^ I» I ^«1 — lste Jaar — N° 136 % » .tr» m- .t î <ttlj,t>nwnnl,»ii,iwr»iii» > in.il.. Vijf centiemen het nummer Donderuuy 26 Ooysi Uflb* De Belgische Standaard Door Taal en Voit TD/V^:OIL.-AT3 Voor God ên Haard en Land Abonaemeniaprijs voor 50 nummers (S maanden) bij vooruitbetaling : Voor de soldaten : 2,50 fr. Voor de niet-soldaten — In 't land 3.50 fr. ; buiten 't land : 5.00 tr. Indien meer exemplarcn van elk nummer worden gevraagd, wordt de abonnements-prijs minder. Bestuurder : IBEFONS PEETERS. t.'tJSTK OP6TBLK0RS : IN. E. BELPAIRE, L DUYKERS, Victor VAKSRAiiBEREM. Ssirtmoi VAN 3ER SCHELDEN. laul FHJJAERT. Vooi aile mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE, Zeedijk DEPANNE. Aankondigingen : 0.2-5 fr. de regei. — Reklamen : 0.40 fr. de regel". Viuchtelin^eu s 3 inksschingen van 1 regels, 0.50 fr. bu Belges in Nederland. Menig Uwer Vezers zal weliicht bi] zich zelven al cens de vraag hebben gesteld : ot 00k de naar Nederlaod uitgeweken Belgen van den burgerstand een roi spelen in de taak der vluchtelingenverzorging en zoo ia, welk aandeel zij daarln hebben genomen ? Ik stel me voor aan de oplossing dezer vraag eenige regelen te wijden. Me dunkt, ik hoorde wel eens dat in het baltenland tame-lijk onjuiste deDkbeelden over deze kwestie in oraloop zijn. Wie meent dat de Belgen in Nederland ofwel passief bhjven, ofwel geheel vreemd aan de omvattende taak der Iastellin-gen tôt steun der vluchtelingen heeft het glad mis op. Wel berust het materiëe'le werk van huisvesting in- en buiten de vluchtoorden, van kleeding en voeding in handen van Nederlandsche organismen, maar men zal me toegeven dat eene directe inmenging van Belgen hier om velerlei redenen niet mogelijk is. Tiouwens 00k deEngelsche en Fransche Regeeringen gingen van liet deukbeeld uit dat vluchtelingenzerg is staatszorg. Private liefdadigheid is, waar de onkosten miljoenen beloopen, ontoereikend. (1) Doch beneven? htît voorzien in de on-middeliijke behoeften van he\: leven, waar-voor door de .nederlandsche offervaardigheid op volmaakte wijze "werd zorg gedragen, had-dea de uitgeweken Belgen nog andere belan-gen in welke eene tusschenkomst van Neder-derlanders minder geschikt bleek. Dit waren ofwel meer verwijderde materiëele belangen, ofwel behoeften van moreelexk of intellectu-eelen aard. Vergaderingen werden door voor-aanstaande Belgen beiegd om deze intresten te besj reken. Een règlement werd opgemaakt en een bestuur aangesteld. Zoo ontstonden in verschillige steden en dorpen Belgische Comiteiten, nevens de Nederlandsche steun-comité's. [2] 0 ! men zou op zeer bescheideo wijze aan-vangen. Er viel natuurlijk niet aan te denken hooge bijdragen te eischen ! Over het alge-meen mag men zegçen dat de werkzaamhe-den dezer zuiver-Belgische instellingen zich als volgt hebben ontwikkeld. Men begon op een gesteld uur van den dag te vergaderen in een lokaal uit sympathie voor de Belgen ofwel uit berekening van een overigens on-berispelijk profijtje, afgestaan. De Belgen hadden aldus gelegenheid met elkaar in voe-ling te blijven en eenige belangwekken le vraagstukken van den dag te bespreken als : Blijven of terugkeeren naar België ; de toe-stand in de verschillige streken des Lands enz. — Later kwam de geldwisseling ter be-spreking. Binnen- en buitenlandsche couraR-ten en tijdschriften werden ter lezing gelegd en boden aan de Belgen de gelegenheid tus-schen pot- eB pijp de internationale politiek te discuteeren. Conferenties werden georga-niseerd en van tijd tôt tijd werd een beschei-den muziekfeestje gegeven waarvan de op-brecgst aan de Nederlandsche Comité's tôt steun der behoeftige vluchtelingen werd afge-dragen often goede kwam aan de Belgische soldaten aan bet front of in de kampen... De dames haddes zich intusschen 00k reeds flink aan het werk gez«t met voor onze jon-gens mutsen, wanten of kousen te breien. Of-schoon