f" 22 aar — *. 1# Pnj» pu nommu ; *001 Mgie & tumemen, toox eeu «reuode & centiemes 1 otorao» î ÏSertr-ctie k* $ • ^l» TLavtia.!? 16 J Mit} F. toi lftlte"*** «WWHÎtSBnMWSaaK." ".,^'4raPî.iiDi«wrSHaH»^\a«eRîîr'v; ~ ' < "- - PW'Tirwg'MrTTf .'I in 1'inwmmilili ■• r:v«Ki':CÏ.-T«J '•WW'-ÏP- -. i-^WTOWC1: \-"TW5-r-. -, a -.anm ^ - Drtîkstœr-Wgetfcitî* £s; Msatichsppij H ET LSOîT bestuorder s P. S?£ VISCH. L®deb®rg-Qent . . REDACTSE . . ADMINSSTRAT3E jiOOGPOORT. 29. GENT VOORUIT Drgmn des* Bekmohe Wepkh'ed&sijmpiiL —■ i&ffe dagen. AB0NNEMENTSPRUS BEtC'E Orl« maitaden. , . , , tr. US ie» »î«g6'ïu • . . , , fr. (M Ecm ja&r fr. IX.îO Sis» «iHHiaeert rie* op a De peittairecte» DEN VREEMDC Dr<« «ns&ncSsis (âaj;ç!!jh# wenonder,) tfi &?9 Ip^jB^^jaWlssîœea^ZKau..-• •- - "•- ^ -asMaansm?ts«r,s»rrpnr"T-- rstvr-.". Parïïenool Kamia! Dp» san liaf wanrri Hril ■ uni*.-* Bs Itiierisationsi (Tweed? vcrvoig) (Mot) I Spreker noemt .ten ejnde dat te bev.njr.en de Duitsche manifesten en redevoeririgan ?an AuguStus 19H af tôt Deeember 1015. On| 4 Augustus bevond zieh de Duitsche sociaal | Hemocratie ooder dan druk van het Rus | ii3ch gevaar, zij stond slechts op het stand | bunt van de zelïiverdédiging. Op 2 Deceni 1 1er veroordeelde de fraetie veel seiierpei do aanhechîing en de haat-propaganda, hvelko in Duitschland woedde. Op 10 Maart [1915 verklaarde de fraetie, dat de tijci van wreda is gekoroea, een vrede, die niot in feicb befat de kiem van nieuwo acriogen. Zij Èrad op voor betere bahsneTeliug der gevan-jgenen. Op 27 Mei 191& vwoordeà<}6 de frac-lie wodsrom iederen varoveraringsoorlog, in Btrijd met eonservatieven en narionaal-libe-lïalen. Op 26 Juni 1915 veraeheon een vre-faesmanifest, waarin de buitenlandsche par-[tijen worden opgewskt te arbeiden aan het Iherstelîen van den vreda in Europa. Op KO Augustns 19 j verweet de spreker der fraetie aan den vijand dat deze veroverings-felannen koestert en den toon zijner rede itlinkt minder pacifistiseh, maar op 9 Da-feeniber kv^am er meer kaimte. F Hoe ontwikkelen zich nu de denkbeelden in Frankrijk? Van 4 Augustus 1914 af staat [de Fransche partij op het standpunt der plîverdediging ®n rij kiaagt Duitsobland tan als aanvaller. Ook verkor.digt zij de poodzakelijkheid van een Btrijd tôt neer-toerping van den vijand. j Op 14 J uli 1915 vergt de partij de hsr-btelling van het recht voor Elzas-Lotharin-feen en de vernietiging van het Duitaeh mi-Bitairieme.| Op 15 Deeember 1915 eindelijk worden de fcerkbeelden van een duurzaman vede nader fcitgewerkt : De kleins volkereu a la Servi#, ;eu BefgHS znoeten in aunns onafhankeiijk-heid worden herstekÀ. Elzas en Lotharingen rnoeten aan Frankrijk -worden teriiggege-ven |en dsarna zullen de vertegenwoordigers de-iier provincieg het recht verkrijgen plechtig te verklaren, zooals het hun vertegenwoor-raigers deden in de vergadering te Bordeaux, deel uit te maken van de Fransche |gemeenschap. Eindeliik spreekt het maniîest over d» Joorwaarden, die een toenadering met de puitscke social isten mogelijk inaken. Deze koorwaarden ziju, dat de Duitsche sociaal-pemocratie met daden bewijze, dat zij het imparialieme en de verovoringspolitiek ver-Swerpt, dat zij aan de nationaiiteiten het techt toekent vrij te beschikken over zich-kelf, dat zij een proteet uit tegen de ver-krachting der neutrale landen. [ Ten slotte wijat 3preker nog op een paar klinea's der resolutie, die gewichtig schij-ton met het oog op den toestand der partij Bn