Drflkster-UitfMfster ggjjt; Maaîschappij H ET UCHT bestunrdcr s p. DE ViSCH. Ledebcrg-Oent . . REDACTIE . . ADMINISTRATIF liOÔûPOORT. 29. GENT VOORUIT Orgaan den Belgisohe Werkliedenpartij\ — Verschjjnende afk dctgen. ABONNEMENTSPRIJ5 BELQIE Drîe maenden. «. • , * frT 3.2) Zea maanden • . . « . fr. 6.50 Een jaar....... fr. 12.50 Mca abonneert zfcfe en aile postSmrecta» DEN VREEMDE Orl« maanden ((Sagelijkî verzonde»^ te 4.1! DE PRIJS DER AARDAPPELEN Volgens het verslag verschenen in ,Het Volk» van zaterdag 16 October 1015, over de Boerenvergadering ge-houden op vrijdag morgen 15 October, in het Landbouwershuis, te Gent, heeft de heer volksvertegenwoordiger Maen-haut de volgende verklaring gedaan nopens den prijs der aardappelen : Ons komiteit heeft aangedrongen om den prijs der pataten te mogen verhoogen, gelijk hij is vastgesteld buiten de etappen, namelijk 8 fr. voor de beste, 7 fr. voor de middel-matige en 6 fr. voor de ordinaire. Nu is de prijs in de etappen 6 fr. voor aile soorten en dat is toch te weinig. Dus, volgens den heer Maenhaut, is 6 frank voor ioo kilogr. pataten te weinig en heeft de Landbouwersbond aangedrongen om dien prijs te verhoogen. Waarop steunt zich de heer Maenhaut om dien prijs te laag te vinden? Winnen de boeren geen geld genoeg als zij hunne pataten, op dit tijdstip, aan 6 frank kunnen verkoopen? Laat ons eene kleine berekening jnaken. Nemen wij als uStgavsn per hectare : a) voor pacht en l&sten: a.jo fr.« 't Is reeds een zeer schoone, zeer hooge huarprijs, die de grondeigenaars, zelfs den heer Maenhaut, zal doen waterbek-ken.b) voor mest: 360 fr. waarvan de helft 'als navette voor de volgende vrucht mag gerekend worden. Trouwens, volgens de gebruiken en volgens wetenschappelijke proeven mogen na een aardappeloogst als navette gerekend worden : stalmest pn potaschsulfaten voor den helft : EtaaJschuim en superphosphaten voor de twee derden en amoniaksulfaat en sodanitraat voor weinig of niets. Kort-om, voor mest nagenoeg den helft van 360 fr. of 180 fr. c) voor arbeid : 250 frank. d) voor plantaardappelen : het tiende ,van «le gewone opbrengst. De uitgaven beloopen dus per hectare: 550 + 180 + 250 = 680 frank. Wanneer men nu mag aannemen dat met de verbœterde teeltwijzen een hectare goeden grond, goed bewerkt en goed bemest, gemiddeld 250 zakken leverbare pataten geeft — na aftrok der plantaardappelen — is de OîîtvarigSt aan 6 frank per zak = 1500 frank, of eene winst van 820 frank per hectare. En dat is te weinig volgens den heer Maenhaut ?! In vorige jaren golden gewoonlijk de aardappelen op dit tijdstip maar 4 à 5 frank per zak en nu is 6 frank te weinig omdat het... oorlog is en omdat de aard-appel thans rneer dan ooit eene hoofd- rol speelt in de voeding der Belgische werkersbevolking. En wat ons het minst verwondert is, dat niemand onder de honderden aan-wezigen geprotesteerd heeft tegen de verklaringen van den heer Maenhaut en tegen de pogingen van het Comiteit. Nochtans maken, — op enkele uit-zonderingen na, — aile die gewone aan-wezigen deel uit der landelijke Voedings-comiteiten. En moeten die Comiteiten thans in de allereerste plaats niet zor-gen voor het aankoopen van aardap-pelen? Het is dus de plicht der . leden dier Comiteiten te zorgen dat de prijs der pataten zoo laag mogelijk zij, op-dat men met hetzelfde geld de grootst mogelijke hoeveelheid kunne aankoopen. Men ziet het, de handelwijze