; ?aas* « PJ. 202 MFV&'iWf.iiH'TiWi'MBaBgp—BË ——fcO^awggBB^—aaKatJBS IM i — Prijs par nuramer : voor België 3 centiemen, voor den Vreemde 5 centiemen Teie-foon s Siedactie 247 - /Idinisiisicatie 2845 Woensdaq 22 Juli 1914 Drukate r-VJ itgeeïste» Sam: Maatschappij H ET LICHT bestuurder » P. DE VISCH. Lcdebcrg-Qent , . REDACTIE . ADMJNISTRATIE HC^GPOQRT. 29, GENÎ VOORUIT ABCNNEMENTSPRIJS BELGIE Drie maanden fr. 3.2? Z.es iriaandcn » . , , « fr. 6 50 Eenjaar. fr. 12.50 Meo abonneert zicfî op aile postbureele* DEN VREEMDE Drie maanden tdageiijks verîonden). ..... fr. $.73 Orgaan der Be/gische Wepkliedenpaptij. ~~ Verschijnencle aile dagen. Eene Herinnering Na in ons blad van Zondag het artikel k Het is de schuîd van Vooruit » gelezen ES hebben, verzonk îk in diepe gedach-ten. 'k Ging jaren achteruit en 'k zag mij nog zitten in de St-Antonius-school van de Holstraat, te Cent, aandachtig luisterend naar de woorden van Pater Rutten, in zijne lessen over Staathuis-houdkunde. Ik herinner mij nog zeer wel de voigende woorden, welke hij ons, tékeren avond, toestuurde « Vrienden, we mogen het onder ons wel zeggen, hadden de rijke katholie-ken zooveel godsvrucht en verstand als dat zij geld hebben er waron nooit socialiste» geweest.» Dat heb ik goed onthouden, want dien avond ook leerden wij hoe de rijke patroons hunne* werklieden des zater-dags naar huis stuurden met winkel-waren, kleederen, enz., in plaats van met klinkende munt. P. Rutten zal men niet verdenken van overdrijven en hij toch leerde ons dat de socialisten ontstaan waren door de misbruiken der kapitalisten, liberalen en katholieken, die zelfs de menschen vervolgden omdat zij zich dierven ver-eenigen om hun lot te verbeteren. Nu, dat zij ondanks ailes, zich toch vereenigd hebben, nu, dat de goede werken' der socialisten, zelfs voor de bijzienden, te aanschouwen zijn, weten de rijke uitzuigers niets beters, dan ailes op'de rooden hunnen rug te schui-ven en dat door de welwillende mede-werking der zoogezegde kristene werk-mansbladen.Ik ben misschien te nieuwsgierig, maar 'k zou wel willen weten, wat P. Rutten daarover denkt. Ikaheb nog altijd iets over voor hem ; Iiîj'was^àltijd'zoo zacht, zoo nederig en zoo bleek en zoo mager als een conti-numeisje.Hij sprak van verbetering voor 't werkvolk ; hij moest dus te dien tijde de spcialisten bemind hebben, die slechts voor die verbetering ontstaan zijn en leven. Maar hij is aan 't hoofd van de anti-socialisten, dus van hen die tegen dezen werken die des arbeicîers welzijn willen, en wel zoo herdnekkig dat het in 't oog springt zelfs van hen die er in opgevoed zijn. Dit ailes is voor mij een raadsel ; maar 't is waar ook, de katholieken hangen aanéén van raadsels, m5'steries en mi-rakels en 't zijn dutsen, die, als zij kunnen, er hen niet van losrukken. REINTJE. oud-leerling van P. Rutten. # * «f Wij danken onzen briefwisselaar om ons zijne herirïnering te hebben mede-çedeeld.Wij moeten hem ronduit zeggen dat de eerwaarde pater Rutten in zijne les iver Staathuishoudkunde, waarvan ons Reintje de herinnering bewaard heeft, eene domheid verteld heeft : Hadden de rijke katholieken zooveel godsvrucht en verstand gehad als geld, er waren nooit I; socialisten geweest. In andere woorden omgezet wil dat '-eggen : dat er dan rechtvaardigheid zou geheerscht hebben en de werklieden bijgevolg noch grieven noch klachten zouden gehad hebben. Dat beweren is eene domheid, en zij toont dat pater Rutten