Duitschland. I B'ij de vergalijking van al deze resaluties PO';H. men wel, dat de grootsto moeilijkheid Higt in het probleem van Elzas-Lotharingsn. feeeds worden ophelderingen en uitleggin- a d w a «.a m -'s Blet i@®ii ! gen gegeven van beide kanten. Ons doel -ivas, zeide spreker, toen wij voorstelden de delegaties in Den Haag t« ontvaagen, deze puntari in den kortsten tijd op te helderen Dat die tnogelijkheid tôt ophuldering en toenadèring openfclijft. is klaar, het spreekt van zelf, zegt spreker. dat indien wij de résolutif» der Duitsche zoogenaamde minder-heid van de rijksdagsfraktie de moerderheid dier toenadering nog sterker zou uitkomen. Vooral als men nagaat dat, volgens ze-kore bewenngen, de zoogenaamde minder-heid van de rijksdagfraktie de meerderheid der dcnîokratische kiezers vertegonwoor-digfr.Ir alla gfi^al, z«gt spreker, n zult onmid-dellijk hebbnù opgemerkt, dat voor de eorste m a, al de Fransche partij voorwaarden van toenadering formuleert, en, beter nog, spreker staat ond3r den indruk, dat reeds ver-8chillcnde dier voorwaarden ten minate ge-deeltelijk zijn verwezenlijkt. Partijgenooten, vervolgt apreker, ik heb b.et gevoel, dat wij op den goeden weg zijn Ook, indien men rekening houdt met het feit, dat wij in Frankrijk insgelijks staan voor eene minderheid, al is het ook een heel kl si ne minderheid. Tôt heden heeft de oorlog bewezen, dat het bijna onmogelijk geworden is eene groote modéra georganiseerde kapitalis-tische natie te bedwing&n. Indien Duitschland vreemd gebied bea&t, zoo beheersent Ëngeland het rîjk dor xee. Tôt nog too heeft deze ontzaglijke oorlog volstrekt zijn doel gemist, en voor dit doel-looza moorden eullen, op 31 Juli 1916, vol-gens d® berekeningen van de «Economist», de oorlogvoerende naties uitgegeven heb-ben aan oorlogskosten 103 miljard gulden, meer dan 214 miljard franka, zonder te re-kenen de vernietiging der dorpen en ste-den, die in puin en asch urerden gezet, koii-d&r te reksnen de petïaioenen aan invalie-den, weduwen en weezen, zonder te rekenen de duizenden, die uit den oorlog heelhuids zijn gekomen, rnaar die binnen enkele jaren te gronde zullen gaan. H'et aantal dooden en gsheel invalieden zal dan beloopen tôt 4 miljoen man, en indien men de andere gewonden en vermisten meerekent, 16 miljoen man. Ziedaar waar ons gebracht heeft do imperialistisehe politieïr. Spreker heoft kunnen vaststellen, dat het organisme, dat geboren werd te Parijs in 1889, op voorstel der Kollandsche deiegatie, niet is doodgegaan om te believen aan een bourgeoisie die blijft wat se is, of aan so-ciaal-democraten, dio soms vergeten wat ze zijn. (Juist, Bravo!) lïij wilde enkel va«t-stellen, dat dit organisme ailes heeft ge-daan wat mogelijk was om de zending te vervullen, opgelegd door de r^olutiea van Stuttgart, Kopenhagen en Bazel. Hij wilde eindelijk aantoonen, dat do lij-netî der poh'tieke beweging niet gaan in eena evenwijdige richting, lijnen die elkaar eerst in het oneindige kunnen ontmooten. maar wel zich langzaam toespitsen in een richting, die de eenheid van het proletaiaat BOEFJE,, M J vm® imiSSE Wfrdag van de voordracht gehouden door ■ den Retr Georges Cardon in «Ont Huis». lets over de opvoedmg der armsten Waard-e toehoorders, I Er was een tijd dat de kunst e&n uitslui-*end voorrecht was der leidende „«tandeu,een saloaprodukt. Toen men aan Lodewijk e» ' een mooie, vlaamsch-e schilderij van peniera toonde^ koerde hij erg afkeurend Ben rug en hij riep