?oor Belgi§ 5 eeniiemen, voor Ifederland 5 sent liet misâmes VIJFTIENDE JAAR Woensdagr 6 Mei 1914 30, St-Pieterstraaî, 30, Brasse! ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 maand * m. Belgit, vrachtvrij îi\ i4,00 7,50 4,00 Neâcrland, i > 20,04 10,50 S,50 Andtre îancUn » 32,00 16,00 8,00 Ken kan inschrijven op aile postkantoren ht inschrijven voor een jour (14 frank), kebben recht op eene gratis boelenpremu en een ftUluttrurd wehelifktch bijvoegsel van S blad%. Vlaamsche Gazet Nr 126 Wcensdag 6 IViei 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brasse* AANKONDIGINGEN 4s Bladiijde, per kleine regel , . , lr. 0,3* t*Bladiijde » > (>00 ï« Bladiijde . c. . . . . (r. * en » 5,00 BechterlijJte eerheritellingen . > S,0® Noofdopstiller-Eigenair : JULIUB HOBTE, BRUBBEL van BRUSSEL b: VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK E1STXJTJR, EN RBÏD AOTIB i 7ELEF0BH fit ONVERDRAAGZAAMBEID In het " Vrije " (!?) België Voor de vei kiezingen Van 1912 wercl we door ministerieel woord verklaard dat, indiei de klerikale partij het weer e-ens won, het lan< nooit vrediger, . wijselij'ker, verdraagzamer beter zou zijn bestuurd.geweest. De klerika.Te meerderheid werd bijna vei drievcnidigd. Thans zijn nauwelijks twee jaa verloopen en vve kunnen vaststellen, wat hoo ger berlnnerde belofte in werkelij'k'heid betee kanen moest. Een schoohvet, zoo dwepènd als er geei tweede in geen land ter wereld bestaat, za weldira uitvoerbaar worden g>eimaakt. Haa: bij zonderste doel is dat de openbare schoo niet langer door girondwetteHjke beschermim boven het bijzonder odidenvijs verheven blij ve. De openbare scihool wordt verdrukt dooi het bijzonder onderwijs en de gansch vrije school, die bijna overal in "t bezit van eer kloostergiemeente is, wordt door officibele be-sciherming en aanaienlijk verhioogde toelager vlakweg en zonder eenige schaamte door de Regeering gesterkt en gesteund. Een ruim gedeelte van de vrije leermeesters, zij die vijf jaar dienst hebben, mogen ongiedi-plomeerd bliijven. Eien ander gedeelte krijgt geruimen tijd uitstel om voôr de ju'ry, door den klerikalen : minister aangjesteld en bijeen-geroepen, een examen af te taggen, zondei ooit het bihnenste van een narmaalschool te hebben gezien. M en. haalt namen aan van knechts en dilenstmeiden, bijna ongeletterd kloosterlingen gewotrden kort daarop in een schoo.1 gestoken, kon*t daarop gediplomeerd en daardbor gemachtijg|d om, staat stoelagen te trekkeiii en opi denaèlfdeiu voet te komen staan als andere leerlcrachten uit gemeen tesc'hol en, die hun diiplôma verkregen, na vier jaar harde studiën in een wel ingerichte wereldlijke nor-maalschooiDe handboeken van de klerikale school zijn stelselmatig dwepend, aanvallend, Jasterend leugenaehtig. Zij zijn bekrompen wat den in-houd betreft, eenzijdig en partijdig. Ze bahoo-req niet enkel tôt het gebied van de aangeno-men of van de aanneembare scihool, vermits zdfs in veel gevallen die gemeenteschool tôt in de groote Steden —-bij gebrek aan ruime keus — geen middel hèeft, om vo'lstrekt on-zijdiige en a.Ueszms aanbevelienswaardige sohool'boeken voor haar kinderen te vinden. De schirijvers van onzijdige werken kunnen meepraten over de onoverkomelijke moeilijk-Heden, die zij hebben om hun arbeid door den verbete rings raad goedgekeurd te krygen.-Komt die goedkeuring echter nog, dan vinden ze met de grootste moeilijkheid een uitgever, die beslist met dergelij'ke boaken op de markt wil komen. Het is tegenwoordig bijna onmo-gelijk dat — de groote anti-lderikaJe gemeen-ten niet te na gesproken — een oinzijdig boe'k toegang zou vinden in om ;t even welke ge-meentesc'hoo!l op het plaitteJand, al is bij de wet aan de gemieente de verplichting niet gesteld zich bepaald te houden aan leerboe-ken door den Verbeteringsraad goedgekeurd. 1s het denhalve geen treurig verscihijnsel te moeten hooren dat het « Handiboek voor de Opvoed'kunde » door den befaamden school-man H. Temmerman,afgewezen werd door den Verbeteringsraad, terwijl z'ooveel ander min-derwaardig werk door geestelijken bewerkt op off'icLeele wiekien wordt otmhooggej aa gd en zelfs een handboeikje vooa: gezondheidsleer, waarin onder meer geleerd wordt: Wie van een razenden hand wordt geibeten, ga naar Sint-Hubert. waar hij ai tijd gieneest ; bij kan 00k naar Pasteur gaan, waar de genezing mo-gelij k is ! ? *** De jacht van geestelijken, kloosters, kâsteel-heeren en aBerhande macht'hebbers met het doel de openbare sohool te ledigen en de