Crukster-U itge eîster jjaia: ISiaaîschappij H ET LÎCHT bestuarder; p. DE VISCH. Ledeberg-Oenl . . REDACTIE . . ADMINI5TRATIE [:OOG?OORI. 29, GENT Orgaan der Be/gfeche Wepkliedenpapfif. — Yerschsjneiïde alk dagen. ABONNEMENTSPRIJS BELQIE Drle maanden. . » , , fr. 3.24 2es maanden < , . , . fr. 6 50 Een jaar. fr. 12.5& Meo abonneert ricti op aile postburcelet DEN VREEMDE Drte maandcn (dageîijk» verzonden). fr. O.Tt Bekendmakingen 1. leder bezitter van fotografie-toestellen, van niet belichte platsn en films moet in bezit zijn vau eene vergunning der Kom-mandantui.2. Deze vergunning voor liet bezitten van de aangemelde toestellen, van niet belichto plateu en films raoet op de Kommandan-tmir Gent, ivouter, 28, afgehaald worden in den tijd van 8 tôt 11 uur 's voormiddags en 4,30 tôt 6,30 uur 's namiddags. Er moeten verschynen den 12 November aile personen wier uaam begint met de letters A en B. den 13 November : de letter 0. den 14 en 15 November : de letters D., l>a. - Def den 16 November : de letters Deg. — D, slot. den 16 November: de letters E., F., G, den 17 November: de letters H., J., K. den 18 November: de letter L. den 19 November: de letter M. den 20 November : de letters N., O ; P., Q. den 21 November : de letter R. den 22 November : de letter S. den 23 November : de letters St., Sch., T., u , ^ ^ den 24 November : de letters V — Vanz. den 25 November : de letters Ven — V, slot den 26 November : de letters W — Z. De tôt aanmelding verplichten met uit- ïondering der beroeps-fotografen hebben 'hunne toestellen, platen en films mee te 'brengen. • 3. He.t bezit van fotografie-toestellen, van niet belichte platen en films zonder schrif-telijke vergunning, wordt na den 28 November 1915 gestraft. 4. De vergunning voor het bezitten van fotografie-toestellen, van niet belichte platen en filma, geeft den bezitter geen recht te fotografeeren. Het fotografeeren is met uit-zondering van beroepsîotografen, voor aile ingezetenen verboden. > 5. Wanneer beroepsîotografen eene vergunning voor 't fotografeeren wenschen, moeten zij tôt 12 November bij de Komman-dantuur, Kouter, 28, een met redenen om-kleed schriftelijk verzoek indienen. 6. Iedere verandering van bezit der foto-grafie-oest*llen, der niet belochte platen en films moet door den kooper en verkoo-per, dat wil zeggen, door den voormaligen bezitter en den opvolgenden bezitter, aleer de koop, verkoop of verandering van bezit voltrokken wordt, ter goedkeuring en aan-vulling der lijsten bij de Kommandantuur aan te geven. 7. Iedere overtreding dezer verordening hetzij met voorbedachten rade, hetzij door iîalatigheid (§ 1 tôt § 6), alsook iedere overtreding of aansporing tôt overtreding wordt, in zoover de wet- geene strengere straffen eischt, met eene boete tôt 2000 Mark of met eene gevangenis gestraft. Beide straffen kunnen ooî: gelijktijdig toe-gepast worden. Bovendien kunnen de toestellen, platen en afdrukken verbeurd ver-klaard worden. Gent, den 6 November 1915. De Etappen-Kommandant. "%■ ^ $ Voor het opzamelen en verladen van eikels, kastanjes en beukenoten "orden vol-gende bedragen fcoegestaan, welke aan de troepen of aan de bevolking in gereed geld of met «ewijs van opeisehing» voor levens-en voedermiddelen uitbetaald worden. Yoor eikels 14 Mk de 100 kg. Voor kastanjes 11 Mk de 00 kg. Voor beukenoten 45 Mk de 100 kg. De vruchten zijn af te leveren aan de «Giitersammelstelle» Gent-Dampoort. (Wi. T. N. 11748). Gent, 4 November 1915. De Etappen-Kommandant. Ivm De veronderstelling is dat de kleine