| f-erste^aargang I\°. 77 Zondag 18 April 1915 5 Cents DE VLAAMSCHE STEM algemeen belgisch dagblad [en volk zal niet ver g aan! Eendracht maakt machtî REDACTIEBUREEL s PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. — TELEFOON No. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens op yier bladzijden. Abonriementsprys vooruitbetahng : - Voor Holland en België per jaar / 12.50 — per kwartaal /3.50 — per maand / 1.25. Vocr "Engeland en Frankrijk Frs. 27.50 per jaar — Frs. 7,50 per fcwartaal — Frs. 2.75 per maand. ÉlGOfdop&telSer s Mr. ALBERIK OESWARTE Opsteh aad s CYRIEL BUYSSE — RENE DE CLERCQ — ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wende men zicli tôt de Administrât]e van het bïad: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Voor AANKONDIGINGEN wende men zich toi de Administratie van de VLAAMSCHE STEM, Paleisstraat 31, Amsterdam. A DVEETENTIES : 20 Cents per regel. " ii„. KORTE inhoud \ 1Vh-è3 la* France (II). - Mr. AWcrik De- sicarte. _ Oorlogsepisode. Kleine Kroniek. Jingeland en de Vlaamsche Beweging. — S. V. 2?. , Dcodeniiedereu — René de Clercq. Ontslag van Mr. J. Eggen. U Bladzijde: l'it het Vaderiand. Brieren uit Antwerpen — Sinjoor. De onbezonnen Rechter (4). Lode Baekel-mans.| Je Bladzijde: De Europeesche Oorlog. D? Vlaamsche Vluchtelingen in Frankrijk. : Voor de Uitgewekenen. "* Koning Albert geïnterviewd. Tooneel. , Belgische Vermisten.. 4e Bladzijde: Ingezonden stukken. Onze geïnte r nèerden vragen. Men zoekt. Vive la France! II. ïïefc sclaijnt dan toch dat onze tegenstre-vers beweren, dat ik met die uitroeping inijn weg naar Damascus heb gevonden, en dat mijn jongste artikel beteekent: Vereeren ! wat men heeft verbrand ! Dit brengt mij er toe te verklaren... dat mijn jongste artikel voor de drie vierden letterlijk was genomen uit hetgeen ik in 1912 schreef in het dagblad ,.Lj Peuple" yan Brussel. Dit brengt mij er ook toe hier een ver-, gissing in mijn jongste artikel te herstellen : Maurits S.abbe's aangeliaalde woorden van hoogschatting tegenover de Fransche beschaving da'gteekenen' niet van 25 Februari 1912, maar wel 1911. Zijn op?tel in ,,De [. Week" .droeg de veelzeggende hoofding : | Pour la défense de la culture française. Het standpunt door de Vlaainschgezin-! den tegenover Frankrijk, zijn taal en zijn beschaving ingenomen, wordt in een door en | door valsch daglicht gesteld, omdat men ! halsstarrig twee volstrekt onderscheiçiene | zaken venvard : verfransching en Fransclie I cultuur. Wat heeft onze diep beweende strijd-| makker Lodewijk de Ra'edt het moeten ont-gelden, omdat hij had geschreve'n : ,,De ver-vorming der Gentsche hoogeschool tôt Ne-derlandsohe levert het voordeel op, een brandpunt van verfransching uit de Vlaamsche gewesten te vervvijderen : men neemt iets schadelijks weg, men bekomt iets deug-| delijks in de plaats. de winst is dubbel". | ^ Duidelijke taal : Het schadelijke is de ver-S fransching, vasfc niet de Fransche cultuur. Een in Vlaanderen verfranschte hoogeschool is een bron van verfransching, aller-i nunst geen onontbeerlijk voertuig van Fransche beschaving. In hooger gcmeld stuk zet M. Sabbe dat | uitstekend uiteen : j,Andere voorbeelden liggen nog voor de | Jjand. doch wij meenen er genoeg aange-haald te hebben om aan te toonen wat wij ! tantoonen wilden, ni. dat het gémis aan Fransche hoogescholen volstrekt niet betee-kenen kan gémis aan Fransche cultuur ! | fonder Fransche hoogeschool ontvangt Hol-| Jand van de Fransche cultuiïr al