38 §san* — a»www——— N. 234 Prijs per nummer : voor Belgie 3 centiemen, voor den ifreemde 5 centiemca TeS©fœ»8s ? SiénîaGftSe 247 «■ ^sfisglissstr'ati® 284i Zondap 23 @oyst 1©14 Orukatcr-U itgeefster ! SâînïfAaatschsppij HET LICHT , bestuardert jp. pE VIS CH . Ledcberg-Ocnt . . REDACTIE . ADMINISTRAT1E îiOOGPOORT, 29. GENT VOORUIT Orgaan dep Belgische WeMiedenpartij. — Verschijnende aile dagen. ABONNEMENT5PR1JS | -BELGIEDHe maanden. » • . , fr. 3.2$ Zes maanden • . ■ . fr. 6.50; Een jaar. ...... fr. 123Q' Men abonneert zich op al!e postbti»eçlea -J DEN VREEMDE Drie maanden tdagclijks verzonden). ..... tti Our^n De oorlog gewild door het kanitalisme * *4 ^ Op dit oogenblik ontbreken nog de vol- ledige en betrouwbare gegevens om vast -1 t» stellen, door wiens schuld ten slot-te net corlogsgeweld is losgebarsten. Of Oosten-nk dan vvél Rusland, Duitschland dan ,-el Frankrijk den lont in het kruit hebben t-eworpen, wij kunnen er nu slechts naar cisben. Maar dit weten wij zeker, dat het |raît, welks ontploffingen thans de gey heele wereld doen beven, is opgetast door Jjet kapitalisme, dat, door de tegenstellin-gea welke het tusschen de bankiers- en ondernemersgroepen van verschillende landen schept en versterkt, het oorlogsge-jraar heeft in het leven geroepen en ver-igroot. Onder welke leugen en met welke I jvoorstellingen ook de millioenen soldaten van vele landen nu het doodsgevaar tege-imoetga-an, het is (loor het kapitalisme dat Izij lot het wagon eu offeren van hnn levep worden gedwongëin. /S Bestrijders van het socialisme hebben tallooze nialen moeite zich gegeven, om van den socialistischen «heilstaat» afschrikwek-kende voorbeelden te ontwerpen. Thans Ijeeîfc het lcapitalistische stelsel, dat zij vereeren en verdedigen, geleid tôt een ! iiood en een jammer, waarbij vergeleken 'de verschrikkelijkste «heilst-aat»-voorstel-lingen liefliike idyllen schijnen. En duizen-; den die jarenlang het kapitalisme als het i 'beste der* mogelijke produktiestelsels hebben aanvaard, voelen in deze vreeselijke tijden tegen dat stelsel een nooit meer te kdwingen weerzin ontwaken en gaan met smachtend verlangen uitzien naar den | socialistischen dageraad. * & Ook het impérialisme en het militarisme I lien in deze dagen velen hunner vrienden t in vijanden verkeeren. 1 Jarenlang hebben de volkeren schier on-I ttetelijke offers moeten brengen op het | altaar van het militarisme. Hoevelo sociale f ïooden, groote volksgroépen teisterend, ook voorziening behoefden, altijd moest het militarisme véérgaan. Elk jaar slokte het millioenen en millioenen voor oorlogstoerustingen te water en te land, en elk jaar een grooter aantal. Dat moest, zoo boette het, voor den vrede. Slechts tôt den prijs van ongelenigde sociale ellende kon de vrede worden verzekerd. De volkeren 'hebben betaald en zij hebben ontbeerd, iroor den vrede. En nu hebben zij den ■ oorlog gekregen, met al zijn menschont-eerende verschrikkingen. Velen wordt het nu, door de harde les-■sen der gebeurtenissen, duidelijk, dat het militarisme den oorlog niet alleen niet heeft kunnen verhoeden, MAAR DAT HET DE UITBARSTING EU VAN HEEFT ^IIELPEN VEROORZAKEN. Onophoude-lijk is het, en in aile landen, door de sociaal-demokraten betoogd, dat de wed-strijd in oorlogstoerustingen, waarmee de mogendheden zich zelven en anderen dreig-den de ruïneeren, het oorlogsgevaar àldoor vergrootten in stede van den vrede te ver-zekeren. De wereld ziet het nu en zij on-dervindt het tôt haar verbijstering thans van de reusachtige oorlogstoerustingen alleen dit als resultaat, dat