5e Jaargang Maart 1914 Nuxnmer 3 Uit eec hrief van Rogier aan den minister van R:\hts-wezen Raikem (1834, « Le» premiers principes d'une >onne administration sont basé« sur 'emploi exclusif d'une langue eî i! ■st évident quj la seule langue des belges soit le français. Pour arriver i ce résultat, il est récessaire que outes les fonctions civiles et mili-aires soient confiées à des Wallons st à des Luxembourgeois ; de cette nanière les Flamar.ds. privés tem-orairement des avantages attachés i ces emplois, seront contraints d'ap-irendre le français et l'on détruira teu à peu* Vé'émenr germanique en Belgique. > Zie Fernand Daumont, (Le Mouvement Flamand) Uit een brief van Rogier aan Palmerston : « Tous les efforts de notre :ouverneoient doivent tendre à la lestruction de la race flamande iour préparer la fusion de la Bel-ique avec notre grande patrie, la 'rance. » (Zie Fernand Daumont, Le Mouvement Flamand) DE BEAMBTE VLAAMSCHGEZ1ND ORGAAN voor de Bedienden der Openbare Besturen SPOORWEGEN, TELEGRAFEN, ZEEWEZEN, POSTERIJEN, BRUQGEN EN WEGEN, NIJVERHEID EN ARBEID, BINNENLANDSCHE ZAKEN KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN, GERECHT, GELDWEZEN, ENZ. Prijs per jaar met de post : 2 frank. — Beheer en Opstelraad van De Beambte : GROOTE MARKT, 16, BRUSSEL Prijs der Aankondigingen volgens overeenkomst. — Boeken worden in dit blad besproken mits zending van 1 exemplaar naar ons bureel. Tekstvoorstel voor eene wet strekkendtot gelijkstellmg: van de Nederlandsche ets Fransche talen in de ge-meent«-, provincie- en staatsbesturen (1). Titel 1. Inwendig Bcstuur. Art. 1. Worden, met het 00g op het inwendig bestuur, als Vlaamsche aangezien, de gemeen-ten opgesomd in verderstaand art. 2, alsmede die der provinciën Westvlaanderen, Oostvlaanderen. Antwerpen en Limburg en der arrondissementen Brussel en Leu-ven, met uitzondering van Amou-gies, Bassenge, Bierk, Brussel. Corswarem,, Oottenijs, Eben, El-sene, Etterbeek, Helkijn, Her-seeuw, Hersiappe, Houthem, Lh-naye, Luingne, Moeskroen, Neer-hespen, Neerwaasien, Ophey-lissem, Orroir, Otringen, Ploeg-steert, Rasseignies, Rukkelingen. St-Joost-ten-Oode, St Gilis (Brussel), Ste Renelde, Spiere, Vorst (Brussel) en Waasten, die als Waalsche aangezien worden. Art. 2. Worden uit hetzelfde oogpunt als Waalsche aangezien, buiten de hiervoren opgesomde, de gemeenten der provinciën Henegouwen, Namen, Luik en Luxemburg en van het arrondissement Nijvel, met uitzondering van Attenhoven, Bever (Lessen), Edingen, Elixen, Everbeek, Laar, Landen, Marck, Mouland, Neer-hespen, 's Graven Voeren, St-Pieters-Cappelle, Waasmond, Walsbetz, Wals Houtem, Wanghe en Wezeren, die als Vlaamsche aangezien worden. Art. 3 In de Vlaamsche gemeenten worden door de magi-straten, beambten en ambtenaren afnangende van gemeente-, pro-vincie- ot staatsbesturen aile stuk-ken, welke niet diene.n geraad-pleegd te worden door het publiek in het Nederlandsch opgesteld ;! in de Waalsche gemeenten worden die stukken in het Fransch opgesteld.Magistraten, beambten en ambtenaren, wier bevoegdheid zich te gelijker tijd uitstrekt over Vlaamsche en Waalsche gemeenten zijn vrij de stukken van het inwendig bestuur in de door hen verkozen taal op te stellen. Wat de provinciale ambtenaïen en beambten be-treft, geldt deze regel echter alleen voor die van de provincie Bra-bant. De