegen boffibar- -dement, vlieger-aanvallen, hand-, ge-weer- en machine-granaten, ailes te sa-men, beginnen hun werfk, ,en verschrik- ■ kelijk galmen hun schelle en doffo ! stemmen door de lucht. In een oogen- j blik ontstaat een hel en daarin staat, j kalm, bedaard de fiere Belgi&che sol- \ daat. Zijn land, zijn koning ^ien op ! hem neer, in hem ligt hun reddiflf en' j hun herstel en vôn hen zal hij na dén;ï eindstrijd zijn bekx>ning eontvangen.; ' Boven dit ailes bespeurt men de, mach-' tige hand Gedâ, « Wij ken voor den vijand"? Nooit ! De J vijand or.zç liniën doorbreken ? Nooit ! . Twaalf uur lang gtond een bataljon ! stormtroepen tegenover ons en liet meer- [ eiideel viel in den âtrijd, Het lichaam' f was doodmoe, maar de moeheid Weak, | en een lach kwam me op het gelâat, | want daar bracht de bode mij eên brief', met kaart van vrouw en kind.. » Hoor zoo d? stem uit 't belette land ! en de stem uit de loopgraven. iTel.* A. H ANS.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.