- Nummer 1095 Vicrde jaargang PEIJS : 10 ÇXMf I8MBN Dmsa«£ 4 Jun! $ï<- ONS VADERLAND STECHTER3 : J. Bssckelasdt «r A. Tempsrc Belg sch dagblad verschijneiide op al de dagen der week GjJStè! sa Bdhesr : J. BAECKELisHDT Si, rae Nsuv3, ÇALfilS A"B© XXEMUSTEX » Pormaand Belgiel>75 FranbrIJk 3.SS Engeland-Hoîland 3.50 Pep trimes ter » 5tOO » C.50 » ÎO.OO REÇUT DOOR, VRIJ EN VKANK VOOR GOD m VOLK EN LAND mw redactiestukken, nieuws te ZENDEN RUE NEUVE, 91 te. __ ' MET MINSTENÎ DAGELIJKÏ ABOrciVEME^TEKI V€OSt SOLDAI^ 'woroen week C? daseo) 0.35 DEZE abonnementen d,en^ r«v j ^ «t ONVJMMERS INEENS AANQEVRAAGD _ Per maikUlS AAN HETZELFDE ADRES GEZONDEN Tl VLAAMSCHE BEWEGING EN SOCIALE GEVOLGEN Ik wil vandaag een woord rep- i jen over wat voor onze werkende 1 das da natuuriijke gevolgen zouden 1 sijn der Vlaamiche Beweging. Nog vele onzer makkers dan- i k»n dat het ons slechts bela^gt da i Vlaamsche taal en het Vlaamsche V'olk al zijne rechten op taalgebied te zien btkomen. maar het moet gpzegd dat onze vooruitzichten veel yerder reiken en wij door Vlaamsche Beweging r>iet alleen ontsla-ving van ket ras beoogen, maar tevens onze Vlaamsche werklieden lot dien hoogen trap van welvaart en sociaal standpunt willen leiden als zij voorbeen in Vlaanderens mschtig verleden bekleedden. Door dit tôt dat ; dient onze leuze te zjjn. Wanneer wij Vlaamsch Onder-wij s eischen in aile graad, dan is dit nièt alleen om op gelijken voet Igesteld te worde 1 met onze Waal-ache broeders, maar voorat orn de voeling tusschen de versr-hilleride standen te vergemskkelijken, e:i di or d^ze voeling de v^rsta» dhou-ding tusschen weik r en werk.wer te verzekeren en alzoo de onafhan-kelijkbeid van den wejker te zien steunen door kennis. Vlaam?ch Onderwijs in aile graden zal aan den Vlaamschen warker toelaten zich ia zijn beroep te volmaken tôt den boogste-- trap. Dit waghem tôt hier-tos onmogelijk dasr booger onderwijs in vreemdetaa' gegeven bij den werkman een ingang vond. Slechts door een klein deel der massa ge-vo'gd bleef het meerendeel onws-terid of onvoliedig toeg^licht en blaefde werkman veroordeeld steeds een ondergeschikte rang in de sa-menl8ving te btklèeden, in die sa-menleving waarvan hij een der grootste stempilaren is Door zijne. mindere ontwikkeling blijff. dn werkman de groote sociale barvor-mingen niet of onvoliedig b^grij-pen.Ditis de reden waarom hem sociale vraagstukken onverschilliu laten en hij zich zelve tôt slaaf do^mt. Een in eigen taal gegeven ondeiwijs dat verlicbte geesten schept en grezond oordeel verwekt zal d n weikmaa doen streven naar Hooger op ! en hem doen bcgrijpan daf zijne welvaart n et alleen stof-febjk dient verzekerd maar ook zedelijk dient gesterkt. Doch onderwijs, verplichtsnd on-derwijs en V8rlichting der werken, de klas, is niet alleen het punt, is niet alleen de spil w arrond de VI. Bew. draait. Nog andere vraagstuk-ken dienen opgelost. Vooraan plaatsen wij dan ock de vakvereenigingen, niet zooals zij vco " den oorlog begrepen werden, riet om polititk^ partijen te ster-ken of te steunen, maar Vekverce-nigingen wiens eenig streven verbe-ring van de werk-oorwa^rden en vakkennisbeoogt. Vakvereef igiûgen die daargesteld zijn om door stu-di kringen, voordrachtèn, reizen, trntoonstellingen, enz. er.z, den werkman fos te laten zich steeds te volmaken of door zijne voortbreng-selen te toonen wat hij vermag. 