Zondagsblad: letterkundig bijblad van Vooruit

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

ZONDAGSBLAD ZONDAG 5 MEI 1918 Bflblad »an - VOORfJIT » Vierde Jaargang — Nr 1 Prijs : S eentiemen Meidag Vandaag is ailes vergeten : Het leed, den honger, den nood, Wij voelen ons rijk en machtig, Al missen wij zelfs het brood. Geen we,rk, geen geld, geen uitzicht, De toekomst is bang en zwart — Vandaag kan niets ons verschrikken, Zijn vreugd en moed in ons hart. Ons lichaam heeft veel geleden, De tijden zijn hard geweest. Vandaag is ailes vergeten : Hongerend vieren wij feest. Wij willen... Onder hevigen vrijheidsdonder had het kapitalisme de wereld in bezit genomen, de oude maatschappijvormen op-geruimd, de vrijheid van bedrijf geproklameerd, het recht op eigendom tôt een menschenrecht verheven, gelijkheid voor de wet plechtig afgekondigd, de gelegenheid om op te klimmen tôt de hoogste ambten, opengesteld voor ieder, zondcr acht te slaan op afkomst of titel... Gelijkheid, vrijheid, broederschap, zoo klonk het. De toekomst zou schoon zijn. Immers al die sluimerende krachten der menschheid, tôt dan toe geketend in aller-hande banden, ze zouden nu aan 't werk tijgen, zich in voile vrijheid ontplooien en welvaart zou er komen voor allen, want de produktieve vermogens der menschheid zouden zich oneindig vermeerderen en de ellende zou er niet meer zijn. Fier en vrij en gezond en krachtig zouden de menschen tengevolge van deze nieuwe maatschappe-lijke verhoudingen worden, en met leeuwenmoed vochten de helden der revolutie tegen de oude machten der duister-nis, die het licht trachtten te verstikken. De derde stand, de bourgeoisie, die trouwens gepro-klameerd had, dat ze ailes wilde zijn, werd ailes. Ze nam de macht in den staat, de macht in de wetenschap, de m acht in de produktie. En ze gebruikte die macht, brutaler nog dan voorheen de feodale elementen hadden gedaan, tôt opeenhooping van eigen voordeel en gezag. Bij iedere nieuwe ontdekking, gedaan in het laborato-rium van den scheikundige, of in de werkplaats van den werktuigkundige, kreeg ze nieuwe wapens om dat gezag te versterken, haren rijkdom te vergrooten. Fortuinen werden uit den grond gestampt, de weelde van enkelen werd grooter dan ooit te voren, honderddui-zenden machines met millioenen paardenkrachten ratel-den over landen en door zeeën, en bij iederen draai van ieder wiel werd een stuk kracht en een stuk wetenschap omgezet in een stuk geld voor den bezitter. De bourgeoisie heeft haar doel bereikt ; ze was niets, te is ailes geworden! * * * Doch iedere ontdekking der wetenschap die het produk-tievermogen vergrootte, iedere nieuwe machine die het ar-beidsvermogen vermeerderde, iedere fabrieks- of lokomo-tief- of scheepsschoorsteen die rook spuwde ten hemel, gewaagde ook van menschen, geketend door het kapitalisme, door middel van den honger, àan de machine, aan de fabriek, op het schip, overal. Terwijl de bourgeoisie ailes werd, groeide, kweekte zij zelf het proletariaat, dat, evenals zij vroeger, niets was, Machinevleesch, of liever, machinegebeente. Tôt millioenen en millioenen groeide ze aan, de proletariërsklasse en nooit in heel de wereldgeschiedenis werden mooie prin-cipen z66 tôt ijdelen klink-klank gedegradeerd, als door de bourgeoisie geschiedde. Dat proklameerde gelijkheid voor de wet en bouwde heel een wettenmonument v66r het kapitalisme en tegen de massa der menschheid : het proletariaat. Dat proklameerde het recht op eigendom en maakte de massa der menschen tôt naakte, ploeterende hongerlij-ders.Dat proklameerde vrijheid en sloeg hongerketens om Iichamen en geesten van millioenen. Dat proklameerde broederschap en kweekte klassetegen-stellingen die de afstand van mensch tôt mensch deden gapen als onoverbrugbare afgronden. De bourgeoisie die ailes was geworden hoopte de rijk-dommen opeen, bij milliarden en milliarden en middeler-wijl stierven millioenen aan 't ijzigste gebrek ; in krotten en holen werden den kinderen van het proletariaat den adem in den keel verstikt en het licht in de oogen gedoofd door de ellende, terwijl in de paleizen der rijken de weelde haar wonderen ten toon spreidde. ' Nooit leek het gros der menschheid zoo ver verwijderd van wat men menschelijk geiuk kan noemen, en het is wel de bitterste denkbare ironie, den aan het kapitalistische stelsel overgeleverden proletanër te vertellen dat hij leeft in een maatschappij gebaseerd op denkbeelden van vrijheid en gelijkheid. De juichkreten over de proklameering dier dènkbeelden gingen bij het proletariaat over in de zuchten en de veor-vloekingen van den geestelijk en zedelijk en lichamelijk vermoorden loonslaaf. * * * Daar klonk, als trompetgeschal over een slapend leger, het wachtwoord tôt het moderne slavendom : Proletariërs aller landen, vereenigt u! Daar scheurden de schillen van de oogen, daar gingen ' de hersens aan 't denken, daar gingen de blikken weer stralen van boop en vertrouwen, daar schudde de geketen-de slaaf zijn ijzervaste banden. Het zuchtende, steunende, lijdende slavenheir werd een legermacht, bezield met ontembaren strijdensmoecl en on-weerstaanbare overwinningskracht, de ordelooze scharen van zooeven werden de macht der toekomst, de hoop van den nieuwen tijd. * * * Eén dag in het jaar houdt het proletarische leger zijn wapens chou wing, om zijn groeiend getal en zijn meerdere

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.