Bur< el : 21, RUSSELL square iKnoon, w.c Te ' -ph°ne: H|iseUfTi 2 6 7. De Stem uit Belgie Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland 1 fi. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soklaten : lsh. a of 1.50 fr prie Jaargang, Nr. 7. (B'z. 1683-1690.) Oplage: 11,200. VRIJDAG, NOVEMBER 2, 1917. Registercd at G.P.O. as, a Newîpaptr. 8 blz. i%d. OU ■ -• ——a——a—a mnnflB-H «■HlllT II lllll 1 n III - — 9 ' •<- ^>jâW®2s*iwa*.euvaaE***Bsaw*w*wB*B**m**i ■ nota van DEN uitgbver.—Klachten over te lait toekomen zijn ons deze week niet meer geworden, ter: i uit het léger. M ie in Engeland het nummer n et \6i)r Zondag ontvangen zou,, gelieve ons aanstonds t verwitt'gen, en bii ontvangst den band te bewaren, Ôndat wij ailes in regel brengen. HF—Omtrent bed;ening onzer abonnenten in het leger hjsbben wi/, na wat gesukkel, gelukkig goed nieuws tJ nielden. De Censuur-na-den-druk is veranderd in ^HHwone Censuur, zocals voor de bladen in Frankrijk. ^^Btnk aan deze regeling hopen we dat nu ons blad g zal toekomen, en wel 's Maandags of siD-nsdags. ^B-l)e vorige censuur-mnatregelen hebben ons eene IbSL schide berokhend. Dut :s de reden waarom ' "'Mz h:den niet op 3 2 b?z. uitkomen zooals wij het ^BKrhjopten. Rekenend op a"e onze vrienden, beleg-■fjbn we echîer reeds een heel aanstaande verschijnen op 12 blz. ^R-'-Wij danken h.'er u:rbl:dig. de Censuur om hare ^^Hwi-icndheid in deze. ^B-i)e n:euwe regeling houdt echter ook ;n dat onze Hmgeinhotos en teekerrngen niet alleen vu à la censure rnletcn dragen, het«;e^n ze nu h idden, maar daaren-HK>vcr. moeten toelating voor publicatie hebben van ^^Bt Vîln'slerie van Corlog. Dat is de reden waarom \oorhanden nummer zoo wat excenirisch gei îus-^^Beri is, en somm ge< vtrwachte, portretten zijn >^ai3e':n lùtgesteîd worden. 1 ■—7 Ecn bladzijde uit het boek der I zedelijke oorlogsellende. MISTROUWP Mflet is een kille, vochtige, regenzweepende, £|jd';>nkere Mauchesteravond. F.nkel wie niet ^Bven kani, zonder kinema of theater, waagt ^■ch op straat. Het doet deugd te zitten bij ^■e stoof in een hoeks-ke met een boekske, ver ^Kn de wereld' en haren schrikkelijken doods-^■"'tel. Men belt, en in de spreekkamer staat Il forsche jonge kerel, glad geschoren. Aan n zwarten vilten hoed, dien rossen macein-h, die gelé schoenen, erken ik seffens een nitiewerker. Ik g,roet stil, genagen, maar beetje wantrouwig, verwachitend de chtgesichiedenis van een nieuwe levens-îde, want blijdschap jaagt geen menscJh >r zulk hondenweêr, en de avond is best naakt voor 't uitspreken van droeflheidis-lei-men. "Pater, ik zou willen dat gij mij pt. Ik ben toch zoo ongelukkig," zegt ,n bezoeker: en hij schreit'lijk een Klein d. Een groot mensch zien weenen is hard. .ar 't is ook schoon, want 't is een bewij.s W||it er iets buigt of breekt i'n een taaien man-iKSnkop. 1k laat hem verder spreken. "'k Bèr een gereformeerd soldaat. '!k Heb Luik, Aatwerpen en den IJzer medegemaakt. 'k SVVare er beter gesn.euvekJ, want rnijn leven is B: toch kapot. Met den oorlog was ik weér-ISni een christelijke jongen geworden. "k Wterd ^Bwond en verzorgid in een Erugelisch hospi-Kl' 'k Werd er betrosteld en 'k ben ge-^ftuwd met een meisje wiens fam.ilie mij veel ^mntrok. Ja, alleene zijn, en jong zijn en ^Rrzot op liefde. Gij weet wel wat een. soignât is." 