iste Jaargang WOENSDAG 27 OCTOBER ÎOIS rVo. 30 ABONNEMENTEN. Per 3 maanden voor Holland f2.50 franco per post. Losse nummers: Voor Holland 5 cent voor Buitenland Tk cent. Den Haag, Prinsegracht 16-39, Telef. Red. 2787. Adm. 7433. BELGISCH DAGBLAD 3estuur: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Redactie : E. PREUMONT — L. DU CASTILLON. ADVEETEKTIBlf: Van 1—5 regels f 1.50: elkf regel meer f 0.30; Réclamés 1—5 regels f 2.50; elke regel meer f 0.50. London : Dixon House Lloyds Avenue E. C. DE MARTELARESSE. Zij is gestorven als een marte-laresse.Zij was een verpleegster, een zioete, een teere, een zorgende zuster van gekwetsten, van zieken, van stervenden. Met zachte ge-baren, als streelingen. Met aan-minnige woorden, als troostzangen. Met heelende lianden, als ge-aezende balsem. Zij was een vaderlandstrouwe : zij liad haar land lief en liad lief haar dappeie volk. Zij kon het niet uitstaan in haar innig-be-minnend Engelsche hart dat de jongens van haar land levensge-vaarlijk gevangen bleven — en zij hielp ze over de grens. Wat eenvoudig haar vaderlandsche plicht was. Wat eenvoudig was een be-wonderenswaardige daad die geen mensch afkeuren kan, Alleen de Duitschers keuren 't af ; raaar 't zijn sinds lang geen menschen meer. Zij, de arme vermoorde, was een vrouw ! Een vrouw... Het zwakke wezen dat al-liefde en al-zelfop-offering is Het wezen dat geleer-den en wetenschap, kunstenaars en kunst bezielt Het wezen dat aan den man zijn kinderen geeft, in smart en ellende. Het wezen waar-voor elle een die wat opvoeding rijk is, die een hait bezit, ridder-lyk bandelt, dat hij eerbiedigt en beschcriiit, waarvoor * zell's de strengste gebruiken en wetten plooien en zich zacbt weten te maken. Maar een hart hebben de Duitschers met... iLn dan die hyena, die boos-wieht, die officier die de moord beging! De ongeiukkige vrouw, wier ziel sterker was dan bet broze licbaam was bezweken. En toen heel't die gegalonneerde woesteling ze af'gemaakt. Ze waren daar een hoop gewapenae militairen, op vroege stille morgenuur tegenover een gebonden bewustelooze vrouw: en uij die aan bun boo d stond heeft te naamlooze lafbeid begaan, de droeve, brutale wreedbeid. g>_-bad de weeriooze vrouw een kogel door het hoofd te jagen. Lceit die keiel nog? Js hij niet be^wtken onder de verachting der zijnen? Grijpt hij niet naar den revolver die een eind brengen moet aan zijn eigen misdadig bestaan ? O gewetenlooze beulen ! O ver-waand-domme baatkwekers ! O gij die ailes wat liumaan is, en edel en schoon is, vertrapt, bemorst, beslijkt, vermoordt ! Grij wilt schiik injagen — eu gij boozemt niets dan walging in ! GKj wilt de Belgen doen beven — en gij stookt aan een niet te blusschen vuur van onverzoenlijken haat. Povere, povere al-Germanen, alt-Gotters ! De materie weet gij te bedwingen, de cijfers wt et gij te behcerschen, te wroeten, te schar-relen in ruwe stof om er stikgassen uit te balen, dat is uw jaak : maar de menschelijke ziel te verstaau, de gevolgen van uw bandelingen to voorzien, het gemoed te door-peilen dat en kent ge niet. ■ n 't is de ziel die t al overwint. G î hebt geen ziel meer. Gij graaft uw eigen graf, gij gaat uw natuur-lijken gang : de natuur stikt zelf in baar schoot de wanwezens. We dacbten dat na de schending en de plundering van Belgîë, dat na het torpedeeren der Lu^tania, na het dooden van slapende bur-gers van uit boveu schjt veilig drijvende Zeppelins, geen grooter wandaad meer kon bedacht wor en. En gij