ONS VADERLAND stichters : j. Basekeiandt en a. Tempsr» 4, Belgsch dagblad verschijnende op al de dagen der week 4* 6p5t8' î"Brêaha"r£„wJe> c"msELANDT AIIOXSEMESTEXi ËFCHT ÛÛflE VË31 EU VHÂNK : Permaancl Belglel. TS Frankrijk 3.35 Engolftnd-HoUand 3.50 1 ♦ * ABOXXEMEXTIÎX VCOR SOLDATES! Peftnmester» 5.00 » G.50 » iO.OO VftlIH ftûî) EïN VÔLK EK L41D €M<9 per week <■»dageo) 0.35 onu«» W V wlVi mJ&l ¥ \/SJMW PtM* Kliaand *•**" AAN HETZELFDE; ADRES GEZONOEN TE WORDEN VLAAMSCHE BEWEGING EN SOCIALE GEVOLGEN Ik wil vandaag een woord rep-pen over wat voor onze werkende klas de natuuriijke gevolgen zouden zjjn der Vlaamjche Beweging. Nog vele onzer jnakkers den-ken dat het ons slechts belaogt de Vlaaœsche taal en het Vlaamscbe Volk al zijne rechten op taalgebied te zien b?komen. maar het raoet gezegd dat orze vooruitzichten veel verder reiken en wij door Vlaamsehe Bewegiîig niet alleen ontsla-ving van fcet raa beoogen, maar tevens onze Vlaamsehe werklieden tôt dien hoogen trap van welvaart en sociaal standpunt willen leiden als zij voorheen in Vlsanderens machtig verleden bekleedden. Door dit tôt dat ; dient onze leuze te zijn. Wanneer wij Vlaamsch Onder-wijs eischen in aile graad, dan is dit niet alleen om op gelijken voet gesteld te worde < met onze Waal-ache hroeders, maar voorat om tfe voelicg tusschen de versohillende standen te vergemskkelijksn, en d'or deze voeling de vprstardhou-ding tusschen weik r en w^rk^e'1 er te vprzpkeren en alzoo de onafhan-kelijkheid van den w-nker te zien steunen door kmnis Vlaamsch Onderwijs in aile gradan zal aan den Vlaamschen werker toelatea zich in zijn beroep te volmsken tôt den hoogsten trap. Dit was hem tôt hier-103 unmogelijk daar hooger onderwijs in vraemdetaa! g^geven bij den werkman een ingang vond. Slechts door een klein deel der massa ge-volgd bleef het meerendeel onws-tend of onvoliedig toeg^licht en bleefde werkman veroordeeldsteeds een ondergeschikte rang in de sa-menleving te bekleeden, in die sa-menleving waarvan hij een der grooîste steu: pilaren is Door zijne mindere ontwikkeling blijft dc werkman de groote sociale hervor-mingen niet of onvoliedig b»grij-pen. Dit is de reden waaçom hem sociale vraagstukken onverschilli? laten en hij zich zelve tôt slaaf do mt. Een in eigen taal gegeven opdenvijs dat verlicbte geesten schept en gezood oordeel verwekt. zal d n w^ikman doen streven naar Hoogerop! en hem doen bfgrijpen dat zijne welvaart n et alleen stof-fe) jk dient verzekerd maar ook zedelijk dient gester.kt. Doch onderwijs, verplichtend onderwijs en verlichting der wtrken, de klas, is niet alleen het punt,, is ni«t alleen de spil w arrond de VI. Bew. draait. Nog andere vraagstuk-kei dienen opgelost. Vooraan plaatsen wij dan or-k de v?k vereenigingen, niet zooals zij vco" den oorlog begrepen werden, r iet om polititk? partijen te ster-ken of te steuntn, maar Vakveree-nigingen wiens eenig streven verbe-ring van de werk -oorwaarden en vakkennisbeoogt. Vakvereet.igiogen die daargesteld zijn om door stu-di kringen, voordrachten, reizen, tf ntoonstellingen, enz. enz, dan weikman to<3 te laten zich steeds te volmsken of door zijne voortbreng-Sftlen te toonen wat hij vermag. 't Is niet g ro^g den jongen werk-^r door Vlaamsc ie th^îrifcie oplei-r ding tôt den zwiren strijd voor het bestaan te sterken. Strvggle fot live eischt dat door aanschouw lijk onderwijs gelegen-heid gegeven wordt van de les^en te genieten en de iheorie in prsktijkte stell n die ter sc'iole ond^rw. zen wordt. Dit de S*a t voor elk v«k,in elk cantrum eene beroepscbool opsne behoort tôt het ocimogeiijke, maar, en hier zie ik den roi der V<ik-yereenigingen duidelijk afgebakand «n den schoot van eîke Vakvereeni-ging kon eene school oatstaan waar de leerling, in zijnvako