®%s®miïmm Goisiteist M Eiilsp ari 191S qieswjjg^Kg ■* »J>i'jJXl*"\%w *tjTSp ■NMjgwr:sy — ■ Vijf-en-Twmtigsle Jaar. -■ % P ^Ti -TT i i ui -Mni, . . Afte briefwisselingen Tracht. Wg te zenden aan Aug. Van ifeeghem, uitgever voor de naamL «tiaatsch. « Drukkerij Het VoIÉ% «Leerstéeg, n° ld, Gent.- \* Bureel van West-Vlaanderen t Gaston Bössuyt, Gilde der Ambachten, Kortrijk Telefoon 623 Bureel van Antwerpen» Brac gaat en Limburg: Viktor Kuyl, Kinderbroederstraat, 24, Leuven CHRISTEN WERKMANSBIsAD Men schrijft in: Op alle postkantoren aan 101 per jaar. Zes maanden fr. 6.0 Drie maanden fr. 2.60. Aankondigingen. -■Prijs volgens tarief. Voorop tf betalen. Rechterlijke herstelling» 2 £fc' per regel. Ongeteekende brieven wordasj geweigerd. TELEFOON N9137, Qea% 1 CENTIEM HET NUMMER ! «-«eK»» /Bit tSnbfael blad kost 3 centlsmsn. BE KAIPATBEN. Welk een tijd voor onze studeerende jeugd om hare aardrijkskunde van Europa (terdege te leeren kennen; want zoo zij aiauwkeurig de krijgsverrichiingen volgen, laten onze jongens nu hun atlas niet in de boekenkas zitten, maar leggen hem wijd open naast hen op de tafel. Zoo doen wij vandaag voor de Karpathen, die reeds zoo menigmaal in de imededeelingen zijn vermeld en die mogelijk in de toekomst een der voornaamste Slagfronten kunnen worden. ■ Hei Gebergten Alhoewel zij in uitbreiding onmiddellijkachter de Alpen volgen, zijn de Karpathen voor ons, Westerlingen, minbekend dande Appenijnen of de Pyreneeën.De beteekenis der Karpathen in eenenoorlog is groot, vooral voor Hongarië.iWie uit het Oosten dit land wil aanvallen,moet eerst over den reusachtigen bergmuur; eens over dien hinderpaal ligt het.Vlakke, vruchtbare land aan den voetvan den veroveraar.itv- Op den Westelijken uithoek begint de halve kring van bergen op de Donauvlakten bij Pressburg en de Westelijke Karpathen klimmen dan op in Noord-oostelijke richting. Dan volgen de Tatars of 'Midden-Karpathen, ten Zuiden van Krakau. En verder den halven kring voleindigend, komen wij tot de lange uitgejstrektheid der Oostelijke Karpathen, die [Galicië en Boekowina scheiden van Hongarië. Dan volgt de Zevenbergsche hoogvlakte, die strekt tot aan den Donau. Waar de Oostelijke Karpathen eindigen, aan de .Stroll-pas, loopen de Zevenbergsche bergjketens uiteen in Westelijke en Zuidelijke richting. De Stroll-pas is ook gekend als , de Kirli Baba-pas en werd dezer dagen bestormd door de Russen. Wij heetten Zevenbergen eene hoogvlakte; wij zouden beter doen het een bergland te heeten, want buiten de rivierbodems is er niets vlaks; op de Hongaarsche zijde loopt dit bergland zacht glooiend naar het binnenland af; doch op de Zuidelijke en Westelijke grenzen is dit bergland omzoomd door reusachtige jbergmufen, ontzagwekkende natuurverjsterkingen, die den toegang langs Rumenië 'zeer moeilijk maken. De Zuidelijke en Zuid-oostelijke muren ;zijn de Zevenbergsche Alpen, de hoogste van de reeksen in aanblik gelijk aan de Midden-Karpathen, voor wat hooge pieken en natuurschoon betreft. Ten slotte komen te Sreteneye bergen die zichuitstrekken tot aan den Donau, dewelke daar te Orsova loopt tusschen die bergen aan den linker oever en de Mirochbergen op den rechteroever, door de wereldvermaarde IJzeren Poort, De Passen. Laat ons nu terugkeeren tot den aanvang van den halvtn kring en onze aandacht wijden aan de passen, de eenige openingen in het gebergte langs waar een vijandelijk leger in Hongarië kan binnenvallen. De Westelijke en Midden-Karpathen zijn veel gemakkelijker toegankelijk van het Noorden en het Oosten dan de Oostelijke Karpathen en de Zevenbergsche Alpen. De voornaamste passen in de Westelijke Karpathen zijn de Lisa, de Jablunkapas en de Jardanow. De Jablunkapas is de voornaamste weg tusschen Silezië en Hongarië en de spoorweg van Breslau naar BudaPesth loopt er door. In de Midden-Karpathen is er een weg van