Yier-en-TwinligsIe Jaar, -IV. i S i GoMienst — Huispzln — Eigendom Woeiisdag; î Jui !9H AHe briefwisselingen vrachi-*rij te zendon aan Au g. Vau Iseghem, uitgever voor de naaml. ïnaatsch. « Drukkerij Het Volk », Meersteeg, n° 16, Gont. Bureel van West-Vlaandereti s Gaston Bossuyt, Gilde der An. bachten, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Bra-bant en Limburg : Viktor Kuyl, Minderbroederstraat, 24, Leuvea HET VOLK Men schrljft !n : Op aile postkantoren aan 10 !?. per jaar. Zes maanden fr. 5.00. Drie maanden fr. 2.50. Aankondigingen. Prijs volgens tarief. Voorop to betalen. Rechterlijke herstelling, 2 fr. per regel. Ongeteekende brieven worden geweigerd. TELEFOON N° 137, Gent» Verscîaifnt G maal per week. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET NUMMER 3 CENTIEMEN MET BIJVOEGSEÎi VERGETEN MENSCHEN. Toen de schoohvet in dcn Senaat ge-stcnicl was, hebben wc er minister Poullet over gclukgewenscht, en wel met aile reden. Die stemming was cindelijk de herstelling van cen ongelijk, sedert jaren den katholieken huisvader aangedaan in die steden en gemeenten, waarvan onze tegen-strevers liet bestuur in Jianden hebben. Zij was ook de herstelling van nog ander kwaad. Het is imniers billijk dat mensehen, die 'l zelfde goed aan de bevolking bewijzen, cr in dezclfde maat om vergolden worden. De ouders hebben voor strenge ge-wetensplicht, naast het voedsel voor 'L lichaam, ook de voeding van de ziel hunner kinderen te verzorgen : hun een degelijk onderwijs en eene goede opvoe-ding te geven. Mensehen die met werken, onver-sehillig welk werk, het stofïelijk brood voor hun huisgezin moeten winnen, kunnen die zedelijkc ouderszending niet zelf voltrekkcn. Daartoc worden zij vervangen door onderwijzers en onderwijzeressen, die dus de gewiehtige maatschappelijke taak van vader en moeder bij de kinderen te ver-vullen hebben. 1 )il doen de christene onderwijzers en onderwijzeressen voor de kinderen der bcwust-christcne ouders, gelijk de on-christenc lecrkrachtcu het doen voor de kinderen van die mensehen, welke geen bewustheid van hun ehristen ouderplicht hebben. Het is dus maar billijk dat de christene leerkrachten, voor 't vervullen van hunne zware taak, evenveel vcrgoldcn worden als de oneliristcne, — ten minste zij die familielast te dragen of, door hunnen weieldiijkcn levensstaat, lcunnen te dragen licliben, — vooral in een land gelijk het Jiize, waar de overgroote meerderheid der bevolking, in al de belangrijke omstandig-hedon van 't leven, dcn katholicken . Godsdfcnst belijdt. Welnu, die gelijkheid in de vergclding Deslond niet voor de personen welke ons, ehristen werklieden en kleinburgers, bij de opvocding onzer kinderen vervangen ; die gelijkheid bestond niet in die steden en gemeenten, welke door liberalen of socialistcn of door beiden samen bestuurd worden. Waar geen voldoendc aantal sclioolbe-voegdc kloosterlingen voorhanden was, m.oesten wij in zulke gemeenten steeds vreezen onze wercldlijkc leerkrachten door bekoinmcringcn voor 't bestaan van hun cigcîi gezin verhinderd te zien in de volle-dige tocwijding aan hunne edelc school-taak.Ook dat kwaad is door de stemming der nicuwe .schoohvet verwijdcrd gewor-den.En zooals die ongelijklieid bestond voor Buitenlandscbe Folitiek DE GRUWELDAAD VAN SERAJEVO. Gccn Vorst is zoozeer in zijne gehecht-heden getroffen geworden aïs de lioogbe-jaarde Keizer Franz- Jozef van Oostenrijk. Na het treurspel van Queretaro waar, in 1SG7, zijn broeder Maximiliaan door de oprocrige Mcxikanen werd vermoord, bclecfde liij het schamelijker treurspel van Meyerling, in 