Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1466 0
14 February 1914
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1914, 14 February. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Seen on 28 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/h41jh3f43g/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

14 Februari 1914 Nr 7 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankeiijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIV8CHRIJVINGSPRIJB Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maandsn » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nsderland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxsmburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vàôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Yrijdag avond. Afsonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnetplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. AA1VKOIVDIGINGEN Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaatg (Laar) 68, Borgerhout-Antwerpen Inschrljvlogsprij» aan 't Vlaamsch Heelal, van heden tôt 31 December, ir. 4.SO. Verkeerde Opvatting ■ v De stemmingen in de Kamer betrek-kelijk de regeling van 't Vlaamsch onderwijs in de lagere scholen, hebben andermaal bewezen met hoe weinig bevoegdheid en kennis van zaken er over den Vlaamschen strijd wordt gehandeld. Het is een doolhot van ver-schillende gedachten en opvattingen, eene valsche voorstelling van de rechten der Vlamingen, gemengd met onge-gronde beschuldigingen van allen aard. Indien nu personen die als verstandig moeten aanzien worden, zulk een ver-keerd begrip over het Vlaamsch onderwijs hebben, wat moet het dan buiten de Kamer niet zijn, waar onbevoegden en moedwilligen ook hun woord willen te zeggen hebben ? In dit onbevoegd midden wordt immer herhaald, dat de Vlamingen tegen het aanleeren van het Fransch zijn en dat de kennis van 't Fransch toch eene wenschelijkheid of eene noodzakelijkheid is voor allen, die in de wereld iets willen worden, zelfs voor den gewonen omgang tusschen de menschen. * * * Dit vooroordeel over den strijd der Vlamingen is moeielijk uit te roeien, j omdat de weerleggmg niet immer dadelijk volgt. Het kan dus niet goed genoeg herhaald worden, dat de Vlamingen hoegenaamd niet tegen het aanleeren van het Fransch zijn, maar dat zij het onderwijs redelijker willen doen geven door het Vlaamsch en niet door het Fransch. * * * Aile redelijke heden moeten dadelijk begrijpen, dat de Vlaamsche kinderen eerst hunne moedertaal moeten leeren of de taal die zij dagelijks spreken. Wanneer zij die taal goed zullen kun-nen, dan zullen zij ook gemakkelijker j het Fransch en andere talen aanleeren, want aile goede kennis eener taal rust op de spraakleer en niet op eenige woorden nagepraat of nagezegd. Het leeren van het Fransch aan Vlaamsche kinderen wanneer deze hunne eigene taal niet kennen, is geestverstomping en brabbelmoes. * ** Dit geldt zelfs niet alleen voor 't lager, maar ook voor 't middelbaar onderwijs. Daar ook zullen Vlaamsche kinderen meer vorderingen maken bij middel der moedertaal, dan door het Fransch. Ook bestaan er reeds twee wetten die zulks gedeeltelijk regelen, de eene voor het openbaar, en de andere voor het vrij onderwijs, dank aan den taaien moed van M. Coremansen andere uitstekende Vlamingen. Ook is het onbegrijpelijk, dat de meerderheid der Kamer iets weigert voor de lagere scholen, wat voor de middelbare scholen reeds wettelijk bestaat. * * * Wanneer wij nu al de vijandschap zien tegen het Vlaamsch lager onderwijs, vijandschap die M. Coremans ook had te overwinnen in al zijn strijden voor de verovering onzer Vlaamsche rechten, dan moeten wij zijn strijden wel dankbaar herinneren en huldigen. Zullen zijne opvolgers minder geluk-ken ? Zal zijn werk niet kunnen be- j i kroond worden door de volledige gelijk- j i stelling van Walen en Vlamingen ? * * * "Wij mogen hopen dat mannen als Van Cauwelaert ook eerbied en ontzag zullen weten af te