VOORUIT I>nikster-UHgee?8i8f §aa« Maatschappij H ET UCWî . besfuarder s I p. DE VIS CH. Ledçberg-Gertf . . REDACTÏE . . ADMINISTRAT1E HOOGPOORT. 29» GENT ABONNEMENTSPRIJS BELGiE Dfle tnaanden. . . , . fr. 3.2$ Zes tnaandcn , .... fr. 6.51 £tn jaar ....... fr. 12.54 Men abanneeri zicîi ep aile posîburesle* DEN VREEMDE Drle maancier» tâagelijks veriostdtn). . . . . « fr. 6.75 Orgaan der Beigkche WeM'edenpa&tij* — Verschjjtsemk aie dagen. DE HOUDING DER SOCIALISTEN IN DEN OORLOG In eene polemiek met het liberale Va-(derldnd van Holland, behandelt ons partijorgaan Het Volk deze gewichtige yraag. Onze vrienden zullen met aandacht en veel belangstelling het slot van het arti-kel lezen : Ook heeft de sociaaldemokratie zich | |op 3 Augustus « geëffaceerd » (uit den iweg gevaagd) ; zij deed dit, omdat aile partijen, in een oogenblik, dat elk tor-nen aan ds eendrachtige bereidheid der natie tôt handhaving der onzijdigheid het gevaar van een buitenlandschen inval kon verhoogen, zich wegvaagden en ook zij de verantwoordelijkheid voor dat gevaar niet op zich wilde nemen. Van ons heeft ook Het Vaderland dit toege-! juicht. Hoe heeft zij dan van de Duitsche sociaal-dcmokraten, die hetzelfde deden op het moment, dat de Russische legers ïich reeds mobiliseerden aan de grens, iets anders lcunnen verlangen ? Of van de Fransche, die de Duitsche legers reeds op hun gebied zagen aanstormen? Dat voorstanders van ontwapening, Toistoïanen, dat menschen wier geest uitsluitend door zedelijke redenen wordt 'gedreven en die vreemd zijn aan over-; wegingen, aan de macht der feiten ont-leend, van de sociaal-demokraten had-den verlangd, zich liever te laten dood-slaan dan de wapens mede op te nemen, begrijpen wij. Maar dat een burgerlijk ;politikus het reclit heeft hen dien eisch te stellen, ontkennen wij. Hoogstens had men van de Duitsche sôciaal-demokra'cen kunnen verîangen, siçh van .steçiunog., oveç de ooriogskre-diet'en te onthouden. Om de r'eden, waarom zij dit niet hebben gedaan, te beoordeelen, moet men ze 'eerst goed kennen. j Maar steeds heeft de sociaaldemokra-: tie de idee der militaire dienstweigering, j reeds in 1891 door Domela Nieuwen-Ihuis te Brussel verdedigd, verworpen en ;dit middel heeft steeds deel uitgemaakt S .van den inventaris van het anarchisme. I Dat dan ook Damela terstond op Het \ Vaderland is losgevlogen als een hroeder jin de aanvaarding der militaire dienstweigering, dat spreekt boekdeelen. t En dat de reaktie aan de omarming |van den anarchist in zijn strijd tegen de, \niet op individueel verzet, maar op po-htieke aktie en organisatie gerichte tak-riek der sociaaldemokratie, tracht te ont-jkomen, door nogmaah de S. D. A'. P. (Sociaal demokratische Arbeiderspartij) een veer op den hqed te steken, baat haar niet. Want aïs de Franschen en Duitschers niet mogen vechten voor hun land, is er geen reden, waarom wij hier het wel zouden mogen. Op de verdere beschouwingen van Het Vaâerland omtrent de Internationale en de toekomstige houding der sociaalde-: mokratie ten opzichte der burgerlijke partijen zullen wij tha&s niet nader in-gaan.Als de Internationale, vrucht van maatschappelijke feiten, die de oorlog niet uit de wereld helpt, dood is, zal zij opnieuw ontstaan; als zij îeeft, kan zij met woorden en inkt niet worden dood-gemaakt. Men wachte dus den loop der feiten af. En