op die "Vergadering van al die boeren en al die boeren-burgemeesters is niet te ver-rechtvaardigen. Alhoewel hun eigenbe-lang vergt aat de aardappels aan hooge prijzen verkocht worden, moeten zij als leden der voedingscomiteiten belang-loos werken om den prijs der eetwaren zoo laag mogelijk te brengen. Uit het bovenstaande bïijkt klaar en duidelijk waarom vele landelijke comiteiten er nog niet een3 aan dachten de noodige aardappels op te eischen aan den maximumprijs van 6 frank. Zij wachten totdat de pogingen van den Landbouwersbond den gewenschten uit-slag bekomen en de aardappels aan g en meer franken verkocht worden. Zij stellen hun eigenbelang voor het algemeen belang! ■ t Is treurig maar toch z66! # ♦ * M. Maenhaut en de Landbouwersbond sturen er dus naar om tôt eene gelijkheid der maximumprijzen van zekere landbouwprodukten te komen feînnen en buiten de Etappen. Zesr wel! Maar waarom vragen zij dan niet hetzelfde voor de granen? Buiten de Etappen kost de tarwe 27.50 fr. ; binnen de Ètappen 36 fr. Wij verwachten er ons dus aan, zaterdag toekomend in «Het Volk» te lezen dat de Landbouwersbond aandringt om den prijs der tarwe te ver-minderen gelijk hij is vastgesteld buiten de Etappen, namelijk 27.50 frank. B. P. Gunstige uitslagen In het bijblad van hot Staatablad van den 11 October 1815, troffen wij den bilan aan der Vereenigde Patroons Taartenbskkers van België, Naamlooze Maatsohappij te St-Jans-Molenbeek.Deze bilan sloot op 20 Juni laatat met eene zuivere winet; van 167.742.49 £r. waarvan 114.668.96 fr. te verdeelen waren, onder de aandeelhouders. Dat zijn zeer schoone uitslagen bekomen door die Taartenbakkersvereeniging. Naast die 144.666.96 fr. die te verdeelen waren onder de aandeelhouders streken de bestuurders en comrci&sarissen nog proper-kens eene som op van 10.200 fr. Hieruit blijkt wat wij altijd gezegd heb-ben dat de vereeniging 00k voor de burgers de plank der redding is. En 't zijn diezelfde mannen, die nu met goed gevolg samenwerken, die op de wer-kerscooperatiën gescholden en gelasterd hebben, ja ze verdacht maakten. Zij moesten de wérkende klasse lof toe-zwaaien en haar dankbaar zijn, omdat zij aan de burgerij den weg wees die zij tôt haar voordeel te volgen had. NsdarianilsGhs Ketaalba-werksrs nsar Engilant Het sociaal-demokratisch Kamerlid Spiek-man schrijft aan ons Amsterdamsch partij-blad « Het Volk » : t Woensdag 13 October vervoegden zich in den voormiddag bij mij een tweetal werk-lieden, die afgevaardigd waren dbor een 11-tal anderen, te zaruen vormende een groepje metaalbewerkers, die met d« Yli»-singsebe boot naar Engeland wilden ver-trekken, maar op bevel van den plaatse-lijken commandant aldaar met geweld van de boot waren afgehaald. » Voor de betrokken werklied»n wae dit niet slechts een emstige teleurstelling, maar in één woord een onhoudbare toe-stand. Ze hadden hun passen, ze hadden onkosten gemaakt, xe hadden selfs reeds passagebiljettexi genomen voor de plaats van beatemming, Birmingham, en konden dus onmogelijk daar te Vlissingen blijven. » Met verbazing nam ik van hun verhaal kennis, kon nauwelijks gelooven dat, zonder eenige redten te noemen, aan deze arbeidera den ovértocht naar Engeland was onmogelijk gemaakt, en stelde mij onmiddellijk met den Minister v&n Oorlog in verbinding, ten einde allsreerst te vernemen; of indordaad de mededeelingen dezer arbeidera jui#t waren, en op welke