Bureel : 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, VV.C Téléphoné: Muséum 267. 2>e Stem ait JSelgte. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrîjk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 3<de Jaargang, Nr. 3g. (Blz. 1499-1510.) Oplage: 10,900 VRIJDAG, JUNI 15, 1917. Reeistered at G.P.O. as a Ncwspaper. I2blz. I ]/2. AAN ONZE LEZERS.—Met dit nummer bereiken we het einde van den derden trimester. Oef! En we zijn er nogmaals zonder in 't krijt te staan. Maar wederom Iegt men ons 10 per cenl. opslag op. Wij hebben besloten zoo tegen die moeilijkheden in te werken dat deze vierde trimester de schoonste nec plus ultra van de verzameling zij. Steunt ons, dichters, schrijvers, teekenaars, satiristen ; steunt ons ook door het aanwinnen van nieuwe abonnenten. Nog een groot gedeelte voîks is bij te winnen. Wie per trimester van uitgave geabonneerd geweest is, sture ons dezer dagen een postal order van 2/ ora ons de kosten van verwittiging te sparen. O VL AAND EREN EN EN G ELAND. De pnc. 10 van Kiag's Colî-tge's ^enster, Cambridge, reprodiuceerden we met de wel-willende toelating van J. PaLmer Clarke, kunstphotograaf, Pos<t Office Terrace, Cambridge, a-an wie wij hier onzen innigen d'ank betuigen. O Jongens, weest geen vuilmonden. Een simpele piot, door de oorlogsonder-vinding gekarakterd en geridderd tôt een kam-pioen voor het heil van zijn volk waar hij vroeger enkel verzot was op de "Tour de Belgique," lijk heel onze volksfierheid helaas, een snnpele piot schrijft me dat ik een wreede en onverbiddelijke stouterik ben, om zoo te durven dorschen op de kleine ziel van onze bloedende soldatenjeugd. Maar, zoo zegt hij, ga voort in dien weg, want 't doet ons zoo'n deugd. Ons hart immers is nog gaaf en ge-zond. Nu ik denk te weten dat ik waarheid schrijf en uit waarheidsliefde ; dat onze jeugd liefst de waarheid hoort, meest midden 't boeltje van leugen; dat de waarheid moet durven gezegd worden tôt vrijmaking van idealen en zielen; dat we geen woorden mo-gen verkletsen aan om schrijvingen en verbloe-mingen omdat de ruwe naakte ziel der soldatenjeugd zwaar maardeugdeliik brood gewooo is, en geen zoeiigheden meer kan verorberen, na al de bitterheden die ze doorsmaakte en dat we naar den wortel der zaken moeten grij-pen, al moesten we daarvoor ook snijden in vleesch en been. Als we hameren op den rug van ons volk, dan is het uit liefde, voor de weergalooze gronddeugden van dat volk en uit bitteren spijt voor zijn oontaarding, dan ,S het omda a . «tan en voclen vrat r".at volk zijn en worden kan, als het maar wil zich zelf zijn., en handelen volgens de ingeboren wet van zijn karakter en de onbestorven kracht van zijn vroegere grootheid ; dan is het omdat wij tasten dag op dag dat dit volk buiten zichzelf valt macht en hulploos, en dat het ten slotte zijn eigen schuld niet is, maar wel de 9chuld van hen, die uit dat volk zijnde en midden dat volk levende, van en voor dat volk niet willen zijn ; dan is het omdat wij het idealisme zoo opvatten, dat we met kennis der werkelijkheid, dat volk zichzelf willen doen heropbouwen, uit kracht en volgens de oorkracht van zijn eigen wezen ; dan is het omdat men geen volk vrij maken kan door zijn gebreken te vleien, maar wel door hem zijn eigenschappep te leeren ken-nen. Slaan we, we slaan uit liefde en 't rechtzinnig hart der soldatenjeugd zal ons veel vergeven omdat wij veel hebben bemind. O Flandre, Voilà comme tu vis, Aprement, aujourd'hui. Et même, il est des jours de démence et de rage, Où mon cœur te voudrait plus déplorable encor Pour se pouvoir tuer à t'aimer davantage. Zoo zong Verhaeren, bij 't zicht van Vlaan-derens stofielijke oorlogsellende. Wij kun-nen niet zingen, bij 't zien van de zedelijke oorlogsellende vân onze soldatenjeugd maar er zijn dagen van liefderazernij. Een jongen van edelen stand, hoogeschool-student, die elken legergraad heeft gewei-gerd, om van dichtbij te leeren kennen, de ziel van het volk, waarvan hij eensdaags de vertegenwoordiger zijn zal, in dien zaligen tijd dat volksvertegenwoordiger waarlijk volksvertegenwoordiger zijn zal, en geen zelfbelangvertegenwoordiger, die zichzelf de-mocratiseerende jas, schrijft mij : "Onze piot-ten zijn gulden zielen. 