- ■ = ■ B— ~ % ■■ — Prijs per mramer : voor België 3 centiemen. vooi den \freemde 5 centiemen Telefoon : Redactie 247 - âdrilHlistraf le 2845 Woensdag 1 Julî 1914 VOORUIT ) ABONN EMENTSPRIJS BELGJE x >rie maanden. » . , , fr. 3.23 'es maanden * » . » » fr. 6.50 :enjaar.:. . » . . . fr. 12.53 Heo abooneert rich ep aile postbart«>«i DEN VREEMDE 3 rte maanden tdagelijk* verzonden). fr. 6.79 Orgaan den Belgische Werkliedenpanfij. — Verschiinende aile dagen. iâste kiezingen 9 en M. Verhaeoen Jr ' ;en lilaocialistische kar-c vool liste kiezingen. hebtteberalen de stemmen I v,;tende, der twij-iezer<nade ; m de klerikale niet 11 d M. Verhaegen w Ee? is s een kater die ken der zijne klauwen jp dat Lie? fudig èat'iet land daar-<t het jove^inning vreest ;r beraaJ|piaitisch kartel, -node pdeke;hefs aan het !" ai korrj ne ke^vatmalheur ! reeds jalnische kamer-?d tors, îeeteraadsleden, cl i zelfs ostoende btirge-nr ailes it rgelmatig en ie aan hur^ jnloed. ; -etje verhd tat wjj bezit-ei vij daet venzoo zou fa î wij s<îistjiche minis- er 1 i 1 or de deefcnjrtr der socia-is$ mimsteJ -Jmits voor-vat spreektL Ulfs. Maar vi' doodeerlijawjj 0p <Jat je! >rts met hfen ka]m en -p ;eschikten ^eriplik zullen * 'gen magl toorloopig î aan zijne^aakte blijd-ert er zjchtnand. den van 1 ontentement •, blijft duta warmeer M ^ \ lia.;) ii«i Kanei teiii cte kai'ken verzekerd |r ! i.ig het <in(j te behou-|or îen onbq(]en tijci mis- |e voordenlt kartel is jt 1 t ons varj- bewind zou ;el ii, met zl verwerping :r m. \ ; i rstaander^t maar een n< iig- ,1 isschien v%genstaan-""I kartel, —Ichtzinnige I J wij bekeofcet _ Van oen verander 700Wf>i in mp als in he^Jere. Wij & & egen bespreek1» gneven lieken stemmen ben doen e volgende woo^ in den iitenkiezers : j pwe schoolwet i>ns kin-ifnemen tôt I4^.r. De lii itaire wet zal pns afin 19 tôt 2i jaarUs hun 3i ;eëindigd huweij en de fe! hen nieio meer \ hunne .fj.gen zegt dat { rede-|iigt van eene trfce ik- ar. Maar wie hee^e ik- ie maatschappelijk^eorie < m de menscheng een "V- gesteld, ze omjo te c lend gemaakt'P ( 3 îan het kapitali4 dat U ich zelve! en hdVer-m !te van wat het fc zii, iM e heeft gepredikt !m ^talist de ikzuchtiover riik te worden, vjtrom Tl|ver hem niet mou na-r| en en zijne paeïn te il . Yan ^et onderwj, de ol kinderen, ten kos'der ^ W vaderlandsverdec ing, Als het kapitalisme duizende kinderen uitbuit, afmartelt, lichaamlijk en zede-lijk doodt in mijnen, werkhuizen en fa-brieken, waarom zou de landbouwer ze niet mogen bezigen aan gezonder en min opgejaagd werk in de open lucht? Ziedaar hoe het kapitalisme de gevol-gen draagt zijner eigene misslagen en misdaden, van den geest en de opvat-ting waarin het de lagere standen heeft opgevoed of beter gezegd : vergiftigd. Welnu M. Verhaegen behoort tôt die kapitalistische klasse en hij draagt mede de verantwoordelijkheid harer daden van heden en in 't verleden. M. Verhaegen wil de trapsgewijze toe-gassing der wet, om de ouders eraan te gewennen en er de weldaden van te leeren begrijpen. Daar is maar een middel, dat is door Het zuiver algemeen stemrecht de ouders het middel in de hand te geven om de beginsels door de wetten gehuldigd te doen toepassen op demokratische wijze, gelijk wij ze hebben opgevat en uiteen-gezet.Al de rest is een plaàster op een houten been. ^ & * De niet vereenigde en dus niet voor-uitziende werklieden zijn woedend omdat zij, volgens de nieuwe wet op de sociale verzekeringen, door de Kamer gestemd — nog niet door den Senaat — verplïcht zullen zijn 24 fr. per jaar te storten om van die verzekeringen te genieten. En M. Verhaegen heeft van twintig kanten te gelijk hooren verklaren — door katholieke werklieden als 't u blieft — dat zij zich voor altijd van de klerikale parti! zullen afsçbeqren indien zij ver-plicht worden die 24 fr. jaarlijks te storten.Dit pleit niet voor de katholieke werklieden en het toont dat het onder deze catégorie is dat men de meest niet voor-uitzienden aantreft. Daar zijn redenen voor met hoopen, te lang om ze hier uiteen te zetten. Enfin de bekentenis en het feit zijn er.. Maar wij denken dat de grootste woede en teleurstelling der werklieden egne andere en grondiger oorzaak heeft. ïict kapitalisme, het patroonschap zijn vrijgesteld van aile tusschenkomst in de sociale verzekeringen en de Staat draagt niet genoeg bij. Die reden is de juiste, zij is gegrond en wij noemen ze een schandaal. De klerikale partij deed weer half werk, zij deed beter gezegd niemendalle omdat zij het kapitalisme wilde sparen, waarvtm zij de vertegenwoordigster en de slavin is. t Wij willen lets bijdragen voor onze maatschappelijke verzekering en verhef-fing in attendant, maar dat is alleen om te komen tôt de volledige kosteloosheid en het gewaarborgd recht op leven en op welstand. Dat alleen is klaar en duidelijk! * « * M. Verhaegen — en daarmede sluiten wij voor vandaag — bekent dat de ka-tholieken in de laatste dertig jaren ge-profiteerd hebben van de stemmen van kiezers wie de godsdienstige kwestie on-verschillig lieten, maar die vonden dat het land onder financieel oogpunt goed bestuurd werd. Dus 00k in die groote partij, met een goddelijk en hemelsch ideaal, zijn er kiezers die aan hunne stoffelijke belan-gen den voorkeur geven, boven hunne zielezaligheid. Wij wisten dat reeds van over lang, maa r het doet niettemin plezier eene stelling van den grooten Karl Marx ver-dedigd te zien door een lutteur van het anti-socialisme. De waarheid eindigt altijd met te triomfeeren, gelijk het licht door de duisternis breekt. F. H. iomniissafis pslag beschulsgd |tjBergen komt een cider-l'Sn laste van een pqieie-|i"r gemeente nit het Den-* :ien dader te zijn varieen 1 idslag. fi,2er had zich een acàtal I eene ongolukkige vnuw 1b week vroeger bevallen Jageboren kind. en kad j| ngenis van Bergen cr,ver-w"*' ■ dnr*ti • swhuuc. I m doen, omdat zij de middels niet bezat 12 frank te betalen. De arme vrouw was nog niet hersteld van het kinderbed en, met moeite in de gevangenis, moest ze vandaar naar de zie-kenzaal worden gebracht, en dan naar het burgerlijk gasfchuis te Bergen, waar zij overleed. "Gister heeft men op het kerkhof van Bergen tôt de lijkschouwing dsr arme vrouw doen overgaan, welke moeder is van vier kinderen. Deze zaak maakt groote opsehudding, en de manier van handelen is, naar m en oor-deelsn kan,, het onderwerp van vêla, kri-Xtiakoiu i. Ifli Het nieuw Feestpaleis ; T£ BEMT 1 EEN INTERVIEW VAN GEZEL FRANS " J)E MEY, l'OONEELBESTUURDER r YAN DEN MIILTATULIKRING. r 't Was in «Vooruit»'s meubelmagazijn dat v ik Frans Demey, bestuurder van den too- * neelkring « Multatuli » ging vinden. Ge moet immers weten dat Demey, evenals E zijne medekameraden van den befaamden en reeds zoo dikwerf zegevierenden kring een ^ eenvoudig werkman is, en niets meer dan een stuk lager onderwijs genoten heeft. ^ Beiden waren we op een koffer gezeten, e terwijl de tooneelbestuurder van ons nieuw Feestpaleis «Vooruit» het zweet, dat hem van 't gezicht en kalen schedel lekte, af- v wreef. — Zooals ge in «Vooruit» zult gelezen heb- e ben — zoo begonnen wij ons gesprek, — kom d ik u eens vragen wat de inzichten zijn van den « Multàtulikring» voor wat de tooneel- ^ vertooningen in het nieuw Feestpaleis be- e treft. t — Ja, ziet ge, Rodolf, — antwoordde 2 Demey, — ik en Vander Meulen hebben ons £ e-ene groote verantwoordelijkheid op den " nek getrokken. Terwijl hij deze der feeste- r lijkheden in !t algemeen te dragen heeft, heb ik deze van het tooneel. n Volgens mijn oordeel zal het tooneel in v de nieuwe schouwburgzaal van ov&rwegend n belang zijn. — Gij schikt 12 vertooningen te geven 1 ^ — Ziehier mijn gedacht. In het oude Feest-lokaal hadden wij 500 abonnenten. Wij kon- r den er niet meer plaatsen. Ik vermeen dat n wij, zonder overdrijven, in het nieuw Feest- n paleis op meer dan duizend abonnenten mogen rekenen. Daar wij hier op meer inkom-sten aan de kontrool mogen en moeten re- I kenen, zouden -.wij de abonnenten in twee z reeksen verdeelen : eene reeks A en eene v reeks B, die op twee verschillige achtereen-volgende zondagen zouden komen. De over- ^ blijvende plaatsen zouden heel zeker door J, kaarten die aan de kontrool gekocht wor- ^ den, bezet worden. d — Meent ge niet dat zulks zekere moei- a lijkheden. ron veroor?aV:r;a ? P — Ne en,, niet het minste. Het siouden » abonnementen zijn van 6 zondagvertoonin- b gen. Wij zouden elk stuk tweemaal opvoe-ren, zoodat elke abonnent eenmaal het- k zelfde stuk zou zien, maar gelegenheid zou 'c hebben de vertooning eene tweede maal d bij te wonen. _ " Bij die reeks van zes zondagvertooningen k zouden wij tevens een abonnement van drie ti maandagvertooningen uitschrijven. « — Hoeveel bedraagt de abonnements- « prijs der twee verschillende reeksen vertoo- I ningen ? — Dit is nog niet vastgesteld ! n — Hebt ge reeds een programma der wer- v ken opgemaakt welke ge gaat opvoeren ? — Ja! Wij beginnen onze zondagvertoo s: ningen met het «Voor 't Volk geofferd », ^ dat door J. Lefevre van dichtwerk in proza is omgewerkt. Dan hebben we « De 0 Grootste Zonde», van Otto Ernst; «Het dui- e zendjarig Rijk», van Max Halbe ; «Lam-brecht Boom» van Jef Haugen ; «Wroeging» ; ^ en «Op Hoop van Zegen» yan H. Heyer-mans. _ ® Voor de maandagvertooningen hebben k we : «Allerzielen» van *H. Heyermans ; «In de Haven», van Georg Engel en «Veertig» ti van Schurman. _ n Wat ik u zeggen mag, Rodolf, is_ dat de vriendinnen en vrienden van den kring met ^ veel geestdrift aan 't werk gaan. Ik mag u verzekeren dat er in den laatsten tijd met L tegenzin in het oude «l'eestlokaal» gespeeld v werd. Ja, ja... deze kereltjes werden wat ® veeleischend !... Zij waren gewoon geworden h groote «scenes» te betreden zooals te Amsterdam en te Antwerpen, waar we zondag t( weerom optreden in het lyrisch Opéra. v' — En nu Frans?... ^ — Nu ! De gewone abonnenten zullen de n oude werken niet meer herkennen ! Gij weet v: het. wij hebben reeds veel gedaan voor het moderne tooneel, dat zeer veel zorgen vergt g bij de opvoering. Dit kon in het oude g « Feestlokaal » niet voldoende besteed worden.— Dus, dat wij nog puikere opvoeringen n zullen hebben dan eertijds ? o — Zulks mag ik u stellig verzekeren. Nu v met die 15 vertooningen zal het niet gedaan zijn. De reeks abonnementvertooningen zul- c len met Karnaval eindigen en het is natuur- J lijk te vroeg om het seizoen te sluiten. s] Daarentegen hebben we iets anders in het vooruitzicht. Ik heb aan J. Lefevre een 1< ontwerp gegeven van een gelegenheidswerk dat de revue zou vervangen en « 't Gentsch Volksleven » zou getiteld zijn, Wij zouden d dit stuk minstens 10 achtereenvolgende ma- v len geven, en met verzekerd succès. — 't Is een beetje voorbarig, Frans! h — Neen, neen, ik heb het meeste ver-trou wen. S — En zoudt ge dit ailes doen met de z vrienden-partijgenooten en de gezellinnen n van den kring? — Het overwegende deel, ja f Maar wij C hebben eene groote keus van actrices die wij aanwerven kunnen voor de stukken r: waar haar element noodig blijkt. Zoo heb- fa ben we de dames Dons, Dcmoor, Den Haese, Steegers, Roman, Van Acker. n Wij staan dus in voordeeliger voorwaar- den dan een schouwburgbestuurSer die met v ziin -aaJiSfiwaryfin^Eerscmael *taat, en. dik--La: . Â J JtÀ wijls in eene omstandigheid komen kan i zijn gezelschap de noodige elementen çi£ te vinden die hij noodig heeft. En, om d kunstenaars in hunne waardigheid nie te krenken speelt hij met hen, dikwijls i niet al te beste voorwaarden. Daarbij, wij mogen niet vergeten steeds t moeten afrekenen met het publiek. W moeten dringen naar de goede richting wat voor het persoonlijk belang van de «zak» gaat. — Zeer juist, Frans, maar gij hebt m niets gezegd over de mannenrollen ! — Ja... In feite eene eerste jonge rc hebben we niet... Ik bezag vriend Demey eens ter sluikî hij glimlachte als tegen zijne goesting ir en vervolgde : — Ik ben het helaas..., niet meer... — Bah, gij hebt uwen tijd gehad, zegde wij lachende. — Ja, enfin ! Ik heb dus uitgezien na-a een tweetal goede elementen die ik gevos den heb. Vorder heb ik het gedacht opgevat bijzou dere lessen te geven aan deze vriendinne en vrienden, die ons als figuranten zulle behulpzaam zijn. Wanneer er onder deze zijn die aanleg hebben, zullen wij hen pralï tisch onderleggen door eene kleine roi en al het gaat stilaan eene meer belangrijker roi te geven. Gij ziet dus, dat ik, eens mijn bureel i het «Feestpaleis» is gevestigd, wij ruim on werk zullen hebben. Ik heb veel hoop e moed op een prachtigen uitslag. — Gij hebt dus evenals onzen vriend J« Vander Meulen, de beste verwachting? — Het nieuw «Feestpaleis» zal, g'eloof m rechtzinnig, vriend, onze kunstkringen ee nieuw leven schenken. En voor de maan november hebben wij iets buitengewoons Ik heb voor eenig® dagen met onze ge leerde partijgenoote en kunstenares d Roode-Heyermans, van Amsterdam, — d zuster van den zeer gewaardeerden schrij ver Herman Heyermans — gesproken. Gezellin de Roode-Heyermans is een kunstschilderes die hare kunst en talen vooral aan het realisme wijdt. In eerst lijn geven hare werken de ellendige e: dieptreffende toestanden weer van den huis arbeid, de prostitutic en andere wraakroe pende .toestander en kwalen, die alleça_ d schuld en de oorzaak vinden in de kapita listische samenleving. In gr6ote tentoonstellingen der schildei kunst zijn de werken van gezellin de Roode Heyermans niet gekend, door de eenvou djge reden dat ze overal geweigerd woi den. De zeer nobele en dikwijls weinig vai kunst kennende bestuurders van dergelijk tentoonstellingen kunnen er niet tegen da de wonden, door hen gcslagen en waaraai de wereld lijdt, openbaar vertoond worden De domper moet er worden opgezet. Welnu, vriend, gezellin de Roode-Heyei mans zal hare werken in twee of drie zalei van het nieuw Feestpaleis tentoonstellen tijdens de week van 1 tôt 8 november aan staande. Een kleine inkoom zal gevraagi worden. Voor den zaterdag 7 en zondag 8 novem ber, worden twee vertooningen voorbereii en die iets ongewoons zouden zijn. Eene reeks sehilderijen zouden aanschou welijk worden voorgesteld door levcnd bcclden, begcleid van deklamatie, zang ei muziek. De woorden zijn van den even ge kenden Adama van Sçheltma. Gezellin de Roode-Iloy crin ans heeft hier toc hare eigene tooneclschikking en kostu mes voor een pcrsoneel van ruim 120 men schen. En 't is zij zelf die ailes rcgclei komt. Door deze levende beelden en met d deklamatie, zang en muziek, wordt aile verduidelijkt en is het geheele dieproereni en treffend. En deze reeks eindigt met een h'ulde aan het Internationale Socialisme ! — Dat is inderdaad overheerlijk, zegde il tôt Demey, en onder den diepsten indrul verliet ik mijn geïntervieuwde zonder hen te danken, wat ik langs dezen weg en il mijn en in den naam van de duizenden lezer van «Vooruit» doe. Bravo, Hollandsciie Broeders ! Waarlijk onze ma.nnen van Holland too nen praktische kerels te zijn en het ernsti] op te hebben met de inhuldigingsfeestei van 15 en 16 Oogst, te Gent. Verleden zondag kwamen daarvoor spe ciaal uit Amsterdam de partijgenooten P Joosten, O. Bink en G. H. Pieters, met en spreken. Er moest namelijk gezorgd worden voo logist, eten, regeling der bezoeken enz. Onze mannen slapen er dus niet op. Het is de partij te Amsterdam die officiee de zaak aangepakt heeft, na het schrijvej van den vriend Sterk. Wij bedanken onze vrienden van Hollam hartelijk voor hunne medehulp. Van nu af zal Nederlajid een goed kontin gent leveren ; zij dachten zelfs het getal t zullen moeten beperken, hetgeen wij hei natuurlijk hebben afgeraden. Het ziet er dus goed uit voor den 15 Oogst ! Wij moeten nu nog Duitschland, Frank rijk, Engeland, enz. hebben, waarmede w: toch reeds in briefwisseling zijn. Wij moeten op 15 Oogst een internatio na-al socialistisch feest hebben. En gij, Gentenaars, Vlamingen en Wale van gansch het land, gezorgd^ voor, dez , strootscha-£eeaterLJran..l5.ûc«at-' ^ l Het pot procès ; m den Zeemansbonc ij TE ANTWERPEN a Vervolg der zitting van Maaadag 29 Jnnf • De procureur «Il de Mulgtlen J het spreken belette» EEN HEVIG INCIDENT ' Een hevig incident doet zich voor. Halfluid ondervraagd door hunne verd» digers over eene advance-note, wisseloï Q Mahlman en Schonkeren enkele opmerkin-gen.De grokureur riœa4 bersch woord tôt " Mahlman en wil hem verbieden met gedemp- te stem te spreken. " Mter Van der Meeren. — Mahlman is hier om zijne gedachten te verdedigen en hij Q heeft moed genoeg om luidop te spreken, als hij het noodig acht. ~ Wat nu aangaat de ongehoorde manier waarop de prokureur den betichte aan-spreekt wij hebben het recht de betichten te ondervragen en zij hebben, van hunnen kant het recht ons mee te deelen wat ze willen. Ik heb nooit een prokureur z66 zien handelen.I De Voorzitter. — 't Is slechts een misver-stand.e Mter Van der Meeren. — Misverstanden j van dien aard doen zich hier maar al te' j vaak voor. Dokter De Deken, die indertijd de zeelie-° den onderzocht voor de Engelsche schepen, 6 doch sinds de afschaffing van dit genees-e kundig onderzoek, weinig of niets meer te doen had met O'Conner, Wilson en Bethel, zegt, nadat de lezing van zijne vorige ver-B klaringen hem het geheugen he6ft opge-t frischt, dat Wilson, O'Conner en Bethel, a hem verklaard hebben, dat ze met den Zee-a mansbond moesten meewerken, wilden ze zeevolk kunnen aanwerven. Volgens getuige stonden gedurende het ge- 8 .neeskundig onderzoek .voortdurend afge- vaardigden van den Zeemar?bond voor/zijmi" Woning. Op vraag van den prokureur of dis afge-vaardigden getùigo nooit verzocht,' hebben geen onvereenigden goed te keuren,/ ontkenç de getuige dit. j j Onder eed moet getuige verklaran dat hij e nooit feiten van drukking heeft brjjgewoond. t De voorzitter doet opmerken, d|afc de ge-1 tuigenissen van dokter De Dekeîa'j die van over twee jaare en die van heden,, niet aan een te knoopen zijn. / De voorzitter meent dat getvjige eertijds 1 de zaken gezien heeft door een -vergrootglas. Getuige doet opmerken dat. de onder-1 zoeksrechter kan noteeren wat f iij wil. } M. Barbe komt de eerste getuigenis van. dokter De Deken herhalen. \ Hij doet opmerken dat dokter. De Deken, ] ten tijde zijner eerste verklarmg, het ge-neeskundig onderzoek voor rekening vaj» sommige lijnen had verloren en; dat de Z«e-B mansbond hieraan niet vreemd^as. i Getuige heeft geen feiten kuimen aanha 1 len. A Mter Rotsaert zegt aan getuige dat hijt ondanks wat hij denkt, niet veel kenk van de havenkwestie. Hij wist niets van 't'çestaaD buiten den Zeemansbond. \ s. 1 Getuige vraagt beschermcft te worden\jiooi den Voorzitter tegen Mter Rotsaert. 4 i Hij herhaalt nu dât de zeelieden moesiôD s deelmaken van den bond om te kunnen aan-1 monsteren op het Shippings-office. 3 Opnieuw zegt getuige dat hij geene be-paalde feit en «Kan aanhalen. Hij heeft niets c gezien. c Mter Van der Meeren. — De rechtbank 1 mag geen r/kening houden van «apprecia-1 ties» van pwsoonlijke meeningen. s Voor eeni echtscheiding zou men het met 1 doen. i Mter Rotsaert vraagt of Dr De Deken zich -\i f nooit voorgesteld heeft als dokter bij den \ j Zeemansbond. Getuige ont ken t. v Mahlman vraagt of op dit oogenblik/ 5 Schippingsmasters voor Belgische reederijen 1 werkzaam. niet tevens houders zijn van her-bergen van minder allooi. Getuige bevestigt. De adjunkt Blavier wordt teruggeroepen. 31 Mter Rotsaert verzot zich er tegen dat mjj ' gehoord worde, omdat getuige in de zaa^ f was sedert het begin der zitting. Nielsen, ondervraagd, diukt zich uit in giîbroken Vlaamsch, zoodat de V6orzitte( V 1 hîpm niet verstaat. Y 1 De verdedigers doen opmerken dat dit f een staaltje is van het Vlaamsch, dat de on/ 1 derzoeksrechter heeft te hooren gekregeoi j en waarop hij zijne beschnldigingen bouwt. j Steiner, gewezen loopér van het Shfp. J 3 ping-Office, weet geene feiten van drukk/ng i aa.n te halen. Den zeelieden werd go^egdj da.t « het best was zich bij den bond aan tel n sluiten ». Van Brussel, eveneevS runner op het; Sbipping-Office, getugt ui denzelfilem zin,1 j ondanks de moeite^É»%'de rechtbank zich! greffe om iets r betichten tfc ver- ; - nimen, hetgeeB^Hl^Jrzitter aanzet taj smgen dat ditfl ^ °ileurloos en ïob-» - 1 M belang zijç^^K; , & JÊ 3 Me 11 derde ■JL. fs, déètijds bï ir, riipnM M'iJ

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.