't Is niet g Ko -g den jongen werlcur door Vlaamscae théorisetie oplei-ding tôt den zwaren strijd voor het fcestaan te sterken. Stvuggle fof live eischt, dat door aanschouw lijk onderwijs gçlegen-heid ^egeven wordt van de les^en te genieten en de theorie in prektijk^e stell n dia ter sc'iole onderw zen wordt. Dit de S'a t voor elk v^k, in elk csntrum eene beroepschool \ op^ne behoort tôt het onmogelijke, maar, en hier zie ik den roi der V^k-vereenigingen dnidelijk afgebakeod in den schoot van eiko Vakvereeni-ging korx eene school outstaan waar de leerling, in zijn vak os voîmaakt, de lessen aanscbouw?lijk volgen kon die hem tôt werkman zouden rnaken en waar de ondervinding der weikgezellen hetalgemeen ten gaeda kwam. Die scholen van aanschou-wsîijk ondeîwijs, behooriijk door den Staat gesteund en. door bevoeg-de pe sonsn bestuurt zouden toela-ten volslagen weikliedéh te kwee-ken en me'fen verdween dan de las, der door onvolledigo kennis van een beroep « Twaalf stielen en dertien ongelukken ». Zoo bleven dan die vereenigingen bij hun doel en strev8n en het mag hier wel terloo s gezegd dat voor-heen ta weinig aan Vak en te veel aan politiek gecàaan werd in de Vak-vereenigingen.* * m Eene andere kwestie in nauwver-band met de Vlaamsche Bewaging en welkede aandacht onzer werkets dient gaandfi te houden, is de kwestie der Werkmaoswoningen Is wil hopen dat onze Nationale Komissio tôt heropbouw vao België er zich bijzonder zal op toe leggen die kwestie vo^komen te regelen. Vôôr den oorlog reeis w *rden tal van ontwér-pen voorg-1'gd en j ammer genoeg in of voor Viaandsreiibï-aefhet rneest-al daa.bij. Ik zag zoo dikwarf io de volkrijka -buurtan en voorsteden den werï-man, na zijne taak, een enge steeg inslaan, waar siechts bij zeldzame oogenblikken de zon een tipje van een gevai of eeo hoekje van ean huis belichtte, waar da mcht door keukan — wasch — en andere reu-ken oninadembaar was en waar de bleeke werkerskinderen reeds den stempal droeg^n van bloedarmoede enverval. 't is noooig, hoog noodig dat d'aaraan eeneinda komt! Lucht, Licht en Gezondheid dient hier de 1 eu m te zijn. W jkmânfewijk-n dienen in aile ooraéri van Viaandéren ait den gronâ te rijzen. Wijkea met luchtige hui--/en en stra en, hoven en pleine?!, waar de jeugd in dartel spal «sn bij joelend gew iemel de vroolijka blos der gezondheid vind , Wijken waar scholen, kindertuinan, le?s- en teest-zaien, bidiurichtingen, enz., enz. 'er b6schfkkit}gst.aari bunner bevoking. In een woord .^1 wat den werkman het « t&huis » leven kan veraange-namen en waar hij na vervuldan plioht met genopgei! terugkeert en niet met tfg nzin zooals hij naar zijn smalla st-îeg of s'raat toog. meestal da herberg verkiazend boven zijn te huis. Onderdomspensioenen — Kies-wetten ~ Vprtf genwoordigirjg—Ver-gamskkelijking van Verkaer—Al-koolmisbruik. enz , daaroverzeg ik later wal een woordja. Voor dit oog^nblik bepaal ik mij, aan u, mijne werkm- kk rs; ir- groote lijnen te schetsen wat u de Vlaamsche Btweging brengen zal. Ik wil niet door hoogdravenden stijl en! bolle bomb st trachten u voor de ! zaak te winnen, mair door eenvou-' dig tôt uwan ge st.te sprekan u het ; noo'iige der Vhamsche Bewegins; i doen snspoen, daar al wau'over ik u spratk of spr^ ken zal in Viaandéren otR zoo te zeggen niet bestaat. Daarom Vlatnen komt tôt ons. Dit msg en dit zal ni t ! Vlaando ren dientherboren ! En zoosls onz<3 jongens in Oogst ! 1914 de geheele "wereld verbaasd i h8bben, zoo dienen ze na den oorlog nog te doen om a&m de wareldte tooaen dat 't Vlaamscbe ras zijo gcest ongeschondeo heeft bewaard eu vol wilskracht aïs cén Phénix s'aeds schooner cprij3t uit zijne assche. BAU. Hofsfêdeo Liefkozing voor de oogen\in lentetij als het boerengedoe zioh verschuilt in bloei-ende boomen, mengeling van wiegelend blad en stijve stam, van wit en paarseh en groen • weerspiegeling in de wallen met krollenden zwier tusschen schudu-wen van oude tronken. die diep neer-waarts bukken en in wiér holen de nes-ten gebopgen liggen der vogeletî, die door hun klare