kdoosterschool te vulilen, ma.g niet alleen voortdure.n, maar zal door milde begiftiging met staatstoelagen, door medehulp van schooloverheid, gemeente, provincie en Staat vinniger w:orden. Doch de blinde, ijver, waarmede van klerikale zijde tegien de vrije gedacihte wordt ge-stormd, oefent zich veel verder uit dan het gebied van het lager onderwijs strekt. Geen onderw;ijzer komt er toe m-et de beste besiagenheid in de wereldl'ijike zedeleer en opvoedkunde zijn examen af te leggen van kandidaat-schoolopziener. Een bekrompen ambtgenoot geraalkt er door. We kennen in Limburg klerikale onderwdjzers, die geen Ne-derlandsch zonder fout kunnçn schrijven en due morgten tôt schoolopziener zu.llen bevor-derd worden. De politiek bezorgt hun dit ambt. Vergeten we niet wat in 't leger gebeurd is, onmidellijik na de nieuwe inrichtingswet. Aan aalmœzeniers werden er nagenoeg potentaten. Aan de offieieren verbood men deel uit te maken van de vrijmetsélarij. Door toedoen van elken parochiepastoor kregen de'ouders van den in te lijven soldaat een druJcsel, dat ze maar moesten teekenen om hun zoon te doen veroordeelen tôt de gevangenis van den kilerilkalen soildatenkring. Ondertusschen weT-den de liberale soil.datenkringen, zooaJs te Hasselt, gekneveld en werd het den soldaten streng verboden socialistisohe lokaJen binnen te treden. De offieieren \verden gedwongen hun soldaten naar de mis te vergezeJlen. Soldaat Mary, vrijdenker, en daarbij een jongien zonder de minste zedelijke bevlekking, werd gsstraft, omda't hij het H. Sakrament met had gegroet. Door toedoen van een aaîmoezenier geraak-te te Aarlen een vrijdenkend legerarts uit zijn ambt. Die man moest naar huis langs den zelfden weg, waa.rop bij een processie ont-moette, die liijj geen openbare eerbied'sbe-tuiging gunde. ^len verweet hem die oprecht-heid en in een officieel s'tuk staat dat hij maar langs een anderen weg behoefde te gaan om aile ergernis te vermijden. Wat is te Softegem geseihied? Bij een bur-geriijke begrafenis heeft zich aldaar het vollk gedragen als wil den. Geen enkel gemeentelij k of geestelijik gezag was er om die razernij op af stand te houden en een Jijfc te deen eerbie-digen. waaraohter een treurende familie ging. -— Is ?t waai?... Zijn we in vrij Bels;ië? 5. E. Prenait. NEDERLAND De Kederlandsche officiaren in Albanië j De Neder.landsche offieieren. die in zuide-^ lijJc Albanië de gendarmerie ingericht hebben, I mochten in die maie het vertrouwen der Al-baneescihe bevo^king winnen, dat zij op som-' mige plaatsen zelfs er in geslaagd zijn, belas- tingen te innen. ~v De reden van deze Albaneesche goedge-zindheid moet ge.legen zijn in de omstandig-hiedd, dat de bevolking ziet, hce de belasting-penningen gebruikt worden voor de tôt stand-1 br en ging van reohtstreeks voor haa.r zelf nut-tiige werken — een der offieieren zorgde er ^ reeds voor den aanilég van veertig kilometer [ telegraafgeleiding. > Noodiottigc brand te Diersn Zondagnacht ontstond een felie uitslanade brand in een dubbel woonhiuis te Dieren. Voordat de brandweer ter plaatse was, stond 'het geheele buis in Jichte laaie, de bewoners konden zich sleehts half gekleed redden, doch Jafer bleek dat een elfjarig jongetje in de vlammen omgekomen was, terwijl een andere broer zware brandwonden bekwam en in zeer ernstigen toestand moest overgebraeht worden naa.r het ziekenhuis. De beide inboedels, waarvan sleehts een verze'kerd was, -en dan nog zeer laag, zijn geneei verbrand. . ENGELAJMD Wandaden van stemrechtfeekssn Londen, 5 Mei. — Uit Belfast meldt men dat die stemreohtfeeksen aldaar het paviljoen van de Tennisklub in brand hebben gesto-ken. Het gebouw werd door het vuirr ver-nield.Uit Newsburg seint men dat een aanslag aldaar is gepleegd geworden tegen de water-vergaarkom. Eene bom werd gevonden, wel-ke was ontstoken geworden. ma.ar gelukkig was de wiek tôt het einde niet opgebrand. Men denkt zich hier eveneens voor een aan-slag der strijdende stemrechtfeeksen te bevin-den. Ware de bom ontploft, het water zou zich over het omgevende land hebben ver-spreid.De Staatsbegrooting. — De nieuwe belastingen Londen, 5 Mei. — Minister LJoyd George heeft gisteren in het Eagerhuis de staatsbe-grooting ingediiend. Naar hij mededeelde, was het afgeloopen jaar voor de schatkist buiten-gewoon voorspoedig geweest. Indien de uitgaven voor de vloot sinds 1909 de ramingen niet hadden overtroffen, zou hij verlaging van belastingen hebben kunnen voorstellen. Nieuwe voorstellen, die belangrijke uitgaven meebrengen, zu-Jlen het Lagerhuds worden gedaan. Minister Lloyd George legde er den nadruk op, dat de voorstellen der regeering gericht zijn op den voorspoed en de kracht van het vo-lk en op grootere m a ch t son! wi k k el in g der natie. FRANKRIJK Eene giftmengster ter dood vsroordeeld Douaai.. 