l8te Jaar - N° 61 Vijf centiemen. iet nummer --r V.- •< / ' V a r<x<r. r «wihjvm» -, Donderdag 20 en Vrijdag 2\ IWei 1915. De Belgische Standaard Door Taal en Volk Voor G oc t n I ' ' a,rd en Land « DE BELCX-GHE STSUOâABO» varsshimî 4 maal ts weÉ. Abonnementsprijf- cor 50 numraers bij vooruitbetaling. Voor de soldâtes : 3,50 fr. Voor do nfet-Doldfiten — ï« 't land 3.50 fr. ; builen 't land 4.50 fr. Indien met-r exen, 'arm van elk nummer worden gevraagd, wordt de abontiemnt BestuurdLer ILSEF0K8 PEETERS. vaste OPSTBIXERS : M. E. BELP&i, L. DUYKErS, Victor VANGRAWBERE^ Bertrand VA £ BEP. SCI XOEfc, Juul FILLSAERT. • '.T'.t -a .. ■ • V 'WW* '-«M»'.- • W vs» «MCwlWMW Voor aile meded eli gen zich ^'enden tôt : Villa MA CO Q UI • L À, Z c e d ii k OE PAS S E. / ■Aankondigingen : 0.25 fr, de regel. — Reklaroeii : ' 0.40 !r, de regel. • . f V/ • -rt- » r - . . rt r* V . - *>-«. . - - V. O "\. r> f . VREDE-VIZIOENEN. 1. Het nieuwe Leven. " Iief-i'oVtffl van Ons volk neélt, sedert straks tien maanden strijd, ballingschap en verdruk-king een beteekenis gekregen welke wij vroeger te weinig vermoed hebben. Al de kostelijke waarde ervan is aan onze verwonderde oogen gebleken en we staan verbaasd over de grootsche schoonheid die is opgegaan. Niet zoozeer is gestegen de waarde van het lichamelijk leven door het vreeselijk en mateloos bloedvergieten, dan wel het leven van onze zielen, van onze ge-moederen, van ons verstand, van ons hart : ons zedelijk en godsdienstig leven. Kardinaal Mercier senreef het in zijnen wereldbrief : wij plachten immers zoo zorgeloos te leven, zoo onbekommerd. Wij bloeiden metden zomer-dag en 's winters hieldén wij ons gelukkig bij den warmen haard in het vaderhuis. De schoonheid van ons leven waar wij ze nog yinden konden, sluimerde. De schoonheid van een gemoed, van een karakter, van een kristene jongensziel als opzweliende bron naar een Ideaal waren wij mecr gewoon theo-retisch in boeken te aanschouwen dan te be-wonderen in de zooveel waardevoller daad-werkelijkheid. Zoovele gesteltenissen ont-snapten aan onze oogen en aan onze ontledingen. Gelukkig mogen we het heeten dat de vlaamsche beweging haar beste werk verrichtte wijl zij de voile schoonheid van ons volk hielp ontdekken, en naar het hoogste doel hielp rijzen : zich-zelf worden en blijven. Oolc zal zij hierna den besten factor blijven om het toppunt te bereiken waar wij zoe nabij gekomen waren. Maar er moest een aanval gebeuren op de zedelijke schoonheîc van ons volk opdat de ziel zou opstaan, plot-seling, hoog en rein, en den duurzaamsten weerstand bieden. W ij hebben ons eigen zel ven teruggevonden. Daarom zal de band die ons nu ondereen ver bindt en ons zoo nauw met God yereenigt, niet meer gebroken worden. Daarom zal de arbeid, maar eerst beginnen wanneer de strijd der wapens zal geeindigd zijn, maar hi; zal een ander, een reiner, een schoonei karakter dragen. Onze, werken zullen ver-edeld worden, de rfcaatschappelijke en de godsdienstige, de onderlinge hulp en de per-soonlijke ontwikkeling; zoo zullen wij op de hoogte kunnen blijven wonen, nu Kalvarie, dan Thabor waarop wij zullen gestegen zijn. Want het leven van heldendaden en wonde-ren moed, het leven van vuriger en zuiverdei geloof zal en mag er niet in de loopgraver alleen blijven. En de kracht die uitgaat var onze martelaren zal en mag niet met hunne lichamen te Luik, te Haelen en te Yperen be graven blijven. Verspreid en vertiendubbelc moet