1889, waarbij zijn zoon Rudolf dcn dood vond. Dan kwam de wreede misdaad van Geneven, waar zijne vrouw Kcizc.rin Elizabeth vermoord werd. En nu is 't de gruweldaad van Serajevo, die het leven kost aan zijn opvolger prins Franz-Ferdinand en dczes gemalin. Is de jonge schurk Prinzip nu cen haîf-gokkc aanhanger der anarchistische theo-riën? Of hecft liij zijne gruweldaad ge-plcegd op last cencr geheime maatschappij van nalionalistenl Men moet de uitslagen van het onderzoek afwachtcn, doch ailes schijnt aan te wijzcn dat Prinzip de agent was van een komplot. Serajevo is het ccntraal levenspunt van Bosnia-Hcrzcgowina, de twee oorspronke-lijk servischc provinciën, welke gedurende derlig jaren voorloopig bestuurd en in 1908, ondanks het hevig verzet vanwege Servie, bepaald ingelijfd werden door Oostenrijk. Sinds eenige jaren heerscht een geweldig nationalistisch leven in oostelijk Europa : de oorlog der Balkans is er eene uitbarsting van geweest. Transylvanen en Epiroten, Thraciërs en Macedoniërs snakken naar zelfbestaan. De grenzen door de Mogend-heden afgebakend, tellen niet : het ras-gevoel spreekt luicler dan de menschelijke wetten. Ook de Slavonen, die naast Ger-manen en Bohemers en Hongaren en Tchekcn en Croaten in het dubbel keizer-en koninkrijk leven, zijn bepaald in natio-nalistische gisting gekomen. Prins Franz-Ferdinand had de genegen- de jaarwedden, zoo bestond zij ook voor liet ouderdomspensioen der leerkrachten. Dit is thans eveneens liersteld geworden, doch.... eenige mensehen zijn daarbij wat vergeten, en misschien wel van de ver-dienstelijkste.We hebben het destijds reeds gezegd en we komen er op terug omdat het eene zaak van bedeelende rechtvaardigheid geldt. Ofwel heeft de onderwijzer of de onder-wijzeres recht op pensioen, ofwel hceft die persoon er geen recht op. Dat is eene waar-heid à la Palice : eene deur is open of toe ; maar eene waarheid is het toch. De wet kent den onderwijzer dat pen-sioenrecht toe. 't Is dus dat zij er hem toe gerechtigdaclit,en heel wonder isdat niet: wie weet wat het is, vijf, zeven of tien eigen kinders op te leiden, kan min of meer be-sefïen wat het wezen moet, gedurende dertig à vijf-en-dertig jaren de opleider te zijn van dertig à veertig andermans-kinderen.Men zou wel bij eene mindere taak op sleet kunnen komen, en 't is niets te veel dat een versleten onderwijzer, versleten in den dienst voor de toekomst van gansch een volk, cen gerusten ouden-dag hebbe. Maar ziet : het onderwijzerspensioen wordt pcrcents berekend op het midden-cijfer van de jaarwedde zijner vijf best bezoldigde dienstjaren. Nu zijn er vrije wereldlijke onderwijzers, wi-er vergoeding door de wet meer dan verdubbclt, doch die tôt den ouderdom gekomen en versleten genoeg zijn om in pensioen te gaan. Die mensehen zijn, voor wat hun pensioen betreft, bij de bepalin-gen der nieuwe wet vergeten geworden. Waar zij een laatste jaar onderwijs aan bijv. 3000 frank betaald zijn, kan hun pensioen berekend worden op een midden-cijfer van bijv. 15 of 1600 fr. jaarwedde. Omdat zij zooveel langer te weinig betaald werden, zouden zij gestraft worden met een ontoereikend pensioen. Jongeren zouden integendeel verzekerd zijn een wel-voldoende pensioen te zullen genieten, omdat zij zooveel jaren vroeger eene be-lioorlijke jaarwedde zouden genoten hebben.Dat strijdt tegen het allereenvoudigste begrip van bedeelende rechtvaardigheid, en niemand zou het kwalijk kunnen ne-men, bij wettelijken maatregel het pensioen der ouderen te zien berekenen vol-gens de hoogere jaarwedde, die de nieuwe schoolwet aan hunne dienstjaren toekent, ook