bebt nog erger, no.; wraak-roepender misdrijf gevonden, deze de moord der Engelsche vei pieeg-ster, moord die een aanslag op de beiligste menschelijklie d is en geen mensch u virgeven kan. Miss Edith Cavell, droeve marte-laarster, gij zijt een schoon en dood gestorven. Uit heel de bcschaaide wereld stijgt een kreet van af-grijzen de beulen-natie tcgem>et die u durfde om het le en brengen. Heel de bescbaafde wereld buigt zich ovêr uw graf, eerbieùig-stil en biedt u de martelaais-kroon ,. . Levend zoudt gij om geen wraak gedacbt hebben. . . Arm, eenvoudig, vermoordschep^el, lit ve, vroeger onbekende vrouwe — uit uw heilig graf ttaat op de ver-ontwaard gde schare die uw moordenaars veruelgon zullen. De toestand. Indien we het Woltf-teiegraui mogen ge-looven trokken Oostenrijksch-Hongaarscue ruiter-afdeelmgeo Waljovo btnr^en. A dus voor-gesteld moet iiet beticht deu ïndruii wekken dat de (Jentralen ten Zuiden van Semendria jnel gsvordeid zijn. Heuscb, wie weet boe een opinaiscb ge-einedt, weet heel goed dat het Tei-cbijnen van vijandrflijke cavalerie in een ni3t verdedigde stad op veire na nog niet beieekent, dat de vijand aan d8 deur staat. In België gingen de uhianen dikwijls bet leger dagen voorat en hun bezoek bad alleen de waarde eener verkenning. Trouweus ten Noord-Oosten van Waljevo zijn de Seiviërs nabij Palanka met den vijand slaags. Petrovatzaan Meawa is nog niet bereikt. Op bec Oostelijk-Servjsch front blijkt, dat het Bulgaarsch offensiet weldra tôt staan wordt gebracht. Het Wolff-bericht luidt : „Hun (de Bulgaren) <aanvallen aan den linkeroever bij Zatchecar, Kuasjewatz en Pirot maken vooruitgang." Hadden we niet gelijk de suelle inval der Eulgareu in twijfel te trekken?Nu blijkt dat de bulgaarsche zegeberichten door-en-door valtecb waren. Zatchevar en Kniaze-watz beetten genomen. Thans bekent Wolff dat de Bulgaren nog maar b ij die steden en Pirot zijn. Servisch beriebt komt bet be-vestigen : het luicit, dat de Serviërs zich onder den krachtigen druk der Bulgaren op de ver-dedigingsstellingen n a b ij Kniazewatz terug-trokken.De inneming van Uskub door de Bulgaren wordt bevestigd, maar de voor de Entente gunstige wending in het Zuiden geeft de too^, dat de Bulgaren zich daar niet zullen kunnen bandhaven, daar dan gevaar voor in-Bluiting dreigt. Aan de Zuidergrens, vielen de Entente-troepen drie Bulgaarsche divisies aan op het front (iradetz—Walandovo — Kabrowa en drongen den vijand naar zijn grenzen, onder groote verliezen, terug. Het geldt hier dns een ontmoeting van groote troepenmachten. De houding van Griekenland heeft de Entente benoopt belangiijke troepenmachten te doen landen, wàt de Serviërs goed ter stade komt. Zij rukken Daar Veles eu lsthip op oin deze steden te ontzet en Er zijn reeus 80,tOD man op weg. In Cbatnpague verover leu de Pranschen na een hevige artillerie-voorbereidiug een steike vooruitspringende stelling bij Tabuie. Het veroveren vatr dit punt was voor bet vooit- zetten van het offensief van bet groot&te be-lang-In vijf dagen tijd sloegen de Franschen bij Soucbez niet minder dan acht Duitsche aan-vallen af. De Duitsche vrede. Professor Ilaas Dèlbruck heeft aaa den New York American gezegl, dat Duitsch-land de hoop koeslert président Wilson en de paus als hemiddelaars voor den vreda te zien optreden. Die vrede zou hestaan in den afstanl aan Duiitschland van Engelscli Ocganda, den Fianschen en Belgischen Congo in ruiling van de ontruiming van België en Noord-Fiankrijk. Bovendien