vclc der vroeger « gegoede » Belgen zeer zuinig met hunne geldmiddelen moesten omgaan werden toch noch vrij aanzienlijke sommen bijeengebracht ten bate van het Belgische Roode Kruis ot voor onze krijgsge-vangenen. Dank aan den goeden corporatie-ven geest welke de leden der Belgische Kolo-niën bezielde konden de Comiteiten van de kamerverhuurders en neringdoenersdikwijls aanzienlijke korting op de prijzeu van huisvesting en levensmiddelen bedingen. Zelfs ging een Belgisch Comiteit op het gebied der materieele belangen zijner leden zoo doortas-tend te werk dat het aandierf voor ettelijke maanien een ruim hôtel met aile bijhoorig-heden af te huren, om aan de uitgewekenen de gelegenheid te gevem zich, aan goedkoope prijzen, voortreffelijk verblijf en kost aan te schaffen. Doch de \oornaamste zorg der Belgische koniiteiten blijft de behartiging der moreele en intellectueele belangen der vluchtelingen en hunne families. Gebrek aan Nederlandsche Leerkrachten, — verschil van schoolprogramma's enz. waren zoovele redenen waarom de Belgische kinderen het gewoon Nederlandsche onder-wîjs in Nederlandsche seholen niet met de gewenschte vrucht konden ontvangen. Waar de Belgische bevolking niet te gering was werd dan 00k dadelijk de stichtiog eener Belgische schoal besproken, — Onder de uitgewekenen bevondea zich talrijke onderwii-zers en onderwijzeressen die zich onmiddel-lijk fcereid verklaarden tôt het geven van on-derricht. Doch de zaak was daarmede niet opgelost... Van waar zouden de boeken en andere onmisbare schoolbehoeften komen ? Hoe zou men aan een degelijk lokaal gera-ken ? En dan, de leerkrachten verdienden toch wel eenige tegemoetkoming... Maar hoe zouden de belgische uitgewekenen dat ailes te boven geraken ? De Nederlandsche over-heden en de private steuninstellingen bij welke de Belgische Comiteiten dezen toestand gingen blootleggen waren gelukkiglijk heel en al tegemoetkoming en offervaardigheid. Gratis werden lokalen met het noodige meu-bilair ter beschikking gesteld der Belgische school : schoolboeken en andere behoeften werden bereidwillig afgestaan. — Batreffende de vergoeding aan het onderwijzend perso-neel.kon, dank aan de afdeelingonderwijsvan het Centraal Comité tôt steun te Amsterdam eene bevredigende schikking worden getrof- i ten — deze Afdeeling betaalt aan de onder-wijzers 40 gulden per maand. Bovendien wordt door de Belgische Regeering aan de doceerende onderwijzers 25 0/0 van de laatst genolen jaarwedde als voorschot gegeven op de achterstallige vergoeding die na den oor-log zal worden betaald. Het getal Belgische scholea bestaarxde buiten de vluchtoorden is ongeveer veertig" Zij hebben eene bevolking van 3547 leerlingen. Het. leeraarkorps is 13o man sterk. In de groote centra kon de Belgische school vooral zeervoltedig ingeiicht worden. Niet alleen waren aan talrijke seholen leer-gangen van den middelbaren graad gedoceerd, maar in den Haag, te Amsterdam en te Vlis-singen waren zeJfshumaniora sectiesgeorga-niseerd.Uit dit ailes, mag meo, dunkt me, besluiten dat de Belgische. Comiteiten een niet te on-derschatten roi vervullen in het vraagstuk der vluchtelingenverzorging. Natuurlijk kan elk comiteit niet presteeren zooals de Belgische organisaties in de» Haag of Amsterdam, waar duizenden Belgen vertoeven en waar men over meerdere middelerj beschikken kan en hulp van allerlei aard bij de hand had.Doch stellig is dat de onverdroten werkzaamheid en de taaie volharding der voortreffelijke leiders dezer Comiteiten 00k hier nog ve!e moeilijkheden hebben moeten overwinnen. Ja, het mag gezegd worden dat de bloei dezer instellingen het weik is hunner handen. De comiteiten welke ontstonden in de kleinere steden werden doorhet voorbeeld der Belgen te Amsterdam of in den Haag voorgelicht en aangewakkerd. De verstandhoudingtusschen Belgische en Nederlandsche Comité's bleet