al hadden zij slechts een jaar volgens de nieuwe loonschaal gediend, — aange-zien dit maar bewijzen zou dat zij zooveel te meer jaren voor een onvoldoende loon gediend hebben. We zijn overtuig l dat we met die vraag spreken volgens den wensch van ahvic de taak van den onderwijzer beseft. We durven dan ook verhopen dat er, volgens mogelijkheid, voldoening zal aan gegeven worden. heid der aangehechte provinciën niet weten te verwerven. Aïs in 1909, na de aanhecliting, de bevolkingen van Bosnia-Herzegowina in woeling kwamen, trad de prins er zoo streng tegen op, dat hij, hadde zijn oom de Keizer er willen in toestem-men, aan Servië den oorlog zou verklaard hebben. Wel heeft hij aan die twee, door Servië verwaarloosde provinciën een onverhoop-ten economischen bloei weten te geven, want hij was een zeer wijs bestuurder ; maar dit stolïelijk welvaren kon niet op-wegen tegen den wrok der servische oor-spronkelijkheid van het volk. Is 't door dezen wrok dat Prinzip ge-wapend werd? Vreesdc Servië de wcldra verwachte troonsbestijging van den vast-beraden Prins en heeft het deze willen be-letten? Niemand kan zulks voor 't oogen-blik uitwijzen en in Servië zelve vreest men thans de mogelijke gevolgen van de gepleegde gruweldaad. Vooral de Hongaren waren den vermoor-den Prins trouw verkleefd en zij zijn een strijdlustig volk. Wie weet, waartoe zij de Oostenrijkers kunnen meêsleepen ! Het gepleegde gruwel zou kunnep het sein van een vernielingsoorlog tegen de Scrviërs wezen. * * * Aan een nederlandsch blad wordt uit Weenen geschreven : In diplomatischc kringen verduikt men de onrust niet, die aile vrienden van den vrede aangrijpt bij het overblikken van den nieuwen toestand. De gebeurtenis is niet van aard den gezondheidstoestand te bevordercn van den 84-jarigen keizer, die pas uit eene zware ziekte opstaat. Keizer Franz-Jozef zal toch niet eeuwig op den troon zitten, dien hij in 1848 beklom. En dan?... Wat zal er geworden van dit rijk, waar zijn persoon alleen den band vormde die Magyaren, Duitscliers, Tsie- Ken, l'oiaRKen, zuid-blavcn, uoemenen, enz., in een keizerrijk vereenigt? Zijn opvolger was sinds 18 jaar aange-duid en eenieder scheen vrede te hebben met deze troonsopvolging, lioezeer ook Franz-Ferdinand in den beginne de ge-moederen ontstemde bij het aangaan van zijn morganatisch liuwelijk. Ook de legende die hem afschilderde als een besliste vijknd van de Magyaren was uitgestorven met den tijd en zijne hooge geestcsgaven, de karaktervastheid waarvan hij blijk gaf, het koene beleid door hem in menige omstandiglieid betoond, hadden hem zooniet de liarten, dan toch de alge-meene achting in het uitgestrekte rijk ge-wonnen.Op de overdracht van de keizerlijke macht waren de gemoederen voorbereid en men zag reeds in den persoon van den aartshertog een grooten keizer te gemoet. De dwaze daad van een onmondige maakt dit ailes te niet, doet die hooge ver-wachtingen te loor gaan. Een onbekende in den persoon van ze-keren aartshertogKarel-Franz- Jozef treedt op den voorgrond om de nalatenschap van de Habsburgers te torsen. Wordt het hem niet gegund zich voor te bereiden tôt die taak en zich in de ge-nade van de verschillende volkeren in te werken, zal hij niet bestand blijken om de uiteenschokking van 't rijk van Keizer Karel te verhinderen. VAN ALLES WAT. VLAAMSCHGEZIND. — Op het Meer-hem bouwt de stad eene nieuwe scliool en ten voorhoofde prijkt in sclioone letters, gekapt in het steen, dit Franscli opsclirift : Ecole primaire Supérieure. Men zegt noch-tans dat Camiel De Bruyne, schepen van het Onderwijs, een overtuigde flamingant