de verwoes-.tingen en de ellende door het krijgsgeweld nu aangericht met krachtiger en talrijker strijdmiddelen, dan waarover ooit te voren "werd beschikt, vele malen erger zijn dan eenige yorige oorlog ze te zien gaf. * * * Als straks, na eenige weken of na eenig© maanden, de kanonnen tôt zwijgen zullen zijn gebracht, zullen deze lessen vruchtten moeten dragen. De beweging van hen, die de kapitalistische tegenstellingen willen doen plaats maken voor de internationale socialistische broederschap, moet dan dui-zenden en duizenden tôt zich trekken. Het streven of de dan voorloopig schaarsch ge-worden staatsgelden te besteden voor het herstel van het ekonomisch leven en voor het lenigen van den weergaloozen socialen noodj in plaats van over toerustingen tôt nieuwe menschenslachting, moet in aile landen met ongekende forschheid worden versterkt. Maar zal dit gebeuren, dan is het noodig, dat onze partij en dat aile strijdbare arbei-dersorganisaties den oorlogstijd en de eko-nomische krisis glansrijk doorstaan. Wat ook in dezen angstvolien tij.d te gronde moge gaan, wat ook moge worden vernieid en vernietigd, de sociaal-demokratie, ineer dan ooit de lioop van de lijdende mensch-heid. moet ongebroken blijven. Dit kan gelukken, aJs allen die ooit het roode vaandel trouw hebben beloofdj die belofte nu, trots aile moeilijkheden, streng ver-vullen ! Leve de sociaal-demokratie ! Leve de partij van wereldvrede en vol-kerenverbroedering ! De toastand der stedsn, ingersomen door den vijand Welke is de toestand, in opzicht van fecht, der steden en der streken, ingeno-taen en bezet door het vijandelijk leger? be heer Nijs, leeraar van internationaal fecht, antwoordt als volgt op die vraag : « Volgcns de conferencie in 1874 te Brus-kel gehouden, mag het bezettende land zich enkol aanzien als beheerder en vruchtge-bruiker der openbare gebouwen, onroeren-ie goederen, bosschen en landbouw, uitba-iingea behoorende aan den vijandelijken Jtaat welke zich in het bezette land bevin-ïen ; hij moet de fondsen dier eigendommen frijwaren en ze beheeren volgens de regels fan het vruchtgebruik. « De vredesconferentiën van Den Haag tiemen dezelfde zienswijze aan. « In de wetenschappelijke theorie, welke kgenv,'oordig heerscht, verleent het feit dei tezetting geen hoegenaamd recht van soe-fereiniteit, maar het staken van den weer-itand, eenerzijds, de aanwezigheid van het jndringend leger, anderzijds, leggen aan net leger en de regeering welke zij verte-Senwoordigt, eene hoeveelheid verplichtin-ien en rechten op welke hoofdzakelijk voorloopig zijn. « Uit hoofde der < wetten van den oorlog w lande », aangenomen in 1880, strekt het fezag van den indringenden bezetter zich énkel uit tôt het gebied, waar dat gezag fevestigd en in staat is uitgevoerd t© worden. Volgens het wetboek, wordt een bezet çrondgebied enkel na het eindigen van den Oorlog als veroverd aanzien ; tôt op dat Oogenblik oefent de bezettende Staat enkel ten feitelijk gezag uit dan slechts voorloopig.« In het wetboek wordt gezegd, dat een Krondgebied aanzien wordt als bezet, wan-Oeer ingevolge van zijnen inval door de 'iiaudelijke legers, de staat waarvan he1 Çebied alhangt, feitelijk opgehouden heeft 'r een regelmatig gezag uit te oefenen ec »t de invallende Staat bij machte zij er de frde te handhaven. De voorwaarden waar-n dat feit zich voordoet, stellen de uitge-itrektheid en den duur der bezetting vast.i Maar het is noodig hier de woorden te 'crhalen, in 1874 uitgesproken door der ®eer August Lambermont, afgevaardigdf België bij gezegde