esnigazins woedend : ■Maak dat die vuilighoid wegkomt.» In de Iwitste jaren echter zijn de kunstenaare een ■ insch ftnderen weg gaan inslaan. Overal B'*n we t/aans de min bed'eeldçn in de kunst ■erschijnen en er eeb belangrijke plaats in-P«men. Dit bewiizen de schilderijen van »aermans, de beeldhouwwerken van Meu-i'er, de lef.terkundige arbeid van Buysse In Heyermans om slechts eenige voorbeel- aan^ ce halen uit vole. ■ omrmge kunst-ewaars zijn zoo diep in de ■' gedrongen dat ze ons geweldia aan-■r'ipen, ze roeren ons tôt in het uitersts en ■orsen ons warme, meelijdende tranen voor os>«rfden af. Anderen echter werken K'I! Sevoelens orn tôt hoog-subtiele kunst. ^ en b'pft haast 't gevoelen dat meD achter (Çewoon landschap langsamerhand in ^ntoovcrbosch verdwaald is, waar in droo-r-;g schemerlieht, geheimzinniga, oribfv Pnc'.e °lp9îB«n et»a» en w«B<«rbare boosMn I !6n bekl«»«do stilt«, ver, vm van I !*erp'r' pcstise&roH de volksziel, en J®rî.zo° dat Maltatuli het goed voor-I al hij zflgd6; aPoft.-'.ie steekt overal, men |o»t sre weitea te vmden. » LpnJ° i'r'n ,er meening toegedaan, dat | z' lS ^°°r middol van de kunst het volk den weg naar volledige emancipatie aanwijzen moet. Het volk lijdt, is ruw door gémis aan op-voeding, gaat ten on der door aanhoudend stoffelijk iijden. Dit is de standplaats die Bruese inneemt. Brusse is een der beiangrijkste figuren in de Hollandsche letterkunde. Ook als dag-bladachrijver neemt hij een belangrijke plaata in; hij is nameli.ik opsteller aan de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Het hoeft opgemerkt te worden dat het journalisme in Holland hcel wat anders is dan wat we hier hebben in ons achterlijke Vlaanderen. In Holland heeft men in de kranten uitvoe-rig nieuws op kunst en wetensohappelijk febled. In Vîaanderen is tôt nu toe een rant weinig meer dan een nieuwsblad. Bij osa zou weliswaar zulke l«ctuur aanvanke lijk woicig lezers vinden snaar toch zijn de-gelijke pogingen op dat gebied ook bij odb wenschelijk. Brusse heeft een goed hart dat warm klopt voor de nederigen. Hij toont in korte maar scherpe trekken de kwalen en de ellende aan waar het volk aan lijdt. Hij heeft de taak op zich genomen dat kwaad overal op te speuron; hij spreekt ons in zijn werk over landloopers, het levan der zeelieden, over «slavernij voor mooie kleedereri», enz. Zijn meesterwerk echter is «Boefje». Eerst een woord over het ontstaan van dit werk. Bvusse is lid eener nationale in-stelli'ng «Tôt opbeuring van de misdadige jeugd)> genaamA Zoo werd hij voogd over Jan (Boefje) en nain voor e&n goed deel de opvoeding van den kleine op zich. Hij gt>-lukte er eehu>r niet in, Boefje in een goede richting te verandores. De vraag stalt zidi dan natuurlijk, hoe hst kwam dat Brusse's pogingen schipbreuk leden. Dit willen we even onderzoeken. Eerst en vooral is Boefje het product zijner ouders, want de moderne wetenschap leert. ons welk een belangrijke invloed de . erfelijkhsid ap het kind uitoefent. Welnu, over de wereld zal herstellen, tôt waarborg van een duurzamen vrade. De teekens daar-toe zijn monigvuldig. Overal hoort men het woord verkondigen, dat da internationale een politiek uitwer-ken moet, die staat boven den toestand der legers, eon politiek, dio de wegwijzer moet worden voor een saruenleving, die naar een uitkomst «oekt. Onlangs, 17 Deeember, schreef Vander-velde in de Engelsche tOlarion» een artikel, dat ik ia een Duitsche sympathieke verta-ling 1»« in