dwingen voor eene zaak, die ons allen heilig is en die het Vlaamsche volk moet verhefîen uit de miskenning en minderwaardigheid die het tôt heden te verduren heeft. Het mag niet langer geduld worden, dat onbevoegde wettenbesprekers de Vlamingen door hunne onkunde en door hunne vooroordeelen benadeelen en tergen. * * * Ongelukkiglijk hebben wij nietenkel af te rekenen met de vijanden op offi-cieel of ambtelijk gebied. Ook in de vrije scholen wordt ons volk en onze taal benadeeld, bijzonder in de meisjes-kloosterscholen, wier bestuursters zelfs niet willen luisteren naar de bevelen der hoogste geestelijke overheden, die hun meermaals oplegden de catechis-muslessen in 't Vlaamsch te geven aan Vlaamsche kinderen. En indien de hoogere geestelijkheid van oordeel is dat de catechismuslessen in 't Vlaamsch moeten gegeven worden, waarom zou dit dan ook niet nuttig zijn voor andere vakken, geheel het onderwijs door ? * * * Er is geene enkele goede reden in te brengen om,het Vlaamsch niet als on-derwiîzende taal aan te nemen in aile o scholen, van hoog lot laag. En ondanks aile vijandsôhap, zullen de Vlamingen toch eenmaal zegevieren tôt geluk van volk en land. J. L. ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■M DE"TOESTAND HIER EK ELDERS DUITSCHLAND. — Het groote Duitsche Rijk wordt thans door een aantal beuzelarijen geplaagd. Tusschen deze blijft de zaak van Zabern, eene bezetting wier naam tôt heden onbekend was, de hoofdrol spelen. Luitenant yon Forstner is de bevolking daar weer eens komeu uitdagen, terwijl de kroonprins, die partij trok voor de beleedigers der burgers, eene groote reis gaat doen naar Zuid-Afrika, waar Duitschland eenige kale bezittingen heeft. Die reis zal wel eene opgelegde straf zijn, om tijdelijk een einde te stellen aan zijne mis-plaatste bemoeiingen in Staatszaken. —o— VRANKRIJK. — Het Ministerie Doumergue-Caillaux blijft in den zadel zitten, ondanks de lanssteken van Briand en anderen. Het Fransche volk is immers kwispelturig van aard en het kazakkeeren der Kamer moet dan ook niemand verwonderen. Voor M. Poincàré moet het niet aangenaam zijn, maar hij kan rekenen op betere dagen. De aanstaande Kamerkiezin-gen kunnen heel wat veranderingen te weeg brengen. Ook is er slechts een eenvoudig tusschengeval noodig om het Ministerie te doen tuimelen. Intusschen verricht de Kamer weinig werk in zake van maatschappelijke belangen. De vermeerdering der legersterkte blijft daar verbonden met leeningen en groote belastingen, waar het volk en de algemeenheid weinig nut uit trekken. —o— NEDERLAND. — 't Liberaal Ministerie laat de Socialisten in den steek en steunt op Katho-lieken en Protestanten om eene goede politiek te volgen. M. Cort Van der Linden, de hoofd-minister, beweert voor zijn deel, dat hij aan de Socialisten niets verschuldigd is ; dat hij geen deel heeft genomen aan 't cartel en dus vrij mag handelen. De Socialisten die gehoopt had-den over den toestand te kunnen beschikken en het Ministerie te doen dansen gelijk zij floten, vallen nu geheel en al door de mand. Die groote moed willige politiekers hebben door hunne koppigheid en alwijsheid hunne eigene dood geteekend. ALBANIE. — Prins von Wied, de nieuwe vorst, heeft te Rome aan 't Italiaansch Hof een bezoek afgelegd vooraleer naar Albanie te ver-trekken. Hij heeft ook een verhoor gevraagd bij den Paus, want de prins is Katholiek. Om j die reden zijn de Mahomedanen van Albanie \ hem niet genegen, maar de Christene bevolking jubelt. ENGELAND. — Het Home Rull, de vrijma-king van Ierland, is nog geene afgedane zaak. De Kamer zal denkelijk ontbonden worden om het volk uitspraak te laten doen. Sinds den val van Chamberlain, den boerenverdrukker, blijft het beheer van 't land in handen der Liberalen, onder de leiding van Asquith, maar de lezer bemerke wel, dat de Liberalen van Engeland oprechte Liberalen zijn en het Katholieke Ierland zeer genegen, terwijl de Liberalen van Belgié dweepers zijn, onverdraagzame en