Voor Bslgii 5 centiemen, voor Nederland 5 cent het nummer VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK VIJFTIENDE JAARl Woensdag: 28 Januari 1914 30, St-Pieterstraat 30, Brussel ABONNEMENTEN: lijaar 6 maandSm. BelgityVrachtvrijlT, 14,00 7,SO4,00 Nederland, » » 20,00 10,808,80 Andere landen > 52,00 16,008,00 len kan inschrijven op allepostkantoren De inschrijvers voor een jaar (14 frank), heiben recht op eene gratis boehenpremte en een geïllustreerd nehelijhsch bijvoegsel van 8 bladto van BRUSSEL ffoofdopsteller-Eigenaar: JUX.ITJS HOSTE« BRUSSEL BESTTTTJR BIT REDA.OTIE! TELEFOON 110 Nr. 28 Woensdag] 28 Januai"^t1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brussel AANKONDIGINGEN 4* Bladzijde, per kleine regtl 0o 0fr«0,58 !• Bladzijde •1^ïo » . » o . o»1,00 2*Bladzijde .«i o . . .ir. f en»5,00 Rechterlijke eerhersiellingwi .»^,08 EEN IJSTOONEEL IN NEDERLAND EEN VOLENDAMMER MET ZIJN DOCHTERTJE Inwoners van Volendam. begeven zich op grootei afstanden In hun priksleetje. Maar insgelijks is in Nederland de dtooitijd ingetreden, zoodat deze eigenaardige N sport dok dit jaar niet lang zal kunnen beoefend worden. Het Oflderwijsgeknoei Wie de verantwoordelijkheid dragen zal De h. Poullet zou over de Vlaamsche amendementen der schoolwet verklaard hebben, dat de gestemde bepalingen in den bestaanden toestand geen verandering brengen. Bovendien beschouwt de h. Poullet het vraagstuk als opgelost. .Volgens den minister van Wetenschappen en Kunsten werdl het stelsel van de Regeering immers aangenomen. •Welnu, dat stelsel is prachtig. Wij kunnen niet genoeg het monster-amendement bekend maken, dat de Kamer gestemd heeft : t In al de gemeentelijke, aangenomen of aanneembare scholen is de moedertaal de voertaal voor de onderscheidene graden van het lager onderwijs. Gedeeltelijke afwijkingen kunnen toegestaan worden, namelijk te Brussel en in de -voorsteden van Brussel, alsmede in de tweetalige gemeenten. Naar het oordeel van den h. Poullet wordt de huidige toestand door de gestemde amendtementen bekrachtigd. Volgens den minister zouden er zelfs geen misbruiken zijn, en is alles thans reeds in orde. Wanneer men dergelijjke beschouwingen' leest, dan zou men wel uit de lucht vallieo. Wij kunnen haast niet gelooven, dat de h. Poullet zooiets zou verklaard hebben. Geen misbruiken, heer minister! Dan wordt het huidig knceastelsel dus voortgezet. Klerikale scholen zullen mogen voortgaan Vlaamisahe kinderen te verstompen door een onderwijs, dat hun niet eens in de moedertaal gegeven wordt. Die scholen zullen gelid krijgen van den Staat, om de kinderen op te leiden tot geestelijk verminkten! Langs een anderen kant zuilien de gemeentebesturen volle vrijheid genieten om 'het Vlaamscihe volk zedelijk uit .te moorden! De minister heeft het immers gezegd : het vraagstuk is opgelost. Wij 'begrijpen, dat de Vlaamsche katholieke bladen met dat &!$)&•> leelijk in nesten zitten. Nooit werd er 'inderdaad een wettelijke bepaling gestemd, welke tot zooveel willekeur, tot zooveel onrecht ten nadeeïe der Vlamingen kan aanleiding geven. Die katholieke bladen geven thfams Wijk van weinig moed.' Op het gebied der Vlaamsche volksontwikkeling is de nieuwe schoolwet een geknoei, en zij .durven geen andere' wet vragen! • Wij, die hier zoo dikwijls heiiïhaald hebben, dat een deugdelijke oplossing van riet sclhooïvraagstuk in België slechts een vaderlandsche,vredelievendeoplossing kan zijn, wij' hebben het recht aan die katholieke bladen'te verwijten, dat zij de ailgemeene belangen van het Vlaamsche volk aan hun 'partijbelangen opofferen. Wij zijn overtuigd, dat het Vlaamsche volk 'daarmee niet kan gediend zijn. Nu wordt er voorgesteld een afzonderlijke wet over de voertaal in de lagere school