't Is al hart, dat in hen is, maar zij zijn vuilmonden, ik zeg niet kwaadsprekers, godsdienstbespotters, of vuil-aards, maar vuile, vette, grove, ruwe praters. Ik bedoel de Vlamingen, want heel 't regiment waarin ik ben is Vlaamsch. Ik versta niet waaTom de Vlaamschgezinden Vlaamscbe regimenten vragen. Dat hebben ze reeds binst den oorlog. Het is voldoende yiaïam-sche officieren te vragen." Een vrijdenker, sedert enkele weken katho-liek geworden, schreef mij vroeg;er: "Hier in de hospitaalzaal, waar ik lig, zijn een twin-tigtal Vlaamsche volksjongens. Ze hebben den heelen dag vuilen praat gebrabbeld, lijk vùilgoten, met daarbij een beestelijken lach. Ik zegde hen zooeven : "Zijt gij niet be-schaamd, gij zijt toch katiholieke jongens, en uw godsdienst verbiedt dat. Zij hebben, pioenrood gebloosd, elkander stom en dom bekeken en zij zijn een na een uit de zaal gedropen. Zij durfden niets zeggen, want zij wisten dat ik mijn vrijdenkerschap niet onder de banken stal:. 'k Heb ze nog hooren veze-len over mij: "Dat is 'n slechte kerel." 't Groot aigument van die rechtzinnige vrij-denkersziel tegen den katholieken godsdienst was wat hij noemde de lamzakkigheid, de schijnheiligtieid en de kazakdraaierij van veel katholieke jongens. Sedert hij zelf katholiek geworden is, heeft hij de oorzaken van die kaitholieke vormelijkheid en fUiuiwzieligiheid ontdekt. Het is immers zoo waar, dat wie niet van en voor de waarheid leeft, welke hij weet en voelt de waarheid te zijn, de waarheid op een des te meer ergerniswek-kende wijze verraadt, naarmate de waarheid grooter en schooner is, en hoogèr en luider eischt voor de waarheid erkend te zijn. * * « Vuilmonden. Die gefouwde mannen, geze-ten burgers, en plichtvervullende familieva-ders die over de vrouwen, over hun eigen vrouwen eh over elkanders vrouwen schun-nigen praat vertellen, en staan te schreien, van genegenheid en toewijding, wanneer zij een brief ontvangen van hun vrouw, en haar hun kussen en wanschen vol rechtzinnigheid sturen, iin brieven, die een steen zouden vermuiwen, en ten slotte met hun vrienden ken een breveit waren van bekwaamheid en gezag. Zij zijn geblaseerden. Vuilmonden. De schachten, jonge sprin-gerkens die in Engeland ot Frankrijk een ruime maat van vuiligheid hebben opgedaan en ze nu meêbrengen naar de kampen omdat zij bang zijn als groenen of melkbaarden te worden begekt, en omdat zij juist in de jaren zijn dat zij iemand of iets willen zijn of schij-nen, en helaas de pochende hoovaardij hou-den voor persoonlijkheid. En we moeten het wel zeggen, wat een geweldig leven van zielen lijfverslempend genot die jonge kerels hebben geleid in het land hunner vluchteling-schap, wat zij hebben aangedurfd in 't liefde-straatje is verbazend, zij bijzonderlijk die in de Fransohe kuststeden binst den dag zich hebben ruager gezwoegd en binst den nacht hun ziel versjacherd. Vriilmonden. De verlofgangers, die hunne enkele dagen menschelijk leven tusschen burgers verbeesten in de lichtsteden, en, in MR. FRANK PHILLIPS, Belglsche Consul te Plym outh, over wiens toewljdlns de Belgen In Devonshlre geen lof genoeg spreken kunnen. of met hun overheid, of met hun aalmoes»-nier, van niets liever spreken dan 'van hua goede vrouwe. Zij schimpen over hun huwe-lij'k alsof zij er een vrijgezelzotternij van gemaakt hadden, en in den grond valt er op hun huwelijk noch familie niets te zeggen en zij zijn er inwendig fier mede, en voelen hei-melijk enkel misprijzen met hen die de wet-ten van het huwelijk te buiten gaan. Vuilmonden. Die deftige jongens, van goeden huize, in oneindig getal, die over de meisjes, over hun verloofde en de vermoede-lijke verloofden hunner medematen, maar losweg zeeveren, zonder eerbied noch eerlijk-heid noch eerbaarheid en haar brieven en gebedenbeloften en hoopwoorden tienmaal daags herlezen als