zij worden over gansch het land. Hel land dat zwijgend lijdt onder de verdrukking. maar zijn koppen en zielen ten hemel richt. Ziet, ons leven wordt gereiuigd in der vlammenden en bloedigen strijd. Het heeft ni bijgewonnen of liever herwonnen die menig voudige deugden diesluimerdenindeonacht zaamheid. Want den vijand misprijzen waa hij tegen aile recht in ons midden drong; hen staande houden ; hem achterwaarts drijvei om zichzelf te blijven, om het bereiken vai het verhevenste Ideaal, en dat ten koste vai goed en bloed : dat is schoonheid der ziel schoonheid van gevoelen, schoonheid va' overtuiging, schoonheid van volksgewete; en volksfierheid, schoonheid om het recli tegen hetgeweld, en ten slotte schoonheid or Goduit wiens hand ons aile schoonheid kom: En daarom is deze wordende schoonheid d kostelijkste waarborg van het nieuwe leven leven van arbeid, van lijden, van rouw, maa omgeven als van onsterfelijk aureool, van d blijvende, hoogste, zedelijke schoonheid. Da onze gebeden en ons betrouwen op God d komst ervan verhaasten. Lucien van der Meeren. Nieuwsjes. De Transylvania van de Cunard Line wordt heden te Liverpool verwacht. Men is s spanning om te weten of de duitschers hu gruweldaad zullen hernieuwen, dien ze pleeg den op de Lusitania. 879 Reizigers scheepten te New-York in niettegenstaande de duitsche bedreigingen. In de Dardadellen gaan de gevechten ver- woed voort. Heel het schiereiland GaHipoli gelijkteene hel. Sedert 4 dagen schiet de ver-eenigde vloot onophoudend. Ieder schip ver-scWet geraiddeici .'■> toi c& sk: .J ;n-i-| Volgens een krijsgevangen turk, zou de inunitiebij de Turken ontbreken. Spanje heeft twee oorlogsschepen naar Liza-bon gezonden om er de spaansche belangen en deze der andere mogendheden onser be-scherming te nemen. Er wordt nog steeds gevochten tusschen 0p-standelingen en 't leger. Doch men is van gevoelen dat ailes uitdooven zal als 't geweld van een strooien vuurtje. Volgens berichten zou een bataljon Oosten-rijksche troepen de Italiaansche grens over-schreden hebben. Een gevecht zou hebben plaats gehad, waar-bij de Oostenrijkers in de pan werden gehakt. Onder voorbehoud natuurlijk. Het bulgaarsch dagblad « Mir » heeft een diplomatisch stuk laten verschijnen, dagteeke-nend van 29 Mei 1913, waaruit blijkt dat Oostenrijk alsdan Bulgarië aanspoorde om Servië aan te vallen. Het verzekerde Bulgarië ter zijde te staan ! In Oostenrijk is de lichting in massa van al de mannen, tusschen 18 en 50 jaar, bevolen. Een taube heeft verschillige bommen op Châlons-sur-Marne geworpen. Een bom kwam terecht bij het gesticht voor krankzinnigen zonder slachtoffers te maken. —0— Duitsche onderzeeers zijn in de Middeland-sche zee verschenen. Het engelsch gouvernement looft 12.500 frank uit aan dezen die één on lerzeeër onschadelijk zal maken. —»o«— Het aantal te Zierikzee aangekomen belgi-sche schepen van vluchtelingen is thans gestegen tôt 84 en nog steeds worden er meer verwacht. Onder deze zijn 57 visschersvaartuigen uit Heyst, Blankenberg'ne en Zeebrugge. De zeer talrijke gezinnen aan boord genieten on-, dersteuning van het comité, dat aldaar bestaat. Pogingen worden aangewend tôt oprichting j vaneenige belgische schoolklassen. Erzberger en Priim. | De Heer Prilm, leider der katholieke partij ; in Luxemburg, heeft eene hevige brochure ge-\ schreven tegen Erzberger, het bekende Cen-trumslid van Duitschiand. Die brochure maakt veel ophef in Duitschiand en er