onverwijld ter stemming te brengen. Daar zal zeer waarschijnlijk niets van komen. Al de Vlamingen, die de ontwildööliirg- van hun volk behartigen, hebben steeds Öe overtuiging uitgedrukt, dat een wet, die den leerplicht instelt,.insgelijks de noodiige bepalingen moet omvatten, waardoor het gebruik der moedertaal voor het eerste onderricht verzekerd wordt. Een schoolwet, welke aan die voorwaarden niet beantwoordt, komt in botsing met ce grondgedachte, waarop een gezond volksonderwijs berust. Op het eerste Liberaal Komgres voor de Vlaamsche gewesten, dat den 28 Januari 1912 te Brussel plaats greep, hebben de liberale Vlamingen in' dat opzicht uitdrukkeijk hun wil laten kennen. Velen waren op dat tijdstip overtuigd, dat de verkiezingen van Mei de'zegepraal der vrijzinnige partijen zouden brengen; de liberale Vlamingen zegden op .voorhand duidelijk j en fier wat zij op onderwijrgebied wikten. De h. Herremans, verslaggever over de kwestie van het technisch onderwijs dirukte zich uit als volgt: Max Rooses bad gelijk, zoowel op stoffelijk -•als op zedelijk gebied, toen hij uitriep : « Hier 'wordt een volk vermoord! » Welnu, Vlaanderen's volk mag, wil en zal miet vermoord worden! Wij, vrijzinnigen, wij .moeten Vlaanderen redden uit de klauwen der Jklerikalen, der onwetendheid, der ellende 1 VerTplicbtend onderwijs in de lagere school, degelijk vakonderwijs, . d a t alles, in de volkstaal gegeven, ziedaar waarvoor de vrijzonmg 'e . regeer ing te zorgen heeft. M et moedertaal als voertaal? Zulks, is toch. zóó \eenvoudig en zóó natuurlijk, dat men er niet z ou hoeven bij stil te staan. Een geval, onlangs gebeurd, te Brussel, bewijst hoe'het met het la^er onderwijs gesteld is waar men dien pedago&'ischen regel met de voeten trapt : Voor net inga ngexamen in de letterzettersvakschooi, boden zich 140 jongelingen aan, komende uit de lagere sx^hool; 50 werden afgewezen wegens onvoldoende kennis van de regele-der spelling. Ziedaar een gevolg van 't Beulemanskweeken! En ziedaar ook een welsprekenden uitslag van het ondeirwijs, op zijn Brusselsen. Vlaamsoh is de aard v an hot- volk, VLaamsch is de omganigstaal van tie meerderheid der kinderen, die naar de gemee: ateschviol gaan, en men kweekt die kinderen op'in e,en taal, die zij slecht of niet verstaan.. De Br nsselscÜie volkskinderen worden dus ni et grondVg» maar oppervlakkig onderwezen en kom erf. zij, uit de school, dan kennen zij noch Fransen noVh Vlaamsen. Wij eischoin dus : Verplichtendonderwijsmet toi o e d e r taal als voertaa I. Deze 'woorden werde ^ door al de afgevaardigden van de liberale ;i'"ringen toegejuicht. De katholfëke' Regeerh^g is aan het bewind gebleven. Haar nieuwe s "choolwet brengt m den bestaanden toestand r;u^P taalgebied geen verandering; all*s wordt o< vergelaten aan de willekeur. Het Vlaamsche volk zal di e politiek beoordieelen en veroordeel en. Langs* d&en weg is het niet, dat er kan giewerkt worden tot heil van onze volksbeschaviing. ^Dergelijke wett en kunnen voordeelig zijn aan een r^rtij; m aar de al gem «eene volksontwikkeling heeft er •• weinig bij te winnen. Zij, die aan hef ; huidig geknc «ei meewerken, zullen daarvan d ie verantwoordelijkheid dragen. .Ji Hoste J' NEDERLAND De begrooting van zeewezen De begrooting van Zeewezen is Maandag door de Tweede Kamer aangenomen met 51 tegen 9 stemmen (sociaal-demola-aten). Een geschil met Turkije Uit Konstantinopel wordt geseind \ffi De gewezen Albaneesche afgevaardigde Basri bei, die gednrende de laatste twee maanden heeft gevangen gezeten, als verdacht van medepiichtigheid aan den moord op Madhmoed Sjef-ket pasja in April van het vorige jaar, ontsnapte den 21 dezer, toen hij gevankelijk door Pera werd .gebracht, aan zijn bewakers' en vlood