bevoegdheden deze maat-regelen tegen burgerg rustten. » De Minister doelde mede, dwfc de bovenstaande feiten juist waren, en gaf eenige argumenten die de regecring hadden ge-noopt aldus te handelen. » De Minister achtt« — en m een ik volko-men te recht — het oogenblik niet gekomen om over de vraag der bevoegdheid van dis regeering ean débat te openen, hetgeen 00k niet gevrs«.gd waS. Het kwam aan op de vraag, wat er gebeuren zou mst de arbeiders die met pak en zak en reisbiljettea te VIis-eingen gereed stonden. » De Minister verzekerda mij, dot de werkgevers dezer arbeiders hen met open armen weder ontvangen zouden, maar dezerzijds werd opgeniarkt, dat dàârover evenmin débat op zijn plaats was, want dét was de zaak niet van dan Minister of den plaatselijken comandant, maar van de arbeiders zelf. » De Minister verklaarde zioh bereid, nog dienzelfden dag deze aangslegsnheid te on-derzoeken en des avonds 8 uur ontving ik het volgende telegram: Telegrafisch is order gegeven arbeiders te laten vertrekken, (w. g.) Minister van Oorlog, BOSBOOM. • Voor deze arbeiders was dus de zaak in orde.' » Maar na dien tijd is mij ebleken, dat er nog tal van arbeiders zijn, te Rotterdam en elders, die zich reeds verboncjen hebben, reeds in het bezit zijn van passen, hun ont-slag reeds hebben genomen, reeds vrij be-langrijke onkosten hebben gemaakt. » Het is mij gebleken, dat de Regeering al deze arbeiders eenvoudig den ovértocht naar Engeland onmogelijk maakt, en zelfs bij de firrua, die als bemiddelaarster tus-schen de Engelsche werkgeefster en de werk-lieden optreedt en daartoe advertentiën plaatet in de bladen, de firma Tasche «n Co. te Nijmegem, huiszoeking heeft gedaan.» In verband met deze bemoeilijking van burgers om te gaan waarheen zij verkiezen, ten einde op volkomen eerlijke en geoor-loofde wijze hun brood te verdienen, hob ik den volgenden brief verzonden: » Met waardeering heeft ondergetee-kende kennis genomen van de beschik-king van Uwe Excelîentie, hem mede-gedeeld in het telegram van 18 October 1915, waarbij de groep van 13 arbeiders, aan wien de ovértocht van Vlissingen naar Engeland was ontzegd, alsnog in de gelegenheid ifl gesteld, daarheen te vertrekken. » Hij verneemt evenwel, dat het ver-bod voor de groepen arbeiders, die eveneens reeds hunne tegenwoordige be-trekking hadden opgezegd. wior passen reeds in orde zijn en die 6f reeds naar Vlissingen waren vertrokken, 6f op het punt staan daarheen te gaan en reeds vrij belangrijke kosten daarvoor hebben gemaakt, is gehandhaafd. Het komt ondergeteekende voor, dat door dit _ver-bod, louter door de militaire autoritei-ten, de grondwettige rechten van een aantal Nederlandsche burgers om h©t land te verlaten, ten einde elders een beter bestaan te vinden, op willekeurige en onwettige wijze zijn aangetast. > Ik meen verplioht te zijn daartegen te proteeteeran en verzoek Uwe Excelîentie beleefd, hetzii de genoemde ver-bodsbepaling te willen opheffen, hetzij te willen medsdeelen, op welke bevoegdheid deze handelwijze van de Regeering Steunt. » Dinsdag heeft eene confererrtie plaats ge-had tusschen het Kamerlid Spiekman en twee hoofdbestuurders van den Metaalbe-werkersbond, partijgenooten Dekkera en Dans, met den minister van oorlog, over het verbod voor de metaalbewerkers om naar Engeland ta gaan. Door Spiekman werd bij den minister de zaak ingeleid en te kennen gegeven, dat men zich dezerzijds