conferencie: «Wal ^ gezag, de macht van den bezetter be-*eît, zegde hij, delen, om het geza-g, de macht uit te oefenen, wezenlijk bestaan en voldoende zijn, eenè kwestie welke ook groote moeilijkheden oplevert: « de veronderstelling is niet aangenomen. » « De bezetting geschie'dt doorgaans niet in eens en in haar geheel, zegde hij nog ; er wordt soms meer of min lang weerstand ge-boden en die weerstand eindigt maar bij ge-deelte en dikwijls op langzame wijze. « Hij deed opmerken dat, uit hoofde der snelheid van de krijgsbewegingen in o'e nieuwe voorwaarden, waarop den dag van heden oorlog wordt gevoerd, er onderbre-kingen en leemten in de bezetting kunnen zijn. In dezelfde conferencie te Brussel gehouden, deed baron Jonini, afgevaardigde van Rusland, opmerken dat de bezetting eener stad of streek door een vijandelijk leger een toestand z'ijnde in feite en niet in rechte, indien de bezetter nog bij machte is zijn gezag uit te oefenen, er wezenlijk bezetting is en dat, zoohaast die mogelijkheid niet meer bestaat, de bezetting ophoudt. « De oorlogebezietting strekt zàch uit, niet alleen op het land- of grondgebied, maar ook op het water en in de lucht. > Bericht Onze lezers moeten niet ver-wonderd zijn als zij hun blad heden op êen ongeregeld uur zouden ontvangen en misschien binnen korten tijd niet meer besteld worden. De berichten komen ons zeer moeilijk toe en van zoohaast de Duitschers te Gent zijn, zullen zij misschien doen wat zij te ! Luik deden : BELETTEN DAT DE B LADEN [VERSCHIJ-NEN.Gister konden wij terug onze verzendingen doen buiten Gent, uitgenomen voor de ste-den die op de liinen Brussel en Sottegem" liggen. N.-B. — Dit nummer telt 6 bladziiden. f Europeesche Oorlog Vertrouwsn in den einduitslag Men hoort dikwijls zeggen : « De duitschers zullen terugkeeren, zij zijn on-telbaar, zij zullen ten slotte overwinnen en wij zullen bezwijken, trots onze be-haalde triomfen. » » « La Flandre Libérale » antwoordt daarop : Gelooft de zwartzieners niet die zich aldus verontrusten. Sedert veertien dagen doorloopen wij de belgische lij-nen. Wij hebben de fransche troepen gezien. Wij zagen den engelschen staf. Wij hebben mets anders ontmoet dan opene, besliste en mannelijke gezichten, vol hoop en vertrouwen, vol van vastei beslistheid. Wij bevonden ons te midden van een regiment dat erg beproefd is geworden voor Luik. Geen enkele soldaat die zich vermoeid toont. De duitschers hebben het getal, wij ook, dank aan de hulp der fransche .troepen. Wij hebben eene andere superioriteit, deze der waarde onzer troepen. Zeker-lijk is het duitsche leger bewonderens-waardig .uitgerust, bevoorraad en ge-wapend.Maar onze soldaten hebben ook eene onvergelijkbare waarde aan den dag ge-legd.En er ontbreekt iets aan het duitsch leger dat den dag van heden meer dan ooit onmisbaar is in den krijg, dat is : eene ziel. Zeker vechten de duitsche officieren en onderofficieren met ijver. Maar de duitsche soldaat doet maar zijn plicht uit tucht en uit o^offering. Hij brengt geen vurigheid in den strijd, hij wordt niet gestuurd door een ideaal ; hij marcheert onder de bedrei-ging van den revolver. In die voorwaarden kan men slechts veldslagen winnen als men tien tegen een is. Wanneer twee duitsche gekwetsten te zamen zijn, doen zij den mond niet open. Zij zijn wantrouwend en vreezen de beteugeling. Wanneer zij aan hun eigen zijn over-gelaten, zijn er velen die denken gelijk de duitsche ruiter die gekwetst werd in den slag van.Haelen en die wild aan ons zegde, na de geneesheeren bedankt te hebben die hem verbonden