in het gebouw van het Nedierlandsche gezantschap. Door een misverstand van den kawas van het gezantschap, werd hij aldaar gegrepen en gevankelijk weggevoerd. De Nederlandsehe gezant, die op dat bogenblik afwezig was, heëït nu, na zijn terugkeer, bij de Porte krachtig tegen deze inbreuk op de internationale wet nopens de onschendbaarheid van de gezantschappen geprotesteerd. Twee vrouwen moorden in Limburg Dezer dagen werden bij Herzogenrath in ZuidLimburg twee mijnwerkers vrouwen vermoord,. De eene werd als.lijk gevonden in 't bosch bij Elversberg, de andere in hare woning. De laatste vrouw had een kostganger, die van den moord verdacht werd, Hij werd aangehouden en bekende zijn eigen vrouw te hebben vermoord. Hij ontkende echter zijne kostvrouw om het leven te hebben gebracht. boodelijke twist te Amsterdam Zondagavond . is nabij . de Lauriergracht te Amsterdam een 16-jarige jongen tijdens een twist door een 19-jarigen autovöerder zoo erg met een mes gewond, dat hij eenige o ogen-blikken later een lijk was. De dader is aangehouden. De diefstal te Bred? Pieter lioks, de vriend van den met ruim 90,000 gul-den verdwenen kantoorbediende Bordes, is te Breda teruggekeerd met ruim 12,000 gulden van het gestolen bedrag. Hij is in voorarrest gesteld en beweert' zijn vrieud te Parijs verlaten' te hebben. Bordes zou -vandaar naar Marseille of Barcelona zijn gereisd, om zich in te schepen voor Venezuela. De kinemaramp op Java Over de .kinemaramp bij Soerabaja (Java)verneemt het « Vaderland » van Den Haag nader :^W*|v| Bij den brand in de bioskooploods te Boeloeszijn"58 kinderen, 16 vrouwen en 1 man, samen 75 personen, pingekomen. Tien personen werdengewond .t*öcrj ym%m -^+»~ tfl&fc' ■■■ ■- Van onzen berichtgever: De Prijskamp der Melomanen. Turkije en de eilandenkwestie Naar ;de Times' meldt, heelt de Porte sedert de laatste 'dagen liar©- politiek nopens de eiland-en in de Egeïsche 'Zee eenigermate , ^ 0„ Aj / jj- _ v ™^„ „%, mËÈSfflWm ff f Gri"-prfjSSvaf föiïXfn^J^S laenlaaü Chios - en Myt:iene teruggeeft, maar soh,ap^-bekroond werden) had Zondag plaats. toont zich, geneigd om het daarvoor in -miMerkwaardige liefhebbers hadden den oproep het meérendeel van de. eilanden af ;estaan,beantwoord, allen hebben op' zeer gewaardeer- diè Italië, thans nog voor Turkije bezet -houdt.de.wijze, menig schoon werk, in 't- Nederlandsen De oorzaak" van, de^e, koersverandering moei,en ...in "'t. Fransen, voorgedragen (stukken van gezocht "worden ih'dë.liöudimg van de FranBonvoaain, Raderve, Waëlput, Huüebroeck, Antheunis, Halévy, Leoneasallo). De prrjaen werden toegekend als volgt : leprijs (ex-oaquo) $e h.h. Erü. Aimont van Luik (met onderscheiding) en Geo. De Bist van Antwerpen; 2e . mej. Jeanne Merten-s van Aalst (met ondersoheiding) en Germaine Posthumin van Gent; 3e, de.h. Louis Umm/els va Luik; eervolle melding: de h. Edm. Richard, van Mechelen. De jury bestond uit de h. A. Van Ooo, voorzitter, mej. A. Van den Bogaerde, leeraar aan het Konservatorium, de hh. Jul. Bresou, kunstL. Duvosel, bestuurder der Meïo- opzichte van de zoogenaamde groote Tuekstch! s-che geldmarkt en de Fran&ohe regeering iÊkBenoit, Wambach, Verdi, Massenet, 'Eossi, 4PPRPMBE KIONUÏ Fa/i. onz:e?i berichtaever: B3et antwoord van de Regeering Eihdelijjs heeft minister Helleputte geant woord op het antwoord van 29 December der zanger en StaJd. Dit antwoord van den minister is gedagteekend van 24 Januari; het werd dus verleden Zaterdag geschreven en kon ten vroegste gisteren Maandag door ons schepenenkollege worden} ontvangen, wa,t ebhter niet gebeurd is. Toch maakt' de «Métropole», in haar nummer, dat :Maandag gedrukt werd, reeds den brief van den minister aan hare lezers bekend, zoodat zij hun een antwoord mededeelt