'k Peisd'e bij mij zelf : 't is 't geva.1 B' velen, maar zij weten niet wat liefdie H en dat men de v^are liefde maar opbou-Bn kan op de puineai van veel Meine, zotte, ^wlijke liefdjes en dat dît moet 's jongelings ^B^eIlsfieIJheid zijn. "En waar zijt gij ge-^Brawd, mijn jongen?" "Ziet, dat meisje protestant, of beter niemendialle. 'k Ben ^»trouwd in een protestantsche k;erk. De ^■tholieke prieslter is -een keer gekomen om ^■ze^gen dat ik dat niet mocht doen, maar ■ heb hem dioorgezonden. 'k Heb hem ge- dat ik geen geloof h;ad, maar 'k heb er ^■huis waren wij allen heel c-hristelijk—en dat huwel'ijk g'aat niet. Wij komen met en. z \ kent niets van 't huishonden : Hb: i ik voor 't profijt en '"k werk hard, en ■ wil geen kinders. Ik houd ik veel van ^■rders, we zijn toch daarvioor getrouwd, en ^■huis zijn er ook veel kind:ers, maar wij ^®pen niet overeen, 't is een onmogelijke en 'k ben ik een keer tôt bij u geko-ze zeggen dat gij veel kunt. om diat W^'lijk te doen breken." îtond paf gesdagen. "Maar jongen tcc!h, I®1 gij wel wat gij mij vraaglt?" "'k Ben ik voo' de Kerk niet getrouwdi, d«s niet geldig gftrouwd." "Gij w-eet dajt toch nog, ge hebt nog niet heel uw catechismus vergeten? " ^H^'l Belg weet dat, Pater. Ile weet het, als ka.tholiek grootelijks gezondigdi en lîel.gen. waar ik werk, vele zijn zelf niet ^^■ei, maar toch zij schijinen mij vreemd te ^MtiJ^en. k Wil allés doen, ailes, als ik ^■paar van af ben." "Ja, voor uw con-■fntie zoudt ge de zaken moeten regelen S®?r j6n huwelijk, of door er van af te scn.e den. maar de Engelsche wet, de Beligi-Y®4! en denkt gij dat uw vrouw u zoo ifR!' .'a,^n zal?" Hij zat met zijn aange-Jn zijn handen. Het hondje van de s oop binnen, keeik een keer droevig ^Kr ™ naar mij en 't d'rendelde weêr en zwegen beiden : ik zat te wikken weSen hoe zulk een gewetensgeval op Hij peisde alleen op zijn oneeluk K., noe<ide niet dat dit een geval wjas van ^Brhf S?'len een persoonlijke gewetens-f; ' , en ™rg,erlijke wetteli jkheid tusschen asî^aar rech.t der ziel en het wetitelijk H, , e® ^uwelijk®. Ik wenddie en keerde K. oest3-n.d allerwegen, yiscihte en hengeld'e, On i"vr'aoingen, maar den zielkundigen ■jr^u ,YarI ^et geval en 'k bood hem ■ u'u iî nnen enkele dagen. "Ailes wat ^■rV- f a;ter, zal ik doen,, als ik er maar K., f Seraak," snikte hij, "mijn leven is nu W- >apot. Ware 't niet van moeder ! " Op den dirempel van de deur sprakien wij nog wat van moeder, de b-:-waarengel van 't ruw^te kind in 't bitterste ongeluk, en 't verzoette zijn gemoed en hij tro1^ heên door den regen, nu niet meer alleen met zijn onge-Ink, en 'k dacht op zooveel anderen—ook iem.ands kinderen, helden vani dien IJzer— ont'held en oinltiheiligd, heïaas ! door een vroeg-rijpe, lichtzmnige, liefde in 't lajid der vreem-delingschap, en die nu, getrouwd, of nvs-trouwd, in diezen kouden inattigen wirater-avond, zich zitten stom te kijken op den uit-gedoofden aschhaard van hun oiitgoochoide liefde. 'k Heb dien avond niet meer gelezen in mijn boek. EEN K HERSTELLING Een jufvrouw van vooraan in de twintig, met bleek aangezicht, als van iemand die een lange ziebtle heeft gedaan, en twee. pinke-lende blauwe oogen die zwemmen in verre tranen. Zij is gekleed in nette armoede, afge-sleten maar zorgivuCdig teibcfclteld en gerei-nigdi. 't Arme meisje moet veel geleden heb- wildet gij dat een beetje doen voor ons. 'k Zou nooit naar ons moeder durven teruggaan lijk nu. IIad ik diat maar vroeger geweien ! En mijn man zal ook blij zijn." En zij toonde mij het medailloniportret dat zij rond den nek droeg, en opende den brief dien zij met ongedutdi tusschen haar vingers hield. Het stond er in, zw.art op wit, dat hij een goi-katholieken jongen van zijn compagnie ge-toetst had—hij durfde zelf naar den almoeze-nier niet gaan. 