buiten. We geven hier eenige uittreksels : 1 Het mag u niet onbekend blijven, dat uwe verklarin-S gen vooral de Katholieken derneutrale landen pijnliik S hebben aangedaan en dat men, 00k hier in Luxemburg, J partij kiest tegen uwe zic-nswijze. Gij hebt allen, zonder onderscheid, uwe toestemming j verleend aan de schennis der neutraliteit van Luxemburg en België. Ook hebt gij in "der Tag,; letterlijk ge-, schreven: "Hoe onbarmhartiger en wreeder de oorlog is, des te humaner is hij, want op die wijze kornt hij het spoedigst tôt een bevredigende oplossing. Dan immers zijn aile middelen, om den vijand te vernietigen; goed. "Gij spreekt den wensch uit, dat men, zoo mo-! gelijk, Londen geheel moet vernietigen ! Volgens r ] moet men niets sparen, vrouwen noch kinderen, noct j grijsaards, nôch kerken en monumenten. | Waarheen zullen nu in de toekomst de slachtofferi van den komenden Kulturkampf moeten vluchten Belgié en Ëngeland ontvingen hen met open armen ihoe moet dat in de toekomst worden ? Het Duitsche Nietzschianisme is begunstigd door he ailes omvattende militarisme. En het Centrum heef ; zich tegen de Herrenmoral en?, niet genoeg verzet terwijl monisten en vrijdenkers den Gustaaf - Adolf j kreet nepen : "Gott mit uns.,, | Hoe hebt gij gevolgd de instructies van Paus Bene j dictusXV, gegeven in zijn toespraak van 33 Januar j. 1. ? "Het is nimmer geoorloofd, om welke redenei e | ook, het recht te schenden,, zoo sprak de Paus. En wa , : verklaarde de Rijkskanselier op 4 Augustus dei vorigen jaars in den vollen Rijksdag ? e _ In vroegere tijden, onder den Kulturkampf, hebbei de Centrumsleden geproteateerd tegen de maatregelen j die gewettigd heetten "om staatsredenen.,, Waaron ) heeft het Centrum dit ook nu niet gedaan ? En toen 11 < November 1914 althans eenige socialisten protesteer | den, waarom zweeg toen het Centrum opnieuw ? ' j Meen niet, zoo eindigt de brochure, dat ik Duitsch ; land haat ; ik heb lange jaren geijverd door woord er 1 , geschrift ten voordeele van het ware Deutschtum teger - ' overdreven Franzoscntiimelei ! Het Duitsche volt : wordt vergiftigd door een gewetenlooze pers en is ter prooi aan nationalistischen waanzin. De zaak van hel ' ware Deutschtum moet daaronder lijden. Doc! van dil | schrijven is het Duitsche volk te ontrukken aan diei: zwiim, 1 van natiënhaat, die ailes bederft, om het terug - j te vorren tôt de ware vaderlandslielde ! S AANZEE. I De Paîtr », 16 October rg."4. Td'c'n we gjsterèï)i-T&nltwamen, wiegslae de gansche flottille der visschersschuiten van De Panne, op de baren. Hoe mooi waren ze, die donkere booten, met hunne breede bruin-roode zeilen ; hoe wei in harmonie met den ! fijn getinten hemel en de licht gekleurde zee, j waarop ze zich afteekenden, zoo somber en j toch niet scherp. Iïoe gansch anders, bij voorbeeld, als de dartele bootjes met hunne vierkante, witte of roode zeilen, op de diep-blauwe wateren der Italiaansche meeren of derMiddellandsche zee,onderden luisterrijken zuiderhemel. Ginder zijn aile ,ijncn duidelijk, aile kleureu scliettercn ; hier, integendeel, verdwijnt aile scherpte van lijn of kleur ; ailes bestaat in duizendvoudige schalzeerin-gen van tint en to-îts, gepatineerd doornoor-derweer en noordschen wiod. Heerlijk, zeker, is de zuider natuur, zoo vol opborrelend leven, ba iend in een intensi-teit van licht ; maar hoc dichterlijk schoon de onze, en hoe harmonie .rt zij met onze ziel! Wij, kinderen Tan het