beter lessen zou krijgen dan er te geven. Veroirderstel dat de katholieke fabri-kanten allen godsvruchtig zijn om Bernadette van Lourdes beschaamd te maken en daarenboven wij s en verstandig om Salomon zelve in den schaduw te stellen, zouden zij dan bij machte zijn om het sociaal vraagstuk af te weren? Neen, zij zijn dat niet en Pater Rutten als hij dat beweerde lasterde veeleer zijne rijke geloofsgenooten en hij pre- dikte eene grove dwaalleer. Het kapitalisme, zegde het katholiek blad « Le XX° Siècle », heeft geen gods-dienst en dat is juist. Zijn stoffelijk en internationaal ka-rakter maken dat zelfs onmogelijk. Is er een katholiek die kan of die wil weigeren in betrekking te treden met ongeloovigen, hetzij schismatieken van Rusland, mohamedanen van Turkije, boudhisten van Indië of protestanten of vrijdenkers van gelijk waar? Geen enkele, niet waar? Zij kunnen het overigens niet, hun wezen van kapitalisten belet hun zulks. De wetten der internationale concurrence verplichten er hen toe. Ziet pater Rutten dan niet dat katholieke en liberale franc-maçons geheel broederlijk • rond de groene tafels der naamlooze maatschappijen zetelen om dé bilans te bespreken en de winsten op te strijken? Zij moeten het niet doen, zal men zeggen.Wij antwoorden : zij moeten het wèl doen, omdat het geld geen geur heeft en de beste zaken zijn niet diegenen die 't katholiekste zijn, maar deze die 't meest opbrengen. En het feit dat zij het allen doen, be-wijst ailes. Met het verstand gaat het evenzoo. Het verstand, — op uitzonderingen na, wordt hoofdzakelijk beheerscht door het sociaal midden waarin men leeft. Daardoor gebruikt de kapitalist zijn verstand ten voordeele van het kapitalisme, gelijk de officieren het aanwen-den ten gunste van het militarisme en pater Rutten ten voordeele der kerk en Cartouche in 't belang der zakkenrol-lerij.'t Is hetgeen men noemt : la diffamation professionnelle, of de beroepsmis-vorming.Dat ailes wil nu niet zeggen dat een katholieke kapitalist, die rechtzinnig het mogelijke zou doen of gedaan hebben, om de schoonste der christelijke voorschriften in praktijk. te stellen, totaal machteloos zou zijn om iets goeds, ja veel goeds te doen voor de werkende klasse, zelfs binnen de stren-ge païen van het kapitalisme. Wij zouden dat kunnen aantoonen en discuteeren, maar helaas tôt wat zou het baten ? Tôt niemendalle, want de katholieke kapitalisten hebben zich juist altijd onderscheiden niet door meer goedheid, maar door meer slechtheid, omdat zij bij de stoffelijke ellende voor de wer-kers, nog de geestelijke slavernij voeg-den.Het tegenwoordig anti-socialisme is in beginsel en in praktijk daar de bè-kroning van en onze vriend Reintje is daarmede t'akkoord zien wij. Indien wij ons deze comentaar ver-oorloofd hebben, dan is het omdat wij het dwaalbegrip willen helpen uitroei-en, dat het beter zou gaan waren de rijke menschen verstandiger, gods-vruchtiger, braver, zedelijker, toonbeel-den van deugd in een woord. Zij zijn dat niet, zij kunnen dat niet zijn en zullen het nooit worden. Daarom voeren wij den onverbidde-lijken klassenstrijd en rekenen wij op ons zelve. F. H. N.