Neumark naar Kesmark door den Hoogen Tatra, en verder de Tiliczpas, die loopt van Tarnow naar Bartl'eld. Deze pas, en die van Dirkla, de eerste der Oostelijke Karpathen, waren het tooneel van onlangs geleverde gevechten. Naast aan de beurt komt Mezo Laborcz, die nog in handen der Hongaren is en door welke pas de weg loopt van Przemysl naar Tokay, het land van den beroemden Tokayerwijn. De volgende passen : die van Uszok welke van Sambor loopt naar Ungvar en naar de Ungvallei, en de Vereczepas, langs welke de spoorweg van Lemberg naar Munkasz loopt, zijn in handen der Russen. Ook de Delatyn, op den spoorweg van Kolomea naar Debreczyn, is in Russische handen en langs daar zijn reeds twee uitvallen gedaan op MarmarosZzyget. De Stroll-pas, inBoekowina, waarvan wij hooger gewaagden, is er ook eene van kapitaal belang. Wij komen aan de grens van Zevenbergen, waar gebergten en passen enkel belang zouden hebben in gebral van een optreden van Rumenië tegen Hongarië. De meest Noordelijke passen zijn de Rodna en de Borgo, op den Zuid-westelijken hoek derBoekowina; dan volgen dicht bijeen de Torgyes en de Békas; In den Zuidelijken muur ligt de Pr_édeal-pas ten Zuiden van Brasso (Kronstadt) op den spoorweglijn van Bucharest. Iets Zuidelijkerdebefaamde Roode Toren-pas, langs waar de spoorweg loopt van Bucharest naar Nagyszeben (Hermannstadt). Ten slotte de Vulkaan, de Teregova en eindelijk de IJzeren Poort, langs waar de Donau in Rumenië komt en de spoorweg ÏWpt van Craïova naar Temesvar. Zeven feeing sn. Om te sluiten een woord over de bevolking van Zevenbergen. Alhoewel het anderhalf millioen Rumenen het voornaamste bestanddeel uitmaken van de 2 y2millioen inwoners, waren de bevoorrechte «naties » tot hiertoe de Magyaren en de Saksers, alhoewel de Saksersindeze laatste jaren ook geen goeden tijd beleefden. Er bestaan 250,000 van die zoogenaamde « Saksers » die afstammen van Duitsche(?) inwijkelingen, die koning Geza II in de XIII« eeuw invoerde uit de Vlaanderen en uit het Moezeldal. Het moeten dus veeleer Vlamingen zijn en in den beginne noemde men ze ginder Teutones of Flandrenses, doch sedert de XlVeeeuw zijn het Lutheraansche protestanten. Het zou wel eens aardig zijn de oude literatuur van die menschen te kennen om over hunnen oorsprong meer licht te krijgen. In 1849 werd Zevenbergen afgenomen van Hongarië en Oostenrijks ch Kroonland gemaakt; en in 1860 werd het voor korten tijd eene zelfstandige provincie met eigen landdag. In 1863 vergaderde die landdag en dekreteerde weldra volledige afscheiding van Hongarië, aansluiting bij Oostenrijk en erkenning der Rumenen als derde natie in het land. De Magyaren weigerden evenwel dezen landdag te erkennen en benoemden er een ander, die te Kolosvar in 1865 vergaderde en zich verklaarde voor vereeniging met Hongarië. Bij het vergelijk van 1867 stond Oostenrijk dit toe en een jaar nadien verloor Zevenbergen tot de laatste sporen van zelfstandigheid; het werd één met Hongarië en de magyariseering der bevolking hield aan, ondanks de protesten van de Saksers en van de Rumenen. Het Hongaarsch is de officieele taal en de eenige Hoogeschool is de Hongaarsche te Kzolosvar, in 1872 gesticht. Uit Palestina verdreven kloosterlingen Ie Rome. Een medewerker van een Hollandsch blad te Rome schrijft: In de laatste dagen kwamen hier talrijke kloosterlingen aan uit Palestina: Assumptionisten, Lazaristen, Dominikanen, enz., onder deze laatsten de beroemde exegeet P. Lagrange, stichterbestuurder der Jeruzalemsche Bijbelschool van S' Etienne, die door den H. Vader in bijzonder gehoor werd ontvangen. Tot 14 December waren de Dominikanen in hun klosster nog veilig; ze hadden er zelfs andere kloosterlingen van Jeruzalem en Bethlehem mogen herbergen, toen op het onverwachts bevel werd gegeven, dat alle Ffcansche, Engefcehe

Er is geen OCR tekst voor deze krant.