5 Mei. — D-e 35-ja.rige Oktavie Le-comte, 1 andtoouwersvr0uw, te Chary, wel'ke îiaar vader «sn hroed-er met arseniek v-ergif-tigde, ten einde gouvver te kunnen erven, werd (J^por het assisenhof van Douaai ter dood veroordeeld. Het vonnis luidt dat de strafuitvoering op een der openbare plaatsen van Kamcrijtk zal plaats hebben en de veroordeeld-e in nachtge-waad, l>arvoets en het • hoofd van een zwart floers omgoven, naar het s-chavot zal woixlen geleid- SPANJE Werkstaking op de koopvaardijvloot Madrid, 5 Mei. — Tengevoi^ge van de sta-king der offieieren-wenktiiigkundigen der koiopvaaxddjvloot van Bilbao, liggen 120 schepen in deze haven sti.l. Bovendien telt men er 15 te Gijon, 2 te Sevilla en 2 te Huel-va.De ddkwerkersbond beJoofde de staking uit te roepen op 6 Mei, zoo het geschil voor dien dag niet werd bijgelegd. De Strijd in Mexiko De vredesbemiddeling Washington, 5 Mei. -- Naar hier uit Mexiko wordt gemeld, heeft Huerta twee afge-vaa,fdigdien aangewezen om hem te vertegen-woordigen op de konferentie ter bemiddeling van het gesc;hil met de Vereenigde Staten. Men neemt hier algemeen aan, dat de be-middel'aars besloten hebben, zich voor het oogenibli'k te bepalen tôt vereffening van het incident\van Tampico, waarvoor de Unie ge-noagdoening van Mexiko eisoht in den vorm van een saluut aan die Amerikaansohe vlag. Een Mexikaansche stoomer in den grend geboord Mexiko, 5 Mei. — Een telegram uit Ma-zanilio meldt dat de Mexikaansche stoomer « Duella » daar op eene onderzeesdie mijn is gestooten, die daar was geplaatst om het Amerikaansche oorlogschip « Raleigh » \n de hic'ht te deen springen. De « Duella » is da-delijlk gezonken. De verliezen zijn nog niet gekend. Een Duitsche vrouw te Mexiko vermoord Naar die « KÔlnisohe Zeitungi » verneemt, is een D'uitscihe vrouiW. die miet de Du.it-scifoe ikleuiren op die borst aMeen door d'e stra-ten der bcofdstad Mexiiko wandielde, door de menigte aangevallen en vermoord. De aan-val'lérs beiweren dat zij' d'acbten dat liet slacht-oiffer eene Amerikaanische was, die hare na-tionaliteit trticbtte te verbeirgien. TER HULDIGING VAN PAUL JANSON DE 0NTHULLING VAN DE GEDENKPLAAT OP HET HU!S DER DEFACQZSTRAAT TE ST-GILLIS-OP-BRUSSEL Zooals wij in ons blacl mcldilen, werd Maandaq een gedenkpltuU ter miciedachtenls van Paul lanson onthuld op het huis in de Defacqzstiaat le SI-GiUis, in leven door dev aroo-ten demokraat bewoond. Naar men weet is deze, yedenkplaat het werk van den Vlaam-sc/ien becldhouwer Pol Sloffijn. De onthullind rond nlaats in den arootsten eenvoud, in aanwezUjheid van fàmilieleden, vrienden en veree.rders van den overledene. wrMKraHK fcmim Van onzen berichtoever : Wat ons verzekerd wordt. Door een blad werd gemeld dat yjji leden di lin/keraijde van den Provincieraad, dus vi Antwerpsche raadsleden, aan den h. Goeve neur een door lien onderteekend voorstel he lien ovevliandig-d, «den wenseli u:tdruJilien( dat nog- In dezen Wetgevenden zittijd de inJ: ving van gedeelten van Eekeren en Austrinve bij Antwerpen zou gestemd worden». Het heeft iedereen verwonderd, dat ail et deze vijf leden der linkerzijde dit voorstel o derteekend heblDen en niet AL de raadsledi van Antwerpen. ( Dat is Inderdaad zeer zohderling, doch na: ons verzekerd wordt, hebben deze vijf onde teekenaars van dit voorstel, dit gansch op c gen hand gedaan, zonder er zells al hun and re Antwerpsche kollega's kennis van te geve en hen te verzoeken het mede le ondert.eek nen, wat toch wel de njinste hunner plic-htt zou geweest- zijn, want zoo dit voorstel doi de 25 leden der Uûkerzijd-e" ware onderteeker geworden. het zou er des te meer kracht £ aanzien door bekomen hebben. De bewerktuiging der nieuwe dokken. Een maatsohappij heeft, zooals wi.i geme: hebben, aan de stad vergunning gevraagd, o: aan en in de nieuwe dokken toestellen plaatsen en voor het laden en lossen van zw. re goedereu, eu de Kamer van Koophaud heeft dit goedgekeurd, op voorwaarde dat i geen monopool of voorreohten zouden toeg staan worden. Het Verbond der Handelsnatiën heeft zit 00k met deze zaak bezig gehouden en zic kraohitdadig tegen het verleenen dezer ve gunning verklaard, de meening uitdrukken dat de Stad zelf