wat het er-Tan ontvangen kan, zonder er zijn eigen, îiatuurlijk leven bij n te schietén. Met j °nze Fransche hoogeschool ontvangen wij er stellig niet meer van, en door dat hooger ' °Dderwijs in eene voor ons vreemde taal, "fforden wij verlamd en verloomd, vermankt ^ verminkt in onze aangeboren gaven. — p Fransche hoogeschool in Vlaanderen aeeffe (je Fransche cultuur hier niet verder pholpen dan de Nederlandsche hoogescho-en het in Nederland deden, maar ze heeft | a^rentegen de noodlottige ontaarding en i verstremniing van het rationeele, logische, i Batuurlijke Vlaamsche geestesleven bewerkt. 611 Vlaamsche Hoogëschool zou dus de ransche cultuur hier even goed bekend i .. en a^s de Fransche het thans doet en z? %°Uvoor ons volk toch de lioofd-3K js .— hier een normaal geestesleven ®°eu ontstaan!" î En wat denkt de Raedt zelf over de door ,s aan nemen houding tegenover Fran-• 6 cultuur eenerzijds, verfransching an-erzijds, de Raedt die het volîedigste type gXnde? ^6n on^wikkelden Vlaamsch- "Neçn — 700 sohrijft hij — wij zijn ^ ^an(^ori van Fransche cultuur ijv Vau Fransche taal. Welke ■waar ^ voor de verspreiding van het ee*n i zou beter l'ransch Rprfrï ^ 6n ^eschr^ven hebben dan Peter afff01-! '^an van Rijswijck?... Er is een ^ans^' ^USSc^en fransche cultuur en ver-marU verfransching is de DarasU*0 e^' ^ediocriteit... Zij is het i lecti '1Sm?) ^ ^eren °P €en vreen^de col-We7WiÎMC^11Ur waaraan de verfranschten , i Ta l\g€end€el ^ n6men" e cigenaardigste is wel, dat, bij , [ Cre (?au een oppervlakkige beschou- , j grond ^en ^ôllschap geeft dat er geen oojj j ls», Weerspanniger aan aile cultuur, ; - - -^Ssohga dan de verfranschte bur^ ■ gerij van bij ons. Georges Eekhoud, eer onzer meest hekende Franco-Belgisclie schrij-vers, heeft goed ingezien en ervaren dat, zoo er in ons land geen beter Fransch-lezend publiek bestaat, dit in de eerste plaats aan de verfransching zelve te wijten is. Dit getuigt hij in de ,,Mercure de France" (October 1902) : ,,Dank zij onze dwaze politikers, indien de Belgische burger van Antwerpen, Gent en Brussel geen Vlaamsch meer kende, kende thij nog geen Fransc-h. Yandaar de noodlottige afzondering onzer letterkundige keurbsnde te midden der burgerij... Men zal dan ook verstaan waarom, na de stich-telijke proefneming dezer laatste twintig jaar, in tegenwoerdigheid dezer verwijtin-gen en der klachten van voorname Fi*ansoh-schrij vende Belgische schrijvers tegen de onverschilligheid van ons Belgisch publiek van zoogezegde Fransche cultuur (dit publiek vergenoegt zich met uwe ,,boulevard" bladen, uw schuine moppen slecht te Iszen en de onnoozelheden uwer kleine schouwburgjes te gaan toejuichen, en verder het zoo potsierlijk taaltje van M. Cou- rouble's boeken er op na te houden)" De slotsom is — hoe paradoxaal het ook kortzichtigen moge schijnen —. dat de bes-te, de eenig stevige waarborg voor ontwik-keling en beschaving, voor alzijdige cultuur, voor welcladige kennismaking met aile talen en letterkunde, en niet het minst de Fransche, juist is : de zuiver Vlaamsche opleiding van ons volk, en zoo wordt bewaar-heid, op allé gebièd, niet van kuns-t alléén, maar ook van wetenscha.p en algeheelen vooruitgang, de diepzinnige leuze : Geen rijker kroon Dan eigen schoon ! Mr. ALBERIK DESWÀRTE. Ooriogsepisoden. ■XVII. De strijd In den hooge, Heldere lucht blauwt open ten verren einder, waar hemel en aarde zich viriden in een kus van gouden licht. Hoog, in enelle vlucht-, met witte vleu-gelen van blanken