-B. — Reintje heeft nog iets over voor pater Rutten. Dat is hem geper-mitteerd, wij hebben nooit gezegd of gedacht dat die heer een slecht menscb was. En als pater Rutten veel leerlingen vormt gelijk Reintje, voelen wij ons zelve geneigd voor hem iets over te hebben. Wij wenschen met Reintje, die zoo goed schrijft, nader kennis te maken. F. H. Scîirikkelijk auto-ongiluk IN FRANKRIJK Een automobiel, gevperd door den ge-naamden Emiel Campagne en waarin een tieer en eene dame ha-dden plaats genomen, fend verleden nacht van Fontaine-lez-Port naar Parijs. Onderweg aan de Pont de Li-vry wilde het rijtuig den barreel van den ijzerenweg oversteken, doch juist naderde een trein in voile vaart. De twee ingezete-5en sprongen nog bij tijds af en kwainen er fuzoo met eenige lichfce kneuzingen vanaf ; aoch de voerder die er den tijd niet meer *>e had, werd door den t-rsia iiselyk ver- morzeld. De ongelukkige Campagne was maar twintig jaar oud. Geweldige ontploffing TE MARSEILLE Gister had eene hevige ontploffing plaats op het 6e verdiep van de algemeene dokken te Marseille. Deze ontploffing was zoo hevig dat gansch het bovenste gedeelte van het gebouw vernield werd. Een begin van brand ontstond, dat nogal spoedig kon overmeesterd worden. De schade beloopt een miljoen. Daarbij mag het nog een won-der heeten dat er geen persoonlijke onge-Jjukken te betreuren .yallen. De iahuldigiRgsfeeston TE ©EPJT op 15 en 16 ©ogjst UIT GERRAARBSBERGEN schrijft de vriend De Nauw, dat de Muziek-maatschappij « De Verbrfoedering» de «Too-neelgroep» en «Vrouwenbond» in groep naar Cent komen op 15 Oogst. LIT BRUSSEL wordt door de Federatie van Brussel een SPELIALEN TREliV' georganiseerd om do liondeïden Brusselaars naar Genfc te bren-gen op 15 Oogst, waarvan velen voor 2 da-gen zullen blijven. De vriend Pkidet onderhandelt met ons voor het logement. Aan allen welkom. Waarlijk, het ziet er goed uit voor onze feesten. De vrienden en groepen welke • ingang-kaarten wenschen te hebben voor het groot kurfstfeest in de Feesthalle der Wereldten-toonstelling (Park) op 15 Oogst, kunnen dez° kaarten bekomen mits het bedrag ervan met een postbon op te sturen aan gezel A. VEE,-SCHRAEGEN, Ous Muis, Vrijdagmarkt, Cent. Ingangprijs : 30 ccaticmcn. De bodens der S. M. Vooruit welke nog om de gratiskaarten der leden niet geweest zijn, moeten ze ten spoedigste komen afhalen bij gezel A. YAN MEENEN, Tropagandabureel, <Ons Huis». Do Fccstcommissie. Vreeselijk sutomobiolongaluk TE CUMPTICB BIJ ^HIENEN Eergister avond gebeurde er een vreese-v lijk automobielongeluk op de baan van Leuven naar Thienen, grondgebied van Cumptich. Eene tooneelzangeres, mejufvr. Maria Medts, deed een automobieluitstapje in ge-zelschap van M. Monnon, bankier te Brus-sel, en M. Durand, insgelijks uit de hoofd-stad.M. Monnon had de plaats ingenomen van deu chauffeur, zekeren Mailleur. Met eene kar te willen v«rmijden, zwenkte het voertuig en kwam ongelukkiglijk in botsing met eene andere kar en met een kruiwa-gen, die bezijden de baan stond. De auto draaide verscheidene keeren roud en kantelde vervolgens om; de inzit-tenden werden ten gronde geslingerd. Mej. Medts had eene vreeselijke wonde aan het hoofd, waaruit het bloed overvfbedig gulpte ; men droeg haar in eene naburige woning en ontbood aanstonds een genees-heer. Het slachtoffer had eene schedel-breuk en lag in doodslaap; eene halve uur nadien had de ongelukkige vrouw opge-houden te leven. M. Monnon had insgelijks eene erge wonde aan het hoofd ; M. Durand is even-eens aan het hoofd gekwetst, doch niet ge-vaarlijk. Alleen de chauffeur is er onge-deerd van af gekomen. De twee gekwetsten werden, na verzorging, met een anderen automobiel naar Brussel overgebracht. Gister namiddag kwam het parket van Leuven ter plaats van het ongeluk, waar de geheel ontredderde auto nog altijd in de gracht lag nevens de baan. Het voertuig werd aangeslagen. Het parket heeft bevel gegeven over te gaan tôt de lijkschouwing van Mej. Medts. «ri— «in— Mm dan ilO.