Noorden, kunnen wel opgaan in bewondereude begeestering yoor de zuiderlijke weelde van hemel en zon, maar onze diepe, hechte liefde gaat toch tôt onze ingetogen, innig, licht omneveld na~ tuurschoon. Niet altijd heb ik dat zoo kiaar beseft. Hoe dikwijls, in vroegere jaren, stond ik veratomd van geestdrift voor de schittering die uitging van hemel en zee, in Italifi. in Sicilië, te Biarritz, en gedacht dat niets dat te boven kwam: dat onze Noordsche zee enkel eene verstoo-ten zuster was van deze uitverkorenen, eene soortaacchfpocteter, .om 't îijfdar lompen, vuilachtig ge ! en grijs en groen, terwijl hare zuiderzus ers prijkten met kost-bare moirés en schitterende juweelen ! Dat was in dien gezrgenden tijd toen Bel-| gi<5, met zijn eenvoudig natuurtooisel en 5 glimmerenden barengordel, gelukkig was en I vrij en vrank en overmoedig. Nu ligt het stuipstrekkend op 't kruis, in langen, bangen doodstrijd, zieltogend. 5 Hoe kostbaar voor Zîjne kinderen, is ailes ; nu wat van het geteisterde land spreekt, er | aan herinnert. Hoe die 1 dringt de poëzie van jj zijne stille schoonheid in mijn hart. Zoo bit-3 ter weinig biijft er nog over van zijn grond-| gebied, dat niet bezoedeld werd door vreem-| den sinet ; amper eenig kilometers land, en ; hier de zee, de wijde zte, die ons met baren ; bekoorlijken glimlacb ontving, terwijl ze ha-ï ren last van visschersbooten op haren moe-1 derlijken schoot wiegde. ; Zelden waren ze hier zoo talrijk vergac'erd ! die booten, die trots aile ellende en Smart, Îeen blijden, feestelijken toon aan zee en strand opgaven ; Nieuwpoort was hun schuil-S haven. Maar plotselings was Nieuwpoort onveilig geworden, en ze moesten de haven vluchten, waar ze anders rust eh vree kwamen zoe-ken ; en de blijheid van hun wiegelen en hun zeilenspel in De Panne's wateren was enkel een goochelspel waaronder angst en Smart 1 wegschuilden. Rond de sloepen was de drukte groot. Van al de straten en wegels rlie uit dorp çn dui-! nen naar het strand uitkomen, stroomden visschers en visschers-. ouwen en kinderen naar de booten toe : ze stieten zwaar geladen kruiwagens of stootkaruetjes', of leidden bij den teugeleen ezel of een paard ingespannen ' in karren volmatrassen en kisten, of gingen i gebukt onder zakken en pakken. Geen een, §;een kind zelfs, dat niet zijn decl meesleepte ■ j uit het oaderlijk huisje, naar de schuit, die 1 ' voortaan hun home zou zijn onder een ande-. j ren hemel, daar waar de Duitschers ze niet i | zouden treffen. Niets lieten ze achter.dan de } muren van hun nestje ; al hun plunje, hoe | armtierig ook, namen ze mee, en ook heel 1 hun winterprovisie van kolen en aardappe-| len. Wie weet waar ze naar toe zullen moe-( ten, en voor hoe lang ? Ze spoedden vooruit jen klauterden met atesds toenemende haast in de sloepen, die nogop'tzand lagen, of»stuurden met riem-bootjes naar de andere, die reeds op de baren dobberden. Koortsig gingen ze te werk, want de tij duwde ze voôruit: met den ebben-den vloed moesten ze weg ; en gauw, gauw werden matrasseu, bedoegoed en kleederen, potten en pannen en stoof, kolen en aardap-pelen, pakken van allen vorm in handdoek of beddelaken gebonden, ingescheept, en ein- Laatst€>; S'e riefeien. - ; Belgisch Front.., J\tn_Noo.vd^îi h.ceft._d.e..>dian.d. aangevallen. Hen vierde aanval op gteenstraete tiiislukte even aïs de cfrie andere. We maakten nieuwe vorderingen bij liai Sas. Wij veroverden een hofstede en overrompelden de eei\s e loo. -gracht!;jn. 145 Duitschers werden gevangen en 4 mitraljeuzen buit gemaakr. Fransch Front. — Bij Lct Bassée• werd geweldig gevochten. 