hadden : — Beestige, verschrikkelijke oorlog! Ik wenschte wel dat de keizer hier ware , opdat ik hem mijne bajonet in den buik zou kunnen boren. Hoeveel zullen er niet zijn, die mor-gen ook aldus zullen denken. « La Flandre Libérale ». ni il De Luchtvaart in den Oorlog Diensfen, pvarsn en aanwsnding op list slapeld Het nummer van « Avia » dat gisfceren uitgekomen is, bevat een opstel over boven-staand onderwerp. We veroorlooven ons het volgende uit het artikel over te nemen : i Dit is de tweede oorlog waar de luchtvaart in betrokken wordt. De moderne, luchtvaart wel-te-verstaan, die van het vliegtuig en het bestuurba-re luchtschip. De vrije ballon heeft 1870 en '71 reeds meege-maakt, wellicht ook een anderen krijg, welke dan voor 't oogenblik aan ons geheu-gen ontgaat. Bij den Fransch-Duitschen, tijdens het beleg van Parijs, steeg Wilfrid de Fonvieille herhaaldelijk met zijn ballon Egalité omhoog, om verkenningen van de stelling der belegeraars to doen. En op 25 Novcmber verliet hij ten laatste, met drie anderen, de belegerde stad, om vier uur later veilig bij Lôwen te landen. De vrije ballon had en heeft echter zijn betrekkelijke onbestuurbaarheid tegen. Met dezen kan men niet zoo gemakkelijk gera-ken tôt de plek waar men zijn wil, boven het kamp of de stelling van den vijand, als met het bestuurbare luchtschip of vliegtuig. Eerst sedert deze bestaan, kan men van een t vierde wapen » spreken. Thans zal kunnen bli.jken welke de betee-kenis, de waarde ^van. het vierde wacen is.., De Balkan-krijg gaf nog maar weinig gel er-genheid om daarover te oordeelen. Aan dezen namen toch niet meer dan enkele ge-huurde, Fransche en Duitsche vliegtuigbe-stuurders — en geen enkel luchtschip deel. Bij den thans woedenden oorlog worden de diensten van Duitsche en Fransche, zoowel als van Belgische vliegtuigen gebruikt, ter-wijl er straks wellicht ook Engelsche, Oostenrijksche, Russische, mogelijk wel Servische aan te pas zullen komen. De na-tie welke over de grootste en best-toegeruste luchtvloot beschikt, heeft ongetwijfeld op de andere veel voor. Dus stelt men zich on-willekeurig de vraag : hoe staat het met de luchtvloten der striidende naties- 1 Wie ter beantwoor.ding van deze vraag op de dagbladberichten vertrouwt, zal bedro-gen uitkomen. Wij hebben o.m. gelezen, dat de Duitsche vliegtuigen geenszins voor de-Fransche zouden onderdoen. De berichtge-ver, die dit vermeldde, steunde zijn oordeel op de stelliff belangwekkende verrichtingen welke de Duitschers tijdens de laatste maanden hebben doen zien op record-vluch-ten als die van Basser en Landmann, Lin-nekogel en Oelerich. Deze beschouwing is echter uiterst oppervlakkig en de gevolg-trekking volkomen onjuist. Aan een mili-tair vliegtuig worden toch gansch andere eischen gesteld da-n aan een dat voor sport->d>oeleinden bestemd is. En het is Frankrijk dat zich, reeds eenige jaren achtereen, in het bijzonder op de volmaking van het mi-litair vliegtuig heeft toegelegd. Men heeft er zich in den laatsten tijd ijverig bezig gehouden met het maken van gepantserds vliegtuigen en daarmede resultaten bereikt welke in geen enkel ander land zijn geëven-aard. Nog kortgeleden is voor generaal Joffre, den in deze dagen veel genoemden chef van den generalen staf, een revue van pantservliegtuigen gehouden, aan welke met een aantal Dorand-tweedekkers werd deelgenomen. En de uitkomst der verrichtingen met deze toestellen was van dien àard, dat de geneiaal er zonder voorljehoud zijn goedkeuring over kon uitspreken. Hoezeer de overige groote mogendheden ■ Frankrijk