op een manen, sekretaris, L. Teraeus. De prijskamp werd 'voorafgegaan van een puike uitvoering, door 't gemengd koor, onder Duvosefs leiding. Tot slot had de gebruikelijke danspartij plaats. Openbare Verwarmingsvuren. Het schepenkollegie komt te besluiten een vijftiental openbare verwarmingsvuren, hrasero's, in .onze stad te plaatsen. Voorloopig werden reeds de volgende plaatsen aangeduid, waar dergelijke vuren metantwoord, dat zij niet ruchtbaar gemaakt öokes gestookt, zullen opgesteld worden : hetheeft en dat zij niet kennen.Rabot, waar er reeds een brandt; de Zuidsta- weg (Meulestede), Nijverheidspledn, ftabotplean, Bargiebrug, St-Jan Baptistplaats, hoek Kortrijiksclie on Vrouwenstraten, Vrijdagmarkt, Koolmarkt, Kouter en Heuvelpoort. In Rabot's Liberale Voorwacht. Uït dezen brief blijkt, dat de Regeering het tie, de Viadukt der Dampoort, de Ringspoormoede is nog langer te strijden en bereid is met de Stad te onderhandelen. Zij voelt dus, dat de tijd van woorden uit is en het noodfig is tot daden over te gaan. Zonder reeds kennis te hebben van dien brief had het kollege besloten Zaterdag toekomende zich weder met die zaak der uitba- Rabot's liberale voorwacht, vierde Zondag ting van de haveninrichtingen bezig te houden namiddag met een groot demokrabisoh banket, en Maandag,, aanstaande-, te 8 ure 's avonds, zal de Gemeenteraad bijeengeroepen worden voor het stemmen der kredieten tot overname der nieuwe, d-'pkke-n. Wij treden dus het tijdperk van daden^in'. Uit den winter van l890-3f in bet Laberaal Huis, terzelfder tijd haar voorzitter den li. Gaston De Landtsheer en 3i00e lidinsohrijving. Ongeveer driehonderd ledenen genoodigden namen aan dit banket deel.Aan de eeretafel hadden plaats genomen : degevierde voorzitter, de hh. Alb. Mechelinck en Arthur Buysse, volksvertegenwoordiger; H. „T.. ■ •'.De JBast, senator; Arthur de Pauw, gemeen- Wij hebhen het geval herinnerd der ver- teraadslid'; en verder bestuursleden der voor-scheidiettie hektaren groote ijsschol, due op. wacht en van den .Liberalen Kring wijk Rabot. Maandag 26 Jannarll891 van Hoboken kwam . * De h. K. .Van. Wetter en, schrijver der Voor- afgezaüct' en strop bleef zitten op onze reed*, vlak voor de oude dokken. Onder het paar honderd personen, die er zich op waagden, bevond er zich ook — natuurlijk f — een fotograaf. DeiZie had zich lang bez-ig gehouden met het «trekkjein » van zichten en ■ was zoo verdiept -i;n zit%l- hi&zis-bedien, dat bij nn'-et bemerkt had, dat d* tij gekeerd wasf'en dat d* verbrokkelde ijsschol terug naar Hoboken dreef. wacht, maakte in welgekozen bewoordingen dezes 'historiek. Vervolgens stelde hij namens de leden den h. Gaston. De Landtsheer- een mooie beeltenis in foto ter hand. Verschillende bloeontuilen en een paar gebonden huldedichten werden den gevierde ook nog overhandigd. De h. Gaston de Landtsheer dankte en drukte zijn verkleefdheid aan de Voorwacht en deliberale zaak uit. ;.J^e 'steS^volg- Hij gaf werk te zien ■■ dat hem met Louis Huysmajns, Kamejplid voor Brass ei, door den Koning tot minister van State benoemd, i gort daarop -frok h;j zich uit het politieke lewen terug, ' om ' eene welverdiende rustj nemen.0%-i De rol dii-e hij gespeeld heeft in het parlement, zonder buitengewoon glansrijk Het Nederlandsen Tooneel te zijn, verdient aangestipt. Hij stond in de 'bres tot verdediging der grondwettelijke vrij! h-eden en zijn krancg optreden, ter erefl&ffen- De.bijval van'de nieuwe operette « Luite- heid . der naasting van- den Kongo^Vnjstaat, nantsliefje» neemt toe bij- elke voorstetlirin,o-. om de rechten van België te verdedigen, droeg Het is bij de toeschouwers een schaterJadh van het bejgin tot het einde.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.