de «Arbeiterzeitung». Hij zei : tlk geloof, dat het oogenblik weldra zal komen, dat de waarlijk socialistische ele-ment.cn der Internationale verplicht zullen worden te verklaren wat zij denkon over 't probleem van Elzas-Lotharingen of over dé onafhankelijkheid oi autonomie van Po-len of over de middelen om in de toekomst te verhinderon, dat imperialistisehe of ko-loniale vereveringshonger nieuwe confiic-ten te weeg brenge>n. > Deze woorden ziet spreker aan als een uit-noodiging, waarop antwoord komen moet. Ziedsar wat er voor 't oogenblik te zeg-gen valt Over de andere landen en partije.n is het niet noodig te spreken, omdat aidaar de moeilijkhedôn gering schijnen. lodereon voelt dan ook wel, dat de oplossmg van het oorlogsprobleem en de aindboslissing eigen-lijk in het Westen ligt. Hat Oostersche vraagstuk werd ten andere uitvoerig behandeld in het manifent van Bazel, dat nog als onze politiske leiddraad geldt in de hedendaagsche verhoudingen. De actia, die is begonnen, zal voortgezet worden met geduld, voorzichtigheid an vol-harding in hst vollo bewustzijn van de ver-antwoordelijkheid. Op tijd en stond zal hier over verslag worden geleverd. Het Bureau wil de socialisten der ganache wereld tezamenbrengen tôt overeon-«teœming, opdat, indien ds oorlog ontstond tegen onzen wil, de vrcdesv'oorwaîvrden van zulken aard wezen, dat zij niet bev&t-ten in zich de kiem var. een nieuw treurspel, opdat de arbeidende kias, dia den last van de misdaad van andc-ren zal hebben te dragon, ook deza wereldcrisis te boven kome. Daarom is eenheid noodig. Die eenheid zal en moet wezen onsf doel en onze kracht. Na den huîdigen roes, zel ingazien worden waartoe de ùnpariaiistisclie politiek leidt. Daardoor moeet Eët menschdom komen tôt, bezinning en spreker hoopt, dat het mogelijk zal wezen de tanden van het mon-ster uit te rukken opdat deze oorlog weze, de laatste. (Langdurige en daverende toe-juichingen.)De vergadering verheft zich daarop van de zetels en zet plotseling de «Internationale» in. Na de reds van Huynmana neerot Vliogeri het woord. Hij dankt Huytanans voor zijne woorden, die, naar hij hoopt, zullen door-dringen niet alleen tôt de Nederlandsche sociaal-democraten, maar tôt do proleta-riors van aile landen. Spreker brengt hulde aan den man, lia zijn gevoel op zijde heaft gezet, die mat aile macht de haat, die bij hem moest opkomen heeft onderdrukt om op de breg te blijven staan 'voor het internationale proietariaat. Da&rvoor was noodig een moed, die zeker op het slagveld wordt gevonden. Narnens de soeiaal-démocratie brengt, spreker Huysmans daarvoor dankbare hulde. Spreker zegt, dat iedere sociaal-damo-craat in Nederland hem steeds zal steunen, als hij hulp noodig heeft, hij kan steeds on Boefja's moeder is va.n oenc gansch ontaar-de familia, waar aaeerdere zinneloozen in voorkemen ; zij lijd^ vordar aan zenuwcrisis sen en ze is erg ruw en woest tegeoover haar k-uderen. De vader is eigenlijk wel een goed man, maar hij ia zwak en krachteloos tegenover zijne vrouw. Met zijne kinderen kan hij zich niet ophouden want heel vroeg in den mor-gen moet hij reeds naar de fr.briek om 's avonds laat afgebeuld naar huis te komen, en gauw rust te nemen voor den volgenden dag. Verder is Boefje het product zijner ornge-ving. Hij woont in een grauw, vunzig steeg-je waar lucht noch licht, in voldoende mate doordringen, hij hoort dag in, dag uit ruwe woorden en vloeken en op school komt hij slevchts nu en dan eens, als hij lust heeft. Boefje zelf nu is het natuurlijk product van zijn ouders en van zijn omgeving. Al-hoewel nog erg jong durft hij al kleine dief ten begaan met andere bengels, soms slaapt hij uit en krijgt dnn geducht slaag als hij naar huis komt. 's Morg^ng wordt hij soms da deur uitgeachopt zonder eten en moet hij maar zelf wat trachten te vinden door bedelen en soms wel door stelen. Maar eigenlijk slecht ia Boefje daarom niet. Zelfs wat hij mi.sdaan heeft kan hij niet zwijgen, hij vindt het heel natuurlijk van te stelen om geen honger te moeten Iijden. Ook is hij soms waarlijk leuk en voert al'erlei granpen uit tôt ergsrnis van do ge-bur&ç of van zijne moeder. Op een cekeren dag ateelt hij met een mal-ter een zilveren armband. Boefje wordt de dader bevond«a en nu is het ait met zijn vrije leven. Hij g-aat naar de gevaa'genis in afwachting dat men hem veroordeelt. DaAr vertelt men hem dal hij in het verbe-teringshuis zal tereehtkom«n Boefje is daarmee erg in zijn sckik, iwmers daar zal hij aile dagen lekker eten bekomen en te huis had hij zoo dikwijls honger. Een oude man waar hij bij opgegloten overal op iedar rekenen. Terwijl hst eongrss zioh van de zeVpls verheft, brengt het een geestdri-ftige ovatio aan Huysmans. Daverend applauB weer-klinkt. Diep geroerd dankt Huysmans met een buiging. Môerd te Schaarbi k-Brasse! Volgens den «Bruxellois» heeft de duit sche gouverneur aan het Schepc.,collegie van Brussel een brief gesohreven waarin het verwittigd wordt dat er in dezr vooi stad, in den nacht van 6 tôt 7 januan in voile straat, een moordaanslag "-eplergd werd, bij tr.iddel van een of and^r «uurwa pen, en dat de dader tôt hiertoe nog niet eens pntdekt is. In zijn stkrijven drukt de gouverneur er bijzonderlijk op dat er, ond^nks de open baar gemaakte en herhaalde bevelen, voor wat aanga°t het afleveren van aile wapens, in den laatsten tijd nog tuer en daar vuut-wapens ontdekt weruen. Daarom is nu de heele bevolking verant wocrei«lijk gemaakt voor d& vaai^e>,,elda fe.iten en in overeenstemming mtt d-e b pa-lingen van de bedoelde vcorsehriften is zij veroordeeld tôt h?t betalen van eene ge-dwongen belastàng van 500.000 fr., ter wijl de voor«tad Schiverbeek af.;onder ijk eene belasting van 60.000 fr. ta betalen heeft. Deze balastingen, zegt het blad verder, moeten v66r 26 Jauuarj betaald zijn 1 De duitsche overhe.d werd eerst twaalf uren na het opvindou van het ''ik verwit-tigd, en dan nog door een burger, en daar-d>oor was het nog moeilijker grworden om dan moordenaar te ontdekken. Hot is daarom dat het nu uitdrukkelijk cok voorgeschrtvan wordt voor hcel den brusselechen omtrek, dat d« duitsche com-mandar.tuur onmiùdelliik moet ingelicht wordfrn over ailo misdaden dia aan het oor dar belgische werheid komen. Daar d« burgerwaeht bewezan heeft niet in staat te zijn om de diensten te œwijzen die men haar had op?e!egd, zal zij nu heele-maji.1 ontbonden worden en diea.ivolgKns zullen d-o f"»ine®ntan van den omtrek ver pîicht zijn het policiepersoneel in zu;ke maat te versterken dat het in staat is om de epenbare veilighaid te verzekeren. De ort!y?!in le Yopptowii (VEREEjS'iGDE STATEN Onder de telegramman van de laatste dagen is melding gemaakt van arbeiderson-lusten in l'oungstown, in den staat Ohio, Vareenigde Steten. Er zijn bij dio onlustan harcîe klappen ge-vallen ; en de waarde der kort-en-klein ge-slagen of verbrande fabriekseigendommen is zeer aanzienlijk. De rechti-r die het or.derzoek leidt. verklaarde cVat het spoor der samenspanning naar Wall Street wees en dat hetoederzoek er toe zou kunnen leiden dat" een aantal in-vlocdrijke personen bij de zaak betrokken blijkt te wazen. De overheden te Youngstown zijn thans maester van den toestand. zit, zegt hem dat hij inoet bidden tôt de Eeilige Maria, die tal hem wel helpen om in 't verbetering3liuis te komen. Jan bidt nu aile avonden en zekeren nacht verschijnt hem in zijn droom de H. Maria en ze knikt dat hij naar 't verbateringshuis zal mogan ga» n. Boefje komt voor de rechtbank waar hij behandeld wordt net als een grocta misda diger. Ook is hét publiek erg varwonderd 200'n schuchter ventjo te zien verschijnen ; hij was immers van zooveel misdadige stre-ken beschuldigd, mon dacht een verstokte boef voor handen te hebl>en. Boefje wordt inderdaad naar het verbete-ingshuis verwezen. Hij heeft er aile dagen eten, ja, maar hjj is er beroofd van zijne vrijheid an wie weet hoeveel Iijden Boefje onderstaat voor het gelukt hem tam te maken. Maar helaas, het verblijf daar zal hem het leven kosten. Zekeren dag dat Brusse hem gaat bezoeken merkt hij hoe Boefje aan 't verkwijnen is, hij * zijn einde dat ook niet lang uitblijft. Dat is Boeïje's gesthiedenis, waar we nu een besluit v.iîlen uit trekken. .Brusse gelooft aan de erfelijkheid ; hij geîooft echter niet aan de theorie van Lom-broso welke lrert, cfat sommigen misdadiger geboren worden. Hij hecht zeer veel belang aan de omgeving en denkt dat door een degelijke opvoe-ding de gevolgen der erfelijkheid altijd ten drele en soms wel geheel kunnen vernietigd worden. Maar, waiir moeten armalui-kinderen soo als Boefje die opvoeding ontvangen. Op school, voor aoover die door zulke kinderen bezocht wordt, is dit totaal onmogelijk. E«b ondsrwijzsr hueft een kiaw» van 30, 40 en sobis n-sg i»»er bengels. Kan kij dan, a«©ais het tooh zou anoeton zijn, het karakter van ieder kind leesen kennen en «taar eijn on-darriwht Baar regalen î Weea. «lat . faetaal eniBOgeliik. î)e wa^e «pvoediHg moet van de ouders komen, die moeten de ciel van Rond den Oorlog £S@®ss8©isi® mi ®m4o^ De «Vorwârts» bevat een sohrijven van een Boemcensch partijgenooi; waarin de hoofdhjnen der binnen- en buitenlandsche politiek van Koemenië worden aangegeven. De schrijver van het artiksl rot eerst uit-een, dat de posiiie van Roemenië, als een ealaad in d'en woesten oceaan, ver van be-nijdenswaardig is. Van het Oosten en het Westen werdt druk uitg«oefend op de ftoe-maensche regeering, die een zeer moeie-Hjke en kif sche taak te vervullen heeft. Do toestand in het buitenland dwingt haar, de etiptst mogelijke neutraliteit in aeht te nemen. Maar zoo zij eens gsdwongen werd parij te kiezen wat dan 1 Moeten de wape-nen dan tegen het oosten oi! naar het westen gekeerd worden? De maatschappelijke lagen, die zich met politiak b»zighouden, zijn in tweo kampen verdeeld : het een® wil de centrale mogend-hden, hefc andere d© Entente steunen. D© grootste massa, het eigenlijka volk, echter houdt zich met deze vraagstukken niet bezig, omdat Roemenic noch recht-stresks. n®ch cnrechtstreeks belang heeft bij defclneming aan dezen oorlog. Hoe weinig de leuze cfctev rij ding van aile Roemenen van het vreemde juk» beteeksnt, blijkt het best uit het feit, dat Roemenë pas twee jaar, geleden zuiver Bulgaarsch gebied aange-hecht heert. Van overbevoliring, behoefte aan aizet-markV-n of aan gelegenheden om het Roe-meenscha kapitaal buiten de grenzen des lands te kunnen beleggan, is geen sprakc. In vretlept-jd vindt het land voor zijn land-bouwproducten in het Westen ec-n wiiliçe markt en alla energie en kapitaal kan ifi het binnenland zelf nog zeer goed .