ûQQ werksîakers TE PETER SB URG Meer dan 110,000 werklieden staken te Petersburg om te protesteeren tegen het gevangen zetten der stakers te Bakou. De kozakken hebben met los kruit op de massa gescUoten. Verscheidene trams zijn omgeworpen en de dienst ontredderd. Later keerde de rust weder. Akelip ontdekking le Nizza EEiST MANSROMP op het ZEESTRAND Gister zag een visscher, Rocca genaamd, in den omtrek van Nizza, een groot pak op de rotsen langs de zeeoevers liggen. Hij ging het opnemen, en vond er een onthoofd lijk in, dat reeds in gevorderden staat van ontbinding verkeerde. De armen en beenen van 't lijk schenen er met geweld afgerukt. De visscher ging onmiddeflijk den policie-kommissaris verwittigen; deze kwam ter plaats en bestatigde dat de romp gehuld was in dagbladen van daags te voren. Zon-der twijfel lag het pak dus slechts een dag op het zeestrand. Men is er niet in gelukt het verminkt lijk te herkennen, doch men vermoedt dat het-zekere Ernest Havas is, een hongaarsch bankier die den 26 maart te Niaza in geheimzinnige omstandigheden verdween. Het procès Caillaux-Calmette te Parijs M. Caiiiaux getuigt Zitting van Dinsdag De zitting van gister werd ten 12 u. 15 geopend. Mad. Caiiiaux werd tusschen re-publikeinsche waehten in den box der be-schuldigden geleid. Zij heeft een goeden nacht gehad. DE GETLIUEN De voorzitter M. Albanel zette het ge-tuigenverhoor voort. M. Lirac, bediende in den « Figaro » heeft mad. Caiiiaux ontvangen ; hij wist niet wio de bezoekster was. Toen hij de revolverschoten hoorde knallen liep hij het bureel binnen, en vond M. Calmette ster-vend op den vloer uitgestrekt. Hij nam mad. Caiiiaux bij de polsen. M. ÎSTicot, bediende in den « Figaro », heeft mad. Caiiiaux bij M. Calmette binnen geleid. Hij ook wist niet wie de bezoekster was, daar zij hem haar visiet-kaartje, in eenen omslag gesloten, over-handigd had. Toen de revolverschoten knalden, liep hij het bureel binnen : «Vrees niets, zegde mad. Caiiiaux hem, ik zal u geen kwaad doen, ik ben mad. Caiiiaux en ik heb hier zelf gerechtigheid gepleegd. » Mad Caiiiaux antwoordende op eene vraag van den voorzitter, zegt klaar deze woorden gesproken te hebben. M. P. Bourget wordt dan binnengeleid. M. PAUL B0LRGET AAN DE GETUIGENIS M. Paul Bourget bevond zich in het bureel van M. Calmette, toen mad. Caiiiaux den omslag met haar visietkaartje deed brengen. Wanneer M. Calmette het kaartje zag, was hij aangedaan. ^p zijne vraag liet de heer Calmette hem het visietkaartje lezen, doch sprak den naam van M. Caiiiaux niet uit. M. Bourget zegde tôt M. Calmette : « Gij gaat haar niet ontvangen. Wat mag zij u te zeggen hebben ! » Hij antwoordde : « Ik mag de vrouw niet vt'êigeren. » Hij deed zé dan binnentreden. Getuige zegt ook dat M. Calmette nooit: van zin geweest is intieme brieven af te kondigen en vast besloten was Caiiiaux enkel op politiek terrein te bekampen. MAD. CAILLAUX NA HET BRAMA M. Girodeau, dagbradschrijver, bevond zich in de bureelén van den « Figaro » toen de moord gepleegd werd. Hij was ge-troffen door de buitengewone kalmte van mad Callaux, die riep : « Dat was het eenige middel om er een einde aan te stellen ! » Verscheidene bedienden van den « Figaro » komen