overal uitstekend. Het centraal Belgisch Comiteit dat door de belgische Regeering in den Haag werd ingericht o.m. om in overleg met ? de Nederlandsche overheden, eventueele ge- [ schillen te slechten, heeft nog nooit scheids- ' rechterlijk in zulke conflicten moeten optre- ' den. Door dit officieel organisme werd 00k gestreefd om de goede betrekkingen tusschen de Belgische Comiteiten onderling te bevor-deren. Het secretariaat ervan werd toever-trouwd aan Dr F. VanCauwelaert en vormt een centraal inlichtingsbureel. De Belgische Re-gering gelastte met het aanleggen eener zoo vollcdig mogelijke documeniatie over al wat in Nederland betreffende het vluchtelingen-vraagstak het licht ziet in de pers en in de tijdschriften en rapporten in te zamelen over de werkzaamheden van zoowel Nederlandsche als Belgische steuninstellingen. Deze docu-menten zullen later tôt een uitgebreid ver-slag worden verwerkt. Beter dan een neod-zakelijk onvolledig overzicht als dit, zal dit gulden boek eenieder toelaten zich een klaar deukbeeld te vormen van wat in Nederland neven debewonderenswaardige liefdadigheid der Nederlandsche Regeering en bevolking met noodzakelijk beperkte middelen, het ini-tiatief der Belgische uitgewekenen heeft kunnen tôt stand orengen. E.V.N. (I) Tôt dusver heeft de vluchtelingen2org aan de Nederlandsche schatkist alléén eene uitgave gekost van ruim 2<ven en een half miljoen gulden. (a) Op dit oogenblik bestaan in Nederland ongeveer 30 plaatselijke Belgische Comiteiten, Edele Harten Onze zoo 3martvolle tijd, is getuige van daden, lijk wij er nooit hadden be-statigd,hadde de ailes wegrukkende oor-logscycloon over 't lieve Vaderland niet geloeid. De steen, die de ongekende afgron-den van liefde en edelmoedigheid in ve-le harten, sloot en dook, werd plots weg-gewenteld, en tusschen al het akelige, ijzelijke en onmeedoogene van twaalf-maanden-lange ©verheersching van dood en lijden, gevoelden we 't zoete genot —- 'k zou haast zeggen : de wellige weel-de — van die nieuwe opgedane onder-virding : nelden als reuzen rezen als uit dén grond, en 't was alsof engelen uit er.gelen uit den hemel op aarde waren neergedaald : engelen van hulp en troost die niets voldoender vonden dan hen die voor 't heil van Europa en voor 't behoud der Beschaving vochten, te herbergen, te spijzen, te laven, en als vrouiocn, zusters en moeders met zoete taal te spreken, en teere hand te han-delen, om zooveel mogelijk het leed te lenigen,. dat die kranige kerels natuur-lijkerwijze onderstaan moeten om een verlaten huis en huisgezin. Zulke engelen huisden er, in aile hoekjes van 't vrijgcbleven Vaderland, lijk die ééne, die in den bloei der ja-ren, ten grave daalde, omdat ze zonder meten of tellen, den vloed van liefde uit haar groote hart liet gutsen, voor de stoere strijders van Eer en Recht. Zoo welsprekend, legt haar doodsanc-tje' het van toewijdingtiillende en lil-lende hart open, van die sterke vrouw, de moeder, die vier kindertjes achter-liet. Niemand die deze gedachtenis las — na dien offerande-stoet van Fransche officieren, Belgische strijders en talrijke vrienden — kon zijn tranen weer-houden : « Dat God zie of ik den arme gewei-gerd heb y/at hij vroeg, of ik de oogen der weduwe te vergeefs heb laten wach-ten, of ik mijn stukje brood alleen heb geëten en de weeze er van niet meege- | deeld,... of ik veronachtzaamd heb te \ helpen hem die bij gebrek aan kleede- | ren, van koude verging ». Aan dien f Jobskreet had men kunnen toevoegen : ; « en of ik verwaarloosd heb als een zus-ter en een moeder te zorgen voor de verdedigers van ons Land ! > Haar opoffering voor hen was immers haar dood ! — (i) Neen, nooit was haar iets te veel. Zij was de type-vrouw van hulp en troost, vol goedbeid en medelijden. Zij, met haar gelijken, waren een levendverwijt voor hen en haar —'t moet lacy bekend — die als uitzuigers