jndernemingen in zekere beroepen, aan cîen aan val van het kapitalisme hebben | kunnen weerstaan, zooals in de bakke-' njen, de schoenmakerij, de bouwkun-dige nijverheden enz. Deze meening, laat het ons maar on-middellijk zeggen, is valsch ; de statis-tiek geeft hier een onjuist denkbeeld van de werkelijkheid. De volgende bladzijden zijn gewijd aan het leveren van dit bewijs. Vooreerst moeten wij vaststellen dat de ttoee nijverheidsoptellingen van 1846 en 1896 gescheiden zijn door een tijd-perk van 50 jaren. Het is wel mogelijk dat de ambachtslieden, geklommen zijn tôt een zeker jaar en dat zij daarna in getal verminderd zijn. Het cijfer van 1896 kan verheven zijn boven dat van 1846, alhoewel er eene vermindering heeft plaats gehad, bij-voorbeeld sedert 1890. Zulks is het geval in de kloefnijver-heid, die op het eerste zicht eene opklim-» mende beweging schijnt te volgen. (Het getal der bazen-kioefkappers is vermeer-derd met 154 per honderd). Maar in werkelijkheid zijn de kloef-kappers-, die voor eigen rekening wer-ken of voor de rekening van een patroon, worden van dag tôt dag zcldzamer. Deze nijverneid die in 1846 in hare kindschheid was, ontwikkelde zich lan-gen tijd, maar later onderging zij het lot van aile andere stielen. Sedert jaren doorworstelt zij eene crisis ; overal treft men veel déserteurs aan. De onvoldoendheid der statistiek 'Pruit nog uit andere oorzaken, dan deze opgegeven voor de kloefnijverheid. fn vele beroepen blijft de ambachts-®an, onteigend door de fabriek, trots zijne minderheid, trots de onmogelijk-heid voor hem om nog de concurrentie het hoofd te bieden, toch nog gedurende zekeren tijd aan zijnen stiel getrouw. Nemen wij de schoenmakerii als voor- beeld. . 1*8 Brussel kunnen d« schoenmakers geen ernstige concurrentie meer doen aan de loopende artikels van het meca-Qisch fabriek. Et blijft aan de brusselsche schoen-makerij niets ?r.ders over dan het luxe-artikel en bijvoeglijk het verzorgd arti-kel.Te Leuvsn zouden veel schoenmakers geiukkig zijn, otn 1500 fr. per jaar te wmnen. 'erscheiclene benijden het lot van den ;Werkman, die ziçh niet te bekommeren iaeeft ow twuf^iachtitte «chuldbrieven te. doen binnenkomen, om geld te hebben om zijne wissels te betalen, maar die ze-; ker is van zijn volledig loon te ontvan-t gen op het emde der week. t De stiel is niet meer voldoende om den mensch te voeden ; men moet er andere werkzaamheden bijvoegen. Zekere schoenmakers spelen des zon-dags barbier, bijgevoegde facteurs, kof-fiehuis- en restauratiebedienden, enz., 1 enz. Anderen houden eene herberg, een 1 kruidenierswinkel of doen in het linnen-goed of in iets anders. Weer anderen zouden in de behoeften 1 van het gezin niet kunnen voorzien, zonder de bijdrage verdiend door den ar-: beid hunner vrouw. Wij merken hetzelfde verschijnsel op 1 ts Lier. Vele schoenmakers oefenen een tweede bedrijf uit naast hunnen stiel ; [ zij houden voor het grootste deel een ma-gazijn van ellegoederen, van groenten of eene herberg. De crisis woedt 00k in de kleine ge-meenten.Tâ Oostenda hebben verscheidene kleine patroons-schoenmakers, hunnen handel moeten opgeven om terug werk-lieden te worden. Te Ssottegeïîl verliest de groote schoenmakerij terrein, omdat de werk-lieden op de hoogten niet rneer zijn van : hun vak.