voôrdat wij ons omtrent de plaats, die Het Vaderland onze Partij toedenkt, als voorhoede in een groote hervormings-beweging, een oordeel kunnen vormen, moet het program dier beweging zeker vrij wat minder onduidelijk zijn dan de frases, die Het Vaderland erover ten beste geeft. Als wij bedenken, dat thans zelfs een vooruitstrevende vrijzinnige als bijv. de afgevaardigde van Hoom zich allereerst geroepen gevoelt, de sociaaldemokraten wegens hun onverdroten strijd tegen de 1 opdrijving der bewapening aan te vallen, inplaats van te erkennen, dat de oorlog zou zijn uitgebleven, indien zij daarbij overal de medewerking der burgerklas-; sen hadden gehad — dan wachtten wij ons voorloopig voor nieuwe ilhtsiën. Indien, ooit, dan zal het na dezen oorlog tijd zijn voor breed opgevatte poli-• tiek, niet voor bekrompen partijgeknut-sel. Voor een politiek van reorganisatie : (herinrichting) van ons staatkundig en i maatschappelijk stelsel. Die vôôr ailes nastreeft de aaneensluiting der Euro-peesche staten op een grondslag van ekonomische en ipolitieke samenwerking met als tcrste doel, geleidelijke ontwapening.Een politiek, die zich — als de geheele : wereld — zeer zeker in socialistische rich-ting beweegt; maar toch slechts van een kleine, gevaarlijkste jgroep groot-kapita-listen het direkt ekonomisch belang be-nadeelt.Die de overgroote massa des volts moet verlossen van den 'noodlottigen druk dier imperialistische (ailes beheer-1 schende) groep op de regeeringen. Die demokratie en zelfbeschikking der natiën eischt en reeds onderworpen kolo-niale volken tôt zelfbestuur en ekonomische rijpheid wil opvoeden. Een politiek, waartoe velen, die thans op den voorgrond stellen wat hen verdeelt, zouden kunnen samenwerken. Maar eene die voor ailes ipischt, dat men de ekonomische drij fkrachten tôt dezen oorlog erkent : hem ziet als de ka-tastrophe, _ waartoe die krachten wel moestcn îeiden en bareid is, om al dat-gene te doen wat de breideling dier krachten door nationale en internationale organisatie nu eenmaal vereischt Als Het Vaderland kans inccht zien in I f ; hare kringen voor een zoodanige oplos-sing van de huidige krisis propaganda te maken, krijgt zij van ons het materialis- Ime en de verdere zedelijke verdorvenheid der geëffaceerde (weggevaagde) sociaaldemokratie kadeau. EuropeescheOorlog 1' 1® strlp mmà âatesrpeii ; il bombardBmBnt en : Q6 beSsgering van : Iifiirpii (Onderstaande berichten uit de TIMES gaan, doorâat ze uit enyelsche bron komen, de Uortc berichten over het bombardement vooraf, die wij reeds gister en eergister gaven. Zij zijn er, zooals men zien zal, eene bevestiging van.) 5 Oktoher. Men kent de juiste sterkte ufet vsn (lea vijîiiid, die de siad aanviel. Maar aan îjevoegde zijiia achat mon op 125,000 maimen, voorzien van veldgeschut, zvvare stukkcn van 28, en een enkei van 42, dat men zeer zelden geibruikt. l)e groote poging wordt op do îïethe ge-ikht, van at de verbinding der beido ÎS'etiie's te Lier, tôt aan liunne monding en den Kupel. Men liecffc gctraeht de rivier over te komen over de bruggen van Waelhem, maar de vijand is met groote vcrliezea terugge-slagen.