ge-leefd hebben, op de tranen, 't zweet en 't bloed van vluchtelingen en soldaten. Ze leefden maar voor dm geldzak en daarom hadden ze deernis noch met de wee zonder afgrond van hen die ailes hadden verloren, noch met het pijnen van hen, die onder gedurig doodsge-vaar, vechten moeten ter bevrijding van hun uitbuiters. Velen van die vampieren en jakhal-zen, moesten sindsdien, ook gaan leven in *t ballingsoord.... Thans zullen ze wel eenigzins weten, wat de ellende van 't ballingschap be-duidt. Jammer genoeg dat ze den ge-stolen geldzak, geroofd door aftrugge-larij zooniet door ontucht — konden j mêedragen. Zôô ontsnap ten ze aan ontbe- ( ring en armoê, die talrijke menschen i Laatste Hericîiten. Parijs, 24 Oogst, IS u. Eenige artilîeriegevechten in den loop van den nacht in den sectûr ten noorden Atrecht, tusschen Somme en Oise en in Argon ne. In de Vogeezen werden gisteren zeer geweldige gevechten geleverd op de hoogten ten oosten van de Noordelijke Fecht. Op den Schratzmannele is de vijand, niettegenstaande verschillige tegenaanvallen, er niet in ge-lukt het terrein te hernemen dat hij verloren had. Op den Barrenkopf hebben wij insgelijks de winsten behouden die wij verwezenlijkt hadden in den avond van 22. De Duitschers hebben opnieuw onze loop-grachten op den top van Sondernach aangevallen. Zij werden terug-gestoten.Petrograd, 23-8-'15. In de Goll van Riga verloren de Duitsch'ers een groot slagschip, twee lichte kruisers, op zijn minst 8 torpedobooten ; die ofwel buiten gevecht gesteld ofwel geeouleerd werden. Streek van Riga in de richting Jacobsîadt-Dvinsk, geene verandering. Op het front Kovarst-Vilkomir-Kochedary hielden we het Duitsche offen-sief tegen ; meer ten zuiden schreden we zelf de Niemen over. Tusschen Bohr en Brest houden wij ons op onze stellingen staan-de. Op de beneden Bohr vallen de Duitschers gestadig aan. Op den rechteroever van de Bug, ten oosten Vlodowa, valt de vijand bij de Pichteka-meren geweldifo aan. Hij heeft ook een vooruitrukken naar Kovel begonnen. — anders eerlijk — te verduren hadden. Maar ze zullen 't misprijzen van hun volk niet ontsnappen, en te vergeefs de handen voor het aanschijn slaan om de vingerwijziïig der verdrukten niet te zien, en de ooren toestoppen om de ver-wijting niet te hooren die Judas eens naar 't hoofd werd geslingerd. En Een zullen ze niet ontloopen, den God van Recht en Rechtvaardigheid, van Liefde en Medelijden, die hen op den oordeel-dag voor het schelmstuk van 't gewei-gerde glas water en vr n de weerhoudea korst brood, voile verantwoording zal vragen. Op hun ontwijkend antwoord, zal de Heer, de jaartallen 1914-1915 voor hun oogen doen vlammen... en ze zullen naar geen anderen uitleg meer vragen. Théo Loo. (1) Hier is spraak van Mw Vasseur-Demeulenaere van West-Vleteren. Haar voorbeeld scheen 't mel-den waard, om als leiddraad van dees artikel te die-nen. Ze stierf op 3Ôjarigen ouderdom. OORLOGSNIEUWS OP DEN YZER. Het doet altijd weldadig aan zijne vooruit-gezette meening een logiesch gevolg te zien krijgen. Slechts vier dagen geleden gaven wi] te kennen dat duitsche troepen saamgetrokken werden rond de kanten van Diksmuide en dat het voleindigen van groote berg-barakken in het Praetbosch en het bosch van Houthulst, nabij was. Het laatste ambtelijk bericht komt ten voile deze vooropgezette meening staven. Het Praetbosch en het bosch van Houthulst werden door eene belgische vliegersescadrille gebombardeerd. En dat het van geen kleinen tel is geweest, blijkt uit de ontzaglijke hoe-veelheid dynamiet ( ) die op bedoelde stellingen werd gegooid. Met reden mochten we ook over eenige dagen de werkdadigheid en de stoutmoedigheid van onze belgiscke vliegers roemen en met vreugde mag worden begroet dat het belgisch hoofd-kwartier ons thans de gelegenheid geeft om die dapperen van harte toe te juichen. De kleine Belgen worden met