en ten spoedigste de n:ein\ dolîken en kaaien voorzien moet van de bes hedendaagsehe toestellen en werktuigen, 01 die ten dienste van iedereen te stellen. Disstorweg's jaarkoncers. Toen in den aanvang dezer maand liet jaa: koncert van Diesterweg's Geinengd K<x>r arg/ loopen was, sebreven wij dat de geldehj.te ni slag erra 11 origetwi.jfold zoo scnittereiid zo zijn als de kunstgehalte. '' De "eld'eli.i'kcn uitsla.g is thans bpkend : o zudvere winst van deae pleohtigheid bedranc niet minder dan 4.720.05 fr., wat, gelooven wi het hoogste eijfer, dat de jaarkoncerten doc Diestenveg voor zijn liefdadigo werken mg< rieht, bereikt hebben. Voegen wij er bij, dat reeds 86 maatschai pijien il u n bijtreding hebben ^ezonden, tôt dee name aan dèn optoc'ht, ^ie eerlang zal plaat hebben. ——e : mm lin mi Van onzen berlchtQevp.T ■ « De Bestuurlijke SchQiding » Maaudagnamiddag wérd het. ■eerste numme van het niomve Vlaainsche strijdblad « De 1m stnurlijke Scheiding », op talrijke exemplaro in onze stad vërsprerd. De algemeene uidru dien het blad teweegbrengb is zeer degeli.ik. Voor « De Nedsrlandsdhe Kunstvoorstellingen De samenwerkende maatschappij « De Nedei landsohe Kunstvoorstellingen » stuurt aan ho Kollege van Burgemeester en Schepenen onze stad, volgend rekwest : « Mijne Heeren. Het is de wenseli van lie Vkiamsche intellektueele Gent, dat tôt meerd^ ren bloei van onze nationale tooneetlkunst lie werk van de S. M. « De Nederlandsche Kunst voorstellingen » ongehinderd worde voortgezet » Wii hebben daarom de eer u te verzoeken aangezien het stoffolijlc onmogelijk blijikt da werk in den Nederlandschen Schouwburg voor te zetton, dat zij gunstig zouden beschikkej over de aanvraag van bovengenoemde maat schaippij om den grooten schouwburg onzer stai in huur te mogen gebruiken tôt het inrichtei van haar dramatische kunstavonden. » Of dit rekwest veel kans tôt involging vin den zal ? Laat het ons in het belan g de r Sa menwefkende Maatschapinj « De Nederlandsch Kunstvoorstellingen », welke voor het volgen-tooneelseizoen vier vertooningen aankondigt liopen. De gemeenteraad schijnt echte-r niet va: plan te zijn nog Nederlandsche vertooningen i den Grooten Schouwburg te laten inricJiten Overigens schijnt de îiuurprijs van deze: schouwburg ongeveer zes lionderd frank pe avond te bedragen. Zal voornoemde maatschai: pij, welke verleden jaar, door de in gansch bii aondere omstandigheden toegestane gunst van Avege den bestuurder van den îs'edeiiandsolie: Scliouwburg, sleehts honderd frank per vertoc ning in dit Jaatst'e lokaal b et a aide, tegen zulk uitgave aan huur bestand zijn, indien zij va: haar leden geen grootere goldelijke bijtredin vergt ? Wât het verder huven van den Nederland schen Schouwburg betreft, onze lezers weten dat het gemeentebest'uur enkele maanden g€ leden besloot dit lokaal sleehts viermaal 's jaar ter beschikking van bijzondere maatsdhappije: te stellen, en dat tegen een huurprijs- van viei honderd frafft' per avond. Do Saraenwerkend Maatschappij in kwestie verklaart in een om zend'biief aan haar leden, dat in deze voor waar den elke kunstavond, in deze zaal ingericht een verlies moest nalaten. Fransche vereenigingstitel. Wij deeld'eu mede dat er alhier een muziek .kring werd gestic'ht ondier Vlaamscbe muzikao] ten om avondkotncerten op ' den Kouten- to se ven, m'eft de Fransche benamino; van « Cerol1 Instrumental ». Eenige muzikanten uit B>ru«s€ doen ons opmerken, dat er een « Cercle Instru mental » te Brussel bestaat, en ze niet giaarn door Gent van hunnen tiifeel heroofd worden... Er blijft aaai diie Vlaamsehe, Gentsche* maizi kanten dus anders niet- over d'an lmn titel t vervlaamschen. Ue Kiesveldtocnt te iongeren EEN WELGELUKTE BIJEENKOMST îr Van .onzen medeivcrker: jl De ' volksverteigenwoordigers H.H. Louas r" Franclt en Albert Devèze hebben Zondag, ' met d en liberalen kandidaa.t, den h eer Paul ^ N'eiven; te Tongeren het woord gevoerd op een gj groot-e vergadering, wel-kë buitengeAvonen bij- vàl bekomen heeft. il Men verdrong zich r&tterlijk in de zaai. i Allereerst werd (in het Frans-ch) het woord n gevoeid door den h. Devèze, die hulde bracht aan'den moed der liberalen van Limburg. Hij Jf begroette in Paul Ne ven den man van be- j wustzijn en karakter die, door zijn talent, B. wilsikraclit, grenzenlooze toewijding, het ver- n trouwen en de genegenheid zijner medeibur- e gers v.oo rnimschoots verdient. Daarna on- ii deTwierp s'pr>eker de politiek der regeering >i' aan een scherpe