hun gebed, en uit ziele-nood, toonen aan den trouwen maat voor wie ze geen geheimen hebben ; die jongens die hun haar uit hun hoofd zouden trekken van razernij wisten ze, vermoedden ze dat hun verloofde hun trouweloos wordt, die jongens die de engelachtigheid van hun verloofde, in haar afwezigheid, bespatten met het slijm van hun vuile tong. Vuilmondeo. Die volksjongens, die het abc der vrouwenwereld beweren te kennen, die er hun oorlogscatechismus hebben van gemaakt en hun oorlogswoordenboek, en die ge ondertusschen verrast in hun droomen en bespiegelingen over hun zoete lieve moeder die de medaljes op hun borst hing, die me-daljes voor welke zij zich niet schamen omdat al de jongens toch een moeder hebben die zij geern zien en voor welke zij vechten. Vuilmonden. De anciens en de legerratten' die de zwaarziclitigheid van hun ondervinding vermonden, met een ijdel welbehagen, en een grootschdoende fierheid, tôt ontstichting van de jongeren, alsof vuile praat tôt de leger-professie behoorde, alsof dubbelzinnige spreu- plaats van zich uit te rusten, hun lichaain bevlekken met ziektekiemen, die vôôr hun verlof praten en tateren van de vuiligheid waarnaar zij hankeren, die binst hun verlof aan de naive burgers de wulpschheden van 't soldatenleven als noodzakelijke helden-daden wijs maken, die na hun verlof onder malkander hun verlofshistories vertellen, en voor de aridere verlofsgangers dienen als weg-wijzers.Vuilmonden, bij 't ontmoeten van vrouwen, bij t uitstallen van Parijsche viezigheden, bij 't udtwauwelen van ontuchtliederen, bij 't schimpen met ailes dat heilig is, maagdelijk-heid en zuiveillerd, ongenuwden staat van priesters en kloosterlingen, huwelijksplicht, hnwelijkseeT, huwelijksonverbreekbaarheid, ja bij 't beschimpen zelf van Gods heiligen en de lieve Maagd en Moeder Gods Maria. Ja, waar dat gebeurt door katholieke monden, mag men zeggen dat 't katholicisme dood is. En 't gebeurt. Vlaamsche jongens waar hebt gij dat geleerd? In een protestantsche stad had een schobbejaft Maria beschimpt. De katholieke Ieren hebben hem half dood ge-slagen. Want wee hem die hun moeder Ma-ria raakt. Helais, onze papzakkige katholi-citeit zwijgt. Vuilmonderij is dus een eigenschap, mis-schien maar een tijdelijke, maar toch een eigenschap van onze Vlaamsche soldatenjeugd. Hoe komt dat toch? Is de Vlaamsche ziel een vuile ziel? Is het hart onzer jeugd een bedorven hart? Is de Vlaamsche, taal een vloektaal, een onzuiverheidstaal? Met andere woorden, welk is de oorzaak van. dat verschijnsel? De duivel met zijn schrikkelijken geeuw-honger zwerft rond in deze oorlogswereld, zoê-kend wie hij zal verslinden, terwijl de engel des liichts schijnt in te slapen onder helt paviljoen der vaderlandsliefde en der groote leuzen van recht en vrijheid. Er is een orde-woord gegeven : Vlaanderens reine ziel moet bemorst en bezwadderd worden. 't Vlaamsche volk is in den grond en suostantieel godsdienstig. Ze kunnen 't kruiske uit den Vlaamschen keikop niet breken. Daarom grijpen zij naar het hart. En het hart is zoo teêr, en zit bij den Vlaming zoo vast irf het vleesch. Daarbij, er zijn onder de massa, vuilnis-vliegen die er een duivelsch genot aan hebben de sneeuwwitte lei.'n •. ^ oedelen. Vv'aar-om? omdat zij als van natuurswege vuilnis-vliegen zijn en dus niet anders kunnen zijn of doen als vuil. De vuilheid haat niets zoozeer als de reinheid, omdat de reinheid een gedurig verwijt is. En de autocratie van de zonde is de wreedste en meest verfijnde dwingelandij. De mediocriteit heeft maar één drift, zégt Hello, de drift \an de niveleering, in 't Vlaamsch gezegd, het hoogere neder-halen tôt haar eigen laagheid. In den grond misprijst eenieder die professioneele vuilheid, maar ze tegenwerken durft niemand. Men durft ze bijzonderlijk niet tegenwerken in het leger, omdat zij niet zelden van hooger komt en dus de macht in handen heeft, omdat z'ij al het weerstandsvermogen heeft van een gebillijkte traditie, en omdat de menschen in niets meer conservatiefgezind zijn, als in het