ÎSondag 4, zijn de kaaoanen tôt bij de ri-vie? gebracia en Uefcbcii sekrapneUs op Contioii gev\orpen, alwaar zij eene groote paniek vex'oorzaakten. I)e ganscke bevolking van Linth, Buf-fel, Lier, ïïove, Moorstel, Oude God, is gevluelit, en daar de JL>uitsehers gedurig in de riekting der vvegen schoten, waren er bij de vluchteiingen veel gekwetsten. Geink-kiglijk ontploi'ïen de obussen te koog, zoo dat iiet kvvaad dat zij veroorzaken van wei-nig belang is. Maar dit is liât geval niet met de obussen die op de voorste tranchées worden geseiioten. Na van den weg van Waelkem te zijn te-ruggeslagen, ricliten de duitsekers hunnen aanval nu op de lijn tussekeu Uufîel en Lier. Men verwacht zieli aan eene kevige poging van wege de i) uitschers om de rivier over te steken koden dinsdag. l)e mannen der woeste traneiiees hebben veel moeten doorstaan; zij waren gedurig aan de sekrapneUs biootgesteld, zonder ooit hun geweer te kunnen gebruiken. He-den nanoen besloot men dat deze tranchées onmogelijk waren om te bewaren en do mannen werden naar eene min biootgestel-de en sterkere lijn gebrackt op ongeveer 4 kilometers van de rivier. Het is daar dat men do vveerstand zal bieden. 6 Oktober, iniddag. De berichten zijn erg. Zooals ik hefe uit- gelegd drukt al het gewiuht van den duit-schen naehtaanval op ket deel der rivier dicktbij Lier. i-ij werden teruggedreven van Waelhem en er zij a geene duitsekers meer op den weg naar Mechelcn» Ik verlaat den algemeenen staï waar ge-neraal de Guise en zijn stafoversto toela-ting gaf mij vrij en vrank den toestand bloot te leggen. IIij was zoo erg of hij in deze omstandigkeden zijn kon. Iiet is tijd zegt kij dat de toestand veranderde, maar ik vrees dat de kansen niet groot zijn. Een sekip staat ou der stoorn om het di-plomatisch korps en de kooge ambtenaren aan boord te iiempn; ik geloof dat ket sekip weldra het anker zal Jickten wat ook op dien stond werd gedaan. 12 u. 35. Sir Cecil Hertslct, de generalen engel-scken Konsul telefoneert mjj dat morgen voormiddag de «Amsterdam» vertrekt met het personeel der legatie en eonsulaten. lien andero stoomer, de «Ville do Bruxelles», vaart ook ai' met andere burgerlijke passagiers. 9 are 's avonds. Dezen morgen oiu 4 ure is de vijand er in gelukt de rivier ten noorden over te steken, tusseken Lier en Duffel. Brie maal in den naekt zijn kleine afdec-liugen ovei' de rivier gegaan, maar zij werden terng geworpen. Er zijn 2000 dnitwhers ov«r den reehtef-oever sedert zes uren dezen morgen en sindsdieu vergroot kun aantal. Antwerpcn zal een bombardement 011-dergaan eu missekien wel eene belegering. Zooals ik u meldde kebben de engelsche en fransehe gevolmaektigdo do stad verla-ten. Be Codsuîs gaan weg, omdat hunne taak geeindigd is. De burgemeester heeft eene proclamatie aangeplakt om te laten wcten dat de burgers aile vrjjkeid hebben om de stad te verlaten, de wegen naar Gent en Holland 110g altijd open zijnde. Beze schepen zullen de laatste zijn die afvaren, Antwerpen niaakt ailes in gereed-heid om op te ruimen en wij hebben de ferme hoop dat morgen de vijand over de rivier zal zijn teruggcslagen. Amsterdam, 7 Oct. Het « Nieuws van den Dag » verneemt uit Itoosenclael dat de Duitsche kommandant der ibelegeringstroepen voor Antwerpen een officier met een witte vlag daarheen heeft gezonden, dezen morgen om 7 1/2, om de boodsohap te brengen dat het bombardement om 9 1/2 ure zal beginnen. Vele vlucihtelingen hebben Antwerpen verlaten naar de Hollandsehe grene. rf Rotterdam, 7 October. Het wordt bçv.estigd dat nu 