zou Enge!and eene hooge schadevergoeding aan Duilsch-land inoeten betalen. Deibriick erkende dat do meeste Duitschers de annexati'8 van België en van de Oostzeeprovinciën verwachten. Wat Polen betreft, dit land zal nimmet a-an Itusland w or den teruggegeven. Palec zou zellstandig worden of wel een omaf-hankélijke staat onder de oppQxhieerschappi vàn Oostenrijk. Ziedaar den Duitschen vrede die zou toi stand komen in geval de pacifisten ©i andere openlijke of bedekte agenten vai Duitschland in hunne dubbelzinnige pogin gen mochten slagen. Wat zeggen onze leaers van, de Duit sche slokkers î Links en Rechts. Het Belgisch moratorium. Bij verordening van den Gouverneur-ge-neraal in België van 21 October, worden de protesttermijnen en andere tôt ver-leening van uitstel bestemde rechtsver-handelingen tôt 31 December veilangd. Do houders van een vôôr 31 Dscember vervallenden moratoriumwissel .zijn ver-plicht den botrokkene vôôr 31 December den wissel voor te leggen ol door advies-brief bericht te gev^n, dat de wissel in hun handen is, anders kunnen de houders ra 1 Januari geen rente berekenen. De beslaande bepalingen voor het banktegoed blijven tôt 31 December van kracht. Célesiin Demblon. De Luiksche volksvertegenwoordiger Ce-lestin Demblon, die de verschrikking vaa de belegering van Luik heeft medege-maakt, en eenmaal Luik door de Duitschers bezet met andere noiabelen der „C;.té Atdente" als gij'zelaar werd genomen, lukte er in uit de lianden van den vijand te geraken. Hij verbleef eeni-gen tij-i in Frank rijk en bevindt zich nu in Eugeland. Op dezer houdt de volkstnbuun van het Vv'aais&he eene voordracht iti het Cecil flotel, te Londea. Hij spreekt over de be-legering van Luik en het marteiaarscadp der siad, vvelke ow haar heidhait.ge ver-dijuigena door deu Voorzitter der Fransche Hepubiiek, met het Lerelegioen werd ver-eerd.Dijinblon liield in Frankrijk niet mnder dau b'à voordrachten. Viiegemer Jules Védrines. De Fransche iiepubliek komt de groote diensten van den vliegeuiier Jules Védrines te erkennon dooi hem de hoogste onderscheiding, de maiuaiie médaille t3e te kennen. De vumeiding heet: Heeft zeven op-diachten voùbracht met v jlkomen miîiach-ting voor eik gjvaar en met een buitea-gew^ne koe.blue^ig eid en beuendigheid. Tecnnisch onderwiiS voor munitie- aanmaak. De London L'ouniy kan in eene munitie-fabriek builen Londeii 400 Belgen, man-nen en vrouwen plaatsen. Maar deze moeteu vooxeerst eeu technisohe opleiding ontvarigen. Luiùusaen worden ingericht. Zij duren van 4 tôt 6 weken. Zeppelins boven Engeiand. Zouden de Enge^schen wel de benaming verdienen flegma^ek te zijn? fcedtri de .aalste Zeppeitu-bezoeken aan Eng._aad zou nien er ge&n aan twijfelen. Telkenniale e»n der logge gevaarten aange-ko'iitbgd wordt, gaan ue flegmatieke En-gelschen" op deu ioop'.... iNi.et in hunne kelders, maar de straat op als ware het een a„iracue van het ciruus VVoùff. Aloest Jan Olies^agers boven de City den looping te loop maken, hij zou niet meer succès oogsLen. Z^ker vtsrvioekt-n ze de sluipmoordenaars die van uit de lucht vrouwen en kinderen om het leven brengen, maar vjor lmn iijlàbehoud vroe^n ze Lij een Zep-pedn-ra.d niet meer dan bij een donderbui, die pok hier en daar een slachtoffer maaki. iJe Engeischen vertrouwen er op dat de dag wel zal komen dat de Admiraliteit een rniddel za* vinden om het monster met al zijn iiizittenden naar beneden te doen'" fcuimelen, evenais ze het middel heeft gevonden om 48 