is ! Op de nieuwe fabriek van M. Anseele, langs den Aeroplaanboulevard, staat te lezen ook in het Fransch alleen : Fiialure et tissage Réunis ! Men zegt nochtans ook dat M. Anseele een overtuigde flamingant is ! Dat er katholieken in het spel waren ge zoudt wat ho »ren van de Sevenisten en hunnen aanhang... Het is alzoo ook dat zij nog geen woord afkeuring gevonden hebben voor het voor-stel tijdens de bespreking der Schoolwet in de Ka vier, gedaan door den fameuzen socialistischen flamingant Camiel Huysmans Ondcrstcund door al de liberalen en al de socialistcn, stelde hij voor dat in al de klassen, waar 20 leer-lingen bekwaam waren de lessen in het Fransch te volgen, van ambtswege eene Fransche afdeeling moest ingericht worden.Moest dit doorgegaan zijn het ware de doodsteelc geweest van het Vlaamsch, maar dat vcrraad werd, zoo niet ver-schoond, toch niet gewraakt, en men weet geen dank om de Regeering, die zich uit al hare krachten verzet lieeft tegen dien moordaanslag op het Vlaamsch princiep. Vlaamsche farceurs, dat zijn die man-nenNIET SPUWEN 1 — Een groep ambte-naars van het Ministerie van Arbeid, in overlcg met geheesheeren, hebben een .ontwerp ter stutile gelegd strekkend om het gebruiken van spuwbakjes verplich-tend te maken in de werkhuizen. Dr Dejace werd aangeduid om over deze zaak verslag uit te brengen. HET WEDER IN JULI. — De oude generaal voorspelt ons voor de maand Juli het volgendfe weder : Van den 1 toi' den 9, groote warmte ; 10 tôt 17, Sene^aleesche lutte, gevolgd door echt buite igewone onweders ; van den 18 tôt den 2p stortvlagen, verkoeling der tcmperatuur ; van 26 tôt 31, groote hitte, zeer droog weder. VERDRAAGZAAMHEID. — Nog niet lang gcleden werden te Ukkel bij Brasse], overwinnaars va "t eenen balspelwedstrijd en van eenen vtîokoers, plechtig en met grooten tralala ingchuldigd en op het stadhuis te Ukltel ontvangen, gelukgc-wenscht en den eSrewijn geschonkeh. Over enkele dSigen werd aan Mejufier Rotsaert, van Ulacel, bij eenparigiieid van stemmen het dipfoma van virtuoos in het Conscrvatoriuin ioegekend. Die onder-scheiding is zoo Jjeldzaam dat het 30 jaar geleden is dat ze! toegekend werd en dat er buiten mejuiter Rotsaert maar een Belg die bezit. Mejuffer Rots.iert is niet ingehaald, nocli heeft van w :ge de gemeenteoverlieid niet den minsten gelukwcnsch ontvangen. Hoc komt dat, zult ge vragen ? Denlc een oogenblik na en gc zult liet raden van den eccstcn kcer : Het gcmcenlcbcstuiir van Ukkel is gcus en mej. RoLsaert is katholiek I Ah 1 OUDHEîDKUNDIGE KRING VAN WAAS. — Maandag had, in het Muséum te S' Ni-klaas, de algemeene jaarlijksche vergadering plaats van bovengemelde kring. De Voorzitter, de Heer H. Verwilghen, opende de talrijke vergadering en herinnerde aan de protesten tegen den kring, in een der bladen uitgebracht. In verband hiermede zegt hij dat art. 25 der standregelen den leden het recht geeft hunne voordrachten ôf in het Vlaamsch ôf in het Fransch te geven. De keuze der taal blijft aan de leden en daarom meent hij dat het niet aangaat de standregelen buiten de vereeniging te be-knibbelen. Ilierom is de plaats in den kring. Naar aanleiding van eenen omzendbrief, van de federatie van Oudheidskundige kringen van Oost-Vlaanderen, welke enkel in het Fransch gesteld was, zegt de voorzitter dat hij, evenals de andere bestuurleden, hier tegen geprotesteerd heeft. Het antwoord, van een der bestuurledan uit Gent, dat men uit xuinigheid slechts ééntalig had laten drukken, voldeed hem niet en hij verzekerde ook maatrege'en te zullen nemen opdat in het vervolg de standregelen, die