100.000 vlnch- De needzakelijkheid van onafhankelijk bastaan der kleine natien als factor van beschaving i(YcrTolg en dot) | \ De verdringing van de kleine eultuurstaten moet tegenge-gaan worden IUeen meening is door de geschiedenis tast-.baarder weerlegd als die van de school '■waartoe Bernhardi behoort, ni. da« «bescha-;ving» — letterkundige, wetenschappelijke en artistieke beschaving — het best bloeit m groote militaire staten. Het verrai in kunst en letteren in het Romeinschô rijk be-gon juist, toen Rome's militaire macht die wereld tôt een gxooteg^ welgeordenden staat had gemaakt. Het tegenovergestelde zou veel dichter bij de waarheid zijn, ofschoon toegegeven moet worden, dat er geen alge-meene regel tôt regeeringen en politîeke omstandigheden nog deugdelijk bevonden is. De wereld is reeds al te eenvormig en I wordt steeds eenvormiger. Enkele toonge-vende talen, een paar vormen van beschaving, lutelle typen van karakter verspreiden zich uit de zeven of acht groote staten en cielgen do zwakkere talen, vormen en typen Al zijn de groote staten sterker en volk-rijker, hun bevolking is daarom nog niet meer gegaafd; de verdringing van de klei-çere talen en type», zou een ongeluk vi>or (de toekomstige onfcwikkeïing van de wereld -y; V" i krachten tegen te houden, welke tôt dia uitdelgmg leiden, maar wij moeteji ze &tei-lig niet versterken. Eerder moeten wij de kleinere staten handhaven en verdedigen en het ontstaan en den groei van nieuwe yolken begunstigen. Niet alleen omdat zij van de dwingelandij van sultans als Ab-dul Hamid werden verlost heeft het intellect van Europa de bevrijding van Grie-kenland, Servie, Bulgarie, en Montegreno welkom geheeten; het wat ook in de hoop dat die landen mettertijd uit den ongesle-pen steen nieuwe typen van beschaving, nieuwe centra van scheppend geestelijk le-ven zouden ontwikkelen. Geen ras mag andere rassen overïieerschen V W V* U V V* M VM VM De geschiedenia leert, dat geen volk, hoe groot het is, gerechtigd is zijn type van beschaving andere volken op te leggen. G«en ra3, zelfs niet het Germaanscho of het Angelsaksische, is gerechtigd de leiding der menschheid op te eischen. Elk volk heeft op zijn tijd iets bijgedragen dat be-paaJd het zijne was, en de wereld is er veel rijker door geworden, dan indien een ras, hoe begaafd het zij, een blijvende en over-heerschenden invloed had geoefend. , ^Wij van het Angelsaksische ras eischen H W ons zelf .zçomm als wii hot anderen i-jfâskâsasa heffrecnt^>p door^ach^ta he er;? schen of ons eigen type van beschaving minder machtige rassen op te dringen, maar om iets van zijn laatste dagen te yer-tellen.De Vereenigde Staten hebben tweemaal hun troepen teruggetrokken van Cuba, dat zij gemakkeJijk hadden kunnen houden. Zij hebben aile verleiding weerstaan om eenig stuk van Mexico in te lijven, hoewel lijf en goed van hun burgers er drie jaar lang in voortdurend gevaar verkeerden. Zoo heeft Engeland ook, zes jaar gelegen, aan de twee Zuid-Afrikaansche republieken — 11a reeds gevonden te hebben, dat de Ne-derlandsche taal op gelijken voet werdt ge-handhaafd — den ruimsten vorm van zelfbestuur hergeven, eji de burgers van die republieken, die dertien jaar geleden tegen ons onder de wapenen waren, hebben zich nu, onder den dapperen aanvoerder die we-der de Boeren kommandeerde, spontaan aangeboden om