moeilijk kon neerlepgen bij een maatregel waarbij het den arbeiders onmogelijk werd gemaakt om, indien zij dit voor hun belang noodig achtten, naar het buitenland te vertrekken. Door de hoofdbestuurders van den Me-taalbewerkersbond werd betoogd, dat, indien het verbod! mooht worden gehandhaafd, hetgeen ze zouden betreuren, er dan door de regeering diende medegewerkt te worden om 00k hier te lande de loonen voôr de metaalbewerkers belangrijk te verhoogen. Door den minister werd medegedeeld, 9afc hij zich, hoewel noode, gedwongen heeft ge* zien tôt dezen harden maatregel over te gaan in het belang van het land. Hij beriep zioh op zijne wettelijke gevoegdheid en meende dat het landsbelang in dezen, even-als in andere soortgelijke omstandigheden^ diende te gaan boven het belang van parti-culieren.Omtrent de medewerking aan de verhoo-ging der loonen, kon de minister, hoewel de zaak in ernstige overweging is, nog geen tœzegging doen. Voor de werklieden diq zioh reeds verbonden hebben naar het bui«; tenland te gaan, zal zooveel mogelijk de gelegenheid! daartoe nog worden gegeven. Rond den Oorlog WeSeti van don oorlog Het «Osnabr. Tagehlafct» verhaait. da* dezer dacea in ean trein tuaschen Oïden-burg en Bremen twee joage dames in eeq coupé zaten, waarih 00k een vronw, in ge* zeJschap van haar men, plaats nam, Nauwelijks was de vrotrw gezet«i, of begon, strak voor zich starende, op haar vingers te tollsn : een «— twee driel on herhaalde dit met kfohm tamdbeapooain telkens weer. De jonge dames konden haar îadhen nla> inhouden, om het «œderlkige gedrag der vtouw. Dit werd den begeleideT te machtig en hij voegde den gieohelenden dames toe : «U zult uw dwaze lacben toch wel willen staken, als ik u zeg, dat mijn vrtmw drie zoons in den oorlog verloren heeft. En nu breng ik haar naar een krankzdnnigenge-sticht.» Plotseling w«*d het doodstil in ooup4. Bulgftfipsohfl B — j i^OV ©BlSWIJsItOlaf Wat de Bulgaren zeggen : Sluwheid is nuttigex dan Wijsheid. Stilzwijgendheid maa:kt zelfs den dUiWâ"-woedend.Wa/ter en vronwen loopeai aooals men z* leidt. Zkxtlang de voe een tand heeft, wordt hij met vroom. De tijd is het snelste paard ; wee hem die zich aan de manen vast kan houdao, Het Jaar is een lange donkère naeht. Eein toornige ezel ioopt zoo snel als eeo paard, Het eigen leed is kostelijker dan vreemd-geluk.Gods voeten zijn van wol, maar zijne hao-den ?ijn van ijzer. Meer dan een ezel is tôt aan J erasa&eîQ gekomen. De priesters roon is de dniveJs potn. De zes weekdagen zijn brave jotigen*, maar de zondag is een senooier. Een zot werpt een steen in zee en hondead wijzen kunnen den steen er niet nithalen. De praalzucht bedriegt de Grieken, maar d© Bulgareo worden bedrogeo door hunnô stij fhoofdigheid. Voorzecrcringen is een handwerk der hli» aards. De achat van een lichtgewapeqd HoO-gaarsch soldaat is de gaJg. Es» keerpunt in ons Lapr Ondsrwijs door m. DE OOSTEE Bestuurder der Om- en lïasckoolselie Werken van de S lad Gent —dP— (Derde vervolg) Voor de jongens althans zijn ze dus eigenlijk van geen onmiddellijk belang, doch ze erlangen waarde door de ma-ni«, waarop het onderricht er gegeven wordt, en worden bezocht, niet door de kinderea der burgerij, maar wel door die van kleine burgers, bedienden en Werklieden, die zich opofferingen wil-len Setroosten en vinden, dat ze op de niiddelbare school minder goed op hun Plaats zouden wezen. Voor de