volmaakt, de lessen aanschouwflijk volgen Kon die hem tôt werkman zouden l maken en waar de ondervinding der < weikgezellen hetalgemeen ten goede ; kwam. Die scholen van aanschou- ' welijk ondenvijs, behooilijk door i den Staat gesteund en door bsvoeg- • de pe sonen bestuurt zouden toela- ' ten volslagen weiklieden te kwee- ' k^n en ma'fen verdween dan de ' las, der door onvolledige kennis [ van een beropp <t Twaalf stielen en ' dertien ongelukken ». Zoo bleven dan die vereenigingen < bij hun doel en streven en het mag hier wel terloo s gezegd dat voor- « heen t8 weinig aan Vak en te veal aan politiek gedaan werd in de Vak- | vereenigingen. ■ * » * | Eene andore kwestie in nauw ver- t band ntet de Vlaamsehe Bew<3ging en wellcede aandacht onzer werkets ; dient gaande te houden, is de kwes- i tie der Werkcnanswooiogen Ii wil hopen dat onze Nationale Komissie 1 tôt heropbouw van Balgië er zich bijzonder zal op toe leggen die kwes- ' tie vo'komen te regelen. Vôôr den oorlog rteds w -rden tal vanontwar-pen voorg.degd tn j \mmei' genoeg ia of voor Viaanderenbleefhet meest-al da,î bij. Ik zag zoo dikwp-rf in de volkrijke ; buurten en voorsteden den werSc-man, na zjjna taak, een enge steeg inslâan, waar slechts bij zeldzarne < oogenblikken de zon een tipje van J een gevel of een hoekja van aen 1 huis belichtte, waar de iuc^ door 1 lceuken — w.isch — en andere reu- ' lcen oninadembastr was en waar de 5 bleeke waikerskinderen reeds den stempal droeg^n van bloedarmoade . en vervat. 't Is nooaig, hoog noodig dat daaraan een einde komt! Lucht, < Licht en Gezondheid dient hier de ' leuze te zijn. ' W\ ikmaDSwijken dienen in aile ' onrdenvan Vlaanderen uit den groni j te rijzen. WijkeB met luchtige hui^ ! «en en stra en, hoven en pleinen, ) waar de jeugd in dartel spel en bij i joelend gew iemel de vrooliika blos ( der gezondheid vind , Wijken waar i scholsn, kindertuinen, le..s- en feest-zalen, badirmehiingen, enz., enz. 'er <■ beschfkkingstaan hunner bevo king. ' In een woord al wat den werkman 1 het « tehuis » leven k >n veraange-namen en waar hij na vervulden \ plioht met genoegen terugkeert en ( niet met teg nzin zooals hij naar zijn smalle steeg of s'raat toog, ; mëestalde herbergveikiazend boven 1 zijntehuis. > Onderdomspensioenen — Kiesr > wetten - Vertf ge.nwoordigitig—Ver-gemakkelijking van Verkeer—Al- ' koolmisbruik. enz., daaroverzeg ik 1 later wel een woordje. c} Voor dit oogenbiik bepaal ik mij, c aan u, mijne wergm^kk rs, in groo- s te lijnen te schetaen wat u de Vlaam- i sche B^w^ging brengen zal. Ik wil ■< niet door hoog'iravenden stiji en ^ holle bomb^st trachten u voor de zaak ta winnen, maar door eenvou-dig tôt uwen ge st te spreken u hat jc nooiige der Viaamsche Bewegin? i( doen siapjen, daar al wa^rover ik t u spret k of spr» ken zal in Vlaards- \ ren otn zoo te zegsrea rsiat bestaat. j Daarom Vlamen komt tôt ons. 1 t \ Dit m-3g en dit zal ni-t ! Vlaande« ren dient herboren ! En zoo >ls onze joogens in Ojgst 1914 de geheele wereîd verbaasd hebben, zoo dienen ze na den oorlog nog te doen orn aan de warald te too ten dat 't Vlaamscbe ras zijn geest ongeschonden heeft bewaard en vol wilskracht als ten Phénix steeds schooner «. prijst uit zijne assche. BALI. -TT-rrrr ^ Hofsleden Liefkozing voor de oogen\tn lentetij als het boerengedoe zioh verschuilt in bleei-ende boomen, mengeling van wiegelend blad en stijve stam, van wit en paarsch en groen ; weerspiegeling in de wallzh met krollenden zwier tusschen schudu-wen van oude tronken. die diep neer-waarts bukken en in wièr holen de nés-ten geborgen Uggen der vogelen, die door hun klare keeien 't liedek'en laten k links n van blijde verwaehting. In de wei-den, geel van boterbloemen loopen de koeien te grazen of kijken den boer achterna, die