taal van het stuk wordt bepaald door den onderteekenaar, die er verantwoordelijk is Nochtans moet een zaak steeds geheel afgehandeld worden in de taal waarin ze aangevangen werd. Art 4. De openbare besturen zijn genoodzaakt Ge kandidaten voor de te bfgeven betrekkingen in het Vlaamsche land op volstrekt geliiken voet te stellen met die voor het Waalsche land, wat be-treft de vereischte taienkennis. Titel 11 Uitwendig Bestuur. ART. 5. Aile stukken, welke kunnen geraadpleegd worden door personen die vreemd zijn aan de beheerert, en aile mondelinge mededeelingen aan het publiek (1) Dit voorstel is samen^esteld door den onderteekenaar ra eigen onderzoek. De redsctie neemt er dus goanszias de veraotwoordelijkheid van op zich. D. B izuilen in het Nederlandsch opgesteld of gedaan worden in de* Vlaamsche gemeenten en in het Fransch voor de Waalsche ge-, meenten. Nochtans zullen in de| Brusselsche omgeving die stukken en mededeelingen in de twee talen opgesteld of gedaan worden. Wenschen de beheeren bij de op-gelegde taal eene of meer vertalin-gen te voegen, zoo moet de opge-Iegde taal steeds boven of links van de vertalingen geplaatst worden. In de gemeenten van de Brusselsche kom zal hei Nederlandsch de eerste plaa*s bekleeden in die welke met het 00g op het inwendig bestuur als Vlaamsche aangezien worden en het Fransch in die welke als Waalsche aangezien worden. Art 6. Besturen waarvan de bevoegdheid zich te gelijker tijd over Vlaamsche en Waalsche gemeenten uitstrekt, moeten tegen-over beide dezelfde taalregehng volgen. Art. 7. De briefwisseling van staats- en provmciebtsturen met de Vlaamsche gemeenten en hare ingezetenen gtschiedt in het Ne derla' dsch, aie met de Waalsche gemeenten in het Fransch. Indien de ingezetene echter zelf de andere taal gebruikt zoo zal deze 00k door die besturen gebruikt worden. De briefwisseling uitgaande van de gemeentebesturen hetzij m»*t andere openbare besturen, hetzi] met bijzonderen, zal opgesteld worden in de taal van het inwendig bestuur. Nochtans zal in de gemeenten, waar minstens i/5 der bevolking verklaard heeft de taal der meerderheid niet te kennen, zal het gemeenîeKestuur moeten antwoorden op brieven in de taal der minderheid opgesteld. Art. 8. Sommige stukken, die uit bunnen onveranderbaren aard zelf. niet kunnen in twee oplagen gemaakt worden, zullen den Franschen tekst links van den Nederlandschen dragen, beide teksten met volstrekt gelijke letter gedrukt. Die stukken zullen bij koninklijk besluit vastgesteld worden.Art 9 De huidige wet is toe-passelijk vijf jatr nr. hare uitvaar-ding. I). Reepman. Zij doen hun best !... Door den heer Borginon werd aan den achtbaren heer Poullet vol-gende vraag gesteld : In de leeszaal van de Koninklijke Boekerij kan men encyklopaediën raadplegen in aile talen en over aile vakken... alleen niet in het modem Nederlandsch. Men bezit zulke encyklopaediën, men heeft 00k plaats om i ze te stellen, zooals de Fransche ter i beschikking van het publiek. Welnu, wanneer men ze raadplegen wil is men verplicht eene schriftelijke vraag in te dienen om eindelijk na lang-durig wachten, het gevraagde boek te ontvangen. In diezelfde Boekerij schijnt men niet eens het bestaan van de wet van 22 Mei 1878 te vermoeden, en kan een Vlaming, die zijn taal spreekt, bezwaarlijk te woord gestaan worden. Wou de