der onder-zee sitiipmooiaeiiaars die Lasitania's torpedeeren, te doen keideren. Een Nederl. jt)urnalisi gevangen. Onze Nederlandsche confraler B. H. Kcmpor, correspondent van „De Tijd", komt voor de zoovee^ j &JL een tegen-vaJer te treffen; wat in de journa-listiek wles accident du métier" (beroeps-gevallen) noemen. Alhoewel bij reeds eenmaal in België door de Duitschers gea:resteerd werd, is hij na een vruohte.ooze reis naar Le Havre om o p het Belgtsche front toegela-ten te worden, naar België teraggejj^rd en is daar, volgens „De iijd", andermaal door de Duitschers in hechtenis genomen. Hij is opgeslotai in het fort Chartreuse bij Luik. De Belgen, die in hem. een eerlijken navorscher vonden, zullen door zijn ar-restatie onaangenaam getroffen zijn. Aftruggelaar en iweemaal deserieur, Yoor den krijgsraad van Parijs, voorzitter: koloriel Holtz, versebeen de elegante soldaat E. Podavani, van het 6e regiment enasteurs te paard. tieeds m 1911 deserteerde hij en vluchtte naar Pintand. De wet van kwijtscbel ding, verledcn jaar uitgevaardigd, steldehem in staat in Frankrijk terug te komen, zonder zijn straf te ondergaan. In Juni werd Podavani naar het dépôt der zieke paarden gestuurd te Epernay, maar hij bleef bangen te ParijS en leelde er van knoeie-rij. Hij liet zich een o ficierskostuum uiakeD, droeg daarbij het oorlogskruis en de palmes académiques, waarna hij de hôtels bezocht, Men hield hem ten slotte aan, op het oosien-1 blik dat hij den armband van een mooie Por-tugeesche had weggemoffeld. De krijgsraad veroordeelde de deserteur-aftruggelaar en dief tôt 4 jaar dwangarbeid. Het schrikbewind in België. 3000 jongelieden gevangen en naar O&iitschiand gevoerd, Offciëel staat vast, dat Dinsdag 19 Ootoi-ber vele jonge lieden, die voor het Bel-gische leger afgekeurd waren, of soldaten die hun korps niet hebben kunnen vervoe-gen, naar de Kommandantur te Brussel g<&-roepen werden onder de strengste bedxei-gingen en, zich daar vervoegd hebben. 15 0 0 zijn gevangen gehouden, niettegen-staande het geween en gesmeek der ouders die door de soldaten brutaal zijn ver-spreid geworden. De jongelieden werden 's anderendaags naar Duitschland vervoerd, waar zij in concentratiekampen tôt het eind van den oorlog zullen verblijven. De plakbrief, die aan de jongelieden bevat zich b in rien de 48 uren de Kommandantur te vervoiôgen, dreigde de weor-spannigen met ÎO jaar dwangarbeid en zelfs met den dood Zaterdag is een nieuw» troep van 1500 op dezelfde wijze gevangen genomen jonge lieden langs Luik gekomen, en per ijzerenweg over Aken naar Duitschland weggevoerd. Deze massaaanhoudingen hebben eene overgroote ontroering in 't geheele land teweeggebracht. Zij geven een idee van het regiem dat beerschen zal als de vijand teruggeslagen wordt en staan ons tœ nogmaals hait I te roepen aan de Belgen die naar hun land terugwillen. Voortaan zijn aile Belgen van 18 tôt 30 jaar zonder onderscheid verplicht zich 2 maal per maand bij de Koanmandantur van hunne omgeving te vervoegen. Hunne eenzelvigheidsstukken — gij weet dat aile bewijzen moeten hernieuwd woorden volgens een niieuw model — zullen met de woorden: „Unter Ueberwa-c h u n g" gestempeld worden. Al degenen die met een certificaat zonder stempel gevonden worden zullen naar de Kommandantur gevoerd worden en eene boe te van 3 tôt 10 marks krijgen.... om te begianen. Prins von BuloWc Uit Bern wordt aan Daily Mail gemeld, dat de Prins von Bulow te Luzern is aangekomen iax opdracht van