met zijn paarden een laat-ste plekke grondsgaat bevruchten. Hofstede, bron van welvaart- voor ytad en staat, Schat van het hart, hoop en troost voor den boer. Liefde voor 't eigen geboorte^lekje voor heel de fami'ie, dit land, die booléen, dit huis, die dieren. Waardeering voor vréemdelingen om woesten arbeid hier verricht, in hitte en kou, in wel en wee+ Hofstee met vreugde bezien om uw zuivere ouderwetsche zeden, om uw kapelleke aan den boom of in de haag. Hofstee vol kroezelkoppen en kopjes, bron van krachten leven. Hofstee, gegroeid in den grond; op den grond, gelegen als een vastgemeérd schip vol rijken last. Hofstee in lentenij wat heb ik dik- wijls gewenscht te schipperen op de rijke zce uwer golvtnde korenvelden ; wat heb ik dikwijls gewenscht NU te mogen boeren,.... te boeren naar mijn zin ! * * * Neergehiirkt, diep-donher, beneden de helîing, achter zwarte hagen, doode takkewerken, h g t., onthoofd, gebovsten, de laatste steenenhoop van een vroeger j prachtig boerenhof, nu puinen nog, die weenen in wilde natuurweelde. Geen lijnen meer die vroegere groots-!heid doen herdenkeh. Noch leven, dat levensvreugdc heeft gebaard, hier, eeuwen aohtereen. Een groote cimentai blok, een hol voor een twee paar menschen, staat midden-in de spitazail van gebroken s ter n en. balken en planken waarboven een dorre boom, haie takken steeKl. Meneden wrie-melt gras en krnid dooreen, een oud wagenrad ligt aan den boofd varueen , fut, ult een hoop aarde steekt èen oud ' stuk ijzer. een gebroken meubel, een banli of stoel, en bloemen en bladeren vechten om een plaatske op dien schra-len grond. Rotsvast ligt de blok ; hij leunt tegen : den rnuur, het laatste hoopje steenen, 1 niet om steun maar om zijn loggen rug te vepbergen. 1 Die blok. die kranke steenen, dat is die hofstee nu, ailes wat nog het 00ge ' koeit, waar eens levenslast met levens- I lu$t gedragen werd... ©msloten met dabbeh reeksen prik- 1 hpldraden ligt het hof afgezonderd in doodsche stilte., de vogels zelfs genaken ' het niet meer, een daodenerf op een ' kerkhof.. ■ ■ Soms kraakt het rond de massa : gra- 1 naten zoeven en boren en verbrifzelen. 1 Daar leeft er iets in die eenzaamheid ; 1 dan klinken klanken met golvende gai- 1 men ,* eeniedsr luis ter t..., Dan klimmen de zwellende rookwolken omhooge in ] zwarte krankels ; eenieder ziet.... daar leeft de vernieling. Met welke harde stem schreeuwt ze, met welken wrong smijt ze zich te pletter ! fïet is lente, geen schoonheid meer, , De ha/steden Uggen ver laten omdat de , orerweldiger zijn vuist met opendoet / j ! omdat wij willen, kracht tegen kracht, ] geweld tegen geweld, wat het onze is. Ze Uggen verlaten omdat de winter nog wordt i'i de zielen ; ze worde n verhak-keld omdat de winter geen lente ver-lanpt, omdat de winter geen bloemen duldt, omdat geweld geen liefde baart.. Il anneer komt de lente der zielen ? Wanneer zullen we den (id('m der liefde ygelçn zweven over de verwijzende hof-s te den ? 0 Heere, wanneer ? 0. VEEKA, Fransch? Generaaî |edood aan 't hoofd zijner troepen Paiijs, 1 Juni. Men ir.eldt de dood van Généra al Pi rre des Vallières, die nog maar 49 iaar oud ls Hij werd dinsdag nabij Reims gedood door een granaatschert, a's hij zijn manuen naar den aanval leidde. i 253125£v s» - Lothari» gen De goefkren der ^ Franscheo uitverkccht 1- àh Te Metz alleen bedragen deze n goederen 15 gnillioen mark r. Baal, 31 Mei. s- De uitverkoop der goedaren aan Fran- <r schen toebehoordiide bevat in Metz 1- alleen 600 eigen do m mer, hebbend» i- eene waarde van 15 miiiioen mark. De ■e genieenteraad heeft bealoten eene so> r cieteit te stichten waariu het gemeente- l- bestuur bet grootste gedeelta der acties zou bezitten, ten einde zeif eigenaar te d worden van deae goederen. ;e