vogel, nadert een vlieg-tuig. Zoo wit is het, als een tijding van vrede, die wieken zal uit de hemélen om de menschen te vereenigen in den band der liefde... Allen staren en wacliten op de boodschap... Hij heeft het g'ézien. Hij weet hoe uit de eeuwen de heiren van den Antichrist zullen worden en hoe zij tôt de menschen zullen komen met bedriegelijke stemme en hui-qhelend verraad. Bl'ank zijn de vleugels, maar zij brengen geen heil ; zij dragen den dood, den altijd eendere, die in hemelen is, met het goud der zoniie om zijn gelaat... Wit en helle brandt in zijn ziele het zui-vere licht van liet Geloof en van het Weten. Hij wil zijn leven verheffen t-ot de Daad, die 't menschdom verloesen zal uit den druk der ellende. Hij bestijgt zijn vogel. Wiekend gaat het den hooge in, pijlreoht ter zonne. De vreemde vogel heeft het gezien. Hij kent de vlugge vleugelen en ziet het wondere licht dat er omme is, als een kroon van bloemen. In zijn donker harte groeit de vrees die hem zwenken doet en vluchten naar zijn rijk van dujsternis. Hoog boven hem, hoog en machtig zwéeft de Reine. In maclitelooze woede breekt het liatelijk vuren los en scheurt het vleesch van den pure, die statig al maar klirnt en van geen dalen weet. Plots, een val/ De harten nijpen toe, en wie heeft daar geslaakt den eersten schreeuw? Klein is thun geloof en wankel-baa-r hun vertrouwen. Nu spreekt hij en. het wordt een knetteren en openspetteren van vreemde bloemen, die ontbloeien in het lijf van den gewonde. De strijd ontbrandt. Het Recht schrijdt ten zege. Woedender wordt de kamp, ginds in de hoogten van licht. Rein is er de lucht, en geen aardsche kleinheid vindt er heur plaatse waar zonnen wielen en ster-ren den nacht inluiden met hun zilveren sang. Een laatste kreet van nijdig, wanhopig verweer, een roode vlam die oplaait. en de vreemde vogel valt ten gronde, in dui-zielingwekkende vaart. Ten doode getrof-fen in zijn hart, bloedt hij uit vele wonden. En dé last, die zijn vleugels torsten, ligt-verkoold ter aarde, donker eu doodscli al« het begeeren naar vernielen, dat hem dreef. De overwinnaar daalt ten groet, in op-perste vergiffenis, van het Lan? dat stierf voor de menscliheid en glorlerijk den dood over won. Dan gaat hij terug naar zijn veilig nest. Blank en o zoo wonder lichtend daalt hij ter aarde, waar de broeders hem wachten, 3n hem brengen den luiden kreet van geest-Iriftige vervoering... Zachtjes zweeft hij neder, begroet door de zuivere liefde van hen wier £,ebeden van Flecht en Menschlijkheid hem steunden en Iroegen ter Rechtvaardigheid. Zoo verwon het licht de duisterni6, en segevierden de Goddelijke krachten over de iombere machten van hem, die kwam op blanke wieken, met de witte onr-chuld van lefc kind, maar in wiens harte het yerxaad vas en de leusen^' " " j Kleine Kroniek. Bëzondere omstandigheden verpHchten ons de iliustraties, die we eerst voor ons Zondag-nummer beloofd hadden, in den loop der vol-gende week te publiceeren. In 't vervolg zullen onze iilustraties nagenoeg elkon Woensdag of Donderdag plaats vïnden in het blad. Volmaakt akkoord. In het artikel ,,Hefc lot van ons Vaderiand" van 14 April drukten wij den wensch. en onze overtuiging- uit dat de Fransche regeering ook een duidelijk woord tôt ge-ru6tstelling over België's toekomst zou spreken. Die verklaring zou deze van de Engelsche regeering bevestigen. .Met genoegen deelen wij onze lezers mede dat de heer Vivi'Vii, uit naam zijner regeering in het Trocadero te Parijs de vol-gende