kritiek, en stelde de daden (l door liaar sedert nvee jaren verr.icht, tegen-n over de kiesbeloften, welke aan de verkiezing vooraf gin gen. De rechterzijde had gezegd : We zullen verdraagzaam en gematigd wezen, Cl en zij heeft de schoolavet gemaakt. Zij had v 'gezegd : We zullen anti-militarisiten zijn, en ,.e ze voerde den algemeenen dienstplioht in i Z:j had gezegd: We zullen de openbare gel-3i den v.r^tandog .bèheeren- en ze voerdô nieu-') we belastingen in, sloot leeningn ! ? Daarna ontwikkelde de h. Devèze het libe-raie programma, om ,te -eindigen met het uit-spreken van de hoop dat het Land eindelijk r verlost worden moeht van het klerikale juk, n vvaaronder het thans reeds dertig jaren e zucht. (Toej.). e De heer Louis Franck, bij zijn optreden met ïV gejuich begroet, sprak in het Nederlandsch. In heeldrijke j,aal, die rechtstreeks tôt het hart 'Cljner hoordens gûng, toonde spreker met . ontroering den toestand aan waarin België . zich op dit oogenblik bevindt. Ons land is veroordeeld tôt werktuig te i dienen voor de sektarische 'staatkunde der kknkale* regeering. En het door deze re.gee-® ring verrichte work. ioont de volledige afwe.-} zighèid aan der oprcehtheid harer verklarin-gen.De ji. Franck wijst op den droeven toestand van 's lands financiën, en zijn welsprekend woord maakt diepen indruk op zijn hoorders. .. Voorts bracht hij in herininering dat vôôr de s verkiezing der hh. N.even en Peten, de openbare werken in Limburg verwaaiioosd wer-rlen. Na hunne verkiezing ochter en tijdens de uitoefening van hun mandiaat, werden er verbazende gcl.lsommen aan besteed, want de h, Helleputte vreesde hun kritieken en. trachtte zijn populariteit te herwinnen. Sedert Neven en Peten de Kamer moesten verlaten, is Limburg opnieuw vergeten bij de r uitdeeling van het ministerieele manna. Ge zult, aldus besluit volksvertegenwoordi-[i ger Franck, den h. Neven naar de.Kamer terug-Is zenden en uw vruchtbare grond zal bloeien in nieuwe oogsten van vrijheid ?n rechtvaardig-» hei(d. (Langdurigé ovatie), De heer Neven werd bij zijn optreden met - den door honderden aangeheven kveet « Leve t Neven ! » begroet. Hii dankte ziinti vrienden r voor hunne geestdrift, en beloofde zich geheel t en volkomen aan zijn mandaat te julien wij- den. In roerende. termen verheerlijki hij Lim-t burg, het geknèchte land, dat hij wil helpen _ verlossen. En hij ëindigt met den uitroep : . «Vooruit! Ten strijde ! Laten we de nederlaag , van 2 J.uni wreken ! » t Onder de grootste geestdrift g-ing de verga-t dering daarna uiteen. i ï Liberaal Leven te Hasselt ! 0 ALGEMEENE VERGADERING VAN «HELP U ZELVE» l'an onzen berichtoever : | De lede.n der machtige maatschappij « Help U Zelve », te Hasselt, kwamen Zoodagavond in \ algemeene vergadering bijeen. ! I)o sekretaris, de h. Jan Vanden Eycken, . bracht verslag uit over het afgeloopen dâenst-i jaar en stelde met fierheld den toenemenden r voorspoed vast van het sohoone demokrati- - sch werk, door de liberalen in 1905 gesticht. Op ■ wélsprekendé wîjze" danl<te: dè h. Van der Eycken allen die aan dezen schittereruden nit-slag deel namen ; bij de opsommng van de ' g namen der weldoeners van «Help U Zelve», 1 heeft hij alleen zichzelf, die van deze maat-y schappij altijd de ziel is geweest, vergeten. De avond werd besloten met het houden van - een politieke voordracht. ? STAATSBLAD " 5 Mei 1914 Binnenlandsche Zaken. — Bij koninklijk be-, si uit wordt graaf Goblet d'Alviella, ondervoor-zitter van den Senaat, iienoemd tôt Hd der ! kommissie van de provincie-- en gemeente-verkiezingen, in vervanging van den h. Wie-. ner, overleden. Rijkswacht. — De gendarmerie-brigade van - Buggenhont zal den 14 ï^ei loopende ingesteld 3 worden. Zij zal de -gemeenten Buggenhout, 1 Lebbeke en Oyt-dorp voôr oinschrijving hebben - en deel uitmaken van het gendaimerie-dis-3 triktj Dendërmonde. Staatsspoorwegen. — Ledent \. envLejeune - zijn benoemt tôt statie-ovèrste 4e klasse. 