DE VLWAM ICHE Ie Jaargam - Nr 20. Zondag, 25 Augustus 1918. Frijs 10 centiem. DE FOUT DER DUITSCHERS! — De Duitschers hebben zich nooit om Vlaanderen in het verleden bekommerd. Zij wisten niet eens dat er hier een Volk van 4 1/2 miljoen zielen leefde, dat een piaehttaal bezat, waarin Vondel eens schreef, dateigen Germaansche zeden had bewaard, een eioen kunst, de kunst van Rubens en Van Dyck. vereerde en eigen muziek, de kunst van Peter Benoit en Jan Blockx, kon doen bloeien. Slechts weinigen wis°ten j tS .va,.e Vlaamsjne Beweging, terwijl Frankrijk hier met kwistige hand miljoenen liet rollen in de zakken van verfranschingsagenten, die onze politiek m de richïing van de Dsod van Vlaanderen moesten s:uwen. Onsland was dan ook in merg en been verfranscht. — Om Parijs te redden, zou men Pa Mrv •ll.eb',enllatea yermorzelen, met huid en haar waren aile leidende klassen hier aan Fiankrijk verkocht en de HAAT TEGEN DUITSCH-LANDwerd hier scelselmatig aangekweekt in met Franscii geid betaalde dagbladen, in met Fransch geld gestichte scholen, in met Fransch geld betaalde tooneelvertooninge^ ?GQI1 kwaiTI de OOPlOg. Be gië op voorhand verkocht door onze Regeeringsmannen, wierp zich hais over kop in den bloedigfften der oonogen. Vlaanderen stond in 't geweer tegen de Germaansche belangen, Vlaanderen vocht tegen eieen bloed en voor eigen verdrukkers! DAT IS HET Gi^VOLG EENER DWAZE POLI 1IEK! Ons eigen belang eischt een sterk Vlaamsch, ontwikkeld Volk, dat zich buiten de twisten der Europeesche vechtersbazen, Engeland en Frankrijk weet te houden. — Duitschland's belar.g eischt een kloek Viaamsch Volk, dat zich niet door het Latijnendom laat ops'orpen, maar zijne zelfstandigheid met hand en tand tegen den Franschen vijand verdedigt. — 53© §3GlanS£GI1 VâKI VSaSïlillfgârâ en Duitschers zSj» nu dezeHde. Sterft Vlaanderen, dan vermeerdert de Fransche aanvaller met eene bevolking van 4 1/2 miljoen. Sterft Vlaanderen, dan wo dt hier na den oorlog opnieuw eene verblinde massa door geld en dwangin Fiankrijk's armen gevoerd. Sterft Vlaanderen, dan rukt de Fransche veroveringsgeest^ tôt aan den Rijn en bedreigt weer met nieuwe oorlogen, nieuw lijden, nieuwe moord. Nu vleien, streelen, beioven hier de Franschgezinde bunjers in het geheim om de gunst der Duitschers te winnen. De Vlamingen, door eene schuldige Regeering uitgezogen, verbeest en verarmd, zijn niet zoo yerleidelijk, maar zij zijn oprecht, krachtdadig en rondborstig. Zij wiilen NOCH FRANSCH, NOCH DU1TSCH, maar zij wiilen tevens verhoedeu, dut in een verre toekomst hunne bevolking zich weer zeifmoorde door zich weer in den strijd tegen Duitschland te laten medeslepen. ZIJ WILLEN Wh.i^ïvELIJK NEUTRAAL, ONZIJDIG ZIJN! — Door deze politiek verhinderen wij, Vlamingen! nieuwe oorlogen in de toekomst, steunen wij de zaaiC van Vrede, Geluk en V^elvaart aller menschen. Snoert den bek aan de Fransche zoollikkers, de betaalde agenten van Frankrijk, de betaalde Vlaamschv^rdrukkers. — Aile belangen, Vrede, Vlaamsche èn Menschelijke belangen worden gediend door het stichten van den Zelfstandigen Staai Vlaanderen. Zaterdag 24 Augustus, te 8 uur Groote Betooping in den Nederlandschen Schouwfaurg SPREKERS : Krïjgsgevangenen Karel VAN SANTE en Karel SCHAEPDRiJVER