keelen 't liedeken laten klin-ken van blijde verwachting. In de wei-den, geel van boterbloemen loopen de koeien te grazen of kijken den boer uchterna, die ri,et zijn paarden een laat-ste plekke grands gaat bevruchten. Hofstede, bron van welvaart voor stad en staat. Schat van het hart, hoop en troost voor den boer. Liefde voor 't eigen geboorteplekje voor heel de fumilie, dit land, die boo-jnen, dit huis, die dieren. Waardeering voor vrtemdelingen om woesten arbeid hier verrïcht, in hitte en kou, in wel en wee. Hofstee met vreugde bezien om uw zuivere ouderwetsche zeden, om uw kapnlleke aan den boom of in de haag. Hofstee vol kroezelkoppen en kopjes, bron van krachten leven Hofstee, gegreeid in den grond ; op den grond, gelegen als een vastgemeerd scÀip vol rijken last. Hofstee in lentenij wat heb ik dik- wijls gewenscht te schipperen op de rijke zce uwer golvende korenve/den ; wat heb ik dikwijls gewenscht NU te mogen boeren,.... te boeren naar mijn zin ! * * * Neergehurkt., diep-donker, heneden de helling, achter zwarte hagen, doode \ takkewerken, ligt, onthoofd, geborslen, 1 de laaiste steenenhoop van een vroeger prachtig boernnhof, nu puihtn nog, die weenen in wilde naluurweelde. Geen lijnen meer die vroegere groots-fieid doen herdenken. Noch leven, dat levensvreugdc heeft gebaard, hier, eeuwen aoh/ereen. Een groote cimenten blok, een hol voor een twee paar menschen, staat midden-iri de spiUzuil van gebroken steenen. balken en plunken waarboven een dorre boom, haie takken steekt. Beneden wrie-melt gras en kruid dooreen, een oud wagenrad ligt aan den boord van een put, uit een hoop aarde steekt een oud s lui: ijzer. een gebroken meulel, een bank of stoel, en bloemen en bladeren vechten om een plaatske op dien schra-len grond. Rotsvast ligt de blok ; hij leunt tegen den muur, het Iqatste hoopje steenen, niet om steun maar om zijn loggen rug te vefibergen. Die blok. die kranke steenen, dat is die hofstee nu, ailes wat nog hetaoge ioeit, waar cens levenslast met levens-lust gedragen werd... Qnisloten met dubbeh reeksen prik-keldraden ligt het hof afgezonderd in doodsche stilte, de vogels zelfs genahen het niet meer, een doodenerf op een kerkhof.... - Soms kraakt het rond de massa : gra-naten zoeven en boren en ve?'bri]zelen. Daar leeft er iets in die eenzaamheid ; dan klinken klanken met golvende gal-men j eenieder luistert.... Dan ktimnien de zwellende rookwolken omhooge in zwarte kronkels : eenie.dêr ziet.... daar leeft da vernieling. Met welke karde stem schreeuwt ze, met welken wrong smijt ze zich tepletter ! tiet is lente, geen schoonheid meer. De hofsteden liggen ve'laten omdat de orerweldiger zijn vuist met opendoet, omdat wij willen, kracht tegen kracht, geweld tegen geweld, wat het onze is. Ze liggen verlaten omdat de winter nog woedt i'i de zielen ; ze worden verhak-keld omdat de winter geen lente ver-langt, omdat de winter geen bloemen duldt, omdat geweld geen liefde baart. ] { anneer komt de lente der zielen !J Wanneer zullen we den adem der liefde voelen zweven over de verwijzende hofsteden P 0 Heere, wanneer ? O. VEEKA. Frassclp Geocfasî gedcod aaîi *î haofd zijner tr«ep«n Parijs, 1 Jurï. Men rneidt de dood van Gênera as. Pi rre des Valiières, die nog maar 49 jaar oud Ss Hij werd dinsdag tiabij Reims gedood door ©ôd granaatschcr , als hij zijn mannen naar den aanval leidde. De goeckîêîi der Ffâfischee uiîverkochl T® Meîs sslleeHi tsêdragen dese goed«ren 15 millioen mark Baaî, 31 Mei. De uitverkoop Her goédaran aaa Fran-scheii toehehoorinds bavat in M^t? alïeen 600 eigendommen, hebbende eene waarde van 15 miilioen mark- De gemeesterftad heeft besîoten eene so» cieteit te siichtea -waariu het gemeente-bestuur het grootste