Engeland met de wapenen te helpen. I De v/are greotheid volk ' Het zijn alleen de grove geesten, zegt Bryoe dan, die het groote grootseh vinden, want wat grootseh is behoort tôt do ziel, niet tôt het lichaam. De geschiedenis meet do grootheid van een volk niet af naar bevolking of grondgebied of rijkdom of krijgs-macht, veeleer zal zij vragen: Welke voor-beelden van een verheven karakter en on-baàtzuchtige toewijding aan eer en plicht, heeft een volk gegeven? Yv'at heeft het gedaan om den voorraad kennis te vermeer-deren 2 Welke denkbeelden en idealen van blijvende waairle en onuitgeputte vrucht-^baarheifl de menschhem nagelaten î rkatwafl dichtk uni-t l-onjdefc.cn da andere kunsten heeft het voortgebracht ais een onophoudelijke bron van genot voor het nageslacht 1 De kleine volken behoeven het aanleggen van dezen toets niet te vreezèn. t De vrede als stuwkracht van den vooruitgang De wereld gaat niet alleen of zelfs niet voornamelijk vooruit, gelijk de Bernhardi-school vermoedt, door te vechten. Zij gaat meest vooruit door te denken en door een procès van wederzijdsche onderwijzing en leering, door een voortdurendo en onbewus-te samenwerking van al haar sterkte en fijnste geesten... «Wat leert de geschiedenis, waarop gene-raal Bernhardi zich zoo gaarne beroept? Dat ook sommige oorlogen noodig zijn geweest — oorlogen ter verdediging tegen aanval of om een onderdrukt volk te helpen — maar de meeste oorlogen noodeloos of onreeht-vaardig waren.Dat het teeken van gevorder-do beschaving is geweest de vervanging van haat door vriendschap en van oorlogszuch-tige door vreedzame idealen. Dat kleine volken evenveel voor het gemeene best der menschheid hebben gedaan en kunnen doen als groote. Dat verdragen geëerbiedigd moeten worden, want wat zijn zij anders dan de documenter.! van plechtig toegezegde trouw van een volk, en wat zou de menschheid ze-kerder en snellcr tcrugvoeren naar het be-wind van geweld en schrik, waaruit het in de laatste tien eeuwen moeizaain is opge-staan, dan de vernietiging van het vertrou-wen in de geloften van een volk?... Trouw aan de verdragen is het eenige deugdelijke fondament waarop een vredestempel kan telingen van Antwerpen in Holland zijt gekomen. Vele honderden kwamen nog d» zen nacht aan. DETOESTAND TE ANTWERPEN De tijdingen over Antwerpen zijn nc( i altijd weinig bepaaid. Men beschiet de stai hevig. De Duitschers hebben hunnen aan val voortgezet tegen de forten der eerstl lijn ten zuiden, aan het uiterste oosten el ten westen der versterking. Op 23 forten zijn 14 of 15 totaal onaang» ta st. De namen der vernielde forten gaven wij . gister reeds op in onze «Laatste 'lydlngena Het fort van Broechem, dat ook gespron! gen is, ligt op verscheidene ldlometera te^ noorden van Lier, zijne inname schijnt to< te laten de belegering van Antwerpen voli lediger te maken dan men eerst voorzag. Het is van de zuidelijke lijn, evenwijdii aan den loop van de Nethe, dat de vijand het begon. Personen die slechts donderdaj nacht Antwerpen verlieten, geven inhehi tingen over de eerste uitslagen. De eerste obussen schenen vooral te ko( men uit de richting van Lier ; later ook ui| deze van Willcbroeck en Boom. De Duitschers zijn er in gelukt in getaï sterkte de Nethe over te komen. Zij hebbei belegeringstukken opgesteld in den omtrej van Reeth, Waarloos en Duffel, van