- Te Ath verdwijnt de schoenmakerij meer en meer. ; ' Te Oiest is de stiel in verval, uit oor-i zaak van de concurrentie hun aange-daan door de groote mekanische : schoenfabrieken. ' Ta JVîoïl neemt de schoennijverheid af j van dag tôt dag. Te ftiechelen zelfden teestand. T® He?ve is de strijd die de kleine stiel : moet voeren, boven zijne krachten. Zon-: der kapitaal, zonder krediet, stuit hij op d^ mekanische concurrentie en op deze der groote ondernemingen. Te Luik is de schoenmakerij verlaten, ' omdat de werkiieden aangetrokken wor. 1 den door de grootnijverheid, uit oorzaak der hoogere loonen die zij betaalt. De kinderon diç het bedrijf hunner ouders voortzetten worden langs om zeldzamer ; te Brussel en te Leuven ma-ken zij de uitzondering uit. Schier allen kiezen een ander vak. > Het bekomen van een plaats aan de : administratie van den Staat is namelijk de verzuchting van een groot getal van 1 hen. 1 De schoenmaker vervalt dus tôt den > Jjrang van scboenlapEer, £ Sfaasei kennen de kleine geruï-neerde patroons zich niet te goed, om de produkten der fabrieken zelven te re-pareeren.Het zelfde gebeurt in Antwerpen. Immers de tabxicken aanvaarden wel repa-ratiën maar zij doen ze zelven niet. De statistiek bewiist dus, dat het verschijnsel van verval algemeen is. (Wordt voortgczet.) F. H. N.-B. — Al deze inîichtingen zijn offi-cieel en getrokken uit het Onderzoek der Nationale Commissie, zoowel het onderzoek geschreven, als gesproken. Zij zijn dus niet in twijfel te trekken. âliaoakiS VQoruit „ Tegen 1 December zal onze jaarlijk-sche almanak verschijnen ; het is zooals naar gewoonte een zeer verzorgd boek-deeltje dat zeer welkom zal zijn. Verleden jaar verscheen het niet : de oorlog overviel elkeen. Deze maal bevat het niet alleen de be. langrijke gebeurtenissen van 1913-14, maar 00k, dag voor dag de groote oor-logsgebeurtenissen van 1914-15. Het is dus een waar document dat elkeen zal willen bezitten. (De prijs is van 15 op 20 eentiemen moeten gebracht worden, gezien de prijs van het papier met 60 % en deze van den, inkt met 100 % is geklommen). Van nu af kunnen de verkoopers hunne bestellingen doen, zoodat wij de oplage daar of omtrent zouden kunnen bepalen. « Hat Ltohi » 29 Hoogpoort, Gent. In de Vlasnijverheid « DE GAZET VAN BRUSSEL » EN HET VOjuLEDIG ST0PZETTMN DES VLASSPINNERIJEN In De Gazet vau Brussel vaji 27 Cktober ▼inden wij een artikel dat handelt over den toestand der gentsche vlasnijverhoid. Wij willen er eenige Lrokken uit mede-deelen omdat de briefwisselaar aan de vlasnijveraars zegt wat zij moeten doen als hunne fabrieken worden stop gezet bij ge-"brek aan grondstof. Eet begin van het artikel is een algemeen overzicht over de vlasnijverheid en de fabrieken die reeds stil vieler — eene herhaiing dus van het wekelijks overzicht ia on» blad, — alsook de opsomming der patreaea di« reeds «edert maanden eene ■wekelijkscho rergoeding geven aan hunne werkiieden voor ^edeeltelijk of volledig werkverlet. Ziehier rerder een uittreksel uit het artikel, welks gelijke wij nog ni«t vondea in welkdanig dafbiad. c Stellig, het is een gekend feit, dat de rerschillend» vlasnijveraars miilioonen frank te goed hebben voor opeisehing van gesponnen garens, maar die millioenen zijn niet verloren, verre van daar, en zullen eens door Duitschland uithstadld worden, en, ik herkaal het, wegens de orergroote winsten .in vroegere jaren verwezenlijkt, mag nu wel eene opofferinjj r*.a de nijyer-aars geëiseht worden, epoffering die ik, vooral vanwege de kleine fabrikanten, niet wensch te onderschatten, en die, waar rij zich reeds gelden laat, door de gansche bevolking dankbaar naar waarde wordt ge-schat.» Wij zullen mîsschien dezen winter in de gelrgenheid zijn ons te overtuigen of