een bifzon-dere zending. Duitsche vraatzucht. De heer Dr. Martinus Spahn is professor aan de Universiteit van Straatsburg en lid van het Centrum, waarvan by een der sterren is. Dezelfde professor was het die den stok-ouden Keizer van Oostenrijk aanzette Italië van Lombardije-Venetië te beroovensen mis-sebien wel de looden daken van Venetië en de galgen van Belfiore te herstellen. Nu wil hij nog veel hooger in de geschiedenis opgaan. Hij betracht niet minder dan het herstel der oude Frankische koninkrijken van Oaribert, Gunther, Childebert en Chilperik, die te Doornik îegeerde. Aldus zou de even-tueele root van Nederland, België en Noord-Frankrijk gewettigd kunnen worden, volgens pro essor Spahn. Is de Duitsche wetenschap niet de nederige dien?tmaagd van het ailes verlossend korpo-ralisme van Pruisen ? Is Spahn niet de waardige discipel van protesser Treitscbke, wiens beruchte spreuk : „de volkeren hebuen bet recht niet over zich-zelf te bescbikkeu" hj naba.iwt? Een andere duitscher, Kurt von Strantz, eLcut voor Duitschlaud Lotharingen, het Vrij Graafscbap en Vlaanderen. Graat von Bernstorlf, duitsch gezant te Washington, gaat veel verder. Eiscbt hij niet alits wat oostwaaits ligt tus.<chen eene lijn die men zou trekken van Saint-Valery tusschen Boone en Dieppe en Lyon en bovendien aile Fransche koloniën. ? Waarom ons uaarover verwonderd? Heelt Dernburg niet verklaard dat. België uit een aardrijkskundig oogpunt beschouwd, een af-liangsel van l-uitschland is? En de redeu ? Omdat ons land de mondmg vau deu grootsten Liuitschen stroom beheerscht. Dit ailes is geene tantasie. Hebben zaken-menseben, landbouwers, industiieelen, hande-laars dit jaar in denzelfden zin niet aauge drongen ? Het zijn de Boerenbond, de bond der Duit che boeren, de bond der industriee.en de bond der middenstanden die op 10 Maait 1915 aan Von Bethmann Eollweg gevraa^d hebben de aanbechting van gansch Beijië. van Noord-Frankrijk tôt de Somme, daatondei de koienbekken van bet Pas de Caiais, het jS'oorden, en Briey en de verjagtng der iran> sche burgers uit die sticken? Er kan hier bijgevoegd worden dat Spahr een der Duitsche woordvoerders was op he; pacifistisch Congres te Heidelberg. Toen we vroeger schreven dat ganscl Duitschland pan-Uermaansch was geworden warëa wij zoover van de waarheid niet. Wee de ziende blinden en de tioorend dooven. Onze Belgische vrijwiliigers in Rusland. % (Van onzen bijzonderen correspondent uit Petrograd.) De Rietch bevat de volgende tnededeeling; die overeenkomt met deze van de Novojè Wrema: De Belgische soldaten te Petrograd. Het eerste detacliement Belgische soldâtes is te Petrograd aangekomen. Het is inge-kwartierd in de kazemen van het bataillon der automobielen, Semenoiïplein. De meest^ soldaten hebben 14 maanden werkelijkefli dienst aan het front. Verscheidene onder hea zijn gewond geweest. Het is uiterst te betreuren, dat velen diq dappere soldaten voor Oostenrijksche soldaten aanzien en ze beschimpen. Deza betreurenswaardige gevallen zijn te ver-klaren door het feit, dat de mutsen def Belgische soldaten zeer gelijken aan die de< Oostenrijksche. De Belgische legatie verzoekt het publie^ te letten op de kokarde van de mutsen de* Belgische soldaten en hoopt, dat die ind« denten, die natuurlijk alleen te wijten zij m aan de onwetendheid van het publiek in zaké Belgische uniformen, zich met meer zulletf herhalen. In die termen bespreekt de Russische péri de incidenten, die voor een maand de Belgische