3 Postcrijsn — Danckaert C. is benoemd tôt ontvanger 4e klasse. i De Kiesstrijd te Gent GROOTE LIBERALE BETOOGING Va n onzen berichtoever : Maandagavond had te Gent de aangekon digde kiesbetooging plaats. Om 8 uur vei gaderden honderden liberale betoogers vai de verscbillende . liberale kringen en maai schappij en aan de Zuidstatie. Om 8 uur ver een dert-igtal vaandels en een zestal muziek maatschappij en : deze van Gèntbrugge, vai 't Babot. Kunst in 't Vermaak, van Akkei ghern, Dé Vaderland&iiefde en van St-Amand-3>erg, doortrokken z;j een deel der stad ei begaven zich aldus naar het Liberaal Iluis waar de meeiing p'.aats ' liad. De zaai wa propvoi. Aan het bureel n,amen plaats de hh. D Bidder, als voorzitter ; Cam. De Bast, sena tor ; BraUn, Mechelynch, Buysse, Hymans v o 1 ks v e r tegen w o o rd iger s ; en de b. sche.pei G. De -Bruyne en meërdere bestuursleden vai de liberale vereeniging. De h. De Bidder verleent het woord ^ai den h. Hymans. ^ Rede van den h. Hymans Er zijn in de liberale partij, noch in Vlaande ren, noch in het Walenland, sporen van ontmoe diging of verzwakking te bespeuren. Na de kie zingen van twee jaar geleden, hebben hier ei overal de liberalen zich sterker dan ooit ron< het liberale vaandel geschaard. Het princiep van het libéralisme toont zic, eens te meer aan het land, als de samenvaittin van al de vrijheden en in de eerste plaats va: de vrijheid van geweten. Ons sociaal en ekonomisch programma va: zijn kant beantwoordt heelemaal en gansch aa: de noodwendigheden van den dag. Onze politie! streeft er naai* aile klasseverschillen op te los sen. We streven naar vrede op m a àt schappeli j'k ekonomisch en godsdienstig gebied. De kracht Onzer partij huist ook grootendeel in ons verleden, dat vol glorie en schoone dadei is. Spreker houdt een overzicht van al de socia le, moreele en ekonomische hervormingen, doo de liberale regeering, in de geschiedenis van on land verwezenlijkt. Dit verleden staat borg voo de toekomst. De kleriikalen trachten ten dag het werk door dé liberale partij in het verledea tôt stand gebracht, te looohenen. Zij doen also zij België hebben gebraoht op de hoogte waa1 het zich nu bevindt. Het is noodig dat wij aan de jongere geslach ten te dien opzichte de waarheid zeggen. Emie Vanderveide zelf heeft eens in de Kamer ge zégd, dat de liberale partij de grondsiag heef gelegd van al 't goede dat in de huidige wetge ving l>estaat. Spreker behandelt vervolgens den kiestoe stand, zooals hij zich te lande voordoet. We fïeb ben, mathematisc'h bedoeld, de hoop niet met d» aanstaande kiezin»en, de klerikale regeerin,! omver te werpen. Doch dit wil niet zeggen da we deu strijd onverschillig moeten aangaan. W< moeten ons léger sterken en versterken. Zoovee stem men mogelijk moeten vereenigd worden o] de liberale lijst. De macht'van het anti-lderikaa België moet groeien en v.ersterkt worden. (Toe juicli.) ~ ~ ' ----- -• - De pltcht van de bedaarden, bezadïgden, de mokraten en vooruitstrevenden evenals van dde genen die twijfelen, is op de liberale lijst ti stemmen, want do vrede kan alleen gebrach worden, terzelfdertijd met de harmonie, doo de krachtige werkiiig van het libéralisme. (Lang durige toejuichingen.) De klerikale partij heeft de vraag uîtgevon den : Waar is liet programma der liberalo par tij P Ons programma wil steeds de verdicdigin.< van het openbaar onderwijs ; de gezondmaikinj der financiën ; de burgerlijke vrijheid der Bel gen tegen over de openbare ambten ; de lcies rechtsgelijkheid. Ziedaar ons programma in en kele woorden. (Toej.) Laat ons de klerikalen vragen, waar is uv programma? Want ge hebt steeds veel belooff en nog maar weinig gedaan. Hoe z^il b.v. d< klerikale regeering uit liaar neteligen financiee len toestand geraken ? Het land mag zich afvragen : Mogeti we ah eerlijke menschen, nog langer onzen steun er Imlp verleenen aan een regeering, die zich ter onzer opzichte oneerlijik cedroeg^! De rede en do waarheid zullen toch eindelijl dank aan het libéralisme, wanneer dit terug he-vertrouwen van het land zal ontvangen hebben segevieren. (Langd. toej.) Rede van den h. Arthur Bnysse Misschien deed ik beter na de prachtige red< van den h. Hvmans te zwijgen. Doch ik kon liier mijn plicht als Vlaamsoh soldaat vervullen Voor de kiezing 1912 hadden de klerikalen alh >oort beloften gedaan. Geen enkele van deze boloften hebben ze gehouden. Zij zijn, integen dtel, sedertdien van een stoutheid geworden nngelooflijk. De strijd bégon met de militaire ivet. Wanneer de klerikalen acht-en-twinti^ ja ren lang aan het bewind waren, hebhen zij zicl :lat met het mes op de keel herinnerd. De kle rikalen hebben te dier gelegenheid een beroej gedaan op onze vadérlandsliefde. En dat ir sen land waar men er de liefde bij de bevolking uitjaagt door stelselmatig^e miskenning van de vrijheid. Dooh de klerikale regoering was niei aoozeer bekommerd met de kwestie aan Belgic Ben leger te schenken. Htt eenige dat zij dooi lit maneuver moesten bekomen, wa,ren nieuwe belastingen. Toen bekenden