in de laatste jaren nabij zijn ge-komen, de militaire luchtvaart van de Fransche natie gaat, al thans wat de bruik-baarheid der vliegtuigen betreft, die der, andere te boven. Het is zeer duidelijk dat. vliegtoestellen welke door pantserplaten tegen het vijandlelijk vuur worden be-schermd, voor de verkenning van grooter waarde zijn dan onbeschermde, daar de laatste steeds op vrij groote hoogte moeten blijven, wil men de kans dat zij getroffen zullen worden, ontgaan. Dat het met het tegenwoordig, speciaal ' daarop ingericht geschut geenszins onmoge^ lijk is een vliegtuig te treffen met een kogel van de aarde af gelost, blijkt uit de berichten die meldden, dat de Duitschers bij Wezel een Fra-nsch en bij Arsbeck een Engelsch vliegtuig zouden hebben neerge-schoten.Kan het Fransche-rijk, voor wat zijn vliegtuigen aangaat, als het best toegerust beschouwd worden, met zijn luchtschepen is Dutischland Frankrijk ver voor. De Duitsche militaire luchtschepen zijn grooter in aantal dan de Fransche, van welke men wel een heel lijstje kan aanleggen, doch geen andere opgave dan een die men be-denkclijk zou moeten inkrimpen, indien ge-vraagd werd hoeveel van de genoemde nog bruikbaar zijn. Het voornaamste <leel van Engeland's luchtvloot bestaat uit zijn watervliegtuigen. r Met luchtschepen is Albion nooit erg geluk-kig geweest en evenmin kan het getal der , r; vliegtuigen voor den dienst te lande, ; do' vergelijking met die van Frankrijk en! Duitschland doorstaan. Het Britsche volk} heeft terecht ingezieh, dat het zich éér voorJ een oorlog ter zee dan voor een krijg ta lande te wapenen had. ; Rusland bezit een, voor het oogenblik voldoende, aantal vliegtuigen, van welke vooral de groote Sikorsky's als vervoeîmid-del uitmunten. Zeer ongunstig is de toestand van OostenJ rijk's luchtvloot. De bestuurbare luchtsche-^ pen zijn vrij wel aile onbruikbaar, liggen,' afgetuigd in het kamp te Fischamend. Ea wat de vliegtuigen betreft... na jarenlang! de Lohner-tweedekkers boven aile andere def voorkeur geschonken en haast geen anderet dan zulke toestellen aangekocht te hebben,; heeft het legerbestuur onlangs plotseling) aanleiding gevonden om deze af te keuron' — zoodat het leger thans over een vrij_ groot aantal vliegtuigen beschikt, doch die zij} niet gebruiken wil of mag. België bezit een kleine, maar wel-inge-' richte luchtbrigade, bestaande uit even on-! verschrokken als bekwame vliegtuigbe-! stuurders. Thans rijst de vraag, welk nut in dent krijgsdienst van vliegtuigen en luchtsche4 pen kan worden getrokken. ' Wie de berichten en telegrammen betref-] fende de krijgsverrichtingen tôt dnsver,' heeft gevolgd, moet tôt de slotsom gekomen! zijn, dat van het vliegtuig als aanvalsw&penj vooralsnog niet veel te duchten is. i De trefkans van een uit een vliegtoestelt geworpen bom, is in verband met ,da snel- ) heid van de vliegmachien en de hoogte/ waarop zij zich bevindt, vrij gering en het] kan dan ook geen lverwondering wekken, > dat (volgens een bericht nit Berlijn) de) poging van Franschen om den spoorwegî Emskirchen-Neurenbreg door middel van bommen uit vliegtuigen te vernielen, zonder uitwerking bleef. Vergete men niet, dat dit werpen niet alleen em kwestie van oefening is — gelijk sommigen meenen. Ons komt het voor dat men niet veel zal bereiken, zoolang niet de richt-toestellen (die reeds in ge-' bruik zijn) aanmerkelijk verbeterd --worden of dàt men een middel vindt om het vlieg- ' tuig in de lucht te doen stilstaan. Met het schieten uit een vliegtuig door) middel van een machinegeweer heeft men) sinds