getuigen, dat de naam van mad. Caiiiaux voôr de moord niet uitge-sproken geweest- is en men enkel na de moord wist dat de bezoekster de vrouw van minister Caiiiaux was. TU S S CHEN G E VAL Mad Caiiiaux heeft steeds het tegenover-gestelde beweerd en hield nu nog staande dat zij in het wachtsalon over haar en haren man op minachtende wijze hoorde spreken tusschen M. Voisin, publiciteitsagent van den «Figaro» en MM. Masson en Honoré, tekenaars van het dagblad. Deze drie getuigen komen verklaren dat 1 mad. Caiiiaux liegt en het woord Caiiiaux niet over hunne lippen gekomen is. Mr LABORI. — Mad. Caiiiaux moet het gesprek nochtans gehoord hebben, want zij is rechtzinnig op dees punt, zooals op vele andere punten. Mr CHENU. —• Ik zal over deze kwestie nu niet verder uitwijden, doch in mijne plei-dooi zal ik bewijzen dat mad. Caiiiaux niet rechtzinnig is. DE EEKSTE D0KTER !)IE M. CALMETTE ZAG IS... EEN DAlilîLADSCIIRIJVER M. de Poncetton, opsteller aan de «Figaro», en tevens geneesheer, wordt onder-vraagd over de eerste zorgen welke na den aanslag aan M. Calmette toegediend werden. Getuige zegt dat zij allen getroffen waren door de kalme houding van mad. Caiiiaux na de moord. Verscheidene dagbladschrijvers bevestigen ook dat zij uit de beste brou wisten dat M. Calmette geene intieme brieven van de be-tichte in zijn bezit had, maar enkel politieke-dokumenten, onder andere het dokunient Fabre over de kwestie Rochette. Een getuige had Mad. Caiiiaux bij de polsen gegrepen. Zij zegde evenwel : «Laat mij los, ik zal niet vluchten ». Aan M. Latzarus, opsteller van den «Figaro» had M. Calmette verklaard dàt hij na den brief « Ton Jo » én het document Fabre, niets meer bezat om af te kopdigen tegen Caiiiaux. M. CHENU, verzoekt den heer Latzarus ook te spreken over het document Fabre en Mr Chenu zegt o. a. woordelijk : <: In de oogen van de burgerlijke partij is de vrees voor de openbaring yan het document Fabre de ware reden van de misdaad geweest. » Daarop staat mevrouw Caiiiaux op en houdt een soort pleidooi om te betoogen, dat zij de openbaarmaking van het document in het geheel niet vreesde. Zij geeft daarvoor verscheidene reden o^ o. a. als^escite reden, dat de hoofdzaken uit het document reeds bekend waren en men er dus geen vrees vooi behoefde te koesteren; ten tweede, dat zi; overtuigd was, dat de roi van haar man ia de zaak-Rochette geheel onberispelijk was. Op dit oogenblik, bij half drie, leest de griffier de getuigenissen voor van eenige af-wezige personen. * De zitting wordt ten 2 ure 45 opgeschorst en ten 3 ure 15 hernomen. GETLTGENIS VAN M. CAILLAUX Vervolgens werd M. Caiiiaux ondervraagi Deze begint te vertellen dat hij, getrouwi; zijnde met Mad. Cueydan, betrekkingei. kreeg met Genevieve Rainouard,de betichte. Vreezende dat brieven zouden verloren ge-raken, vroeg hij ze terug om ze te verbran-den. Alvorens dit te doen, bewaarde hij zf nog een paar dagen. Toen hij ze wilde terug-nemen waren zij verdwenen. Hij verdachù zijne vrouw ze weggeaomen te hebben en vroeg onmiddellijk de echtscheiding. Later kreeg.hij de brieven van zijne eerste vrouw terug, die hem verzekerde er geen© kopij van genomen t-e hebben. « Ik bekwani de echtscheiding, ging hij voort, en trouw-de met Geneviève Rainouard. 