Aan te leeren lied : De Meisjes van Kieldrecht Maandag, 26 Augustus, is 8 uur 's avonds : DEBAT in de zaal " WALHALLA,, St-Jorïskaai, 0 ONDERWERP: Is de Vlaamsche strijd tegen het Aanteeren van Vreemde Talen ZOMOAQ 1 SEPTEëVIBEfl 1918, te 3 uur in open lucht GROOT LIEFDADIGHEIDSVELDFEES'I De Toekomst en de Pelitieke Partijen Eigenaaruig is het niet dat eens te meer in Vlaanderen ieder der polilieke partijen de wenschelijkheid van den Viaamsci.en Staat slechts beoordeelt naar de mogelijk-heid, die er is, dat die Staat haar de meer-derheid zal geven. Zij deden nooit anders. Partijbelang heeft hier nu weer het algemeen belang gedood. DE LIBERALEN De liberalen vreezen den Vlàamschen Staat omdat zij voorzien dat met het algemeen stemrecht, dat ze in hun programma voeren, zonder de macht van Frankrijk, die ze tôt nog toe steunde door hare Fransche pers, tôt onmacht zouden veioordeeld zijn. Denk u eens de liberale partij zonder de Chronique, la Dernière Heure, la Gazette, le Journal, le Matin, door reptielenfonds uit frankrijk gevoed. 't Is om nooit een liberaien volksvertegenwoordiger in de Ka-mers meer te zien. DE KATHQLIEKEN De leiders der katholieken schijnen nog te vreezen dat de klcine burgerij, door hen gedurende den oorlog ten onder gebracht, aan de partij den rug zai toedraaien, dat de oorlog een groot gedeelte der katholiekste streken heeft ontvolkt, dat de oorlog roering in de geesten heeft gebracht en de menschen de katholieken zullen verantwoordelijk ma-ken voor den afschuwelijken oorlog, waarin ons het kalholiek ministerie heeft gestort. Een Staat Vlaanderen belooft onderwijs, ontwikkeling, ontvoogding, verdeeling van het groot land- en boschbezit, vandaar de vrees der katholieken voor een zelfstandig Vlaanderen, waarin de Vlaamsche démocratie zeker de hoofdrol zal spelen. DE SOCIALISTEN De socialisten vreezen integendeel dat Vlaanderen een katholieke Staat zal zijn en liever wenschen zij aanhechting bij Duitschland dan een katholiek zelfstandig Vlaanderen. Die menschen vergeten dat de oorlog een nieuw Vlaanderen heeft doen geboren worden. De katholieke partij zal nooit den behoudsgezinden blok meer vormen, die zij vroeger was. In haar eigen schoot zal de Vlaamsche démocratie woelen en werken en de burgerij, die doodarm uit den strijd zal komen, zal nooit vergeten, dat haar ellende aan de katholieke ministeries te wijten is. Al de trukken der Stille hulp zullen dat niet beletien. Armoede dwingt tôt nadenken. Een groote breede stroom der verlichte démocratie zal ongetwijfeld geboren worden. DE HOOP DER TOEKOMST Er is dus aile hoop dat een flinke demo-cratische geest aile kans heeft voor langen tijd volksgezinde katholieken, liberalen en helderziende socialisten mede te sleepen. Hoe langer de partijen wachten zich bij de Vlaamsche Volksbeweging aan te sluiten hoe sterker de Vlaamsche démocratie zich, ontwikkelen kan buiten de partijen, tegen de partijen, nevcns de partijen. Voor elken aktivist, die in het openbaar optreedt, staan er honderden, die als hij denken, het onder vier oogen zeggen, maar die niet durven optreden. DE VOORUITGANG Dat weten de partijen en rqeds ziet men eene kentering vooral in de katholieke partij. De geheele iagere geestelijkheid is met