700 Duitschers tusschen twee vurèh. genomev,, werden in den pan gehakt Er I werden iooo krij gsgevangenen gemaakt. ) De Engelsche troepen veroverden ten Zuiden - Westen van Richebourg een l kilometer loopgrachten en ten Noord - Oosten van Festubert 1500 meters. Ten noorden Arras. — Wij versterkten de ingenomen plaatsen, wonnen twee horiderd meters bij Souciiez, veroverden sbuwe huizen groepen in Neuville en haalden een duitsch en vastliggenden ballon neer. • In Champagne behaaiden wij een merkelijk >laatse!ijk voordeel te Ville sur Tourbe. De vijand had, na eene m'ijno itpl' 11 , ons a jgtevaîien met 8 compagnies die in onze eerste lijn geraakten. Fwee tegenaanvallen deden ons het verloren terrein herwinnen. De 8 compag ies, ingesloten, werden uitge-moord of gevangen genomen, (377 iïian met 6 mitraiieuzen.) In 't bosch van Ailly hebben wij aangevallen. We namen 3 mitraljeuzen en 250 Duitsche krijgsgevangenen. delijk ook de kinderen en de vrouwen. ; Dezen morgen hadden de meeste schuiten reeds het anker gelicht ; eenige verwijder-den zich nog met licht gezwiukel, langzaara en gemakkelijk naar de westerkim. Allen vluchtten voor den vijand, dien gt -vreesd«n, wiens naam alleen verdelgin;» en dood voor hun meende. Zonder aarze! , | Terircten zc hun date- o»>-hurt dt-rp, om herch niet te zien, die, zij wisten het al te goed, huizen in brand stak, dorpen en steden ver-nielde, de vrouwen onteerde, zelfs de kinderen niet eer'oiedigde, grijsaards en priesters afmaakte, de weerbare mannen gevangen nam en naar Duitschiand zond, on ze daar aan velden en wègen te doen werken, wanneer ze niet eeist op gruwelijke wijze af-gebeuld en gemarteld werden, zoodanig dat veic n uit louter lijden krankzinnig werden of zichzelven't leven ontnamen. Dat ailes s wisten ze, en ook dat idets 1 silig was voor ] hem die zijn eerewoord brak tegenover het kleine land, en de fierheid van den onver-wachten tegenstand strafte met wreede ; mishandeling van 't volk en géwiîde verdel-ging van 's lands schoon. Liever dan den ' Duitsch te diencn, trokken ze weg, allen,de-; zen met hunne booten, genen met eei | pak aan hunnen arm ot op hunnen j schouder, langs het strand ; liever gayen ze j ailes op wat hun tôt hiertoe zoo kostbaar 1 scheen, dan, misschien, gedwongen, den ] vreemdeling te moeten dienen, of in zijne ! rangen te moeten vechten. L. Duykf.RvS. ziz>sr«»2ra!roEEe6ŒHBueRwr1$*ji2ei MarietJ o | Heur vader werkt op 't land, daar bij den oorloggracht, heur moeder stopt en naait, en houdt daar thuis de [wacht. — " 't Is tijd van voort te gaan Marie ! ge weet tôt waar : ! tôt aan den tweeden gracht, want verder is gevaar.... Komt er een schuifelaar, ge kijkt 'ne ^eer in 't rond, en valt hij wat te dicht, ge werpt u plat ten grond. " Hetkrijgt een kruiske en 'tneemtde lange wif senniand 1 met solfers, tabak, en oranjen, van den wand. ; Bij 't leger is het kmd, met 't blond gestreuveld "îi'aar, van iedereen bemind, alsof het eigen waar. Men ro^pt het bij zijn naam, en ja, wat wilt ge doen alhier krijgthet 'n handje,aldaar krijgthet 'ne... zoo . Van oorlog weet het niet, 't 'en vraagt hem dikwijls al, wat dit gevaar mag zijn, daar aan dit verste graf. Een dag, dat 't treurig was, 't en had niet veel verkocht, het vroeg waarom aldaar, het niet verkoopen mocht. " Daar staan