ge-meene Godsbeleedigers, zooals Demblon en andere bekrompen alweters. —o— TURKIJE. — De moeielijkheden tusschen Turkijë en andere Staten, draaien uit op groote geldleeningen. Meest aile Staten van Europa hebben geld noodig en leenen voort-durend miljoenen op miljoenen, hetgeen eenmaal op eene groote ramp zal uitloopen. Het verwonderlijkste is nog, dat al die miljoenen toch gevonden worden, een bewijs dat de wereld toch nog al rijk moet zijn, ten minste in en op papier. Maar papieren huizen worden gemakkelijk omverre geblazen, en dit zou hier ook wel eens het geval kunnen zijn. Pax POST. — Vhvie te klagen licett over de laattijdige bestelling of achter-boudiiik vao ons blad, wordt verzochl ons zulks i.adelijk te doen kennen. De nummers worden ten 8 ure 's mor-gens ten postbureele besteld, en kunnen dus reeds in den voormiddag, of ten laatste tu 't begiu van den uamiddag bij de luschrijvers toekomen. Uit de Gazsttenwereld Fonteyrie,bij verstek veroordeeld tôt 2,000 fr. schadevergoeding voor laster tegen M. Stock, dagbladschrijver te Brugge, deed dit vonnis vernietigen en opnieuw pleiten. De rechtbank heeft hem voor de tweede maal tôt 2,000 fr. schadevergoeding veroordeeld en tôt al de kosten. * * * De Liberale bladen van Brussel staan tegen-over een gelijk kat en hond. En in den gemeenteraad is 't nog erger. Daar verscheuren de leden elkander gelijk tijgers ter gelegenheid van mistoestanden in 't Bestuur der Gods-huizen.Te Brussel is het Bestuur der Godshuizen en dit van 't Armbestuur vereenigd ; zij vormen beiden een algemeenen raad, maar 't beheer van beide instellingen blijft nogtans afgezonderd het eene van het andere. * * * Het Duitsch dagblad Berliner Lokal-anzeiger is thans verkocht aan het Staats-bestuur. M. Scherll, de vorige eigenair, is op twintig jaren schatrijk geworden bij middel van dit blad. Hildebrand LEVENSBEELDEN IX WimPau wels en « de slechte boeken » De Octobermaand naderde met rassche schreden. En op 1 October moest Wim ter Normaal-school... tegen wil en dank... om er school-meester te worden... ook tegen wil en dank. Met welke gedachten Willem stedewaarts trok, hoeft hier niet gezegd. De stroom voerde hem mede... en hij liet zich medevoeren. Maar in zijn boezem stormde het gedurig. Hij was duivelsch boos op zich zelven, omdat hij inzag hoe volslagen willoos hij daar stond ; hij was boos op de leeraars die hem wilden wijs maken wat hij zoo goed kende als zij ; nog boozer op hen die hem in nieuwe vakken wilden inwijden waarvan hij het nut maar niet kon begrijpen. Heeft de lezer er al eens op nagedacht hoe dwaas het bij ons heerschende gebruik is, van knapen, die in ontwikkeling ten hoogste wat boven de leerlingen der hoogste klas eener lagere school staan, bij hunne intrede in de Normaalsctiool aanstonds te verstompen met begrippen van « zielleer » ? Wat begrijpt een onwijsgeerig geschoold leerling ervan, en wat nut ziet hij er van in ? De lezer versta wel : begrijpen, wat heel wat anders is dan opzeg-gen. Wim die nogtans verder gestudeerd had dan de anderen, sprak ook heel nauwkeurig na : « De ziel is begaafd met verscheidene krachten of vermogens ; deze worden gewoon-lijk tôt drij hoofdvermogens samengetrokken, namelijk verstand, gevoel en wil. » Maar dit was al, geen Latijn — want daar begreep hij iets van —, maar Araabsch of Chineesch voor hem, en hij, die bij 't « Vosken » en bij 't « Zwaantje >■ had leeren denken, moest hier maar eenvoudig weg... van buiten opzeggen. Die ondervinding, die ook maakt dat de onderwijzers zich liefst het minst mogelijk met vakstudie ophouden, gaf hem dan ook de kritiek in den mond die hij, vijf-en-twintig jaar later, aan een zeer gewaardeerd opziener der Normaalscholen maakte... en waarin deze hem gelijk gaf. Ja, 't stak Willem ferm tegen, daar, tusschen die sombere muren... Maar 't zou nog erger worden... Onze Wim was 'n groote vereerder van Fransche letterkunde, wat echter niet belette, dat hij, zooals men weet, zeer goed bekend was