tweetalig-heid voorschrijven, niet meer verschreden zullen worden. (Toej.) Hierop hielden de leden Van Hoof, Del-vaux en De Maerschalck eene voordracht over : Ie Religieuse beelden en plat en ; 2e over den oorsprong der verlichting en verlichtingsmideelen en 3e over den pijlers in verband met de stijl Lodewijk XVI en de Vlaamsche stijl der achttiende eeuw. Eerw. Heer Beynaert, secretaris, bracht, het jaarverslag uit waarin hij bijzonder herinnerde aan de Eximius Vande Velde, plechtigheden den 10e Mei j. 1. te Beveren geliouden en waarin hij ook herdacht de stem welke de kring van stad-provincie en der stad S' Niklaas ontving. De uittredende bestuurleden, E. H. An-naert en de Heeren De Bock, Karel Iîeyn-drickx en De Maerschalck werden, zonder stemming, herkozen. Een voorstel van het lid-Delvaux : het vol-gend jaar eene tentoonstelling van verlich-tingstoestellen te organiseeren, zal door het Bestuur ernstig onderzocht worden. De gehouden voordrachten zullen in de verslagen der vereeuiging gedrukt worder De Voorzitter sloot de vergadering dai een woord van dank aan de leden en me de drukpers S. Z. DE SLUIS VAN KRUISSCHANS. -Wij vernemen dat minister Helleputte d aanbesteding komt te aanvaarden van de ondernemer Dumori voor het vervaardige: der sluis van Kruisschans-. Deze aanbesteding, de laagste, belic tôt de som van 13.798.000 frank. De hee Hersent, parijsche ondernemer, ston 450.000 frank hooger. DE TENTOONSTELLING van uitvin dingen en nieuwigheden, die door de sta Brussel, van 21 tôt 28 Juli, Magdalcna markt, zal ingericht worden, is van nu a van den besten bijval verzekerd. Meer da 200 insclirijvingen zijn haar toegezonder De inschrijvers zullen weldra de vei ordening en een biad voor inlichtinge ontvangen, dat zooals de aanvragen va mededeeling, vôôr den 15 Juli moet gc stuurd worden aan het bestuur van Bc roepsonderwijs en Schoone Kunsten, Mu< schenstraat, 15, Brussel. Om de opzoekingsgecst aan te moedige en iederen belgischen uitvinder de mog( lijkheid te geven den uitslag zijner weri zaamhcden vôôr het publiek te brenger heeft de stad Brussel besloten kostcloo de tentoongcsteldc voorwerpen te plaal sen, zoodat de kosten van vervoer en on1 ruiming alleen ten laste van den tentoor steller blijven. JACHT OP HET WATERWILD. -OPENING. — De jacht met het geweer o het waterwild langs den oever der zee, i de moerassen, alsook op de stroomen e rivieren, is dit jaar in aile provincic toegelaten, te rckcnen van 15 Juli aar staande, en deze met het net in de eendei kommen, te rckenen van 1 October 191- Arbeidersbeweging. HET CHRISTEN WERKERSFEEST. Uit De Mijnwerker : Met de onafzienbare scharen christene werkers en werksters van aile vakken en uit aile streken van het land, zullen ook onze mijnwerkers in machtige groepen dien dag naar Gent stroomen en door hun daarzijn bewijzen lioezeer zij hunne Witten Generaal lief hebben en hoogachtcn, hoe-zeer zij zijne genegenheid en zijne hulp waardeercn ; hoezeer zij hem danlcbaar Zijn om ailes wat hij reeds voor hen heeft gedaan. Aan de Werklieden van Iseghem en bijzonderlijk aan de Borstelmakers en Borstelmaaksters. DAGORDE: Het Belgisch Houtbewerkersverbond, vergaderd te Eecloo den 21-22 Juni 1914; Gehoord de drukking die te Iseghem in enkele Borstelfabrieken wordt uitge-oefend op de werklieden om de macht der Christene Vakvereeniging te breken, te-vens de werklieden in te lijven in eene gcle vereeniging, Kluitensyndikaat of krui-persbond geheeten, die door de betrokken fabrilcanten wordt bestuurd ; Protesteert krachtdadig tegen die drukking en klaagt ze aan bij de openbare meening ; Herinnert de werklieden van Iseghem dat zij de verbeteringen in hunnen toestand en hunne meerdere vrijlieid uit-sluitend aan de werking der christene Verecnigingen hebben te danken ; Drukt hem tevens op het hart, dat de vereeniging het eenig doelmatig middel îs om hunne vrijlieid en zelfstandigheid +e bewerken, tcrwijl de pogingen van be-doelde fabrikanten enkel voor doel hebben de werklieden terug te brengen tôt den slechten toestand van vroeger ; Dringt anclermaal aan bij de Borstelmakers, dat zij in geen geval het stukwerk zouden aanvaarden vooraleer de voor-waarden zijn besproken geweest door het Bestuur der Christene Borstelmakers- De dHbbelG moordaanslag te Serajcwo. DE PLAATS DER MISDAAD. Sarajevo, de plaats waar de aanslag geschiedde, is de hoofdstad van het vroegere Turkschc vilayet, thans Oosten-rijksch-Hongaarsch Kroonland Bosnie en Herzegowina. Volgens de laatste volkstelling in 1910 had Bosnie en Herzegowina eene burger-lijke bevolking van 1,898,044 inwoners en eene militaire bezetting van 33,758 man. Sarajevo had toen eene bevolking van 51,919 zielen. Zooals wij hooger zegden vormden Bosnië en Herzegowina vroeger een Turksch vilavet. vereeniging en het bestuur van het Ee gisch Houtbewerkersverbond ; Bekrachtigt de hoop, dat de Houtb( werkers en Borstelmakers van Iseghen in 't bijzonder, eii de christene werkliede in 't algemeen, de pogingen zullen wctc. te verijdelen van werkgevers, die door d sticliting van gele Kruipersbondcn d werklieden willen verdeelen en in onmacli hou den. Dat zij integendeel geestdriftigcr da ooit zullen ijveren om hunne organisati immer machtigcr te maken en zich aïdu een behoorlijken levensstandaard te vei zekeren ; Hoopt tevens dat de Katholieke Borste] fabrikanten van Iseghem in geen geval lie recht en de vrijlieid van vereeniging hun ner werklieden zullen willen krenken ; Besluit dat deze dagorde in de dagbla den zal afgekondigd en bij middel va plakbrieven te Isegliern zal bekend gc maakt worden. Het Belgisch Houlbewerkersverbonc OVER DE VERZEKERINGEN. Uit een socialistisch blad : Blijft eindelijk het wetsvoorstel va: sociale verzekering. Hier zal aan Verhae gen en Le Bien Public voldoening wordci geschonken. De nieuwe minister van ar beid — weliicht de heer Melot — zal d verplichting beliouden voor het oudei domspensioen, maar niet meer voor inva liditeit en ziekte. DE STAKING DER SCHRIJNWERKER van Doornijk hceft uitbreiding génome] van twee tôt zes werkhuizen. De patroon verwerpen de vragen der werklieden. GEWONNEN ! De staking der schrijnwerkers vin Marseille duurde 2 y2 maanden en is m geëindigd. Aan de werklieden wordt vol doening gegeven : 1 frank daags loons verhooging, 1 fr. daags opleg voor onge zond werk en fr. 0,25 per uur logements kosten als buiten stad moet gewerkt wor den. 't Was na de verschrikkelijke deinpinî der opstanden van 1875 en 1876, waarbi de bevolking op groote schaal werd uit-gemoord, dat Rusland partij trok voor de verdrukten tegen den vcrdrukker en dat de oorlog tussclicn Rusland en Turkijc losbrak. De nccrlaag van Turkije bracht de eerste groote verandering aan de kaart van het Balkan-schiereilànd en Bosnië en Herzegowina, die aan de Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie grenzen, werden zoo al niet bepaald aan Turkije ontnomen, voor onbcpaalden tijd bezet en beheerd door Oostenrijk. Van toen af was echter feitelijk Bosnië-Hcrzegowina ingelijfd en over eenige jaren stond Europa onverwachts voor cen vol-trokkcn feit : bij keizerlijk dekreet werd llftt vpranHprH in hovitnn.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.