meisjes is dat niet geheel en a ,zo°. maar toch is er wel eenig onder-| scheid in de kliënteel van den vierden graad, volgens dat de school zich in ze-«re kringen naam heeft weten te ver-! werven. I De vierde graad, thans te Gent be- ■ t ,d®' ze* dus hët lager onderwijs ■ in algemeen theorethischen zin. ■ t e J°ngelingen komen er heen, (bui- I tnfle van °°k ve'ie van omlig- ■ p! u gemeenten), ten einde meestal op I nf1, Ul]6el geplaatst te kunnen worden ■ a "ediende of ambtenaar. ■ «n -Ve?.wel daar het onderricht er niet I thiC1 ,lseerV zijn velen gedwongen 1, ,1S te blijven, als ze zich voor een of' I' * Mfigiee -wiilêft ia het geval voor de leerlingen, die zich voor het onderwijzersambt bestemmen, ea voor wie zelfs bijzondere leergangen •worden ingericht, — niet voor de stede-lijke meisjesnormaalschool, daar het in-gangsexamen met het programma van het 9" studiejaar gebeurt, — 00k voor diegenen, die.bij post, of telegraaf, of ijzerenweg een bediening zoeken. Voegt daarbij, dat in den loop des echooljaars sommigen eene aangeboden plaats van kommies aanvaarden en dan moet het niet verwonderen, dat eene klas, zeer talrijk bij den aanvang van 't school jaar — op school Onderstraat hebben wij zulks meermaals kunnen vaststellen — vôor het begin der vacan-tie reeds grootendeels is leeggeloopen. Over 't algemeen mag worden gezegd, dat de jongelingen, die te Gent hun 9* studiejaar voleindigen, er niet aan den-ken met handenarbeid hun brood te ver-dienen. Voor de meisjes is dat niet hee^ lemaal het geval, daar sommige, na den vierden graad, zich ter beroepsschool begeven om in de kleernijverheid een bestaan te vinden. Het stoffelijk gemak, dat men door 't toekennen van studiebeurzen of geheele , of gedeeltelijke kosteloosheid gegeven heeft om den vierden graad in Gent te volgen, leidt er toe, dat vele werklieden zijn gaan denken, dat handenarbeid als onwaardig is te beschouwen, dat enkel van de « plaats » in openbare besturen of private inrichtingen heil is te verwachten.Persoonlijk ondervond ik — de per-soonlijke ondervindingen spreken het luidst — hoe diep die meening is door-godrongqg, dat men zich dopr handen-^ arbeid moeilijk verheffen kan, als ik mijn zoon, na volbrachle studiën in het 3" jaar van den vierden graad, naar de stedelijke beroepsschool zond. Men vond het zonderling — om niet méér te zeg-gen, — dat een goed student niet verder studeeren mocht. Ik heb er anders over gedacht en tôt hiertoe beklaag ik het mij niet, omdat ik 00k bij ondervinding weet, dat een ambachtsman, al heeft hij minder fijne handen en is hij bij den arbeid niet zoo in de puntjes uitge-doscht, toch flink door de wereld kan ^eraken, als hij goed is onderleid en mitiatief kan toonen, dat onafhankelijk-heid schept, waarmede niet veel bedienden of ambtenaars mogen pronken. Ten andere de vrije loopbanen zijn overvol en te allen kante begint men het kwaad in te zien en naar middelen te zoeken om het te vermijden. Sommigen spreken zelfs een zeer streng oordeel uit. Paul Adam, in La Morale de VEducation, zegt : « Si pendant deux générations encore, nos élites françaises, bourgeoisie, noblesse, négoce, vouent leur descendance instruite au fonctionnarisme, au militarisme et à la magistrature, le monde latin, supprimé économiquement par la concurrence étrangère, disparaîtra comme patrie. » (1) (1) Vert.': «Indien gedurende twee ge-slachten nog, het puik onzer Fransche