minister voor dit ailes de noodige maatregelen nemen ? Waarop de heer Poullet zich ge-waardigde het volgende te antwoorden : De lijst der werken in de leeszaal ^er beschikking van het publiek ge steld werd opgemaakt, naar aan-vraagbulletijns door de lezers zelf ingevuld. Men heeft er enkel de algemeene werken gebracht die aile dagen en verschillende malen daags gevraagd werden. Daar geen enkele Nederlandsche encyklopaedie, geen enkel Nederlandsch inlichtingswerk die voor-waarden vereenigt, heeft men het niet noodig geacht ze ter beschikking van het publiek te -stellen. Indien de h. Borginon mij de lijst van zijn desiderata wil mededeelen, zal ik de zaak welwillend onderzoe-ken.In de zeldzame gevallen, waarin de lezers zich in 't Nederlandsch tôt het personeel gericht hebben, heeft dit altoos zijn best gedaan om in die taal te antwoorden. Ik zal overi-gens nog aanbevelingen in dien zin aan het personeel laten geworden. ? Toen ik dil antwoord gelezen had vroeg ik mij een oogenblik af of ik niet gedroomd had. Ik ben geen bibliotheekrat, doch ik heb de Kl. Boekerij, betaald met de centen van Jan en alleman, en waarvan| nochtans alleen de Brusse-laars feiteiijk genieten kunnen, dik-wijls genoeg bezocht om me reken-schap te geven van de enorme on-waarheden die een beheer in den mond van zijn minister durft te leg-gen.Ha ! die heeren dden hun best om de Vlamingen behulpzaam te zijn !! 1k ga u daarvan eenige staal-tjes aanhalen. Ik moest vôdr een paar jaren eene kaart hebben toegang jverleenend tôt de zaal der tijdschriften. Ik vraag ze in het Nederlandsch. Ik krijg een uitsluitend Fransch formulier, dat ik ingevuld terugzend terzelfder tijd protest aanteekenend bij den Minister. Een paar dagen iater krijg ik eene Fransche uîtnoodiging om de kaart te halen die zelf 00k Fransch is. In het begin van dit jaar moesten de kaarten vernieuwd worden. Nieu-we vraag van mij in het Nederlandsch met zelfde proceduur als te voren. Inderdaad die heeren doen hun best... om de Vlamingen buiten te houden. N. B. Geen enkele bediende spreekt onze taal als ge hem een inlichting vraagt I In de tijdschriften-zaal wordt men bediend zonder een woord. Toen ik eene inlichting vroeg in het Nederlansch aan een toezich-ter der leeszaal antwoordde deze me in het Fransch en toen ik mijne vraag herhaalde liet hij mij staan !! Ha ! dat heet M. Poullet zijn best doen ! Van dit jaar af mogen de men-schen, de Vlamingen natuurlijk niet, 25 centiemen betalen om de leeszaal te bezoeken. Daarvoor krijgt men eene kaart. Voor de eerste maal prijkt er Nederlandsch op ! Wat moet die toegeving hard gevallen zijn voor de Franskiljons der koninklijke Bibliotheek ! Natuurlijk staat onze taal nog in een hoekje, schier onzichtbaar, maar ze heeft de deur toch ingeduwd ! De bediende die de kaarten afle-/ert kent onze taal niet en vult ze 1 n het Fransch in zelfs als men hem ; n het Nederlandsch toespreekt. Nog I ;en die zijn best doet. \ Binnen het gebouw zijn aile op- < schriften Fransch en Fransch alleen, ! op een of twee uitzonderingen na... dat wil zeggen : men doet zijn best < om de wet van 1878 na te leven. 