waal zij bijzonderlijk hun geschut op de zuid westelijke deelen der stad richtten. De overheden hebben in den avond (k petrooltanks doen afloopen, de vergaan bakken voor naphte zijn in verzekerd< plaatsen gebracht. Sommigen zeggen dat men de machieneï) der duitsche schcpen in dé haven opgehou/ den, buiten gebruik heeft gcsteld, maar he| schijnt dat dit gerucht niet zeker is. De eerste obussen hebben de Zuidstati<' van Antwerpen getroffen ; enkele huizeii; crom geraakten in brand. Vol gens gegeven bevelen hebben aaoA stonds aile inwoners zich in hunne kelder<J verscholen. Een ambulancier te Gent aangekomenj' geeft ons zijne indrukkeri te kennen. Niefe tegenstaande het streng konsigne heeft hij( op souunige oogenblikken, zijne duister schuilplaats verlaten waar de gekwetste; werden aangebracht, om een oogslag t werpen op het tooneel der beschieting. D slagen waren eerst nogal met tusschenpoq zen en het was slechts rond den morgen* dat het bombardement indrukwekk-en* was. Bij de eerste morgendklaarte kon mei inlichtingen bekomen aan de Waesstatie,bi de chauffeurs, die van aile kanten de geJ kwetsten aanbrachten om naar Gent ove< te brengen. Men sprak van afgeschoten daken en schouwen, van weinig beduidende branden,, maar nogal tairijke branden, waaronder de; voornaamste de brand der Zuidstatie is. Tairijke projektielen zijn komen ontploft fen met een duivelsch lawijd in de nabijhei^ van den Kielpolder, bij de Ledeganckkaai. Daa ook zijn er, zonder uitslag ge*; worpen in het Manœuverplein, op de gron-î den van het kerlshof van Kiel en Berchem,. dicht bij de .Van Putlaan. De wijk Berchem| was nogal getroffen en men seinde schadej langs den kant der Mechelschepoort. • Vrijdag morgend deed te Gent het ge-i ruclit de ronde dat de wijk der Nationale-.' straat en Groote Plaats verscheidene ma len in den verloopen nacht waren getrof-f fen. Men zegde zelfs dat obussen op het stad-huis en Justiciepâleis waren ontploft.Maar zekerhcicl" of logenstraffing kon men niet bekomen. De Duitschers in het Land van Waas V njdag in den morgend, werden m Gen#' langzamerhand de rnare verspreid dat dei Duitschers er in gelukt waren te Wichelea' de Schelde over te steken. Vluchteiingen uit de omstreken van Sevè^ neeken, Beirvelde, enz., hier aangekomea9i bevestigen dat een gevcht op den linker4 oever plaats had. Het nieuws werd beve&tigd. j Er niet in gelukt zijnde, na verscheidenfl nuttelooze pogingen, om eene gelegenheidw brug over de Schelde te leggen die hun zo\^ hebben toegelaten hun voetvolk over t€ brengen, deed de vijand clonderdag namid-^ dag, terwijl van den oever eene tairijke ar* tillerie, veel talriiker dan de onze, de bel-* gische soldaten verhinderde tusschen tti komen. De Duitschers hadden gordels eu boksleeren zakken aan. De eerst aangeko* menen konden het overkomen der anderes vergemakkelijken ; eene brug werd in der haast; gemaakt en eindelijk trok een nogal , ^alrijke hoop over om Zele te bezetten, datij 30 ^aap ■" M. 282 Prij$ p#r oummer: voor België 3 watiemen, roor den frojimde5-centiemen T®Seî«on s ifêeijaeti® 247 » ^dntssnistpatse 2S45 2at«" tlsçi t® Ociober 1814 i i. ■ ■ ■ i mi mu .i .m u ■ ii ni .i i u i ri i in u un- 11 ni—i-i—r-—m1 -ii—n-rrr iriT-irrnrn-Ti—t-- rn r—i n—ri "i ^T^iTirnTrT'iTrTf-TrTTrrTr~ri— —|nr

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.