eenigen tij.dl proeven geDomen — maar] bij proefnemingén is'het gebleven. Voor1) zoover wij konden nagaan, heeft het in den] oorlog nog geene toepassing gevonden. Voortrerfelijke diensten heeft het vlieg-toestel echter bewezen aan de verkenningi Talrijk zijn de berichten over vliegtuigen en luchtschepen welke boven vijandelijku stellingen en steden waren opgemerkt. Bijj het fort Pontisse is het voorgekomen, da(? Duitsche infanterie zich achter een boomen-: groep onzichtbaar had opgesteld. Door eerti vliegend verkenner werd het bivak echter' ontdekt; even later viel een granaat te mid-> iden der verscholenen en joeg, wie er heti leven hadden afgebracht, in verwarring op, de vlucht. Een tijding-wel waard afzonderlijk ger®-} leveerd te worden is, dat een Fra-nsch vlieg-. tuigbestuurder den Belgen de komst van de S Franschen verkondde en dezen d'aarcîoor nieuwen moed en strijdlust bracht. Er blijkt uit hoezeer de vliegdienst in soin- 1 mige gevallen ook op het « moreel » van de] troepen van goeden invloed kan zijn. ' Het is bekend dat bestuurbare luchtschô-' pen tôt dnsver als s+rijdmiddel grooter; waarde bezitten dan vliegtuigen. Van een luchtschip uit het vuur op een vijandelijk© stelling te openen of deze met bommen te vernietigen,- moet zeer wel mogelijk wezen. Nochtans schijnen ook zij in den huidigen krijg voornamelijk als Verkenningsmiddel te worden gebezigd. | Door de deelneming der luchtvaarttnigen wordt de gruwzaamheid van den oorlog dus' slechts weinig verhoogd1. Doch gelijk hij' thans gevoerd wordt, is de krijg reeds af-schrikwekkend genoeg. » IN BELGIE De toestand Wat gebeurt er op dit oogenblik in België ? Niemand kan het bepaald zeggen. Wij zijn van aile verbindingen afgesne-den, maar wij kunnen onze lezers verzeke-ren dat de militaire en staatsdiensten steeds in verbinding met elkander blijven. Te Gent is het vrijdag morgend eene pa-niek geweest niet onder de bewoaers, maar onder diegenen welke het draadje der beweging in Oost-Vlaanderen in handen hadden.Daarover is het laatste woordje heel den-kelijk niet gezegd. De uhlanen zijn in den omtrek van Gent aangekondigd sinds vrijdag voormiddag. Men verwacht ze in de omliggende gemeen-tens en ook in de stad Gent zelf. Wij zijn zaterdag morgend ook eens gaan zien — evenals zoovelo andere menschen — waar de Duitschers bleven. Deze naderden echter niet zooals men .verwachtte. Zij slen-teren Melle, Heusden, Destelbergen, enz., .rond, ■ Wachten ze op andere Duitsche troepen ? Wij weten en denken het niet! Het algemeen gevoelen is dat de Duit ' schers die in Oost-Vlaanderen ronddwalen van het gros van het Duitsche leger zijn af-gesneden.Volgens bijzondere berichten die we ver-namen zouden de Fra-nsche troepen eene om-1 singeling der Duitschers in België voorbe-l reiden en de botsing te Oharleroi er het be- f gin van zijn. Ook zou de algemeene krijgs- ' toestand van het oogenblik duor anzen état-major, en tevens van het Fransche leger : dusdanig berekend zijn geweest. In aile gevallen is het zeer gewaagd eene < bepaalde beschouwing der troepenbeweging 'j te geven. Maar wij meenen de Gentsche be-woners te kunnen geruststellen. j Komen de zwervende Duitschers te Gent, — wat tôt nu toe twijfelachtig schijnt-, — ; dan hopen wij dat de bevolking verstandig ' genoeg zal zijn hen met rust te laten. Indien er eenige paniek is ontstaan, dan ■ is het alleen de schuld geweest van de mi- ! litaire overheid, die op eene afkeurens- i waardige wijze het hoofd heeft verloren. #. A «K . -y

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.