1 't Is hun schuld niet als ze dat niet 1 beter kunnen I Gluipers van Frans- i kiljons, va ! De heer Borginon heeft 1 gelijk u eens naar de ziel te tasten, ; want ge meendet u ailes veroorloofd. Ik geef nog een staaltje van de manier waarop zij hun best doen... 1 om der Vlamingen taal te verbannen. Een vriend van me had zich de • moeite getroost een formulier om i boeken aan te vragen (dat Fransch is hoewel zij hun best doen) geheel in het Nederlandsch te schrijven. Wat men deed ? Om zoo'n crasseux formulaire niet te moeten bewaren heeft men het zelf geheel in het Fransch overgeschreven. Niet waar ? Z« doen hun best ! Ik kreeg onlangs van die heeren eene vraag om inlichtingen. Daar ze mij noodig hebben gebruiken ze deze maal mijne taal. Doch aïs ze mijn antwoord hebben, krijg ik een Franschen brief om me de verschul-digde som te zenden. Ze hadden deze maal toch flink hun best gedaan ! En hoe ze hun best doen om de Nederlandsche woordenboeken buiten het bereik der lezers te houden I Die zorg om ons met die crasseux dictionnaires niet te bezoedelen is roerend. Natuurlijk wenscht niemand die woordenboeken. Het Nederlandsch is de eenige taal waarin geen woor-denboek geraadpleegd wordt ! Wel wenscht men het Middelnederlandsch Woordenboek en het Westvlaamsch idiotikon en het woordenboek van Kramers maar een moderne Nederlandsche encyclopaedie ? Hoezeer zij 00k hun best doen, die kunnen zij in de zaal niet brengen. Het is wel waar dat er nog Jplaats genoeg over is om ze te plaatsen, maar die plaats moet dienen om encyclopae-diën inj Espéranto, Volapiick, Ido, Hottentotsch en Patagonisch te stellen. Overigens is er niet het woordenboek Larousse in 40 en 'k weet niet hoeveel boekdeelen waar ieder-een in bladeren kan als hij niet weet wat doen ? Dit wordt dan 00k veel gebezigd. Met een Nederlandsche encyclopaedie ware dat niet mogelijk. En die heeren die zoo goed hun best doen, zijn 00k heel bevoegd natuurlijk. Vraag [hun De Vlaamsche Oids, ge krijgt De Oids of De Nieuwe Oids. De XXe Eeuw noemen zij La vingtième eu ! En hun sympatkie voor de taal van la grande patrie is effenaf... curieus. In hun kataloog zijn de Fransche, Duitsche, Engelsche, Itali-aansche, Spaansche werken in 't Fransche toegelicht, de Nederlandsche... in 't Nederlandsch en in 't Fransch. Dat noemen zij : hun best doen. De kwalificeering is zoo kwaad niet. Ik besluit : er is geen tweede beheer waar men met de wet van '78 en met de Vlamingen zoo omspringt als in dat van de Koninklijke Boekerij.En deze mauvais plaisants welke een minister die veel te gaarne pootjes geeft laten plechtig verklaren dat zij hun best doen zouden eens flink aan hun plicht mogen herinnerd worden. Dat zal minister Poullet nochtans niet doen, die weet ons te goed in de doeken te winden. Ze doen hun best ! Ha ! ha ! ha ! tia 1 4-3-1914. Energumène. [n de Kaartkrijgsinrichting Wij hadden in onze nummers van siovember en December de nood-rakelijkheid doen uitschijnen van de îerziening van het tegenwoordig ïtelsel van opslag, dien wij begeeren foor eenieder op 200 fr. tweejaarlijks itipt: In ons nummer van Januari ver-iedigden wij een ander punt van jns programma namelijk de inwin-ling van achteruitstel en de vraag lan den heer Minister van Oorlog îene som van 1750 fr. op de be-grooting te brengen om voldoening te schenken aan den rechtmatigen wensch van achteruitgestelde oudere seambten, tusschen dewelke er een /erschil van jaarwedde bestaat van 150 fr. ondanks dezelfde dienstjaren, hetzelfde werk en dezelfde bekwaam-tieid !!! Wij hopen