ons, stemmen van hoogere geestelijken gaan reeds op, aile katholieke studenten zijn voor de zaak gewonnen ; in eene provincie werd door een nauwkeurig onderzoek aan den dag gebracht dat 80 % der onderpas-toors voor onze gedachten in stilte ijveren; katholieke leiders en sociale katholieke werkers scharen zich in 't geheim of openbaar aan onze zijde. Eens of morgen breekt de storm los en loopt de meerderheid der partij naar het aktivisme over, tracht den toestand meester te worden en speelt zijn eeuwig spel, de beweging te zijnen voor-deele te kanaliseeren. t Zal de schuld der socialisten niet zijn als de katholieken zich kunnen opd:ingen en hun fouten doen vergeten door erkenning der Vlaamsche volksrechten. Reeds lang was de plaats der democra-tische groepeeringen aan het hoofd der beweging. Hun gezichteinder is echter te klein om den toestand in te zien zooals hij weikelijk is. Vlaanderen zal behooren aan die partij, die zal bewezen hebben, buiten politiek partijgeknoei, iets voor de Vlamingen te hebben durven doen. Nemo, Gij zijt tegen het Aanteeren van Vreemde Talen Dit Iiedje zingt menig vlaamschhater sedert jaren. Gij hebt nu goed, aan de hand van aile pedagogen en opvoeders van aile landen en tijden te bewijzen, dat de studi eener vreemde taal maar aanvangen rnag, nadat door dege'iijke kennis der moedertaal taalgevoel en verstandelijk nadenken is ge-kweekt, dat liedjé van de vreemde talen, hoortge teikens weer en weer neuriën, Met wat verdient de massa nu haar brood? Met taalkennis of met verstande-lijken arbeid? Eischt men nu van een machienbouwer, van een elektriekmaker, van een wever, van een ambachlsm^n, dal hij vreemde talen spreekt, of dat hij zijn vak kent. In de Faubourg St-Antoine te Farijs werkten duizenden Vlaamsche meubclma-kers, die geen woord FranEc'i kenden, maar de knapsie werkers waren. Weet ge wie de hoogste loonen verdienden, niet de gasten uit de steden, die ook wat fransch hadden opgeraapt, maar de ambachtslieden uit de dorpen, die handen aan hun iijf hadden en het prach'igste sniiwerk en beeldhouwwerk konden leveren. Het komt er dan bij den werkman en bij iedereen op aan zijn vak goed te kennen en dan snapt hij gauw de kleine hoeveelheid vreemd gebabbel dat hij noodig heeft om zich verstaanbaar te maken. Wie integendeel veel fransch, engelsch en duitsch kan en niet kan werken, die lijdt met al zijn talenkennis honger. Z'jn de engelsche loonen lager omdat de zonen van Albion geen Italiaansch kennen. Welke fransche werkman lijdt er onder dat hij geen Engelsch kent. Moet men dus g?e;t vreemde talen lee- roin.2 .ziiVAï ^ùco iïioeî op iijcl geLeu ren. Het kind moet tôt zijn 14 jaar in eigen taal leeren oordeelen en denken ; het moet eerst verstandig worden en dat kan alleen in de moedertaal gebeuren. Daarna mag het gerust vreemde talen leeren, dan heeft het een bazis om op te bouwen ! Dan leert het vijfmaal zoo vlug a's het m"t zijn moedertaal kan vergelijken. Zoo gebeurt het in aile landen. Waarom moeten wij er een ander stelsel op nahou-den, dat sîrijdt tegen wetenschap en onder-vinding.Waarom? Om ons te kunnen veifranschen.E^espiinr eea Troép Ik heb nooitkunnen begrijpen, hoe iemand, die zich volksgezind noemt, tegen de taal van het werkvolk kan zijn