gedeelte der aetics zou hezitte», ton eiede zë'il eigenaar te worden van de;ze goaderec. îa Duifsck Hospiîalea Zieken slaan cp tegen 't gebruik va a Electriciteit vû®r £3mtwzi@k?en Amsterdam, 1 Juni. > lu vele Duiîsche hospitalen maakt men groot gebruik vau elektricîteit voor 't genezen van zenuvsrziekten Deze me-thoie worlt zoodarug toagepast dat, luidens een snelbericat uit Munich ge» ! zonden aan da « Kolaischa Votkszci-! tuug» regelmatig opstanden plaatsgrij-pen van wege do ziek^n. Niât zelden : worden hospitaalz«ien vernieid. Hat hospitaa! te R >serh im w?rd afge-brand, waarschijclijk door eea ziake die al te ruw behaudeld werd. Eea eleklrifce stroom wordt gebruikt, en zoo groot is de pijn dat veîe zieken ! beven en roepen vooraleer zij op den pijnhank zija en or.der de toep^ssing jro»pen en tieren zij hartferscheurend. j Dikwijls liepen de ongelukklgesî weg. ! Eene heele raeks ondervragingsn zullen daarover in den Reichstag inge-dieaa worden. Ws. Hé gebeurfenissen in Kaukasie E«n pî'oïesî van Tchifeherine Stockholm, 31 Mei. De commissaris van het volk heeft den 28 Msi volgend protest gezonden ann den gïvohnaclitlgda van Rusiand te Berlijn : « Baron van Khulmann vraagt ons in een snelbericht de militaire werkzaam-heden te eîndigen tegen de regeering van Noorderlijk Kaukasie. Maar dia re-geeriiig is bezig door de macht te on-derdrukke de proviociëa die ons ge-trouw bleven. Het volk vecht alleen. Wij bezitt'in daar geen leger. Ten andere het Turksch leger trokt cp naar Batoum. « Wanneer wij erup aandringen een akkoord te sluiten op geheel het front, dan begrijpen wij daarin ook het otto-maansoh front ; wij Dioeten den optochl der Turksche troepen tegenhouien ■ F ini-Ncvgorcd isi staat van beleg Moskow, 31 Mei. Ten gevolge eener krîsis ia den be-voorradingsdienst hchben groote wan-ordelijkheden plaals gegrepen te Ni> i-Novgorod. De staat van bsleg is uitge-rofp&n., Heî «tervende Oôsknriik Hôî garic weigert een vereen gd vcedingsfront Geneva, 31 Mei- De Hongaarsche nieuwsbladen druk-ken de verontwaardîging uit van Hon-garie tegen de voorstelien van de twee keizers om een « vereendigd voedings-front » te stichten. De « Pesti Naplo » schrïjft : i Wij nemen aaa dat Oostenrijk sterft vaa h niger maar de liongaren zijn half naakt en barvoets. Wij wilien gereede-lijk m= t Duilschland en Oostenrijk spreken over het verdeelen van den oogst, maar als onafhankeiijk en met eelijke rechten. Wij dulden niet dat „ „»,ii - w ROND DE KRIJGSVERRICHTINGEN De Engeîsche afdeelingcn die den eersten stôrmloop in Champagne onde sfcndea Dergelijke voordeelen, naar de uit-drukking van het Kracsch ambtelijk bs'-richt, zfjn «inévitable» welko ook de groote Hoedanigheden der troepen zijn. En wat gaat er nu gebeuren ? Wij ver-wachtlen ze hier; zij kornen daar. Zullen wij ze nog elders afwachten ? God alleen weet het. Gansch het Engelsch leger, waarvan slechts een klein gedeel-ta in don strijd gewikkeld was, volgt met belangstelîing de gevechten waarvan de Franschen het grootste gewicht dragen. Maar men blijft niet werkeloos toezien; men bereidt,want het mag niet dat wij (Engt.Ischen) bssluitloos blij-ven.Sedert drie dagen worden zekere dee-len van het fiont geweldig beschoten. Schrikaanjaging of voorbereidieg ?... CE VLIEGDIEKST Pranscli iront 48 V Hegers neergeschoten door de Franschen in 3 dagen Ambtelijk bericht. —O jze vliegdienst heeft met eene taaiheid en een moed bovon allen lof de^l genomen aan den strijd. Ot-ze vliegers hebben moedig gestreden tegen de aanvallen die talrijk waren. Zij vlogen zeer laag en beschoten de vijandelijke troepen met machienge-weren. Zij volbrachten meesterlijk hun verkenningen|dtf p achter de vijandelijke J lijnen en