't was wel een beste mam. maar dat ging lijk niet om hem alleen aan te spreken—en dat die jongen gezegd had, dat hij zijn huwelijk moest in regel zetten met de Kerk en dat het zoo best ware. "want sedert dat ik .getrouwd ben, 'k ben lijk altijd ongerust, 'k heb lijk geen herte meer om te oorlogen, en- toe, Mietje, spreekt daar een keer van aan een pri ester, en als, ik op verlof ko™ dan ..'inken wij dat effen." 't Was lijk een schulcl- en geloofsbelijdenis. 't Ziet er wel menschelijk uit en wei n i g bovennatuur-lijk geloofsbewust. Maar wie onze jongens kent, weet ook dat zij zoo spreken, omdiat zij ! I DE GEBROEDERS VAN RAEMDONCK. (Naar de kunstteekening van Joe English.) ben, veel opgekro'pt, en 't zal wel te fiei geweest zijn om iemand iets te vragen. Ht staat daar voor mij, met een klhakizakdoekje in de eene hand, en met de vingers van de andere hand wribbelt het zenuwachtig eer strookje papier. Zij is een typisch beeld Van de Jielgische vluchtelinge, plots geworpen ir een vreemde wijde wereld, nergens te huis, te wreed ontbuisd1 uit moeders' zorg, blij oindal zij nO;g leeft, al moet ze ook voor 't leveti scharten en klauwieren, maar met de dage-lijksiche hoop geaureoold dat 't nu toch zoe lang niet meer duren zal. " Bâter, 'k zou wil-len verleggen van werk ; weet gij soms geen werk vooc mij, als winkieldochter?..." Ik zwijg en peis romd en zij spreekt voort : "Ziet mijn man is op 't front ; ziet, 'k ben getrouwd over eenige maanden." Dat kwam er zoo schielijk uit en tooh zoo schuchterachtig en ze keek ?taal in mijn oogen : en 'k zag hoe ze met haar khakizakdoekje een traantje af-droogde. Koortlsach'tiger wribbelde zij het strookje papier en ze wachtte op mijn vraag. want 't lag een pak op haar hart. Ik ver-stond. " En in wallke fcerk zijt gij getrouwd?'' "In geen kerk, Paiter, 't is eigenlijk daarvoor dat ik çefcomen ben. We zijn getrouwd op den registrar. Ze zeiden diat wij in geen kerke kondbn trouwen." Dat laatste zei zij er ze"ker seffens bij omdat zij bang was d'aï ik streng zou spreken. 'k Verpinkte niet. Och, we zijn zoo koelbloedig-diep gewocdten en hebben zul:k een medelijden met die arme slooren van zwervende mensch en, die een m a al buiten hun gewone huiselijke omgeving, geen houvast meer hebben, die niet durven ziin wat zij zijn, en toch inwiendig zoo geweldig lijden. omdat zij zoowel weten dat zij doen wat zij niet mogen dben. En wie zendlt ei lichtstralen op hun donkere wegen? De biir-gerliike besturen bekommeren zich om geer zielen en de priester staat soms zoo ver van zijn volk, staat voor dat volk zoo hoogheilig en majestatisch in zijn kerkelij'ke bediening, dat de simpele mensch uit het volk bijna nieit naderen dwrft. "Zoo, we zullen dan uw hu-welijk kerkelijk moeten rechtzetten !" "Och, niet kunnen, noeh durvien spreken over eein groot gevoel, een groote dieugd, een groot geloof. Zij denkem, dé.t zij zich daarmede zouden verk'leineri Dat is pijnl.ijke jammer-lijkheid van hunne onzeMstaindigheid. En Mietje was maar al te blij. 't Belgisch succès hier in den vreemde en die zonderlingiheid der nieuwig'heid waren niu over. Er bleef mu maar erikel over de gedachitie aan G'od en aan moeders opvo'eding. Wij regelden ailes voor dat huwelijk en een gezonde b'.os glom op Mie'tjes bleek ge'aat, wanneer het henentrok, en zegde : " 'k Weet ik niog van andere meo-schen die hun îiuwelijk zouden willen in orde zetten. Miag ik ze bij u bren;ge<n?" " Ja, zeker, dat mooigt ,ge, er loopen er hier en daar. Maar ze zulilen allen weêrkeeren tôt hun plichit. Dat zit in hun bloed, en X bloed bedriegt niet. EEN DO'O'P. 