1k werd dan minister in verscheidene ministeries, die elkander opvolgden, en toen begonnen de aanvallen van den «Figaro». De brief «Ton: Jo», die ik verbrand meende, werd afge-kondigd in den «Figaro» en men verzekerde mij dat er nog andere brieven gingen volgen. In Januari 1914 verwittigde mijn-heer Barthou mij dat mad. Gueydon hem op een avond, onder eene gazlantaarn, verscheidene intieme brieven getoond had., Ik vertelde dit aan mijne vrouw. Den 16 Maart verscfieen de brief «Ton. Jo». Men had mij verzekerd dat andere brieven gingen volgen. Mijn© vrouw was er zeer door getroffen en verklaarde mij dat zij raad ging vragen aan M. Monier. Dien morgend begaf ik mij naar den minister-raad. Na de zitting sprak ik met M. Poin-caré over de aanvallen van M. Calmette en zegde hem : «Indien Calmette voortgaat met mijne brieven af te kondigen, zal ik hem vermoorden. » M. Poincaré raadde mij aan mijnen advokaat te raadplegen, wat ik dan ook deed, en deze, Mr Bernard, be-loofde mij bij M. Calmette aan te dringen om de aanvallen te doen ophouden. Na het onderhoud met M. Poincaré bc~af M. Caiiiaux zich naar zijn ministerie, waar zijne vrouw hem 's midda.gs kwam athalen. Zij vertelde toen dat M. Monier geen middel zag om de aanvallen van M. Calmette te doen ophouden. En Caiiiaux, in plaats van zijne vrouw gerust te stellen, zooals M. Poinca.ré hem gerustgesteld ^had, hitste haar nog meer op met te zeggen : « Ik zal Calmette den kop verpletteren. » « Miine vrouw vroeg mij of mijn besluit vast stond en wanneer ik het ging ten uit-voer brengen, waarop ik antwoordde: dai-zal op tijd en stond gebeuren. 's Namid-dags vertrok ik naar den Senaat, en daai vernam ik het ongeluk.» Caiiiaux ging seffens naar het policiebu-reel en vroeg zijne vrouw : « Maar wat hebt ge nu toch gedaan? Gij hebt hem toch niet gedood ? » — « Neen, antwoordde zij, hij zal slech's gekwetst zijn, ik wist niet meer wat :k deed. » Zich tôt de gezwoornen wendende, ver-vorderde Caiiiaux : « Ik had mijne vrouw moeten verbieden zich met deze zaak te be moeien. Ik mocht ook in hare tegenwoor digheid de bedreiging jegens C'aïmette ni'er uitgesproken hebben, want dit heeft hast hoofd op hol gebracht. Ik heb er groot spijt over. » Breedvoerig wijdt M. Caiiiaux uit over de dokumenten die hij zegde te moeten vreezen. Hij wees op den zenuwachtigen toestand waarin zijne vrouw zich bevond. M. Cailla.ux sprak over de verdachtma-kingen die men tegenover hem heeft geuit, en ook als zou hij een landsverrader zijn. Dat ailes hoopte zich op. M. Caiiiaux vroeg om 4 u. 30 m. eenige oogenblikken te mogen rusten. Hij naderde de box der beschuldigde en kuste zijne vrouw de hand. Nadat de zitting hernomen werd en er over het verslag Fabre gesproken was, sprak M. Caiiiaux over de « Figaro ». DE «FIGARO» O HANDEN BER DUIT-SGHE FINANCIERS M. Caiiiaux houdt zich nu onledig met de finantieele politiek van de « Figaro ». Wanneer M. Calmette in 1901 het bestuur van het blad in handen nam was het in 't bezit van groote duitsche financiers. Met bijtende stem spreckt h'j over de werking van «Le Figaro». Hij -spreekt tegen een veldtocht tegen eene vrouw gericht. Op die wijze heeft de politiek als spreuk genomen : « Oog voor oog, tand voor ta-nd ». Goed, als dit man tegen mail is, zoo besloot M. Caiiiaux. EENE JiONFRONTATIE GEWELDIG TUSSCHENGEVAL M. Caiiiaux vraagt om met M. Latzarus, opsteller vaji de « Figaro » gekonfronteerd te worden, die over diploinatieke stukken heeft gesproken. M. Latzarus spreekt over zijn patroon die hij beminde en die, zegt hij, M. Cailiîkis) heeft doen yermoorden. (Deze woordsa

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.