soldaten, kind, met wapens in hun hand ; 't zijn Duitschen, die de kinders mee doen naar hun [land. " — "'tZijnmenschen, zei het, z'en hên geen kleeren aan lijk gij, en op hun rug, ook zulk geen pak gelaân." v- "Mijn kind, 't zijn w.olven wreed, met menschen- [kleedren aan. ze moorden kindren ook ; ge moogt niet verder [gaan ! " — "G'hebt dan gelijk, deed 't kind, en 't boog zijn kopken [neer: doenzij de kinders dood, dan zijn't geen menschen [meer.... 35-4-1915. H. Norda. Leve cle SSLoa.xiïxs?,' en. zijn lieldeiileser S Bij de Neutralen. ITALIE.—In 't schiereiland volgen de dagen maar ze gelijke'r. ih .geenen deele op elkander. Nu is het laatste incident dat dreigde èn voor de r'ogvoerende partijen, èn voor Italie zelï, een ongewenscht g volg te hebben,weer-om 1 't sçhtcrj n gesdipyen. H f ■ iit er tègeMvoQrdig op aan, alsôî ie-der nz iiig là»d, dat zich in de huidige ge-be :n " r ;s teëren " wil, een rninis- teri le isis rno.-tdoormaken. Ons, onpartij-di> heuvv' van deze gebëurtenissèn, m/ h jprecht vt l^eteekenend voorkomen dat d ; cprarsfe besteraming van een land, zoo maar aan een hancfelszaakje gaat gelijken en ev- - us afgehâspeij wordt. Waarom immers, moest Salandra afireden op dit kritiek oogen-. bii1'. ? Omdat hij Giolitti tegen zich had ? Dat vvist hij immers al heel lang en dit wist hij nog bâter als von Biilow te Rome toekwa-n. Omdat > hij niet zeker was van het volk? Maar de werel andsche pers tuit ons heele dagen het oorlogszuchtig rumoer van 't volk in de ooren. Waarom ? Omdat door deze gril, hij het zaalije catallicht door te lang aansiepen van zijn be-langriikhèid had kunnen vediezen, weerom vo r < n tijd opmonteren zou en dus in waarde |d( - n toenemen voor verdere... verbintenissen. Intusschen wordt de toestand daardoor al meer onduidelijk. Salandra is nu weerom aan 't roer. Giolitti blijït achter de schermen en von Biilow, — die reeds over langen tijd zijn villa en zijn paarden en zijn honden verkocht had ! — wandelt nog steeds in de straten van Rome. Laat ons toch ons eigen niet te veel opzweepen.Van droomen komt toch niets te~ j recht., tenzij ontgôoeheiing. En 't groote nieuws is nu dat we den 20en de ontktiooping zullen zien met de opening der kamer. GRSEKtRILÂSiD. — Ook al een land waar de toes uetkr en... oluis zit. Na 4t aftre-den va , Verdi lus, kwam een nieuw ministe-rie Gs.u iris tôt stand, maar 't zag ook niet klaar ir den Europ .>schen warboel en dreigt m ontslag te gevt . Veniz^los had met zijne se u ;pe personaliteit aile zaken zoo doordron-gc , dat niets aan den toestand te veranderen vi î. Eene andere richting in de buitenlandsche politiek werd or ni gelijk en Venizelos keerde naar 't Vaderland weer. Môgeîijks, na de ziekte van den koning, of, in ien maar zijn toestand aan 't verbeteren gaat, neemt hij de zaken in handen, die wel denke-lijk dan rap van stapel zullen loopen. SPANJE- — Tôt 1 >rtoe was van dit land ons ni ts overgewaaid. Evenals Holland, hield het zich gesloten. N;' wordt het gerucht verspreid dat het er aan derikt met de bondgenooten mee te doen indien het in vergoeding Palestina en Jerusalem kon verkrijgen ! PORTUGAL. — De omwenteling die daar als een nderslag is uitgebroken, is ook als een... do; iersla. uitgemaakt. Volgens laatste be. chien ss alle nu weer tôt de kalmte •erug-gekeert. Mogelijks mogen we wel onder deze pc. in vi\ emde invloeden raden, die ook zijn mislukt.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.