woorden heeft gesproken : ,,Zoolang er gestreden moet worden zal Frankrijk strijden, en het zal in overeen-stemming met zijn bondgenooten, de moge-lijkheid van een vrede niet eerder onder de oogen zien, dan alvorens het met lien den aatirander uit het Belgische vaderiand heeft gewor'pen, voor zich zelf de volmaahtheid zijner territoriale eenheid heeft hersteld, in gemeenschappelijke krachtsontwikkeling het Pruisische militarisme heeft gebroken en Europa heeft bevrijd." Uitstekend. Wij juichen die taal toe. Zij bewijst dat België onwrikbaar op Groot-Britannië en op Frankrijk mag blijven rekenen. De onbewimpelde verklaring van het lioofd der Fransche regeering maakt een einde aan' zekere intriges, die voor doel hadden om vaderiand te verkwanselen. De Duitsche geleerden. Vooraleer de Europeanen in Midden-Afrika vertoefden, was het, zooals ieder weet, ge-durig oorlog tusschen de verschillende volk-stammen van het Zwarteland. Wetten, over-lîenkomsten tusschen de verschillende neger- -stammen bastonden niet -, allieen het eigenbe'lang werd geraadpleegd. Doch er bestaan Duitsehers, en nog wel Hoog-leeraren, welke ons, zoo schijnt het, naar die oer-beschaving zouden willen terugbrengen. Ziehier wat wij in een door Professor Lasson ] geschreven boekje lezen : ,,Van staat tôt staat is er geen wet. Aan-gezien een wet niets anders is dan een oneindig supérieure kracht, zou een staat, die een wet erkende, zijn eigen zwakheid bekennen. Tusschen staten is er slechts één soort van recht: het recht van den sterkste. Een staat kan geen misdrijf begaan. Over-eenkomsten gestand te doen, is geen kwestie van rècht, het is een kwestie van eigenbe-lang."Welk verschil zou er nog bestaan tusschen de neger- on kafferbeschaving en de onze, indien de grondbeginselen van Herr Lasson in praktijk zouden gesteld worden in ons aloud Europa. De Engelsche staatsman Sir Grey heeft dan toch nog overschot van gelijk als hij zegt dat deze oorlog slechts eindigen kan, wanneer het Duitsche militarismus verpletterd ten gronde zal liggen.. Zoethouî. Bij de echaarschte van levons- en genotmid-delen, welke gedurende dezen oorlogstijd in Duitschland hegint te lieerschen, tracht men natuurlijk aooveel mogelijk ailes .te benutten en lioort men telkens van nûeuwe gebruiksaan-wijzigingen.Zoo heeft de Rostocker pkarmacoloog prof, dr. Ivoberfc in de laatste 'zitting van de Duitsche Phannaceutische Vereeniging b?langrij-ke mededeelingen gedaan over de mogelijkhoid, om het thans alleen als geneesmiddel in Duitschland gebruikt zoetliout ook op andere wij<se te benutten. Als leeraar aan de universiteit te Dorpat kon hij mededeelen, dat het geheim van de Russiche marmeladefabricatie in de toevoe-ging van kleine hceveelheden zoethout bestaat. Dit g^eft aan gekookte vruchten en sappen een heel bijzonderen en aangenamen tsmaak. Verder leveren twee Russische fabrieken aan Engeland zcothout voor toevoeging bij porter. In Zuid-Frankrijk zijn sedert langon tijd ver-frisscliende dranken door zoethout bijzonder smakelijk gemaakt. De Airaerikaansclie kauw-tabak is ook vermengd met zoethout, dat in groote»hc»3veelheid uit Syrië geleverd wordt. Kobert beval daarom ook voor Duitsch ge-bruik een grootere bekendlieid van het volko-men onschadelijke en bij juist gebruik zeer lekker smakend praepaxaat aan. In bepaalde verbindingen is het ook in plaat.; van saccharine te gebruiken. Het stroomeel. De in den jongsten tijd zoo vaak genoemde professor Friedenthal de ontd»>kker van het middel