't Is lijk een regimenit dat komt afgestormd. Van op mijn kamer boor ik ze ldabetteren en snateren Vlaaimisch van "somewihere in Flan-ders." Ze staan eerst wat te ritsepeeuwen aan de deur en trekken aarn die bel alsof het de klloik ware van Gyverinckihove. De Iersche meid komlt op de deur van mijn kamer tok-ken : " Fatlher, there iare a lot of your folks witlh a baby, a lovely baby." Echt Engelsch, of beter echt lersch, want zeg .een keer aan een Iersche pastoorsmeidi dat zij Engelsch is, zij weigert u uw edelen Vlaamschen naam en oorsprong. Mijn bezoekers z;.tten te tateren, juisit gel i j k te huis, 't Zijin brave lieden, elkendeen maig hooren wat zij zeggen. Zij voe'Jen zich te buis en gelukkig gezeten in 's p-:esiters. huis. Hij is imtmers hun vriend en zij zeggen het aan al de Enigelschen van hun gebuurte. En als ze een keer naar stad komien van uit hun landistreelk, 't is toeth niet om s'til te zitten lijk pimpermeeskens. Ze komen tien andere voor of beter met iets heel bijzonders vandaag, en daar moet van "ge-kout " zijn. 't Is moeder Stephanie met drie van haar tien kinders, en tante Godelieve mfet twee kinders van madam van 't komiteit, en een Iersche vriendin, die ook geern meêkwam. en eien jomge vrouw met .©en kindeke op haren arm. 't ICind was in 't witte, al zijde en satij.n en 'it wreef met zijn vu.stjes zijn lodder-oogskens wakker. Een feestelijke gffans straalt uiit dat groepje en moeder Stephanie's malsche. ronde kin lekkerbekt van zalige vol- " daanheid-. De jonge vrouw, met het kind. alleen staat wat beteutert en situur. "Wel," Pater, zegt moeder Stephanie., de generaal van t regiment, we zijn wij gekomen om dat kmd te laten dop-pen." Il; lach snaaksch : Zijn haar is al voligiroeid." " J a maar, ' t is al io maanden oud, en 't werd. gedoopt in de protestantsche kerk." Ik keelc verbaasd : moeder Stephanie sïootte de moeder van 't kind bij den arm. "Wel, Melanie, zegt het nu maar een keer al aan den Pater." "'k Had dat nooit mogen laten doen, zei Melanie, maar k kreeg ik veel van 't protêsta.n.tisch komiteit en 'k peisde: 't een plezier is 't andere waard. Dat was wat fe 1 en 'k zegde : 1 ut, tut, tut. die protestanten hebben u v.rij geLaten ; zij zijn veel te veel gentlemen dlaar-voor. Dat is uw schuld: Zeg het een. keer ; rephtu.it.'' Moedor Stephanie ziette den hoed rech-t van een ha.rer mersjes en had er haar deugd in dat die nalatige moeder haar zaritte zou meékrijgen. "Mijn vent was een socia-list," zoo ging Melanie voort. Ik peisde: dat is echt Belgisch : Een socialist, een man zonder geloof (bestaat dat onder 't werkvollk?) laat zijn kind doope-n in een protestanteche kerk. "Maar mijn vent is nu geheel en gansch omigekeerd en hij diurfde zelf niet meêkiomen, en hij heeft gevraagd aan Stephanie en Godelieve of zij wilden meêkomen." "'k Zal het ik over de vonte houde'n, ond'erbiiak Stephanie, 'k heb er nu al zoo veel overgehouden " '■en mijn vent heeft gevraagd daUgij wellicht een keer zoudt komen, hij houdt veel van u, hij zegt dat gij voor den arme juist zijt gelijk voor dien rijke, en 'k zial ile koffie maken en we zullen dan al t'e samen den doop vie^en en 't zal dan al vergeten zijin " Och, 't zijn al geen wonderlijke memschen. 