speelde een grooten roi in den verbindingsdienst. Op den 27, 28 en 29 Mei wfrJen ne-ge.ntien Duitsche vliegtoestellen ver-Ditld gedurende de luchtgevechten en twee kabelballons werden in vlammen geschoten. Drie en twlntig vijandelijke vliegtuigen werden beschadigd en moesten dalen. Oaze beschietingsvliegers in den nacht van 27 op 28 niet minder dan 23.000 Kgr. sprïngstoffen geworpen op de brnggen en yerkeerwegen aan de Ailette en de Aisne en op de rustplaat-sen van Gai^nicourt eu Juviacourt. Gedurende den nacht en volgende dagen hebben zij 37.000 Kg. bommen geworpen op de spoorhallen van Laos, Fismes, St Gilles, enz. Zware ontplof-fingen en brand werden veroorzaakt in de spoorhallen van Fismes, Laon, Cour-cy lez Eppes. Esn schietvoorraadstapel ontpïofte te Fismes. Van 27 tôt 29 werden zes Duuschei vliegtuigen door de weerkanonnen neergaschoten- Hngelscli front Einsï gevechten werden zes vijandelijke vliegers neerge-schoten — Metz Ssese oten Lage wolken en misiig wedor belet-ten onze vliegars veei werk te verrich-ten. Den 29 klaarde de lucht op. Vijf Duitsche vliegtuigen werden neerge-schoten gedurende luchtgevechten en een zesds varplicht te dalen. Wij ver-îoren geen vliegtoestei. Vijf ton bommen werden geworpen binst den dag op de schietvoorraadstapels ea ruïtoor-den in den omtrek vau Argentiers en Bapaume. Gedurende den nacht tussche» 29 on 30 werden 16 ton bommen gdworp^n, zonder dat wij een toestel verloren, op de spoorhallen, ni. te Valeccioanes en te Busigny, op do steden en wegen achter 't front en op de dokken van Brugge. Daarbij dieot gevosgd dat onze vliegers zoer hevig Mïitz-Sabion . (den spoorweg) beschoten, waar wij een vliegtu'g verloreu. Oe Ouitschers hebben 600.000 maïi in 't gevecht Parijs, 1 Juai. Men baraamt de Duitachs strijdmach-ten die een werkelijk deel namen aan don btrijd op 40 afdeelingen ; 40 arxdure zouden de reserve uitmaken. Het 5s zeer wel mogelijk dat zij on-vevhoeds een nieuwen aa val begîan'cn in de riohting van Duinkerke of Aujiens. De Verboudenen zijn dus verplicht hunne reservea !e verdëeïèn om don vijaad op tvvee piaatsen te lu a ne» te« geahouden. Heî Offensief ea de Duitsche Ptrs Berne, 2 Jur.i. De «Deutsche Tageszeitucg » zegt : Wij hebben Eists ts vreezen van de Amerikaansche en ltaliaansche reser-ven die, volgeti-s wij vernemen, Pa.rijs beschuttoa. 't Z;jn troepen vaa twesde gehalte. De « Vossische Zeiîung » schrijft : De loopgravenoorîog is op zija ei/îde. De hclft vau het front van de Zee naar Suippe iâ îu beweging. Parijs blijft kalm ! ISos M. Clemenceau ontsnapte op 't froat Parijs, 31 Mei. la 't algeme-în zijn militaire schrij-vers het eeos om te hopen dat de groote strijd weîhaast ia 't voordeel der Ver-bondonen zal keeren. Men verv/achteen stoutmoedige tegenaanval van generaal Foch, en deze zou nog slechts het ge-paste oogenblik afwachten v/aarop de reserven in gereedheid zutlen gebracht wordîc. Deze reserven komen nu op de vuurlijn. Allen deeien de meeniug dat het groote gevaar van Ma a o dag en Dinsdag grootendeeis g^weke:; is. De iiiwoners van Parijs hebben be-trouweu dat zij niet zullen vc-rontrust worden. M. Clemenceau die 39 uren op 't front I doorbracht, vertelde hoe d® officieren en soldaten zingend naar het g^vecht togen. De eerste minister had juist een kleine stad verlaten toën 40 uhlanon opdâagdec. D s. weinige Franschen die daar waren werden gevar. gen genomen, en esn generaal di« op de kaarfc het too-ceel- vaa den strjji bjstudeerao en te uhtanen niet zag aankomen werd dood» geschoten. Omirent 200 Engelsche gekwetsten kwamen toe ia Parijs. Hunne groote kalmte wekte de bewondering op vaa de iiiweners d?r hoofistad.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.