de -voedingswaarde van stroomeel te gebruiken hield, zoo meldt de ,,Korr. Norden" voor een gnhoor van medici een rede over zijn ontdekking en schilderde hoe het uitgangs-punt daarvan was geweest het feit, dat hij fijngemalen groente als voedingsmiddel p> bruîkte voor kinderen en darmpatiënten. Het lc*3l van zijn onderzoek was te ontdekkcn, of het niet-gecompliceerde Terteringsmeehanisme 1er herkauwers, dat het voor deze diemn mogelijk maakte de voeding die in hooi en stroo lag in het. lichaam op te nemen niet kon wor-len vervangen door een mechanische behande-:ing van hooi en stroo.- Proefnemingen eerst net honden gedaan bewezen, dat zeer fijnge-nalen plantencellen zich wel laten opnemen n het lichaam van niet-herkauwers. Toen lag le oonclusie voor dn hand, dat ook menschen mt van dit product konden hebben, mits het n de juiste verhouding met andere voerlings-niddelen wbrd vermengd. De proefnemingen n die i.içttiaa yggrtg^zetr Dultsch-Amerikaansche journalistlek. Een der oudste leden van de N. York-Word heeft een reis door Duitschland gemaakt en geeft nu de indrukken, welke hij op die reds kreeg, in zijn blad weer. Veel, zegt hij, veel wordt in de pers der gealli-' orden overdreven. De toestanden zijn in O., dat spreekt, niet normaal als in vredes'tijd, maar gebrek aan leveusmidde-len is er hoegenaamd niet en uit vertrouw-bare bron weet de heer R. dat er voldoende graan en meel is om niet alîen Leger en Vloo't, maar ook de geheele bevolldng, met inbegrip van de honderdduizenden krijgs-gevangenein en geïnterneerden, zeker nog voor een geheel jaar te voeden. Roeder zegt, dat er geen noodzaak zal zijn om den nieiuwen oogst aan te spreken -^oor het rdeuiwe jaar. Ncch door uitputtiirg, noch cloor breking van zijn militaire kracht, zullen, zegt Roeder, de ^alliëerden het •spel gemakkelijk winnen. Nu begrijpen wij r.iiefb hoe de N. York-World een redactie-iid af kon vaardigen, zoo oud, dat hij niet goeid meer zien kan, want wat de beste man hier vertelt, wat bedoeld is om stèmming in de neutraleiï landen te maken en de bondgenooten te intiiiiideeren, is zelf s in lijnrechte tegenspraak met de verkla-ringen van dei Duitsche regeering zelf. We denken. dan ook niet dat de Amerikanen er in zullen vliegen eu gelooven wat de heer R. zegt. Waarschijnlijk lieeft hij de gansche reds als invité der Duitsche regeering meegemaakt, evenals sommige Jtali-aansche jcurnalisten. Bij die gelegenheid werden de heeren van bijzondere brillen voorzâen. Neen, ' mij-nheer Roeder, het op apegapen liggende vischje, dat hapt om wat lucht, kan het zoolang niet meer uit-lmuden nu 't wa.ter aan aile kanten gaat cîitBreken. Alweer eeii staaltje van cerlijke journalistiek !' De naam R. klinkt echter verdacht Duitsch en het bloed kruipt... niet-waar ? Telegfaafdîenst te veide. De telegraafdienst van het leger te velde is een der nioeilijkste, welke aan de administra-tieve diensten kunnen opgelegd. Er komen vaak storingen voor, hetzij door natuurkrachten of door de bevolking van het bezette gebied. Om deze storingen snfcl op te sporen en het besohadigdé te herstellingen, worden aan aile stations zoogenaamde ,,storingzoekers" — kleine commando's van di'iàa tôt vijf man — gereed geliouden om terstond uit te rukken, te voet of te paard, per rijwiel of auto, zelfs met sneeuwschoenen. Van twee naburige stations bewegen zij zich naar elkar toe en zoeken het traject af, tôt zij de becshadigdo plek ge-vondè3n iiebben. Dikwijls leggen de manschap-pen daarby een