en de taal der rijke menschen zoo door dik en dun kan verdedigen, sprak Jelle. Ile wel, zei Kobe! Velen van die demo-craten zijn maar democraat in hun handel en wandel, zoolang zij langs den rug der werklieden niet omhoog ge'-lommen zijn. Later biijven zij nog democraat in naam, omdat er de positie van afhangt, maar in den grond wenschen zij zoo wein g mcgelijk bij de volksklasse gezien en gerekend te worden, dan halen zij hun Fransch uit, om ïich,evena's de bourgeois, van de werkers te onderscheiden. Ja, zei Jelle, zonder degenen te rekenen, cLs Lij Kunr-e i , ."-rûf.f. weging lieten gelden.dat zij alleen de werklieden konden vertegenwoordigen omdat zij Fransch kenden. Erger nog, meende Kobe. Er zijn er zelfs geweest, die al de werklieden als afge-vaardigden op congressen uitsloten, die geen Fransch kenden. De quaestie was niet meer : zijt gij bekwaam uwe stielgenooten te verdedigen, zijt gij een trouwe verdediger der werkerebelangen, maar kent gij Fransch? In sommige werkersmiddens waart gij een sul alleen omdat ge alleen uw moedertaal kendet. Zoo was de werkman tôt zelfs in zijn eisen beweging gedoemd tôt minder-waardigheid.Verstaat ge nu waarom sommige wer-kersvrienden zoozeer voor 't FranSch zijn ? De helft van hun waarde zit hun in het beetje slecht Fransch, dat zij brabbelen. In een Vlaamschen Staat zouden ze den piro niet meer kunnen spel n, want dan zou verstand en aanleg alleen gelden en dan ware het uit en amen met hun gezag. Ja, meende een laatste ! Gelijkheid moet niet alleen in de sociale toestanden komen, maar ook in de taal ! Wij wiilen geen klas-sentaal meer ! Wie van de taal van 't werkvolk vies is, is ook vies van 't werkvol'c zelf. Gereoht en Vulgarisatie DE ROL VAN HET GERECHT Een der burchten van het Franski'jonis-mus in Vlaanderen is het gerecht. Tijdens de omwenteling van 1830 is de eerste daad «aa. <tfgLci d'- Af* a'trrsgcz -rcg<rC> ring gepleegd, het afzetten derOrangisiische rechters ; gedurende 85 jaar zorgt de regeering er voor dat al de bijzonderste plaaisen in het gerecht door Fransche eenheids-mannen, die Vlaanderen doodzwijgen om Be'gië te verheffen, ingenomen zijn. Op het gerechtshof woelt gedurende gansch onze lijdensperiode de Franschgezindheid in al hare macht : raadsheeren, rechters, advo-katen, pleitbezorgers, deurwaardets, griffiers, 't zijn ailes parels, van hetZuiversteFransch water; die menschen gaan zoodanig op in Frankrijk, dat hun hart te Parijs is, zoodat een Gentsch advokaat als kreet des harten, kon uitroepen : Ware België onzijdig geble-ven, dan ware Frankrijk in gevaar geweest. Al de ellende van eigen land bekommerde hem niet, hij dacht slechts aan Fra, krijk. DE MACHT VAN HET GERECHT Dit ailes bewijst hoeveel gewicht onze franschgezinde Regeering aan het gerecht hechtte. Geen wonder. Uit het gerechtshof gaat een groote sociale macht uit, die het volk in eene bepaalde richiing kan stuwen. Rechters hebben de fortuin, de eer, de vrijheid van vele burgers in handen. Het gerecht moet blind recht spreken : in ieite ONDER « BARONS » — 't Schijnt dat de Paus een nieuwe stap wil doen voor den vrede ? — De schurk ! Hoeveel zou dat wel kosten om dien « boche » van kant te maken ?

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.