den dag immer grooter, zoowel te lande als in de lucht. De vijand zal denkelijk — en niet zonder reden — zich aan dezen luchtraid niet ver-wacht hebben, doch het onverwaehte van dit bezoek zal voor hem zooveel te bitter geweest zijn.Praetbosch isgelegen,noesch,halverwege tusschen Couckelaere en Diksmuide, in noord-oostelijke richting, op een goê uur van de vechtlinie. Het bosch van Houthulst ligt ten zuid-®osteù van Diksmuide, over Noord-Jchoote. Deze aanduidingen mogen volstaan 3m aan te toonen dat de Duitschers tusschen Diksmuide en 't Sas iets in 't zin hebben. Bosschen zijn best geschikt om troepenbe-wegingen te verduiken en gezien den kortçn ifstand van deze beide bosschen van de vecht-inie, wordt het duidelijk dat het een beoogd loel was, verraads, belangrijke troepen- I nachten op ons af te zenden rond Diksmuide. j Daar het duitsche grof geschut inzonder ge-posteerd is van aan Eessen naar Clercken met een zwaai naar Merckem, kan het geen twijtel meer lijden dat een duitsch offensief ten zuiden van Diksmuide eene nabije moge-lijkheid is. Het doel springt in 't 00g : het belgisch leger dat van aan zee in een bocht naar Diksmuide wentelt, at te zonderen. Doch iets uitrckenen kunnen de Duitschers allerbest, maar iets bewerksttlligen kunnen ze aller-minst en... de vliegraid heeft hen reeds een voorsmaakske gegeven van wat hen verder le wachten staat. OGSTELIJK FRONT Aile aandacht blijft maar steeds op 'toos-telijk oorlogstooneelgevestigd. De strijd die daar op de uitgestrekte frontlinie sedert maanden woedt, is wel de reusachtigste en de bloedig-ste die osit in de geschiedenis werd geleverd. Legers van millioenen mannen die zonder ophouden, dag en nacht tegen elkaar inrammen en waarboven en waartusschen het moordend iood zoeft en huiit en allenthe-nen dood slaat in de rangen. Duizenden en nog duizenden weggemaaide levens liggen op deze bioedplaats te bleeken en nog duizenden worden er steeds aile dage bij neergeveld. En nog altijd geen beslissing in 't verschiet tôt nog toe, — niettegenstaande hunne niet te ontkennen behaalde voordeelen rond Waischow, Kovno en Bresi-Litowsk hebben de duitsche legers nog niets bereikt. Ie-deren dag voelen we er, als handtastelijk, de zekerheid van. Het russisch leger ontglipte steeds gedurig als een wentelende slange aan aile omsingelende knepen. En dit moet de Duitschers wel razend maken van spijt en woede. Wat hen nu daarbij zal doen schuim-bekken is de nederlaag van hunne vloot (M) in de golf van Riga. Daar heeft ze een klop-ping van belang opgeloopen. Maar aan deze klopping is ook eene beteekenis van overwe-gend belang vastgehecht. Tijdelijk zijn al de duitsche plannen om een onverwijld opruk-ken langs de Baltische zee te bewerkstelli-gen... in't water gevallen 1 De duitsche legers in 't Noorden rekenden op de ondersteu-ning van de vloot om de inname van Riga te forceeren en waar gisteren nog mocht ge-vreesd worden voor zulk een gebeurlijk feit, is dit nu door deze klopping voor Onbepaalden tijd verschoven. Wel drukken de legers met geweld op Dunaburg (Dvinsk)-Vilna en reeds kwarnen duitsche voorwachten tôt bij de ver-bingsspoorlijn dezer beide steden maar zoo-lang Riga niet is hezet moet een oprukken naar 't verdere Noorden niet worden ingezien. Nu ware het belangrijk te weten indien de ' Duitsche vloot door de Russische hoogzee-vloot zou zijn verslagen ; doch zulks sluiten we uit, omdat we denken dat de Russische vloot het gevaar zal ingezien hebben van zich in de golf van Riga te laten blok-keeren. De klopping zou dus toegediend geweest zijn enkel door torpedojagers en an-derzeefirs en dit spreekt reeds luid genoeg. Hebben we zulk voordeel aan te stippen in t noorden, het schijnter zoo goed niet voor te zitten meer in 't zuiden. 't. t. z. op het ' front Ossovietz-Bielostock-Brest-Litowsk.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.