buitengewonen speurzin aan aan den dag. De telegraaf-troepen volgen de voortrukken-de geveehtslinie, en 'leggen hun draden met de grootste snelheid, om mogelijk t© maken, dat elke toestand vau het gevecht achter-waarts aan den aanvœrder dadelijk gemekl kan worden. Bijzonder moeilijk is de aanleg natuurlijk des naclits, wanneer ailes zonder ge-luid èn zonder licht geschieden moet. En hoe dikwijls kom t het niet voor, dat narukkende manschappen in het donker de draden niet he-ir.erken en hij ongeluk vernieleul Dan moet het moeitevolle werk opnieuw verricht worden. Men moet ook niet vergeten, dat meest eerst na lange jinspannende marschen de telegraaf-afdeelingen liaar werkzaamheden beginnen. En ho»3 sneller een gevecht voortsclirijdt, des te moeilijker wordt natuurlijk haar taak. Dan is er van uitrusten geen sprake. Bijzonder gevaailijk is de arbeid aan de stations, die het dichtst bij den vijand frèlegen zijn, tijdens terugtrekkende bewegingen der troepen. Dan komthet er op aan, om het uit te houden tôt het laatste oogenblik, opdat zoo-lang als maar eenigszins mogelijk is, de afdee-lingen, die zich van den vijand losmaken, om-trent zijn bewegingen ingelicht kunnen worden.'^£"£33 i De afgewezen Duitschgezindheld. j.Wjjj hebben", schrijft ..Le Journal" van 7 dezer, ,,den 12den Maart in ons persover-zicht een aanhaling uit het ,,Berliner Tage-blatt" gepubliceerd, dat een voorgewende interview met Alexander Marghiloman ten beste 1 gaf. Het Berlijnsclie blad schreef het lioofd der Roemeensche conservatieve partij de vol-gende woorden toe: ,,De neutraliteit ten einde toe is de stelling en de wil des konings. In het onderhoud, dat hij mij onlangs toestond, , zei hij mij, dat hij had beslist tôt het stellen op non-activiteit van een onzer gencraals, die geen enkele gelegenheid laat voorbijgaan om openlijk zijn Franschgezindë gevoelens te open-baren".,,De heer Alexander Marghiloman verzoekt i ons te zeggen, dat h4j geen interview met het : ,,Berliner Tageblatt" heeft gehad en dat de ( woorden, die men hem toedicht, zichzelve ( tegenspreken. Indien do Franschgezindheid een reden voor uitsluiting was, zou men niet slechts . een enkelen generaal moeten verwijderen. ' Overigens komt de heer Marghiloman uit voor : zijn uitnemende gevoelens jegens Frankrijk en i de Geallieerden. Allen, die op de lioogte zijn ; van de Roemeensche politiek, zullen de waarde " van deze verklaring beseffen." , Het ,,Berliner Tageblatt' is dus zoo oneer- i lijk en zoo dom om interviews te fantaseeren. De oneerlijkheid verwondert ons heel veel min-der dan de dorulieid. "" i « ! J: Engeland en de Vlaamsche Beweging. Londen, 1 April 1915. Het was voor mij een heerlijk genoegen een flink aantal nuinmers van ,,De Vlaamsche Stem" te ontvangen, en te zien met welke durvende en verstandige krachtda-digheid zij pleit, krfînpt en strijdt voor het hoog houden van ons volks- en taalrecht! In deze donkere en bloedige uren doet het me zoo innig goed te zién hoe velen der besten van ons volk in Holland vast beslo-ten ingaan tegen deu veldtocht van laster en verdachtmaking, door onze franskil-jons op 't gëtouw gezet tegen al wie zich durft Vlaming noemen. Hier, in Engeland, is ook dâtzelfde spel-letje aan den gang gestoken ! Onze brave en waarheidslievende Franskiljons hebben hier aan de goede Engel^chen wijsgemaakt, dat ,,elk beschaafde Belg uitsluitend Fransch spreekt". Zij die, vlaamsch spreken zijn maar wat achterlijke boeren, en ruw volk uit vage achterbuurtjes ! En dan nog: ,,Vlaamschgezinden zijn Duitschgezinden", verklaren ze, „bewonderaars van den keizer en zijn snor, van Zeppelins en monsterka-nonnen!" Niet aile Engelschen nemen dezen lasterlijken kletspraat aan als puur Evangelie, maar toch: er bestaat gevaar, dat er hier in Engeland een hoop dwaze vooroordeelen tegen de Vlamingen en de Vlaamsche beweging rondgespreid zouden worden, en naïef weg door de Engelschen* geloofd ! Voor enkele dagen kwam mij een Engelsche brochure in lianden, handelend over België, ,,Belgium" getiteld. Pijnlijk trof het me het volgende over de Vlaamsche beweging te lezen: ,,Het zou te ver gaan de Vlaamsche beweging uit te krijten voor een pro-Duitsche strooming, maar toch is het zeer opmerkenswaardig dat de laatste over-drijvingen van haar leiders op denzelfden daturn ontst.aan ziin Hs de Duitsche ver-overingsplannen tegenover Beïgië.v' Wat is dat anders clan een insinuatie dat de Vlaamsche leiders in rechtstreeksche be-trekking stonden met Duitschland? Dat zij de voorbereiders waren die den weg open-den voor de Duitsche inbezitneming 1 Waar-om niet gezegd — kort en bondig — dat zij in kennis waren met von Moltke, en in betaling van den Duitschen generalen staf? Het zal niet lang meer duren of onze aartsleugenaars van Franskiljons zullen dit aan het Engelsch volk verkonden, als... ja, als er iii Engeland geen verstandhouding getroffen wordt onder een aantal Vlaamsch-gezinden, om elke insinuatie in de dagbla-den te beantwoorden, om aan de Engelschen beter onze taal en onze letterkunde te doen kennen, om ,,De Vlaamsche Stem" te verspreiden, in één woord: om aile mid-delen te gebruiken om ons volk en onze taal naar echte waarde hier te doen schat-ten.Dit is een werk, dat gij van uit Holland — waar gij, Vlamingen, zooveel sterker staat als hier, — moest inrichten en bestu-ren.Ik kan het niet klaar en hoog en duidelijk genoeg zeggen: de Engelschen zijn volstrekt ter goeder trouw, zij nemen geen houding aan, noch voor noch tegen de Vlamingen, maar het gevaar dreigt dat de Franskiljons hier verkeerde voorstellingen Dver de Vlamingen en de Vlaamsche beweging zouden verwekken. En dat moeten we be keer gaan ! Behalve een paar artikelen van dr. Aug. Laporta in het tweetalig refugee-blad ,,De Stem uit België", is er hier niets ter verde-iiging of bekendmaking van Vlaanderen m den Vlaamschen strijd geschreven. Elk Engelsch tijdschrift brengt artikels Dver Belgische letterkunde, dat wil zeggen Dver de Fransch-Belgische schrijvers: Le-monnier, Maeterlinck, Verhaeren enz. Seen gebenedijd woord wordt er gerept over Dnze Vlaamsche schrijvers, zoomin over die /an het verleden als over de huidige! De Engelschen kennen hier Vlaanderen niet, în onze kunst, ons streven, ons eigen leven liet ! Zij kennen Fransch-België alléén. Er ligt een ruim veld open voor die wer-vers, die onze letterkunde — en grooten-ieels de Hollandsche ook, — ons leven en jtreven hier willen bekend maken, niet één-rijdig en ven'alscht, maar âlzijdig en op-:echt.De Engelschen wenschen ons nader te eeren kennen in ons verstandelijk leven en )ns kunstleven. Het is onze plicht hen te ;oonen, dat wij géén stukje Frankrijk zijn, naar dat wij steunen kunnen op een be-angwekkende Nederlandsche beschaving, -vaaraan ons verleden, ons ras en onze taal ms bindt. Wij, Vlamingen, moeten trach.-:en de verstandelijke en stoffelijke banden, lie ons met Engeland vereenigen, sterker m nauwer toe te halen. Laat ons ook de /ensters open zetten — wijd, — naar den cant der zee, en naar ,,de landen van over- ! :ee". Wij hooren veel gepraat over Fran-iche beschaving en Duitsche ,,Kultur", naar over de Engelsche beschaving, de Engelsche en Amerikaansche letterkunst, vetenschap, volkskracht en levensinzichten, îooren we verbazend weinig. Dat moeten ve beteren. Het Engelsch ras, dat het jrootste wereldkeizerrijk van deze eeuw leeffr g^bouwd, .da.fe Amerikaa [Australie fCa- nada, Nieuw Zeeland, Indië enz. heeft ge-koloniseerd, staat nauwer bij ons, met zijn ideaal van volksvrijheid en opbouwende volkskracht, dan het moderne Duitschland met zijn Pruisisch ideaal van overheer-sching, van bloed en ijzer, van ,,Kaiser-tum" en drilserjanten. Het is niet om reden dat wij gevochten hebben, zijde aan zijde, met de Franschen, dat wij in 't vervolg verlangen als een on-derdeel der Latijnsche rassen te worden be-schouwd. De Franschen hadden zooveel be-lang bij onze medehulp als wij bij de hunne. Dit weten en herkënnen cle Engelschen, die een ontzaggelijke hulde gebracht hebben aan de dapperheid van ons kleûa volk, en den bovenmenschelijken moed van allen in lijden en kamp. En Engeland is gereed 0111 nog beter en juister onzen strijd, onzen verlangens, ons leven en streven te leeren begrijpen, als wij maar vragen wat we willen, als Vlamingen, op 't uur dat het Vre-destraktaat zal geteekend worden. Is het niet op aandringen van Engeland, dat de Tsaar de vrijheid van Polen heeft uitgeroepen ? Laat Engeland aan de Ita-liaansche irredentisten niet het bezit voor-zien van Pola en Triëste? Is Home Rule voor Ierland geen wet geworde^i gedurende den oorlog? Wat is het loon voor onze dappere Vlaamsche jongens, die gevochten hebben als helden, naast hun Waalsche broeders? Dat zij volledig dezelfde rechten zouden genieten op den vadergrond, gedrenkt met hun bloed, als dié Waalsche broeders. Dat is hun onmiskenbaar recht. Laat ons het eischën en wij zullen het krijgen. G. Y. E. Doodenliederen, I. Eerstvrede. Er werd gevuur n gekorven. In de loopgraaf wordt het stil. Vredeloos zijn gestorven Menschen van goeden wil. • Thans naket de ongeëvenaard.e Wonderzachte nacht. Wit staat de dood op wacht. Gods kinderen hebben de aarde. II. De jonge Dooden. De dooden, de jonge dooden, Willen maar niet in slaap. Ze luisteren steeds, en nooden Nog menig sterken knaap. De dooden, de jonge dooden, Reiken temet overeind. Ze tellen de luide looden En volgen den slag die deint. De dooden, de jonge doodèn, Halen de helden af. Daarom groeien de zoden Zoo weigerig op hun graf. III. Trouwe Dood. Trouwe grauwe dood, Schaduw van het leven, Die 'k purperzacht zie beven Om zonnegoud en rood. Gij legt om vurige lijnen Een donkerkoel gevloei ; Gij zijt de kroon van elken bloei, De kroon der pijnen. Zacht voel ik u als nacht, Als aarde die zal dekken, Een moeder die me in sluimer lacht En niet mas wekken. RENE DE CLERCQ. —C Ontslag Mr. J. Ëggen. We ontvingen volgend schrijven: Amsterdam, 16 April 1915. Aan de Heeren Hoofdredacteur en Leden der Redactie v/d. ,,Vlaamsche Stem", Amsterdam. Geachte Heeren ! Daar mijn bezigheden mij niet toelaten mij actief met de krant te bemoeien, zoo bied ik u hierbij mijn ontslag als mede-redacteur der ,,Vlaamsche Stem". Met belëefde groeten, hoogachtend, Mr. EGGEN. Tengevolge dit verzoek, zullen onze lezers van heden af den naam van Mr. J. Eggen aan het hoofd van ons blad missen. Zie onze telegrammen sn taatstelegerberichten op de derde bladzijde.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.