schatrijke vlasfabrieken als La Lys en La Linière Gantoise, bij eventueelen werkstil-stand, tegenover hun duizenden werkiieden deeelfde menschlievende maatregelen zullen treffen als tôt hiertoe de werkhui-ztn van minder belang. Want, als 't gebrek aan grondstof voortduurt, dan behoort een volledig stilleggen van den arbeid in de nog werkende • lasfabrie-ken tôt de gebeurlijkheden der naaste toekomst. Als dan de,. t»enduizend vl&s-bewerkert die nu nog enkel# uren per week in de versehillende vla«fabrieken wsr-ken mogen, met hun talrijk eezin vau aile broodwinninj worden beroofd, dan is dat een loger van 40.000 menschen te meer, waarvun het onderhoud teu la«4e v*it rtn de stad en het Nationaal Komiteit. Al leg-gen de openbars b«esturen zich voor deie ondersteuning zwar» offers op, toeh is dit niet voldoende, toch mag dit niet roldoende zijn. Als men niet wil dat na dezen oorlpï onze talrijke en eerlijke werkersbevolking ten gronde ga door zorg sn verdriet, maar vooral door envoldoende voeding door lichamelijke ontbsrinç en uitputting, als men wil dat in de talrijke fe^innen der cn-gelukkige vlasbewerksters de kindersterfte niet nog vreeselijker woede dan v6<5r den oorlps, als men ten slotte wil dafc, gansçh onze frissche en sterke jaugd op de slagvelden van h,et Westen zich nog langer moet laten 'àitmoorden voor een pro-blematisch belang, ten minste het hier op-groeiend geslacht niet door nood en ellen-de verzwakke en ontaarde, 3at dan de schatrijke fabrikanten, die in het zwee-gende Gent hun kolossale fortuinen naast het ailerlaagste ellendeleven van sloppen en stegen hebben opgestapeld, hun gedul-dig Vlaamsch werkvoik van nu af gerust stellen voor de toekomst. i> De schrîjver heeft overvloed van gelijk wanneer hij ; egt — en dit hebben wij reeds tôt vervelen toe herhaald — dat de gentsche vlasnijveraars zich wel eene opoffe-ring mogen getroosten van de overgroote winsten in vroegéro jaren verwezeniijkt, om bij het volledig stopzetten hunner fabrieken de werkiieden ter hulp te komen. 't Is toch zonderling dat er eerst groote rampen moeten voorvallen, aivorens wij in de pérs hulp krijgen om de waarheid te be-vestigen in 't belans dier arme .bevolking. In aile loonstrijden, werkstakingen voor werkurenvermindering en andere eisehen, liet men ons alleen ; d© liberale en k&tho-lieke pers schold ons ,uit voor al wat vuil en slecht was, omdat wij de verdediging op ons namen van die ongelukkige vlas-bewerkersbevolking, om meer welstand en geluk voor haar te veroveren. En wat was die loonsverhooging dan nog die de vlasnijveraars toestonden aan hunne arbeiders? Eenige centeu in de week, want in sommige fabrieken dierf men 66 halve eentiemen... of een loonopslag van 16 centen geven ! Toekomend jaar is het twintig jaar ge-leden dat er in den schoot onzer vakver-eeniging een bestendig sekretariaat werd gesticht om vrija mannen te hebben, die zich uitsluitelijk bezig hielden met de be-langen van ons volk. Wij mogen zeggen dat wij ons volk hebben leeren denken, zulks door de millioenen vlugschriften en brochuren waarin wij over hun toestand en over de groote winsten der gentsche vlasnijveraars spraken. Als belooning kregen wij, zooals wij reeds zegdeo, van de liberale on kleri-k&le pers spot, verdachtmaking en brood-roof voor onze goede inzichten. J. SAMYN. ÉE de Asrdsppiikwsstie Nu er zooveel wordt gesproken en geschreven over de aardappelkwestie, vooral van wege personen die te weinig op de hoogte zijn van dergelijke aangelegenhe-den, om zich behoorlijk