met bijna al de werken onzer Vlaamsche schrijvers : Conscience, Courtmans, de beide Snieders', Zetternam, van Kerckhoven, tôt Gerrits, Van Delen, en zoo menige andere vergeten novellist uit de vroegere tijden onzer landeigene letterkunde, waren hem in, ja, wel in al liunne werken bekend. Maar de jongen had nog geen flauw begrip van rasgevoel, en hij las gaarne Fransch... Daar zou voor hem een onheil uit broeien... want zijne schoolgezellen, op ééne uitzondering na, waren... ja, laat ons het maar vlakaf zeggen en niet vreezen de zaken in hun waar daglicht te plaatsen... waren onbekwaam of hadden nooit den lust gehad een Fransch boek te lezen. Voor menigeen onder hen stond de uitdrukking : « een Fransch boek » gelijk aan « een slecht boek. » Te dien tijde waren overal oude-boeken-markten, en onze Wim, die steeds een boeken-worm was en het nog is, slenterde bij voorkeur langs die uitstallingen, waar hij voor eenige cenien heel mooie boeken kon verkrijgen. Zoo had hij eens de hand kunnen leggen op een heel stel fraai in perkament ingebonden tooneel-spelen der Amsterdamsche rederijkerskamer Nil voléntibus arduum (1700-1720 of zoo iets), een stel dat hem 'n halven frank kostte, en waarbij hij voor toemaat nog de Gedichten van Jhr. Willem van tlaren (1680), hoezeer ook in slechten staat, ontving. Op zulke buitenkansjes was onze Wim op uit... hoe dwaas dit ook zijne kameraden toescheen. Geld geven — 'n balve frank is immers vjjf pinten Bruin of Uitzet — aan boeken die voor 't exaam niet noodig waren, welke verregaande dwaasheid ! Later zou Wim wel leeren dat de Vlamingen nu eenmaal zôô en niet anders zijn : centen geven voor hunne zelfbeschaving, dat is iets dat ze ongaarne doen ; ten andere In Vlaanderen Vlaamsch ! roepen tusschen pot en pint, gaat ook veel gemakkelijker ! Nu, tôt daar ! Wellicht komt dââr ook eens een einde aan ! Om nu terug te keeren naar het onderwerp, op zekeren keer vond Wim, die — dit zij tusschen haakjes gezegd — nooit een cent over had voor prutskost, op de oude-boekenmarkt eene Histoire d'Alexandre le Grand, van Quinte-Curce, en wist ze voor een tiental centen te verkrijgen. Gansch verheugd trok hij er mêe op, al lezend in zijn nieuw verworven « schax », toen hij bemerkte dat hij een voor-werp van nieuwsgierigheid geworden was. Iedereen wilde den kerel zien die « slechte boeken » las — Fransche boeken konden niet anders dan slecht zijn ! — en weldra werd de kwestie der « slechte boeken van Wim Pauwels » druk besproken. Dat Wim er zich in ergerde, hoeft geen betoog, doch wat wilde hij, wil- en krachtloos als hij was, tegen een geheelen hoop zeggen ? Naar ouder gewoonte zonderde hij zich af met den eenige die wat hooger stond dan de anderen, een zekere Van P... « Laat dat gaan, sprak deze, ik heb ook al veel moeten hooren en ondervinden, en ik ook, voegde hij er lachend bij, sta voor een slechten kerel te boek. « Het gedacht dat zij beiden « slechte kerels » waren, deed hem schaterlachen. En zij, die zulks hoorden, vonden dat het met de « slech-tigheid » der « slechte boeken » was : dat kôn niet anders ! 't Werd klastijd... De klas eindigde... Toen Wim buiten kwam, vond hy zyne gezellen reeds vôôr het glazen kastje der « berichtgevingen » staan, waar hij een briefje opgesteld vond van dezen inhoud : « M. Pauwels wordt aanstonds na de les bij den Bestuurder verwacht. » En hij er heen. Daar werd hem eerst zijne zaligheid gelezen omdat hij « slechte boeken » las en daarna gevorderd die « slechte boeken » te overhandigen. In eene plotselinge opwelling van woedende gramschap sloeg hij met veel geweld zijn Quinte-Curce op de tafel neer, en met een : « Kijk maar naar die slechte boeken ! » stoof hij de deur uit, al meer en meer gevoelend dat hij hier niet op zijne plaats was... M * M

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad belonging to the category Katholieke pers, published in Borgerhout from 1878 to 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods