^2 aa?' M» 21t 1'rijs per ceied]6i : voo? Bslgia £s eantismea, vooi des Vrcomde & contiomen TeSsSffsousi s Besfestse 2.41 *■ AsSministratÉf ;«845 -PjJUMr»i.,.»».'».»..««viiuM«aii«»«ui«ugim.1,t,nili rfn |-- ||I||I|H WIBil' I I 1,1 ' | i fHfP | ZatetMfaa %2 JÅKUAfii 191b Brjskoter-Uitgeefster e gsni: Mastschappij HET L1CHT beetusrder» P. DZ V!SCH. Lsäebsrg-Oent . . REDACT1R . . ADMIN1STRATIE E20OGPOORT, 29, GEN? VOORUIT Grgaart des* Be/^kohe Wepkliedenpårfij* — Yersehijmnde alle dagen. ABONNEMENTSPR1J9 BELQ1E Dfle rasandet». . , , , fr. 3.2S Zea Eiaanden . .... fr. 6.50 Een jasr ....... fr. 12.541 Mta abo»ieert acfe op s!!e pestbartcte» DEN VREEMDE OHe maanden (dagelijks verjoncfen). fr. 6.7S WE WAREN TOCH ZOO GELUKKIG!! Het klinkt bijna als een sprookje. Er was eens een tijd — 't is reeds 'n heele boel geleden, zocdat v/e 't ons bijna niet meer heugen — dat de leger-scharen niet tegen elkander optrokken en rustig in de kazernen bleven, veel geld kostten aan de natie maar toch geen dooci en vernieling zaaien. Een tijd dat het nog « vrede » was. 't Was "een gelukzalige tijd. We — en als ik zeg « we », worden ook de arbeiders bedoeld — we leefden als god in Frankrijk. Er was welvaart en geluk. De arbeiders waren zoo welvarend, zwommen in overvloed, waren zoo ge-lukkig dat ze er tot in het merg der beenderen door bedorven geraåkten. Ten minste zoo willen het ons onbe-duidende klerikale papiertjes, pot- en kerkuilen van allerlei slach, wijsmaken. En die sloebers van werklieden willen dat maar niet gelooven. Ze hebben al ettelijke maanden tijd gehad om de balans op te maken van hun hebben en houden na die mvriphieke pericde van welvaart en geluk welfee de menschen-slachting voörafging. Ze hebben vast-gesteld dat ze v6ör en na bezaten : 'n iarmzalig boeltje, " 'n slappe beitrs en ;ene door slechten kost bedorven maag. Hun « aktief » na !n leven van zwoe-gen en tobben. Hassan kon de nienschen van Damaskus doen gelooven dat ziine dadels driemaal grooter waren dan ze waren. Maar dat pakt nu niet meer. i En toch hebben de pot- en kerkuilen len onbenullige klerikale papiertjes, welfee den « tour de förce » van Hassan, met z'n dadels, willen nadoen niet hee-Jemaal ongelijk. Sr »'»as ''(wsjsccef en wcJvaart- Maw mr 't bsiltmäe des! der na':!© ! Kon het van de arbeiders ook vorden getuigd, dat zij voorspoed haddert en welvaart hun deel was '?. Wij weten beter. Gezel Holemans, heeft het in 'n paar artikels, flink en duidfelijk aangetoond. Terwijl over de welvaartsbrormen niet te klagen viel, de voorspoed algemeen was, werden dé arbeiders gedrukt en geknepen door de duurte, moesten ze wroeten in slechte werkvoorwaarden en in sommige — geene uitzonderlijke! — gevallen werd er letterli jk roocrji ge-pleegd op de arbeidende klasse! Welvaart, voorspoed, zeker zij waren er. Maar alleen voor de bezitters. Voor de arbeiders bestonden zij niet. leder stukje lotsverbetering hadden zij zich moeten veroveren. Welvaart en voorspoed brachten den arbeider geen brood op de plank, verruimden zijn be-staan niet. De kapitalisten hebben altijd goede magen gehad en groote monden. Zii hapten allés weg en Heten uit zich zelf de arbeiders niets over, Die moesten er steeds voor verhten als ze er ook wat wilden van hebben. Dat is zoo gevyeest toen we nog in 't sprookjesland leefden dat men ons voor de oogen tracht te tcoveren. Dat zal nog meer het geval zijn na de groote worsteling. Vechten voor welvaart, voor 'n beetje geluk moesten de arbeiders. En voorts gullen ze moeten blijven vechten.., 5 Maar vechten kunnen zij alleen, wan-neer ze s,terke, stevice vakvereenigingen hebben, wanneer de Werklieden-partij sterk staat. De verstandigste onder de arbeiders hadden dit reeds begrepen. De « anderen s>, de eeuwig-onverschil-ligen, ziillen nu ock begnjpen en onze ranpen kornen versterke;i! Het weze zoo! Antwerpen. J. D. K. De Socialistische Internationale Het bru Lscfcfc burgersblad Le BruxeUois vat als \ 1^,0 samen wat er onlacgs in Den Haag gedaan is door het allesoverlevend Socialistisch internatio:;aal Bureel: « Men weet dat gezel Huysmans, het brus-sclsch kamerlid, zich onlangs metterwoon feevestigd heeft in Den Haag, met het doel wrder te kunnen werken in zijne hoodanig-leid van algemecnen secretaris van het In-ternationaal socialistisch Bureau. Dif Bureau, dat vroeger zijn zetel in Brusscl had, is in Den Haag volledig herin-gericht, en om daaraan meo te kunnen wer-ksn, zijn de belgische voiksvertegertwocrdi- gers Anssele en Vandervclde ook naar Den Haag gekomen. In ee-n socialistisch congres, dat geliouden is in de stad Arnhem, heeft Huysmans eene bemerkönswaardigs redevoering uitgespro-ken, die een zeer goeden indruk zal maken. Huysmans heeft daar uitdrukkelijk ver-klaard, dat hij het hoegenaamd niet be-treurt van a an gesteld te zijn als secretaris der nog aangesloten wederiandsche partijen en hij heeft er bijgevoegd: De belgipche afgevaardigr-en zijn niet voomemens hunne medewerkicg aan de herinricnting te weigeren, want zij zijn er ver van af de eerlooze daad te willen bo-gaan van hunnen posfc van vertrouwen te verlaten en er- zich aaoi bloot- te stellen van dubbel getroffen te vorden, eens in hunne boedanigheid van Belgon en eens in hunne hoedanigheid van socialisten. Spreker deeldo dan ook mede dat het voorstel, om het bestuur van het Bureau verder aan de Belgen te läten, onderworpen was geweest aan de socialistische partijen der verschillende landen en dat het door allén, uitgenomen door Frankrijk, onvoor-waardelijk is aangenoi.rien. Huysmans geloofde dat, ondanks de groote moeilijkhedén die zich in de verschillende bezette ianden voordoen, voor wat aangaat de werkingen der socialistische Internationale, dsze in alle geval de treffendste be-wijzen gegeven heeft van hare sterke levens-kracht en daJ zij geroepen is om op de krachtdadigste wijze mfe te werken aan de bersteliing van een duarzamen vrede. Spreker wees er zelfs op dat Duitschland, dank aan zijn voordeeligen krijgskundigen toestand, dank aan do vuistpanden die het. in handen heeft, yooral in staat zal zijn om mee te werken aafl de herstelling van dien vrede. Yerder heeft de internationale secretaris levendig het verlangen uitgedrukt, om met alle aangesloten gronpen samen te werken voor de spoedige bersteliing van den door allén ge(wcnschten vrede, die zal gevestigd zijn op de beste voorwaarden. Jämmer dat do brusselsche volksvertegen-woordiger zich door zijne schoone, openliEr-tige woorden blootgosteld heeft aan do ge-weldigste aanvallen van zckere pers, die onderhouden wordt door... belgische vluch-telingen. » Wij nieenen t» mogen *, aatstellen dat deze taal gunstig afsteeki tegen de dreigementen van de iafbekken, die hun korpus in veilig-hcid gebraeht hebben in het buitenland en daar van de afstande.n profiteeren om e-sn doodslied over de socialiijtische Internationale aaneen te flansen. De toestanden in Zweden . CtQ opaning der Jlamers zou de komng in hoogst cigen pcrsoon eene belangrijke troonrede uitspreken, maar het was een droog stuk, dat zich strong bepaalde bii cen blik over do gebeurtc ' -i8E vm-den dag, « aie in een etmaal kunnen beslissen over de toekomst van zooveel verschillende vol-keren ». De koning Jegde er nogal nadruk op, als hij zegde dat de zweedsche regeering levendig lioopt dat zij hare onzijdigheid zal kunnen blijven behouden, zooals zij het tot hierr-toe met bovenmenschelijko pogingen kunnen doen heeft, en hij besloot: « Onze soldaten van leger en vlbot, die in gotal, bewaperiing en munitie voldoende versterkt zijn oqp onze neutraliteit t.e kunnen verdedigen, hebben zich dag en nacht gcreed te houden voor allés wat nog gebcu-ren kan. Ook ons volk heeft reeds veel te lijden gehad onder de verschillende gevol-gen van den wereldoorlog. Ds oorlogvee-renden veronachtzamen steeds meer de grondbeginsels van bet door allén aangeno-men volkerenrecht, dafc voor .eenigste doel kan hebben do onzijdige riatics te hescher-men en de vredclicvendö betrekkingen te" onderhouden en te bevorderen. Deze ikzuch-tige houding dtr oorlogvoerenden heeft ons gedurig eindelooze en zware moeilijkheden veroorzaakt, die wij niet uit den weg kon-den ruimen. Onze regeering heeft zich her-haaldelijk krachtdadig moeten verzetten tegen do aanslagen die door de oorlogvoerenden werden gepleegd tegen onze gewaar borgde bandelsrechten. (Jit dit allés blijkt helderklaar voor elken zweedschen vader-lander, dat wij ons alle opofferingen moeten blijven getroosten en dat wij allo pogingen moeten ondersteunen om onze national» verdediging vol to houden tot het uitersto. » Deze redevoering werd met de gebruiko-lijke plechtigheid toegejuicht en aangeno-men, en dan werd er overgegaan tot het mdienen van het landsbudget voor 1917. Het budget beloopt de algemeene som van 414,295,00(3 krönen. De kredieten voor het leger bereiken de som van 66,120,000 krönen en deze voor do vloot do 'oagatol van 30,880,806 krönen, of te zamen voor hot mi-litarisme dat men landsverdediging moot noemen: 97,000,S06 krönen. De 53,000,000 krönen die dit jaar voor de landsverdediging meer moeten uitgogeven worden, zullen gekaald worden uit eene buitengewono leening van 27,000,000 krönen en voor het overige uit de ontvangsten die door den Staat zullen gedaan worden. Bij dit allés wordt nu nog het volgende uit Christiania gemeld: Te Londen korat zich, ondor het uithang-bord Tennant Gompany, een trust te vor-men voor den scandinavischon zeehandel. De maatschappij zal haren handel aan-vangen met een kapitaal van 2,000,000 pond en haren hoofdzctel vestigen te Christiania zelf. Do bestuurder van den scandinavischen trust is nieinand änders dan de bestuurder van do welgekendo Norks ffydro Tennant Gompany, eene der machtigste engelscho fabrieken van scheilcundige voortbrengselen, de genaamde Glenconner, die ook esn schoonbroedor is van den opperminister Asqaith. De dagbladen zeggen nog niet op den handel van welk© voortbrengsels de nieuwe trust zich zal tosleggen, maar niemand kan zich toch gernst stellcn over den invloed dien hij met zijn grootkapitaal zal kornen uitoofenen op den handel in het algemeen. ■Wellicht vernemen wij wcldra wat meer over do beteekonis van deze grootkapitalis-tischo onderneming. De toestand in de Gentsche Vlasnijverheid in de viasspinnenj « La Lieve j, waar mim 1500 werklieden arbeidzaam zijn is de hekelarij stop gezet. Men iiad reeds het per-soneel verminderd sedert een paar weken en nu is men gedwongen, door gebrok aan grondstpf, het volledig af te stelllen. Valt deze fabriok met een of twoe maanden volledig stil, zooals het reeds goschied-de met « La Liniére Gantoise » en de « Li-niére des Flandres », daB zal het een groote slag wezen voor do ongelukkige vlasbewer-kersbovolking.In de drio hoogergenoemde fabrieken werken meer dan 5000 menscken en bijzon-derlijk veel van den buiten. Het personeel in « La Licvo » is bijna do helft van Won-delgom, Meulestede, Öostacker, enz. Yergeten wij niet, dat in normale tijden meer dan 2000 menschen van den buiten, op de 12.000 die arbeidzaam zijn in de gent-sche vlas- en jutespinnerijen, kornen van GESCHIEDENIS diés51 piiriio ee verlaten kindersn i siiw é eiowesi to [ Voordracht gehouden door den hecr J. NOVE °P Dinsdag 11 Januari in v-Ons ELuis» (Tierde. vervolg) (Slot) In do XVIIe eeuw werden alleen nog wet-f >'e kindejen opgenomen — de onwettige oeg men dan tie straat op, of men reisde "c streek ze achterlatende of lei ze ach-per boomen, deuren en kerkportalen te via-en opdafc ze toch epgenomen wierd«n Pwktte men aan hunne kleederen een pviefje -.v a a rop deze melding; «'Dat is een pettig kind.» 3 Door zich allsien maar oin de wettige kin-"r'rPp te bekemmeren werd or voor de rn-ettige beste delingen niet meer betaald; de 'oedsters gelukten er meestal in ze als wet-Se kinderen in te brengen en zoo bleven r.allén ten läste dor openfcare liefdadig-tieid.De barger- en godsdienstoorlogen van -D tijd waren een echte geesel: er was a arehie in den lande en de 'grootste ar-pioede Ueerschte alom; kloosters, kerkge-^otschappen en wereldlijke inriebtingen 'crwaarloosd^n hunne verplichtingen; cp f -n jaar werden meer dan 400 kinderen té f,;^ri-s °P de stråten geworpen. Men liet r 2ij «-aren toch de vrucht van over-FPsl eu onkaischheid. ' ° seDa de wet naog^t d© politie oommia- saris ze allén cpnemen — hij bracht ze naar het ecnige vondelingstehuis waar minnea, levénsmiddelen, zorgen ontbrakon, er waren maar cirie vrouwen voor den dieust. Dat griefde zekeren heer \rincent zoo zeer dat hij met eeniga christelyke dames naar het voudelingshuis trok. Zij nameu er 12 mee door 't lot anngeduid en plaatsten ze in een bijzonder tohuia buiten Parijs. Zij wisten den koning tot ondersteuning te bewegen en hadden reeds 5 a 600 kw.eeke-lingen in het «Asils des sceurs de M. Vincent». Toen in 16G0 de Heer Vincent stierf werd het order des sceurs de St-Vincent voor goed gesticht, want de man werd om zijne goede werken heilig verkiaard. Door be* toedcen van M. Vincent werden veel onwettige kinderen bij huwelijk er kend; die kinderen mcesten tijdens de hu-welijksplechtigheid' in de kerk onder een groot zwart doek wachten van vöör het al- i taar te verschijnen tot dat de erkennings-akts geteekend was. Men schreef erbij: cavec i-2-3 enfants sous le poole». De an-dere niet eikende kinderen lioorden den ko-ning toe. Het order der Zusters van St-Vincent opendé overal vondelingshuizen — zij gaven ook hulp aan moeders cm zelf hunne kinderen te kweeken. Daar elk gesticht moest leven van liefde-gaven was ds strijd om begunstigers groot, en daar verscheidene huizen elk over t weinig middelen besehilcten, zoo werden ze ineen versmolten. Het getal verlaten kinderen was in 1700 te Parijs geklommen tot 1738! De Zusters van St Vincent, die het grootste deel van den last der verlaten kinderen op zich genomen hadden, heslisten ook kinderen op den buiten te besteden. 7Aj schaf-ten zich plaatsbezorgers aan — wierven ook minnen aan — de uitbosteding geschiedde por ojg&otf. In 1712 waren re.ed^ <>506 Parij- zer kinderen cp den buiten en daar er geen geld genoeg was om de voedsters te betalen, richtten ze eene groote loterij in. In 1736 deed de stad Parijs ook eene proef; zij opendo eene school voor verlaten meisjes, maar elk kind kost te 3 ä 400 fr. p.er jaar. Dat was te duur en ze moesten weer naar buiten. Do gemakkelijker en talrijker verkeers-wegen brachten veel bij om het - antal kinderen liefst to Parijs achter te aten — ; bwamen van alle kanten toegestroomd, van | Auvergne, Bretanie, Vlaanderen, Lorreinch. Er waren voedsters te kort. Vandaar de-zen omzendbnef aan de gemeente cverhe-den: elk kind m st op zijno parochio blijven of gebracht worden naar het laastbij-gelegen hospicie. Niet te min wrden nog pasgeboren kinderen als koopwaar ineege-geven aan voerlieden, schippers en bood-schappers naar Parijs. Velen stierven ond er weg of v<S6r zij maanden ond waren. Vandaar enen nieu wen omzendbrief: De kinderen moeten ge bracht worden naar het naastbijgele»r-n vondelingshuis cp straffe van eene zwrre boet ten voordeele van het gesticht waar het kind opgenomen werd. Dat hieJp. Hoe gebeurde de nitbesteding der kinderen door de stad Parijs? De plaatsbezorgers of meneurs (omdat zij de toezieners leidden) kregen eerst eene vergoeding per Kind : dat gai aanleiding tot' schnndelijke.misbruiken: 7 tot 8 kinderen werden in één huis rs-braeht bij te arme menschen ; hoe meer <r stierven hoe meer er weder konden ge-plaatst worden en hoe meer die aatzu bti-gco ontvingen.Bij de schorsing van alle vergoeding eischten de meneurs dan evenveel of nog meer van ds voedsters i Om van het werk der voedsters een eere pest te maken ter eener zijde, < m ze tot iiefde en opofferingen voor die arme klei-, nen te stemmen ter andera ziide, en om meer vrouwen aan te moedigen zich als voedsters aan te bieden werd haar als prijs voor goede verzorg.ng eene gouden medailje overhandigd' met Uet opschrift: < A la bor.ne Kourrice;> en daarbij het jaartal. Zoo is de toestand der gevonden en verla ten kinderen tot aan 1790; 't is te zeggen tot aan de groote Fransche omwenteling. IN IlESUME kunnen wij dus zeggen : De heidensche volkeren "erzorgden maar alleen de kinderen om er goede burgers van te maken aan het vaderlijk gezag was geen grens; de Stanfc dwong de moeders har-kinderen te offeren — oE het haar leed was of niet; dat treft ens bij volkeren die onder opzicht van politieke instellingen, kunsten, letteren en wetenschappen op zuiken hoc gen trap van ontwikkeling stonden. Buiten de Joden mogen wij zeggen dat alle volkeren der oudheid de kleinen en d^ zwakken verwierpen. Het lot van cen nieuw geboren kind was niet beter als dat van een dier (men kiest ook de s^hoonste uit ren nest houden en verdrinkt de ar.dere) en het zou neg lang zoo geduurd hebben in ien niet het christendom eerbied had ingeboe-zcmd voor dt zwakken : het ind de viouw, de slaaf! Den kind ren werd het 'even ge-spaard, de slaaf kreeg zijne vrijheid. do vrouw haar recht! Uit ehristelijk princiep werden niet enkel hospitalen geopend maar ook vondelingshuizen; de besehcrmlingen 7ijn er het voor-werp der grootste bezorgdhcid. Wij zien door de kerk en de bijzondero liefdadigheid vele goede hervormmgen invoeren. In de XVIIIe eeuw treedt het burgerlijk bestuur op ten vooideeie der gpvonden en verlaten kinderen, wij vinden in die reglementen veel onderrichtingén doch er was geen centrahsatie en geen geeerbiedigd gezag genoeg; dat zal het werk zijn der Fransche revolutie- Oostaqker, Destelbergen, Wondelgem, Ma^ riakerke, Zwijnaarde, St-Denijs, Baerle, Drongen, Meirelbeke, Melle, Evergem, Ne-vele, Laethem, Heusden, Vosselaere, Sley-dinge en Wetteren. Niet alleen dus de bevolking van Gent, maar ook deze van een twintigtal gemeen-ten, zooals hierboven genoemd, zal door het stilvalien der vlasfabriekcn vreesrlijk getroffen worden. Hier volgt nu de tabel van de fabrieken die nog gedeeltelijk werken (bedienden en' werklieden) en waar gelukkiglijk voor den, oogenblik meer dan 9000 personen bezigheid' vinden : faunenen irerao uren ueiai per weeh werklieden ] La Lys 12 3000 La Gantoise 12 2800 La Lieve • 12 1575 Liniére des Flandres 12 700 Grenier (1) 18 100 N. L. d. Canal 24 200 Manila 24 100 Kleine Lys 12 678 Tollenaere-Fiévé 12 100 Iley, Ledeberg 12 50 m . i . _ i ..i a • i . xutettti \vora.xioucii »ouo De werkhuizen die volledig stil liggen zijn (2) : St-éauveur, met 900 werklieden; Feyerick, 700; Filature du Rabot (2 fabr.), 600; Gallet, 100; Vandenbulcke, 150; Van-; dewalle, 100; Union Liniére, 400; Bleekerij V. D. Wynckele, 180; Id. Do Vlaanderen,', 20; Id. Da Beer, 40; Id. La Gantoise, 20; Liniére St-Pierre, 100. Totaal werklieden : 3380. Bij Feyerick werken er veel menschen van Zwijnaarde en St-Denijs; in St-Sauvcvr, van Öostacker, Meulestede, Wondelgem en Evergem; in de Union Liniére van Maria-kerke, Evergem en andere dorpen. In de garen- en lijnwaadbleekerijen eijn het bijna al buitenlieden die er werkzaam zijn. DE VERGOEDING Over het algemeen zijn de werklieden der vlasspinnerijéö tevréden "met- don bijleg van 10 uren per week, berekend naar 't loon dat zij wonnen in normale tijden : de slotjon-gen die 15 centiemen per uur won, ontvangt 1.50 fr. per weck; de hekelaar die 32 centiemen won per uur : 3.20 fr., enz. Dit is ook ons dunkens de beste verdee-ling en berekening om bijleg te geven, zooals men een percent loonsverhooging toe-staat aan al de werklieden. Als wij een raäd mogen geven aan de bc-heorders van de »Union Liniére», dan ware het om den bijleg toe te passen voor al de werklieden zooals hooger opgpgeven cn niet zooals nu. Op 29jarigen ouderdom kan men zoo vlug en händig zijn in 't werken als op 40 ja-ar, zoowel als daghuur- of als entrc-prisewerker, en dan rnoet men ook hetzelfde loon ontvangen. Dat is onze stelling en wij hopen dat da beheerraad ze ook zai bijtreden, zooals heG' ten andere reeds gevraagd is door de werlt-» lieden aan den heer bestuurder. IN « LA LIEVE » zullen de bekelaars en de bijhoorige vakken ook 10 uren bijleg ontvangen; zij moeten een paar uren per week gaan werken of kuischen, zooals in de andere vlasspinne-rijen.Wat steekt de handeling van de kriste-, lijke heeren uit de Liniére St-Pierre leelijk af bij deze uit de andere vlasspinnerijen,; die tot hiertoe allés in 't werk stelden oi» hunne werklieden te helpen. En dan dien spottenden en afstootelijken toon die men bezigde tegenover de deputa-tie die kwam onderhandelen. Men moet voorwaar een gteenen hart be- . zitten om in deze tijden met de werklieden den gek ta houden, zooals het daar is ge-beurd, om te durven spreken van arme heeren, versleten gilets, niet betaaide electri< scho bei en andere stommiteiten. Wijkzijp overtuigd dat allo gentsche vlns-nijveraars deze taal afkeurenswaardig zullen vinden en dat do heeren uit de »Liniéra St-Pierre» beter zouden gedaan hebben ra-dikaal te zeggen : « Wij willen niets geven!» Zoo is het ook! Wilden zij geen geld geven, zij konden toch kolen geven of aardappelen, zooals men in andere werkhuizen doet. Neen, zij hebben niets gegeven, omdat da goede wil ontbrak en omdat zij hunne werklieden aanzien als eena koopwaar, die zij be-handelen naar den prijs van de märkt of naar de wet van vraag cn aanbod. JAN SAMYN. (1) Bij Grenier werkt men 18 uren om h©S verlet in te hälen der braak. (2) Hier en daar werken er enkele werklieden <a tour de röle» maar dit kan geea' invloed hebben op het algemeen totaal. LEEST EN VERSPBEIOT " VOORUIT „ .

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.