rekenschap te geven van de kosten en bezwaren met de landbouwvoortbrengst verbonden, zal het wellicht niet overbodig zijn een bevoegd m an der praktijk aan 't woord te laten. Zijne bedenkingen werden aldus samenge-vat. na de lezing van ons opstel over de onderhavigie kwestie, de verledene week verscheuen : De opbreRgst van 16.000 kgr. groote en 4.000 kgr. kleine knollen, per hectare, zooals voor de berekening aangenomen, mag men slechts voor een goed ge.lukte partij aardappels aannemen. Maar hoeveel mis-lukte partijen zijn er niet goweest, die nu ge«ne 10.000 kgr. opgebracht hebben? Daarbij nog hoeveel knollen zijn er uiet gestolen, bijzonderlijk in den omtrek der steden en groote gemeenten? Ik voor mijn deel ben er voorzeker 3 tôt 4.000 kgr. aldus kwijtgeraakt, waaronder al de kleine op eene partij land van 70 aren. Dan nog krijgen wij dagelijks bezoek van 10, 30, somtijds tôt 30 behoeftigen, die 00k a,l met wat pataters moeten tevreden ge-steld worden. Nu 00k stellen wij veel bederf vast onder de aardappels die weggelegd worden voor bewaring : wel 50 kgr. per duizend zijn ziek geworden. Nog iets : wie maakt den prijs der aardappels? Men komt aanbieden en wie_ laat zich niet bekooren door hooge prijzen 1 Wanneer een boer 100 frank meer aanbiedt om een stuk land in pacht te krijgen, wat doet de eigenaar? Die bedenkingen van «en landbouwer uit het kanton Oosterzeele, dus nog uit de goede, leemaehtige landstreek, toonen ge-noeg hoe het gesteld is met de opbrengst. Velen die vreemd zijn aan het landbouw-bedrijf, beelden zich in dat de aardappel dit jaar zoo overvloedig zijn als in 1914, en dat ze derhalve van zelf goedkoop zouden moeten wezen. De werkelijkheid is echter geheel anders. Bij vele landbouwers is de voorraad klein, bij zoover dat menig landbouwer zijn aardappels slechts levert op roorwaarde, dat meo er wat meer kleine onder moet aanvaarden dan verleden jaar, omdat hij er anders niet genoeg eeft, of omdat zijn verkensstaîlen bijna leeg staan, zoodat hij ze dan chs verkens niet kan voe-deren. Ongetwijfeld zullen echter nu de kleine aardappels bij velen welkom zijn voor het hoornvee, dat het reeds niet te breed heeft, en wat zal het dan zijn wanneer de dieren op stal moettn blijven t Wij kumnen er nog bijvoegen, dat de evenredigheid kleine aardappels dit jaar _yeel 'grooter is d&a de sorige jarenA een bewijs te meer dat de opbrengst veel te wenschen heeft gelaten. Bij gebrek aan krachtvette en met de langurige droogte van verleden zomer, hoeft dit niemand te verwonderen. «'t Landbouwleven » P. D, O. Nota der Redaktie «Voornit». — De vra-gen die de landbouwer op het einde zijner bedenkingen stelt, geven veel stof tôt over-weging omtrent het spekuleeren. Solvay-de-Nijveraar » s Ernest Solvay is teruggekeerd uit de zwit-sersche Alpen, waar hij aile jaren eene «kuur» van eenige weken gaat doen, en heden zal hij zijn gewichtig ambt van voor-zitter van het brussel sch Comiteit van hulp en Vocding heropnemen. Een reporter van den «Echo de la Presse» is den uitstekenden menschenvriend te de-zer gelegenheid gaan ondervragen en in zijn verslag vertelt hij 00k het volgende over de bloeiende nijverhsid waarvan hij schepper en ziel is : Het was in het jaar 1861 dat Ernest Solvay vastberaden overging tôt het nemen van zijn brevet voor het fabrikeeren van de zoo-genaamd* ammoniaksoda, die geroepen was om eene Zoo voorname roi te spelen in verscheidene nijverheden. Eerst in het jaar 1865 kon zijne eerste fabriek, deze van Couillet, in voile werking gaan, om