^ebruikt woTd'en. De heerschende partijen in .itcemenië sijn het er desondanks over eens, dat er oorlog moet gevosrd worden, maar er ia ïeer veel verschil van meening over de vraag, wie eigenlijk de vijand is. De eene groep herin-nert zich, dat Hongarijë iloemenio het vrych.tbare Zevenburgen heeft af genomen ; de andere daarentegen kan de aanhechting van Bcssarabië door Rusland niet vergeten. Er is hierbij geen sprake van een geschil om politieke beginselen. wanii zoowei bij do liberalen als bij de conservatieven vmd: men pro-Entente- en pre-Duitsehe neigin-gen • Aanvankelijk, dit wil zeggen toen de Rus-sen met succès teigen Oostenrijk-Hongarije optraden,was de eer&te groep de sterkste.La-ter echter, toen de Russen moeaten terug-trekken, wonnen de Germanophilen velrt. De maatregelen der regeering, n. 1.. een volkoinen verbod van uitvoer van graan en andere voedingsmiddclen, wezen dan ook op eene tendenz tet deelneming aan den oorlog. De arbeiders, vertege-nwoordigd door de soc. dem. partij, daarentegen bleven ab-solute ncutraiiteit eisch&n. Dat de agrariërs thans, na anderhalf jaar, eene zwakke oppositie tegen de regeering voeren en opheffinc van het uitvoerverbod op graan eisehen, fcomt aieruit voort, dat de kansen op een voorde ;1 door deelneming aan den corlog, steeds minder worden en. dat de opgesiagen voorracten van twee oog-sten zouden bederven, als zij niet verkocht het kind vormen. Maar als nu dio oudei* arme fabriekslaven zijn, welke zelf geen tijd hebben en bovendien niet ontwikkeld genoeg zijn om zulke taak op zich te nemen, wat dan 1 En duizenden, millioenen ouders zijn ^ toch in zulks ooistandigheden. D«,ar zou het de plicht moeten zijn vfn de maaatschappij, beslissend in te grijpen, want zij allcen kan daar grondige verbete-ringen aan brengen. Maar ongelukluglijk houdt de inaat-schappij daar de oog»n toe, ze wil niet zien wat haar plicht is. Och ja, asen haeft een begin van verbete-ring. In België heeft men nu kinderrech-ters aangesteld, welke niet de kinderen ver-oordeeien maar vennanen, en S-'e voogden geven in geval de ouders hun plicht niet doen. Dat is een begin, een goed begin, maar het is toeh zoo weinig. Ook in het onderwijs zou men zoovelo degelijke veranderingen kunnen tôt stand brengen. Men zie maar eens even naar Zwit-serland, het vaderland van den grooten Pestalozzi, hoeve«l hooger staat. daar niet het ondevwij3Î Wat een prachtige soholen heeft men er niet, wat een betere 'méthodes, ja, de ouders verkiezen er de onderwijzers aan wie ze hun kinderen toevertrouwen. Doch ook hier in Gent hebben we een baanbreker gehad. Heeft niet de Betreurde Bogaerts, met aile vooroordeelen afbrekend, met zijn « Volkskinderen » de richting inge-slagen die Pestalozzi met zijn voorbeeld aan-gewezen had. Hiermede, Waarde Toehoorders wîl ik mijne voordra®ht .sluit©n in de hoop dat ik er in gelukt ben U «en uurtje aangenaam «n nuitig hier te doen dooibrengen. Na het g«estdrittig applanu dat den heer Vosrdrachtgever te beurt viel dankte do hesr De Vos hem voor zijne intéressante veordraeht, eoi voegde er aan toe dat hij h«epte den Heer Cardon nog eens een even mooie voordracht te zien ho«4«uo.. P-%L y—CffL %■

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.