be-volk.ng, burgerij, adeldom, handelswereld, hun onderwezen afstammelingen bestemmen voor de ambtenaarswereld, het leger en de magistratuur, zal de latijnsche wereld, economisch te niet gedaan door de vreemde mededinging, als vaderland ver-JÉBiSea. % De vierde graad, te Gent ingericht, heeft groote diensten bewezen; dat is ontegensprekelijk; maar met het 00g op den nieuwen toestand, welke zal gescha-pen worden met de invoering van leer-plicht, zal d eue inrichting moeten ver-vormd worden. Het onderwijs, om zich zelf eere aan te doen, moet meegaan met den tijd. Daar nu al de leerlingen den duur van schoolgaan tôt 14 jaar zien verlengen, zal het aantal klassen van den vierden graad aanzienlijk moeten vermeerderen, en daar nu een groote bevolking in de nieuwe inrichting zal aanwezig zijn, voor wie het rampspoedig zou wezen de gedachten nog meer van den handenarbeid af te wenden, dan reeds voor een deel van de jongelingschap het geval is, zoo moet de vierde graad te Gent, eerst en vooral om te beantwoorden aan de eischen der Onderwijswet van 1914 en vervolgens aan zij ne maatschappelijke roeping, den nieuwen weg van de be-roepsstrekking opgaan. De vraag, door de ouders gesteld, die wenschen hunne kinderen tôt bekwame werklieden op te leiden, en evenveel recht daartoe hebben als degenen, die nu aan de vrije beroepen de voorkeur geven, moet door de hervorming van den vierden graad opgelost worden. Eet middel moet worden gegeven om niet alleen algemeene kennis te verwerven, maar daarnaast 00k vertrouwd te worden met niet gespecialiseerden handenarbeid,1 die, evenals de kennis, voor elke bedrijvigheid nuttig zal wezen. Het geldt hier da overgroota meerder-heid en niemand kan baweren, dat hier ^iet hst fcoogste belang in 't spel is» nie^ alleen voor Gent, maar voor het Ionâ,\ dat ons nu méer dan ooit moet dte*fcaar> zijn. Toestand te Gent Als er wordt gesproken over jongens-beroepsscholen, over het zich bekwa-men in een ambacht, dan wordt bijna uitsluitelijk gedacht aan ijzer- en hout-bewerking of wat ermede kan kl verband staan in de bouwnijverheid. Zoo zien we hier te Gent de scholen Carels en Nicaise tôt een betrekkelijk hoogen trap van bloei gebracht en zeer nuttig zijn aan menig jongeling, wiens' ouders nog eenige jaren den last der: vakopleiding van hun kind .willen dra« gen. In de meisjesberoepsscholen, in da huishoudscholen alhier worden goede uitslagen verkregen op 't gebied der kleernijverheid en der huishoudkunde. Dit ailes is uitstekend. Maar mag het niet zonderling Beeten, dat in eene stad als Gent, waar een1 overgroot deel der bevolking in de fâ-: brieken werkt, (men mag het op !±1 B5.000 arbeiders schatten,waarvan voor-; zeker 60 % van het vrouwelijk geslfltcht): er weinig of niet gedacht werd aan cfe ontwikkeling van deze soort arbeidera' en arbeidsters? Dat men zich bekonv mert om de ambachtslieden, maar de fabriekmenschen heelemaal aan hun lot overlaat î Wordt vervolga,) Si' taar -» W. 297 Prijs per aummer : voor Bolgio 3 oentiomon, voor tien Yreamd#5 centiemen TeSeîaon s iîadaoâie 247 « AdmSnîitpatie 284S iaandaq 25 ©CYOBOï 19Î5 ■ - - ■■!■■■■ - - — mi m ■ 1 !■ m mm ni "i" " rr ' u 1 1 ■ 1 î iiiinnur—rr—irurrri 1 -«—irrn—rnrmrv'i ~~ tttf—u—m~TTrni rnrr'iïr- 1 1 ri—ir<—1—1 iTTTTffrM r~nTmmTiiTn« !■■■■ i»mi ■ 1 iiiirmrtinT 111 1111 n'nmtiiHTiTiiiTrTirini—Mii—aiin

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.