eenige maanden later 1500 kilo-grammen soda per dag te leveren en har« voortbrengst onafgebroken te vermeerde-ren.Tôt hiertoe werd de soda voortgebracht volgens het stelsel van den franschen ge-leerde Leblanc, dat door Solvay overgeno-men was, en met hetwelke de îabrikatie-prijs op 280 fr. per ton kwam. In 1913 moet: het stelsel vsel verbeterd of door een ■ der vervangen zijn, want sedert is de briekatieprijs gedaald tôt 110 fr. per ton. wat de winst natuurlijk kwam verdubbelen. Over de heele wereld wordt er op onze dagen omtrent 2,000,000 ton ammoniakzoda verbruikt, waarvan de negen tienden gefa-briekeerd worden vogens het stelsel van Solvay, terwijl hij nog rechtstreeks mee-werkt aan de voortbrengst van de overige hoeveelheid. De bijzonderste sodafabrieken bevinden zich te Couillet, Havre en Framères in Bel-gië, te Dombasle en Giraud in Frankrijk, te Norwich in Engeland, terwijl er nog verscheidene werken in Duitschland, Oosten-rijk, Rusland en Amerika. In deze verschilende sodafabrieken worden thans ireer dan 35.000 werkiieden en bedienden gebruikt, terwijl de in 1870 ge-stichte inrichting van Tarangeville-Dom-bastle er voor haar deel ?500 telt. Wij hebben nog onlangs gelegenheid gehad eens uit te leggen welk gebruik Solvay maakt van de millioenen die hij als nijve-raar verdient en daar voegt de repofter nu huldebrengend bij dat de menschenvriend op eene bewonderenswaardige manier bij-springt om de ellenden te helpen leenigen die het onvermijdelijk gevolg zijn van den afschuwelijken oorlog. Os wiÉen dtr ïiiRiinkte lelpn De eerste bezending der voorwerpen door de Belgische verminkten vervaardigd,; is te Amsterdam aangekomen. Talr-ijke he-, stellingen werden aan het «liefdadig werk», ontvangen en er wordt veel naar gevraagd; zoowel in Nederland als in de vreemde lan-' den. De eerste expeditie welke gedaan, werd, is slechts het begin van eene gewich-, tige reeks van zendingen welke reeds gereed gemaakt worden. Het houten speelgoed is een werk dcor Mad. Fernand Franchomme gesticht, wat: sedert J'anuari 1915 in de ambulance van, het Koninklijk Paleis, aan de Belgische vîr-minkten onderwezen werd. Dit werk werd weldra eene afdeeling van de «Patriotisch*» Veraeniging der Belgische Vrouwen», welke sedert Augustus 1914 opgericht was, met het 00g om als bemiddelaarster op te tre-. den tusschen den individueelen goeden wil] om den arbeid, bestemd om de oorlogs^. weeën te verminderen. _ 1 . Achtereenvolgens zagen verscheidene -j deelingen het lichfc, zooals de afdeehng «Het houten speelgoed», welken den 15 April 1915 gesticht werd om den oorlogs- j verminkten werk te geven, na hen eerst iïi; een gemakkelijk werk te hebben ingewijd : de kleine schrijnwerkerij en het decoree-. ren van speelgoed. Deze afdeejing wordt door Mad. Fernand Franchomme bestuurd' met behulp der dames Paul Franchomme) en E. Dufossez, H. van Halteren, D. Speyer slsook door de heeren Georges la' Pas en Charles Serrurier.^ Het wordt in de Madeleinestraat, 49, vori vaardigd, in het vroeger gebouw van hefi Agentschsp Roussel, kostcloos door het Gemeeutebastuur daarvoor afgestaan. Tôt 15 Juli werd ailes met de haud verricht. doch toea ontstond de behoefte om heti werk te veïbeteren. Vier electrische machi-; nés werden voor de bewerking van het ho ut] ^ïnstallterd J1' <aar « N. 313 ?rijs per nommer : voor België 3 eentiemen, tooi dsn Vreemde S cenutmen TaïaJsoîs t Hailaott* ^47 - 4dfsiiniistrai9e <£â4S Zat«rdaq 13 NOVEMBER 1915

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.