stellig dat die geringe som op de begrooting zal komen en gestemd worden, ofschoon de onwil der ikzuchtige oversten, die slechts aan hun eigen welzijn denken en hunne onderhoorigen verachten, er zich tegen verzet. Nu iets anders : Spreken we van de beambten op proef. Onder deze verdienstelijken treft men den oud-sten aan met 6 dienstjaren, den jongste met 3,- en nog hebben ze geene benoeming verkregen ! Ze zijn maar altijd op proef I! Kan men een beter bewijs geven van minachting, welke de oversten den beambten be-tuigen ? Nochtans, het bestuur, zonder uit het règlement te gaan, kan allen toch eene benoeming geven van temporaire (tijdelijke) beambte. Doch niet, ze moelen een roerloos werktuig blijven uit hunne handen ; iets dat ze naar willekeur kunnen bevoordeeligen of bedreigen in hun bestaan om zelven straffeloos in de goede brokken te kunnen neste-len. Slaven, moeten die nederige beambten opdat, in grootere voort-brengst van werk, ze een reden vinden om beter hun doel le berei-ken. Vragen, die nederigen eene benoeming, dan wordt hun het nutte-looze ervan diets gemaakt in de woorden : Gij moet niet bevreesd wezen, er zal altijd werk genoeg zijn om u te houden. Dringen ze er ver-der op aan, uitleggende welk droevig lot hunne weduwen en weezen te wachten staat, moesten ze sterven, dan spot men met hen en wijst hen de deur ! Wij vragen beieefd den heer Minister, indien hij nog lang die wantoestanden zal laten voortduren ? Zal hij nog lang gedoogen, dat de beambten door die verwaanden worden uitgebuit ? Wij denken oprecht van neen, want in Hem toch stellen we ons betrouwen, opdat Hij daar eens voor goed een einde aanstelle. Een laatste woord : onze meening is deze : Wanneer het bestuur personen in dienst neemt, is het een stellig bewijs dat er werk genoeg is, en deze komen op hunne beurt binnen in de hoop eene standvastige plaats te bekleeden. Dus is het de plicht van dit bestuur, die personen zoo gauw mogelijk eene benoeming te geven : het is een recht aan aile beambten toegekend. Aangezien ge-zegd bestuur aan dezen plicht te kort komt, moet er aan hoogerhand tusschengekomen worden, om aan die misbruiken een einde te stellen. Wij weten geheel goed wat het half dozijn oversten (weeral vlaamsch-onkundigen) in 't schild voert. Wij zien klaar in hunne doenwijze. Ehwel 1 00g voor 00g... strijden zullen we ! En dat hun doel niet be-reikt worde, alsvorens we onze vol-ledige rechten hebben veroverd ! 5oIdatenbrieven III. De vlaamsche soldaat ? Kent gij den vlaamschen soldaat ?.. Niet den ongeletterden, den simpelen jongen van den buiten die gansch zijne jeugd in de voren van het land heeft achtergelaten ; noch den werker, den onversaagden en taaien wrochter die in de duisternis der aarde met zijne bloote armen de steenkolen kapt dat het stof zijne oogen ver-blindt, ja zelfs in zijn bloed dringt en zijn lichaam bedekt met blauwe ste-pen ; niet zulke jongens maar de geleerde, de verstandige en voortref-felijke burgers die op de bank der school grondige kennis hebben opgedaan, en gereed staan om met fieren stap de wereld in te gaan ? Ik spreek dus van de schoonste kracht van het Vlaamsche Volk. Kent gij ze ?... O 1 ja, hoor ik den man uitroepen die zoo gaarne schrijft dat Vlaanderen herleeft in jonge harten, dat de zon

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.