behoud van het kwaad. Dat de natuurlijke verbeesting en ontaarding door het langdurig en eentoonig oorlogsleven veroorzaakt, een groote reden is van vuilmonderij weet ik heel goed. Dat de meeste piotten in die vuilmonderij geen erg noch geen zonde zien, omdat zij ook daaraan gewoon geraken, en omdat de kieschkeurigheid van 't geweten is afgestompt, en dat veel vuiligheid uit hun mond spoelt, zonder uit het hart te komen, weet elk die tusschen 't volk leeft. Is niet de piottenziel een dorre woestijn geworden, een sahara van spot, haat, teleurstelling, verbittering, zonder een Jordaanstroom van verfrisschende en vervroolijkende liefde? Als de liefde-stroom en zijn heldere wateren uitstroomen, wat blijft er over als modder en slijk? en ten slotte door 't geweld der droogte splijt de bodem open, en gaapt. Wat gebeurt er dan met de piottenziel die omdat zij een geestelijk wezen is, al haar lijden voelt? De piot on-derdrukt zijn ziel, maar dat gaat natuurlijk niet vaii zelf : da^rt -- het toestenimeri in een waarachtig beestenleven noodig : niet anders meer lezen als onnoozelheden, niets anders meer denken als op verzet, niet meer spreken dan om te spotten, verder drinken, eten, rooken, kaartspelen tôt eenig vermaak. Zoo verdooft hij zijne hersenen en zijn ge-voel met een, dat is gewild omdat het moet. Cain, wat "hebt gij met uw broeder gedaan? Hij trekt zich zijn broeder niet aan. God, die de harten en nieren doorgrondt, weet dat het niet de schuld is van den simpelen soldaat. Hij vraagt maar de bruizelkens brood en ze worden hem geweigerd. Maar Christus' barmhartigheid weigerde ze niet. De simpele piot heeft geen gedachten, wie gaf er hem ooit gedachten? Wie ze zou moeten geven, heeft er zelf geen, heeft zelf niet het gedacht dat hij er zou moeten geven. En had de simpele piot gedachten, hij zou ze niet mogen uiten, en uitte hij ze toch, ze zouden worden afgeslagen als dom en op-standig. Zijn ziel propt van gevoel, en als 't gevoel losspringt, 't is geweldig en geweld dat is uit den booze, hoe eerlijk-schoon en natuurlijk het ook weze. Zoo 't gedacht en 't gevoel van den simpelen piot niet bestaan of althans niet mogen bestaan, hoe kan hij don gedachten- en gevoelrijk spreken? Spreken is iets zeggen. Maar hij heeft geen zeg. Daar. om ploddert hij. En had hij iets te zeggen, hij heeft geen zeggenskracht, want men ver-staat zijn taal niet of vindt ze te ruw en te boertig, en de simpele piot gaat denken in zijn mis- en wantrouwen dat zijn taal niets is, en hij 'zelf, die maar die taal heeft, om zichzelf te zijn en te uiten, ook niets is. En omdat een jongen van twintig jaar toch iets wil zijn, zoekt hij iets te zijn in 't onmen-schelijke. En ondertusschen ijvert de démocratie voor meer brood en geld en ze vergeet dat de taal het brood en het geld is van het leven van een volk. En ondertusschen ba-zuint de aristocratie haar liefde rond voor wil zijn, zoekt hij iets te zijn in 't onmen-toren neer om in de taal van 't volk aan liefde te doen. Het iets willen zijn van den simpelen piot veropenbaart zich dan in meêloopen met de massa, in 't opge^n van zijn zelffierheid en persoonlijkheidsbewustzijn, in 't hunkeren naar een gemakkelijke populariteit, in 't meê-doen met den hoop om gerus'. gelaten te worden, kortora in al de verslaafdheid van het menschelijk opzicht. 't Menschelijk op-zicht wordt almachtig, want 't godsdienstig leven, het eenig tegenspier is verzwakt, en dat godsdienstig leven was niet tegen 't^men-schelijk opzicht gewapend. En buiten dat godsdienstig plichtbewusfzijn heeft de Vlaam-sche soldaat niets om op te steunen, in oor-logstijd, want hij heeft niet wat de Fransche, de Duitsche of de Engelsche soldaat hebben : het rasidealisme met de rasfierheid als natuurlijk gevolg. Maar ook dit moeten wij er waarlieidshalve bijvoegen : zoo de vuile klap roert en poert in den modderput van de slechte liefde, haait en draait rond het vrouwelijk leven, en het huwelijk, dan is het ook omdat die vreemde

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.