zii ons dat er vijl milliard sohulden aijn, dat millioenen verkwisl werden aan de Brugsche Zeehaven en de verde lio:ingswerken van Antwerpen. En eene veertis millioen belastingen hebben zij ons opgolegd rr'et op eeu onpartijdige en degelijke manier loch op ailes wat niet konfess-ioneel was. Zi; moesten dus weer met ons eigen o-eld zielen lcoo-pen.De menschen die onze Staatskas hebben gele-ligd, hebben vooral gezorgd voor hun eigen be-angen. Al de klerikale ministers gaan gewoon-ijk na hun ministerschap over naar groote nij-rerheids- of handelsinrichtinsen. Do liberak riinistérs van weleer waren, toen hun loopbaan ils minister uit was, niet in staat zooiets te loen. _ En dan, die Schoohvet, die ons vijf-en-twin-:ig millioen moet kosten. Zij wil ons openbaai niderwijs vernietigen en ver v angen door het ge-oofsonderwijs.En dan, die Kongokwpfcie, die ons stukken ■ran levens kest en weldra een tekort zal aantee-cenen van dertig millioen. En bovendien i.c Kongo een klerikale kolonie, een kolonie door-Irongen van een uitsluitend kerkelijk karakter, Ziedaar de negatieve balans der klerikale regeering : Kiesrecht, onderwijs. arbeidswetge-/ing, enz. ailes klerikaal. De kommissie der een-en-derti2 filozofer. za' îu ook wel voor de zooveelste ma a l het algemeen kiesreclit in den doofpot houden, door eer lieuw doo'h weea-al door en door klerikaal kies recht te hrouwen. \ oor den landbouw hebben de liberalen jarer ang gesmeekt en gewerkt. Wij wiiden eindelip len toestand van den Vlaamsclien landlbouwei ?en weinig verbe ter en. We wilden liclit in der Vlaamschen buiten. De klerikalen hebben clai i lies van de hand gewezen. Zij vergaderen ir kommissies om de kwestie te onderzoeken oi ?en paohter op een dag van zijn hof mag ce-'et worden, doch ko,men tôt geen oplossing, om-ilat het de liberalen zijn, die hierin een geluk iîige en noodige verandering willen brengen. De toestand ma.g niet voortduren. Hoe lan 2;er hij duwt hoe meer de Vlaamsehe landbou-wers onzen buiten ontvluchten, om in der preemde geluk en vrijiheid te gaan zoeken. Zoo allen ons niet medehel'pen, wordt België L'en achterlijk land. De onverschilligheid moei v bonden ; opdat ons land-worde wat liet zijr kan : een groot, vrij en welvarend land (Lang clurige en geestdriftige toejuichingen). Hierna ging de vergadering uiteen. DAGKLAFFEK Eene oplossing voor de taalkwestie. — Wij foegrijpen waàrlijk niet hoe sominige lieden zich willen inspannen om een oplossing te vinden voor de taalkwestie, dan wanneer er eene gebakken en geboterd gereed ligt. Bij drukker De Soer, te Luik, komi. inder-1 daad van de hand des heeren Chalôn een - vlugschriftje te ver-schijnen over het o>nder- - richt in de Belgi-sche afhenea. I-Iet besluit Van die studie is-dat de Fran-i sche taal zeer slecht Vin onze onderwijsge-, stichten wordt onderwezen en dit omdat cite veel tijd verloren wordt bij het aanleeren van de Nederlandsche taal. 1 De oplossing die de h. Chalon té, gemoet ziet, • luidt aidus : 3 « Schaf het. onde;ni-clit in de Vlaamsehe taal, in België, af, of ten minste maak dit onder-^ richt niet verplichtend en beperk het binnen - de greiizen die liet nooit had moeten overschrij-den, grenzen die de ongelukkige. politiek jaar [ in jaar uit verder v-erplaatst. » ê De hh. ds BroqueviUe en Van Cauwelaert. — Wij hebben medegedeeld dat de « Vlaamsehe Kiesvereeniging » uit Berchem een oinzend-brief verspreid heeft, waarin zij aile Vlamin-gen aanspoort stand te kiezen t-egen de regee-. ring van den h. de Broqueville. In dien omzendbrief had men aan den heer - Van Cauwelaert de volgende woorden toege-! fvohreven, die hij aan het adirés van den heer 1 de BroqueviMe zou uit.gesproken hebben : « Gij zijt gewikt, gewogen en te licht bevon-den. >> De h. Van Cauwelaert heeft daarop met haast- en spoed aan een dagbladschrijver verklaard dat hij nooit zooiets over den h. de Broqueville gezegd heeft... «Het is klaarblij-kend », zegt de h. Van Cauwelaert, « dat ik die woorden niet kan uitgesproken hebben ». Daarover valt. inderdaad niet te twijfelen. De h. de Broqueville_ mag de grootste politieke laagheid bedrijven tegenpver het Vlaamsehe volk ; de katholieke Vlamingen zullèn zwijgen uit kiesbelang, en hem. desnoods met wierook walmen bedwelmen. > De h. de Broqueville is de leider der katlio--liepe partij, en de katholieke Vlamingen heb1-ben het recht zich te gedragen a'.s... kiesvee Belgische ambtenaren naar Perzië. — Vier : der baste ambtenaren va.n het depariement der schatkist, de