afdeelingen van autokanonnen e# gepantserde automitrailleurs met bijbehoorig-heden en volledig personeel hebben geken-merkt.Die gevallen namen een hoogst schilder-achtige wending. Men léze het verhaal, dat ik van een ooggetuige heb ontvangen. Het is goed, dat het bekend gemaakt worde, ten einde aile overdrijvingen van d« ingemoffelde pers te voorkomen. Aan het hoofd van die afdeelingen bevindt zich majoor Collon, oud înilitair attaché def Belgische legatie te Parijs. Reeds telde dia hoofdofficier betrekkingen in den high lifa van Rusiand, zoodat hij hier met zeer veel sympathie werd ontvangen. Denzelfden avond van de aankomst der Belg sche troepen — 18 Sept. — onthaalda het garnizoen van Petrograd op een thee-avond de wapenmakkers, die over de best( kamers der kazerne beschikten. De officiereU vergastten majoor Collon en zij ne officieren op een bauket. Er werd gedronken op het roemvol België, op haar martelaarschap ea op den eindtriomf der bondgenooten. Da tsaar had zich op dit banket laten vertegen-woordigen.Het is buiten kiji', dat de Belgische soldaten door het leger en de bevolking uitmuntena werden onthaald. De voorvallen, waarvan hooger spraak is, gebeurden in eene volkswijk of liever in een« voorstad van Petrograd. In het begin van October wandeldea Belgische soldaten in de straten en slenterdeu langs de winkels. Weldra werden zij dool vrouwen aangesproken, die hun toesnauwdeo en de vuisten balden: — Weg met de ellendige kindermoorde-naars! Weg met de Duitschers! Daar zekere soldaten den stap verhaasttea om zich aan die weinig aangename demon-stratien der vrouwen te onttrekken, werden zij door haar vervolgd. Dra voegden zich ook mannen bij den hoop en op hunne beurt schreeuwden zij: — Weg met de Duitschers! Weg met da ellendige kindermoordenaars ! Eenige slagen werden toegebracht. De Belgen lieten begaan. Overigens be-grepen zij niets van dit tooneel. Het publiek werd dichter en dichter ea aile aftocht scheen afgesneden. Gelukkig kwam een bekend meester-electricien tusschen. Hij had onze soldatea gezien en hooren spreken. Hij herkende ze. De Rus kwam nu krachtdadig tusschen, zeggende, dat de menigte dwaas was; dat die vreemde soldaten, welke het gepeupel voor * Teutonen en kindermoordenaars be-schouwde, volbloed Belgen waren, en bondgenootenDe electriekbewerker, die in 1913 aan de tentoonstelling van Gent had gearbeid, kon eenige woorden in het Vlaamsch en in het Fransch met onze soldaten wisselen. Het publiek begreep nu zij ne vergissing. Eens-klaps stortte het zich op onze krijgslieden om op te tillen en in triomf rond te dragen. Men juichte en men jubelde en men bood hun gebakjes en thee aan. N iettemin was het gerucht van dit tooneel tôt bij de burgerlijke en militaire overheden doorgedrongen. Zij begaven zich bij den gezant van België en bij majoor Collon aan wie zij de verontschuldigingen der bevolking aanboden. . 1 aar werd beslist, dat de Belgische soldaten voortaan een Belgische kokarde zouden dragen. Le Russische vrouwen hadden zich ver-gist ter oorzaak van de Belgische en Oostenrijksche muts. Er bevinden zich immers talrijke krijgsgevangen Oostenrijkers rond i Petrograd. Le vrouwen hadden gedacht, dat ; de vreemde soldaten ontvlucht waren uit d? kampen. i Vandaar de vijandelijke houding. , Toen de Belgische soldaten eenige dagea later door de veelbewogen straten der Rus-3 sische hoofdstad defileeiden, werden zij ltad toegejuicht.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.