In Duilsche Hôspiialen n Zieken sîaan op tegen n 't gebruik van Electriciteit voor zenuwziekten w IV Amsterdam, 1 Juni. s In vele Duiîsche hospitalen maakt ' men groot gebruik van eiektriciteit voor 't genezen van zenuwziekten Deze me-^ thode worit zooianig toagepast dat, iuidens een snelberictit uit Munich go-zonden aan de « Kolhische Voîkszei-tung » regelmatig opstanden plaats grij-, pau van wege do zieken. Niet zelden ' worden hospitaalzalen vernield. Het . hospitaal te R')sei',h<"im werd afgo-n brand, waarschijnlijk door een zieke die al te ruw bâhaadeld werd. Een elektrike stroom wordt gebruikt, \n en zoo groot is de pijn dat veie zieken 6 beven en roepen vooraleer zij op d.in ]' pijnbank. zijn en ondor de toepassitig '! j roepen en tieren zij hartïerseheurend. e Dikwijls Hepen de ongelukkigen weg. Eene heele reeks ondervragingen zullen daarover in den Reichstag inge-diend worden. muisland. e-d De gebeurtêBissen in Kaukasie nd ' Een protest van Tchitcherine n Stockholm, 31 Mei. De comtnissaris van het voik heeft den 2S Mei volgend protest gezonden n aan den gevoîmachtîgda vau Rusland te Beriijn : g- * Baron van Khulrfrann vraagt ons in een snelbericht de militaire werkzaam-s heden te eindigen tegen de regeering e van Noorderlijk Kaukasie. Maar die re-. geering is bezig door de macht te on-derdrukke de provineîôn die ons ge-. trouw bleven. Het volk vecht alleen. 1x Wij bezittan daar geen leger. Ten an-n dere het Turksch leger trekt cp naar n Batoum. « Wanneer wij erop aandriDgen een - akkoord te sluiten op geheel het front, . dan begrijpen wij daarin ook het otto-; maansoh front ; wij moeten den optocht - der Turksche troepen tegenhouden. t 1 Kini-Novgorod in staat 1 van beleg ? MosVow, 31 Mei. Ten gevoi^e eener krisis in den be-voorradiogsdienst hehben groote wan-s ordelijkheden plaats gegrepen te Niui 1 > Novgorod. De staat van beleg is uitge- '> roepen. ? ■ Het stervende Oosfenrijk à Hôi garie weigert een 'e vereentgd voediogsfront Geneva, 31 Mei- De Hongaarsche nieuwsbladen druk-ken de verontwaardiging uit van Hoc-garie tegen de voorstelien van de twee keizers om een « vereendîgd voedings-front » to stichten. De'« Pesti Naplo » schrijft: ! Wij nemen aan dat Oostenrijk sterft ! van hieger maar de Hongaren zijn half al naakt en barvoets. Wij willen gereede-t9 lijk mot Duitschland en Oostenrijlfc jj spreken over het verdeelen van den f oogst, maar als onafhankelijk en met aj gelijke rechten. Wij dulden niet dat men ons « hulshoudelijk » aanhechte. RONDDERRIJGSVERRICHTINGEN De Engelsche afdeelingen die den eersten stormloop in Champagne onderslonden 1 1 Dergelijke voordeelen, naar de uit-1 drukking van het Fransch ambtelijk be-richt, zijn «inévitable» welke ook de groote hoedanigheden der troepen zijn. En wat gaat er nu gebeuren P Wij ver-wachtten ze hier; zij komen daar. Zullen wij ze nog elders afwachten ? God alleen weet het. Gansch het Engelsch leger, waar^an slechts een klein gedeel-te in den strijd gewikkeld was, volgt met belangstelling de gevechten waar-van de Franschen het grootste gewicht dragen. Maar men biijft niet werkeloos toezien; men bereidt, want het mag niet dat wij (Engelschen) besluitloos blij-ven.Sedert drie dagen worden zekere dee-len van het fiont geweldig beschoten. Schrikaanjaging of voorbereiding ?... DE VLIEGDIEKST Fransch front 4â %!iegers neergeschoten door de Franschen in 3 dagen Ambtelijk berieht. —Ojze vliegdienst heeft met eene taaiheid en een moed bovon allen lof desl genomen aan den strijd. O^ze vliegers hebben moedig gestreden tegen de aanvallen die talrijk waren. Zij vlogen zeer laag en beschoten de vijandelijke troepen met machienge-weren. Zij volbrachten meesterlijk hun verkonningenldicp achter de vijandelijke lijnen en speelde een