h.h. HolleVoet, Graux, Car-lier en Orque vaux, zijn aangeworven om be-trekkingen als opzichter der Perzische tolîen 1 te gaan Ijekleeden te Téhéran, Astara, Tauris - en Enzeliè. Een nieuw studentenblad. — Lezers vragen ons waar men kan inschrij'ven op het orgaan - van «'t Zal Wel Gaan». Het sekrela.riaat van ■ dit Vlaamsch liiberaa.1 studentenblad i s geves-l tiigd Steendam, 2, Gent. ^ Chineeschs on-rîerscheiding aan Kcning ^ Albrecht. — Te Brussel worelit dezer dagen een } Chinee.sche bezending verwacht, die gelast is [ name'ns den ^président der Chineesche Bepu- . . bliek aan koning Albrecht de hoogste onder-schc;ti'-voorbçtTtTu;T-cn aau N oiSttn tu . Staatshôofden, te overhandigen. Een galamaal'tljd zal ter eere .der bezending ; in het paleis1 te Brussel worden aangeboden. De Daensche Vorsten te Brussel. — Het staat " nu bepaald vast dat de Deensche Voirsten op 20 Mei 's namiddags het rnitérsfeest — concours hippique — zull en bij won en. ; 's Avonds van den zelfden dag. heeft in de > tponeelzaal van het koninklijk paleis te Laken ; eene voorsteKing plaats. De h. Eug. Ysaye zal * er voor de eerste rpaai zijn ambt aJs kap-el-' meester des Konings waarnemen en het tweede bedrijf van Orphée -leiden, waarin MMevr. r Croiza en Heldv zullen optreden. I In d?n toop van het koncerto zullen"zich de dames Croiza en Ileldy en de vedelaar Ysaye laten hooren. Vôôr den aan van,g van het koncerto wordt . in de groote rotonde der serren een fe-estmaa!-[ tijd opgediend. Wedstrijd van Rome voor de bouwkunst — Achttien deel-nemers aan dezen wedstrijd zijn in loge getreden. Acht hunner behooren tôt de ' Akademie van Antwerpen; vijf Gent; vier Brusse! en een Luik. De eerste schifting door de jury wordt "gedaan op 13 Mei; sleehts y. es ! mededingers zullen overblijven om deel ie l nemen aan de eindproef, die einde der maand aanvang neemt. Prins Karl Theodor. — De tweede zoon onzer Vorsten zal op 14 Mei zijn eerste kommunie doen in de kapel der warande van Laken. Vlaamsehe telefDcnadressan. — De minister heeft thans in een rondschrijven bekend ge-| maakt, dat wi het Vlaamsehe land de adressen voortaan in het Nederlandsch zullen vermeld | staan-in het telefoonboëk, tenzij de abonneri' : ten zelf uMrukkclijk een Fransch adres vra-i Op deze laatste bepaling vooral vestigen wij de aandacht der telefoonabonnenten. ; Indeiwiaad, er worden door het ministerie, met liet oog op hooger vermelde vernieuwing, < tweetalige drukwerken ter invulling gezonden ; aan de abonnenten; de verfrahschte bureelen 1 van het ministerie hebben er echter weer voor gezorgd, dat deze druksels met den Franschen tekst nàar buiten gevouwen zijn, zobdat aile aandacht op dezen tekst valt, en vele lieden, zonder verder nadenken, het eerste het beste invullen zullen. Vlamingen, opgepast ! Uw plicht en uwe waardigheid vragen liet : Uw adres behoort. in het Nederlan.dseh te zijn. Gelijkheid. — 1° Te Elsene, tweetalige voor-stad van Brussel, besliste de gemeenteraad dat de naamplaten der straten eentalig, Franèôh moeten zijn, alhoewel een groot gedeelte der inwoners van de. buitenkanten geen Franscli ver staan en de oerbevolking van Elsene nog steeds door en door Vlaamsch is gebleven. De Chronique keurt dit besluit onvoorwaar-delijk goed. 2° Te Brugge beslissen de gemeentevaderen dat de naamplaten der straten eentalig; Vlaamsch zullen zijn, daar het volk van Brugge Vlaamsch is in merg en been en sleehts enkele « uitlanders » er Fransch spreken. De Chronique, bij monde van haren hoofd-opsteller, sche kit de Bruggelingen ujt voor ezels en bestëmpelt de beslissing' tôt een dom-men streelc. Knoop die beide Chrsmique-oordeelen nu maar aaneen 1 Kloeke magen. — Zoo 't Vlaamsehe land eenige stevige drinkers bezit, meenen we nochtans dat ze het zullen moecen a.fleggen tegtn de « drinkebroers » van Munchen, waar dezer dagen de . jaarlijksche « drinkproef «■ plaats vond. De overwinnaar in dezen voor Beieren nationalen « Zuipwedstrijd » bekomt* a's nrijs een prachtig gedreven zilveren beker De prijs viel dit jaar te beurt aan een bro'u-wersgast, die op drie uren tijds. 43 welgevr,if]e « m.itsen », dit z-ijn poiten die biina een4 ]iter drank bevatten, de keeltrappen Met af)-,ollen i De tweede prijs kwam toe aan een he^rschap - dat 40 potten gesmojten brood zooa'is ze +e Munchen hun hier noemen, naar deri afgrond' ■ der maag zond. Een derde, nochta:n,s als ste-vge drinker bekend, moest het ij 36 potten

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.