'k Herdoopte het kind en gaf aan heel mijn groepje een lange les ovetr vrijfoeid en zelfstand'igheid, over opvoeding en gél-oof, en 't preeken ging gemakkelijk, want moeder .Stephanie en tante Godlelieve preekten mede, en ge had't ze moeten hooren over hun moeder zaldger, met al de ruizeluitigheid van Vlaand'eren. Schoone inenschen toch, fluisterde ik binnensmonds als 't regiment vertrok. De Iersche meid was nog een keer komen kijken aan de d'eur naa- "tihe lovely biaby." Ik zegde haar dat ik 'het kind herdoopt had. "God is good, " zegde zij. ft is just tfae same with our Irish folks wben they go abroad, but they ail corne back some day, that's the fai.th of the Irish." L1EFDEZEGEPRAAL. Jef zit te wachten op mij, zwaar vast op de stoelzate, met zijn ellebogen op zijn beenen, en zijn hoed zwingelend tusschen zijn knieën.' Onze nieuwsgierige hond ligt voor zijn voeten te kwispelstaarten. Jef is een gerefonneerdle soldaat, een: flinke boerejongen van vijf en twintig jaar, met schoon blond krulhaar, en een blonde, donsz.achte snor: eeti volbloe-digie Sas. Hij is een rechte ziel, zonder om-slag noch beslag, deugdelijk lijk tarwegraan en de blijmoedigiheid van zijn inborst, straalt schalksch u'ilt 't v.reedzaam bruin van zijn oogen. IIij is eein van die jongens die hier hun plichten doen ..glelijk te hiuis, hij is niet verfijnd op zijn. nieuwerwetsch, maar hij is doorknieed van gezond verstand; hij wordt door iedeieen graag gezien, hij kan. goed lachen maar niieimand diurft zijn plichtge-tiouwheid belachen, want hij heeft twee kloeke Vlaamsche vuisten en hij houdt van geen gezeever; kortom een van die jongens " wiens arm ge vastneemt en dien ge meedoet naar uw kamer om ©en pijpe te rooken en wat te kl.appen, nie.t over rege.n en wind, maar over de wereld en 't leven. "Pater, 'k zou u ne keer willen spreken. 'k Geloove dat ik iemand geern zite, en 'k zou nog wel kunnen trouwen. Ons moeder zei altijd: 'Jongens, als er iets schee't daar in uw hartje, ge moet dat zeggen aan den ondlerpastoor en hem raad vragen. Die menschen weten meer dan wij, en gij, Pater, zijt nog meier dan een onder-pastoor.'" Kostbaar Vlaamsch ! "'tlstoch met geen Engelsche, Jef?" vroeg ik. "Gij i:unt d'at wel gaan peizen, antwoordde Jef. en hij maakte een verontwaardigingsgebaar met zijn el eboog, wat zou ik met een van di-é' l'ingelsche springerkens gaan doen. We zijn wij alzoo niet opgebracht." Eenis te mieer m erkte ik op hoe ons goed volk altijd in, t meervoud spreekt, en bewust is van de \ laamsche samenihoorigheid en de Vlaamsche overlevering. "Och ja, zoo ging Jef voort, als ik in Frankrijk in 't hospitaal was, daar knelde t van dat meisjesluizegoed dat aan de onnoozelc. en alileenslenterende solda-ten "un peu d'amour" venkoopt voor een halve frank. 'k W'eet ervian mijn maats- di.e 't zitten hebben en zij zouden nu wel hun haar uit hun kiop trekken van spijt. Hier in Engeland heb ik 'k weet niet hoelang met refugees geleefd van een Brusselsch zwune-paadje. Dat was me een nesitje : een wijf hield aan met een getrouwden vent—haar zuster was dag en nacht op de zwier—een van haar dbchters sc'hreef liefdiebrieven naar vijf soldaiten, en die hektse wilde mij nog die dochter ten huwelijke opvijzelen. Waar een mensch toch in doolt. 'k Heb veel traantjes geschreid .als ik aan ons moeder dacht ; 'k wist niet dat d© wereld zoo slecht was. Als ik kon werken, ben ik op een munitiefabriek

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.