grooten roi in den verbiedingsdienst. Op den 27, 28 en 29 Mei werJen ne-gentien Duitsche vliegtoesteilen vernit ld gedurende de luchtgevechten en twee kabelballons werden in vlammen geschoten. Drie en twlntig vijandeiijke vliegtuigen v.'erden beschadigd en moesten dalen. Onze beschietingsvliegers in den nacht van 27 op 28 niet minder dan 23.000 Kgr. springstoffen geworpen op jdebrnggen en v.erkeerwegen aan de j Ailette en de Aisne en op de rustplaat-! sen van Guignicourt e» Juyincourt. Gedurende den nacht on volgenda dagen hebben zij 37.000 Kg. bommen geworpen op de spoorhallen van Laon, Fismes, St Gilles, enz. Zware ontplof-fingen en brand werden vcroorzaakt in de spoorhailen van Fismes, Laon, Cour-cy lez Eppes. Een schietvoorraadetapel ontplofte te Fismss. Van 27 tôt 29 werden zes Duitsche vliegtuigen door de wesrkanonnen naergaschoten* Engelacli front Binst gevechten werden zes vijandelijke vliegers neergeschoten — Metz beschoten Lagewolkenen mistig wed6r belet-ten onze vliegars veel werk te verrich-ten. Den 29 klaarde de lucht op. Yijf Duitsche vliegtuigen werden neergeschoten gedurende luchtgevechten en een zesde verplicht te dalen. Wij ver-loren geen ;vli6gtoestel. Vijf ton bommen werden geworpen binst den dag op de schietvoorraadstapfcïs ea rustoor-den in den omtrek van Armentiers en Bapauma. Gedurende den nacht tusschen 29 en 30 werden 16 ton bommen gdworpen, zonder dat wij een toestel verloren, op de spoorhallen, ni. te Yalenciennes en te Busigny, op de ateden en wegen achter 't front en op do dokken van Brugge. Daarbij dient gevoegd dat onse vliegers zeer hevig Metz-Sablon ("den spoorweg) beschoten, waar wij een vliegtuig verloren. De Ouitschers hebben 600.000 man in 't gevecht Parijs, 1 Juni. Men beraamt de Duitsche strijdmach» ten die een werkelijk deel namen aan den strijd op 40 afdeelingea ; 40 andst o zouden do reserve uitmaken. Het is zeer wel mogelijk dat zij on-verhoeds een nieuwen aanval begianea in de richting van Dulnkerke of Amiens. De Veibondenen zijn dus verplicht hunne reserven te vercfeelen om dan vijand op twee plaatsen te kunnen tegenhouden.Het OffensieJ en de Duitsche Fers Berne, 2 Juni. De «Deutsche Tageszeitung » zegt : > Wij hebben niets te vreezen van de Atnerikaansche en Italiaansche reserven die, volgens wij vernemen, Parijs beschutten. 't Zijn troepen van twëede gehalte. De « Vossische Zeitung » schrijft : -De loopgravenoorlog is op zijn einde. De helft van het front van de Zee naar Suïppe is in heweging. Parijs blijft kaîm î Hoe M. Clemenceau ontsnaple op 't frost * Parijs, 31 Mei. la 't algemeen zijn militaire schrij-vers het eens om te hopen dat de groote strijd welhaast in 't voordeel der Ver-bondenen zal keeren. Men verwachteen stoutmoedige tegenaanval van generaaî l'oeil, en deze zou nog slechts het ge-paste oogenblik afwachten waarop de reserven in gereedheid zullen gebracht wordan. Deze reserven komen nu op de vuurlijn. Allen deeïen de meening dat het groote gevaar van Maandûg en Dinsdag grootendeels geweken is. De inwoners van Parijs hebben be-trouwen dat zij niet zuilen verontrust worden. M. Clemenceau die 39 uren op 't front doorbracht, verteîde hoe de officleren en soldaten zingend naar hs t gevecht togen. De eerste minister had juisteen I | kleine stad verlaten toen 40 uhlanen opdaagden. Dj weinige Franschen die daar waren werden gevangen genemen, , 1 en ean geaeraal die op de kaarc hat too-neel van den strijd bjstudeerde en de 1 uhlahen niet zag aankomen werd dood-i geschoten. > Omtrent 200 Engelsche gekwetsteft s kwamen toe in Parijs. Hunne groote • kalmte wekte de bewondering op yaa de inweners der hoo^lstad. Vierde jaargang - Nummer 1095 PRIJS : 10 C£KTI£M£H Diass^ 4 Juni

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.